Đọc truyện CUỘC ĐỜI CỦA MILAREPA - CUỘC ĐỜI CỦA MILAREPA p3

CUỘC ĐỜI CỦA MILAREPA p3

Trước Sau

Màu nền

Font chữ

Font size

Chiều cao dòng

CHƯƠNG BỐN

THIỀN ĐỊNH

Bấy giờ Retchung nói, “Bạch Đạo sư, sau khi nghe Pháp, Thầy có tức khắc đi vào nơi hoang vắng hay thầy còn ở lại với Lama ?”

Và Mila tiếp tục :

Lama nói thầy phải thiền định kiên trì. Ngài cung cấp cho thầy vật thực dư dả và ra lệnh cho thầy thiền định trong một hang động gọi là Cọp Nak ở Vách Đá Phía Nam. Rồi thầy rót đầy một ngọn đèn thờ với bơ, thắp nó lên, và để trên đầu thầy. Thầy thiền định ngày và đêm theo cách đó, không cử động, cho đến khi bơ trong đèn cạn sạch.

Mười một tháng trôi qua. Rồi lama và sư mẫu đến, đem cho thầy thực phẩm cho một tiệc cúng.

Lama thốt lên, “Tốt, con ạ, thiền định trong mười một tháng mà không để cho đệm thiền của con bị lạnh là rất tốt. Hãy mở cửa thất và ra đây nghỉ ngơi đôi chút để con có thể nói chuyện với thầy, ông cha già này, về kinh nghiệm bên trong của con.”

Thầy thầm nghĩ, “Thật bình an ở đây, nhưng mình phải ra ngoài bởi vì đó là một mệnh lệnh của lama.”

Thầy bắt đầu dỡ phá lối vào. Thầy cảm thấy ngần ngại và thầy dừng lại một chốc, không dám tiếp tục nữa. Nhưng sư mẫu trở lại và hỏi, “Con đang đến đấy à, hỡi con ?” Thầy trả lời thầy không dám phá bức tường. Sư mẫu nói, “Không có gì sai cả đâu. Gặp gỡ với lama là một sự việc tốt lành, nó chỉ có thể có một kết quả tốt đẹp. Đó là một định luật của con đường bí mật. Từ chối sẽ làm thầy tức giận và làm hư hỏng sự việc tốt lành ấy, thế nên hãy phá mở và đi ra.”

Biết lời sư mẫu nói là sự thật, thầy giật sập bức tường và bước ra.

Lama nói, “Hai chúng ta, cha và con, sẽ thiền định chung. Sư mẫu hãy sửa soạn một bữa tiệc.”

Khi hai người đang dâng cúng thì lama nói với thầy, “Con của ta, con đã gặt hái được sự hiểu biết xác thực nào từ những giáo huấn đặc biệt của thầy ? Hãy để cho tâm thức con thư giãn và kể cho thầy nghe những kinh nghiệm tri giác và trực giác và sự thấu hiểu con đã đạt được.”

Trong một cử chỉ tin tưởng và sùng mộ nồng nhiệt với lama thầy quỳ gối xuống và chắp tay. Mắt thầy mờ nước mắt, thầy đảnh lễ ngài vì tất cả điều gì thầy đã hiểu, và thầy hát tụng Bài Ca Những Sùng Mộ Bảy Phần này :

Ôi Đạo sư, trong con mắt những người bất tịnh,

Ngài xuất hiện trong những hình thức khác nhau,

Và với chúng hội những Bồ tát trong sạch,

Ngài biểu lộ như là Phật Báo Thân, con xin lễ chào Ngài.

Vang âm sáu mươi giọng(1) Phạm Thiên, ngài tuyên thuyết

Thánh pháp trong tám mươi bốn ngàn(2) phương diện.

Cho mỗi chúng sanh hiểu trong ngôn ngữ riêng của họ.

Con lễ lạy trước Ngữ của ngài

Nó không tách lìa khỏi tánh Không bổn nhiên tịch diệt.

Trong không gian trong trẻo sáng ngời của Pháp thân

Không chút bóng dáng ô nhiễm của phân biệt,

Mà trùm khắp muôn pháp được thấu biết.

Con đảnh lễ Pháp Thân ngời ngời bất động.

An trụ trong cung điện của tánh Không thanh tịnh,

Dakmema bất động, với thân huyễn giữa huyễn

Ngài là Mẹ của chư Phật ba đời

Sư mẫu Dakmema, dưới chân ngài con xin đảnh lễ.

Bạch Đạo sư, với lòng tôn kính thuần khiết, con xin lễ lạy

Những đứa con tâm linh của ngài mà ngài đã hợp nhất,

Những đệ tử thực hiện những chỉ dạy của ngài,

Và vô số những người tin theo ngài.

Con cúng dường Ngài thân thể của con

Và bất cứ cái gì khác xứng đáng cúng dường

Trong tất cả cõi của khắp cả vũ trụ.

Con sám hối mọi tội lỗi của con, từng cái một.

Và tùy hỷ mọi công đức của hết thảy chúng sanh.

Con cầu xin Ngài chuyển Pháp luân xa rộng.

Con cầu nguyện rằng lama tuyệt đối toàn thiện sống mãi

Cho đến ngày nào còn có những chúng sanh mắc trong lưới sanh tử

Nguyện những công đức này làm lợi lạc tất cả chúng sanh.

“Sau khi ngâm Bài Ca Những Sùng Mộ Bảy Phần, con, một kẻ tầm thường đi theo thầy, muốn được tỏ bày cái hiểu yếu ớt của con. Sự hiểu biết đó có được là do hoạt động toàn thiện và thần lực của ảnh hưởng tâm linh khởi từ lòng bi vô biên của lama – ngài không cách hở với Phật Vajradhara Kim Cương Trì – cùng với sư mẫu và chư huynh đệ, với lòng biết ơn sâu xa, con mang nợ các vị.

“Từ bản tâm bất biến, xin hãy nghe con. Con đã hiểu rằng thân xác này, làm bằng thịt và máu cùng với ý thức, được nhóm họp với nhau bởi mười hai mắt xích của nhân và quả – mà một cái là hành tức ý muốn – đều phát sanh từ vô minh. Thân thể này là một thuyền bè được ban phước đối với những ai phước đức, mong muốn giải thoát, nhưng nó cũng dẫn những người tạo nghiệp vào ba cõi thấp.

“Con hiểu rằng trong thân thể này có sự chọn lựa sống chết giữa lợi ích và mất mát khổng lồ, liên hệ đến hạnh phúc hay thống khổ vĩnh cửu, trên bờ ranh của tốt và xấu. Nương nhờ vào bi lực của Thầy như người hướng dẫn tôn quý của chúng sanh, con hy vọng nỗ lực thành đạt giải thoát khỏi đại dương khổ đau ràng buộc mà sự trốn thoát nó rất là khó khăn.

“Trước hết tìm sự quy y nơi Tam Bảo và cẩn thận tuân thủ những giới luật, con hiểu rằng nguồn của mọi hạnh phúc là Lama, và bởi thế nguyên lý đầu tiên là làm tròn mọi giáo huấn của ngài và duy trì một ràng buộc tâm linh không tì vết với ngài.

“Hơn nữa, một đời sống làm người là một điều khó được. Bằng cách khởi lên tâm thức rất mãnh liệt soi xét về vô thường và cái chết, những hậu quả của hành động và sự khổ đau của sanh tử, người ta khai triển một lòng mong mỏi giải thoát và phải theo đuổi nó qua sự tuân thủ nhân quả. Đó là nền tảng mà người ta phải lập.

“Từ điểm này, dần dần bước lên Con Đường, cần thiết phải tuân thủ những lời thệ nguyện của mình như giữ gìn con mắt. Dù trong thất bại, những phương thuốc đối trị phải được dùng. Không tìm kiếm sự giải thoát cho riêng mình trên con đường của Tiểu thừa, người ta khai triển Bồ đề tâm,(3) tâm tìm cách làm việc cho sự giải thoát của tất cả chúng sanh. Cái hiểu của con là sự khai triển một tâm thái giác ngộ đưa người ta đến việc hồi hướng từ lòng từ bi kết quả của hành động của mình cho lợi lạc của tất cả.

“Để ôm trọn con đường Đại thừa, người ta từ bỏ con đường Tiểu thừa. Đặt nền trên nền tảng của cái thấy toàn hảo, người ta đi vào con đường tối thượng của Kim Cương thừa.

“Để thành tựu cái thấy toàn hảo về thật tánh, người ta cần có một vị thầy toàn hảo biết làm sao để trao truyền trọn vẹn và không lầm lẫn bốn phương diện của Quán đảnh,(4) ngài thiện xảo làm cho đệ tử thấy Thật Tánh do lòng đại bi của ngài. Quán đảnh đánh thức tỉnh người ta trước thực tại tối hậu và từ đó trở đi người ta thiền định qua mọi giai đoạn khác nhau của Con Đường. Đã nỗ lực khám phá tánh vô ngã của cá nhân, đó là điều chung cho mọi truyền thống hiển giáo, người ta khảo sát cái ngã bằng lý luận, giáo lý và những tỷ dụ, và không tìm kiếm cái ngã nữa, người ta thấu hiểu vô ngã. Bấy giờ người ta phải đem tâm thức vào trạng thái tĩnh lặng. Khi tâm thức được an tĩnh nhờ phân tích lý luận, tư tưởng phân biệt dừng dứt và tâm thức đạt đến trạng thái vô niệm. Nếu người ta tiếp tục ở trong trạng thái này nhiều ngày, tháng và năm, quên mất thời gian trôi qua nên cần có người nhắc nhở, bấy giờ người ta đạt được sự an định của tâm thức.

“Trạng thái an định này được duy trì nhờ chú ý và tỉnh giác liên tục, không cho phóng dật hay hôn trầm. Tăng cường sức mạnh của tỉnh giác, người ta kinh nghiệm thức thanh tịnh không có sự phân biệt – trần trụi, sống động và tươi mát. Đây là những tính chất của sự an định tâm thức.

“Thức thanh tịnh có thể được xem là một tia chớp của quán chiếu hoàn hảo ; người ta không thực sự kinh nghiệm nó cho đến khi nào họ đạt tới giai đoạn thứ nhất của giác ngộ Phật tánh (sơ địa). Ở giai đoạn này, người ta thiền định, quán tưởng những hình tướng của hóa thần bổn tôn. Làm như thế, người ta có thể kinh nghiệm những cái nhìn thấy và những hình tướng, nhưng những cái ấy đều vô tự tánh và chỉ là những sản phẩm của tâm thức thiền định.

“Tóm lại : Thứ nhất, một trạng thái sống động linh hoạt của an định tâm thức và năng lực duy trì cùng với một trí năng phân biện là những đòi hỏi cần thiết để đạt đến quán chiếu toàn hảo. Chúng giống như những nấc đầu của một cầu thang.

“Thứ hai, mọi thiền định, với hình tướng hay không có hình tướng, phải bắt đầu từ lòng từ bi sâu thẳm. Bất cứ điều gì người ta làm đều phải khởi từ thái độ thương yêu cho lợi lạc của những người khác.

“Thứ ba, qua cái thấy toàn hảo, mọi phân biệt tan biến vào trạng thái vô niệm.

“Cuối cùng, với tỉnh giác về tánh Không, người ta chân thành hồi hướng những kết quả cho lợi lạc của những người khác. Con nghĩ đây là con đường tốt nhất trong mọi con đường.

“Như một người đói không thể no được bằng sự hiểu biết về thức ăn, cũng thế người ta cần kinh nghiệm trong thiền định thật nghĩa của tánh Không. Con càng hiểu rằng để đi đến quán chiếu hoàn hảo, cần thiết thực hành những việc làm công đức và tự tịnh hóa, không ngừng nghỉ, giữa những thời thiền định.

“Tóm lại, con thấy rằng cái hiểu của thiền giả về tánh Không của các pháp, về sự không khác nhau của các pháp và tánh Không, về sự bất khả tư nghì của chúng và về sự bất nhị tuyệt đối của chúng tương ứng với bốn cấp độ nhập môn quán đảnh theo Kim Cương thừa.

“Để làm cho sự hiểu biết này biểu lộ trong thân tâm con, con phải điều phục thân thể, lấy bớt thực phẩm của nó, cầm cương tâm thức và thản nhiên trước mọi hoàn cảnh kể cả hiểm nguy và cái chết.

“Con đã không đến trước lama và sư mẫu, người cha và người mẹ tốt lòng không gì hơn của con, để đền đáp công ơn bằng sự phục vụ và của cải. Nhưng con dâng cúng cái tốt nhất con sẽ có thể đạt được trong thực hành thiền định của con ngày nào con còn sống, và con xin các ngài chấp nhận cái thấu hiểu tối hậu mà con sẽ đạt được trong cung điện Ogmin :

“Đại Lama, ngài là Phật Vajradhara,

Mẹ Dakmema, người cưu mang chư Phật,

Và các anh, những đứa con của những bậc Chiến Thắng,

Xin mời các vị nghe ít lời này

Phát sanh từ thấu hiểu và tri giác chân thật trong tâm thức con,

Con xin chư vị từ bi nhẫn nhục chịu đựng những lỗi lầm của con,

Vô minh, tà kiến và những sai lầm của con.

Xin sửa sai chúng hợp theo với Pháp.

Dưới sự ban phước của những tia sáng chói chang

Trút xuống từ mặt trời của lòng đại bi các ngài,

Đóa hoa sen của tâm thức con đã nở.

Với hương thơm này tỏa ra từ kinh nghiệm,

Con không có gì ngoài sự biết ơn,

Con quy lòng tôn kính thường trực về các Ngài.

Nguyện những quả của sự thiền định của con lợi lạc cho tất cả chúng sanh,

Trong cố gắng đạt tới hoàn thiện.

Con xin các ngài, nghe và thứ lỗi cho sự nhiều lời của con.”

Thầy nói như vậy. Rồi lama nói, “Con ơi, thầy đặt hy vọng lớn lao nơi con và hy vọng của thầy đã được thực hiện.” Và ngài đầy hân hoan.

Sư mẫu nói, “Đứa con này của ta có sức mạnh tâm thức để thành tựu lớn.”

Sau nhiều chuyện trò về đạo, cha và mẹ trở về nhà. Phần thầy, thầy xây tường lại và thiền định.

Khoảng thời gian này, lama thăm viếng vùng bắc xứ UŠ. Một đêm, sau khi cử hành một lễ cúng ở nhà Marpa Golak, một dakini giải thích cho Lama Marpa một thông điệp tượng trưng do Tổ Naropa truyền cho mà ngài không hiểu. Khi lama đang chiêm nghiệm về một chuyến đi thăm đức Naropa như những dakini yêu cầu, thì một cô gái trẻ xuất hiện với thầy trong một giấc mộng. Cô màu xanh như bầu trời và đẹp đẽ trong áo thêu và trang sức bằng xương, lông mày và lông mi lấp lánh ánh sáng. Cô nói với thầy, “Con của ta, con đã có giáo Pháp Đại Ấn (Mahamudra)(5) và giáo huấn về Sáu Pháp Mật Truyền.(6) Những cái ấy dẫn đến Giác Ngộ Tối Thượng qua thiền định liên tục. Nhưng con không có giáo pháp đặc biệt về Chuyển Di Tâm Thức vào Xác Chết,(7) nó dẫn đến Phật tánh trong một phút chốc thiền định. Hãy cầu xin pháp này.” Nói xong cô biến mất.

Thầy thầm nghĩ, “Cô gái trẻ này mặc y phục dakini. Đó là một mách bảo của chư thiên hay là một lường gạt của ma quỷ ? Ta không biết. Dầu là gì thì Đạo sư của ta, ngài là một vị Phật của ba đời, chắc chắn ngài biết. Ngài không chỉ biết một sự việc mà tất cả sự việc, từ những phương tiện để trở thành một vị Phật xuống đến chú thuật kết hợp lại một cái lu bị vỡ. Nếu đây là một chỉ bảo từ chư Thiên, ta phải hỏi xin Pháp Chuyển Di Tâm Thức vào Xác Chết.”

Thầy phá đổ bức tường thất và đến trước lama, ngài kêu lên, “Tại sao con đi ra đang khi ẩn cư nhập thất ? Điều này có thể ngăn chặn sự tiến bộ của con. Tại sao con làm thế ?”

Thầy diễn tả lại về cô thiếu nữ và điều cô đã nói với thầy trong giấc mộng, và thầy hỏi, “Đó là một tiên tri kêu gọi hay là dấu hiệu của một sự chướng ngại ? Con không biết. Nếu là một tín hiệu, con phải đi xin Pháp Chuyển Di Tâm Thức.”

Lama suy nghĩ một chốc rồi nói, “Đó chắc chắn là một điềm báo từ những dakini. Trước khi thầy bắt đầu trở về từ Ấn Độ, Đạo sư Naropa có nói về giáo pháp Chuyển Di Tâm Thức vào Xác Chết. Bởi vì thầy sắp đi, thầy không hỏi pháp đó. Thế nên chúng ta phải kiếm nó trong tất cả mọi kinh sách từ Ấn Độ.”

Hai người, Đạo sư và đệ tử, cần cù tìm kiếm ngày đêm bản văn ấy. Hai thầy trò tìm ra nhiều cuốn về chuyển di tâm thức, nhưng không tìm ra một chút nào đề cập đến Chuyển Di Tâm Thức vào Xác Chết. Lama nói với thầy, “Dấu hiệu thầy đã nhận ở vùng bắc của miền Trung Tây Tạng đòi hỏi thầy phải làm cùng một cầu xin như vậy. Bởi vì có những giáo pháp khác thầy chưa hiểu, thầy sẽ đi đến đức Naropa và cầu xin chúng.”

Thầy nhắc nhở ngài về tuổi tác của ngài, nhưng không thuyết phục nổi ngài từ bỏ ý định. Ngài chuyển đổi những lễ vật của các đệ tử thành vàng, đựng đầy một bình, và đi Ấn Độ.

Đức Naropa đã ra đi để dấn thân vào thực tập những đại thần lực thiền định. Marpa mong muốn gặp được ngài dù phải hy sinh tánh mạng, tham vấn nhiều điềm triệu, và biết rằng ngài sẽ tìm thấy Tổ. Cầu nguyện nhiệt thành, ngài liên tục tìm kiếm Tổ. Ngài gặp đức Naropa trong một rừng nguyên sinh và mời Tổ đến chỗ ẩn cư Puhlla Hari. Ở đó ngài cầu xin giáo huấn về Chuyển Di Tâm Thức vào Xác Chết.

Đạo sư Naropa trả lời, “Con có nghĩ đến nó hay con nhận một dấu hiệu ?”

“Chuyện này không vào tâm thức con, con cũng không có một dấu hiệu. Một đệ tử của con, tên là Tin Lành đã nhận một khuyến khích từ những dakini và đến hỏi xin con giáo huấn ấy.”

“Kỳ diệu thay !” Tổ Naropa kêu lên. “Trong xứ sở tối tăm Tây Tạng, người đệ tử này giống như mặt trời mọc trên những đỉnh tuyết.”

Tổ đưa hai tay chắp lên trên đầu tôn kính và nói :

“Hỡi đệ tử tên gọi Tin Lành,

Ta lễ lạy trước người,

Như mặt trời mọc lên trên tuyết

Trong những bóng đen của miền bắc âm u.”

Khi nói thế, Tổ nhắm mắt và cúi đầu ba lần. Và ở Ấn Độ những núi non và cây cối nghiêng mình ba lần về hướng Tây Tạng. Đến ngày nay, những đỉnh núi và ngọn cây của Puhlla Hari vẫn hướng về Tây Tạng. Đức Naropa ban cho ngài Marpa trọn vẹn giáo pháp bí mật được những dakini trao truyền. Rồi Tổ giải thích một số điềm triệu. Chẳng hạn, cung cách lễ lạy của Marpa nói trước rằng dòng dõi gia đình riêng của ngài sẽ ngắn ngủi, nhưng dòng phái tâm linh mà dòng chảy được tạo thành bởi hoạt động ban trải giáo pháp sẽ được miên trường như một dòng sông vĩ đại. Sau đó Marpa trở về Tây Tạng.

Một thời gian sau, những nhà sư và đệ tử tưởng niệm ngày mất của con ngài Marpa là Darma Doday, chuyện này đã xảy ra như đã được tiên báo trong điềm triệu. Khi tất cả tụ họp làm lễ giỗ, những đệ tử hỏi ngài Marpa, “Lama Rinpoche, con trai ngài giống như một vị Phật. Giờ đây niềm hy vọng nhất của anh em chúng con đã ra đi, và Thầy cũng không còn trẻ. Dòng Pháp Kagyuš quý báu sẽ được truyền thừa như thế nào ? Xin hãy nói cho chúng con kỷ luật và công việc chúng con cần phải theo.”

Lama trả lời, “Thầy và tất cả những người dòng dõi của Đạo sư Naropa có khả năng tiên tri nhờ những giấc mộng. Đức Naropa đã cho một tiên tri tốt lành về Dòng Pháp Kagyuš. Hỡi các đệ tử chánh của thầy, bây giờ hãy đi và chờ đợi những giấc mộng của các con.”

Sau đó, những đệ tử trình lại những giấc mộng của họ. Dù tất cả đều có những giấc mộng thiện lành, nhưng không thể rút ra một dấu hiệu báo trước nào trong đó. Thầy có một giấc mộng về bốn cây trụ cột mà thầy trình lại với lama như sau :

“Vâng lời dạy của Lama Phật Vajradhara,

Đêm qua con đã thấy một giấc mộng.

Con xin kể giấc mộng đó cho lama,

Kính mong thầy nghe với lòng từ ái.

Con đã mộng rằng trong phía Bắc bao la của thế giới

Một ngọn núi tuyết hùng vĩ vươn cao,

Đỉnh trắng ngần chạm đến bầu trời,

Xoay quanh nó là mặt trời mặt trăng,

Ánh sáng nó tỏa đầy khắp không gian,

Và chân núi trùm cả địa cầu.

Những dòng sông chảy xuống trong bốn hướng chánh,

Giải cơn khát cho hết thảy chúng sanh,

Và những dòng nước ấy đổ vào đại dương bát ngát.

Có vô số đóa hoa lấp lánh.

Đó là tổng quát giấc mơ con thấy.

Con xin nói ra cho Lama Phật của Ba Đời.

Con đã mộng thấy nơi hướng Đông ngọn núi hùng vĩ kia

Một cột trụ khổng lồ dựng đứng.

Trên đỉnh trụ một con sư tử lớn đang co mình.

Bờm nó xanh lục phất bay muôn hướng,

Giương những móng vuốt dài trên tuyết,

Đôi mắt nó chăm chắm nhìn trời cao,

Và hiên ngang dạo chơi trên mênh mông tuyết trắng.

Con xin nói ra cho Lama Phật của Ba Đời.

Con đã mộng thấy phía Nam núi một cột trụ vĩ đại.

Trên đỉnh trụ một con hổ cái đang gầm

Lông vằn dày phủ đầy thân.

Nó mỉm cười ba lần.

Giương những móng vuốt trên rừng núi,

Đôi mắt nó chăm chắm nhìn trời cao,

Và kiêu hãnh lướt trên rừng dầy đặc.

Những cây tuyết tùng trong rừng đan nhau rậm rạp.

Con xin nói ra cho Lama Phật của Ba Đời.

Con đã mộng thấy phía Tây núi một cột trụ vĩ đại.

Trên đỉnh trụ một con chim garuda(8) khổng lồ bay vút.

Đôi cánh chim garuda trải rộng,

Hai mào của nó hướng lên những tầng trời,

Đôi mắt nó chăm chắm nhìn trời cao

Và vỗ cánh bay qua không gian vô hạn.

Con xin nói ra cho Lama Phật của Ba Đời.

Con đã mộng thấy phía Bắc núi một cột trụ vĩ đại,

Trên đỉnh trụ một con kên kên vụt bay,

Đôi cánh nhọn của nó dang rộng,

Tổ kên kên nằm trên vách đá.

Nó có một con chim non mới biết bay

Và trên trời đầy những con chim nhỏ.

Chim kên kên chăm chắm nhìn trời cao

Và tự mình vút qua không gian cao rộng.

Con xin nói ra cho Lama Phật của Ba Đời.

Con cho rằng đây là một điềm lành

Và sung sướng với điều tốt lành ấy.

Bạch Thầy, con mong thầy giải nghĩa cho con.”

Thầy nói như thế, và lama vui vẻ trả lời, “Giấc mộng này là một giấc mộng phước đức ! Sư mẫu, hãy sửa soạn cho một tiệc lễ.”

Sư mẫu đem ra những vật cần thiết, và khi bà sửa soạn, những đệ tử và những đứa con tâm linh nhóm lại.

Lama nói với họ, “Mila Kim Cương Ngọn Cờ Chiến Thắng đã có một giấc mơ kỳ diệu !”

Những đại đệ tử hỏi, “Thầy biết cách giải những điềm báo của giấc mộng, xin thầy nói cho bọn con.”

Bấy giờ Đạo sư toàn thiện và Đại Dịch Giả, ca bài kệ này, vén màn giấc mộng cho những đệ tử :

“Đức Phật của Ba Đời, Đạo sư Naropa

Con xin lễ lạy dưới chân Ngài.

Tất cả đệ tử ngồi ở nơi đây,

Hãy nghe những điềm triệu kỳ lạ của tương lai

Do giấc mộng báo cho biết

Mà ta, người Cha già của các con, sắp nói cho nghe.

Vùng Bắc của thế giới là Tây Tạng

Nơi Phật pháp sẽ truyền rộng thịnh hưng.

Ngọn núi phủ tuyết kia

Là Đại Dịch Giả Marpa già nua

Và Giáo Pháp Kagyuš.

Đỉnh núi tuyết chạm đến bầu trời

Là cái quán chiếu vô song không gì sánh.

Mặt trời mặt trăng xoay quanh chót đỉnh

Là thiền định tỏa chiếu trí huệ và đại bi.

Ánh sáng đầy khắp không gian

Là lòng bi trừ diệt bóng tối của vô minh.

Chân núi trùm cả địa cầu

Là hoạt động tỏa khắp của giáo pháp mở bày.

Bốn dòng sông chảy trong bốn hướng chính

Là bốn phương diện của quán đảnh và giáo huấn.

Những sông này giải cơn khát của hết thảy chúng sanh

Là để cho sự tiến bộ và giải thoát của những hành giả.

Tất cả sông đổ vào biển cả

Là sự hợp nhất trở lại của bổn giác mẹ và thủy giác con.

Tất cả đóa hoa khác nhau lấp lánh

Là sự hưởng thụ quả thanh tịnh không tì vết.

Nói chung giấc mộng rất tốt lành

Hỡi các sư và sư đệ hội tụ nơi đây.

Cột trụ vĩ đại dựng đứng ở phía Tây

Trên ngọn núi tuyết cao vời hùng vĩ

Là Tshurtošn Ouangnge xứ Došl.

Con sư tử ngự trị trên đỉnh cột

Nghĩa là Tshurtošn có bản tính sư tử.

Bờm xanh lục phất phơ của nó

Là sự chứng ngộ giáo huấn Mật thừa.

Bốn móng vuốt giương dài trên tuyết

Là sở hữu Bốn Vô Lượng Tâm.

Nó chăm chắm nhìn trời cao

Là sự lìa khỏi thế giới của sanh và tử.

Dạo chơi hiên ngang trên mênh mông tuyết trắng

Là sự vào trong cõi giới giải thoát

Giấc mộng phía Tây rất tốt lành,

Hỡi các sư và đệ tử hội tụ nơi đây.

Cột trụ vĩ đại dựng đứng ở phía Nam

Là Ngokton Chodor xứ Shung.

Con hổ cái gầm trên đỉnh trụ

Nghĩa là Ngokton có bản tính hổ cái.

Lông vằn dày phủ khắp thân

Là sự chứng ngộ giáo huấn Mật thừa.

Ba lần nó mỉm cười

Là sự thấu suốt Ba Tạng kinh điển.

Bốn móng giương trên rừng núi

Là sự thành tựu bốn hoạt động.

Nó chăm chắm nhìn trời cao

Là sự lìa khỏi thế giới của sanh và tử.

Đi kiêu hãnh trên rừng dày dặc

Là sự vào trong cõi giới giải thoát.

Những cây tuyết tùng trong rừng đan nhau rậm rạp

Nghĩa là một dòng con cháu kế thừa.

Giấc mộng phía Nam rất tốt lành,

Hỡi các sư và đệ tử hội tụ nơi đây.

Cột trụ vĩ đại dựng đứng nơi mặt trời lặn

Là Đại Metošn xứ Tsangrong

Chim garuda khổng lồ bay vút trên đỉnh trụ

Nghĩa là Metošn có bản tính chim garuda.

Đôi cánh chim garuda trải rộng

Là sự chứng ngộ giáo huấn Mật thừa.

Hai mào của nó hướng lên những tầng trời

Nghĩa là sự hoàn thiện trong thiền định và quán chiếu.

Nó chăm chắm nhìn trời cao

Là sự lìa khỏi thế giới của sanh và tử.

Nó bay qua không gian vô hạn

Là sự vào trong cõi giới giải thoát

Giấc mộng phía Tây rất tốt lành,

Hỡi các sư và đệ tử hội tụ nơi đây.

Cột trụ vĩ đại dựng đứng ở phía Bắc

Là Milarepa xứ Gungthang

Con kên kên vút bay trên đỉnh trụ

Nghĩa là Mila giống như kên kên.

Đôi cánh nhọn của nó dang rộng

Là sự chứng ngộ giáo huấn Mật thừa.

Tổ chim của nó trên vách đá

Nghĩa là đời Mila sẽ còn cứng hơn đá.

Con chim non đủ lông cánh của kên kên này

Nghĩa là anh sẽ có một đệ tử lỗi lạc.

Những con chim nhỏ đầy không gian

Nghĩa là sự truyền rộng Giáo Pháp Kagyuš.

Nó chăm chắm nhìn trời cao

Là sự lìa khỏi thế giới của của sanh và tử.

Đường bay qua không gian bao la

Là sự vào trong cõi giới giải thoát.

Giấc mộng phía Bắc rất tốt lành,

Hỡi các sư và đệ tử hội tụ nơi đây.

Công việc của lão già sắp hoàn tất.

Với các con, hỡi những đệ tử, giờ của các con đã tới.

Nếu lời tiên tri của lão già này hiện thực,

Thì giáo pháp toàn hảo được truyền thừa đến đây,

Sẽ mở rộng và kéo dài trong mai hậu.”

Ngài nói như thế. Bấy giờ tất cả mọi người có mặt ngập đầy vui mừng. Lama cho những đại đệ tử xem kho tàng giáo pháp và giáo huấn đặc biệt. Ngài dạy cho bọn thầy ban ngày và bọn thầy vui mừng thiền định về chúng vào ban đêm.

Một đêm, khi ngài đang ban Quán Đảnh Anatmata(9) lama bắt đầu suy nghĩ về giáo huấn đặc biệt nào cần phải cho mỗi đệ tử được tiền định để đảm trách công việc hoằng dương giáo pháp. Ngài quyết định tham khảo các điềm triệu vào lúc bình minh.

Ngày hôm sau, khi bình minh ló dạng, ngài thấy những đại đệ tử của mình. Ngokton Chodor xứ Shung đang bình giảng về bản văn của Yidam Hevajra. Tshurtošn Ouangnge xứ Došl đang thiền định về Chuyển Di Tâm Thức, Đại Metošn xứ Tsangrong đang thiền định về sự Thanh Tịnh của Tánh Giác.(10) Về phần thầy, thầy đang thiền định về lửa Tummo. Như thế lama biết công việc đặc biệt nào cho mỗi người trong huynh đệ thầy.

Bấy giờ ngài truyền cho Ngokpa sáu cách và bốn phương pháp(11) để giải thích Giáo pháp Mật thừa, nó phơi bày giáo pháp như một chuỗi hạt trai đẹp đẽ. Và ban cho ông sáu viên ngọc của Naropa, xâu chuỗi hồng ngọc, một cái muỗng và một cái lọc là đồ để cúng, và một bình giải tiếng Phạn về Tantra Hevajra. Rồi ngài nói với ông, “Hãy làm việc cho lợi lạc của tất cả chúng sanh bằng thuyết giảng về giáo pháp.”

Tshurtošn Ouangnge xứ Došl được truyền cho Chuyển Di Tâm Thức, như một con chim bay qua cửa sổ mở ; ngài ban cho ông một lọn tóc của Naropa, những móng tay của Naropa, những viên thuốc(12) cam lồ, và một vương miện gọi là Năm Bộ Phật(13) Rồi ngài nói, “Hãy làm việc cho sự thông thạo Chuyển Di Tâm Thức.”

Đại Metošn xứ Tsangrong được truyền cho sự thông thạo về sự Thanh Tịnh của Tánh Giác, nó giống như một ngọn lửa được thắp lên trong bóng tối ; ngài ban cho ông chuông và chày kim cương của Naropa, trống và kapala(14) nối với hạt trai lớn của ngài. Và ngài nói với ông, “Hãy tự giải thoát con khỏi trạng thái trung ấm của Bardo.”

Với thầy, ngài truyền cho giáo huấn truyền miệng bí mật Lửa Tummo, giống như một ngọn lửa củi tốt, và ban cho thầy cái mũ của Maitrepa và y phục của Naropa. Rồi ngài nói, “Hãy đi và lang thang trong những vùng núi cằn cỗi và những miền tuyết trắng, và hãy thực hành cái thấy toàn hảo và thiền định.”

Cuối cùng, trước tất cả nhà sư tụ hội cho buổi tiệc lễ, ngài nói, “Ta đã cho các con những giáo huấn của ta như những điềm triệu đã báo trước. Ta đã truyền cho mỗi đệ tử cao cấp nhất của ta công việc của từng người cũng như lợi lạc lớn lao của giáo pháp. Bởi vì con ruột của ta, Darma Doday Bušm, không còn ở đây nữa, ta đã trao cho các con Giáo Pháp Kagyuš và sự truyền chuyển năng lực giác ngộ của ta như di sản thừa kế. Bởi thế, hãy đầy siêng năng và sự lợi lạc cho tất cả chúng sanh sẽ tăng trưởng.” Rồi những đại đệ tử ra đi, mỗi người về vùng riêng của mình.

Lama nói với thầy, “Về phần con, hãy ở gần thầy ít năm. Thầy sẽ cho con quán đảnh và giáo huấn đặc biệt. Con cần cũng cố kinh nghiệm bên trong của con với sự có mặt của lama của con. Bởi thế, hãy ở lại trong nhập thất trọn vẹn.”

Như đức Naropa đã tiên tri, thầy rút vào hang động tên là Dzangpušhk Drok. Cha và mẹ cho thầy lương thực, gồm phần chia những lễ cúng. Và các vị làm điều này bằng lòng nhân hậu vĩ đại.

Milarepa nói như thế. Đến đây là hết chương thứ tư, nói về Milarepa qua thiền định với lama đã làm nẩy mầm hạt giống sự tỉnh thức của ngài.

CHƯƠNG NĂM

THIỀN ĐỊNH

Bấy giờ Retchung thưa hỏi, “Bạch Đạo sư, những trường hợp nào đưa ngài đến việc từ giã Tổ Marpa ? Lama Marpa yêu cầu ngài ở gần Tổ một vài năm. Ngài đã ở được bao lâu ?”

Đạo sư trả lời :

Thầy đã không ở đó nhiều năm. Vài hoàn cảnh đưa thầy về viếng thăm làng cũ. Trong khi ẩn tu bình thường thầy không ngủ, nhưng một buổi sáng sớm thầy chợp ngủ và có giấc mộng như vầy : Thầy đến làng Kya Ngatsa của thầy. Ngôi nhà Bốn Cột và Tám Xà của thầy xiêu nát như tai một con lừa già. Mưa xuyên qua khắp nhà và đã làm hư hại những cuốn kinh, bộ Lâu Đài những Châu Ngọc.(1) Miếng đất của thầy, Tam Giác Phì Nhiêu lấp đầy cỏ dại. Mẹ thầy và những bà con đã chết. Em thầy bỏ đi lang thang và xin ăn. Bởi vì những bà con của gia đình thầy đã như những kẻ thù chống lại mẹ con thầy, nên từ thuở nhỏ, thầy đã xa cách mẹ và đã không gặp lại mẹ. Ý nghĩ này gây cho thầy đau khổ bao la. Thầy gọi tên mẹ và em và khóc. Thầy thức dậy và gối thầy ướt đẫm nước mắt.

Thầy trở nên nghĩ ngợi và gợi nhớ kỷ niệm về mẹ thầy. Thầy khóc nhiều và quyết định làm điều gì cần thiết để thấy lại bà. Sáng ra, thầy phá bức tường thất ẩn tu và đến gặp lama. Ngài đang ngủ. Thầy đến gần ngài, và khiêm hạ cúi mình nơi đầu giường ngài, thầy hát bài ca :

“Ôi đạo sư, đức Phật Bất Động,

Xin gởi kẻ ăn mày nghèo khó này trở về quê cũ

Trong thung lũng Kya Ngatsa

Mẹ và con, bà con thù ghét,

Chúng con đã xa cách nhau nhiều năm.

Tình thương của con không thể chịu đựng nữa chia ly.

Xin hãy để cho con thấy mẹ chỉ lần này nữa

Và con sẽ trở lại không chậm trễ.”

Thầy cầu xin như vậy. Lama tỉnh giấc. Vào lúc đó mặt trời mọc lên và qua cửa sổ những tia sáng của nó chiếu trên đầu ngài. Cùng lúc sư mẫu đi vào, mang đến bữa ăn sáng. Lama nói :

“Này con, tại sao con thình lình phá vỡ cuộc nhập thất nghiêm mật của con ? Nó có thể làm nảy sanh nhiều chướng ngại bên trong và mở cửa cho Ma.(2) Hãy trở lại và ở lại trong đơn độc.”

Một lần nữa thầy nói với ngài về giấc mộng của thầy và nài nỉ ngài :

“Ôi Đạo sư Bi Mẫn, đức Phật Bất Động,

Xin gởi kẻ ăn mày nghèo khó này trở về quê cũ.

Trong làng Kya Ngatsa của con,

Những tài sản của con không có gì còn lại,

Tuy nhiên có nhiều điều làm con lo sợ.

Con muốn nhìn thấy căn nhà của con, Bốn Cột và Tám Xà,

Đã sụp đổ hay còn đứng vững ;

Thấy có phải bây giờ mưa rơi từng giọt

Trên những kinh điển, Lâu Đài những Châu Ngọc ;

Thấy có phải miếng đất tốt tươi, Tam Giác Phì Nhiêu,

Cỏ dại mọc đầy như đồng hoang cỏ dại ;

Thấy có phải thân thể mẹ già

Bây giờ đang khỏe mạnh ;

Thấy có phải em con, Peta Che Chở Hạnh Phúc,

Bây giờ là một kẻ hành khất lang thang ;

Thấy có phải Zessay, dính dấp với con bằng mối dây nghiệp quả

Bây giờ có thể đã được gả cho ai ;

Thấy có phải ông chú của con và hàng xóm, Yung Chiến Thắng,

Còn sống và đã già nua ;

Thấy có phải thím con, Quỷ Cái Dữ Như Cọp

Vẫn còn sống hay đã chết rồi ;

Thấy có phải thầy tu của gia đình, Konchok Lhabušm,

Có còn sống ở nơi kia.

Nhưng trên tất cả là thấy mẹ của con

Người sinh ra con, thân thể và tâm thức,

Lòng mong nhớ đối với người không thể nào chịu nổi.

Xin để cho con đi về quê hương chỉ một lần thôi,

Và con sẽ nhanh chóng trở lại với Thầy.”

Thầy cầu khẩn như vậy và lama trả lời :

“Con nói gì thế, hỡi con ? Khi lần đầu tiên con đến với ta con đã nói rằng con không còn dính dáng với quê hương hay họ hàng. Bây giờ thì con muốn các thứ. Nếu con đi về làng không chắc con sẽ gặp mẹ con. Về phần những người khác, thầy e ằng họ không còn ở đó. Con đã sống vài năm trong vùng UŠ và Tsang, và nhiều năm ở đây với thầy. Nếu con muốn đi, thầy sẽ để cho con đi. Nhưng nếu con nghĩ đến việc trở lại, thì hãy biết rằng khi con đến đây xin thầy và thấy thầy đang ngủ, đó là điềm báo trước rằng chúng ta sẽ không gặp nhau lại trong đời này nữa.

“Tuy nhiên, mặt trời mọc lên trong không gian báo trước rằng con sẽ làm cho Phật pháp chiếu sáng rực rỡ như mặt trời. Quan trọng hơn hết, những tia sáng mặt trời chiếu vào đầu thầy nói cho biết rằng Giáo Pháp Kagyuš sẽ truyền bá rộng xa. Sư mẫu mang bữa ăn đến nghĩa là con được nuôi dưỡng bằng thực phẩm tâm linh. Bây giờ, chỉ có thầy chịu trách nhiệm để cho con đi. Này Dakmema, hãy dọn một lễ cúng đặc biệt.”

Lama sửa soạn mạn đà la và sư mẫu sắp xếp đồ cúng. Lama truyền cho thầy lễ Quán Đảnh Con Đường của sự Thức Tỉnh theo khẩu truyền bí mật nhất của những dakini và cũng ban cho thầy toàn bộ giáo huấn về con đường Giác Ngộ. Những cái này chỉ được trao truyền từ một thầy đến một trò và bởi thế những người khác không thể biết. Rồi lama nói :

“Thật ra những giáo huấn này do Đạo sư Naropa ban cho thầy, ngài dặn phải trao truyền chúng lại cho con. Và đến phiên con, con phải truyền giáo pháp khẩu truyền này cho một người trong những đệ tử thân cận nhất của con, do những dakini chỉ định, và đặt y dưới sự cam kết phải duy trì dòng truyền một thầy một trò liên tục trong mười ba thế hệ. Nếu con cho những giáo huấn này để đổi lấy thực phẩm, giàu có hay chỉ để làm vui lòng người khác thì con sẽ chịu sự trừng phạt của những dakini. Hãy giữ chúng trong lòng, và tự mình thực hành. Nếu bao giờ có một đệ tử tiền định đến với con, thì dù y không có lễ vật gì để cúng dường, cũng phải kết nối nó với con bằng quán đảnh và giáo huấn để bảo toàn giáo pháp. Thử thách, điêu luyện một đệ tử, như Tổ Tilopa làm với Tổ Naropa, hay như thầy làm với con, sẽ không lợi lạc cho những tâm thức chưa phát triển. Hãy ban những giáo pháp với sự phân biệt khéo léo.

“Ở Ấn Độ hiện có chín loại khẩu truyền của chư dakini, chúng không quá chặt chẽ như sự trao truyền một người qua một người giữa thầy và trò. Những cái này thầy đã cho con bốn cái. Năm cái kia, một người nào trong dòng chúng ta sẽ đi và thỉnh cầu từ những đệ tử của Tổ Naropa. Chúng sẽ lợi lạc cho chúng sanh. Con hãy cố gắng học chúng.

“Nếu con nghĩ rằng con chưa nhận hết toàn bộ giáo pháp của thầy vì con có ít lễ vật để dâng thầy, thì hãy biết rằng thầy chẳng lưu ý gì đến lễ vật. Chính sự cúng dường lòng nhiệt thành tinh tấn đối với chứng ngộ và sự siêng năng của con mới đem lại cho thầy niềm vui. Hãy nhiệt tình và giương cao ngọn cờ của sự hoàn thiện.

“Trong những giáo huấn của bậc Tôn Kính Naropa, có sự khẩu truyền bí mật của chư dakini mà không có ai trong số những đại đệ tử khác đã nhận được. Thầy đã trao tất cả nó cho con như rót từ một bình đầy.”

Đạo sư của thầy xin bổn tôn yidam chứng giám cho những giáo pháp của ngài không sai lầm và những giáo huấn của ngài không thiếu sót. Đã thề như vậy, ngài Marpa hát :

“Con lễ lạy và cầu nguyện trước mặt Ngài, bậc đại bi toàn mãn.

Chiêm nghiệm cuộc đời của những Đạo sư, người ta thấy rằng

Dầu một tham muốn có thêm giáo huấn cũng là một phóng dật.

Hãy hộ trì tinh túy của giáo pháp toàn vẹn trong lòng con.

Nhiều giải thích luận bàn mà không có bản tánh tinh túy

Thì giống như nhiều cây mà không quả.

Dù chúng có tất cả hiểu biết, chúng không phải là chân lý tối hậu.

Biết tất cả chúng không phải là biết chân lý.

Nhiều minh giải chẳng đem lại lợi lạc tâm linh gì

Cái đem lại lợi lạc là kho tàng thiêng liêng trong tâm của chúng ta

Nếu con muốn giàu, hãy tập trung vào đó.

Pháp là phương tiện thiện xảo để hàng phục nhiễm ô.

Nếu con muốn được bảo đảm, hãy trụ trong đó.

Một tâm thức không bám luyến là Đạo Sư Mãn Nguyện.

Nếu con muốn có một đạo sư tuyệt vời, hãy tập trung vào đó.

Cuộc đời thế gian gây ra nước mắt ; hãy bỏ hết biếng lười.

Một động đá hoang vu là ngôi nhà của người cha tâm linh của con.

Một nơi chốn vắng vẻ và đơn độc là chỗ ở thiêng liêng.

Tâm thức cỡi trên tâm thức là một con ngựa không mệt mỏi.

Thân của con là một chánh điện và là một lâu đài cõi trời.

Thiền định và hành động không phóng dật là phương thuốc tốt nhất của ba cõi.

Với con, kẻ có mục tiêu thực sự là Giác Ngộ

Thầy đã ban cho giáo huấn không một chút dấu che.

Bản thân thầy, giáo huấn của thầy, và tự thân con,

Cả ba được đặt trong bàn tay con, hỡi con thương quý.

Nguyện chúng phồn vinh như lá, cành và quả,

Không hư thối, không tản mác hay héo khô.”

Ngài hát như thế. Rồi đặt hai tay lên đầu thầy, ngài nói, “Con ơi, sự ra đi của con làm trái tim thầy tan vỡ. Vô thường là dấu ấn của mọi sự duyên sanh, chúng ta chẳng thể làm gì cho chúng. Nhưng hãy ở đây ít ngày. Hãy nghiền ngẫm những giáo huấn và nếu con có vài chỗ không chắc, hãy làm sáng tỏ chúng.”

Và như vậy thầy ở lại vài ngày theo lệnh của lama và làm sáng tỏ những phần chưa rõ và nghi ngờ về giáo huấn. Rồi lama nói, “Sư mẫu, hãy sửa soạn một lễ cúng với những đồ cúng tốt nhất. Bây giờ Mila sắp ra đi và tôi phải nói lời từ biệt.”

Sư mẫu dâng một lễ cúng cho lama và yidam, những đồ cúng cho chư dakini và những thần hộ pháp, và sửa soạn một bữa tiệc cho huynh đệ nhập môn. Giữa đại chúng, lama biểu lộ thành những hình tướng Yidam Hevajra, Chakrasamvara, Guhyasamaja và những pháp khí khác : chày kim cương và chuông, bánh xe quý báu, hoa sen, cây kiếm... ; ba chữ OM, AH, HUM(3) màu trắng, đỏ và xanh, và mọi ánh sáng thấy được và không thấy được.

Rồi ngài nói, “Đây là những sự biến hóa tâm vật lý kỳ diệu. Phô diễn chúng mà không có mục đích chân thật là điều không tốt. Thầy đã biểu lộ chúng vì dịp ra đi của Milarepa.”

Đã thấy lama là một vị Phật Sống, thầy tràn đầy đại hỷ lạc. Thầy nghĩ thầy cũng phải cố gắng để thành tựu những năng lực thần diệu như thế qua thiền định của mình.

Lama hỏi thầy, “Con đã thấy và con có tin vào những biến hóa này không ?”

“Bạch thầy, con quá tràn ngập đến độ con không chỉ tin. Con nghĩ rằng con sẽ cố gắng để có thể làm như vậy qua thiền định.”

“Tốt, nếu như thế, con ơi, bây giờ con có thể ra đi. Bởi vì thầy đã thấy mọi sự là như huyễn, con hãy thực hành theo như vậy. Hãy nương náu trong đơn độc của núi cao, tuyết trắng hay những khu rừng. Trong các núi non hoang vu, có Gyalgyi Sri (Chiến Thắng Vinh Quang) vùng Latoš, nó đã được những vị thánh vĩ đại nhất của Ấn Độ ban phước. Hãy đến đó thiền định. Có Núi Tisi (Kailas)(4) đã được đức Phật nói đến với tên Ganchen (Núi Tuyết) và là cung điện của Yidam Chakrasamvara. Hãy đến đó thiền định. Có Lachi Gangra, nó là Gandavari, một trong hai mươi bốn thánh địa. Hãy đến đó thiền định. Có Riwo Palbar vùng Mangyul và Yolmo Gangra của Nepal, đó là những chỗ thiêng liêng có tiên tri trong những kinh điển Đại thừa. Hãy đến đó thiền định. Có Drin Chuwar, chỗ ở của những dakini bảo vệ toàn miền. Hãy đến đó thiền định.

“Hãy thiền định bất cứ nơi hoang vắng nào khác thích hợp. Hãy giương cao ngọn cờ thiền định ở mỗi nơi.

“Kế cận nhau ở phía đông có hai đại thánh địa là Devikoti và Tsari. Nhưng chưa đến lúc khai mở chúng. Trong tương lai những con cháu tâm linh của con sẽ trụ ở đó. Nhưng chính con, trước hết hãy đi đến thiền định trong những nơi chốn thiêng liêng đã nói ở trên. Nếu con thiền định, tức là con phụng sự cho đạo sư của con, con sẽ biểu lộ lòng biết ơn của con cho cha và mẹ ; và con sẽ thành tựu những mục tiêu của tất cả chúng sanh. Nếu con không thể thiền định, thì đó sẽ chỉ là sự tăng thêm những hoạt động xấu trong suốt cuộc đời. Vì lý do ấy, hãy hiến mình cho thiền định, hoàn toàn từ khước những ràng buộc đam mê của cuộc đời này, và hãy từ bỏ những liên hệ với những người tìm kiếm lạc thú.”

Khi ngài nói những lời này, nước mắt chảy đầy trên má ngài. “Cha con chúng ta sẽ không còn gặp lại nhau trong kiếp sống này. Thầy sẽ không quên con. Con chớ bao giờ quên thầy. Và như thế, hãy vui mừng rằng nơi cõi Trên, chắc chắn chúng ta sẽ gặp nhau trong Cõi của chư Dakini.(5) Một ngày kia, trong khi thực hành một pháp nào đó, con sẽ gặp một chướng ngại. Khi đó, hãy xem cái thầy đang đưa cho con đây. Chớ có xem nó trước đó.” Và lama đưa cho thầy một cuộn giấy niêm bằng sáp.

Thầy in sâu trong lòng những lời sách tấn cuối cùng này của lama. Về sau, mỗi lời nói đó đã làm mạnh thêm lòng sùng mộ của thầy.

Cuối cùng, lama nói, “Sư mẫu, hãy sửa soạn cho Mila Kim Cương Ngọn Cờ Chiến Thắng khởi hành sáng mai. Dù là một dịp buồn, tôi cũng muốn đi với Mila một đoạn đường.” Và ngài nói với thầy, “Hãy đến đây và ngủ cạnh thầy đêm nay. Cha con ta còn được một lần trò chuyện nữa.” Và thầy ở lại với lama. Khi sư mẫu vào bà sụt sùi khóc.

Lama nói với sư mẫu, “Dakmema, tại sao bà khóc ? Chẳng lẽ vì Mila đã có những giáo huấn của truyền thống khẩu truyền từ lama và vì anh sắp thiền định trong vùng núi non trơ trọi ? Nguyên nhân thực sự để khóc là thấy rằng tất cả chúng sanh vốn có Phật tánh, vốn là những vị Phật tiềm ẩn thế mà vẫn không biết được điều đó để uổng oan chết trong thống khổ, lầm than ; và một nguyên nhân đặc biệt để khóc là nghĩ rằng một khi chúng sanh đã đạt được điều kiện làm người, thế nhưng họ vẫn chết mà không có Pháp. Nếu bà khóc vì điều đó, thì bà sẽ khóc không bao giờ ngừng được.”

Sư mẫu trả lời, “Tất cả điều đó đều rất đúng. Nhưng thật khó cảm thấy lòng bi như thế một cách không ngừng nghỉ. Đứa con ruột của tôi, nó đã thành tựu trí huệ và hiểu biết về sanh tử và niết bàn và nó sẽ hoàn thành mục tiêu của chính nó và của những người khác, đã cách lìa chúng ta vì cái chết. Bây giờ đứa con này, đầy tín tâm, tha thiết, trí huệ và đại bi, tuân theo bất cứ thứ gì nó được đòi hỏi, tuyệt đối không lỗi lầm, lại sẽ bỏ chúng ta trong khi đang còn sống. Đó là tại sao tôi không có sức để mang nỗi buồn đau này.”

Nói xong, bà còn khóc lóc nhiều hơn. Về phần thầy, thầy nghẹn thở vì nức nở. Chính lama cũng rơi nước mắt. Đạo sư và đệ tử buồn khổ như nhau trong sự quyến luyến lẫn nhau và những giọt nước mắt của hai thầy trò đã làm ngưng mọi lời nói.

Bình minh của ngày tiếp theo xuất hiện. Mang theo lương thực dư dả, Đạo sư cùng với khoảng mười ba đệ tử, đi với thầy nửa ngày đường. Trong suốt thời gian đó họ đi với nỗi buồn rầu của những trái tim thương mến nhau, nói những lời đằm thắm và bày tỏ những cử chỉ thương yêu.

Rồi đến một hẻm núi từ đó trông thấy Sống Đất của Đạo, mọi người ngồi xuống và tham dự một lễ cúng. Và lama cầm tay thầy trong tay ngài, nói rằng :

“Con sắp vào UŠ và Tsang. Ở đèo Silma vùng Tsang dễ gặp bọn cướp lắm. Thầy không muốn để con đi mà không có bạn đồng hành, nhưng đã đến lúc con phải đi một mình. Bây giờ thầy cầu nguyện với lama và yidam của thầy và bảo những dakini giữ gìn con của thầy khỏi bị hại trên đường đi. Về phần con, quan trọng là con phải cẩn thận trong cuộc hành trình. Từ đây hãy đến Lama Ngokpa. Hãy đối chiếu so sánh những giáo huấn của các con để xem có khác biệt nào không. Sau đó, hãy nhanh chóng lên đường. Chớ dừng lại quá bảy ngày ở quê nhà của con, và lập tức đi vào nơi hoang vắng. Sự việc này là cho lợi lạc của chính con và cho lợi lạc của tất cả chúng sanh.”

Khi từ giã, thầy cúng dường lama Bài Ca Lên Đường đến Tsang thế này :

“Bạch Đạo Sư Phật Vajradhara, bậc Bất Động.

Lần đầu tiên con đến Tsang như một người khất thực

Lần đầu tiên con đến quê hương như một hành giả đơn thuần.

Nhờ ân sủng của cha con lama bi mẫn,

Trên đỉnh Đèo Silma vùng Tsang

Mười hai dakini của núi sẽ đến gặp con.

Con nguyện cầu Đạo sư, bậc Thế Tôn.

Con đặt sự tự tin của con nơi Tam Bảo.

Những người hộ tống con là những dakini của ba bậc của Con Đường(6)

Con đi với Bồ đề tâm như một bạn đồng hành.

Bát Bộ Thiên Long sẽ đón tiếp con.

Con không sợ gì kẻ thù đối nghịch.

Dù thế con vẫn hướng đến Thầy,

Con xin Thầy gặp lại và hướng dẫn con trong đời này và đời tới.

Xoay mọi hiểm nguy xa khỏi con.

Hộ trì cho thân, ngữ, tâm con.

Xin hãy làm cho những thệ nguyện của con thành hiện thực.

Đưa con vào thần lực của đại bi,

Làm mạnh cho con trong hiểu biết Tantra và trong việc trao truyền nó.

Ban cho con một đời sống thọ không bệnh tật.

Thầy biết rõ số phận kẻ ăn mày này,

Xin ban phước có con có sức mạnh

Để sống trong hoang vắng núi non.”

Thầy cầu nguyện như thế và lama trả lời, “Con ơi, sự việc sẽ như thế. Hãy giữ trong trí nhớ của con những lời cuối cùng từ lòng người cha già của con. Chớ có quên chúng.”

Rồi đặt tay lên đầu thầy, ngài hát bài ca này :

“Kính lễ chư Lama Tôn Quý,

Nguyện cho đứa con phước đức của con, người cầu Pháp, chứng đạt Pháp Thân.

Qua âm thanh im lặng bất hoại của thần chú với vị cam lồ của nó,

Nguyện cho con chứng đạt Báo thân.

Nguyện cho cây Bồ đề tâm của con, với rễ cắm sâu trong tỉnh giác giữa đời,

Được bao phủ bằng muôn ngàn lá của Hóa thân.

Mong rằng những lời kim cương của lama của con

Sống trong lòng con, không bao giờ quên mất.

Nguyện sự ban phước của chư Yidam và dakini

Thâm nhập tận những gốc rễ của đời con.

Nguyện những thần thủ hộ của đạo pháp

Không ngừng trông coi cho con.

Nguyện lời cầu nguyện sâu xa và phước lành này

Được nhanh chóng trở thành hiện thực

Nguyện lòng bi mẫn của tất cả hành giả

Nâng đỡ con trong quá khứ, hiện tại và tương lai.

Trên Đèo Silma vùng Tsang

Mười hai thiên nữ(7) sẽ đến gặp gỡ con.

Ngày mai trên đường đi của con,

Chư daka và dakini sẽ thúc dục khuyến khích con.

Trong đất đai nhà cửa yêu dấu của quê hương con

Là guru của huyễn hóa vô thường.

Trong thím con, em con, và bà con

Con có một đạo sư làm tan biến huyễn mộng.

Trong hang động hoang vu

Con có một ngôi chợ rộng mở nơi con có thể đổi sanh tử lấy niết bàn.

Trong tu viện của tâm thân con

Con có một ngôi chùa nơi tất cả chư Phật hợp nhất.

Từ những đồ cúng dường bằng thực phẩm tươi

Con sẽ làm thành cam lồ khiến chư dakini hài lòng.

Bằng cách cầm cương những trung tâm năng lực

Con sẽ gặt hái quả quý báu.

Trong thôn làng nơi người ta ít thương yêu con

Con sẽ thực hành đức hạnh không xao lãng.

Trong ẩn cư nghiêm nhặt, không có người hay chó,

Con sẽ có ngọn đuốc để nhanh chóng thấy những dấu hiệu tu hành.

Trong tự do có được thực phẩm mà không phải khất thực

Là sự ban phước của chân tâm cho một tấm lòng bình an.

Trong cung điện pha lê của xứ sở không nhiễm ô

Con sẽ làm chứng cho chiến thắng của riêng mình.

Trong sự thực hành toàn tâm Pháp tối thượng

Con sẽ thành tựu mối ràng buộc tâm linh thanh tịnh.

Trong sự thực hiện những giáo huấn của thầy

Con sẽ có kho tàng của Giác Ngộ.

Trong những giáo lý thiêng liêng là trái tim sống của những dakini

Con sẽ tìm ra biên giới giữa sanh tử và niết bàn.

Đối với những đệ tử của Marpa Dịch Giả,

Sẽ có nhiều đại lộ vinh quang.

Qua tấm lòng kiên trì của Milarepa

Trụ cột của Phật pháp sẽ sừng sững lâu dài.

Nguyện cho con bảo vệ được trụ cột của Pháp

Được gia hộ bởi dòng cao quý.

Nguyện cho con được những đạo sư Kagyuš ban phước.

Nguyện cho con được những yidam tuyệt vời ban phước.

Nguyện cho con được ban phước bởi Havajra, Chakrasamvara và Guhyasamaja.

Nguyện cho con được ban phước bởi Pháp thiêng liêng.

Nguyện cho con được chư dakini ban phước.

Nguyện cho con được chư dakini của ba giai đoạn của Con Đường ban phước.

Nguyện cho con được chư thần bảo vệ ban phước.

Nguyện cho con được dakini Dusolma(8) ban phước.

Nguyện cho con được ban phước bởi những môn đồ tốt lành.

Nguyện cho con hoàn thành những lời dạy của lama của con.

Nguyện những đệ tử tương lai trong tất cả mọi đời được ban phước.

Nguyện tất cả những ban phước này được thường hằng không biến đổi.”

“Con hãy giữ những lời này trong trí nhớ của con và thực hành không quên mất.” Nói thế, lama rất vui vẻ. Sau đó sư mẫu cho thầy nhiều lương thực dồi dào, áo quần và những đôi giày mới. Rồi bà nói :

“Con ơi, như một sự từ giã của thế gian, những vật này mẹ cho con chỉ là những đồ vật chất. Bởi vì đây là lúc chấm dứt sự sum họp của chúng ta như mẹ và con trong đời này, mẹ mong sự ra đi của con được vui vẻ tốt đẹp. Mẹ cầu nguyện rằng nơi cõi Trên chúng ta sẽ tái ngộ với nhau trong cõi Urgyen của chư dakini. Như một sự từ giã tâm linh, mẹ mong con chớ quên những lời này phát từ tấm lòng của người mẹ của con.”

Sư mẫu cho thầy một kapala và một bình đầy rượu cúng, và hát bài ca này :

“Tôi lễ lạy dưới chân Marpa vô cùng tử tế.

Con tôi, có thần lực kiên trì và chịu đựng,

Người dịu dàng kiên định trong tình thương,

Hỡi đứa con phước đức nhất của ta,

Hãy uống trọn cam lồ của lama, một thứ rượu trí huệ toàn hảo,

Cho sự thỏa mãn sâu thẳm nhất của con,

Và rồi ra đi.

Nguyện chúng ta gặp lại trong Tịnh Độ của Phật

Như những người bạn tái hội cùng nhau.

Không quên chúng ta, cha con và mẹ con,

Hãy kêu cầu chúng ta không dứt trong khi cùng kiệt.

Hãy ra đi sau khi hưởng thọ những giáo pháp nuôi dưỡng tấm lòng.

Hãy ăn trọn phần con và dung hóa chúng.

Nguyện chúng ta gặp lại trong Tịnh Độ của Phật

Như những người bạn tái hội cùng nhau.

Không quên cha mẹ bi mẫn của con,

Nhớ lòng tốt của họ và hãy kiên trì trong thiền định.

Hãy mặc cái áo choàng hơi thở sâu kín của những dakini,

Hãy để nó sưởi ấm con trong cuộc hành trình.

Nguyện chúng ta gặp lại trong Tịnh Độ của Phật

Như những người bạn tái hội cùng nhau

Không quên những chúng sanh vô vọng,

Hãy để tâm con an lập trong con đường của tánh Giác viên minh.

Hãy phát sanh thôi thúc đưa đến sự giải phóng cho tất cả

Và hãy vác mang gánh nặng của Pháp

Với một sức mạnh vĩ đại khi con lên đường.

Nguyện chúng ta gặp lại trong Tịnh Độ của Phật

Như những người bạn tái hội cùng nhau

Con ơi, mẹ Dakmema phước đức,

Đang nói với con từ trái tim của mẹ.

Hãy giữ những lời của mẹ trong tim con và chớ quên chúng.

Mẹ của con sẽ nhớ đến con.

Mẹ và con, tâm và lòng hòa hợp,

Nguyện chúng ta gặp lại trong Tịnh Độ của Phật

Như những người bạn tái hội cùng nhau.

Mong lời cầu nguyện của mẹ được hoàn thành.

Mong con đền đáp lòng tốt của lama của con bằng sự thực hành Phật pháp.”

Nói thế, sư mẫu rơi nhiều nước mắt. Và mọi người có mặt đều khóc và buồn rầu. Về phần thầy, thầy lạy trước cha và mẹ, chạm đầu thầy vào chân các ngài. Thầy cầu xin sự ban phước của các ngài. Thầy đi thụt lùi mặt hướng về hai ngài cho đến khi không còn thấy mặt bổn sư nữa. Mọi người có mặt đều khóc trông theo thầy. Thầy miễn cưỡng bước. Cuối cùng, lama và mẹ xa khỏi tầm mắt, thầy bắt đầu lên đường và sau khi qua một thung lũng nhỏ, thầy quay nhìn lại. Lama và những người đi theo vẫn còn nguyên chỗ cũ, chỉ còn là một khối màu nâu ở xa xa. Thầy tự nhủ hay là trở lại. Rồi thầy nghĩ, “Ta đã có được trọn bộ giáo huấn. Ta sẽ không bao giờ làm cái gì dính dáng đến công việc phàm thế nữa. Ta sẽ không bao giờ cách lìa lama của ta, chừng nào ta có thể quán tưởng ngài trên đỉnh đầu của ta trong thiền định. Thậm chí ta có được lời hứa rằng chúng ta sẽ gặp lại trong Tịnh Độ của Phật. Một khi mình đã thấy bà mẹ sinh ra mình, trọn vẹn thân tâm, bấy giờ mình sẽ quay về với lama.”

Ý nghĩ này chấm dứt nỗi buồn của thầy và thầy cất bước lại. Thầy đến nhà Lama Ngokpa. Hai huynh đệ so sánh những giáo huấn của hai người. Trong sự giải thích Tantra, ông hơn thầy. Trong thực hành cụ thể, thầy không thua ông lắm, nhưng trong giáo huấn bí mật của dakini thì thầy vượt ông.

Sau khi làm lễ từ giã, thầy đi về làng. Thầy đến đó chỉ mất ba ngày.(9) Thầy hân hoan khi biết rằng thầy đã phát động được những thần lực khiến cho điều đó có thể.

Milarepa nói như thế. Đây là chương thứ năm, trong đó ngài thông thạo mọi giáo pháp tổng quát và như những giấc mơ tiên tri yêu cầu, ngài có được những giáo huấn khẩu truyền bí mật truyền từ một thầy đến một trò và ngài từ giã lama để về làng mình.

CHƯƠNG SÁU

THIỀN ĐỊNH

Bấy giờ Retchung hỏi, “Đạo sư Tôn Quý, khi ngài đến nơi quê nhà, ngài có thấy mẹ ngài còn sống hay sự việc đúng như ngài nằm mộng ?”

Đạo sư trả lời, “Đúng như trong giấc mộng kia, thầy không may mắn gặp lại mẹ nữa.” Bấy giờ Retchung nói, “Bạch Đạo sư, xin ngài nói cho chúng con ngôi nhà của ngài ra sao và ai là người ngài gặp đầu tiên ?” Và Milarepa tiếp tục :

Người đầu tiên thầy gặp là những người chăn cừu. Đó là chỗ thung lũng trên cao từ đó thầy có thể thấy căn nhà của thầy. Làm như không biết, thầy hỏi tên vùng này và những ai là chủ đất ở đây. Họ thành thật trả lời. Rồi chỉ ngôi nhà của mình, thầy hỏi, “Và chỗ dưới kia, gọi là gì ? Tên người chủ là ai ?”

Một người chăn cừu trả lời, “Căn nhà đó gọi là Bốn Cột và Tám Xà. Nó không có chủ, chỉ có hồn ma.”

“Những người ở đó đã chết hay bỏ làng rồi ?” Thầy hỏi.

“Một thời chủ của ngôi nhà ấy là một người giàu có nhất vùng. Ông chết sớm, để lại chỉ có một đứa con trai còn nhỏ. Bởi vì người cha làm chúc thư không khôn ngoan, những anh em họ lấy mất toàn bộ tài sản của đứa con trai. Khi đứa con lớn lên, để trừng phạt họ đã chiếm gia tài, nó đem lại bất hạnh cho làng bằng cách phóng ra những chú thuật và làm những trận mưa đá.”

“Có lẽ người ta sợ thần bảo vệ của anh ta và thậm chí không dám nhìn ngôi nhà và miếng đất, hãy để tôi một mình đến đó.” Thầy nói.

Người chăn cừu nói tiếp, “Ngôi nhà chứa hài cốt của bà mẹ và có hồn ma của bà. Còn đứa em gái của anh ta bỏ hài cốt mẹ ở đó rồi ra đi đâu mất, không ai biết. Về phần anh con trai, anh ta đã chết hay mất tích. Có nghe nói có một cuốn sách thiêng ở trong nhà. Ẩn sĩ, nếu ông dám, hãy đến xem tận mắt.”

“Những biến cố ấy xảy ra đã bao lâu ?”

“Người mẹ đã chết khoảng tám năm trước. Không ai nhớ gì ngoài những lời nguyền và mưa đá. Tôi cũng chỉ nghe nói về điều ấy từ những người khác.”

Quả là những người dân làng sợ thần bảo vệ của thầy như vậy.

Thầy nghĩ họ sẽ không dám làm hại thầy. Nhưng sự biết chắc rằng người mẹ già nua của thầy đã chết và em gái lang thang làm lòng thầy ngập đầy buồn đau. Thầy khóc, và tìm chỗ nấp cho đến khi chiều xuống. Đợi trời tối, thầy đi vào làng.

Thật đúng như trong giấc mộng của thầy. Thửa đất lấp đầy cỏ dại. Thầy vào nhà, trước kia nguy nga như một ngôi chùa. Mưa và bụi rơi trên những cuốn sách kinh, Lâu Đài Châu Ngọc. Chuột đã làm ổ ở đó, phân chim phân chuột phủ đầy sách vở. Thấy cảnh đó, thầy chìm trong suy tưởng và lòng thầy trĩu nặng buồn rầu.

Thầy đi vào phòng chính. Những đổ nát của lò sưởi trộn với rác rưới làm thành một đống đất cỏ dại um tùm. Ở đó có những ống xương trắng không còn nguyên vẹn. Thầy hiểu đó là bộ xương của mẹ mình. Nhớ lại mẹ, thầy chấn động vì xúc cảm và hầu như ngất đi.

Ngay sau đó, thầy nhớ lại những lời dạy của lama. Hợp nhất tâm thức thầy với tâm thức của mẹ và với tâm giác ngộ của chư lama dòng Kagyuš, thầy ngồi trên bộ xương của mẹ và thiền định với một sự tỉnh giác thanh tịnh không một khoảnh khắc phóng dật trong thân, ngữ, tâm. Thầy thấy rõ khả năng giải thoát cho cha và mẹ khỏi sự khổ đau của sanh tử luân hồi.

Bảy ngày trôi qua và thầy ra khỏi thiền định. Thầy bắt đầu tư duy về sự phù phiếm của sanh tử. Thầy sẽ làm một di tích để thờ bằng xương cốt mẹ thầy, và thầy bán bộ sách Lâu Đài Châu Ngọc để làm việc ấy. Sau đó, thầy sẽ đến Núi Răng Ngựa Trắng và hiến mình cho thiền định ngày đêm trong suốt quãng đời còn lại của mình và sẽ tự tử nếu nghĩ đến Tám Mối Bận Tâm của Thế Gian. Nếu thầy thua quy luật của dục lạc, nguyện những hộ pháp hãy lấy đi mạng sống của thầy. Thầy lập đi lập lại lời thề này từ đáy sâu của lòng mình.

Thầy gom xương của mẹ thầy và những cuốn sách lại, và lễ bái chúng, sau khi đã phủi sạch bụi và phân chim. Sách không bị hư hại nhiều và còn đọc được. Trên lưng, thầy vác phần đầu của bộ sách không bị hư hại, xương mẹ thầy mang trước ngực. Lòng thầy tràn ngập sự phù du vô ích của sanh tử. Vượt khỏi sự đau buồn mênh mông, thầy hát lên Bài Ca Bình Thản này, cam kết hiến trọn đời mình cho Phật tánh, mục tiêu cốt lõi của Pháp :

“Ôi bậc Tôn Quý, Bi Mẫn và Bất Động,

Đúng như lời tiên tri của Marpa Dịch Giả,

Ở đây trong ngục tù ma quỷ của quê hương con

Con tìm thấy một vị thầy của huyễn ảo phù du.

Xin ban phước cho con, để con có thể hấp thụ những

sự thật

Do vị thầy này ban cho.

Mọi sự vật hiện hữu

Đều vô thường và chuyển động thường trực.

Và đặc biệt thế giới sanh tử này

Thì không tự tánh, không mục tiêu, không giá trị.

Hơn là dấn thân vào những hoạt động phù phiếm

Con phải hiến mình cho mục tiêu cốt lõi của Pháp.

Trước tiên, khi có một người cha,

Thì không có đứa con.

Khi đã có đứa con, thì cha không có nữa,

Sự gặp gỡ của chúng ta chỉ là hư huyễn.

Tôi, đứa con ấy, sẽ thực hành Thật Pháp.