Câu 1: Nêu những đặc trưng cần và đủ để phân biệt văn hoá với các khái niệm khác (văn minh, văn vật, văn hiến). Trên cơ sở đó, thử xây dựng một định nghĩa về văn hoá.

Văn hoá có 4 đặc trưng cơ bản sau:

+) Tính hệ thống: Đây là thuộc tính hàng đầu của văn hoá. Hệ thống là một tổ chức hữu cơ bao gồm nhiều thành tố có quan hệ khăng khít với nhau tương tác thành, chi phối và chế ước lẫn nhau. Đặc trưng này cần để phân biệt hệ thống với tập hợp; nó giúp phát triển những mối liên hệ mật thiết giữa các hiện tượng, sự kiện thuộc một nền văn hoá; phát triển các đặc trưng, những quy luật hình thành và phát triển của nó. (=> Chức năng tổ chức xã hội).

+) Tính giá trị: Văn hoá theo nghĩa đen là "trở nên đẹp, thành có giá trị". Tính giá trị cần để phân biệt giá trị với phi giá trị. Nó là thước đo mức độ nhân bản của xã hội và con người. Các giá trị văn hoá, theo mục đích có thể chia thành giá trị vật chất và giá trị tinh thần; theo ý nghĩa có thể chia thành giá trị sử dụng, giá trị đạo đức và giá trị nhất thời, theo thời gian có thể chia thành giá trị vĩnh cửu và giá trị nhất thời, hoặc theo không gian có thể chia thành giá trị cục bộ và giá trị phổ biến... (=> Chức năng điều chỉnh xã hội: giúp định hướng các chuẩn mực, làm động lực cho sự phát triển của xã hội).

+) Tính nhân sinh: cho phép phân biệt văn hoá như một hiện tượng xã hội với các giá trị tự nhiên. Văn hoá là cái tự nhiên được biến đổi bởi con người. Sự tác động của con người vào tự nhiên có thể mang tính vật chất hoặc tinh thần. (=> Chức năng giao tiếp).

+) Tính lịch sử: cho phép phân biệt văn hoá như sản phẩm của một quá trình và được tích luỹ qua nhiều thế hệ, với văn minh như sản phẩm cuối cùng, chỉ ra trình độ phát triển của từng giai đoạn. Tính lịch sử tạo nên văn hoá một bề dày, một chiều sâu; nó buộc văn hoá thường xuyên tự điều chỉnh, tiến hành phân loại và phân bố lại các giá trị; nó được duy trì bằng truyền thống văn hoá. Truyền thống văn hoá tồn tại nhờ giáo dục. (=> Chức năng giáo dục).

=> Từ bốn đặc trưng nêu trên, ta có thể xây dựng một định nghĩa về văn hoá như sau: "Văn hoá là một hệ thống hữu cơ các giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích luỹ qua quá trình hoạt động thực tiễn, trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội."