1. Tiền đề kinh tế – văn hoá:

- Cuối thế kỷ 18, đầu thế kỷ 19 ở Châu Âu xuất hiện cuộc cách mạng thương mại và công nghệ, làm lay chuyển tận gốc chế độ cũ tồn tại hàng trăm năm trước:  

  Hệ thống ktế pkiến đã bị sụp đổ trước sự bành trướng của các cuộc c/mạng -> qhsx kiểu cũ bị thay thế dần bởi sự qlý ktế theo kiểu tư bản -> nhiều nhà máy, xí nghiệp ra đời đã thu hút nhiều lao động, đặc biệt là lao động từ nông thôn ra đô thị.
- Ở các nước Anh, Pháp, Đức xhiện hoạt động sx, buôn bán theo quy mô công nghiệp -> đẩy nhanh qtrình ptriển ktế -> khối lượng tổng sphẩm gấp hàng trăm lần trước khi có CNTB.
 Sự biến đổi ktế -> sự biến đổi sâu sắc đời sống xh: nông dân đi làm thuê, của cải rơi vào tay của g/c tư sản, đô thị hoá ptriển , cơ sở hạ tầng ptriển mạnh, khoa học kỹ thuật công nghệ ptriển nhanh chóng -> thị trường rộng lớn.
 Sự biến đổi ktế cũng làm cho hệ thống tổ chức xh pkiến bị xáo trộn mạnh mẽ như: Quyền lực trong tôn giáo bị giảm xuống, cấu trúc gđ biến đổi do cá nhân rời bỏ cộng đồng, gđ đi làm thuê, văn hoá cũng biến đổi do lối sống ktế thực dụng…
  Tóm lại, sự xuất hiện của hệ thống tư bản đã phá vỡ trật tự xh cũ, làm xáo trộn đời sống xh của các giai cấp, tầng lớp và các nhóm xh. Từ đó nảy sinh nhu cầu sau: 
- Về mặt thực tiễn: phải lập lại trật tự xh 1cách ổn định.
- Về mặt nhận thức: Giải quyết những vấn đề mới mẻ của xh đang nảy sinh từ cuộc sống đầy biến động.
-> Tiền đề cần thiết cho sự ra đồi của khoa học xã hội học vào thế kỷ 19

2. Tiền đề chính trị - tư tưởng:
- C/m tư sản Pháp đã làm thay đổi thể chế chính trị, mở đầu thời kì tan rã của của chế độ pkiến thay vào đó là sự thống trị của g/c tư sản, hình thành nhà nước TBCN.
- C/m tư sản Pháp khơi dậy cho g/c công nhân những biến đổi về mặt nhận thức: quyền con ng, quyền bình đẳng…
- Anh, Đức, Ý và các nước phương Tây khác cũng có những biến động chính trị theo con đường “tiến hóa” -> Đặc điểm chung trong đời sống Châu Âu lúc bấy giờ là: Quyền lực chính trị chuyển sang tay g/c tư sản + Sự tự do bóc lột g/c công nhân của g/c tư sản -> Mâu thuẫn gay gắt giữa g/c vô sản và g/c tư sản.
  Khi mâu thuẫn xh ptriển -> bùng nổ cuộc c/m vô sản đầu tiên ở Pháp (1871) và tiếp đó ở Nga (1917) -> hình thành và phát triển lý tưởng c/m và CNXH cho g/c bị bóc lột và các dân tộc thuộc địa.
- Những biến đổi về mặt chính trị, tư tưởng trên đã dẫn đến:
xhh ra đời đầu tiên ở Pháp – cái nôi của c/m, tiếp đến là Anh, Đức…
- Những biến đổi về ktế, văn hoá, chính trị đòi hỏi các nhà xhh đưa ra những vấn đề mang tính toàn cầu như: Trật tự xh, bbđ xh, tìm cách phát hiện ra các quy luật tổ chức xh để góp phần tạo dựng, củng cố trật tự xh và tiến bộ xh. Bởi vậy , xhh luôn trả lời 3 câu hỏi: Mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội?
Yếu tố nào ảnh hưởng tới hành vi con người?
Bất bình đẳng do đâu mà có?

3. Tiền đề lý luận và phương pháp luận:
- Thời kỳ Phục Hưng (Thế kỷ 14) đã đặt vấn đề nghiên cứu con ng và xh tuy chưa trở thành khoa học nhưng đã có những tiến bộ đáng kể -> tiền đề lý luận, phương pháp luận nảy sinh khoa học xhh.
- Các trào lưu tư tưởng tiến bộ của Khoa học tự nhiên và khoa học xh đã trở thành tiền đề, nguồn gốc và những yếu tố tạo nên hệ thống lý luận và phương pháp luận của khoa học xh, cụ thể là:
+ Các nhà tư tưởng của Anh khi nghiên cứu chế độ ktế – xh đã cho rằng cá nhân phải đc tự do, thoát ra khỏi những ràng buộc và hạn chế bên ngoài để tự do cạnh tranh -> cá nhân sẽ tạo ra được xh tốt.                            Những quan điểm này đứng trên lập trường của CNTB, biện minh cho g/c tư sản song dù sao cũng bênh vực quyền con ng -> gợi mở cách nhìn biện chứng duy vật về những vấn đề xh mới nảy sinh.
+ Tại Pháp, thời kỳ Phục Hưng nửa cuối thế kỷ 15 đã xuất hiện những nhà khai sáng và CNXH như: Voltaire, S.Simont, Fourier… đặc biệt là A.Comte – ng sáng lập ra chủ nghĩa thực chứng và xhh.
 Tư tưởng của các nhà triết học Pháp cho rằng con ng bị chi phối bởi đk và hoàn cảnh xh, do đó phải tôn trọng và bảo vệ quyền “ tự nhiên” của con ng -> hình thành tư tưởng về sự cần thiết xoá bỏ áp bức, bất công tạo thành xh mới phù hợp với bản chất của con ng.
- Các cuộc c/m khoa học kỹ thuật diễn ra thế kỷ 16, 17, 18, đã làm thay đổi thế giới quan và phương pháp luận khoa học. Trước kia, ngta giải thích thế giới bằng lực lượng siêu nhiên, thần thánh. Đến đây, ngta đã giải thích thế giới một cách khoa học, vận động và phát triển theo quy luật. Các quy luật của xh cũng có thể nhận thức được, sử dụng các khái niệm, phạm trù, phương pháp nghiên cứu khoa học để giải thích thế giới, từ đó cải tạo thế giới.
   Tóm lại, xhh ra đời với tư cách l một ngành khoa học độc lập, trong lòng xã hội cũ cuối thế kỷ XIX khi có sự chín muồi về đk ktế, chính trị, xh và lý luận . Người đi đầu trong ngành khoa học này là nhà triết học người Pháp – August Comte.