Câu 3 :các phương pháp sx gtri thặng dư.so sánh giá trị thặng dư siêu ngạch và gtri thặng dư tương đối

A.     hai phương pháp sx ra gtri thặng dư

1/ phương pháp sx gtri thặng dư tuyệt đối

Là gtri thặng dư đc tạo ra do kéo dài time lao động vượt quá time lao động tất yếu, trong khi năng xuất lao động xh, gtri sức lao động và time lao động tất yếu k thay đổi.

Trong giai đoạn đầu sx TBCN khi nền kte, KHKT, kthuat còn thấp, năng xuất lao động chưa cao nền biện pháp chủ yếu là kéo dài ngày lao động để tăng gtri thặng dư

                              4 giờ                                                       4 giờ

       Time lao dong tất yếu                                     time lao động thặng dư

1 ngày làm 8h m’=4/4 x 100% = 100%

            TB kéo dài ngày lao động lên 2h, time lao động tất yếu k thay đổi , làm tăng time lao động thặng dư             4h                                                6h

              Time lao động tất yếu                    time lao động thặng dư

1 ngày lao động 10h m’=6/4 x 100%= 150%

2/ giá trị thặng dư tương đối : là gtri thặng dư thu được do rút ngắn time lao động tất yếu bằng cách nâng cao năng suất lđộng , nhờ đó tăng time lao động thặng dư trong điều kiện độ dài ngày lao động k đổi.

LĐ bình thường                   4h                                                            4h

                           Time lđ tất yếu                                                 time lđ thặng dư

Thì m’= 100%

Lđ thặng dư : giả định ngày lđ ko thay đổi (8h) nhưng bây giờ công nhân chỉ cần 3h lđ tất yếu tạo ra giá trị mới bằng gtri suclao động của mình .5h còn lại sẽ tạo rag tri thặng dư cho nhà tư bản.

3h                                                        5h

Time lđ tất yếu                          time lđ thặng dư                             m’=5/3 x 100% = 166%

Như vậy m thu được do giảm time tất yếu bằng cách tăng NSLĐ. Muốn hạ thấp giá trị sức lao động để rút ngắn time lđ tất yếu phải dựa trên năng suất lđ xh trước hết trong các ngành sx tư liệu tiêu dùng.

B.     Giá trị thặng dư siêu ngạch : trong cạnh tranh các nhà TB nhờ tăng năng suất lđ cá biệt mà hao phí lđ cá biệt của hàng hóa thấp hơn hao phí lđ xh và bán hàng hóa lớn hơn hoặc bằng giá trị xh của chúng thì sẽ thu được giá trị thặng dư siêu ngạch.gtri thặng dư siêu ngạch là phần gtri thặng dư thu được do tăng nsuat lđ cá biệt làm cho gtri cá biệt của hàng hóa thấp hơn gtri thị trường của nó.

Ý nghĩa : chỉ ra thủ đoạn bóc lột tinh vi của CNTB. Là cơ sở để đảng ta đề ra chương trình CNH,HĐH nông nghiệp , nông thôn.

So sánh : *gtri thặng dư tương đối : - do tăng năng suất lđ xh. –toàn bộ các nhà tư bản thu. –biểu hiện quan hệ giữa công nhân và tư bản

*gtri thặng dư siêu ngạch : -do tăng năng suất lđ cá biệt. –từng nhà TB thu. –biểu hiện quan hệ giữa công nhân và tư bản,tư bản với tư bản.