Câu 8: Nêu khái niệm cách mạng xã hội chủ nghĩa? Phân tích nguyên nhân của CM XHCN?

• Khái niệm cách mạng xã hội chủ nghĩa:

Cách mạng xã hội chủ nghĩa là một cuộc cách mạng nhằm thay thế chế độ cũ, nhất là chế độ tư bản chủ nghĩa, bằng chế độ xã hội chủ nghĩa, trong cuộc cách mạng đó, giai cấp công nhân là người lãnh đạo và cùng với quần chúng nhân dân lao động khác xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

Theo nghĩa hẹp: CM XHCN được hiểu là một cuộc cách mạng chính trị được kết thúc bằng việc GCCN cùng với NDLĐ giành được chính quyền, thiết lập nên nhà nước chuyên chính vô sản- nhà nước của GCCN và quần chúng nhân dân lao động.

Theo nghĩa rộng: CM XHCN là quá trình cải biến một cách toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội từ kinh tế, chính trị, văn hóa, tư tưởng...để xây dựng thành công CNXH và cuối cùng là CNCS. Như vậy, theo nghĩa rộng, cuộc CM XHCN bao gồm cả việc giành chính quyền về tay GCCN, NDLĐ và cả quá trình GCCN cùng với quần chúng NDLĐ tiến hành cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội, tới khi xây dựng thành công CNXH thì cuộc cách mạng này mới kết thúc.

• Phân tích nguyên nhân của CM XHCN:

Tất cả các cuộc CM diễn ra trong lịch sử đều bắt nguồn từ nhu cầu khách quan giải phóng LLSX hỏi sự kìm hãm của QHSX lỗi thời. CM XHCN có nguyên nhân sâu xa từ mâu thuẫn giữa LLSX mang tính XH cao với QHSX dựa trên chế độ chiếm hữu tư nhân TBCN về TLSX.

Dưới CNTB, từ khi máy hơi nước ra đời, LLSX ngày càng phát triển, ngày càng mang tính chất XH hóa cao, mâu thuẫn với QHSX mang tính chất TBCN về TLSX. Biểu hiện mâu thuẫn trên lĩnh vực kinh tế là tính tổ chức, tính kế hoạch trong từng doanh nghiệp ngày càng tăng với tính vô tổ chức của sản xuất toàn XH do tính cạnh tranh của nền sản xuất hàng hóa TBCN.

Quy luật cạnh tranh, tính chất vô chính phủ trong sản xuất dẫn tới khủng hoảng thừa, một số doanh nghiệp phải ngừng sản xuất. Dưới CNTB, GCCN sống bằng việc bán sức lao động do vậy một khi sản xuất đình trệ làm CN không có việc làm, họ đã đứng lên đấu tranh chống lại các nhà TS và GCTS. Nguyên nhân của cuộc CM XHCN là sự phát triển mâu thuẫn giữa GCCN - đại biểu cho LLSX tiên tiến với GCTS - đại biểu cho QHSX TBCN đã lỗi thời, kìm hãm sự phát triển của LLSX.

Sự phát triển của những mâu thuẫn KTXH của XHTB đến một lúc nào đó tất yếu làm nổ ra CM và GCCN do địa vị KTXH của mình sẽ là động lực chính, người lãnh đạo cuộc CM này đế xóa bỏ QHSXTB, thiết lập QHSX mới, mở đường cho LLSX phát triển.