Câu 5: Những tiền đề tư tưởng, lý luận hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh.

Trả lời:

Các tiền đề tư tưởng, lý luận:

·         Giá trị truyền thống dân tộc: trải qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước đã hình thành cho Việt Nam các giá trị truyền thống dân tộc phong phú, vững bền:

-          Chủ nghĩa yêu nước và ý chí bất khuất đấu tranh để dựng nước và giữ nước. Đó là truyền thống quý báu nhất, là nguồn gốc sức mạnh lớn nhất trong đấu tranh dựng nước và giữ nước, trong đó chủ nghĩa yêu nước là cốt lõi, là dòng chảy chính của tư tưởng văn hóa truyền thống, là động lực mạnh mẽ cho sự trường tồn và phát triển của dân tộc, là tiền đề hình thành tư tưởng HCM.

-          Truyền thống đoàn kết, tương thân tương ái, ý thức cố kết cộng đồng, “lá lành đùm lá rách” trong hoạn nạn, khó khăn.

-          Truyền thống lạc quan, yêu đời, ý chí vượt qua mọi thử thách đã được kết tinh qua hàng ngàn năm, truyền thống cần cù, thông minh sáng tạo, quý trọng hiền tài, hiếu học, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, lạc quan, tin tưởng vào sức mạnh dân tộc, sức mạnh chính mình.

·         Tinh hoa văn hóa nhân loại:

-          Tư tưởng và văn hóa phương Đông: HCM tiếp thu mặt tích cực của Nho giáo vầ triết lý hành động, nhân nghĩa, xã hội bình trị, hòa mục, thế giới đại đồng; triết lý nhân sinh, tu thân, tề gia, đề cao văn hóa trung hiếu.

-          Phật giáo: HCM tiếp thu tư tưởng vị tha, từ bi, bác ái, cứu khổ  cứu nạn, bình đẳng, chống phân biệt đẳng cấp, chăm lo điều thiện.

-          Chủ nghĩa Tam dân của Tôn Trung Sơn: HCM tìm thấy những điều thích hợp với điều kiện nước ta: dân tộc độc lập, dân quyền tự do, dân sinh hạnh phúc.

·         Văn hóa phương Tây:

-          30 năm liên tục ở nước ngoài, Nguyễn Ái Quốc chịu ảnh hưởng sâu rộng của nền văn hóa dân chủ và cách mạng của phương Tây. Chế độ dân chủ tư sản và tư tưởng cách mạng ở các nước châu Âu đã ảnh hưởng sâu sắc tới hình thành tư tưởng của Người. Người đã nghiên cứu, tiếp thu tư tưởng dân chủ, tự do, bình đẳng, bác ái của các nhà khai sáng: Vôn-te, Rút-xô… Đặc biệt, Người chịu ảnh hưởng sâu sắc về tư tưởng tự do, bình đẳng của Tuyên ngôn dân quyền và nhân quyền năm 1791 của Pháp, tư tưởng dân chủ cách mạng của Tuyên ngôn Độc lập Mỹ năm 1776.

-          Người còn tiếp thu các giá trị tích cực của Thiên chúa giáo đó là lòng vị tha, đức hy sinh, tinh thần bác ái…

·         Chủ nghĩa Mác – Lênin

-          Chủ nghĩa Mác – Lênin là nguồn gốc lý luận trực tiếp, quyết định bản chất tư tưởng HCM

-          HCM nắm vững cốt lõi, linh hồn sống của nó, là phương pháp biện chứng duy vật, học tập lập trường, quan điểm, phương pháp biện chứng để giải quyết các vấn đề thực tiễn của cách mạng VN

-          Chủ nghĩa Mác – Lênin là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng HCM, là nguồn gốc lý luận trực tiếp, , quyết định bản chất tư tưởng HCM.

-          Việc tiếp thu CN Mác – Lênin ở HCM diễn ra trên nền tảng những tri thức văn hóa tinh túy đã được chắt lọc, hấp thụ 1 vốn chính trị, hiểu biết phong phú, tích lũy qua thực tiễn đấu tranh vì mục tiêu cứu nước, giải phóng dân tộc. Bản lĩnh trí tuệ đó đã nâng cao khả năng độc lập tự chủ sáng tạo ở HCM khi vận dụng những nguyên lý cách mạng thời đại vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể ở VN.