**[HỒI KÝ] NGHỀ PHỤC VỤ VÀ NHỮNG SỰ THẬT LẦN ĐẦU KỂ (BÀI 2)**

**PHẦN 4: HÀNH NGHỀ**

Chào các bác, em đã trở lại rồi đây.
Em sẽ hồi ký lai rai những chặng đường e trải qua tại J. Em xin thông báo trước để các bác tiện chém gió cùng. Chào thân ái và quyết thắng.
___________________

**HÀNH NGHỀ 1: THÁNG 4/ 2009 - ORDER VÀ UP RƯỢU**

Hầu hết những mốc quan trọng trong nghề của em gắn đến tháng 4, tháng 5 và tháng 12. Thật ra là vì trong nghề khách sạn - nhà hàng (viết tắt ks-nh), các tháng trên rơi vào mùa cao điểm. Khách hầu như lúc nào cũng kín chỗ và làm không hết việc. Những lúc thế này thường năng lực của nhân viên mới được bộc lộ rõ ràng nhất: ai mạnh ai khỏe, ai nhanh ai chậm, ai khéo ai dỡ cứ đầy khách rồi đẩy ra là biết. Còn mùa thấp điểm, vắng khách thì mèo đen cũng giống mèo trắng cả thôi.

Em thuộc dạng trâu bò, không tài giỏi gì hơn người nhưng được cái lì lợm hơn thiên hạ: chịu khó nghe chửi, chịu khó bưng mâm vác đồ, ngày nắng cũng như mưa, có việc là lăn xả vào làm, dần dà cũng được đẩy ra khu tiếp khách chứ không mục mặt đi vác mâm dọn đồ dơ nữa. Tuy nhiên vẫn thuộc dạng 7/3, khách vắng là vẫn cứ ôm cái mâm dọn đồ dơ đều đều, chỉ khi nào nhà hàng đông đến 90% mới được áo đen cho ra tiếp khách.

Sơ qua về ca kíp ở nhà hàng K tí. K chỉ mở cửa phục vụ buổi trưa và tối nên ở đó có 2 loại ca: thẳng và gãy (có nơi sẽ gọi là ca chẻ). Ca thẳng là nhân viên sẽ làm một hơi 8 tiếng rồi về, không nghỉ giữa ca, ca này chủ yếu cho người làm buổi tối. Còn ca gãy là ban ngày làm 4 tiếng, sau đó về nghỉ, 6h chiều vô làm thêm 4 tiếng nữa, ca này cung cấp người phục vụ 2 bữa trưa và tối, hấu hết chỉ có nhân viên chính thức của nhà hàng mới bị phân ca gãy, còn nhân viên công nhật, thực tập sinh các thể loại thì đi ca thẳng. Đương nhiên là vẫn có thay đổi ca chứ không cố định, nhưng nhìn chung không nhiều, kiểu như đổi gió cho mát là chính.

Giờ giấc là ngày làm 8 tiếng, nhưng thú thật với các bác, đã làm nghề này, ở đâu chứ ở J, dễ gì mà ngày làm 8 tiếng. Ca thẳng đã phải đi sớm về muộn, còn đặc biệt là đi ca gãy, trăm đường thiệt. Vô thì phải vô sớm để họp với áo đen, về thì phải hết khách mới được về (tất nhiên là phải set up toàn bộ nhà hàng xong xuôi mới được về nhá). Được cái, làm ca gãy không phải lo cơm, vì cơm J ngày 2 bữa, làm khuya thì được thêm bữa nữa. Chất lượng bữa ăn khá tốt, trà đá, cà phê, nước ngọt uống tẹt ga. Đại khái đã làm cho J thì không lo đói bụng, bọn em vẫn hay đùa với nhau thế.

Tháng 4 năm 2009, rất đông khách, năm đó tình hình kinh tế khó khăn mà chả biết sao khách đi chơi đông dữ. Mà giá phòng có rẻ cho cam, 450 đồng/ đêm. Em không nhớ một đêm nào đó rất đông khách, chỉ nhớ là nó đông, chứ chả nhớ ngày (khi làm ks-nh 5 sao đủ lâu, các bác sẽ dần mất khái niệm thứ, mà chỉ nhớ hôm qua - hôm nay - ngày mai, còn ngày cụ thể sẽ được thay bằng sự kiện xảy ra tại nhà hàng trong ngày đó). Đang ôm cái mâm miệt mài dọn đồ, cái mâm đó là mâm ovan dài 1.5m, chất đồ dơ đầy mâm rồi vác lên vai đi xuống dưới nhà sau, nhiều thằng bưng kinh lắm nhé, mâm với đồ mà tụi nó bưng một tay đi ào ào như xiếc. Bỗng nhiên, lão áo đen xuất hiện trước mặt mình. Mặt mày lão thì sưng sỉa, đá thúng đụng nia.

"Chết", em nghĩ trong đầu, "quả này chắc làm bậy cái gì lại sắp nghe chửi đây."

Nghĩ trong đầu thế chứ mặt tỉnh lắm các bác ạ, dãi dầu cũng đã 6 tháng, nghe chửi riết nó... quen luôn rồi

-* Áo đen hỏi trước: "Em biết order đúng không?" (Lấy order, là ra tiếp khách và hỏi xem khách muốn ăn, uống gì, ghi lại và chuyển cho bếp)

- Em: "Biết chớ anh, làm quài mà" (Nhưng ôm cái mâm còn quài hơn order)

- Áo đen: "Ra khu A, nhanh, khách đang đông quá."*

Em lấy quyển captain order của mình rồi lon ton nhảy ra khu A. Chu cha mạ ơi, có hơn 5 khách mà ổng kêu đông. Nhưng mà thôi kệ, thoát kiếp dọn đồ dơ thế là vui. Với lại ra lấy order cho khách là cơ hội kiếm tiền tip nhiều hơn, mà tip thì em đã đề cập phần trước rồi, vô cùng cám dỗ các bác ạ.

Cách phục vụ ở K là như này: khách vào, hostess sẽ chào và dẫn khách vào bàn đã đặt, mời coi menu, bồi sẽ đứng cạnh, hướng dẫn menu trình bày như thế nào, giới thiệu món nào ngon, món nào hơi hơi ngon (nhà hàng tuyệt đối không chê đồ mình dỡ nhé các bác).

Sau khi gợi ý đồ ăn xong sẽ đến phần rượu. Ây chà, rượu vang, cái sự sung sướng của cuộc đời em, và phải chờ đến tận cái đêm nay em và lão áo đen mới phát hiện ra: thật sự em rất mát tay trong việc bán rượu kèm đồ ăn. Một bữa ăn thông thường tại nhà hàng của người phương Tây thường sẽ uống 3 loại rượu khác nhau, từ khai vị, rượu cho món chính, đến cuối là rượu cho món tráng miệng. Mà đó chỉ là thông thường thôi, nếu bữa ăn đó của một gia đình giàu sang quyền quý hoặc mang tính trịnh trọng, số rượu có thể tăng lên 6 loại hoặc nhiều hơn: mở đầu là loại rượu ngọt bất kỳ cho khoảng thời gian ngồi nói chuyện phím, sau đó đến rượu cho món khai vị, đến rượu tẩy mùi (em không biết phải dịch sao cho đúng, khách Tây giữa món khai vị và món chính thường sẽ uống một loại rượu nào đó có vị flat - cái này cũng không dịch được - để tẩy mùi vị của món ăn trước đi), đến rượu cho món chính, đến rượu cho món tráng miệng, rồi đến rượu trợ giúp tiêu hóa.

Tại sao rượu lại quan trọng với bồi bàn vậy? Vì hầu hết, nếu bồi chọn đúng chai rượu ngon hợp với vị giác của khách thì tỷ lệ ăn tip là max 100%. Nhưng nhỡ số nhọ dính chai không hợp với vị giác của khách thì hậu quả sao các bác cũng có thể hình dung được đúng không. Nhưng khổ nỗi, ngàn người khách là ngàn cái lưỡi với ngàn vị giác khác nhau, mỗi người nói một kiểu nên làm gì có công thức chung.

Sau khi chọn xong rượu, bồi sẽ ghi lại hết những thứ khách yêu cầu và chuyển vào cho bếp. Canh thời gian, mang đồ ăn ra kèm rượu, canh chừng châm nước châm rượu, xem khách có đòi hỏi thêm gì không mà đáp ứng. Cứ thế cho đến hết bữa ăn và tính tiền.

Cơ bản là thế. Đêm đó em nhớ là em đứng đầu nhà hàng về up rượu (việc gợi ý bán một thứ gì cho khách được gọi là up-selling, gọi tắt là up). Nhọ thay, vẫn không có thêm đồng tip nào.
______________

**HÀNH NGHỀ 2: THÁNG 4/ 2009 - ĐỐI THỦ**

Khoảng cuối tháng 4, nhà hàng có thêm một nhân viên mới. Mới nhìn là biết 3D rồi, thế mà hắn cứ nheo nhẻo "Tao có bạn gái rồi, tao có bạn gái rồi".

Ở cái đất J này, thằng nào thẳng, thằng nào cong có giời mới biết (dân J quy định thẳng là chuẩn man, cong là 3D). Nhưng không bàn đến chuyện giới tính ở đây, cái đáng bàn đến là kỹ năng làm việc của hắn, cái kỹ năng mà có lúc em đã coi hắn là đối thủ không vác mâm chung (trời không đội e khó, nhưng mâm ovan chia riêng của thằng nào thằng ấy vác).

Hãy gọi hắn là thằng C

Em ngày đó là đứa thẳng tính và nóng nảy, bị chửi cái là mặt mày như đeo đá, không cười nổi được một tiếng. Với em, A là A, B là B, chỉ con chó rồi khen "ôi, con mèo đẹp quá" là em không chịu được.

Đứng trước mặt khách chê đồ ăn dở là em chụp nó bắt nói chi tiết dở như thế nào, dở ở đâu. Khách nói không được là em phán vào mặt "do không hợp khẩu vị của chị/ anh/ em / thím... thôi". Em bị 3 lần cảnh cáo vì tội này. Mà như trên biên bản ghi là "không làm hài lòng khách hàng". Thật tức phải biết, chả nhẽ nó trả tiền thì nó chỉ miếng thịt bò kêu là thịt gà mình cũng gật đầu à?

Ấy thế mà thằng C có thể gật đầu. Gật thật đấy, gật khéo tới nỗi khách khi chứng kiến cái gật đầu đó, có thể tặc lưỡi bo ngay 500k vì "không phải lỗi của em, nhưng chị nóng la nhầm em, chị xin lỗi"

Thằng C có cái biệt tài là cười cực kỳ ngọt với tất cả các thể loại hay đối tượng khách, chấp nhận ý kiến của khách mà không hề có bất cứ phản kháng nào. Và từ một vị khách nóng giận la lối ỏm tỏi, hắn có thể vuốt ve chuyển đổi vị khách đó thành quý ông lịch lãm điềm đạm. Chưa hết, hắn làm rất nhanh, khéo léo, và có trí nhớ tốt.

Lẽ dĩ nhiên là nhanh chóng thằng C trở thành nhân viên chủ chốt (mặc dù lúc đó cả em và nó vẫn đang là công nhật). Với em, nếu nói là em không khó chịu thì là em nói xạo, nhưng phải mất khá khá thời gian đến tận khi mất cái vị trí chính thức vào tay hắn, em mới bình tĩnh mà suy nghĩ nghiên cứu cách làm việc của hắn (nói hoa mỹ là làm việc bằng cái đầu lạnh đấy)

Mất khoảng tầm hơn 3 hay 4 tháng gì đấy, em mới gạt đi cái sự khó chịu cố hữu dành cho nó, ngày đó em còn ác cảm nhiều với dân đồng tính, và có ghen tị vì nó vào sau nhưng thăng tiến nhanh hơn mình (thím nào nói em đàn bà, nhỏ nhen, hiếu thắng hiếu chiến... trong giai đoạn này, em gật đầu nhận lỗi hết vì bản thân em sau khi lăn lộn kha khá trong nghề rồi ngẫm lại, cũng thấy lúc đó mình đàn bà thật).

Ừh, cái đầu tiên mà em vứt được khi làm chung là tính ghen hão đàn bà. Nó hơn mình, mình thua nó, đó là quy luật logic, chả có gì mà bực bội, bực bội không làm mình giỏi hơn, mà làm mình ngu đi (sau này mới nghiệm ra, lúc đó thì chưa đâu).

Cái tiếp theo mà em học được từ hắn là sự linh hoạt trong việc nhìn nhận ý kiến khách hàng. Không phải khách nào cũng phàn nàn vì ác ý, sẽ có khách càu nhàu vì thực sự là họ cảm thấy đồ ăn không ngon, nhưng chỉ là không ngon với riêng mình họ, hay nói đơn giản là không hợp khẩu vị của họ. Lĩnh vực ẩm thực là một thứ cực kỳ vô chừng và không có thước đo quy chuẩn, tất cả đều dựa vào cảm giác, mà vị giác của con người thì lại vô chừng không kém. Vô số lần em gặp một khách A phàn nàn cá hấp của ông ấy không ngon, nhưng cả bếp trưởng, áo đen, cả em nữa khi nếm thử lại thấy rất ngon, khách khác ăn thấy ngon, chỉ riêng khách A phàn nàn. Hoặc giả như chai rượu đó, ông B uống khen nức nở, bà D thấy thế cũng order 1 ly uống lại phun ra ngay (rượu từ cùng 1 chai). Chính vì thế, nếu số nhọ khách có phàn nàn đồ ăn dở thì cũng đừng vì thế mà nghĩ xấu cho khách, hãy cứ hớn hở cười và gật đầu đi. Bởi nói cho cùng thì khách hàng vẫn là người trả lương cho chúng ta mà.

Chưa hết, work smart than work hard. Đó là cái tiếp theo em nghiệm ra từ thằng C. Ngày có 8 tiếng, làm chăm chỉ thì ai cũng làm 8 tiếng, tăng ca tối đa cũng tới 12 tiếng, vậy sao có thằng lên nhanh, thằng lên chậm. Tất cả nằm ở chữ "smart" này.

Các thím đừng có nghĩ "smart" này đao to búa lớn chi. Vòng quanh chẳng qua chỉ ở vấn đề sắp xếp công việc, sao cho tiện, cho hợp lý, tính toán thế nào cho trong một lượt đi từ đầu nhà hàng đến cuối nhà hàng có thể làm nhiều việc nhất, lấy được nhiều order nhất, mang ra thức ăn và đồ uống đồng đều nhất.

Nếu kẻ thông minh có thể một lượt từ quầy bar mang đồ uống xuống cho khách khu A, rồi sẵn trên đường dừng lại lấy dĩa đồ ăn mang xuống khu C (bếp đối diện khu A), đặt đồ ăn khu C xong tiện tay dọn đồ dơ khu C xuống nhà dưới. Còn thằng ngu thì chạy lên chạy xuống nhà hàng tổng cộng 3 lượt, mấy thím khỏi hỏi, thằng ngu đó là em đây

Thằng C còn cái tài nữa là "ghẹo khách". Hầu như tất cả các khách hàng nó phục vụ đều tỏ vẻ hài lòng và vui vẻ trong suốt bữa ăn mà không hề có bất cứ lời phàn nàn hay ca thán gì. Các thím cứ tưởng tượng, tuần làm việc 6 đêm, đêm nào hắn cũng được tip 500k đều đều như vắt sữa, khỏi nói trình tiếp khách của hắn bá cỡ nào. Hiển nhiên việc hắn trở thành nhân viên chính thức trước em là điều không bàn cãi.

Khoảng 6 tháng sau khi vào làm việc, em mất vị trí lên chính thức vào tay hắn. Buồn thúi cả ruột. Cơ mà vậy cũng tốt, giờ ngẫm lại, có lẽ lúc đó em vẫn chưa sẵn sàng để gắn mình với cái nghề này.

Công bằng mà nói, sự xuất hiện của thằng C ở nhà hàng không phải xấu. Người ta bảo "ai là người hiểu bạn nhất, không phải bạn thân của bạn đâu, mà là đối thủ của bạn". Khi làm việc với cái đầu lạnh, hóa ra em với nó có khá nhiều điểm chung, trừ mỗi chuyện em mê gái, nó mê trai, 2 thằng vẫn thích rượu chè, chửi khách sau lưng, nói xấu áo đen lúc vắng mặt, ăn vụng, trộm cafe quầy bar và vô số các trò khác, tất nhiên là làm việc đôi lúc cũng có cự nự qua lại nhưng không sao, công việc lúc nào chả thế.

Ít nhất, lần đầu tiên trong đời em có đối thủ để cạnh tranh, lần đầu tiên trong đời em (một thằng sv mới chân ướt chân ráo vào đời) biết thế nào là phấn đấu bằng mọi giá để giành chiến thắng, và hình như đó là lần đầu trong đời (chắc chưa phải là lần cuối) em biết cảm giác bại trận như thế nào. Nhưng điều mà em học được từ nó vẫn rất đáng giá, tính ra thì em chưa bao giờ hối hận khi coi nó là đối thủ cạnh tranh.
___________

**HÀNH NGHỀ 3: THÁNG 5/2009 - XUNG ĐỘT GIA ĐÌNH VÀ TRỞ THÀNH DÂN CƠM GẠO**

Tháng 5, trời Sài Gòn như đổ lửa. Đỉnh điểm của hè, và cũng là đỉnh điểm của mùa đông khách trước khi vào giai đoạn ảm đạm thường niên của ngành khách sạn. Hình như trời nóng thì con người cũng nóng theo, tháng đó em cãi nhau với ba em nhiều lắm, gần như tuần nào gọi điện về là cãi lộn. Ba em thì không hài lòng về quyết định của em khi chọn nghề, ba em nghĩ, đàn ông sức dài vai rộng lại đi chọn nghề bưng mâm rót nước. Em thì không hài lòng về việc ông ấy cứ bắt em phải về làm cái này cái kia theo ý ông ấy.

Thật ra, nhà em hồi đấy cũng có của ăn của để một chút, nếu có thất nghiệp thì em về nhà cũng không lo đói (trong thời điểm đó). Ba em mở một xưởng làm nước đóng chai, thu nhập hàng tháng mặc dù phải chi trả bớt nợ cho ngân hàng, nhưng vẫn còn đủ để nuôi gia đình. Ông bà dạy "phi thương bất phú" cấm có sai. Ba em muốn em về làm thay cho ông, em biết thế, nhưng em không làm được các bác ạ. Em, 1 thằng thanh niên 22 tuổi, sức sống lúc nào cũng cuồn cuộn trong người, em muốn ra ngoài, em muốn nhìn thấy thế giới, muốn lăn lộn, muốn trải nghiệm, lên bờ xuống ruộng nếm đắng cay cuộc đời (sến các bác nhỉ).

Vả lại, lúc đó em chưa biết mình thích làm cái gì, nhưng em biết chắc chắn (và tới giờ vẫn không hề thay đổi suy nghĩ đó) là mình không hợp với cái xưởng nước đóng chai đó. Một vài người bà con họ hàng của em nói em dại, một số biết chuyện không nói gì.

Không biết các bác đi làm có suy nghĩ thế này không: Thằng con trai, trước khi nếm mùi tiền, phải nếm mùi đời. Em chứng kiến hàng ngày các cô chiêu cậu ấm được cha mẹ dẫn vào nhà hàng, cung phụng đủ thứ, nhẹ thì mua cho cái này cái kia vì thi đậu, vừa thì quan hệ với ông này bà kia kiếm chỗ làm, nặng thì mở công ty riêng cho các cô cậu, nặng nữa thì lo lót cho quan chức để thoát tội (đua xe tông người, buôn bán thuốc lắc, trốn thuế, đủ cả). Bọn này không thiếu tiền, nhưng cái hại chính là ở chỗ, chúng nếm mùi tiền sớm quá, thành thử chúng coi trời bằng vung, hoặc nhẹ hơn thì tưởng mình là thiên tài, trong khi thành quả kia là do cha mẹ chúng đỡ lưng mà có - như lời một ông trùm buôn gỗ (các bác gg để biết trùm buôn gỗ là ai, em không dám nói tên chính xác đâu) đến nhà hàng em dùng bữa nhận xét "bọn trẻ đắt tiền".

Lan man thế được rồi, quay lại công việc

Hậu quả của việc bất đồng quan điểm với gia đình là em bị cúp tiền sinh hoạt phí.

Vậy là, từ nay chỉ còn ta với ta. Giờ công việc này chính là cần câu cơm của em. Và em trở thành dân cơm gạo như vậy đó các bác ạ.
__________
**
HÀNH NGHỀ 4: THÁNG 5/2009 - CƠM GẠO THÌ KHÁC GÌ VỚI VÃNG LAI**

***CƠ BẢN: CỰC HƠN**
*
Cực không tả hết.

Nhà hàng K làm việc với một khái niệm đơn giản: "lệnh là lệnh, cấm cãi, cấm ý kiến ý cò, cấm góp ý góp tứ.

*- Cãi, đuổi.

- Ý kiến ý cò, đuổi.

- Góp ý góp tứ, đuổi.*

Áo đen nó không quan tâm đến việc bác cảm thấy sao, bác có mệt không, bác có thích không, bác có tôn trọng nó không,.. Nó không quan tâm gì sất. Nó chỉ cần biết một việc thôi: nó ra lệnh, nhân viên làm. Hết.

Điều này khiến cho áo đen có quyền hạn cực lớn ở nhà hàng, cũng như đội nhân viên cơm gạo của nó như quân đội vậy. Nói là làm, tất cả cùng làm mà không hề ca thán (nếu có thì đi nhậu cả đám chém với nhau, chứ lèm bèm trong nhà hàng áo đen nghe được thì coi như tiêu).

Ông Giám đốc bộ phận ẩm thực nói thế này trước toàn thể nhân viên FB: "You don't do it. It's fine. There are 10 millions people in this city"

Kỷ luật thép khiến cho cái nhà hàng này có thể hoạt động trơn tru dưới quyền của bất kỳ ai, dù đó là một quản lý cứng cựa hay là thằng non tay mới vào nghề. Điều đó cũng làm cho bất cứ nhân viên nào có ý định nổi dậy cũng phải e dè, và các khái niệm đổi mới cho nhà hàng từ các thiên tài đi du học nước ngoài nhanh chóng bị dập tắt.

Được cái, thể chế này khá công bằng, quyền lực lớn, trách nhiệm nặng. Đây vẫn là điều mà em ngưỡng mộ bọn J tới tận bây giờ. Áo đen ra lệnh, nhân viên làm, và nếu kết quả không được như ý muốn (tất nhiên là nhân viên phải thi hành lệnh nghiêm chỉnh) thì hậu quả áo đen lãnh hết, lính chỉ đứng ngoài coi kịch thôi. Ít có trường hợp đổ tội cho lính, nếu có thì xuống dưới nhân sự, mở camera lên, gọi nhân chứng lên, ghi âm đâu, ban bệ giám đốc đầy đủ, nói chung là ở đó thì trách nhiệm không chạy đâu được, của ai nấy gánh.

Khi bác hiểu rõ cơ cấu hoạt động của nhà hàng, việc trở thành dân cơm gạo cũng không đến nỗi tệ. Miễn là mình tuân theo đúng luật lệ, làm tốt công việc của mình, và phần còn lại là chờ cho có thằng khác nó sẩy chân là mình nhảy vào ngay. Ở đây nó bạc bẽo lắm các bác ạ. Anh muốn lên chức ư, sẽ phải có ai đó ra đi thôi. Ai nói môi trường làm việc thân thiện, ai nói bạn sẽ có những đồng nghiệp tuyệt vời, thực tế không "màu hồng" như vậy đâu nhé. Chả có thằng nào thân thiện với thằng nào hết. Tất cả đi với nhau chỉ vì một từ "thăng tiến". Đừng lộn hết ruột gan của các bác cho người khác xem, kể cả trong các cuộc nhậu nhẹt ăn chơi bên ngoài, các bác sẽ không biết những thứ đó sẽ được ghi âm, quay phim và một ngày đẹp trời được chuyển lên áo đen, hoặc tệ hơn là lên phòng nhân sự. Nói tóm lại là nếu chọn tin một ai đó thì lựa chọn thật kỹ, nhất là bọn con gái nhé, khuôn mặt như thiên thần, nhưng bọn nó mọc nanh hết đấy.

Em lúc đó mặc dù quyết định làm dân cơm gạo, nhưng tính sơ tuổi nghề mới được có non 7 tháng thiếu. Vẫn chưa là gì. Hàng ngày vẫn đều đều làm việc của mình như vắt chanh, cố gắng không kêu ca phàn nàn. Giai đoạn này em cũng được tính là thành thục việc, nên được phân làm ca gãy cũng khá nhiều.

Hàng ngày, 10h sáng vào ca. Việc đầu tiên là... lên quầy bar "chôm" một ly cafe cho nó tỉnh táo, (nhiều hôm pha cafe xong không chịu lau lại máy ép, bị bà barman rượt vòng vòng nhà hàng đòi đánh, chuyện em với bà barman này vui lắm, từ từ em sẽ kể hầu các bác) sau đó set up lại hết nhà hàng, rửa và lau dao muỗng nĩa, ly, tách, dĩa các loại. Đến 11h thì đi ăn trưa, 11h30 có mặt tại nhà hàng phục vụ bữa trưa cho khách. Bữa trưa thì nhẹ hơn bữa tối nhiều, khách ăn nhanh và gọn, nói chung hầu hết làm buổi trưa khá nhàn, mỗi tội hay buồn ngủ. Tầm 14h thì tan, đi đâu đó đến 17h vào lại, họp hành giao ca các thể loại. Họp hành kiểu này là vui nhất, hầu hết là nghe chửi, áo đen chửi đều đều từ đầu buổi đến cuối buổi, được cái không nêu cụ thể đứa nào nên nhiều lúc cả đám lính quay ra nhìn nhau "ô, sao giống nói mày quá vậy", rồi cãi nhau ỏm tỏi cả lên đến 17h30 ăn tối, rồi vào nhà hàng phục vụ ca tối đến hết khách thì về.

Tháng 5 như đã nói, là đỉnh cao nhất mùa, khách đông lắm các bác ạ. Làm việc không ngơi tay. Nhưng được cái tip khá nhiều, cứ đều đều 10 ngày được chia 500k. Tan ca là những cuộc đi nhậu, đi bar, đi quẩy các thể loại. Hồi đó sung lắm, đêm nào cũng đi, giờ nghĩ lại thấy mình dại, phung phí biết bao nhiêu tiền.

Mọi thứ cứ thế trôi, đều đặn khiến cho em xém tí là quên mất một điều, em vẫn đang là một thằng nhân viên công nhật.

Tháng 5 trôi qua, mùa thấp điểm đến. Mùa của cắt giảm nhân sự và là mùa thử thách nhất của những thằng nhân viên công nhật đang đến
____

**HÀNH NGHỀ 5: THÁNG 6, 7, 8/2009 - MÙA THẤP ĐIỂM**

Tháng 3 em không nói tới vì mùa thấp điểm ít việc nên cũng chả có gì đặc sắc, chủ yếu là nhân viên đấu đá nhau (rãnh quá không có gì làm mà).

Như em đã nói với các bác ở mấy chap trước, em tự thấy mình chả có tài năng gì hơn người, chủ yếu là do em kiên nhẫn hơn tất cả những thằng công nhật khác. Công nhật ở J, làm tính lương theo giờ, lương công nhật cũng tăng dần theo thâm niên, đợt của em mới vào được trả 11k/ giờ. Nếu làm đủ ngày 8 tiếng, tháng 26 ngày thì cứ thế nhân lên: 16k x 8 x26 = 3.328.000/ tháng, cộng thêm các khoảng tip linh tinh, trợ cấp ca gãy, giờ tăng ca nữa thì cũng tròm trèm 3tr5. Nhưng ấy là vào mùa cao điểm, mùa thấp điểm mọi chuyện xoay 180 độ.

Nhân viên công nhật được cho nghỉ vô thời hạn, không báo trước khi nào sẽ gọi lại hay đi làm tiếp, đứa nào may mắn thì được gọi vào ngày làm 2 - 3 tiếng cầm cự, đứa xui thì nghỉ nguyên tuần, nguyên tháng, xui nữa thì nhân sự sẽ gọi điện và thông báo chấm dứt công việc với nó. Nhân viên công nhật thời của em chả có hợp đồng gì đâu, làm công ăn lương theo giờ, và nếu muốn khách sạn có thể chấm dứt công việc trong vòng 24h, tương tự với nhân viên, nếu chán không muốn làm thì cũng có quyền "alo, chị ơi cho em nghỉ" mà không bị ràng buộc gì. Cơ mà bọn cơm gạo chả có đứa nào alo nghỉ, trừ bọn đi làm vãng lai.

Giai đoạn này là giai đoạn thử thách nặng nhất với đám công nhật, nặng không phải là do công việc nặng, mà chủ yếu là do tâm lý nhân viên trong giai đoạn này căng thẳng tột độ (nhất là với dân cơm gạo) làm hôm nay không biết hôm mai. Khách sạn ế ẩm trong mùa thấp điểm, nên thường thì nó sẽ cắt giảm khoảng 20% đến 30% tổng số nhân viên, 90% số đó đương nhiên là công nhật. Đi làm ở giai đoạn này thần kinh như đánh lô đề ấy, lâu lâu nghe áo đen gọi thằng A, xuống nhân sự nói chuyện, 20 phút sau thấy nó dọn tủ locker là xác định. Sáng đi làm mới gặp nó, chiều vô họp nghe áo đen thông báo bạn ý đã chấm dứt công việc với khách sạn, ta nói chứ, đi làm như ra trận, chả biết lên đường lúc nào.

Không chỉ nhân viên công nhật chịu sức ép, áo đen cũng bị ép thê thảm, thường mấy lão sếp to sẽ cố ép áo đen cắt bớt nhân sự của nhà hàng. Nhiều đứa công nhật làm trầy da tróc vẩy, nhưng cực chẳng đã áo đen vẫn phải gọi vào nói khéo để nó nghỉ.

Em chứng kiến ngày đó dưới bộ phận yến tiệc, có con bé làm hơn 8 tháng, chăm chỉ lắm. Nhà nó nghèo, nó là lao động chính, thu nhập của nó chỉ phụ thuộc vào công việc này, nhưng chạy trời không khỏi nắng, vẫn bị nhân sự sa thải do ế ẩm. Em đến phụ con nhỏ dọn tủ đồ trả cho nhân sự mà cay xè sống mũi. Nó vừa dọn vừa khóc, khóc không phải vì buồn, đó là cảm giác như bị phản bội, khi người ta làm hết mình, hi vọng một công việc với mức thu nhập ổn định để gánh vác gia đình, nhưng chỉ vì giai đoạn ế ẩm mà bị sa thải không thương tiếc. Lúc dọn, ông phó tổng giám đốc cứ đứng sau giục "Quick, quick", em quay lại trừng mắt nhìn ổng mà như muốn ăn tươi nuốt sống ổng vậy "Quick cái gì, ông có tin là tôi lôi cổ ông ra ngoài ngay lập tức hay không?". Thằng nhân viên nhân sự hoảng quá mới phân bua em đang nói với con nhỏ kia. Hôm đó cũng to chuyện lắm, giám đốc nhân sự xuống gặp em, quản lý nhà hàng cũng xuống nói chuyện, em nói với cả 2 lão ấy: "đuổi cũng được, một nơi mà thậm chí người Việt không thể che chở cho người Việt ngay trên đất nước của mình thì sao đáng để mình làm việc". Thế mà chả hiểu thế nào mà em không bị đuổi, lại còn được đưa vào danh sách chờ lên chính thức mới gớm. Kể từ ngày đó em cũng xác định luôn suy nghĩ của mình là tinh thần dân tộc cực đoan, luôn ưu tiên người Việt trước. Đó cũng là lí do sau này em chọn làm cho tập đoàn Việt, không phải vì chuyên nghiệp gì, mà vì nó là tập đoàn của người Việt, và ưu tiên phục vụ người Việt chứ không đội bọn Tây lên đầu. Tới giờ em vẫn còn hận, rất hận bọn quản lý nước ngoài, nó coi lao động người Việt mình không khác nô lệ da đen đâu, nhiều người như em, sv mới ra trường cứ ảo tưởng phương Tây văn minh, tôn trọng người lao động, sự thật không hề như vậy đâu.

Khách vắng, án đuổi việc treo lơ lửng trên đầu. Nên đám cơm gạo công nhật bắt đầu quay sang đấu đá nhau, tố cáo nhau, lên án nhau. Đấu đá, tố cáo nhau xảy ra như cơm bữa, họp hành là nghe các kiểu méc tội, kể tội. Rồi rủ rê sếp đi nhậu riêng để nói xấu đứa kia. Loạn, nói chung mùa thấp điểm em vẫn hay gọi là mùa loạn lạc

Em được cái bắt đầu nổi tiếng sau vụ "đòi lôi cổ" ông phó tổng giám đốc, sếp to sếp nhỏ (tất nhiên là người Việt thôi) biết mặt biết tên hết, cho nên chả cần phải ai kể tội (nội tội đòi xử ông phó tổng đã tày đình lắm rồi). Vô tình nhờ thế mà đứng ngoài tất cả mấy vụ đấu đá nhảm nhí. Cũng nhờ thế mà nhận ra nhiều điều đáng buồn ở người Việt mình (từ từ em kể dần các bác nghe).

*Mỏi tay quá, mai lại tiếp tục, hẹn các bác khi khác nhé.*

*Nguồn: Nghề Khách sạn*