2, MỘT SỐ QUY ĐỊNH CÒN CHƯA ĐẦY ĐỦ

 Cũng giống như các quốc gia có thị trường, sở giao dịch chứng khoán ở Việt Nam thành lập ban hòa giải, ban hành văn bản quy định về trình tự, thủ tục hòa giải nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình giải quyết tranh chấp bằng con đường này. Tuy nhiên, những quy định về vai trò của một số tổ chức hoạt động trên thị trường còn nhiều thiếu sót, thẩm quyền hòa giải của trung tâm giao dịch chứng khoán không thống nhất, thủ tục hòa giải cũng chưa được ghi nhận đầy đủ

Do pháp luật chuyên ngành không có quy định riêng về trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp bằng trọng tài nên nếu áp dụng cách thức giải quyết tranh chấp trong lĩnh vực chứng khoán bằng trọng tài phải theo quy định của pháp luật tố tụng trọng tài. Mà thực tiễn cho thấy còn một số quy định bất cập trong pháp luật về trọng tài thương mại. Quyền lựa chọn trọng tài để giải quyết còn hạn chế, quy định về cách xác định thời hiệu khởi kiện còn chưa rõ ràng, quy định về trọng tài viên còn chưa cụ thể...

Thực tế hoạt động thị trường chứng khoán ở cho thấy, đa số trọng tài viên giải quyết tranh chấp trên thị trường chứng khoán thuộc các trung tâm do các sở giao dịch chứng khoán thành lập. Hiện nay, Việt Nam chưa có trung tâm trọng tài nào chuyên phân xử tranh chấp trong lĩnh vực chứng khoán.

III KHUYẾN NGHỊ ĐỂ HOÀN THIỆN VÀ GIẢI QUYẾT TRANH CHÁP

1, HOÀN THIỆN QUY ĐỊNH PL

Có những văn bản quy định cụ thể cho hai phương thức thương lượng và hòa giải là điều cần xác định ngay bởi lẽ thực tế chứng minh, khi có tranh chấp các bên đều tiến hành thương lượng, hòa giải trước, nếu không giải quyết được mới nhờ đến cơ quan tài phán. Tuy nhiên hiện nay pháp luật lại chưa quy định rõ ràng trình tự, thủ tục tiến hành. Do đó, cần có văn bản quy định rõ cho hai cách thức giải quyết trên, để chúng trở thành "chính thức". Về nội dung văn bản gồm có: phạm vi áp dụng (áp dụng cho mọi loại tranh chấp); hòa giải viên (điều kiện, trình độ chuyên môn); cơ cấu ban hòa giải (trong ban hòa giải phải có ít nhất một hòa giải viên là chuyên gia pháp lý trong lĩnh vực chứng khoán); thời gian hòa giải, thương lượng; trình tự, thủ tục tiến hành;

Bên cạnh sở giao dịch chứng khoán, một số tở chức hoạt động trên thị trường chứng khoán cũng có khả năng và điều kiện đảm nhiệm vai trò trung gian hòa giải đối với một số tranh chấp nhất định (trung tâm lưu ký, hiệp hội các công ty chứng khoán,..). Pháp luật hiện hành nên có những quy định rõ về vai trò cho nhwunxg tổ chức này.

Pháp luật cần có quy định Tòa án có trách nhiệm từ chối thụ lý vụ việc phát sinh từ các tranh chấp bắt buộc hòa giải, đồng thời thời gian hòa giải ngoài tòa án không tính vào thời hiệu khởi kiện. Trường hợp mà hai bên đã hòa giải thành công mà một bên cố tình không thực hiện nghĩa vụ dẫn đến bên còn lại phải gửi đơn khởi kiện thì phương án hòa giải đó sẽ là căn cứ quan trọng để đưa ra phán quyết cuối cùng.

Hoàn thiện các quy định pháp luật về trọng tài thương mại đối với việc giải quyết tranh chấp trên thị trường chứng khoán. Để những phán quyết của trọng tài có giá trị cao yêu cầu đối với trọng tài viên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Cần có quy định trọng tài viên phải là người am hiểu về pháp luật chứng khoán, hiểu biết về hoạt động chứng khoán chuyên sâu. Đồng thời, sửa đổi bổ sung một số quy định trong trọng tài thương mại:

+ Cần mở rộng thẩm quyền giải quyết tranh chấp của trọng tài thương mại.

+ Cần sửa đổi kịp thời quy định liên quan đến thời hiệu khởi kiện giải quyết vụ tranh chấp bằng trọng tài theo hướng xác định lại thời điểm dùng làm mốc để tính thời hiệu khởi kiện.

+ Pháp luật không nên quy định bắt buộc trọng tài viên phải là công dân Việt Nam. Pháp luật nên cho phép người nước ngoài cũng có thể trở thành trọng tài viên để giải quyết tranh chấp tại Việt Nam nếu họ đáp ứng các điều kiện do pháp luật và từng trung tâm trọng tài đặt ra.

+ Bổ sung quy định về số lượng trọng tài viên trong một hội đồng trọng tài.

+ Quy định thời hiệu khởi kiện riêng đối với tranh chấp trên thị trường chứng khoán.

+ Phải cụ thể hóa các quy định về tiêu chuẩn trọng tài viên trong lĩnh vực giải quyết tranh chấp trên thị trường chứng khoán nhằm xây dựng đội ngũ trọng tài viên chuyên biệt, góp phần nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp trên thị trường.

+ Phải quy định rõ thành phần hội đồng trọng tài giải quyết tranh chấp trên thị trường chứng khoán và các trường hợp có thể áp dụng thủ tục trọng tài rút gọn.

Đội ngũ cán bộ chuyên trách về giải quyết tranh chấp trong lĩnh vực chứng khoán chuyên môn còn hạn chế và chưa đáp ứng được yêu cầu vụ việc. Luật áp dụng không chỉ đơn thuần là pháp luật chứng khoán (luật chuyên ngành) mà còn liên quan đến rất nhiều văn bản pháp luật khác như: Luật dân sự; luật thương mại, luật doanh nghiệp...Các chủ thể giải quyết cần dựa trên luật nội dung và tuân thủ luật tố tụng để giải quyết đúng pháp luật. Do đó, các cơ quan có thẩm quyền khi tham gia giải quyết tranh chấp đạt được hiệu quả tối đa thì cần đặt ra nhiệm vụ, vai trò của các cán bộ chuyên trách. Cụ thể, thành phần trong ban hòa giải bắt buộc phải có chuyên gia pháp lý- có thể chuyên gia này đang công tác tại sở giao dịch hoặc là chuyên gia pháp lý độc lập.