Công vi?c cu?i cùng c?a Sherlock Holmes

Tôi vô cùng dau d?n khi vi?t lên nh?ng dòng cu?i cùng c?a thiên phóng s? có liên quan d?n nh?ng thiên tài hi?m có c?a ngu?i b?n vô cùng thân thi?t d?i v?i tôi, anh Sherlock Holmes.

Thú th?t, tôi mu?n im l?ng, không mu?n nh?c d?n s? ki?n dã d? l?i trong lòng tôi m?t n?i cô don hoang v?ng, tr?ng tr?i, không bi?t l?y gì d? bù d?p cho n?i m?t mát l?n lao này, m?c dù câu chuy?n dã x?y ra dã hai nam r?i. Nh?ng lá thu cu?i cùng c?a ngài d?i tá James Moriarty, trong dó ông ta mu?n b?o v? danh d? cho ngu?i anh trai quá c? c?a mình, bu?c lòng tôi ph?i c?m l?y bút m?c. Tôi t? d?t cho mình trách nhi?m ph?i gi?i thi?u tru?c công chúng t?t v? nh?ng s? ki?n x?y ra theo dúng nhu trong th?c t?. Ch? m?t mình tôi là ngu?i có may m?n ch?ng ki?n, bi?t du?c toàn b? s? th?t ?y di?u này làm tôi th?y xúc d?ng. Gi? dây không còn lý do gì d? che d?u s? th?t. Theo tôi du?c bi?t, ch? có ba thông báo sau dây là du?c dang trên báo chí: m?t m?u tin dang trên "T?p chí Geneva" ngày 6-5-1891, m?t b?c di?n c?a hãng thông tin Reuter dang trên báo t? ngày 7-5; cu?i cùng là nh?ng thông báo m?i dây. Trong s? nh?ng thông báo dó, thì thông báo th? nh?t và th? hai quá tórn t?t; thông báo bóp méo s? th?t m?t cách tr?ng tr?n. Trách nhi?m c?a tôi là làm sao nói cho toàn th? gi?i bi?t, nh?ng s? ki?n dã x?y ra gi?a giáo su Moriarty và Sherlock Holmes dúng nhu s? th?t c?a nó.

Có l? b?n d?c còn nh?, ngay sau khi tôi l?y v? và ra phòng m?ch, m?i quan h? m?t thi?t gi?a tôi và Sherlock Holmes dã có thay d?i trong m?t ch?ng m?c nào dó. Tôi b?n b?u v?i công vi?c ch?a b?nh. Còn anh v?n ghé l?i ch? tôi khi c?n có ngu?i b?n d?ng hành cùng tham gia gi?i quy?t nh?ng công vi?c khám phá c?a mình, nhung ngày càng thua d?n, ít d?n. Vì th? trong nam 1890 tôi ch? thu th?p du?c có ba bài v? chuy?n phá án c?a anh.

Mùa dông nam ?y và ch?m xuân 1891, báo chí dang tin Holmes du?c chính ph? Pháp m?i sang gi?i quy?t m?t chuy?n r?t quan tr?ng; qua hai b?c di?n anh g?i cho tôi t? Narbonne và Nimes, tôi dinh ninh cu?c vi?ng tham c?a anh ? nu?c Pháp ch?c s? còn kéo dài. Vì v?y tôi vô cùng ng?c nhiên khi vào lúc ch?p t?i ngày 24 tháng 4, anh d?t ng?t xu?t hi?n trong phòng làm vi?c c?a tôi. Ð?u tiên d?p vào m?t tôi là dáng hình anh g?y gò xanh xao hon m?i khi r?t nhi?u.

- Ðúng, t? dã tiêu hao g?n h?t s?c l?c c?a mình - Anh dáp, nhu mu?n thanh minh cho cái nhìn e ng?i c?a tôi. - Trong th?i gian g?n dây, t? túng b?n quá. T? kéo t?m rèm l?i du?c ch??

Can phòng ch? th?p m?t chi?c dèn bàn, thông thu?ng tôi v?n d?c du?i ng?n dèn này. Rón rén di d?c theo b?c tu?ng, Holmes di vòng kh?p can nhà và kéo kín các t?m rèm, vén kín m?t cách k? lu?ng không d? h? m?t c? tr?ng nào.

- C?u dang có chuy?n ph?i lo s? h?? - Tôi h?i.

- Ðúng, t? r?t s?.

- S? cái gì?

- M?t lo?i súng hoi.

- Anh b?n yêu quý oi, c?u mu?n ám ch? cái gì?

- Watson, ch?c c?u bi?t t? khá rõ d?y, t? lâu c?u dã bi?t t? không ph?i là m?t con th?. Ð?ng cho là có m?i nguy hi?m dang de d?a c?u. Nó ch? là m?t hành d?ng mù quáng, không ph?i là m?t hành d?ng anh hùng. C?u cho t? xin que diêm.

Anh châm thu?c hút, và du?ng nhu khói thu?c lá làm anh tuoi t?nh h?n lên.

- Tru?c h?t t? c?n ph?i xin l?i vì cu?c vi?ng tham quá mu?n, - Anh lên ti?ng. - Ngoài ra t? xin phép du?c làm m?t vi?c hoi b?t nhã, th? hai là s? trèo qua b?c tu?ng sau vu?n nhà c?u. T? d?nh di ra b?ng cách nhu v?y d?y.

- Nh?ng chuy?n ?y có ý nghia gì v?y? - Tôi h?i.

Anh chìa cánh tay l?i sát ng?n dèn, tôi trông th?y hai kh?p ngón tay b? xây sát và r?m máu.

- C?u th?y d?y, không ph?i là chuy?n dùa dâu. - Anh v?a cu?i v?a nói. - Cái này có th? làm m?t c? bàn tay nhu không. V? c?u dâu r?i? Có ? nhà không?

- Không, cô ?y di tham ngu?i quen.

- Hay quá! Nghia là c?u ? nhà m?t mình.

- Ch? m?t mình.

- N?u th? thì, t? d? dàng m?i c?u cùng di v?i t? qua biên gi?i trong vòng m?t tu?n l?.

- Ði dâu v?y?

- Ði dâu mà ch? du?c, t? thì th? nào cung du?c.

T?t c? nh?ng chuy?n này tôi th?y k? qu?c th? nào ?y. Trong khuôn m?t tr?ng b?ch, m?t m?i c?a anh, tôi c?m th?y h? th?ng th?n kinh c?a anh dang ? tr?ng thái cang th?ng t?t d?. Qua cái nhìn c?a tôi anh bi?t r?ng tôi không hi?u. Ch?ng cùi ch? lên b?p dùi và xi?t ch?t các ngón tay l?i v?i nhau, anh b?t d?u gi?i thích cho tôi nghe tình hình c?a công vi?c.

- T? nghi là c?u chua du?c nghe nói gì v? giáo su Moriarty? - anh h?i.

- Chua.

- Ðó là m?t ngu?i d?i tài v? vi?c gi? kín tung tích c?a mình. H?n ta dã thi?t l?p m?t m?ng lu?i kh?p thành London. Th?m chí chua ai nói v? h?n. Riêng chuy?n này cung dáng li?t h?n ta vào b?c dàn anh trong gi?i hình s?. Watson, t? có th? nói ch?c r?ng, n?u t? chi?n th?ng con ngu?i này, t?c là làm du?c vi?c v?ch m?t ch? tên h?n ta ra tru?c xã h?i thì dó dúng là m?t thành công l?n trong s? nghi?p c?a t?. Lúc ?y, t? s? k?t thúc bu?c du?ng công danh c?a mình và t? s?n sàng chuy?n sang nghiên c?u các linh v?c khác yên tinh hon. Nói riêng v?i c?u nhé. Hai s? vi?c cu?i cùng dã t?o cho t? kh? nang thuy?t ph?c vuong qu?c Scandinavia và nu?c c?ng hòa Pháp cho t? nh?ng công c?, di?u ki?n ti?n hành m?t cu?c d?i m?i, h?p v?i s? thích c?a t? hon. Lúc dó t? s? toàn tâm nghiên c?u trong linh v?c hóa h?c. Nhung t? chua th? ng?i yên trong chi?c gh? bành c?a mình, m?t khi con ngu?i kia, cái tay giáo su Moriarty dang t? do tung hoành ngang d?c trên các du?ng ph? ? London.

- H?n ta dã ph?m nh?ng t?i ác gì?

- Ôi! Hán có m?t ti?u s? th?t khác thu?ng! H?n xu?t thân trong m?t gia dình t?t, du?c dào t?o d?n noi d?n ch?n, h?n có m?t tài nang hi?m có v? toán h?c. Khi tròn 21 tu?i, h?n dã vi?t xong m?t lu?n van v? nh? th?c Newton, làm cho tên tu?i c?a h?n n?i ti?ng kh?p châu Âu. Sau dó, h?n du?c ph? trách khoa toán trong m?t tru?ng d?i h?c t?ng h?p c?a nu?c Anh. M?t tuong lai sán l?n, r?ng r? dang ch? dón h?n. Nhung h?n b?ng bi?n m?t m?t cách l?nh lùng và tr? thành m?t tên hung d? d?c ác.

Trong huy?t qu?n c?a h?n dòng máu c?a k? ph?m t?i dang ch?y. Do có trí óc thông minh hi?m có nên hành d?ng d?c ác c?a h?n càng nguy hi?m. Trong tru?ng d?i h?c, nh?ng l?i d?n d?i không hay v? h?n dã bay di kh?p noi, cu?i cùng bu?c lòng h?n ph?i r?i b? tru?ng d? d?n cu trú t?i London. ? d?y h?n ta b?t d?u chu?n b? m?t d?i ngu nh?ng tên an c?p, luu manh chuyên nghi?p tr? tu?i. Ðó là nh?ng di?u t? bi?t v? h?n.

Chính c?u bi?t d?y, không ai n?m v?ng gi?i hình s? ? London này b?ng t?. Cách dây không lâu, t? b?t d?u c?m th?y là ? sau lung c?a b?n t?i ph?m, có m?t th? l?c không lu?ng du?c dang b?o v?, che ch? cho chúng - m?t th? l?c hùng m?nh, có t? ch?c dang ho?t d?ng trái v?i pháp lu?t, du?c núp du?i nh?ng b? m?t gi? t?o. R?t nhi?u l?n, trong các tru?ng h?p khác nhau, qua nh?ng v? an c?p ho?c gi?t ngu?i, t? d?u nh?n th?y s? có m?t c?a cái th? l?c ?y. B?ng con du?ng tính toán r?t logic, t? dã phát hi?n ra d?u v?t c?a nó, ngay c? trong nh?ng v? chua du?c khám phá, hay trong nh?ng v? án dã tìm ra, mà b?n thân t? không tr?c ti?p tham gia, t? d?u th?y th?p thoáng th? l?c dó.

Trong nhi?u nam, t? có ý d?nh xé to?c b?c bình phong che d?y t?i ác kia, và dã d?n lúc t? l?n theo d?u m?i c?a cu?n dây, b?t d?u m?t công cu?c g? d?n t?ng m?i r?i ren, cho d?n khi nào phanh ra, tóm du?c cái nút cu?i cùng d?n t?i v? giáo su Moriarty - m?t nhà toán h?c l?i l?c.

H?n nhu m?t Napoléon trong gi?i t?i ph?m hình s?, h?n là m?t nhà t? ch?c lãnh d?o g?n m?t n?a s? v? d?c ác và t?t c? các v? ph?m pháp chua du?c khám phá dã x?y ra trung thành ph? này. Ph?i th?a nh?n dó là m?t thiên tài, m?t tri?t gia, m?t con ngu?i có d?u óc suy lu?n nh?ng v?n d? có tính ch?t tr?u tu?ng. H?n có m?t b? óc thu?c lo?i thông thái s? m?t. H?n ng?i b?t d?ng nhu m?t con nh?n trong m?ng to c?a mình, trong m?ng nh?n có hàng nghìn s?i dây, h?n s? tóm l?y, gi?i quy?t khi có m?t s? rung d?ng nho nh? c?a t?ng s?i dây. R?t hãn h?u, h?n m?i tr?c ti?p hành d?ng, h?n ch? t? ch?c, xây d?ng k? ho?ch. Tay chân c?a h?n thì r?t nhi?u, và du?c t? ch?c d?n noi d?n ch?n. N?u có ai c?n an c?p m?t t?p tài li?u, c?n d?t nh?p vào nhà, c?n gi?t, th? tiêu m?t ngu?i nào dó... thì ch? c?n trình bày nguy?n v?ng dó v?i giáo su. Ngay l?p t?c m?t v? án s? du?c chu?n b? và thi hành. B?n tay chân c?a h?n có th? s? b? b?t, trong nh?ng tru?ng h?p nhu v?y, bao gi? h?n cung tung ti?n ra mua chu?c ho?c nh? ngu?i b?o lãnh. Nhung tên ch? huy chính, c?m d?u, bao gi? cung n?m ngoài di?n nghi v?n.

T? ch?c ?y là nhu v?y, b?ng con du?ng suy lu?n t? dã xác d?nh du?c b? máy ho?t d?ng c?a nó. T? dã d?n toàn b? s?c l?c c?a mình d? phát hi?n và quy?t b? gãy nó. Nhung tay giáo su cung r?t láu cá, h?n luôn thay hình d?i d?ng, nguy trang r?t khéo và du?c b?o v? v?ng ch?c d?n n?i m?c dù t? t?p trung m?i c? g?ng nhung v?n không sao có d? ch?ng c? d? bu?c t?i h?n tru?c tòa. Watson thân m?n, c?u r?t bi?t kh? nang c?a t?, thú th?t v?i c?u là ph?i m?t 3 tháng ròng rã, cu?i cùng t? m?i tìm th?y d?i th? x?ng dáng c?a mình.

Nh?ng vi?c làm ph?m pháp c?a h?n gây cho t? m?t n?i lo l?ng, s? hãi thì bây gi? dã nhu?ng ch? cho s? kính n? tru?c nang l?c tài ba c?a h?n. Tuy v?y; cu?i cùng h?n cung so h?, m?c dù m?t so h? không dáng k?, dáng lý h?n không nên d? x?y ra s? so h? dó m?i ph?i b?i t? dang bám ri?t h?n nhu m?t con d?a. T? dã l?i d?ng so h? ?y, sau khi dùng nó làm xu?t phát di?m cho cu?c t?n công tay dôi, t? b?t d?u giang xung quanh h?n m?t cái b?y. Hi?n này cái b?y ?y h?u nhu dã chu?n b? xong; sau ba ngày n?a, nghia là dúng vào t?i th? hai, m?i chuy?n s? du?c gi?i quy?t. Ngài giáo su cùng v?i nh?ng k? c?m d?u bang d?ng ?y s? roi vào tay tòa d?i hình. Còn sau dó m?t công cu?c hình s? l?n nh?t th? k? chúng ta s? b?t d?u: B?c màn dã che gi?u hon 40 v? án s? du?c vén lên; t?t c? nh?ng tên t?i ph?m s? b? tr?ng trì d?ch dáng. Nhung c?n ph?i kh?n truong, ch? c?n m?t tính toán sai l?m là chúng nó s? tru?t kh?i bàn tay chúng ta vào dúng th?i di?m cu?i cùng.

M?i vi?c s? t?t d?p n?u t? có th? hành d?ng m?t cách kín dáo, sao cho tay giáo su Moriarty không h? bi?t v? chuy?n này. Nhung h?n là m?t tên thâm hi?m và x?o quy?t. M?i c? d?ng c?a t? nh?m dua h?n vào tròng, h?n d?u bi?t h?t. H?n dã nhi?u l?n muu toan phá v?, d? thoát kh?i cái lu?i mà t? dã giang, nhung m?i l?n nhu v?y, t? d?u tìm cách c?n tr? không cho h?n th?c hi?n ý d?. N?u c? miêu t? c?n k?, t? m? cu?c chi?n d?u th?m l?ng và dem xu?t b?n thì s? có m?t quy?n sách h?i h?p nh?t và tuy?t v?i nh?t trong làng sách v? th? lo?i trinh thám. Chua bao gi? t? ph?i cang th?ng nhu bây gi?; cung chua bao gi? t? ph?i ch?t v?t d?i phó v?i d?ch th? c?a mình nhu hi?n nay. Ðòn c?a h?n r?t m?nh và t? d? l?i b?ng m?t s?c còn m?nh hon: Sáng nay, t? dã di d?n m?t quy?t d?nh và ch? c?n thêm 3 ngày n?a d? d?t di?m công vi?c. T? dang ng?i trong phòng c?a mình, dang suy di tính l?i nu?c c?, thì b?ng cánh c?a b?t m?.

Tru?c m?t t? là tay giáo su Moriarty dang d?ng s?ng s?ng. Watson ?, th?n kinh c?a t? khá v?ng, nhung ph?i thú th?t v?i c?u, t? không th? nào nén du?c ti?ng th? ra khi nhìn; th?y tru?c m?t mình con ngu?i dã chi?m toàn b? ý nghi c?a t?. Hình dáng bên ngoài c?a h?n không có gì thay d?i, vì t? dã quen thu?c t? tru?c. H?n ta r?t g?y và cao lêu ngêu. Trán h?n dô nhung r?ng, da tr?ng tr?o, c?p m?t sâu ho?m trông r?t s?c. Khuôn m?t du?c c?o nh?n thín, nhìn h?n có ph?n kh? h?nh. Ðôi vai hoi còng, có l? do ng?i nhi?u bên bàn làm vi?c, còn cái d?u thì nhô t?i tru?c trông nhu m?t con r?n, ngó bên này, nghiêng bên kia. C?p m?t cú v? c?a h?n nhu dâm xuyên vào ngu?i t?.

"H?p s? c?a ngài chua d?n n?i b? v? nhu tôi dã nghi". Cu?i cùng h?n lên ti?ng. "Thua ngài Holmes, b? kh?u súng dã lên d?n ? trong túi áo choàng c?a mình là m?t thói quen nguy hi?m".

Ðúng nhu th? th?t, khi h?n ta bu?c vào, t? hi?u ngay là m?t m?i nguy dang de d?a t?. Kh? nang duy nh?t d? t? t? c?u mình, dó là t? bu?c ph?i im l?ng mãi mãi. Vì v?y, t? nhanh nhu ch?p, dã chuy?n kh?u súng l?c t? ngan kéo bàn vào túi áo choàng và ngay l?p t?c cho tay vào cò súng. Sau khi b? h?n di?m huy?t, t? dã lôi kh?u súng ra kh?i túi áo, kéo quy lát và d? tru?c m?t. Moriarty ti?p t?c cu?i và nheo nheo c?p m?t, nhung có m?t cái gì d?y trong m?t h?n ta dã làm cho t? ph?i c?nh giác và bu?c t? ph?i d?n g?n kh?u súng c?a mình.

"Rõ ràng là ngài chua bi?t tôi". H?n ta lên ti?ng.

"Ngu?c l?i," t? ph?n d?i, "tôi c?m th?y ngài khó mà hi?u n?i tôi dã bi?t ngài. Xin m?i ngài ng?i, n?u ngài có vi?c gì mu?n nói v?i tôi, tôi có th? dành cho ngài nam phút".

"Nh?ng gì tôi mu?n nói v?i ngài, ch?c ngài dã doán du?c" H?n ta l?nh lùng dáp. "Ngài v?n cuong quy?t gi? l?p tru?ng c?a mình?"

"Hoàn toàn không thay d?i".

H?n dút tay vào túi, c?n t? v?i vàng ch?p l?y kh?u súng trên bàn. Nhung h?n ch? rút ra t? trong túi m?t quy?n s? ghi chép, trong dó có ghi ngu?ch ngo?c nh?ng con s? ngày tháng gì dó.

"Ngài dã c?n du?ng c?a tôi t? ngày m?ng 4 tháng giêng," h?n ta ti?p. "Ngày 23, ngài dã làm cho tôi m?t phen hú vía, và gi?a tháng hai ngài l?i làm cho tôi m?t cú ho?ng h?n. Cu?i tháng 3, ngài dã làm d?o l?n m?i k? ho?ch c?a tôi. Hi?n nay, vì nh?ng v? liên ti?p c?a ngài, tôi dã roi vào m?t tình th? có th? m?t h?t t? do. Không th? ti?p t?c nhu v?y du?c".

"Ngài d?nh làm gì?" T? h?i l?i.

"Thua ngài Holmes, ngài hãy ch?m d?t công vi?c c?a mình," h?n ta nói và l?c d?u "Ngài hãy t? b? công vi?c dó".

"Ð?n h?t ngày th? hai kia". T? dáp.

"Ð? r?i, thua ngài Holmes. Ngài là m?t ngu?i khá thông minh, t?t nhiên ngài hi?u tôi, tôi mu?n gi?i lao d?u óc m?t chút, trong lúc theo dõi cách th?c hành d?ng c?a ngài. Mong ngài hi?u cho tôi l?y làm bu?n phi?n, n?u nhu ngài c? c? tình bu?c tôi ph?i dùng nh?ng bi?n pháp không hay d?i v?i ngài. Ngài ph?i tránh ra m?t bên, ngài hãy tin là tôi nói r?t chân thành".

"Hi?m nguy, dó là ngu?i b?n d?ng hành không th? thi?u du?c trong ngh? nghi?p c?a tôi". T? dáp.

"Ð?y không ph?i ch? là s? nguy hi?m, mà là s? tiêu di?t không th? tránh kh?i," h?n ta ph?n d?i, "Ngài d?ng ra c?n du?ng không ph?i ch? m?t ngu?i, mà là c? m?t t? ch?c hùng m?nh, mà toàn b? s?c m?nh c?a nó, v?i trí thông minh c?a ngài, ngài không th? nào hi?u n?i dâu. Mong ngài hãy tránh ra m?t bên, thua ngài Holmes. B?ng không ngài s? b? tr?ng tr?".

"Tôi s? r?ng," t? d?ng d?y và dáp, "t? bu?i nói chuy?n thú v? c?a chúng ta, tôi có th? b? m?t m?t công vi?c quan tr?ng, nó s? dua tôi d?n v? trí khác".

H?n ta cung d?ng d?y, l?ng thinh nhìn t? và bu?n bã l?c d?u.

"Bi?t làm sao du?c!" Cu?i cùng h?n lên ti?ng. "Tôi r?t l?y làm ti?c, nhung tôi dã làm m?i vi?c mà tôi có th? làm du?c. Tôi bi?t t?ng du?ng di nu?c bu?c trong công vi?c c?a ngài. Ð?n ngày th? hai, ngài s? không còn c? d?ng du?c n?a r?i. Ðó là cu?c d? s?c gi?a hai chúng ta, thua ngài Holmes. Ngài hy v?ng s? cho tôi ng?i vào chi?c gh? b? cáo. Tôi nói cho ngài bi?t, di?u dó s? không bao gi? x?y ra. Ngài hy v?ng s? th?ng tôi. Tôi xin nói cho ngài bi?t r?ng không d?i nào ngài d?t du?c di?u dó. N?u ngài có d? s?c m?nh d? gi?t tôi, thì tôi xin th? v?i ngài r?ng c? ngài n?a s? cùng ch?t v?i tôi".

"Thua ngài Moriarty, ngài dã dùng quá nhi?u l?i d? tán t?ng tôi m?t cách quá dáng, cho nên tôi cung mu?n dáp l?i b?ng nh?ng l?i l? tán t?ng nhu th?. Nhân danh cho công lý, vì s? ph?n vinh c?a xã h?i, tôi r?t vui lòng ch?p thu?n di?u ki?n th? hai, m?c dù tôi hy v?ng ? di?u th? nh?t".

"Ði?u th? nh?t tôi không th? h?a v?i ngài du?c, nhung di?u th? hai tôi s?n sàng h?a". H?n ta dáp và cu?i man r?.

Sau khi quay cái lung khòm v? phía t?, h?n bu?c ra, nhung còn quay l?i nheo nheo con m?t nhìn t?.

Cu?c g?p g? d?c bi?t c?a t? v?i tay giáo su Moriarty là nhu v?y! Thú th?t v?i c?u, cu?c g?p g? này làm cho t? khó ch?u. Phong thái m?m m?i, chính xác c?a h?n làm cho c?u s? tin vào lòng chân th?t c?a h?n, mà lòng chân th?t ?y không bao gi? có ? nh?ng k? t?i ph?m t?m thu?ng. Ð?y không ph?i là m?t k? thích khoe khoang nh?ng di?u r?ng tu?ch. T?t nhiên c?u s? h?i t?: "T?i sao không di báo cáo cho S? c?nh sát?". V?n d? là ? ch?, không ph?i t? tay h?n hành d?ng, mà chính b?n tay chân c?a h?n m?i là ngu?i th?c hi?n. T? tin nhu v?y, vì t? có d?y d? ch?ng c?.

- Có k? dã t?n công vào c?u hay sao?

- Anh b?n Watson thân m?n! Giáo su Moriarty không ph?i thu?c h?ng ngu?i thích d? công vi?c n?m lâu trong s?t rác. Sau khi h?n cút kh?i, kho?ng g?n 24 gi? dêm, t? có vi?c ph?i ghé ph? Oxford. Trong khi bang qua du?ng ? ch? góc ph? Bentinck và ph? Welbeck, t? trông th?y m?t c? xe song mã dang phóng nhu bay dâm th?ng vào t?. T? v?a k?p nh?y lui l?i bu?c lên v? du?ng, ch? tr?m tr? trong vòng m?t ph?n mu?i giây, có l? t? dã b? b?p dí r?i. Chi?c xe r? ngo?t và bi?n m?t. Lúc ?y t? quy?t d?nh không nên bu?c xu?ng kh?i v?a hè, nhung t? trên mái nhà ? ch? ph? Vere có m?t viên g?ch bay t?i và v? thành t?ng m?nh v?n ngay du?i chân t?. T? li?n g?i c?nh sát và ra l?nh khám xét ngay noi x?y ra s? vi?c. ? trên mái nhà có ch?t m?y ch?ng g?ch chu?n b? cho công vi?c s?a ch?a; và b?n chúng mu?n kh?ng d?nh viên g?ch kia là do gió th?i bay t?i thôi. T? bi?t rõ th? do?n c?a chúng, nhung l?i không d? b?ng ch?ng d? bu?c t?i. T? g?i m?t c? xe và di d?n nhà ngu?i anh trai ? ph? Pall Mall, s?ng t?i dó c? ngày hôm nay, r?i t? dó t? di th?ng t?i ch? c?u. D?c du?ng có m?t th?ng c?m dùi cui d?u cáng xông vào t?. T? dã tóm h?n n?p cho c?nh sát giam gi?. T? b?o d?m v?i c?u là, không m?t ai có th? khám phá ra m?i liên h? gi?a m?t tên, mà nh?ng chi?c rang c?a dã b? t? dùng tay dánh gãy trong ngày hôm nay v?i m?t tên giáo su d?y toán mà có l? gi? dây dang gi?ng cách gi?i bài t?p cho h?c sinh trên chi?c b?ng cách d?y 10 d?m. Bây gi? ch?c c?u dã hi?u, vì sao khi vào phòng c?u, tru?c tiên t? ph?i kéo kín các t?m rèm che c?a s?, và vì sao t? ph?i xin phép c?u di ra kh?i nhà không ph?i b?ng c?ng tru?c, mà b?ng m?t l?i nào dó ít b? chú ý hon.

Tôi dã nhi?u l?n khâm ph?c lòng can d?m c?a b?n tôi, nhung hôm nay khi anh ng?i k? l?i nh?ng s? vi?c v?a m?i x?y ra trong ngày m?t cách di?m tinh, tôi l?i càng d?c bi?t kính n? anh hon.

- Có l?, c?u nên ? l?i ng? qua dêm v?i t?. - Tôi d? ngh?.

- Không du?c b?n thân m?n. T? s? là m?t ngu?i khách nguy hi?m cho c?u. T? dã suy tính k? lu?ng k? ho?ch hành d?ng, và m?i vi?c s? k?t thúc t?t d?p. Hi?n nay công vi?c dang ? giai do?n cu?i, c?nh sát có th? ti?n hành b?t b? mà không c?n t? ph?i tham gia. T? ch? c?n trong th?i gian xét h?i. Th?i gian ch? d?i c?nh sát hành d?ng cung ch? còn vài ba ngày n?a, t?t nh?t là t? nên di dâu dó. T? r?t sung su?ng n?u c?u cùng di qua biên gi?i v?i t?.

- Hi?n nay b?nh nhân c?a t? không nhi?u, - Tôi dáp, - Anh b?n d?ng nghi?p s?n sàng thay t?, t? s? cùng di v?i c?u.

- Ngay sáng s?m ngày mai c?u có th? di du?c không?

- Ðu?c, n?u c?n.

- Ôi, hoàn toàn r?t c?n bây gi? c?u hãy nghe k? l?i d?n c?a t?. Watson, yêu c?u c?u hãy làm dúng không du?c sai m?t ly nào, b?i hai chúng ta dang ti?n hành m?t cu?c d?i d?u ch?ng l?i m?t tên b?m tài nang nh?t và m?t t?p doàn t?i ph?m l?n nh?t, hùng m?nh nh?t ? châu Âu. C?u hãy l?ng nghe dây! Hành lý không du?c d? d?a di?m h?n nh?n, ngay bây gi? c?u nh? m?t ngu?i tin c?n nh?t mang ra ga Victoria. Sáng s?m ngày mai, c?u ph?i sai ngu?i giúp vi?c g?i m?t c? xe, nhung c?u ph?i d?n h? là hãy b? qua chi?c xe d?u tiên cung nhu chi?c xe th? hai mà anh ta b?t g?p. C?u ng?i vào c? xe và di t?i ph? Strand, d?n c?u n?i Lowther. C?n nói thêm là c?u d?ng d?c d?a ch? cho ngu?i xà ích mà vi?t lên gi?y dua cho ông ta và d?n ông ta tuy?t d?i không du?c v?t m?nh gi?y dó xu?ng du?ng. C?u hãy tr? ti?n tru?c; khi chi?c xe v?a d?ng l?i c?u hãy nh?y ngay vào ch? c?u n?i tính toán sao cho dúng 9 gi? 15, c?u có m?t bên kia c?u. Ngay c?nh v?a hè c?u s? nhìn th?y m?t c? xe không l?n l?m. Ngu?i dánh xe b?n chi?c áo khoác màu den, c? áo du?c k?p b?ng m?t du?ng vi?n màu d?. C?u hãy ng?i vào xe và di d?n nhà ga dúng lúc tàu chu?n b? chuy?n bánh.

- Th? t? s? g?p c?u ? dâu?

- T?i nhà ga, ngu?i ta s? dành cho chúng mình m?t bu?ng hai ngu?i h?ng nh?t.

- Nghia là chúng ta s? g?p nhau ? trong toa?

- Ðúng th?.

Tôi dã hoài công d? thuy?t ph?c Holmes ? l?i ng? v?i tôi. Tôi bi?t r?ng anh s? gây ra chuy?n không hay cho gia dình ngu?i b?n thân thi?t c?a mình. Ð?y là nguyên nhân duy nh?t khi?n anh ph?i v?i vã ra di. Sau khi dã v?i vàng can d?n m?i cách th?c th?c hi?n chuong trình hành d?ng cho ngày mai, anh d?ng lên và cùng tôi di ra ngoài vu?n. Anh trèo qua hàng rào, di ngay ra h?m Mortimer, huýt sáo g?i m?t chi?c xe. Tôi l?ng nghe ti?ng l?c c?c c?a bánh xe dang xa d?n.

Sáng ngày hôm sau, tôi làm dúng theo l?i Holmes can d?n v?i t?t c? s? th?n tr?ng c?nh giác c?n thi?t khi g?i m?t c? xe. C? dó không th? nào là m?t cái b?y du?c. Sau khi an sáng xong, tôi di d?n d?a di?m dã du?c quy u?c tru?c. Khi xe ti?n d?n chi?c c?u Lowther, tôi lao vào trong c?u v?i s? nhanh nh?n hi?m có. Khi trông th?y c? xe dang d?ng d?i tôi dúng nhu Holmes mô t?, tôi v?a k?p ng?i vào xe thì ngu?i xà ích t?m thu?c, b?t kín b?ng chi?c áo ?m màu den li?n ra roi qu?t ng?a. Ch? m?t loáng dã d?n ga Victoria. Tôi v?a bu?c xu?ng ng?a thì ngu?i xà ích dánh xe quay l?i, và phóng nhu bay, th?m chí không thèm quay nhìn tôi.

M?i vi?c d?u ti?n tri?n dúng nhu ý d?nh. Hành lý c?a tôi dã có s?n ? nhà ga; và tôi cung không khó khan gì tìm th?y can bu?ng mà Holmes dã ch? d?n, b?i nó là bu?ng duy nh?t du?c treo t?m bi?n "dã có ngu?i". Bây gi? ch? còn m?t vi?c làm tôi lo l?ng nh?t, dó là s? v?ng m?t c?a Holmes. Tôi nhìn lên d?ng h? nhà ga, ch? còn 7 phút n?a là tàu xu?t phát. Th?t vô ích khi tôi l?c ki?m trong dám ngu?i ra di và nh?ng ngu?i dua ti?n thân hình g?y gò c?a anh b?n tôi. Anh không có trong dám ngu?i ?y. Tôi dã gi?t th?i gian, b?ng cách giúp m?t cha c? ngu?i Ý trông r?t dáng kính, khi ông ta, b?ng m?t gi?ng lo l? ti?ng Anh, dang c? g?ng gi?i thích cho ngu?i phu khuân vác r?ng hành lý c?a ông c?n du?c g?i th?ng d?n Pariss. Sau dó tôi d?o quanh sân ga m?t l?n n?a và quay v? bu?ng mình. ? dó tôi g?p l?i ông cha c? ngu?i Ý l?m kh?m, mà tôi m?i làm quen. M?c dù vé c?a ông không ph?i vào phòng này, nhung ngu?i phu khuân vác v?n c? ?y vào ch? tôi. Th?t vô ích d? gi?i thích cho ngu?i b?n du?ng không m?i c?a tôi hi?u r?ng, cu?c d?t nh?p c?a ông dã làm tôi b?c b?i nhu th? nào, tôi nói ti?ng Ý còn t?i hon là ông nói ti?ng Anh. Vì v?y tôi ch? bi?t nhún vai và lo l?ng nhìn qua c?a s?, s?t ru?t ch? d?i Holmes. M?t n?i lo s? bao trùm l?y tôi; s? v?ng m?t c?a anh có nghia là có chuy?n gì dã x?y ra dêm qua. Các cánh c?a lên xu?ng dã du?c khép ch?t, ti?ng còi tàu dã vang lên, dúng lúc ?y b?ng dung...

- Watson thân m?n, th?m chí c?u không thèm h? c? doái hoài chào t? m?t l?i.

- L?y Chúa dáng kính! - Tôi th?t lên, - C?u làm t? ho?ng c? h?n.

- Chúng ta c?n th?n tr?ng d?n m?c t?i da. - Anh thì th?m, - t? có d? ch?ng c? d? nghi là t?i chúng nó dã l?n du?c theo d?u v?t. Kìa! Chính th?ng Moriarty ? kia kìa!

Holmes v?a nói xong thì tàu chuy?n bánh. Tôi nhìn qua c?a s? v? phía sau, trông th?y m?t ngu?i cao cao, dang t?c t?i xô d?y chen l?n dám dông và v?y v?y tay nhu níu doàn t?u l?i. Tuy nhiên m?i chuy?n dã mu?n r?i. V?n t?c con tàu dang tang d?n và ch?ng m?y ch?c nhà ga dã n?m l?i khá xa phía sau.

- C?u th?y không, - Holmes nói và cu?i, - M?c dù chúng ta c?nh giác t?i m?c t?i da, nhung cung ph?i ch?t v?t l?m m?i thoát kh?i du?c b?n ngu?i kia d?y.

Anh d?ng d?y c?i chi?c áo th?ng màu den và chi?c mu ra, - nh?ng th? thu?c v? hình kì d? c?a anh - và cho t?t c? vào m?t chi?c túi du l?ch.

-Watson, c?u có d?c báo bu?i sáng không?

- Không.

- Nghia là c?u không hay bi?t tí gì v? chuy?n x?y ra t?i h?m Baker c?a chúng ta à?

- Ðêm hôm qua, chính xác hon là vào g?n sáng ngày hôm nay, chúng nó dã t?p kích nhà t?, nhung gây t?n th?t không dáng k?.

- Làm th? nào bây gi?? Ði?u ?y th?t quá qu?t không th? nào ch?u n?i.

- Hình nhu, sau khi tên d?c phái viên dùng dùi cui xông vào t? b? b?t, t?i chúng dã m?t h?n d?u v?t v? t?. Lúc d?u chúng cho r?ng t? s? quay v? nhà. Nhung sau dó chúng dã dánh hoi và theo c?u t?ng bu?c. Chính di?u này dã d?n th?ng Moriarty d?n ga Victoria. Trên du?ng di t?i nhà ga, không bi?t c?u có so xu?t gì không?

- T? dã làm dúng nhu c?u d?n.

- C?u th?y c? xe ngay v? trí ch??

- Ðúng, chi?c xe dã d?i t? ? ch? ?y.

- Th? c?u có nh?n ra ngu?i xà ích không?

- Không.

- Ð?y là anh trai t?, Mycroft. Trong công vi?c nhu v?y t?t nh?t là không cho ngu?i ngoài cu?c bi?t nh?ng di?u bí m?t c?a mình. Còn bây gi? chúng ta ph?i tìm cách d?i phó v?i Moriarty.

- T? nghi, chúng mình di chuy?n tàu này làm sao h?n ta có th? du?i k?p?

- Watson thân m?n! T? dã nói v?i c?u, h?n là m?t ngu?i có trí tu? cao, h?n có m?t trình d? ngang v?i t?. Ch?ng l?, ví nhu t? là m?t ngu?i du?i theo, lúc ?y m?t c?n tr? không dáng k? nhu v?y s? làm t? bó tay hay sao? T?i sao c?u dánh giá h?n quá th?p nhu v?y?

- Nhung h?n có th? làm gì du?c bây gi??

- Làm di?u mà trong tru?ng h?p dó t? cung làm.

- C?u hãy cho t? bi?t c?u s? hành d?ng ra sao?

- T? s? thuê h?n m?t chuy?n tàu t?c hành danh riêng cho t?.

- Nhung d?u sao cung v?n ch?m tr?.

- Không tr? chút nào. Chuy?n tàu c?a chúng ta s? d?ng l?i ? Canterbury, ? dó chúng ta ph?i d?i tàu th?y ít ra cung ph?i m?t 15 phút. Và h?n s? b?t g?p chúng ta ? d?y.

- Nên nh? h?n là th?ng t?i ph?m ch? không ph?i là chúng ta. V?y n?u h?n mang xác d?n dây, chúng ta s? ra l?nh b?t gi?.

- Làm nhu v?y s? d? xu?ng sông, xu?ng bi?n nh?ng công lao c?a ba tháng làm vi?c c?t l?c c?a t?. Chúng ta ch? b?t du?c m?t con cá to, còn nh?ng con cá nh? khác s? tìm du?ng ch?y thoát. Th? hai này t?t c? b?n chúng s? l?t vào tay c?nh sát. Bây gi? chúng ta không du?c phép b?t b?.

- Th? chúng ta làm gì?

- Chúng ta c?n di d?n Canterbury.

- Sau dó?

- S? di Newhaven, và t? dó s? di Dieppe. Moriarty cung s? làm di?u này, mà trong tru?ng h?p ?y t? cung làm nhu v?y. H?n di d?n Paris, dánh d?u nh?ng chi?c va li c?a chúng ta, n?m d?i ? phòng g?i hành lý hai ngày. Còn chúng ta trong th?i gian ?y s? mua m?t c?p bao d?t b?ng th?m và s? di buôn bán các m?t hàng công ngh? ph?m ? các d?a phuong mà chúng ta s? di ngang qua. R?i chúng ta s? bình tinh ghé tham d?t nu?c Th?y Ði?n, qua c?a ngõ thành ph? Luxembourg và Basle.

Tôi là m?t nhà du l?ch dày d?n kinh nghi?m, vì th? không bao gi? tôi cho phép mình bu?n r?u vì chuy?n m?t mát hành lý. Nhung thú th?c, tôi không ch?u n?i ý nghi là chúng tôi s? né tránh tên t?i ph?m có m?t ti?n s? quá kinh kh?ng, toàn là nh?ng chuy?n rùng r?n, dã man. Tuy th? Holmes là ngu?i hi?u rõ tình th? hon tôi.

Và chúng tôi dã d?n Canterbury. ? dây chúng tôi du?c bi?t còn m?t gi? n?a m?i có tàu th?y di Newhaven.

Tôi l?ng l? nhìn chi?c tàu ch? hành lý c?a chúng tôi dang khu?t d?n t? xa. Lúc dó, Holmes c?m l?y tay áo tôi và ch? v? phía con du?ng s?t.

- C?u th?y d?y, nhanh nhu ch?p! - Anh ta lên ti?ng.

T? xa, trong cánh r?ng Kent, m?t dòng khói nh? b?c lên. Có m?t con tàu ch? kéo có m?t toa dã xu?t hi?n ch? khúc cua tru?c khi vào nhà ga. Chúng tôi v?a k?p n?p sau nh?ng ki?n hàng, chi?c tàu dã rú lên m?t ti?ng dinh tai nh?c óc ch?y bang qua ch? chúng tôi và ph? vào m?t chúng tôi m?t lu?ng hoi nóng b?ng.

- Ðã d?n! - Holmes th?t lên và dua c?p m?t nhìn vào toa tàu dang ch?y t? t? và d?ng l?i trên du?ng ray. - C?u th?y không, s? thông thái c?a anh b?n cung có m?t gi?i h?n d?y ch?. N?u h?n rút ra k?t lu?n dúng nhu t? dã làm và hành d?ng thích h?p v?i nó thì có l? m?i chuy?n th?t quá phi thu?ng.

- H?n s? làm gì n?u h?n du?i k?p chúng ta?

- Còn nghi ng? gì n?a, h?n mu?n gi?t t?. K? thây h?n, t?t nh?t là t? không nên d?i d?n lúc h?n ta h? tay xu?ng. Bây gi? ch? còn m?t v?n d? nan gi?i nh?t: chúng ta nên an sáng ? dây hay là c? ch?u mang b?ng dói d?n Newhaven?

Ngay dêm hôm ?y, chúng tôi dã di d?n Brussels và luu l?i d?y hai ngày. Sang sáng th? ba d?n Strasbourg.

Sáng th? hai, Holmes dã dánh m?t b?c di?n cho c?nh sát London, và d?n t?i khi quay v? khách s?n, chúng tôi dã th?y b?c di?n tr? l?i. Holmes l?t xem b?c di?n, và t?c t?i ném nó vào lò.

- Ðáng lý ra, t? ph?i tiên li?u tru?c chuy?n dó m?i ph?i - Anh ta r?n ri. - Nó dã t?u thoát, dã l?t lu?i!

- Moriarty?

- C?nh sát dã tóm g?n c? bang, nhung ch? triêng h?n ta l?i l?t lu?i! B?i t? dã di kh?i, b?n c?nh sát kia làm sao d?ch n?i h?n, m?c dù t? r?t tin là dã cung c?p cho c?nh sát t?t c? các d?u m?i. Watson, có l? t?t nh?t c?u nên quay v? nu?c Anh.

- T?i sao v?y?

- Bây gi? t? là m?t ngu?i b?n du?ng nguy hi?m. Con ngu?i ?y dã b? m?t h?t t?t c?. N?u tr? l?i Anh qu?c h?n s? b? b?t ngay. Theo t? du?c bi?t v? tính cách c?a h?n thì bây gi? h?n dang t?p trung t?t c? n? l?c c?a mình d? tr? thù t?. H?n dã tr?ng tr?n nói di?u dó v?i t? trong cu?c g?p g? ng?n ng?i hôm ?y. T? tin dó không ph?i là m?t l?i d?a suông. T? thành th?t khuyên c?u hãy tr? v? nu?c Anh.

Nhung tôi là m?t c?u chi?n binh, là b?n cu lâu d?i c?a Holmes, t?t nhiên tôi không th? nào ra di trong giây phút này và m?c lòng d? anh ? l?i m?t mình. Khi ng?i an trong nhà hàng c?a khách s?n Strasbourg, chúng tôi dã tranh lu?n v? chuy?n này hon n?a gi?. Ngay ngày hôm dó, chúng tôi di d?n Geneva.

Su?t m?t tu?n chúng tôi di lang thang kh?p thung lung Rhone, và b? l?i d?ng sau th? tr?n Leuk; chúng tôi vu?t qua nh?ng con sông còn ph? d?y m?t l?p bang c?ng; ti?p t?c ti?n qua Interlaken, d?n Meiringen. M?t cu?c d?o choi d?y thú v?. Màu xanh c?a mùa xuân dang mon m?n, du?i d?t, trên d?u chúng tôi là m?t màn tuy?t tr?ng bao ph?. Nhung tôi bi?t Holmes không khi nào sao lãng m?i de d?a dang treo trên d?u anh. Trong nh?ng xóm làng trù phú, ?m cúng, hay trên các con du?ng mòn qu?nh hiu d?c su?n núi dâu dâu tôi cung b?t g?p cái nhìn r?t nhanh và chòng ch?c c?a anh, nhu mu?n xem xét t?ng khuôn m?t c?a t?ng ngu?i mà anh g?p. Rõ ràng anh hoàn toàn tin vào m?i nguy hi?m không th? tránh kh?i dang t?ng bu?c du?i theo chúng tôi.

Tôi v?n nh? mãi m?t tru?ng h?p th? này: Chúng tôi di qua vùng Gemmi và dang d?o d?c b? h? Daubensee, b?ng có m?t t?ng dá l?n t? bên ph?i dang lao xu?ng và roi xu?ng h? ngay sau lung chúng tôi. Holmes v?i lao lên tít trên d?nh ng?n tháp cham chú quan sát, theo dõi. Ngu?i phiên d?ch nói cho anh yên tâm là chuy?n dá l? vào mùa xuân là m?t hi?n tu?ng r?t bình thu?ng ? vùng này. Holmes không nói gì, nhung dã cu?i v?i tôi v?i dáng di?u c?a m?t ngu?i bi?t tru?c s? ki?n này t? lâu. Trái v?i s? lo l?ng c?a mình, anh không chút nào t? ra r?u ri u phi?n. Ngu?c l?i, chua bao gi? tôi th?y anh dang trong m?t tâm tr?ng ph?n ch?n vui v? nhu hôm ?y. Anh dã l?p di l?p l?i nhi?u l?n m?t di?u là n?u tay giáo su Moriarty b? v?ch tr?n tru?c xã h?i, anh s? vui lòng ch?m d?t công vi?c c?a mình.

- Watson, t? c?m th?y t? hoàn toàn có quy?n d? nói r?ng t? dã s?ng m?t cu?c d?i không ph?i là vô ích. - Anh nói. - Và th?m chí ngay bây gi? con du?ng d?i c?a t? k?t thúc, t? cung có ph?n nào khuây kh?a trong lòng: Nh? t? mà b?u không khí c?a thành London du?c trong s?ch hon. T? dã tham gia hon m?t nghìn v? án và d?m b?o v?i c?u t? chua bao gi? l?m d?ng uy tín, ?nh hu?ng c?a mình d? giúp d? nh?ng vi?c phi nghia. Th?t ra, trong th?i gian g?n dây, công vi?c lôi cu?n, h?p d?n t? hon là nghiên c?u nh?ng câu d? mà b?n thân thiên nhiên d?t ra tru?c m?t; cung nhu nh?ng v?n d? c?p thi?t c?n du?c gi?i quy?t mà trách nhi?m c?a b? máy chính quy?n quá non n?t không th? d?m nh?n n?i. Watson, vào ngày mà t? k?t thúc du?ng công danh c?a mình b?ng m?t cú b?t s?ng tóm g?n, cung có khi s? ph?i tiêu di?t m?t tên ph?m pháp nguy hi?m nh?t và tài ba nh?t châu Âu, thì lúc ?y, cu?n s? ghi chép nh?ng h?i ký c?a c?u s? di d?n ch? k?t thúc.

Gi? t? dang c? g?ng d? hoàn thành n?t công vi?c chua du?c nói d?n, sao cho th?t chính xác. T? c? g?ng n?m th?t k? nh?ng tình ti?t, di?u này không ph?i là d?. Nhung t? d?t ra cho mình trách nhi?m là không b? sót chi ti?t nào là nh? nh?t.

Ngày 3 tháng 5, chúng tôi d?n làng Meiringen, và d?ng trú ? khách s?n "Anh qu?c". Ông ch? khách s?n là m?t ngu?i vui nh?n, thính pha trò và nói ti?ng Anh r?t sõi, b?i ông dã t?ng làm b?i bàn ? khách s?n "Grosvenor" ? Anh g?n ba nam. M?ng 4 tháng 5, sau bu?i trua, theo l?i khuyên c?a ông ch?, c? hai chúng tôi r? nhau lên núi d?o choi, v?i ý d?nh s? ng? l?i ? làng Rosenlaui. Ông ta cung khuyên chúng tôi nên tham quan thu?ng th?c thác Reichenbach n?m lung ch?ng ng?n núi; nhung g?n d?y m?t chút là khu v?c dáng s? nh?t. M?t dòng thác lu do nh?ng t?ng bang tan dang tuôn x?i x? xu?ng m?t v?c th?m không dáy, b?t nu?c tung nhu hoi khói b?c lên t? m?t ngôi nhà. M?t khe rãnh: noi dòng thác d? vào, du?c ch?t d?y nh?ng t?ng dá to tu?ng den d?i nhu than. ? phía du?i, trong lòng d? sâu không th? nào do du?c ?y là các khe b? thu h?p l?i, bi?n thành c?t cái gi?ng dang sôi ?m ?m, gi?ng này luôn luôn du?c b? sung thêm nu?c t? trên róc xu?ng v?i m?t s?c m?nh kinh kh?ng dã làm cho nu?c b?n tung toé tr? l?i, h?t ngu?c lên t?i m?m núi cao. T?t c? nh?ng c?nh tu?ng ?y, làm cho con ngu?i c?m th?y choáng ng?p, làm cho ta di?c tai, b?i nh?ng ti?ng g?m không ng?t.

Chúng tôi dã leo lên theo con du?ng có hình dáng m?t n?a vòng tròn; nh? v?y mà nh?ng nhà du l?ch có th? nhìn th?y quang c?nh thác nu?c. Con du?ng k?t thúc m?t cách d?t ng?t, không còn du?ng nào di ti?p. Vì v?y, ngu?i nào dã leo lên r?i, bu?c lòng ph?i quay l?i chính con du?ng dã di lên. V?a lúc chúng tôi quay xu?ng, thì b?ng dung trông th?y m?t th?ng bé Thu? Ði?n. Th?ng bé ch?y l?i ch? chúng tôi, trên tay c?m m?t b?c thu. Trên phong bì có dóng d?u c?a khách s?n, noi chúng tôi thuê tr?. Du?ng nhu dó là b?c thu do ông ch? khách s?n vi?t và g?i cho tôi. Ông ta vi?t r?ng: Chúng tôi v?a ra kh?i khách s?n vài phút, có m?t bà ngu?i Anh di d?n, bà ta dang n?m trong giai do?n cu?i cùng c?a b?nh lao ph?i. Bà ta s?ng qua mùa dông ? Davos Platz , bà d?nh d?n tham b?n bè ? Lucerne. Nhung trên du?ng di b?ng bà ta ho ra máu. Hình nhu bà ta không còn s?ng du?c bao lâu n?a, cùng l?m ch? trong vài ti?ng d?ng h?. Nhung d?i v?i bà ta không có gì an ?i d?ng viên b?ng vi?c du?c trông th?y m?t ngu?i bác s? ngu?i Anh ? bên c?nh. N?u tôi di d?n v?i bà ta thì... ? do?n tái bút, ông ta còn nói thêm, chính ông ta s? d?i on tôi r?t nhi?u, n?u tôi d?ng ý quay l?i khách s?n, b?i ngu?i dàn bà kiên quy?t c? tuy?t không mu?n thuê nh? m?t bác s? ngu?i Th?y Ði?n.

Tôi không th? nào t? ch?i, không th? nào thoái thác yêu c?u c?a m?t b?n d?ng huong dang ch?t d?n ch?t mòn noi d?t khách quê ngu?i. Nhung cùng lúc ?y tôi r?t lo ng?i n?u b? m?c Holmes ? l?i m?t mình. Cu?i cùng chúng tôi quy?t d?nh nhu sau: th?ng bé mang thu d?n s? là ngu?i phiên d?ch và b?n du?ng v?i anh, còn tôi s? quay l?i xóm Meiringen. B?n tôi còn mu?n ? l?i noi thác nu?c m?t lúc; sau dó s? di bang qua m?y ng?n d?i d? di d?n Rosenlaui, và ? d?y t?i tôi s? g?p anh. Khi di ra du?c m?t do?n, tôi quay l?i nhìn; Holmes dang d?ng, cúi nhìn xu?ng t?ng dá, hai tay b?t chéo sau lung. Lúc b?y gi?, tôi dâu có hay r?ng không bao gi? tôi còn g?p b?n tôi n?a.

Ð?n chân núi, tôi còn nhìn lên m?t l?n n?a, tôi không còn nhìn th?y thác nu?c, nhung tôi dõi theo con du?ng d?n t?i thác nu?c ch?y d?c theo su?n núi. Có m?t ngu?i dàn ông dang g?p gáp trên con du?ng di lên. Hình nhu bóng den s?m c?a ông ta trông r?t rõ trên n?n xanh r?c r? kia. Tôi ng? ng? ra cái dáng di t?t b?t c?a ông ta, nhung chính tôi lúc ?y cung r?t v?i d?n b?nh nhân c?a mình, nên ch? m?t thoáng tôi dã quên con ngu?i ?y. G?n m?t gi? sau tôi d?n khách s?n ? Meiringen, ông ch? khách s?n dang d?ng ? c?a.

- Th? nào? - Tôi d?n g?n ông ta và lên ti?ng h?i. - Hy v?ng là tình hình bà ?y không quá bi dát?

Nét m?t ông ta l? rõ v? ng?c nhiên, s?ng s?t c?p lông mày ru?n lên. Tim tôi b?ng thót l?i, nhói dau.

- Nghia là không ph?i ngài dã vi?t cái này? - Tôi l?y b?c thu trong túi ra và h?i. - ? khách s?n có m?t bà b?nh nhân ngu?i Anh không?

- T?t nhiên là không - ông ta thét lên. - Có chuy?n gì th?? Ngoài phong bì dóng d?u khách s?n tôi? À, tôi nh? ra r?i! Có l? b?c thu này do m?t ngu?i Anh cao cao dã vi?t. Ông ta d?n khi hai ngài v?a bu?c ra. Ông ta nói r?ng...

Nhung tôi không tài nào ng?i nghe nh?ng l?i gi?i thích dài dòng c?a ông ta. B? m?t n?i lo s? bao trùm, tôi v?i vàng c?m d?u c?m c? ch?y theo con du?ng t?t d?n d?n chân núi. Tôi m?t g?n tr?n m?t gi? d? ch?y xu?ng núi, và ho?c dù tôi dã d?n t?t c? s?c l?c c?a mình d? ch?y, nhung cung m?t d?t hai gi? d?ng h? tôi m?i d?n du?c thác nu?c ban nãy. Chi?c g?y c?a Sherlock Holmes v?n n?m bên c?nh t?ng dá, còn anh thì không th?y dâu. Tôi dã g?i, dã gào thét tên anh, nhung vô ích. Câu tr? l?i duy nh?t là ti?ng v?ng d?i l?i ti?ng gào thét c?a tôi t? nh?ng t?ng dá d?c d?ng d?ng bao quanh.

Khi th?y cây g?y, tôi l?nh toát c? ngu?i: nghia là Holmes không di d?n Rosenlaui. Anh dang còn quanh qu?n dâu dây, trên con du?ng mòn b? r?ng ch? có 3 feet, du?c b?c b?i m?t phía b?c tu?ng dá d?ng d?ng. K? thù dã g?p anh t?i dây. Th?ng bé ngu?i Th?y Ði?n cung bi?n m?t. Có l? th?ng bé dã b? tên Moriarty mua chu?c d? cho hai k? d?i m?t v?i nhau. Còn chuy?n gì dã x?y ra? Ai có th? nói du?c!

Tôi d?ng yên nhu v?y ch?ng hai phút, h?t s?c b?i r?i vì s? hãi, và c? tr?n tinh l?i. Tôi nh? l?i nh?ng phuong pháp c?a b?n tôi, và tôi th? dem ra v?n d?ng, v?i hy v?ng s? làm sáng t? nh?ng gì tang thuong dã x?y ra. Than ôi! Chuy?n ?y m?i d? làm sao?

Trong lúc chuy?n trò chúng tôi chua di h?t l?i mòn, và cây g?y roi vào dúng ch? chúng tôi d?ng l?i. M?nh d?t den màu m?, chua bao gi? khô vì quanh nam su?t tháng nh?ng gi?t nu?c tung tóe b?n lên. Ngay c? con chim d?u cung d? l?i d?u n?a là. Có hai hàng bu?c chân còn in rõ nét ? do?n cu?i ch? l?i mòn. Nh?ng v?t chân này d?u di ra xa, còn d?u quay tr? l?i không th?y dâu h?t. Cách m?y bu?c chân n?a là t?i ch? v?c, toàn b? d?t ? dây b? giày xéo, d?m nát và dào b?i tung lên. Nh?ng cây duong x? m?c g?n v?c th?m dã b? d?m lên và dây b?n. Tôi n?m s?p xu?ng và b?t d?u nhìn cham chú vào dòng nu?c dang gào thét. Bây gi? tôi dã trông th?y nh?ng t?ng dá v?a m?i du?c bóng lên do ai d?m lên. Tôi gào thét nhung nh?ng ti?ng vang d?i dã l?n át h?t gi?ng hét c?a tôi.

Th?t may m?n, l?i chào cu?i cùng c?a b?n tôi dã d?n v?i tôi. Chi?c g?y n?m l?i du?c d?ng nghiêng vào vách dá, và ngay phía trên có m?t v?t gì dó l?p lánh sáng. Tôi dua tay v?i l?y, và th?y dó là h?p d?ng thu?c b?ng b?c mà Holmes v?n hay mang nó trong ngu?i. Khi tôi c?m lên có vài t? gi?y n?m phía du?i b?ng roi xu?ng d?t. Tôi nh?t lên. Ðó là ba t? gi?y du?c xé t? m?t quy?n s? tay, và trên dó có d? dòng ch? g?i cho tôi. Ð?a ch? ghi khá rõ nét, ch? rõ ràng, ch?ng ch?c, du?ng nhu Holmes dang vi?t nó trong phòng.

"Watson thân m?n, di?u ghi trong m?u thu này là do s? nhã ý c?a ngài Moriarty. T? ng?i vi?t cho c?u m?y dòng. Ông ta dang d?i t? d? gi?i quy?t d?t di?m nh?ng v?n d? có liên quan d?n t?i c? hai. Ông ta dã k? qua loa cho t? nghe cách th?c mà ông ta dã dánh l?c hu?ng c?nh sát nu?c Anh, và n?m du?c cu?c hành trình c?a chúng mình. T?t c? nh?ng di?u dó, m?t l?n n?a kh?ng d?nh nh?n xét c?a t? v? kh? nang hi?m có c?a ông ta là dúng. T? th?t thích thú, khi nghi r?ng có th? v?ch tr?n nh?ng vi?c làm không hay, nh?ng vi?c dính líu d?n s? t?n t?i c?a con ngu?i này. Nhung t? s? r?ng, di?u dó có th? cung ph?i tr? m?t cái giá khá d?t. Vi?c này có th? làm cho b?n bè t? bu?n, d?c bi?t là c?u, Watson ?! C?n nói thêm v?i c?u là cu?c d?i t? dã d?n lúc di d?n t?t d?nh c?a nó r?i, t? không th? nào mong u?c k?t c?c t?t hon. Cung nói cho c?u hay, b?c thu t? khách s?n Meiringen - dó là cái b?y, chuy?n này t? không m?y may nghi ng?. Sau khi c?u ra di, t? hoàn toàn yên tâm không còn ân h?n gì h?t. C?u hãy chuy?n cho ngài thanh tra Patterson nh?ng gi?y má c?n thi?t dùng d? v?ch m?t bang cu?p ?y. Hi?n nay nh?ng tài li?u dó n?m ? trên bàn, trong chi?c h?p du?i ch? "M". Chi?c phong bì màu xanh v?i dòng ch? "Moriarty". Tru?c khi t? giã nu?c Anh, t? dã k?p làm t?t c? nh?ng gì c?n thi?t và g?i nó ? d?ng anh trai t? Mycroft. Nh? c?u g?i l?i chào thân thi?t c?a t? t?i v? c?u.

Ngu?i b?n chung th?y c?a c?u, Sherlock Holmes"

Nh?ng gì còn l?i có th? gói g?n trong hai câu. Sau công vi?c khám xét hi?n tru?ng, ngu?i ta d?u th?ng nh?t cho r?ng cu?c v?t l?n gi?a hai d?ch th? dã k?t thúc nhu th? này: C? hai cùng b? roi xu?ng v?c th?m mà v?n không ch?u buông tay ra. Ngu?i ta cung có ý d?nh tìm ki?m t? thi, nhung cung không mang l?i k?t qu? gì. Thân th? c?a m?t tên t?i ph?m nguy hi?m nh?t và c?a m?t ngu?i b?o v? công lý tr? danh nh?t s? vinh vi?n n?m du?i v?c sâu th?m, quanh nam nu?c sôi réo ?m i.

Ngu?i ta cung không tìm th?y th?ng bé con ngu?i Th?y Ði?n dâu c?. Có l? dó là m?t trong s? nh?ng d?c phái viên do Moriarty tuy?n ch?n. Còn bang cu?p d?c ác có l? ? London m?i ngu?i v?n còn nh?, nh?ng ch?ng c? do Holmes thu th?p khá d?y d? dã v?ch m?t ch? tên t?t c? t? ch?c ?y; và ngu?i ta dã khám phá ra d?u d?ng cung nhu linh h?n c?a t? ch?c ?y chính là tay giáo su Moriarty mà dáng l? ph?i b? còng b?ng chi?c gông s?t. Trong quá trình ?y b?n thân con ngu?i dáng s? kia còn chua du?c làm sáng t?. N?u bu?c lòng tôi ph?i nói lên toàn b? s? th?t v? quá trình ph?m pháp c?a h?n thì di?u này s? d?ng viên m?t s? ngu?i bào ch?a thi?u luong tâm và trách nhi?m, h? s? muu toan minh oan cho h?n b?ng nh?ng dòn công kích ch?ng l?i m?t con ngu?i, mà con ngu?i dó bao gi? tôi cung cho r?ng: m?t ngu?i cao thu?ng nh?t, sáng su?t nh?t trong nh?ng ngu?i mà tôi quen bi?t.