Câu7. Quan niệm của HCM về nhà nước của dân, do dân, vì dân.

Trongquátrìnhđitìmđườngcứunước,HồChíMinhchúýkhảocứulựachọnra mộtkiểunhànướcmớichoViệtNamđểxâydựngsaukhicáchmạnggiảiphóngdân tộctheoconđườngcáchmạngvôsảnthànhcông.Nhànướcđóphảiđạibiểuquyềnlợi "chosốđôngngười"vàHồChíMinhđãchủtrươngxâydựngmộtNhànướccôngnông binhthểhiệntrongChánhcươngvắntắtcủaĐảngkhithànhlậpĐảngđầunăm1930. TrảiquathựctếcáccaotràocáchmạngởViệtNam,vềsau,HồChíMinhchủtrương xâydựngởViệtNammộtnhànướcDânchủCộnghòa,mộtnhànướcdonhândânlao động   làm   chủ,   nhà   nước   của   dân,   do   dân,   vì   dân.   Trong   bài   báo   Dân   vận (năm1949),HồChíMinhkhẳngđịnh:Nướctalànướcdânchủ.Baonhiêulợiíchđều vìdân.Baonhiêuquyềnhạnđềucủadân.Côngviệcđổimới,xâydựnglàtráchnhiệm củadân.Sựnghiệpkhángchiến,kiếnquốclàcôngviệc của dân.Chínhquyềntừ xã đến ChínhphủTrungươngdodâncửra.ĐoànthểtừTrungươngđếnxãdodântổchức nên. Nói tóm lại, quyền hành và lựclượng đều ởnơi dân.

Quanđiểmvềnhànướccủadân,dodân,vìdân,chúngtathấytrongdisảntư tưởng Hồ Chí Minh thểhiện ở những nội dung cơ bản sau đây:

a) Nhà nước của dân

QuanđiểmnhấtquáncủaHồChíMinhlàxáclậptấtcảmọiquyềnlựctrongnhà nướcvàtrongxãhộiđềuthuộcvềnhândân.Trong24nămlàmChủtịchnước,HồChí Minhđãlãnhđạosoạnthảohaibản Hiếnpháp,đólàHiếnphápnăm 1946vàHiếnpháp năm1959.QuanđiểmtrêncủaNgườiđượcthểhiệntrongcácbảnHiếnphápđó.Chẳng hạn,Hiếnphápnăm1946nêurõ:tấtcảquyềnbínhtrongnướcđềulàcủatoànthểnhân dânViệtNam,khôngphânbiệtnòigiống,gáitrai,giàunghèo,giaicấp,tôngiáo;những việc quan hệđến vận mệnh quốc gia sẽ đưa ra toàn dân phúc quyết.

Nhân  dân  lao  động  làm  chủ  Nhà  nước  thì  dẫn  đến  một  hệ  quả  là  nhân  dân  có quyềnkiểmsoátNhànước,cửtribầuracácđạibiểu,ủyquyềnchocácđạibiểuđóbàn vàquyết địnhnhữngvấnđềquốckếdânsinh.Đây thuộcvềchếđộdânchủđạidiệnbên cạnhchếđộdânchủtrực tiếp.Quyền làmchủvàđồngthờicũnglàquyềnkiểm soátcủa nhândânthểhiệnởchỗnhândâncóquyềnbãimiễnnhữngđạibiểuQuốchộivàđại biểuHộiđồngnhândânnàonếunhữngđạibiểuđótỏrakhôngxứngđángvớisựtín nhiệmcủa nhân dân.

HồChíMinhđãnêulênquanđiểmdânlàchủvàdânlàmchủ.Dânlàchủcó nghĩalàxácđịnhvịthếcủadân,còndânlàmchủcónghĩalàxácđịnhquyền,nghĩavụ của dân. Trong nhà nước của dân, với ý nghĩa đó, người dân được hưởng mọi quyền dân chủ.Bằngthiếtchếdânchủ,nhànướcphảicótráchnhiệmbảođảmquyềnlàmchủcủa dân,đểchonhândânthựcthiquyềnlàmchủcủamìnhtronghệthốngquyềnlựccủaxã hội.Quyềnlựccủanhândânđượcđặtởvịtrítốithượng.Điềunàycóýnghĩathựctế nhắcnhở nhữngngườilãnhđạo,nhữngđạibiểu củanhândânlàmđúngchứctráchvàvị thếcủamình,khôngphảilàđứngtrênnhândân,coikhinhnhândân,"cậythế"vớidân, "quênrằngdânbầumìnhralàđểlàmviệcchodân".Mộtnhànướcnhưthếlàmộtnhà nướctiếnbộtrongbướcđườngpháttriểncủanhânloại.NhànướcViệtNamDânchủ CộnghòadoHồChíMinhkhaisinhngày2-9-1945chínhlàNhànướctiếnbộchưatừng cótronglịchsửhàngnghìnnămcủadântộcViệtNambởivìNhànướcđólànhànước của dân, nhân dân có vai trò quyết địnhmọi công việc của đấtnước.

b) Nhà nước do dân

Nhà  nước  do  dân  lập  nên,  do  dân  ủng  hộ,  dân  làm  chủ.  Chính  vì  vậy,  Hồ  Chí Minhthường  nhấn  mạnh  nhiệmvụcủa  nhữngngườicáchmạng  là  phảilàmchodân hiểu,làmchodângiácngộđểnângcaođượctráchnhiệmlàmchủ,nângcaođượcý thứctráchnhiệmchămloxâydựngnhànướccủamình.HồChíMinhkhẳngđịnh:việc nướclàviệcchung,mỗingườiđềuphảicótráchnhiệm"ghévaigánhvácmộtphần". Quyền lợi, quyền hạn bao giờ cũng đi đôi với trách nhiệm, nghĩa vụ.

c)Nhànước vì dân

Nhànướcvìdânlàmộtnhànướclấylợiíchchínhđángcủanhândânlàmmục tiêu,tấtcảđềuvìlợiíchcủanhândân,ngoàirakhôngcóbấtcứmộtlợiíchnàokhác. Đólàmộtnhànướctrongsạch,khôngcóbấtkỳmộtđặcquyền,đặclợinào.Trêntinh thần  đó  Hồ  Chí  Minh  nhấn  mạnh:  mọi  đường  lối,  chính  sách  đều  chỉ  nhằm  đưa  lại quyềnlợichodân;việcgìcólợichodândùnhỏcũngcốgắnglàm,việcgìcóhạicho dândùnhỏcũngcốgắngtránh.Dânlàgốccủanước.HồChíMinhluônluôntâm niệm: phảilàmchodâncóăn,phảilàmchodâncómặc,phảilàmchodâncóchỗở,phảilàm chodânđượchọchành.CảcuộcđờiNgười"chỉcómộtmụcđíchlàphấnđấuchoquyền lợiTổquốcvàhạnhphúccủaquốcdân".HồChíMinhviết:"khitôiphảiẩn  nấp  nơi núinon,hoặcravàochốntùtội,xôngphasựhiểmnghèo-làvìmụcđíchđó.Đến lúc  nhờ  quốc  dânđoànkết,tranhđượcchínhquyền,ủythácchotôigánhviệcChính phủ,tôilolắngđêmngày,nhẫnnhụccốgắng - cũngvìmụcđíchđó"1.MộtNhà nướcvì dân,theoquanđiểmcủaHồChíMinh,làtừchủtịchnướcđếncôngchứcbìnhthường đềuphảilàmcôngbộc,làmđàytớchonhândânchứkhôngphải"làmquancáchmạng" để"đèđầucưỡicổnhândân"nhưdướithờiđếquốcthựcdân.NgaynhưchứcvụChủ tịchnướccủamình,HồChíMinhcũngquanniệmlàdodânủythácchovànhưvậy phảiphụcvụnhândân,tứclàlàmđàytớchonhândân.HồChíMinhnói:"Tôituyệt nhiênkhônghammuốncôngdanhphúquýchútnào.BâygiờphảigánhchứcChủtịch làvìđồngbàoủythácthìtôiphảigắngsứclàm,cũngnhưmộtngườilínhvângmệnh lệnhcủaquốcdânratrướcmặttrận.Baogiờđồngbàochotôilui,thìtôirấtvuilòng lui...Riêngphầntôithìlàmmộtcáinhànhonhỏ,nơicónonxanh,nướcbiếcđểcâucá, trồnghoa,sớmchiềulàmbạnvớicáccụgiàháicủi,emtrẻchăntrâu,khôngdínhlíugì với vòng danh lợi".