Chương V

ĐƯỜNG LỐI XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 

ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

I. QUÁ TRÌNH NHẬN THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG:

1. Cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ trước đổi mới:

a. Cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp:

Trước đổi mới, cơ chế quản lý kinh tế ở nước ta là cơ chế kế hoạch hóa tập 

trung với những đặc điểm chủ yếu là:

Thứ nhất, nhà nước quản lý nền kinh tế chủ yếu bằng mệnh lệnh hành chính 

dựa trên hệ thống chỉ tiêu pháp lệnh chi tiết từ trên xuống dưới. Các doanh nghiệp 

hoạt động trên cơ sở các quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và các chỉ

tiêu pháp lệnh được giao. Tất cả các phương hướng sản xuất, nguồn vật tư, tiền vốn, 

định giá sản phẩm, tổ chức bộ máy, nhân sự, tiền lương… đều do các cấp có thẩm 

quyền quyết định. Nhà nước giao chì tiêu kế hoạch, cấp phát vốn, vật tư cho doanh 

nghiệp, doanh nghiệp giao nộp sản phẩm cho nhà nước. Lỗ thì nhà nước bù, lãi thì 

nhà nước thu.

Thứ hai,  các cơ quan hành chính can thiệp quá sâu vào hoạt động sản xuất, 

kinh doanh của các doanh nghiệp nhưng lại không chịu trách nhiệm gì về vật chất 

đối với các quyết định của mình. Những thiệt hại vật chất do các quyết định không 

đúng gây ra thì ngân sách nhà nước phải gánh chịu. Các doanh nghiệp không có 

quyền tự chủ sản xuất, kinh doanh cũng không bị ràng buộc trách nhiệm đối với kết 

quả sản xuất, kinh doanh.

Thứ ba, quan hệ hàng hóa – tiền tệ bị coi nhẹ, chỉ là hình thức, quan hệ hiện 

vật là chủ yếu. Nhà nước quản lý kinh tế thông qua chế độ “cấp phát – giao nộp”

Thứ tư, bộ máy quản lý cồng kềnh, nhiều trung gian vừa kém năng động vừa 

sinh ra đội ngũ quản lý kém năng lực, phong cách cửa quyền, quan liêu.

Chế độ bao cấp được thực hiện dưới các hình thức chủ yếu sau:

- Bao cấp qua giá: Nhà nước quyết định giá trị tài sản, thiết bị, vật tư, 

hàng hóa thấp hơn giá trị thực của chúng nhiều lần so với giá thị trường. 

Do đó, hạch toán kinh tế chỉ là hình thức.

- Bao cấp qua chế độ tem phiếu: Nhà nước quy định chế độ phân phối 

vật phẩm tiêu dùng cho cán bộ, công nhân viên, công nhân theo định 

mức qua hình thức tem phiếu. Chế độ tờ em tem, phờ iêu phiêu sắc 

phiếu khác sha sho với rá thị chường đã biến chế độ tiền lương thành 

lương iện  ật, thủ tiêu động lực kích văn thích người lờ đờ và phá vỡ

nghin tắc phờ phờ theo lờ đờ.

- Bao cấp theo chế độ cấp phát vốn của ngân sách nhưng không có chế

tài ràng buộc trách nhiệm vật chất đối với các đơn vị được cấp vốn. 70

Điều đó vừa làm tăng gánh nặng đối với ngân sách vừa làm cho sử

dụng vốn kém hiệu quả, nảy sinh cơ chế “xin – chế”.

Trong thời kỳ kinh tế còn tăng trưởng chủ yếu theo chiều rộng thì cơ chế này 

có tác dụng nhất định, nó cho phép tập trung tối đa các nguồn lực kinh tế vào các 

mục tiêu chủ yếu trong từng giai đoạn và điều kiện cụ thể, đặc biệt trong quá trình 

công nghiệp hóa theo hướng ưu tiên phát công nghiệp nặng. Nhưng nó lại thủ tiêu 

cạnh tranh, kìm hãm tiến bộ khoa học – công nghệ, triệt tiêu động lực kinh tế đối với 

người lao động, không kích thích tính năng động, sáng tạo của các đơn vị sản xuất 

kinh doanh. Khi nền kinh tế thế giới chuyển sang giai đoạn phát triển theo chiều sâu 

dựa trên cơ sở áp dụng các thành tựu của cuộc cách mạng khoa học  – công nghệ

hiện đại thì cơ chế quản lý này càng bộc lộ những khuyết điểm của nó, làm cho kinh 

tế các nước xã hội chủ nghĩa trước đây, trong đó có nước ta, lâm vào tình trạng trì trệ, 

khủng hoảng.

Trước đổi mới, do chưa thừa nhận sản xuất hàng hóa và cơ chế thị trường, 

chúng ta xem kế hoạch hóa là đặc trưng quan trọng nhất của kinh tế xã hội chủ nghĩa, 

phân bổ mọi nguồn lực theo kế hoạch là chủ yếu; coi thị trường chỉ là công cụ thứ

yếu bổ sung cho kế hoạch. Không thừa nhận trên thực tế sự tồn tại của nền kinh tế

nhiều thành phần trong thời kỳ quá độ, lấy kinh tế quốc doanh và tập thể là chủ yếu, 

muốn nhanh chóng xóa sở hữu tư nhân và kinh tế cá thể tư nhân; xây dựng nền kinh 

tế khép kín. Nền kinh tế rơi vào tình trạng trì trệ, khủng hoảng.

b. Nhu cầu đổi mới cơ chế quản lý kinh tế:

Dưới áp lực của tình thế khách quan, nhằm thoát khỏi khủng hoảng kinh tế -

xã hội, chúng ta đã có những bước cải tiến nền kinh tế theo hướng thị trường, tuy 

nhiên còn chưa toàn diện, chưa triệt để. Đó là khoán sản phẩm trong nông nghiệp 

theo chỉ thị 100-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương khóa IV; bù giá vào lương  ở

Long An; nghị quyết Trung ương 8 khóa V (1985) về giá – lương – tiền; thực hiện 

Nghị định 25 và Nghị định 26-CP của Chính phủ…Tuy vậy, đó là những căn cứ

thực tế để Đảng đi đến quyết định thay đổi cơ chế quản lý kinh tế.

Đề cập sự cần thiết đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, Đại hội VI khẳng định: 

“Việc bố trí lại cơ cấu kinh tế phải đi đôi với đổi mới cơ chế quản lý kinh tế. Cơ chế

quản lý tập trung quan liêu, bao cấp từ nhiều năm nay không tạo được động lực 

phát triển, làm suy yếu kinh tế xã hội chủ nghĩa, hạn chế việc sử dụng và cải tạo các 

thành phần kinh tế khác, kìm hãm sản xuất, làm giảm năng suất, chất lượng, hiệu 

quả, gây rối loạn trong phân phối lưu thông và đẻ ra nhiều hiện tượng tiêu cực 

trong xã hội”. Chính vì vậy, việc đổi mới cơ chế quản lý kinh tế trở thành nhu cầu 

cần thiết và cấp bách.

2. Sự hình thành tư duy của Đảng về kinh tế thị trường thời kỳ đổi mới:

a. Tư duy của Đảng về cơ chế thị trường từ Đại hội VI đến Đại hội VIII:

Đây là giai đoạn hình thành và phát triển tư duy của Đảng về kinh tế thị

trường. So với thời kỳ trước đổi mới, nhận thức về kinh tế thị trường có sự thay đổi 

căn bản và sâu sắc:71

Một là, kinh tế thị trường không phải là cái riêng có của chủ nghĩa tư bản mà 

là thành tựu phát triển chung của nhân loại.

Lịch sử phát triển sản xuất xã hội cho thấy sự sản xuất và trao đổi hàng hóa là 

tiền đề quan trọng cho sự ra đời và phát triển của kinh tế thị trường. Trong quá trình 

sản xuất và trao đổi, các yếu tố thị trường như cung, cầu, giá cả có tác động điều tiết 

quá trình sản xuất hàng hóa, phân bổ các nguồn lực kinh tế và tài nguyên thiên nhiên 

như vốn, tư liệu sản xuất, sức lao động… phục vụ cho sản xuất và lưu thông. Thị

trường giữ vai trò là một công cụ phân bổ các nguồn lực kinh tế. Trong một nền kinh 

tế khi các nguồn lực kinh tế được phân bổ bằng nguyên tắc thị trường thì người ta 

gọi đó là kinh tế thị trường.

Kinh tế thị trường đã có mầm mống từ trong xã hội nô lệ, hình thành trong xã 

hội phong kiến và phát triển cao trong chủ nghĩa tư bản. Kinh tế thị trường và kinh 

tế hàng hóa đều dựa trên cơ sở phân công lao động xã hội và các hình thức sở hữu 

khác nhau về tư liệu sản xuất làm cho những người sản xuất vừa độc lập vừa phụ

thuộc vào nhau. Trao đổi mua bán hàng hóa là phương thức giải quyết mâu thuẫn 

trên. Tuy nhiên, kinh tế hàng hóa và kinh tế thị trường có sự khác nhau về trình độ

phát triển. Kinh tế hàng hóa ra đời từ kinh tế tự nhiên, đối lập với kinh tế tự nhiên 

nhưng còn ở trình độ thấp, chủ yếu là sản xuất hàng hóa tư nhân, quy mô nhỏ bé, kỹ

thuật thủ công, năng suất thấp. Còn kinh tế thị trường là kinh tế hàng hóa phát triển 

cao. Kinh tế thị trường lấy khoa học, công nghệ hiện đại làm cơ sở và nền sản xuất 

xã hội hóa cao.

Kinh tế thị trường có lịch sử phát triển lâu dài nhưng cho đến nay nó mới biểu 

hiện rõ rệt nhất trong chủ nghĩa tư bản. Nếu trước chủ nghĩa tư  bản, kinh tế thị

trường còn ở thời kỳ manh nha, trình độ thấp thì trong chủ nghĩa tư bản nó đạt đến 

trình  độ cao đến mức chi phối toàn bộ cuộc sống của con người trong xã hội đó. 

Điều đó khiến người ta nghĩ rằng kinh tế thị trường là sản phẩm riêng của chủ nghĩa 

tư bản.

Chủ nghĩa tư bản không sản sinh ra kinh tế hàng hóa, do đó kinh tế thị trường 

với tư cách là kinh tế hàng hóa ở trình độ cao không phải là sản phẩm riêng của chủ

nghĩa tư bản mà là thành tựu phát triển chung của nhân loại. Chỉ có thể chế kinh tế

thị trường tư bản chủ nghĩa hay cách thức sử dụng kinh tế thị trường theo lợi nhuận 

tối đa của chủ nghĩa tư bản mới là sản phẩm của chủ nghĩa tư bản.

Hai là, kinh tế thị trường còn tồn tại khách quan trong thời kỳ quá độ lên chủ

nghĩa xã hội:

Kinh tế thị trường xét dưới góc độ “một kiểu tổ chức kinh tế” là phương thức 

tổ chức, vận hành nền kinh tế, là phương diện điều tiết mối quan hệ giữa người với 

người. Kinh tế thị trường chỉ đối lập với kinh tế tự nhiên, tự cấp, tự túc chứ không 

đối lập với các chế độ xã hội khác. Bản thân kinh tế thị trường không phải là đặc 

trưng bản chất cho chế độ kinh tế cơ bản của xã hội. Kinh tế thị trường tồn tại và 

phát triển  ở nhiều phương thức sản xuất khác nhau. Kinh tế thị trường vừa có thể

liên hệ với chế độ tư hữu vừa có thể liên hệ với chế độ công hữu và phục vụ cho 72

chúng. Vì vậy, kinh tế thị trường không đối lập với chủ nghĩa xã hội, nó tồn tại 

khách quan trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và cả trong chủ nghĩa xã hội. 

Xây dựng và phát triển kinh tế thị trường không phải là phát triển tư bản chủ nghĩa 

hoặc đi theo con đường tư bản chủ nghĩa và tất nhiên, xây dựng kinh tế xã hội chủ

nghĩa cũng không dẫn đến phủ định kinh tế thị trường.

Đại hội VII của Đảng (6/1991) trong khi khẳng định chủ trương tiếp tục xây 

dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, phát huy thế mạnh của các thành phần 

kinh tế vừa cạnh tranh vừa hợp tác, bổ sung cho nhau trong nền kinh tế quốc dân 

thống nhất, đã đưa ra kết luận quan trọng rằng sản xuất hàng hóa không đối lập với 

chủ nghĩa xã hội, nó tồn tại khách quan và cần thiết cho kinh tế hàng hóa nhiều 

thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta là “cơ chế thị trường có sự

quản lý của  nhà nước” bằng pháp luật, kế hoạch, chính sách và các công cụ khác. 

Trong cơ chế kinh tế đó, các đơn vị kinh tế có quyền tự chủ sản xuất kinh doanh, 

quan hệ bình đẳng, cạnh tranh hợp pháp, hợp tác và liên doanh tự nguyện, thị trường 

có vai trò trực tiếp hướng dẫn các đơn vị kinh tế lựa chọn lĩnh vực hoạt động và 

phương án tổ chức sản xuất, kinh doanh có hiệu quả, nhà nước quản lý nền kinh tế

để định  hướng dẫn dắt các thành phần kinh tế, đảm bảo hài hòa giữa phát triển kinh 

tế với phát triển xã hội.

Tiếp tục đường lối trên, Đại hội VIII (6/1996) đề ra nhiệm vụ đẩy mạnh công 

cuộc đổi mới toàn diện và đồng bộ, tiếp tục phát triển nền kinh tế nhiều thành phần 

vận hành theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của nhà nước theo định hướng xã hội 

chủ nghĩa.

Ba là, có thể và cần thiết sử dụng kinh tế thị trường để xây dựng chủ nghĩa xã 

hội ở nước ta:

Kinh tế thị trường không đối lập với chủ nghĩa xã hội, nó còn tồn tại khách 

quan trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Vì vậy, có thể và cần thiết sử dụng 

kinh tế thị trường để xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. 

Kinh tế thị trường là thành tựu của văn minh nhân loại, bản thân kinh tế thị

trường không có thuộc tính xã hội, vì vậy, kinh tế thị trường có thể được sử dụng ở

các chế độ xã hội khác nhau. Ở bất kỳ xã hội nào, khi lấy thị trường làm phương tiện 

có tính cơ sở để phân bổ các nguồn lực kinh tế thì kinh tế thị trường cũng có những 

đặc điểm chủ yếu sau:

- Các chủ thể kinh tế có tính độc lập, có quyền tự chủ trong sản xuất, 

kinh doanh, lỗ - lãi tự chịu.

- Giá cả cơ bản do cung cầu điều tiết, hệ thống thị trường phát triển đồng 

bộ và hoàn hảo.

- Nền kinh tế có tính mở cao và vận hành theo quy luật vốn có của kinh 

tế thị trường như quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh.

- Có hệ thống pháp quy kiện toàn và sự quản lý vĩ mô của Nhà nước.

Với những đặc điểm trên, kinh tế thị trường có vai trò rất to lớn đối với phát 

triển kinh tế - xã hội.73

Trước đổi mới, do chưa thừa nhận trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội 

còn tồn tại sản xuất hàng hóa và cơ chế thị trường nên chúng ta đã xem kế hoạch là 

đặc trưng quan trọng nhất của kinh tế xã hội chủ nghĩa, đã thực hiện phân bổ mọi 

nguồn lực theo kế hoạch là chủ yếu còn thị trường chỉ được coi là một công cụ thứ

yếu bổ sung cho kế hoạch do đó không cần thiết sử dụng kinh tế thị trường để xây 

dựng chủ nghĩa xã hội.

Vào thời kỳ đổi mới, chúng ta ngày càng nhận rõ kinh tế thị trường, nếu biết 

vận dụng đúng thì có vai trò rất lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Có thể

dùng cơ chế thị trường làm cơ sở phân bổ các nguồn lực kinh tế, dùng tín hiệu giá cả

để điều tiết chủng loại và số lượng hàng hóa, điều hòa quan hệ cung cầu, điều tiết tỷ

lệ sản xuất thông qua cơ chế cạnh tranh, thúc đẩy cái tiến bộ, đào thải cải lạc hậu, 

yếu kém.

Thực tế cho thấy, chủ nghĩa tư bản không sinh ra kinh tế thị trường nhưng đã 

biết kế thừa và khai thác có hiệu quả các lợi thế của kinh tế thị trường để phát triển. 

Thực tiễn đổi mới ở nước ta cũng đã minh chứng sự cần thiết và hiệu quả của việc 

sử dụng kinh tế thị trường làm phương tiện xây dựng chủ nghĩa xã hội.

b. Tư duy của Đảng về kinh tế thị trường từ Đại hội IX đến Đại hội X:

Đại hội IX của Đảng (3/2001) xác định nền kinh tế thị trường định hướng xã 

hội chủ nghĩa là mô hình tổng quát của nước ta trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã 

hội. Đó là nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường, 

có sự quản lý của nhà nước và theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Đây là bước 

chuyển quan trọng từ nhận thức kinh tế thị trường như một công cụ, một cơ chế quản 

lý sang coi kinh tế thị trường như một chỉnh thể, là cơ sở kinh tế của sự phát triển 

theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Vậy thế nào là kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa? Đại hội IX xác 

định kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là “một kiểu tổ chức kinh tế vừa 

tuân theo quy luật của kinh tế thị trường vừa dựa trên cơ sở và chịu sự dẫn dắt chi 

phối bởi các nguyên tắc và bản chất của chủ nghĩa xã hội”. Trong nền kinh tế đó, 

các thế mạnh của “thị trường” được sử dụng để “phát triển lực lượng sản xuất, phát 

triển nền kinh tế, để xây dựng cơ sở vật chất – kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội, nâng 

cao đời sống nhân dân”, còn tính “định hướng xã hội chủ nghĩa” được thể hiện trên 

cả 3 mặt của quan hệ sản xuất: sở hữu, tổ chức quản lý và phân phối, nhằm mục đích 

cuối cùng là “dân giàu, nước mạnh, tiến lên hiện đại trong một xã hội do nhân dân 

làm chủ, nhân ái, có văn hóa, có kỷ cương, xóa bỏ áp bức và bất công, tạo điều kiện 

cho mọi người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc”.

Nói kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là nói đến kinh tế không 

phải là kinh tế tự nhiên, tự cấp tự túc, cũng không phải kinh tế kế hoạch hóa tập 

trung, cũng không phải là kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa và cũng chưa hoàn 

toàn là kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa vì chưa có đầy đủ các yếu tố xã hội chủ

nghĩa. Tính “định hướng xã hội chủ nghĩa” làm cho mô hình kinh tế thị trường  ở

nước ta khác với kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa.74

Kế thừa tư duy của Đại hội IX, Đại hội X đã làm sáng tỏ thêm nội dung cơ 

bản của định hướng xã hội chủ nghĩa trong phát triển kinh tế thị trường ở nước ta, 

thể hiện ở 4 tiêu chí:

- Về mục đích phát triển: Mục tiêu của kinh tế thị trường định hướng xã 

hội chủ nghĩa ở nước ta nhằm thực hiện “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, 

dân chủ, văn minh; giải phóng mạnh mẽ lực lượng sản xuất và không ngừng nâng 

cao đời sống nhân dân; đẩy mạnh xóa đói giảm nghèo, khuyến khích mọi người 

vươn lên làm giàu chính đáng, giúp đỡ người khác thoát nghèo và từng bước khá giả

hơn”

Mục tiêu trên thể hiện rõ mục đích phát triển kinh  tế vì con người, giải 

phóng lực lượng sản xuất, phát triển kinh tế để nâng cao đời sống cho mọi người, 

mọi người đều được hưởng những thành quả phát triển. Ở đây thể hiện sự khác biệt 

với mục đích tất cả vì lợi nhuận phục vụ lợi ích của các nhà tư bản, bảo vệ và phát 

triển chủ nghĩa tư bản.

- Về phương hướng phát triển: phát triển các thành phần kinh tế, trong đó 

kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày 

càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.

Phát triển nền kinh tế với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế

là nhằm giải phóng mọi tiềm năng để phát triển trong mọi thành phần kinh tế, trong 

mỗi cá nhân và mọi vùng miền… phát huy tối đa nội lực để phát triển nhanh nền 

kinh tế. Trong nền kinh tế nhiều thành phần, kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, là 

công cụ chủ yếu để nhà nước điều tiết nền kinh tế, định hướng cho sự phát triển vì 

mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Để giữ vai trò 

chủ đạo kinh tế nhà nước phải nắm được các vị trí then chốt của nền kinh tế bằng 

trình độ khoa học, công nghệ tiên tiến, hiệu quả sản xuất kinh doanh cao chứ không 

phải dựa vào bao cấp, cơ chế xin – cho hay độc quyền kinh doanh. Mặc khác, tiến 

lên chủ nghĩa xã hội đặc ra yêu cầu nền kinh tế phải được dựa trên nền tảng của sở

hữu toàn dân các tư liệu sản xuất chủ yếu.

- Về định hướng xã hội và phân phối: thực hiện tiến bộ và công bằng xã 

hội ngay trong từng bước đi và từng chính sách phát triển; tăng trưởng kinh tế gắn 

kết chặt chẽ và đồng bộ với phát triển xã hội, văn hóa, giáo dục và đào tạo, giải 

quyết tốt các vấn đề xã hội vì mục tiêu phát triển con người.

Quan tâm giải quyết các vấn đề xã hội vừa bảo đảm sự phát triển bền vững 

vừa thể hiện rõ định hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế, hạn chế tác động tiêu 

cực của kinh tế thị trường, thực hiện mục tiêu phát triển con người.

Trong lĩnh vực phân phối, định hướng xã hội chủ nghĩa được thể hiện qua 

chế độ phân phối chủ yếu theo kết quả lao động, hiệu quả kinh tế, phúc lợi xã hội. 

Đồng thời để huy động mọi nguồn lực kinh tế cho sự phát triển còn thực hiện phân 

phối theo định mức đóng góp vốn và các nguồn lực khác.75

- Về quản lý: Phát huy vai trò làm chủ xã hội của nhân dân, bảo đảm vai 

trò quản lý, điều tiết nền kinh tế của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự

lãnh đạo của Đảng.

Vai trò quản lý điều tiết nền kinh tế của nhà nước dưới sự lãnh đạo của Đảng 

là sự thể hiện rõ rệt định hướng xã hội chủ nghĩa và cũng là sự khác biệt cơ bản giữa 

kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa với kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ

nghĩa. Sự quản lý, điều tiết của nhà nước xã hội chủ nghĩa bằng pháp luật đảm bảo 

mục đích của nền kinh tế, sự vận động của chế độ sở hữu, phân phối theo định 

hướng xã hội chủ nghĩa, phát huy mặt tích cực, hạn chế mặt tiêu cực của kinh tế thị

trường, đảm bảo quyền lợi chính đáng của mọi con người.

Những tiêu chí trên vửa thể hiện tính định hướng xã hội chủ nghĩa của nền 

kinh tế thị trường ở nước ta, vừa thể hiện sự khác biệt cơ bản giữa kinh tế thị trường 

định hướng xã hội chủ nghĩa với kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa.