THÍCH TỪ THÔNG

PHÁP SƯ

TA LA THỌ GIAN BẤT TẰNG DIỆT

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH

TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

GIÁO ÁN TRUNG, CAO CẤP PHẬT HỌC

Từ phẩm I đến phẩm XXIII

Kinh  này in từ máy vi tính ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

2

TIỂU DẪN

   ĐẠI BÁT NIẾT BÀN là một thuật ngữ, Phạn ngữ gọi MA HA BÁT

NIẾT BÀN NA (Mahaparinirvana). Các nhà Phật học tiền bối dịch có

nhiều nghĩa:

•  Đại nhập diệt tức 

•  Đại diệt độ 

•  Đại viên tịch nhập 

Từ ngữ để diễn đạt về MA HA BÁT NIẾT BÀN NA thì có khác như

thế, nhưng ý nghĩa thì không có gì chống trái mà cùng gặp nhau ở điểm:

Niết bàn là cảnh giới sở chứng  ở nội tâm của con người dứt hết

phiền não, dứt hết sinh tử, viễn ly các tướng, viễn ly các hành, an trú tâm

thanh tịnh, vắng lặng và vắng lặng một cách trọn vẹn, tận cùng trọn vẹn.

ĐẠI NHẬP DIỆT TỨC hay DIỆT ĐỘ, chúng ta có thể khái niệm nhận

thức như thế, thiết tưởng tạm đủ mà không cần thiết sử dụng ngôn ngữ quá

dài dòng.

ĐẠI VIÊN TỊCH NHẬP có nghĩa: NIẾT BÀN là cảnh giới sở nhập

của con người tu hành hằng sống. Con người có Niết bàn, "nhập" được Niết

bàn, nhìn dáng vẻ và nếp sống bên ngoài thì ai cũng tưởng họ là một người

bình thường như những người bình thường khác. Sự thực, đời sống của con

người được ĐẠI VIÊN TỊCH này, vô lượng công đức lành họ đều thành

tựu viên mãn. Thân, khẩu, ý, nghiệp của họ hoàn toàn thánh thiện, không có

biểu hiện sai trái lỗi lầm. Đó là ý nghĩa của chữ VIÊN. Người bình thường,

luôn sống trong ưu tư sầu muộn, phiền não nung nấu, sôi sục trào dâng, đau

khổ suốt tháng quanh năm không có  được một phút giây an ổn. Trái lại,

người nhập NIẾT BÀN là người luôn luôn an trú trong vắng lặng, trong an

ổn thảnh thơi, không một niệm khổ tâm hay một gợn phiền não dấy động

trong CHƠN TÂM THƯỜNG TRÚ vốn thanh tịnh, vốn tịch diệt viên mãn

của chính mình.

Nói tóm lại, vô lượng công đức lành nào cũng viên mãn. Vô lượng

phiền não ưu bi nào cũng vắng lặng. Đó là ý nghĩa của ĐẠI VIÊN TỊCH

NHẬP. 

ĐẠI BÁT NIẾT BÀN NA là một, nhưng kinh nói về  ĐẠI BÁT

NIẾT BÀN NA thì tên gọi có nhiều:

•  Đời Bắc Lương, Pháp sư Đàm Vô Sấm dịch, nhan  đề ĐẠI BÁT

NIẾT BÀN KINH, 41 quyển.  ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

3

•  Đời Tấn, Pháp Sư Pháp Hiển dịch, nhan  đề: PHẬT NÊ HOÀN

KINH, 2 quyển. 

•  Đời Đường, Pháp Sư Nhã Na Bạt Đà La dịch, nhan đề: ĐẠI BÁT

NIẾT BÀN KINH HẬU PHẦN, 2 quyển 

•  Đời Tùy, Pháp Sư Quán Đảnh dịch, nhan đề: ĐẠI BÁT NIẾT BÀN

KINH SỚ, 33 quyển... 

Còn nhiều tên nữa nhưng ở đây xin lược để tránh phiền, vì những cái

không quan trọng, không cần thiết cho một hành giả.

•  Đọc, học kinh Niết Bàn và tu tập theo kinh Niết bàn hành giả sẽ

nhận thức rõ, Niết bàn của Đạo Phật là cảnh giới có thật, không phải

là một "thế giới do tưởng tượng", do gởi gắm tâm hồn mình nơi một

"cõi nước" nào đó, hoặc gần hoặc xa. Đó là điều khó thứ nhất. 

•  Đọc, học kinh Niết Bàn cần có sự đầu tư nhiều về tư duy, bồi dưỡng

phát huy trí tuệ, thường củng cố định tâm, tinh tấn vận dụng quán

chiếu trong cuộc sống bình nhật. Đó là nhân tố, là điều kiện để thấy

Niết bàn và nhập Niết bàn. Đó là cái khó thứ hai.

•  Đọc, học và chứng nhập Niết Bàn, nhìn hiện tượng vạn pháp, nhận

thức vũ trụ nhân sinh không còn giống như cái nhìn, cái nhận thức

của chính họ ở thời gian trước đó. Giáo lý mà Phật dạy cho họ thời

gian trước, họ thấy không phải mà còn ngược lại hoàn toàn. Đó là

cái khó thứ ba.

•  Đọc, học và chứng nhập Niết Bàn, hành giả sẽ sáng tỏ đôi mắt, rửa

sạch được bụi bặm rớt trong đôi mắt từ bấy lâu nay. Hành giả biết rõ

Phật thường trụ, Pháp thường trụ, Tăng thường trụ. Phật không phải

chết như Đức Thích Ca đã từng chết ở rừng Ta La song thọ như mọi

người vẫn thường nghĩ. Đó là cái khó thứ tư.

•  Đọc, học kinh Niết Bàn, người đệ tử Phật phải học, hiểu về PHÁP

THÂN PHẬT. Trụ chấp ỨNG HÓA THÂN PHẬT, thì không nên

nghe, đọc, học kinh ĐẠI BÁT NIẾT BÀN. Vì có học cũng không

hiểu. Hiểu sai lạc sanh tâm bất mãn bất bình thì lại mắc cái tội phỉ

báng chánh pháp Đại thừa, thiệt thòi, lỗ lã hơn nhiều. Đó là cái khó

thứ năm. 

•  Đọc, học kinh Niết Bàn và nhập Niết bàn, hành giả thấy rõ tất cả mọi

người đều có khả năng thành Phật, mọi người sẽ được thành Phật.

Kể cả những người mà người đời cho là bất nhân thất đức, tạo nhiều

tội ác nặng nề. Đó là cái khó thứ sáu.

   Đọc, học kinh Niết Bàn có những cái khó như thế, người đọc, học,

nghe kinh Niết bàn cần kiên trì, nhẫn nại, phấn đấu tư duy, nhận thức để

vượt qua !

Tôi soạn bộ kinh ĐẠI BÁT NIẾT BÀN này, dựa trên bản dịch của

Hòa Thượng GIÁO THỌ SƯ của tôi, Thượng TRÍ hạ TỊNH, vị ân sư đã ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

4

đào tạo, uốn nắn, dạy dỗ tôi từ hơn 50 năm trước. Bản dịch của Hòa

Thượng được tái bản nhiều lần, lưu truyền khắp nước Việt Nam. Các tòng

lâm tự viện đều có tôn thờ và thọ trì đọc tụng. Lần tái bản năm 1991 do

Thành hội Phật Giáo Thành phố Hồ Chí Minh xuất bản, có lẽ là lần tái bản

gần đây nhất.

Soạn bộ kinh này tôi lấy tên ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC

CHỈ ĐỀ CƯƠNG. Nó được xem là một giáo tài hay một giáo án để tôi triển

khai cho những hàng hậu học đang học các lớp CAO ĐẲNG NỘI MINH,

cho những ai có chí hướng thượng Đại Thừa và các Phật tử tại gia có cùng

chí hướng.

Ý nguyện, thiện chí của tôi là như thế, nhưng cho đến bây giờ, việc

làm này tôi hứa với lòng và gởi  đến những ai  được đọc bộ giáo tài này,

rằng: tôi làm  đến  đâu, biết  đến  đó. Có hoàn thành trọn bộ và như ý hay

không, tôi xin khất, không dám hứa. 

Hiện nay, mùa thu năm Canh Thìn, tháng 9 năm 2000,  tuổi đời của

tôi đã vượt quá "Cổ lai hy". Đó là cái lý do tôi không dám hứa và cũng là lý

do để tôi xin được các bậc cao minh lượng tình xá cho những gì sơ suất nếu

có trong tác phẩm này.

Để kết thúc lời tiểu dẫn, chúng ta cùng ôn lại nguồn tư tưởng trác

tuyệt Đại thừa của bậc long tượng tiền bối.

"Thân tại hải trung hưu mích thủy,

Nhật hành lãnh thượng mạc tầm sơn"

Dịch nghĩa:

"Lội trong nước chớ ngây thơ tìm nước

Đi trên non đừng phí sức tìm non"

Viết tại Thao Hối Am

Mùa thu, năm Canh Thìn, tháng 9 năm 2000

Phật lịch 2544

Thích Từ Thông Hòa Thượng

PHẨM THỨ NHẤT

TỰA

       Ông A Nan thuật:

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

5

Một hôm nọ, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni trụ ở rừng Ta La song thọ,

cùng với số chúng Đại Tỳ kheo đông hằng trăm ức người.

Bấy giờ nhằm ngày rằm tháng hai,  Đức Phật phổ cáo trước  Đại

chúng rằng: Như Lai Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác là chỗ nương

tựa an ổn cho chúng sanh. Như Lai có lòng từ lớn, xem tất cả chúng sanh

như La Hầu La. Hôm nay, Như Lai sắp nhập Đại Niết bàn, trong Đại chúng

còn có điều gì nghi ngờ chưa rõ thì nên thưa hỏi. Đây là khoảng thời gian

còn lại cuối cùng, giờ phút nhập Đại Niết bàn của Như Lai không còn lâu.

Lời tuyên bố của Đức Phật đã loan truyền nhanh chóng khắp cả trời

người. Do sức thần, ánh sáng của Phật soi chiếu khắp các cõi lục phàm, tứ

thánh. Tất cả thế giới chư Phật trong mười phương đều được tiếp xúc với

ánh sáng và chứng biết là Đức Phật Thích Ca Mâu Ni sắp nhập Đại Niết

Bàn. Tất cả có cùng một tâm trạng bàng hoàng, xúc động, tiếc thương.

Thế gian trống rỗng !

Thế gian trống rỗng !

Mặt trời sắp tắt !

Thế gian không còn ánh sáng !

Hàng người trời tự nhủ: Chúng ta nén cơn xúc động, mau đến thành

Câu Thi Na, rừng Ta La Song Thọ, đảnh lễ cầu xin Đức Phật trụ thế thêm

một thời gian..

Hàng hàng lớp lớp người, cùng tâm trạng kính quí và tiếc thương,

sắm sửa lễ vật trân tu thượng vị, tốt đẹp báu mầu, đem đến chỗ Phật, thành

tâm đảnh lễ dưới chân Phật, tác bạch cúng dường Phật và chúng tăng. Ai ai

cũng mong Phật thọ nhận phẩm vật cúng dường của mình, trước giờ Như

Lai nhập Đại Niết bàn.

•  Đoàn một, Đại Tỳ kheo Tăng, Đại Tỳ kheo Tăng tính trên trăm vạn

người, đều là bậc Vô lậu A La Hán. Đứng đầu là Tôn giả Ma Ha Ca

Chiên Diên, Tôn giả Bạc Câu La...Đây là những bậc A La Hớn trồng

sâu gốc rễ Đại thừa, thành tựu Không tuệ. Các ngài đến cúi đầu đảnh

lễ dưới chân Phật, đi nhiễu trăm ngàn vòng, rồi chắp tay cung kính

ngồi qua một bên.

•  Đoàn hai, Tỳ kheo Ni. Đoàn Tỳ kheo Ni sáu trăm ức người đều là

bậc Đại A La Hán. Đứng đầu là Thiện Hiền Tỳ kheo Ni, Ưu Bà Nan

Đà Tỳ kheo Ni.v.v...Họ là những bậc điều phục các căn thanh tịnh,

có oai đức lớn, thành tựu Không tuệ, nội bí Bồ tát, ngoại hiện Thanh

văn tướng. Tất cả đều cúi đầu đảnh lễ dưới chân Phật, đi nhiễu trăm

ngàn vòng, cung kính chắp tay  ngồi qua một phía.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

6

•  Đoàn ba, Đại Bồ tát. Thành viên đoàn Đại Bồ tát  đông một hằng

sa. Địa vị các Ngài ở vào Thập địa, thường an trú hạnh Không tịch

của Đại thừa, giữ gìn bảo hộ và phát triển Đại thừa. Đứng đầu là Hải

Đức Bồ tát, Vô Tận Ý Bồ tát.v.v..Chư Bồ tát đồng đến chỗ Phật cúi

đầu đảnh lễ, vấn an, nhiễu Phật trăm ngàn vòng, rồi cung kính lui

ngồi qua một phía.

•  Đoàn bốn, Ưu Bà tắc. Thành viên của đoàn đông hai hằng sa. Họ là

những vị toàn phần Ưu bà tắc, thọ trì ngũ giới không sứt mẻ, đầy đủ

oai nghi, kiến giải sâu rộng. Thường tư duy quán chiếu chánh pháp,

thâm nhập Đại thừa. Đứng đầu là Oai Đức Ưu Bà tắc, Thiện Đức Ưu

Bà tắc v.v...Nghĩ đến việc trà tỳ nhục thân của đức Phật, họ sắm sửa

nhiều thứ: các thứ gỗ thơm, hương hoa, tàng lọng, xe cộ mỗi mỗi

trần thiết cực kỳ đẹp đẽ sang trọng. Họ cũng sắm nhiều đồ ăn thức

uống thượng vị hầu cúng dường Phật và chúng Tăng. Đến chỗ Phật

cùng nhau một lòng thành kính tác bạch cúng dường. Chưa phải thời

đức Như Lai không hứa nhận. Các vị buồn bã, chấp tay cung kính,

lui ngồi qua một phía. 

•  Đoàn năm, Ưu Bà Di. Thành viên của đoàn, ba hằng sa người. Họ là

những người nữ thọ trì toàn phần ngũ giới, oai nghi đầy đủ, siêng tu

chánh pháp. Đứng đầu gương mẫu có tám vạn bốn ngàn người như

Thọ Đức Ưu Bà Di, Đức Mãn Ưu Bà Di v.v...Chúng Ưu Bà Di này

thường quán chiếu tự thân, nhận thức được tánh chất tạm bợ mong

manh và bất tịnh của tự thân. Sâu sắc chứng ngộ chân lý vô thường,

vô ngã, bất tịnh và khổ của cuộc sống. Họ có quyết tâm viễn ly trần

cấu, cầu chứng đắc Vô thượng Bồ đề. Nay các bà sắm sửa rất nhiều

phẩm vật, đồ ăn thức uống thượng vị đem dâng cúng Phật và chúng

tăng.  Đến chỗ Phật  đồng kính lễ dưới chân Phật, tác bạch cúng

dường. Chưa phải thời, Như Lai không hứa nhận. Tất cả buồn bã,

chấp tay cung kính nhiễu Phật trăm ngàn vòng rồi lui ngồi qua một

phía.

•  Đoàn sáu, Dòng Ly Xa. Thành Tỳ Ly và quyến thuộc, các Quốc

vương lân cận, quần thần và quyến thuộc. Thành viên các đoàn này

đông không kể xiết, họ là những người hộ trì chánh pháp Đại thừa và

kính mộ Đại thừa. Đứng đầu trong nhóm Ly Xa Tử là Tịnh Vô Cấu

Ly Xa Tử, Tịnh Bất Phóng Dật Ly Xa Tử v.v....

Các Quốc vương và nhóm dòng Ly Xa, vì muốn cúng dường cho dịp

lễ trà tỳ nhục thân của đức Phật, họ sắm sửa nhiều thứ gỗ thơm, dầu

thơm, hoa  đẹp, tràng phan, lọng báu, lụa là, vải vóc, trang hoàng

nhiều thớt xe voi, xe tứ mã lộng lẫy cực kỳ. Họ chở trên xe các thức

ăn, nước uống tinh khiết, thượng vị đem đến chỗ Phật và tăng chúng.

Chưa phải thời, đức Phật không hứa nhận. Mọi người buồn bã, lui

ngồi một phía. Nhờ sức thần Phật, bỗng nhiên mọi người bay lên

cao, cách đất bảy cây Ta La, ai nấy im lặng mà trụ giữa hư không.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

7

•  Đoàn bảy, Đại thần và Trưởng giả. Thành phần Đại thần, Trưởng giả

đông không kể xiết. Đây là những người ham mộ Đại thừa, họ dẹp

bỏ những tà giáo dị học, đứng đầu là Nhật Quang Trưởng giả, Hộ

pháp Trưởng giả v.v...Họ sắm sửa vô số lễ vật, trân tu thượng vị để

dâng cúng Phật và chúng tăng. Đến chỗ Phật, tác bạch cúng dường.

Chưa phải thời, đức Phật không hứa nhận. Mọi người đều buồn bã.

Do nhờ sức thần Phật họ bay lên cao cách bảy cây Ta La. Tất cả đều

lẳng lặng mà trụ giữa hư không.

•  Đoàn tám, Thiên nữ. Thành viên Thiên nữ số đông cũng không sao

kể xiết. Đứng đầu là Tứ Thiên Vương Thiên nữ. Vô số Long vương.

Đứng đầu là Bạc Nan Đà Long vương. Vô số Dạ Xoa vương. Vô số

Càn Thát Bà vương. Vô số Khẩn Na La vương. Mỗi mỗi đoàn đều

có Thượng thủ lãnh đạo. Họ sắm sửa lễ vật nhiều vô số đem nhau

đến chỗ Phật cung kính tác bạch cúng dường. Chưa phải thời, đức

Phật không hứa nhận. Tất cả buồn bã, chấp tay cung kính lui ngồi

qua một phía.

•  Đoàn chín, Thiên tử và Thiên vương. Thiên tử và Thiên vương số

thành viên đông không kể xiết. Đứng đầu là Tứ Thiên vương. Tháp

tùng đoàn Thiên tử, Thiên vương còn có vô số Long vương......vô số

Càn Thát Bà vương, A Tu La vương....Ca Lâu La vương...với hàng

thượng thủ của các  đoàn. Tất cả có cùng một nguyện vọng, dâng

cúng Phật một bữa ăn trước khi đức Phật nhập Đại Niết bàn. Họ sắm

sửa toàn những thức ăn , thức uống tối hảo thượng vị đem đến rừng

Ta La song thọ, cung kính nhiễu Phật trăm ngàn vòng, rồi tác bạch

cúng dường lên Phật và toàn thể chúng tăng. Chưa phải thời,  đức

Phật không hứa nhận. Mọi người không toại nguyện, buồn bã, lui

ngồi qua một phía cung kính chắp tay.

•  Đoàn mười, Vô Biên Thân Bồ Tát từ thế giới Ý Lạc Mỹ Âm  ở

phương Đông. Đây là đoàn đại biểu Phật giáo quốc tế hải ngoại. Các

Bồ tát này phải di chuyển một lộ trình xa xôi: cách đây vô lượng, vô

số A tăng kỳ hằng hà sa vi trần thế giới (đại khái là: tỉ tỉ năm ánh

sáng cũng chưa sánh được với đường xa của con số nói trên). Đó là

thế giới của đức Hư Không Đẳng Như Lai.

Hư Không Đẳng Như Lai biết đức Phật Thích Ca Mâu Ni sắp nhập

Niết bàn bèn sai  đệ tử thượng túc của mình  đến Ta Bà thế giới

phương Tây cúng dường lễ bái Phật Thích Ca. Vô Biên Thân Bồ tát

cũng như đoàn Bồ tát tùy tùng, còn có điều chi chưa thỏa mãn trên

đường tu học Bồ tát đạo nhơn cơ hội này thưa hỏi, đức Phật Thích

Ca sẽ giải thích cho. Các Bồ tát lãnh ý chỉ ra đi....

Các thế giới đoàn Bồ tát đi qua cũng như thế giới Ta Bà đoàn Bồ tát

sắp đến bỗng nhiên rực rỡ hào quang. Núi sông, đất liền, cỏ cây, hoa

lá đều chuyển thành màu sắc tươi mát đẹp đẽ chưa từng có. Duy có

hàng trời người tự thấy mình như mất hết uy đức và hào quang. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

8

Đại chúng có số giao động và run sợ. Biết rõ tâm niệm ấy, Bồ tát Đại

Trí Văn Thù trấn an: Đại chúng đừng lo sợ, đấy là điềm báo trước

đoàn Bồ tát ở thế giới Ý Lạc Mỹ Âm, đứng đầu Bồ tát Vô Biên Thân

sắp đến thế giới Ta Bà này để ra mắt Như Lai và cúng dường trước

khi Thích Ca Mâu Ni ĐẠI BÁT NIẾT BÀN.

Đến trước Phật, đoàn Bồ tát hải ngoại bạch với Như Lai, nói lời vấn

an thăm hỏi Thích Ca Mâu Ni Như Lai. Bấy giờ Vô Biên Thân Bồ

tát dâng phẩm vật cúng dường. Chưa phải thời, đức Phật không hứa

nhận. Các Bồ tát cung kính ngồi sang một phía.

Toàn thể hải hội do sức thần Phật, đại chúng đồng xem thấy thế giới

chư Phật ở phương Nam, phương Tây và phương Bắc. Lại thấy thế giới chư

Phật ở Đông Nam, Tây Nam, Đông Bắc và Tây Bắc. Thế giới chư Phật ở

thượng phương và hạ phương. Mười phương thế giới hợp thành một thế

giới. Mỗi thế giới chư Phật có một Vô Biên Thân Bồ tát làm thượng thủ.

Lần lượt các đoàn Bồ tát đến rừng Ta La Song Thọ cúi đầu làm lễ ra mắt,

vấn an Như Lai, dâng phẩm vật, tác bạch cúng dường Phật và đại chúng.

Chưa phải thời, đức Như Lai không hứa nhận. Liệt vị Bồ tát cung kính ngồi

qua một phía.

Bấy giờ từ diện Phật phát ra ánh sáng (hào quang theo nghĩa quen

gọi). Giây phút ánh sáng lại thu vào miệng Phật. Nhiều người cùng cho đó

là điềm Như Lai Thế Tôn sắp nhập Niết bàn, tiếng sùi sụt, tiếng than khóc

thì thào: Khổ thay ! Đau thương thay ! Sao đức Thế Tôn rời bỏ bốn tâm vô

lượng, không nhận sự cúng dường của trời người ! Ôi ! Mặt trời tuệ từ đây

tắt mất. Thuyền chánh pháp nay lại sắp chìm. Thế gian trống rỗng ! Khổ

thay ! Khổ thay !

TRỰC CHỈ

* NHƯ LAI ĐẠI NIẾT BÀN, một sự kiện tối quan trọng về mặt tư

tưởng và giáo lý của đạo Phật.

PHẬT THÍCH CA MÂU NI nhập ĐẠI NIẾT BÀN, không ai  được

hiểu ý nghĩa  đó một cách  đơn giản giống như là: "Đức Phật Thích Ca

chết”.

Cái từ NHƯ LAI ở vào thời điểm sắp nhập Đại Niết Bàn này, không

được hiểu qua hình tướng một ông Phật có đi, đứng, nằm, ngồi, nói, nín,

động, tĩnh như mọi người bình thường nghĩ, mà phải hiểu là: NHƯ LAI

PHÁP THÂN. Kinh Kim Cang Bát Nhã định nghĩa: "Như Lai giả, vô sở

tùng lai, diệc vô sở khứ”, NHƯ LAI là bản thể CHÂN NHƯ của vạn pháp,

NHƯ LAI hiện hữu không có mối khởi đầu, không có điểm chấm dứt.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

9

Kinh gọi là  PHÁP THÂN TỲ LÔ GIÁ NA PHẬT,  đó là: "Phật

pháp thân, biến nhất thiết xứ”.

*  ĐẠI BÁT NIẾT BÀN, Trung hoa dịch: ĐẠI NHẬP DIỆT TỨC.

"Diệt” là dứt sạch hết vô minh trong cửu giới. "Tức” là viễn ly vọng tưởng

điên đảo của lục đạo tứ sanh. ĐẠI NHẬP DIỆT TỨC có nghĩa là: Đi vào

cảnh giới "tịch diệt” vĩnh hằng vĩ đại. Nói cách khác, trở về cảnh giới "đại

tịch diệt”, "cứu cánh thanh tịnh”.

Hiện tượng bong bóng, bọt hòa tan về bản thể nước của nó, không ai

nói bong bóng, bọt đã mất. NHƯ LAI đi vào cảnh giới "đại tịch diệt CHƠN

NHƯ”, thì cũng không ai được hiểu rằng "Đức NHƯ LAI đã chết”.

Phàm phu mà tu tập, năng quán chiếu, tư duy chánh pháp cũng nhập

được Niết bàn nhưng chỉ có vài phút giây ngắn ngủi.

Đại A La Hán, thường  được nhập Niết bàn ngay trong bình nhật

cuộc sống.

Đại Bồ tát và Phật thì luôn luôn an trú trong Niết bàn.

ĐẠI BÁT NIẾT BÀN, dành riêng cho NHƯ LAI THẾ TÔN đề cập khi

chấm dứt cuộc hành trình hóa độ chúng sanh.

"Tỳ Gia thành lý bất tằng sanh

Ta La thọ gian bất tằng diệt...”

* Một sai lầm lớn lao có dụng ý. Đọc phẩm TỰA kinh ĐẠI BÁT

NIẾT BÀN, ta thấy mười  đoàn thể gồm hết "tứ thánh” và "lục phàm”.

Đoàn thể nào  đến viếng thăm cũng áo não, khóc than, buồn khổ. Dâng

cúng thức ăn, món uống đến Như Lai cũng với vẻ buồn khổ, áo não, khóc

than. Họ tưởng chừng sự kiện nhập Đại Niết bàn của Như Lai, giống hoàn

cảnh và tâm trạng của phàm phu: Một lần ra đi là một lần vĩnh viễn chia

ly....vậy.

Sự sai lầm đó, là lý do đức Phật không thọ nhận tài vật, thực phẩm

cúng dường.

Sự sai lầm  đó, khiến ta cắt nghĩa không khó khăn: Rằng tại sao

mười đoàn thể khó nhọc, xa xôi mang quà, chở phẩm vật đến cúng dâng

Phật mà Phật không thọ nhận của ai hết, chỉ vì "CHƯA PHẢI THỜI”.

 "CHƯA PHẢI THỜI” cũng có nghĩa: đại chúng chưa hiểu NHƯ

LAI. Chưa hiểu Như Lai nên Như Lai chưa hứa nhận.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

10

Như Lai nhập Niết bàn, nào phải Như Lai chết chóc gì đâu !

“Ta La thọ gian bất tằng diệt...”

Từ vô số kiếp đến nay, thực sự Như Lai không có đói khát, Như Lai

chẳng có uống ăn.

"Tỳ Gia thành lý bất tằng sanh !”

 Sự kiện Thích Ca Mâu Ni nhập Niết bàn là sự kiện tương quan đến

mười phương thế giới. Nói cách khác: Sự kiện mười phương thế giới tương

quan trách nhiệm chung. Số đại biểu các phái đoàn đông vô lượng, vô số

bất khả thuyết hằng sa vi trần thế giới...không phải riêng người của nước

Ấn độ, của thành Tỳ Gia Ly thời xưa.

Giáo lý:  PHÁP GIỚI BẤT NHỊ (pháp giới trong mười phương

cùng chung một bản thể, không hai) của đạo Phật, giải thích rất dễ hiểu bởi

sự kiện này.

* NHƯ LAI ĐẠI NIẾT BÀN là việc hiểu, thấy, biết và hành động

của người Đại thừa. Người không có chủng tánh Đại thừa thì dù ở kế cận

rừng Ta La Song Thọ cũng chưa hẳn họ có tương quan đừng nói chi đến

việc cung kính cúng dường tôn trọng. Cho nên không lấy làm lạ, tất cả

đoàn với số đông như vậy mà đoàn nào cũng toàn là người phát tâm Đại

thừa, tu tập Đại thừa và bảo hộ Đại thừa. Rõ là: thầy sao trò vậy !

Tuy vậy, người trí cũng không chủ quan, không lạc quan với số

người Đại thừa đông đảo ấy. Người trí hiểu rõ ngày rằm tháng hai, NHƯ

LAI ĐẠI NIẾT BÀN. Còn số người ở nhà không hay không biết và chưa hề

nghe NHƯ LAI, PHẬT là ai ? Số người ấy còn đông đảo hơn số mười đoàn

đại biểu đến viếng Phật.

 * ...TÙNG THỊ TÂY PHƯƠNG QUÁ THẬP VẠN ỨC PHẬT ĐỘ

HỮU THẾ GIỚI DANH VIẾT CỰC LẠC, KỲ ĐỘ HỮU PHẬT HIỆU A

DI ĐÀ KIM HIỆN TẠI THUYẾT PHÁP..."

Trong kinh A Di Đà, Phật Thích Ca dạy Xá Lợi Phật:...Từ đây (cõi

Ta bà) đi qua HƯỚNG TÂY, trải mười muôn thế giới Phật, có một thế giới

tên CỰC LẠC. Đức giáo chủ là Phật A Di Đà, đang thuyết pháp hiện nay...

Do lời dạy  đó người ta hiểu thế giới Ta bà  ở vào hướng  Đông.

Không sai.

Đúng chân lý, vấn  đề  Đông Tây không có chuẩn nhất  định. Tây

phương Ta bà Giáo chủ Thích Ca Mâu Ni. Không sai. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

11

Thế giới Ý Lạc Mỹ Âm ở phương Đông, Bồ tát Vô Biên Thân đến, thế

giới Ta bà thành Tây phương. Không sai.

 Nhận thức về vũ trụ, thế giới của đức Phật Thích Ca hai mươi lăm

thế kỷ trước: "Hằng hà sa số...” cho đến ngày nay, sau hai mươi lăm thế

kỷ, khoa học thiên văn tìm hiểu và xác định những điều mà đức Phật đã xác

định từ xưa.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

12

PHẨM THỨ HAI

THUẦN ĐÀ

Lúc bấy giờ trong hải hội có vị Ưu Bà tắc tên Thuần Đà, là một cư

sĩ, có tu tập hạnh lành, muốn trồng sâu gốc rễ Đại thừa, mong thu hoạch

quả giải thoát, giác ngộ. Như mọi người, ông sắm sửa lễ vật dâng cúng

dường Phật và tăng chúng. Ông tha thiết cầu xin đức Phật thương xót mà

nhận phẩm vật ông dâng cúng.

Thuần  Đà bạch Phật: Rằng ví như một nông dân nghèo có thửa

ruộng tốt, có trâu khỏe, cày bừa sạch cỏ, giống thóc đã sẵn. Chỉ còn chờ

một trận mưa. Bạch Thế Tôn ! Nông dân nghèo đó chính là con. Con cầu

xin Thế tôn một trận mưa pháp.

Như Lai Thế tôn chấp nhận phẩm vật  cúng dường của Thuần Đà. 

Thuần Đà vui mừng hớn hở. Đức Phật dạy cho Thuần Đà cách cúng dường

thí thực phước quả ngang nhau: Một, cúng cho người thọ thực xong liền

chứng quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. Hai, cúng cho người thọ

thực xong liền nhập Niết bàn.

Thuần Đà bạch Phật: Rằng vị thọ thí trước chưa chứng quả Phật,

chưa sạch phiền não, chưa làm lợi lạc chúng sanh. Vị thọ thí sau là trời

trong các trời. Vị thọ thí trước chưa đủ lục ba la mật chỉ có nhục nhãn. Vị

thọ thí sau có đủ lục ba la mật, có đủ ngũ nhãn. Vị thọ thí trước thọ xong

tiêu hóa, dinh dưỡng sắc lực mạnh mẽ sống còn. Vị thọ thí sau, ăn vào chưa

tiêu thì lại chết mất ...Bạch Thế Tôn, thời điểm cúng dường và thọ dụng ở

nhân, trước sau đã khác nhau thì hẳn phải là không đồng. Vậy tại sao Như

Lai Thế tôn dạy: Hai trường hợp cúng dường thí thực ấy được phước báu

đồng nhau ?

I.  Phật dạy: Thuần Đà ! Như Lai từ vô thỉ, vô lượng, vô số kiếp

không có những thân ăn uống, thân phiền não và thân sau cùng. Thân NHƯ

LAI là thường trụ, là thân KIM CANG, là PHÁP THÂN.

Đức Phật dạy tiếp: Này Thuần Đà ! người chưa thấy Phật tánh gọi là

thân tạp thực. Lúc Bồ tát thọ đồ ăn uống xong, nhập Kim cang tam muội,

thức ăn tiêu hóa liền thấy Phật tánh, chứng Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh

Giác.

Lúc mới thành đạo, Bồ tát chưa giảng diễn mười hai bộ kinh nhưng

đã thông đạt. Nay nhập Niết bàn, vì chúng sanh diễn rộng và phân biệt chi

li tường tận....

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

13

Thuần Đà ! Việc làm của Bồ tát, khác mhau lộ trình đi, gặp nhau nơi

mục đích đến. Khác nhau ở hình thức, đồng nhau ở nội dung. Vì vậy như

Lai dạy: Hai trường hợp cúng dường thí thực ấy được hưởng quả báo đồng

nhau.

II. Thuần Đà ! Thân Như Lai từ vô lượng, vô số vô biên kiếp, không

có thọ sự ăn uống. Vì hàng Thanh văn mà nói: Rằng trước đó, tên Nan Đà

và  Đà Ba La, rồi sau  đó chứng quả VÔ THƯỢNG CHÁNH  ĐẲNG

CHÁNH GIÁC. Nhưng chính thực, Như Lai không ăn, nay vì Đại chúng

trong hải hội này mà Như Lai nhận sự cúng dường của ngươi. Thực ra, Như

Lai không phải là thân tạp, Như Lai không ăn.

Đại chúng mừng rỡ khôn xiết kể. Ngợi khen và tán thán công đức, trí

tuệ của ông Thuần Đà. Rằng ông Thuần Đà là đối tượng để Như Lai dạy

chánh pháp. Rằng cái tên Thuần Đà (Trung Hoa dịch: DIỆU NGHĨA) đã

hàm chứa ý nghĩa thông minh, có khả năng học hiểu sâu sắc chánh pháp

của Như Lai.

Quý hóa thay, Thuần Đà ! Ông đã được những điều mà nhiều người

không được. Ra đời được gặp Phật là khó. Có học chánh pháp, được cúng

dường trước giờ phút nhập Đại Niết bàn lại càng khó hơn ! Vậy mà Thuần

Đà đã được !

Nam Mô Thuần Đà !

Nam Mô Thuần Đà !

Nay ông đã đủ bố thí ba la mật.

Thuần Đà vui mừng hớn hở. Ông đảnh lễ Phật và nói bài kệ:

Đặt hạt cải đầu kim đã khó

Sanh vào đời gặp Phật khó hơn

Hẳn thiện duyên con đã sớm gieo trồng

Đấng Điều Ngự cho con mưa chánh pháp

Hoa đàm nở dễ mấy ai được thấy

Được Như Lai thọ ký khó hơn nhiều

Thấy Như Lai nhân ác thú viễn ly

Con vui sướng, bước Như Lai xin kính lễ

Nguyện Như Lai thêm tuổi thọ ở nơi đời

Thêm số kiếp, cho nhân thiên thêm nhiều đắc độ

Phật dạy: Thuần Đà ! Ông không nên sanh lòng buồn khổ. Ông là

người đầy đủ phước duyên. Ông không nên thỉnh Phật ở đời dài lâu mà ông

nên quan sát: Cảnh giới Nhơn Thiên vốn không bền chắc, cảnh giới chư ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

14

Phật hết thảy cũng đều vô thường. Tánh và tướng của các hành pháp là như

vậy.

Đức Phật nói bài kệ:

Tất cả pháp thế gian

Có sinh đều có diệt

Dầu thọ mạng dài lâu

Đến kỳ cũng phải chết

Phật nay vào Niết bàn

Thọ trì đệ nhất lạc

Pháp chư Phật đều vậy

Đại chúng chớ nên buồn

Cuộc đối thoại giữa Thuần Đà với Đại Trí Văn Thù Sư Lợi Bồ tát:

Rằng Như Lai không đồng với hành pháp vì hành pháp có sanh có

diệt. Như Lai không phải hữu vi vì hữu vi thuộc về hành pháp. Người trí

phải hiểu Như lai là Vô vi. Như Lai là pháp thường trụ, bất biến. Có chánh

quán như vậy, ông sẽ thành tựu 32 tướng tốt, chóng thành Vô Thượng Bồ

Đề.

Cuộc đối thoại tiếp diễn và cho thấy:

•  Cúng dường Như Lai không nên đặt vấn đề nhiều ít, ngon hay không

ngon.

•  Cúng dường Như Lai không nên luận: Kịp thời hay trễ thời.

•  Cúng dường Như Lai không được nghĩ Như Lai hài lòng hay không

hài lòng 

Bởi vì Như Lai đã không ăn uống từ vô lượng kiếp. Vì không thọ

thực cho nên không có vấn đề trễ hay kịp thời. Với Như Lai, không có hài

lòng. Vì Như lai hài lòng mọi lúc và hài lòng với tất cả chúng sinh.

Hiểu như thế là khéo thâm nhập kinh điển Đại thừa.

Dù nhận thức chân lý nhưng Thuần Đà và Đại chúng vẫn buồn thảm

khóc than....

Đức Thế Tôn dạy: Thuần Đà ! Ông chớ nên khóc than buồn thảm mà

chi ! Ông nên quán sát: Thân này như cây chuối, như bọt nước, như huyển

hóa, như ánh nắng, như thành Càn thát bà, như tia chớp, như đồ gốm chưa

hầm, như hình vẽ trên nước....phải quán sát các hành pháp như ăn lẫn chất

độc...

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

15

Đức Phật nói bài kệ:

Các hành pháp đều vô thường

Vì là pháp có sinh diệt

Hãy diệt ý niệm sinh diệt

Cái vui tịch diệt hiện tiền

TRỰC CHỈ

Đại thừa tư tưởng và tiểu thừa tư tưởng khác nhau ở chỗ: Đại thừa

không câu nệ chấp mắc, Tiểu thừa thì trái lại. Đối với Tiểu thừa tư tưởng,

Thuần Đà chỉ là "một tịnh nhân", một bạch cư sĩ: trên đường giác ngộ, giải

thoát được xem như là "tuyệt phần", nghĩa là không có tư cách dự phần vào

đó. Trái lại, Đại thừa tư tưởng, đỉnh cao là thời PHÁP HOA, NIẾT BÀN

vấn đề nhân bản, quyền con người tuyệt đối nâng cao, tuyệt đối bình đẳng.

Bình đẳng giữa nam và nữ, bình đẳng giữa tại gia và xuất gia. Dĩ nhiên,

Đại thừa, Tiểu thừa không hề đặt ra ranh giới, đại, tiểu, tôn ty. Tốt xấu do

người. Thiện ác do người. Giải thoát giác ngộ hay không do người, không

luận giai cấp, chủng tộc, màu da, nam nữ, cho đến không quan trọng hình

thức tại gia,  xuất gia. 

Do vậy:

Cư sĩ Thuần Đà lại là đối tượng phải thời.  Thuần Đà được Như Lai

nhận lễ vật dâng cúng, thọ dụng trước khi nhập Niết bàn và Thuần Đà cũng

được tiếp nhận những lời dạy bảo cuối cùng của Như Lai.

Kinh Đại Bát Niết Bàn rõ là kinh Đại thừa trong Đại thừa !

•  Nâng vai trò của một thợ thuyền ngang tầm cỡ  đại chúng mười

phương.

•  Nâng nhân cách một cư sĩ làm được những việc mà người xuất gia

chưa làm được (dâng phẩm vật cúng dường Như Lai thọ nhận).

•  Nâng trình độ, kiến giải một cư sĩ lên ngang hàng Đại Bồ tát Văn

Thù.

•  Nâng địa vị một cư sĩ lên hàng cao đệ đối tượng thuyết pháp, giáo

dụ của Phật trước giờ phút nhập Đại Niết Bàn.

Đây cũng là giáo lý Đại thừa trong Đại thừa.

"Đại tượng bất du ư thố kính

Đại ngộ bất câu ư tiểu tiết

Nhược tương quản kiến báng thương thương ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

16

Vị liễu ngô kim vị quân quyết !

                                           (Huyền Giác Thiền Sư)

Voi vĩ đại không đi đường ngoằn ngoèo của thỏ

Đại ngộ rồi, không câu chấp những nhỏ nhen

Nhìn trời xanh, qua ống thấy được bao nhiêu ?

Chưa hiểu rõ, ta sẽ vì chư quân mà bảo rõ !

                                             (Từ Thông Thiền Sư dịch)

Sắc thân có  đi  đứng nằm ngồi, có nghỉ ngơi,  ăn uống,  đó là thân

"tạp thực". Đó là "ảo hóa không thân". Thấy thân ảo hóa, thấy thân tạp

thực không thể gọi là thấy được NHƯ LAI.

Nhược dĩ sắc kiến ngã

Dĩ âm thanh cầu ngã

Thị nhơn hành tà đạo

Bất năng kiến Như Lai

Nhìn thân sắc tướng cho là thấy Như Lai

Nghe âm thanh cho là biết Như Lai

Đó là người tà đạo

Họ không thể thấy Như Lai đích thực

                                             (Kinh Kim Cang)

Muốn thấy Như Lai, hiểu Như Lai phải thấy, hiểu qua PHÁP THÂN

thường trụ. Kim Cang bất hoại thân.

Tuy nhiên  ảo hóa thân là diệu dụng hiện tượng từ Pháp thân mà

duyên khởi. Ảo hóa thân và Pháp thân không phải một nhưng cũng không

khác.

"Ảo hóa không thân tức Pháp thân"

                              (Huyền Giác Thiền Sư)

***** ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

17

 PHẨM THỨ BA

AI THÁN

* Cuộc tranh luận trao đổi chấm dứt. Ông Thuần Đà và Bồ tát Văn

Thù cùng lo sắm sửa trai nghi phẩm vật dâng cúng Phật và đại chúng.

Bấy giờ đại chúng cùng có cảm giác "rúng động sáu thứ", đất như

chuyển, trời như xoay, toàn thân rợn ốc, sợ hãi và lo buồn. Có lẽ, đây là

điềm Như Lai sắp nhập Đại Niết Bàn.

Đại chúng cùng có một ý nghĩ buồn khổ tiếc thương qua bài kệ:

Cúi đầu lạy Thế Tôn

Chúng con đồng khuyến thỉnh

Phật ở lại nơi đời

Chúng con mà xa Phật

Ai giáo đạo chúng con

Như Lai nhập Niết bàn

Chúng con chìm bể khổ

Nghé con mà mất mẹ

Sầu khổ kể sao cùng

Nguyện Thế Tôn thương xót......

Bạch Thế Tôn ! Ví như quốc vương sanh các vương tử diện mạo

khôi ngô, ngoan hiền, thông minh, vua rất yêu, dạy cho nghề văn nghiệp võ

rồi sai người giết chết, thật là đáng thương. Phật thương chúng con, dạy dỗ

chúng con, dạy dỗ chúng con vừa đủ chánh kiến, Như Lai vội nhập Niết

bàn rời bỏ chúng con có khác nào các vương tử bị đem đi giết ! Chúng con

mong Phật ở luôn nơi đời.

  Bạch Thế Tôn ! Ví như Y vương hiểu rành các phương thuốc, đem

phương bí truyền dạy riêng con mình, không dạy cho các trò khác. Như Lai

đem tạng Pháp thậm thâm bí mật dạy riêng cho Văn Thù Sư Lợi mà chẳng

thương, chẳng dạy cho chúng con, như ông thày thuốc kia vì lòng còn riêng

tư, thân sơ nên dạy không bình đẳng, rộng rãi, chỉ dạy cho con mình môn bí

phương mà không dạy cho các trò khác. Như Lai hẳn không có lòng thân

sơ, thiên vị, tại sao chẳng dạy dỗ chúng con ?  Ngửa mong đức Phật ở lâu

nơi đời chớ vội nhập Niết bàn.

Bạch Thế Tôn ! Ví như có người học giỏi các bộ luận rồi lại sanh

lòng sợ các bộ luận ấy. Đức Như Lai thông đạt các pháp mà lại sợ các pháp.

Nếu Như Lai ở luôn nơi đời giảng "pháp cam lộ" cho chúng con được thấm ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

18

nhuần đầy đủ thì chúng con không còn sợ phải bị sa vào địa ngục nữa ! Cúi

mong Thế Tôn ở lại nơi đời !

Phật bảo các thầy Tỳ kheo: Các thầy đừng sầu thảm, thương khóc

như hàng trời, phàm phu kia. Các thầy phải siêng năng tinh tấn, giữ vững

chánh niệm. Nghe Phật nhắc nhở, trời người, bát bộ chúng nén lòng và thôi

khóc.

  *  Đức Thế Tôn dạy: Nầy các thầy Tỳ kheo ! Nếu trong đại chúng,

còn chỗ nào nghi ngờ thì nên bạch hỏi. Đối với những pháp:

Không, bất không.

Thường, vô thường. 

Khổ, phi khổ. 

Y, phi y. 

Khứ, bất khứ. 

Qui, phi qui. 

Hằng, phi hằng. 

Đoạn, phi đoạn. 

Chúng sinh, phi chúng sinh. 

Hữu, vô hữu. 

Thực, phi thực. 

Chơn, phi chơn. 

Diệt, bất diệt. 

Mật,  bất mật. 

Nhị, bất nhị .v.v....nếu còn chỗ nghi ngờ, nên hỏi. Như Lai sẽ giải rõ

cho. Như Lai dạy pháp cam lồ cho các thầy rồi sau mới nhập Niết

bàn. 

* Này các thầy Tỳ kheo! Phật ra đời khó gặp. Thân người khó được.

Được thân người,  được gặp Phật lại có  được tín tâm,  đầy  đủ giới hạnh,

chứng quả A La Hán lại là việc khó hơn nhiều.

Này các thầy Tỳ kheo ! Thành báu chánh pháp trang nghiêm, đầy đủ

các thứ công đức trân bảo. Giới, định, tuệ làm tường thành kiên cố. Nay các

thầy gặp  được thành báu chánh pháp chẳng nên lượm lấy những vật vặt

vảnh tầm thường như: nhà thương mại vào thành trân bảo mà chỉ lượm lấy

sỏi đá rồi trở về nhà. Các thầy chớ để tâm hạ liệt, được chút ít pháp mọn mà

cam tâm thỏa mãn. Dù xuất gia mà không ham mộ Đại thừa, dù được khoác

áo ca sa mà tâm chưa được nhuộm màu pháp Đại thừa. Các thầy dù khất

thực nhiều nơi mà chưa từng khất thực Đại thừa. Các thầy dù cạo bỏ râu tóc

mà chưa vì chánh pháp cạo sạch kiết sử. 

Này các thầy Tỳ kheo ! Nay Như Lai vì đại chúng hòa hợp trong

pháp tánh chơn tịnh. Các thầy phải nhiếp tâm, dũng mãnh tinh tấn, dẹp bỏ ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

19

các kiết sử. Đừng để khi mặt trời Phật lặn rồi, các thầy sẽ bị vô minh bao

trùm trong đêm đen si mê tà kiến. 

  *  Này các thầy Tỳ kheo ! Những cỏ thuốc trên mặt đất để cho chúng

sinh dùng khi có bệnh. Pháp vị cam lồ thượng diệu, làm thuốc chữa bệnh

phiền não của chúng sinh. Nay Như Lai làm cho bốn bộ chúng đều được an

trụ trong bí mật, cũng ví như chữ Y, nếu ba điểm đứng chung hàng hoặc

đứng ngay, hoặc khác nhau đều không thành chữ Y. Ba điểm phải như ba

con mắt trên mặt Đại tự tại thiên mới thành chữ Y. Như Lai cũng vậy. Giải

thoát không phải Niết bàn. Pháp thân không phải Niết bàn. Ma ha bát nhã

không phải Niết bàn. Ba pháp rời ra không phải Niết bàn. Như Lai an trú ba

pháp ấy. Vì chúng sinh mà nói nhập Đại Niết bàn như chữ Y trong đời.

  *  Bạch Thế Tôn các pháp quán vô thường, khổ, không, vô ngã, Thế

Tôn khéo dạy cho chúng con thì vô thường là ưu việt hơn hết. Ví như các

dấu chân thú, dấu chân voi lớn hơn hết. Vô thường quán nếu tinh tấn tu tập

có thể trừ hết ái nhiễm cõi dục, cõi sắc, cõi vô sắc, trừ hết vô minh kiêu

mạn và thường tưởng.

Bạch Thế Tôn ! Nếu Như Lai đã lìa hẳn các ái nhiễm của ba cõi, của

vô minh kiêu mạn và thường tưởng thì Như Lai không cần phải nhập Niết

bàn mà chi ! Còn như chẳng lìa hẳn được, cớ sao Như Lai dạy cho chúng

con rằng: tu vô thường quán trừ được sự ái nhiễm của ba cõi, của vô minh,

kiêu mạn và thường tưởng.

Bạch Thế Tôn ! Không ai có thể khen cây chuối là cứng chắc, cũng

như không ai có thể nói: ngã, nhơn, chúng sinh, thọ mạng, tác giả, thọ giả là

chơn thực.

Bã xác không còn dùng được, trái trôm không có mùi thơm, thân thể

con người không ngã, không chủ. Chúng con tu vô ngã quán, thấy biết rõ

những điều đó. Không bao giờ có dấu chim bay trong hư không, người tu

tập pháp quán vô ngã không còn các thứ kiến chấp.

Đức Phật khen: Rất tốt ! Các thầy khéo tu tập pháp quán vô ngã.

Các thầy Tỳ kheo bạch Phật: Ngoài pháp quán vô ngã, chúng con

còn siêng tu các pháp: Vô thường, không, khổ và bất tịnh.

Bạch Thế Tôn ! Người say, tâm trí mê loạn thấy nhà cửa, cỏ cây, núi

rừng  đều xoay nghiêng  đảo lộn. Không tu các pháp quán vô thường, vô

ngã, khổ, bất tịnh thì không gọi là bậc hiền thánh. Vì người này nhiều

phóng dật, trôi lăn trong sanh tử, khổ não, ưu bi. Vì vậy, chúng con siêng

năng tu tập các pháp quán ấy.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

20

Phật dạy các thầy Tỳ kheo: Lóng nghe ! Hãy để ý lóng nghe ! Vừa

rồi các thầy nói ví dụ người say, các thầy chỉ biết danh tự mà chưa biết rõ

thực nghĩa. Thế nào là thực nghĩa ? Nhà cửa, cỏ hoa, cây cối vốn không có

xoay nghiêng đảo lộn. Chúng sinh bị phiền não vô minh che lấp, tâm điên

đảo sinh khởi: Ngã cho là vô ngã. Thường cho là vô thường. Lạc cho là

khổ. Tịnh cho là bất tịnh. Vì phiền não vô minh che lấp nên cái hiểu của

phàm phu không hiểu rõ được thực nghĩa. Như người say kia cảnh vật vốn

không đảo lộn mà anh ta thấy thật có đảo lộn.

•  NGÃ chính là thực nghĩa của PHẬT. 

•  THƯỜNG chính là thực nghĩa của PHÁP THÂN.

•  LẠC chính là thực nghĩa của NIẾT BÀN. 

•  TỊNH là thực nghĩa của PHÁP (Bát nhã ba la mật). 

Do nghĩa đó, các thầy nói người có ngã thì kiêu mạn, cống cao, luân

chuyển sinh tử là không  đúng lý.  Cũng do vậy, người tu pháp quán vô

thường, khổ, vô ngã, bất tịnh, nếu không khéo thì chỉ biết danh tự mà

không có thể biết thực nghĩa.

Đây là bốn pháp đặc thắng, các thầy nên tu học.

Vô thường cho là thường, thường cho là vô thường, là điên đảo. Khổ

cho là vui, vui cho là khổ, đó là điên đảo. Vô ngã cho là ngã, ngã cho là vô

ngã, là pháp điên đảo. Bất tịnh cho là tịnh, tịnh cho là bất tịnh, đó là pháp

điên đảo. Mắc phải bốn pháp điên đảo, ấy là người chưa biết pháp tu chân

chính.

Thế gian có thường, lạc, ngã, tịnh. Xuất thế gian cũng có thường,

lạc, ngã, tịnh. Pháp thế gian có văn tự mà không có thực nghĩa. Xuất thế

gian có văn tự, có thực nghĩa. Vì sao ? Vì pháp thế gian có bốn thứ điên đảo

cho nên không biết thực nghĩa. 

Ngoài bốn thứ  điên  đảo còn có  tưởng  điên  đảo,  tâm  điên  đảo và

kiến điên đảo nữa ! Vì có ba thứ điên đảo này cho nên người thế gian ở

trong thường thấy vô thường, ở trong lạc thấy khổ, ở trong ngã thấy vô ngã,

ở trong tịnh thấy bất tịnh. Đấy gọi là điên đảo. Vì điên đảo nên thế gian biết

văn tự mà không biết thực nghĩa. 

Gì là thực nghĩa ? Vô ngã gọi là sinh tử, ngã là NHƯ LAI. Vô

thường là Thanh Văn, Duyên Giác. Thường là PHÁP THÂN NHƯ LAI.

Khổ là tất cả ngoại đạo. Lạc là GIẢI THOÁT NIẾT BÀN. Bất tịnh là pháp

hữu vi.Tịnh là BÁT NHÃ CHÁNH PHÁP của chư Phật Bồ tát. Đấy gọi

không điên đảo. Vì không điên đảo nên biết văn tự, biết thực nghĩa. Nếu

muốn lìa khỏi bảy thứ điên đảo thì phải biết rõ: THƯỜNG, LẠC, NGÃ,

TỊNH như vậy. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

21

Các thầy Tỳ kheo hỏi: Như lời Thế Tôn dạy: Rằng lìa bảy thứ điên

đảo thì được rõ biết THƯỜNG, LẠC, NGÃ, TỊNH. Nay Như Lai hoàn toàn

không có bảy sự điên đảo thì đã biết rõ THƯỜNG, LẠC, NGÃ, TỊNH. Nếu

đã biết rõ rồi, cớ sao Như Lai không ở đời một kiếp hoặc nửa kiếp để dạy

dỗ chúng con, cho chúng con lìa khỏi bảy sự điên đảo. Như Lai lại vất bỏ

chúng con muốn nhập Niết bàn ?

 * Phật dạy: Các thầy Tỳ kheo  đừng nói như vậy. Chánh pháp vô

thượng của Phật, Như Lai đã giao phó cho Ma Ha Ca Diếp. Các thầy y chỉ

nơi Ma Ha Ca Diếp mà tu học. Cũng như Quốc Vương đi xa, giao phó quốc

sự cho đại thần vậy.

Các thầy nên biết: pháp tu quán vô thường, khổ, vô ngã, bất tịnh

trước đây chưa phải là chơn thật, cứu cánh. Ví như mùa Xuân có một nhóm

người chơi thuyền trong hồ lớn làm rơi viên ngọc lưu ly. Họ cùng nhau hụp

lặn tìm ngọc. Đến lúc đem lên khỏi nước mới rõ là không phải, ngọc lưu ly

vẫn còn dưới nước. Lúc nước hồ đứng trong, nhóm người lại nhìn thấy viên

ngọc. Có một người trí, tìm cách khéo, chậm rãi lặn xuống vớt được ngọc

thật.

Các thầy chớ lầm tưởng: Quán vô thường, khổ, vô ngã, bất tịnh là tu

pháp thực nghĩa. Nó cũng như nhóm người lặn xuống nước lượm nhằm đá

sỏi mà tưởng là ngọc vậy. Các thầy phải khôn khéo như người khôn khéo

kia. Phải luôn luôn tu tập: THƯỜNG, LẠC, NGÃ, TỊNH và phải tỉnh

thức chánh niệm: Rằng từ trước đến nay, tu pháp quán vô thường, khổ, vô

ngã, bất tịnh là tu pháp điên đảo !

  * Các thầy tỳ kheo hỏi: Sao trước  đây Thế Tôn dạy chúng con tu

pháp vô ngã ? Rằng tu pháp vô ngã xa lìa chấp ngã, lìa chấp ngã thì lìa kiêu

mạn, lìa kiêu mạn thì được Niết bàn, nghĩa ấy thế nào ?

Phật dạy: Nầy các thầy Tỳ kheo ! Ví như Quốc Vương kém sáng

suốt tin dùng một y sư vụng về, tính tình cao ngạo. Trị bịnh gì cũng thuần

dùng sữa để làm thuốc, lại thêm không biết căn do của bịnh. Dầu biết dùng

sữa mà chẳng hiểu rành sữa tốt, xấu, lành hay không lành. Một hôm, từ

phương xa  đến, một minh y hiểu rành chín cách trị bịnh, thông thạo các

phương, trị bịnh rất giỏi. Kết thân, làm người hầu hạ, tôn cựu y làm thầy.

Do đó được vào yết kiến Quốc vương. Sau đó, hướng dẫn Quốc vương cách

sử dụng thuốc và nghệ thuật trị bịnh.....

Bấy giờ Quốc vương tỉnh ngộ xét biết cựu y là hạng vụng về mà cao

ngạo, liền biếm truất, trọng dụng minh y. Minh y yêu cầu Quốc vương cấm

uống thuốc sữa của cựu y vì thuốc ấy độc hại làm tổn thương người bịnh.

Quốc vương chuẩn tấu ra lệnh cấm hẳn, nếu ai dùng thuốc sữa sẽ bị nghiêm ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

22

trị. Minh y theo phương bào chế, tùy bịnh cho thuốc. Dân chúng có bịnh

nhất nhất trị lành.

Ít lâu sau, Quốc vương bịnh nặng, truyền mời minh y đến điều trị.

Sau khi định bệnh biết rằng Quốc vương cần phải dùng thuốc sữa. Minh y

tâu rằng: Ngày trước tôi yêu cầu cấm dùng sữa để làm thuốc, đó chưa phải

là ý hay tuyệt đối có tính cố định. Nay nhà vua đang mắc phải bịnh nóng,

chính là lúc nên dùng thuốc sữa để trị ắt bịnh sẽ được lành.

Vua bảo: Có lẽ ông điên cuồng, loạn óc rồi, mới nói rằng uống sữa

trị được bệnh của ta ! Cựu y dùng sữa ông bảo là độc. Yêu cầu biếm truất

và cấm hẳn. Nay trở lại nói sữa là tốt, hay, trị được bệnh? Ông muốn khi

dối ta ư ? Cứ theo lời ông nói thì cựu y có thể hơn ông rồi !

Minh y tâu vua: Như mối ăn gỗ ngẫu nhiên thành chữ. Con mối tự

nó không biết là chữ hay không phải chữ. Người trí xem thấy, không bao

giờ tuyên nói rằng con mối biết chữ và cũng không lấy làm lạ. Cựu y không

rõ căn bệnh, bệnh gì cũng dùng thuần sữa để trị, lại không biết sữa là tốt

hay xấu, lành hay không lành.

Vua nói: Xin ông giải thích cho ta rõ.

Minh y tâu: Thuốc sữa cũng là độc hại, cũng là cam lồ. Nếu bò cái

không ăn bã hèm, cỏ úng thì bê con khỏe mạnh. Cho bò ăn không thả ở cao

nguyên có nhiều đồng khô, cũng không cho ăn chỗ cỏ úng đầm lầy, nước

uống trong sạch và không cho chung bầy với bò  đực, cho  ăn uống vừa

chừng, phải cách, sữa của bò nầy trị  được nhiều bệnh gọi  đó là cam lồ.

Không được vậy, các thứ sữa khác thì có thể trở thành độc tố.

Nghe minh y giảng giải, vua khen: Nay ta mới rõ thế nào là sữa tốt,

thế nào là xấu, lành hay không lành.

Sau khi được uống sữa, vua lành bệnh. Vua liền truyền lệnh cho dân

chúng được dùng sữa để trị bệnh. Dân chúng không vừa lòng thái độ bất

nhất của nhà vua, liền hội đến hoàng triều để cật vấn.

Quốc vương bảo dân chúng: Mọi người không nên oán trách ta.

Thuốc sữa nên uống hay không nên uống, đều là ý của y sư không phải lỗi

của ta.

Dân chúng vui lòng, tuân lời minh y dùng thuốc sữa tốt trị bệnh,

được nhiều kết quả vượt hơn ý mong muốn ban đầu.

Các thầy nên biết: Ngoại  đạo nói ngã như mối  ăn cây ngẫu nhiên

thành chữ. Vì thế trong Phật pháp, Như Lai nói vô ngã để điều phục chúng ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

23

sinh và vì có nhân duyên Như Lai nói có ngã như minh y biết rõ sữa nên

thuốc hay không nên thuốc. Ngã mà Như Lai nói, chẳng phải như chấp ngã

của phàm phu hiểu. Phàm phu chấp ngã hoặc lớn bằng ngón tay cái hoặc

nhỏ như hạt đậu, hoặc bé xíu như vi trần. Ngã của Như Lai nói không phải

như vậy. Thế nên Như Lai nói các pháp không ngã mà chính thực không

phải là không ngã.

Thế nào là chính thực ? Nếu pháp là chính thực, là chơn, là

thường, là chủ tể, là sở y: tự tánh không biến  đổi thì gọi  đó là ngã, như

minh y hiểu rành thuốc sữa. Như Lai vì chúng sanh nói: Tất cả các pháp

chơn thực có ngã. Bốn bộ  đệ tử Như Lai  đều phải tu pháp quán: "chơn

ngã" như vậy.

TRỰC CHỈ

Ai thán là thương tiếc, khóc lóc và thở than. Sầu khổ, kể lể, tiếc

thương...khẩn khoản với một người thân thương kính quý trước giờ phút tử

biệt sinh ly là việc bình thường. Thế gian phàm phu đều vậy và phải như

vậy. Vì quan niệm rằng: Chết là hết. Một lần ra đi là một lần vĩnh viễn chia

ly.

Còn sự "ai thán" của thiên long bát bộ, của tứ chúng đệ tử Phật, 

trong kinh Đại Bát Niết Bàn có thể:

A. Thành phần chất liệu mê mờ còn nhiều hơn chủng tử giác ngộ

giải thoát. Đây là thành phần "Ai thán" thật sự.

B. Thành phần chứng quả đạt đạo, thanh lọc hết chất vô minh phiền

não nội tâm, thanh thản tự tại với cuộc sống ngoại cảnh. Sự "ai

thán" của bậc người nầy hẳn không phải là ai thán thật ! Kinh điển

Phật có danh từ "thị hiện". Đây là sự dàn cảnh có dụng ý.

  Giá trị cao quý của người xuất gia là học chánh pháp, hành chánh

pháp, sống theo chánh pháp. Tu học là nhiệm vụ chánh yếu của một Tỳ

kheo, của người khất sĩ. Tiếc thương, khóc lóc, sầu khổ dành cho những

người phàm phu. Đường tu học phải luôn tiến bước. Học kinh điển Phật có

hệ tư tưởng Tiểu thừa, có hệ tư tưởng Trung thừa và có hệ tư tưởng Đại

thừa là đỉnh cao trong quá trình tu học chánh pháp. Sở dĩ Bát bộ, nhơn

thiên, quyền, tiểu khóc than sướt mướt, sợ Phật nhập Niết bàn, theo họ

nghĩ: Niết bàn đồng nghĩa với "chết mất".

Đừng khờ khạo như nhà kinh doanh khờ khạo, vào kho trân bảo mà

ra về chỉ có một con trâu đá xinh xắn trong tay. Học Đại thừa, tu hạnh Đại

thừa mới có cơ hội nhận thức chân lý toàn diện.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

24

Chừng nào chưa tu học Đại thừa thì không thể hiểu:

Phật thường trụ

Pháp thường trụ

Tăng thường trụ

Chừng nào chưa tu học Đại thừa thì không thể hiểu:

•  Pháp thân tỳ lô giá na thường trụ

•  Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật Đa thường trụ

•  Niết Bàn tịch tịnh thường trụ

  Học Đại thừa, sử dụng kiến giải Đại thừa. Người đạt đạo nhận rõ ba

đức: PHÁP THÂN, BÁT NHÃ, GIẢI THOÁT của Như Lai không nghi

ngờ, bỡ ngỡ hay lạ lùng. Như Lai là vậy đó. 

PHÁP THÂN, không phải Như Lai nhưng không có Pháp thân,

không có Như Lai.

NIẾT BÀN, không phải Như Lai nhưng không có Niết bàn, không có Như

Lai. 

BÁT NHÃ không phải Như Lai nhưng không có Bát nhã, không có

Như Lai. 

Như chữ Y (

.

.

.

 ) ba điểm sai vị trí không còn là chữ Y được. Là đệ tử

Phật phải tu học như thế.

     *  Xuất gia, theo học, học hiểu giáo lý Tứ đế, Thập nhị nhân duyên,

tư duy quán chiếu chân lý: vô thường, khổ,  vô ngã, bất tịnh là một thành

công  đáng kể. Phật thường khích lệ, ngợi khen hạng người nầy. Vì vậy,

những người hậu học thường nghĩ tưởng rằng: "vô thường, vô ngã, khổ, 

bất tịnh" là "chân lý tuyệt đối", cứu kính của Phật.

Với nguồn giáo lý Đại thừa Đại Niết Bàn thì "vô thường, khổ, vô

ngã, bất tịnh " chỉ là những viên sỏi đá mà nhóm người chơi thuyền vui

xuân, hấp tấp vội vàng nhặt được ở đáy hồ mà tưởng là mình đã vớt mò

được ngọc. Phải thật nhẹ nhàng và khéo léo người trí mới vớt được ngọc

lưu ly thật.

Không tu học Đại thừa Đại Niết Bàn, không biết được THƯỜNG,

LẠC, NGÃ, TỊNH là bốn thực đức, tùy duyên mà bất biến ấy.

Không tu học Đại thừa Đại Niết Bàn, không biết được:

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

25

THƯỜNG chính là PHẬT

NGÃ chính là NHƯ LAI

LẠC chính là NIẾT BÀN

TỊNH chính là BÁT NHÃ BA LA MẬT

    *  Ngoại đạo nói "ngã" (thần ngã) là nói cầu may, không biết thế

nào “ngã”, thế nào không “ngã”. Như mối ăn gỗ, ngẫu nhiên thành nét

chữ. Do duyên cớ đó, trước kia Như Lai nói "vô ngã"

Tu học Đại thừa Đại Niết Bàn:

“NGÃ tức NHƯ LAI PHÁP THÂN VẬY !”

Một thầy thuốc giỏi:

•  Cấm bệnh nhân uống thuốc sữa để trị lành bệnh cứu người.

•  Bắt bệnh nhân uống thuốc sữa, cũng  để trị lành bệnh cứu

người.

Như Lai Thế Tôn là vị Vô Thượng Y Vương đó.

•  Nói vô ngã để đem lại sự giải thoát giác ngộ cho mọi người.

•  Nói Ngã cũng đem lại sự giải thoát giác ngộ cứu cánh cho

mọi người. 

Rõ là ĐẤNG Y VƯƠNG VÔ THƯỢNG !

***** ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

26

PHẨM THỨ TƯ

TRƯỜNG THỌ

    *  Phật dạy: Nầy các thầy Tỳ kheo ! Đối với Như Lai, "Tất cả các

pháp bổn tánh không tịch". Đó là kết quả của sự tu hành trải qua vô lượng

kiếp mà nên. Tuy nhiên, trên đường hóa độ chúng sinh, không phải vậy. Về

giới luật, thiền định và trí tuệ học, các thầy còn có chỗ nghi ngờ chưa quyết

thì đem ra hỏi, Như Lai sẽ giải thích cho.

Các Tỳ kheo thành phần A La Hán, tự thấy trí tuệ nhỏ nhoi, không

đủ trình độ đặt vấn đề hỏi Phật. Mọi người có ý nghĩ: Pháp Phật thậm thâm

vi mật, truyền dạy cho Bồ tát, thì mới bảo tồn kiên cố, mới có khả năng

truyền bá ở đời, lợi lạc chúng sinh.

*  Bấy giờ có vị Bồ tát họ Đại Ca Diếp, giòng Bà la môn, từ chỗ

ngồi đứng dậy trịch vai áo bên hữu, cung kính nhiễu Phật, rồi quỳ gối chấp

tay hỏi Phật qua bài kệ:

Làm sao được trường thọ ?

Thân Kim Cang không hoại ?

Nên tạo nhân duyên gì

Để được sức kiên cố ?

Làm gì ở kinh nầy 

Để được đến bờ kia ?

Xin Phật mở kho tàng

Vì chúng sinh dạy rõ !

Làm sao được rộng lớn

Làm y chỉ chúng sinh

Làm sao biết thiên ma

Để làm chúng khiếp sợ ?

Lời Phật, lời Ma Ba tuần

Làm sao phân biệt biết ?

Thế nào các Bồ tát

Thấy được tánh khó thấy ?

Nghĩa mãn tự bán tự

Phải hiểu như thế nào ?

Làm sao ở đời trược ác

Chẳng ô nhiễm như hoa sen

Thế nào ở trong phiền não

Mà phiền não chẳng nhiễm ?

Như y sư trị bệnh

Không bị bệnh truyền lây ?

Con nay thỉnh Như Lai ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

27

Vì các hàng Bồ tát

Diễn nói pháp thậm thâm

Thế nào tất cả pháp

Đều có tánh an lạc

Cúi xin đấng Thế Tôn

Phân biệt dạy chúng con.

Phật khen Ca Diếp Bồ tát. Lời hỏi của ông có giá trị như người được

Nhất thiết trí. Lúc Như Lai mới thành Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác

dưới cội bồ đề cũng có vô số Bồ tát đến hỏi ta như vậy. 

Này Ca Diếp Bồ tát ! Hãy lóng nghe ! Như Lai sẽ vì ông mà nói về

nghiệp nhân trường thọ của một Bồ tát.

Phàm có hạnh nghiệp, có thể làm nhân cho quả Vô Thượng Bồ đề

thì thành tâm nghe kỹ và lãnh thọ giáo nghĩa  đó. Tự mình lãnh thọ rồi

truyền dạy cho người khác  để nhiều người  được lợi lạc. Do tu tập hạnh

nghiệp ấy mà Như Lai được quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. Nay

lại vì mọi người nói rộng ý nghĩa ấy.

Muốn thực hiện sâu rộng nghiệp nhân trường thọ, Bồ tát phải: 

•  Phát tâm đại từ, đại bi, đại hỉ, đại xả, hộ niệm tất cả chúng

sinh, như thương con ruột của mình. 

•  Dạy cho tu tập pháp ngũ giới, thập thiện. 

•  Những chúng sinh bị khổ ba đường ác, cứu độ cho được ra. 

•  Giải thoát cho người chưa giải thoát.

•  Người chưa giác ngộ dạy cho pháp tu tỉnh thức. 

Do tu các nghiệp nhân như vậy mà Bồ tát được "thọ mạng

lâu dài", trí tuệ tự tại. 

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: Theo con nghĩ, Thế Tôn không nên nói

Bồ tát đối với tất cả chúng sinh tâm bình đẳng xem đồng như con. Vì trong

Phật pháp có người phá giới, có kẻ phạm tội nghịch, có người hủy báng

chánh pháp.....với hạng người như vậy làm sao xem đồng như con ?

Phật dạy: Như Lai đối với chúng sinh ấy xem đồng như con, như La

Hầu La. Cho  đến người hủy báng chánh pháp, hàng nhứt xiển  đề, hoặc

những kẻ tà kiến....Như Lai đều thương xót như con. Như Lai không giống

các quốc vương, bầy tôi phạm pháp cứ theo tội mà tru lục.

Ca Diếp ! Nên biết, Như Lai là người ban bố vô úy bình đẳng cho

chúng sinh. Như Lai phóng ra một, hai, hoặc năm tia sáng, kẻ nào gặp đều

xa lìa tất cả điều ác. Sau khi Như Lai nhập Niết bàn, nơi nào có Tỳ kheo trì ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

28

giới, đầy đủ oai nghi hộ trì chánh pháp, thấy được hoại pháp thì quở trách

trừng trị. Vị Tỳ kheo ấy được phước báo vô lượng. Đó chính là đệ tử của

Như Lai, đích thực là Thanh Văn. Nếu thấy lỗi mà bỏ qua, vị Tỳ kheo nầy

là người góp phần làm bại hoại Phật pháp.

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: “Như lời Phật vừa dạy, e là không bình

đẳng, xem tất cả chúng sinh như con. Bạch Thế Tôn ! Giả sử có người cầm

dao với ý đồ hảm hại Phật, lại có người đem nước chiên đàn thoa thân Phật.

Nếu sử dụng tâm bình đẳng lẽ ra hai người đều phải được xem là người tốt,

cớ sao lại bảo rằng phải trừng trị kẻ phạm luật nghi ? Nếu trừng trị kẻ phạm

luật nghi thì lời dạy kia có lỗi.”

Phật nói: Như Quốc vương có bốn người con trai khôi ngô, thông

minh sáng suốt, đem giao cho giáo sư dạy dỗ và dặn rằng: Thầy gắng dạy

cho chúng được toàn vẹn tài đức. Nếu chúng ngỗ nghịch, thầy phải nghiêm

trị, dầu ba đứa bị đòn chết, còn một đứa được nên, nhà vua cũng vui lòng.

Này Ca Diếp ! Cha và thầy của các trẻ có phải tội ác và sát sanh

chăng ?

Ca Diếp Bồ tát thưa: "Bạch Thế Tôn ! Không. Vì lòng thương, muốn

cho các trẻ được nên, chớ chẳng phải ác tâm. Dạy dỗ như thế được phước

vô lượng". 

Phật nói: "Cũng vậy, Như Lai đối với kẻ phạm pháp xem đồng như

con. Nay Như Lai đem chánh pháp vô thượng phó chúc cho vua, đại thần,

Tỳ kheo, Tỳ kheo ni, Ưu bà tắc, Ưu bà di. Các vua quan và bốn bộ chúng

phải nên khuyên răn, khích lệ những người phát tâm tu học, khiến  được

tăng thượng giới, định, tuệ và nên nghiêm khắc dạy bảo những người lười

biếng, phá giới, hủy hoại chánh pháp, lơ là đối với pháp tam vô lậu học".

Này Ca Diếp ! Như vậy các vua quan, bốn bộ chúng có mắc tội

chăng ?

Ca Diếp Bồ tát thưa: "Bạch Thế Tôn ! Không”.

Phật nói: "Các vua quan và bốn bộ chúng còn không tội, huống là

Như Lai.

Này Ca Diếp ! Như Lai khéo tu đức bình đẳng, xem các chúng sinh

đồng là con. Tu như vậy gọi là Bồ tát tu tâm bình đẳng, với các chúng sinh

xem đồng là con. Bồ tát tu tập hạnh nghiệp bình đẳng nầy được thọ mạng

lâu dài, khéo biết những việc đời trước.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

29

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: "Như Lai chẳng nên dạy như thế ! Bồ tát

tu tâm từ bình đẳng lẽ ra không đoản thọ, được thọ mạng lâu dài, biết được

túc mạng thường  ở nơi  đời. Nay do duyên cớ gì, Thế Tôn thọ mạng rất

ngắn, chẳng khác người thế tục trần gian ? Hay Như Lai oán ghét chi chúng

sinh ? Ngày trước Như Lai làm nghiệp ác gì, mà mắc báo đoản thọ sống

không đầy trăm tuổi ?"

Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: "Nay duyên cớ gì ông nói lời thô trước

Như Lai như thế ? Như Lai trường thọ hơn hết trong các tuổi thọ. Như Lai

được pháp thường trụ hơn hết trong các pháp thường trụ.” Các ông cần phải

học !"

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: "Đức Như Lai thọ mạng dài lâu như thế

nào ?"

Phật nói: Ví như tám con sông: sông Hằng, sông Diêm Ma La, sông

Tát La, sông A Lợi La, sông Ma Ha,  sông Tân Đầu,  sông Bác Xoa, sông

Tát Da. Tám con sông này cùng các sông nhỏ đều chảy vào biển lớn.

Cũng vậy, tất cả con sông thọ mạng của người, của trời đất, của hư

không, đều vào trong biển thọ mạng của Như Lai. Vì vậy nên thọ mạng của

Như Lai vô lượng, vô cùng.

Ví như ao A Nậu chảy ra thành bốn con sông lớn. Cũng vậy, ở trong

các pháp thường trụ, Như Lai là đệ nhứt.

Phật dạy: Ca Diếp ! Đối với Như Lai, ông không nên có quan niệm

diệt tận. Hàng Tỳ kheo, Tỳ kheo ni,Ưu bà tắc, Ưu bà di vẫn có thể sống lâu

trăm tuổi hoặc hơn trăm tuổi. Hàng ngoại  đạo có  được ngũ thông, hạng

luyện đơn, chế thuốc tu tiên, họ vẫn có thể kéo dài mạng sống ngàn năm,

hoặc vạn năm tùy ý. Như Lai có sức tự tại, Như Lai là vua của các pháp, há

lại không thể trụ thế một kiếp hoặc hơn một kiếp hay sao ?

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: "Nếu thọ mạng của Như Lai dài lâu như

vậy, Như Lai ở nơi đời hoặc một kiếp hoặc ít hơn để thường tuyên diệu

pháp, như tuôn mưa lớn".

Như Lai là pháp thường trụ chẳng biến  đổi, thân Như Lai là thân

biến hóa chẳng phải thân tạp thực. Vì độ chúng sinh nên thị hiện có sinh có

diệt. Vì độ chúng sinh nên thị hiện bỏ thân mà nhập Niết bàn.

Ông nên biết, Phật là pháp thường trụ, không biến đổi. Ở trong đệ

nhất nghĩa này, các ông phải nên siêng năng tinh tấn nhất tâm tu học. Mình

đã tu học và vì người khác mà giảng nói.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

30

Ca Diếp Bồ tát thưa: "Có sự sai khác gì giữa xuất thế pháp cùng thế

pháp ? Như lời Phật dạy: Phật là pháp thường trụ, không biến đổi. Người

đời cũng nói Phạm Thiên là thường, Tự Tại Thiên là thường. Họ cũng nói

Ngã là thường, Tánh là thường và vi trần cũng là thường, tất cả đều không

biến đổi.

Nếu nói Như Lai là pháp thường trụ, cớ sao Như Lai chẳng thường

hiện nơi đời ? Có khác gì nghĩa thường của thế gian ? Vì Phạm Thiên nhẫn

đến vi trần cũng chẳng thường hiện ở nơi đời.

Phật bảo Ca Diếp: Phàm phu dầu có pháp lành nhưng đều là pháp

thừa của Như Lai. Sau khi Thế Tôn nhập Niết bàn, họ trộm pháp lành thừa

của Như Lai, hoặc giới, hoặc định, hoặc tuệ nhưng không có phương tiện

nên chẳng giải quyết được, họ không thể được thường giới, thường định,

thường tuệ và giải thoát. Vì mong được giải thoát, hạng phàm phu nói Ngã,

hoặc Phạm Thiên, Tự Tại Thiên, Phi Tưởng, Phi Phi Tưởng chính là Niết

bàn, kỳ thật họ chẳng được giải thoát Niết bàn. 

Hạng phàm phu có chút ít phạm hạnh, cúng dường cha mẹ nên được

sanh lên trời hưởng một ít an lạc. Mà thật chẳng biết được giới, định, tuệ,

quy y tam bảo rồi do chẳng biết mà nói thường, lạc, ngã, tịnh. Dầu nói

thường, lạc, ngã, tịnh mà thật ra họ chẳng biết. Vì thế nên sau khi ra đời,

Như Lai vì chúng sinh diễn nói thường, lạc, ngã, tịnh.

Này Ca Diếp ! Như Lai là thường, là pháp không biến đổi. Chẳng

đồng hạng với người ngu trong đời gọi Phạm Thiên.v .v...là pháp thường

còn. Gọi là pháp thường trụ phải là Như Lai chớ chẳng phải pháp nào khác.

Ca Diếp ! Ông phải hiểu thân Như Lai là như vậy.

Này Ca Diếp ! Mọi người nên thường xuyên tu học hai chữ: Phật là

THƯỜNG TRỤ.

Nếu thiện nam tử, thiện nữ nhơn nào tu hai chữ nầy, người  ấy  đi

theo đường Phật đi, đến chỗ Phật đến.

Này Ca Diếp ! Nghĩa Niết bàn chính là pháp tánh mà chư Phật nói.

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: "Pháp tánh của chư Phật nghĩa thế nào ?

Mong  đức Như Lai giải rộng cho. Theo con hiểu: Pháp tánh có nghĩa là

phải xả bỏ sắc thân. Đã xả bỏ sắc thân tức là vô sở hữu, nếu vô sở hữu thì

thân không còn. Thân nếu còn tại sao lại nói thân có pháp tánh ? Thân có

pháp tánh sao thân lại còn ?

Phật dạy: "Ca Diếp ! Ông chẳng nên nói diệt mới là pháp tánh. Pháp

tánh không có diệt. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

31

Ví như Vô Tưởng Thiên thành tựu sắc ấm mà không có sắc tướng.

Chẳng nên hỏi các ông trời ấy sung sướng hưởng vui thế nào ? Nghĩ tưởng

những gì ?

Này Ca Diếp ! Cảnh giới của Như Lai chẳng phải chỗ biết của

Thanh Văn, Duyên Giác. Chẳng nên nói thân của Như Lai là pháp diệt. Ông

không nên nghĩ Như Lai ở chỗ nào, đi chỗ nào, thấy, vui, chỗ nào ? Pháp

thân của Phật, các thứ phương tiện chẳng thể nghĩ bàn, chẳng phải điều mà

các ông biết được.

Này Ca Diếp ! Nên tu tập Phật, Pháp và Tăng mà quán tưởng là

thường. Ba pháp ấy không có dị tưởng, không vô thường tưởng, không biến

dị tưởng. Đó là tu đúng chánh giáo. Nếu ở nơi ba pháp, tu dị tưởng, phải

biết rằng pháp tam quy thanh tịnh của những người này bị lệch lạc chánh

pháp, cấm giới của họ chẳng viên mãn. Họ chẳng chứng được quả Thanh

Văn, Duyên Giác Bồ đề. Nếu có thể ở nơi ba pháp bất khả tư nghì này, tu

thường tưởng thì có chỗ quy y.

Này Ca Diếp ! Ví như nhơn nơi cây mà có bóng cây. Cũng vậy, vì

Như Lai có pháp thường trụ nên có chỗ quy y. Nếu cho rằng Như Lai là vô

thường thì Như Lai không phải là chỗ quy y. Nếu cho rằng Như Lai là vô

thường thì Như Lai không phải là chỗ quy y của người trời.

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: Bạch Thế Tôn ! Ví như trong tối có cây

mà không có bóng !"

Phật nói: "Ca Diếp! Ông không nên nói có cây mà không có bóng,

chỉ vì nhục nhãn nhìn thô thiển nên không thấy đó thôi.

Cũng vậy, tánh Như Lai là thường trụ, không biến đổi. Người không

có con mắt trí tuệ không thấy được, như trong bóng tối không thấy bóng

cây. Cũng vậy, sau khi Phật nhập diệt, hạng phàm phu nói Như Lai là vô

thường.

Nếu cho rằng Phật khác với Pháp và Tăng, chẳng thành chỗ của ba

pháp quy y. Như cha mẹ của ông mỗi mỗi sai khác, nên thành vô thường".

Ca Diếp Bồ tát lại bạch Phật:  "Từ nay, con sẽ đem ba pháp thường

trụ: Phật, Pháp, Tăng để khai ngộ cho cha mẹ, nhẫn đến cha mẹ trong bảy

đời đều khiến phụng trì. 

Bạch Thế Tôn ! Nay con phải học Phật, Pháp, Tăng bất khả tư nghì.

Tự mình học rồi lại sẽ vì người mà giảng giải những nghĩa ấy. Người nào

không tin tưởng không nhận được, vì họ đã tu pháp vô thường từ lâu, con

sẽ làm sương móc, mưa giá cho hạng người này". ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

32

Phật khen Ca Diếp Bồ tát: "Lành thay ! Lành thay ! Nay ông khéo có

thể hộ trì chánh pháp. Hộ pháp như vậy là không khinh khi người. Do nơi

nghiệp nhơn không khinh khi người mà được quả báo trường thọ.

TRỰC CHỈ

Phẩm kinh nầy có nhan  đề TRƯỜNG THỌ. Phật dạy phẩm

TRƯỜNG THỌ, nhưng không phải là dạy cho con người dưỡng sinh, tập

luyện cách nào đó để được sống lâu. Bởi vì giáo lý của đạo Phật nhận thức

về con người, cái "tối linh ư vạn vật" nói chung, "tối linh ư động vật" nói

riêng, không phải ở nơi sự sống dài hay sống ngắn, ở nơi ít tuổi hay cao

tuổi và sự so sánh ít năm hay nhiều năm.

Những cụm từ  đó,  đối với  đệ tử Phật, có học  đạo, hành  đạo và

chứng đạo, nó không có giá trị cao siêu hay một sự vui mừng, hãnh diện gì

hết. Cho nên, người Phật tử với vấn  đề tử sinh, sinh tử là chuyện "tùy

thuận", không cầu nguyện, không khấn vái van xin mà cũng không cần có ý

chối bỏ hay trốn chạy sự sống.

Tiêu chỉ mà đạo Phật đặt ra đối với con người là:

•  Sống một đời sống đáng sống

•  Sống có an lạc và hạnh phúc

•  Sống có tự tại và khinh an

•  Sống có phước đức và trí tuệ

•  Sống có Bồ đề, Niết bàn hữu thượng và vô thượng.

Hiện thực được những tiêu chỉ đó là đạt mục đích yêu cầu của đời

sống đáng sống của con người.

Đền Ngọc Sơn bên hồ Hoàn Kiếm, thủ đô Hà Nội có xác "con rùa

thuộc” to tướng, dài hơn một thước tây. Nhà sinh vật học cho biết con rùa

ấy sống 500 năm tuổi, tính theo tuổi thọ con người "trường thọ” 500 tuổi,

thế mà chẳng thấy ai gọi dù là một tiếng "Ông rùa” giữa cảnh ngựa xe như

nước, áo quần như nêm của cố đô Thăng Long nghìn năm văn vật !

•  TRƯỜNG THỌ đức Phật dạy cho Bồ tát Ca Diếp là sự trường thọ

với không gian, với thời gian. Là Bồ tát phải tu học cái nhân trường

thọ. Phải phát tâm đại từ, đại bi, mở rộng lòng đại hỉ, đại xả. Phải

vun bồi tự giác cho mình, phải huấn đạo tha giác cho chúng sinh.

Đem giới,  định, tuệ mà truyền trao cho mọi người. Dẫn dụ mọi

người quay về với Phật, với Pháp, với Tăng. Gieo trong lòng mọi

người hạt giống giác ngộ, giải thoát.  Đó là việc làm của Bồ tát

hạnh. Việc làm đó phù hợp chân lý. Tu như vậy gọi là "xứng tánh ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

33

khởi tu". Làm như vậy gọi là "tùy thuận pháp tánh". Đó chính là Bồ

tát vun bồi, xây dựng cái nhân "trường thọ" để rồi thọ dụng cái quả

"trường thọ" vĩnh cửu với không gian vô tận, thời gian vô cùng.

•  TRƯỜNG THỌ mà đức Phật dạy: Là Bồ tát phải tu học rằng: Hiện

tượng vạn pháp xưa nay bản tánh của nó RỖNG RANG và VẮNG

LẶNG, không có lẫn lộn chất liệu nhiễm ô.

•  TRƯỜNG THỌ mà Bồ tát phải tu học là: Thọ mạng của Như Lai

trường thọ hơn hết trong tất cả trường thọ. Sự trường thọ của vạn

pháp ví như sông ngòi. Trường thọ của thọ mạng Như Lai ví như tất

cả đại dương hợp lại.

•  TRƯỜNG THỌ Bồ tát Ca Diếp phải học là: Phật thường trụ, Pháp

thường trụ, Tăng thường trụ. Vì tánh của tam bảo là tánh thanh tịnh

bản nhiên vốn không có khởi điểm và cũng không có cuối cùng.

•  TRƯỜNG THỌ mà Bồ tát phải tu học là: Không  được hiểu thân

Như Lai là thân tạp thực, có ăn uống, có đi đứng, nằm ngồi. Thân có

đi, đứng nằm ngồi, có ăn uống, chỉ là ứng thân Phật vì lợi ích chúng

sinh mà thị hiện.

•  Điều quan trọng cuối cùng,  đức Phật dạy Ca Diếp Bồ tát, rằng:

Muốn hiểu Phật, phải tu học PHÁP THÂN NHƯ LAI. Tu học PHÁP

THÂN NHƯ LAI mới hiểu được thọ lượng của Như Lai. Hiểu được

thọ lượng của Như Lai mới hiểu được giá trị thế nào là "trường thọ"

của cái từ TRƯỜNG THỌ mà Như Lai đinh ninh dạy bảo.

•  TRƯỜNG THỌ mà Như Lai dạy  ở  đây phải  được hiểu là:

THƯỜNG TRỤ. Phật thường trụ, Pháp thường trụ, Tăng thường

trụ, Pháp thân thường trụ. Như Lai thường trụ. Niết bàn thường

trụ. Tam bảo thập phương thường trụ. Bởi vì chân lý của vạn pháp

trong vũ trụ LOẠN KHỞI LOẠN DIỆT như hoa  đốm trong hư

không. Mà hư không thì không có sinh, không có diệt !

•  Đừng đau đớn gì hết ! Đừng xót thương gì hết ! Như Lai sắp nhập

Niết bàn mà tỏ vẻ xót thương đau đớn là những người đệ tử chỉ có

nhục nhãn và nhìn Như Lai bằng cái nhục nhãn khốn khổ của chính

mình. Là Bồ tát hãy sử dụng tuệ nhãn mà chiêm ngưỡng Như Lai.

"Nhất thiết pháp bất sanh

 "Nhất thiết pháp bất diệt

 "Nhược năng như thị giải

 "Chư Phật thường hiện tiền

 "Hà khứ lai chi hữu…”

Bồ tát Ca Diếp hứa trước Phật, rằng mình sẽ nổ lực phấn đấu tu

học, rằng mình sẽ truyền  đạt cho mọi người lời dạy của Phật. Rằng

TRƯỜNG THỌ đồng nghĩa với chân lý của vạn pháp là THƯỜNG TRỤ.

Phật không dạy cách "trường thọ"  để kiếm chác thêm dăm ba mươi tuổi

nữa...../.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

34

*****

THÀNH ĐẠOĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

35

PHẨM THỨ NĂM

KIM CANG THÂN

Đức Phật bảo: "Này Ca Diếp Bồ tát ! Thân Như Lai là thân thường

trụ, thân bất hoại, thân kim cang, chẳng phải thân tạp thực. Thân Như Lai

đích thực phải là PHÁP THÂN".

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: "Bạch Thế Tôn ! Những thân của Phật nói

con đều chẳng thấy. Con chỉ thấy thân vô thường bại hoại, thân vi trần, tạp

thực thôi. Vì rằng Như Lai sắp nhập Niết bàn".

Phật dạy: Này Ca Diếp ! Chớ cho rằng thân Như Lai vô thường bại

hoại như thân phàm phu.

Ca Diếp ! Ông nên biết ! Thân Như Lai vô lượng vô số kiếp hằng

hữu, luôn luôn hiện hữu, không có trong các cụm từ: tiêu tan bại hoại, mục

nát, diệt vong. Vì thân Như Lai không có tướng đến, tướng đi, tướng ngồi,

tướng nằm, tướng co, tướng duỗi....Thế cho nên, thân Như Lai không phải

là thân tạp thực. Như Lai chẳng phải thân mà là thân. Thân Như Lai chẳng

sanh, chẳng diệt, chẳng nhơ, chẳng sạch, không có lúc thêm lên, chẳng có

lúc bớt xuống, không có lúc ra, chẳng có lúc vào. Thân Như Lai không phải

hữu vi, chẳng phải vô vi, chẳng phải nghiệp quả, không rời nghiệp quả.

Chẳng phải ngũ uẩn, không rời ngũ uẩn, chẳng phải thất đại, cũng không

ngoài thất đại.Chẳng phải tâm vương, chẳng phải tâm sở, không ngoài tâm

vương, tâm sở. Thân Như Lai bình đẳng hiện hữu mọi chốn mọi nơi mà

cũng không trụ ở một chốn nơi nào. Vì thân Như Lai không phải là sắc,

thanh, hương, vị, xúc, pháp. Như Lai không phải nhãn, nhĩ, tỷ, thiệt, thân,

ý, cũng không phải không nhãn, không nhĩ, không tỷ, không thiệt, không

thân, không ý. Thân Như Lai không phải nhãn thức, cho đến không phải ý

thức, nhưng cũng không xa lìa sáu thức ấy. Thân Như Lai vô sở trụ mà trụ

tất cả chỗ, không tướng mạo mà đủ tất cả đức tướng trang nghiêm.

Như Lai cứu độ cho tất cả chúng sinh được giải thoát mà không cứu

độ một chúng sinh nào. Như Lai thương tất cả chúng sinh mà không thương

một chúng sinh nào. Thân Như Lai thành tựu vô lượng vô biên công đức vi

diệu như vậy. Thân của Như Lai không ai biết, không ai chẳng biết, vì thân

Như Lai không phải không gian, không rời ngoài không gian, không phải

thời gian cũng không ngoài thời gian. Thân của Như Lai là PHÁP THÂN,

là BIẾN NHẤT THIẾT XỨ. Thế cho nên nói Như Lai nhập Niết bàn, kỳ

thực Như Lai chẳng nhập Niết bàn.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

36

PHÁP THÂN NHƯ LAI  thành tựu công đức vi diệu thậm thâm vô

thượng...

_ Này Ca Diếp ! Chỉ có Như Lai mới biết. Chẳng phải hàng Thanh

Văn, Duyên Giác biết được.

  _ Này Ca Diếp ! Chơn thân của Như Lai có công đức như vậy, làm

gì có các bịnh hoạn khổ đau, mong manh tạm bợ chẳng bền chắc như đồ

gốm chưa hầm ! Như Lai thị hiện có các sự khổ là vì muốn điều phục các

chúng sinh.

Nay ông phải biết thân Như Lai là thân Kim Cang. Ông phải chuyên

tâm tu tập suy nghĩ nghĩa ấy, chớ nghĩ như Lai là thân tạp thực. Ông cũng

nên vì mọi người mà giảng nói: Rằng thân Như Lai là "Pháp thân".

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: "Như Lai thành tựu công đức như vậy, thì

làm gì có chịu sự vô thường bại hoại, tử biệt sinh ly như hạng phàm phu !".

Từ nay, con phải thường suy nghĩ thân của Như Lai là Pháp thân thường

trụ, là giải thoát thân. Con sẽ nói rộng nghĩa ấy cho nhiều người khác cùng

nghe biết.

_ Kính bạch Thế Tôn ! Con chưa rõ vì nguyên nhân gì mà Pháp thân

của Như Lai là thân Kim Cang bất hoại ?

Phật dạy: "Này Ca Diếp ! Vì vô lượng kiếp tu nhân hộ trì chánh

pháp mà được thành tựu thân Kim Cang thường trụ bất hoại này.

Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: "Nếu có Tỳ kheo tùy ở chỗ nào, nuôi thân

vừa đủ, đọc tụng kinh điển, tư duy tọa thiền, thường giảng nói về: phước

đức của sự tu hạnh trì giới, bố thí....ít muốn, biết đủ....

Dầu hay thuyết pháp như vậy mà không thể tuyên thuyết pháp Đại

thừa, không có đồ chúng Đại thừa, không hàng phục được kẻ tà kiến. Tỳ

kheo này không đem lại lợi ích cho mình và cũng chẳng đem lại lợi ích cho

chúng sinh. Phải biết Tỳ kheo này dầu có giữ gìn phạm hạnh, trông có vẻ

thanh tịnh mà thực chất hạng người này chẳng nếm  được hương vị giải

thoát giác ngộ của Đại thừa.

Nếu có Tỳ kheo nuôi thân vừa đủ, giữ gìn cấm giới đã thọ, có thể

giảng rộng giáo lý Đại thừa trong chín bộ kinh, để lợi ích an lạc các hạng

chúng sinh, rằng: Trong kinh Niết bàn,  đức Phật bảo các Tỳ kheo chẳng

được chứa nuôi tôi tớ, trâu bò, dê lợn. Phải răn trị vị Tỳ kheo nào chứa nuôi

những vật bất tịnh ấy. Như Lai ở trong các kinh đã từng dạy Tỳ kheo nuôi

chứa những vật phi pháp, các quốc vương cứ theo luật pháp mà trừng trị

bình đẳng như mọi công dân trong xã hội. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

37

Thầy Tỳ kheo tuyên thuyết những lời như trên đây, có thể bị những

kẻ phá giới nghe được, oán giận, thậm chí hãm hại giết chết vị pháp sư này.

Dầu bị giết chết nhưng vị pháp sư này được xem là bực trì giới lợi mình lợi

người. Do duyên cớ ấy nên Như Lai cho phép vua quan, cư sĩ hộ trì người

thuyết pháp. Nếu ai muốn được hộ trì chánh pháp phải nên tu học như vậy. 

Này Ca Diếp ! Đời quá khứ vô lượng vô biên kiếp, nơi thành Câu

Thi Na có Phật ra đời hiệu Hoan Hỉ Tăng Ích Như Lai, đủ mười đức hiệu.

Lúc ấy, cõi nước rộng lớn tốt đẹp giàu có, nhân dân an lạc đầy đủ ấm no.

Phật Hoan Hỉ Tăng Ích trụ thế rất lâu. Cơ duyên đã mãn, Phật nhập Niết

Bàn nơi rừng Ta La. Sau khi Phật Hoan Hỉ Tăng Ích nhập Niết Bàn, chánh

pháp còn ở đời vô lượng ức năm, lúc còn lại bốn mươi năm cuối cùng, có

một Tỳ kheo trì giới hiệu là Giác Đức có đông đồ chúng. Tỳ kheo Giác Đức

hay tuyên thuyết chín bộ kinh. Rằng ở trong các kinh Như Lai dạy các Tỳ

kheo không  được chứa nuôi tôi tớ, trâu bò, heo dê...những vật phi pháp.

Các Tỳ kheo phá giới nghe được đem lòng oán ghét và hãm hại Giác Đức.

Quốc vương Hữu Đức nghe được việc ấy, vì hộ pháp, nhà vua liền đến đấu

chiến với bọn phá giới. Nhờ đó mà pháp sư Giác Đức khỏi nạn. Nhà vua bị

thương nặng. Pháp sư Giác Đức liền khen vua rằng: "Lành thay ! Nay vua

là người hộ pháp, đời nay, đời sau, thân vua sẽ là vô lượng pháp khí". Vua

nghe lời ấy lòng rất vui mừng. Vì vết thương trầm trọng, nhà vua băng hà

và thọ sanh vào thế giới của đức Phật A Súc, làm vị đệ tử thứ nhứt. Những

người theo vua chiến đấu hoặc tùy hỉ đều được không thối chuyển tâm Bồ

đề. Sau khi chết họ cũng được sanh về nước của Phật A Súc. Pháp sư Giác

Đức khi báo mãn, thọ chung cũng sanh về cõi ấy làm đệ tử thứ hai trong

chúng Thanh văn.

Này Ca Diếp ! Quốc vương trước kia là tiền thân của ta đây, Pháp sư

Giác Đức là tiền thân của Phật Ca Diếp.

Nếu lúc chánh pháp sắp diệt phải nên hộ trì như vậy. Người hộ pháp

được vô lượng quả báo, vì thế nên nay Như Lai được nhiều tướng tốt để tự

trang nghiêm, thành tựu "pháp thân Kim Cang bất hoại".

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: "Bạch Thế Tôn ! Thân chơn thường của

Như Lai cũng như khắc chạm vào đá".

Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: Vì nhơn duyên như vậy nên Tỳ kheo, Tỳ

kheo Ni, Ưu Bà Tắc, Ưu Bà Di phải siêng năng hộ trì chánh pháp, hộ pháp

được quả báo rộng lớn vô lượng.

Này Ca Diếp ! Vì những cớ ấy nên hàng Ưu Bà Tắc v.v...phải cầm

binh khí ủng hộ vị Tỳ kheo trì pháp như nhà vua hộ trì pháp sư Giác Đức.

Thế cho nên Như Lai dạy: Vì chánh pháp Đại thừa, người sư sĩ không

cần thọ trì ngũ giới bằng tâm kiến thủ tầm thường !  Nếu trụ tâm kiến ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

38

thủ để thọ trì ngũ giới thì không phải là người tu học Đại thừa, làm giảm sút

cái nhân TRƯỜNG THỌ, KIM CANG BẤT HOẠI.

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: "Nếu chư Tỳ kheo làm bạn với hàng Ưu

Bà Tắc cầm binh khí như vậy là hợp với lời Phật dạy hay không hợp ? Làm

như vậy trì giới hay phạm giới ?"

Phật nói: "Ông chớ nói những người  ấy là phạm giới. Sau khi ta

nhập Niết bàn, đời trược ác, cõi nước nhiễu loạn, trộm cướp dấy lên, nhân

dân đói khổ. Có người vì khổ nên phát tâm xuất gia, người như vậy đáng

được gọi là người cư sĩ trọc. Hạng trọc ấy, thấy Tỳ kheo thanh tịnh giữ gìn

giới hạnh,  đầy  đủ oai nghi, hộ trì chánh pháp, họ bèn xua  đuổi hoặc âm

mưu giết hại.

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: "Nếu như vậy, Tỳ kheo trì giới hộ trì

chánh pháp làm thế nào đi vào tụ lạc, thành ấp giáo hóa mọi người ?"

Phật nói: "Vì vậy nên Như Lai cho phép Tỳ kheo trì giới cùng làm

bạn với hàng cư sĩ cầm khí giới. Trong trường hợp trên  đây, các quốc

vương, đại thần, trưởng giả, Ưu Bà Tắc vì hộ pháp mà cầm binh khí. Như

Lai gọi họ là người trì giới. Dầu cầm binh khí nhưng chẳng nên giết chết

người. Được như vậy gọi là người trì giới bậc nhất.

Người giảng rộng kinh điển Đại thừa phải là người xa rời lợi dưỡng,

không tham muốn công danh, không đam mê sự nghiệp, không đua đòi vật

chất, không cầu phú quý vinh hoa, không thân cận vua quan, không lân la

đàn việt. Người giảng rộng Đại thừa phải là người đầy đủ oai nghi, điều

phục những kẻ bất chánh hủy phạm giới luật. Hạng người như vậy, đáng

được gọi là bậc thầy trì giới hộ pháp, là chơn thiện tri thức của chúng sanh.

Này Ca Diếp ! Nếu có Tỳ kheo vì cầu lợi mà thuyết pháp cho người,

đồ chúng quyến thuộc của Tỳ kheo này cũng bắt chước thầy mà cầu lợi, Tỳ

kheo này được xem là người phá hoại chúng Tăng. 

Này Ca Diếp ! Tăng chúng có ba hạng: Một là phạm giới tạp Tăng.

Hai là ngu si Tăng. Ba là thanh tịnh Tăng. 

•  Hạng phạm giới tạp Tăng thì dễ dàng bại hoại rồi tự diệt vong.

•  Hạng thanh tịnh Tăng trì giới, lợi danh không làm hư đốn họ được.

•  Hạng ngu si Tăng dù có thiểu dục tri túc, thậm chí khổ hạnh, cũng

không hưởng được hương vị an lạc giải thoát của Đại thừa.

Thế nào là phạm giới tạp Tăng  ? Thầy Tỳ kheo dầu giữ gìn giới

cấm, vì cầu lợi cùng với người phạm giới  ở chung, gây dựng sự nghiệp

chung, đây gọi là người phạm giới cũng gọi là tạp Tăng. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

39

Thế nào là  ngu si Tăng  ? Giả sử có Tỳ kheo trụ nơi A Lan Nhã

nhưng tâm trí đần độn. Dầu có tu hạnh thiểu dục tri túc, nhưng đến ngày

thuyết giới, ngày tự tứ không biết thế nào đúng pháp, thế nào phi pháp. Đây

gọi là hạng ngu si Tăng.

Thế nào là thanh tịnh Tăng ? Các thầy Tỳ kheo Tăng không bị các

ma làm nhiễu loạn, có thể điều phục hai bộ chúng trên làm cho an trụ trong

chánh pháp. Đây là bậc đại sĩ Hộ pháp.

Người khéo trì luật vì muốn  điều phục lợi ích chúng sinh, rõ biết

hành tướng hoặc khinh hoặc trọng của giới luật mà không câu chấp nhỏ

nhen.

Thế nào là điều phục lợi ích chúng sinh ? Nếu là Bồ tát vì giáo hóa

chúng sinh có thể vào xóm làng mà chẳng cần thời hay phi thời. Thậm chí

có thể đến nhà góa phụ, dâm nữ sống chung mà không bị nhiễm ô phạm

hạnh. Đây gọi là hạng đại sĩ điều phục lợi ích chúng sinh. Hàng Thanh văn

chủng tánh, thì không nên làm việc có tính mạo hiểm này.

Này Ca Diếp ! Phật pháp mầu nhiệm vô lượng vô biên chẳng thể

nghĩ bàn. Như Lai cũng chẳng thể nghĩ bàn.

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: "Đúng như lời Phật dạy, Phật pháp mầu

nhiệm vô lượng vô biên chẳng thể nghĩ bàn. Vì thế, nay con biết rõ: Như

Lai là thường trụ, chẳng biến đổi, chẳng hư hoại. Nay con khéo học và cũng

sẽ giảng rộng cho nhiều người về nghĩa ấy".

Phật khen Ca Diếp: "Lành thay ! Lành thay ! Thân Như Lai là thân

Kim Cang bất hoại. Bồ tát phải khéo học như vậy, thấy như vậy là thấy

chơn chánh. Biết như vậy là biết chơn chánh. Nếu có thể thấy biết như vậy

là thấy được thân Kim Cang bất hoại của Phật! 

TRỰC CHỈ

"Vân hà đắc TRƯỜNG THỌ

KIM CANG BẤT HOẠI THÂN"

Ý hỏi rằng:

Phải làm gì để được THÂN TRƯỜNG THỌ ?

Phải làm gì để có THÂN KIM CANG BẤT HOẠI ?

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

40

Học phẩm TRƯỜNG THỌ thứ tư, người đệ tử Phật sáng mắt ra và

nhận thức rõ về giá trị của danh từ TRƯỜNG THỌ, qua lời Như Lai Thế

Tôn dạy cho Bồ tát Ca Diếp.

Bồ tát Ca Diếp còn muốn tìm hiểu nguyên nhân nào hun đúc thành

tựu cái quả THÂN KIM CANG BẤT HOẠI ?

"Vân hà đắc TRƯỜNG THỌ

KIM CANG BẤT HOẠI THÂN ?”

Người Đại thừa, chủng tánh Đại thừa đọc hai câu đó, cảm nghe vừa

sung sướng, vừa ngậm ngùi, nao nao, man mát trong lòng, vừa khởi niệm

tri ân Bồ tát Ca Diếp, tri ân đức Phật tận đáy lòng thâm sâu vô lượng.

Không có hai câu hỏi đó, người Đệ tử Phật không có cơ hội hiểu rõ

PHÁP THÂN PHẬT.  Người Đệ tử Phật, thông thường chỉ thấy Phật, nghe

Phật và biết Phật qua ỨNG THÂN duyên khởi, qua thân tướng của Thái tử

Tất Đạt Đa, Thích Ca Mâu Ni Phật.

Đến như hạng người chứng quả Thanh văn, La Hán, thậm chí các

Bồ tát Đăng địa mà sự hiểu biết của các vị về PHÁP THÂN PHẬT vẫn lờ

mờ. Lờ mờ cho đến lúc trở thành "Kim Cang đạo hậu" mới thôi.

"Nhược dĩ sắc kiến ngã

Dĩ âm thanh cầu ngã

Thị nhơn hành tà đạo

Bất năng kiến Như Lai"

      Bài kệ cô khởi Phật dạy ở kinh Kim Cang ấy, cho biết rằng: Là đệ tử

Phật mà chưa học hiểu PHÁP THÂN PHẬT, dù người đó có tu hành cần

khổ thế nào cũng chỉ là người tà đạo. Người đó không phải đệ tử Phật, vì

chưa hề quen biết Như Lai, Phật bao giờ.

•  Học về TRƯỜNG THỌ, là học PHÁP THÂN PHẬT hằng hữu, hiện

hữu, tồn tại về mặt THỜI GIAN và học chân lý hun đúc tạo thành

cái quả TRƯỜNG THỌ , bất sanh, bất diệt... ấy.

•  Học  KIM CANG BẤT HOẠI THÂN là học rộng về  NHƯ LAI

PHÁP THÂN: hằng hữu, hiện hữu, tồn tại về mặt KHÔNG GIAN.

Rằng thân Như Lai vượt ngoài các từ ngữ: tiêu tan, bại hoại, hư nát,

diệt vong...Rằng thân Như Lai không có sinh, diệt, đến, đi, còn, mất.

Không có đi, đứng, nằm, ngồi...Rằng thân Như Lai bình đẳng hiện

hữu mọi chốn, mọi nơi mà Như Lai không trụ một chốn nơi nào...

•  Rằng thân Như Lai không phải núi sông,  đất liền, trời mây, trăng

nước, cỏ cây, hoa lá. Thân Như Lai không phải động vật, thực vật,

khoáng vật. Nhưng thân Như Lai không rời ngoài núi sông, đất liền, ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

41

trời mây, trăng nước, cỏ cây, hoa lá. Thân Như Lai cũng không tách

rời ngoài động vật, thực vật và khoáng vật trong vũ trụ vô biên vô

cùng vô cực. Thân Như Lai là TẤT CẢ PHÁP. Vì thế, cho nên gọi là

PHÁP THÂN (Ly nhật thiết tướng, tức nhất thiết pháp).

•  Học KIM CANG BẤT HOẠI THÂN tức là học về  PHÁP THÂN

PHẬT thường trụ bên mặt không gian vậy. 

•  Hộ trì chánh pháp ĐẠI THỪA là NHÂN, mà KIM CANG BẤT HOẠI

là QUẢ.

Không tư duy, không quán chiếu, không tu tập, không thực hành,

không sống trong chánh pháp  ĐẠI THỪA thì không hiểu biết chân lý:

THẤT ĐẠI DUYÊN SINH, THANH TỊNH BẢN NHIÊN của hiện tượng

vạn pháp.

•  Tánh GIÁC chân KHÔNG, tánh KHÔNG chân GIÁC, thanh tịnh

bản nhiên, châu biến pháp giới.....

•  Tánh SẮC chân KHÔNG, tánh KHÔNG chân SẮC, thanh tịnh bản

nhiên, châu biến pháp giới.....

•  Tánh THỦY chân KHÔNG, tánh KHÔNG chân THỦY, thanh tịnh

bản nhiên, châu biến pháp giới.....

•  Tánh HỎA chân KHÔNG, tánh KHÔNG chân HỎA, thanh tịnh bản

nhiên, châu biến pháp giới.....

•  Tánh PHONG chân KHÔNG, tánh KHÔNG chân PHONG, thanh

tịnh bản nhiên, châu biến pháp giới.....

•  Tánh KIẾN giác minh, kiến tinh MINH GIÁC, thanh tịnh bản nhiên,

châu biến pháp giới.....

•  Tánh THỨC chân KHÔNG, tánh KHÔNG chân THỨC, thanh tịnh

bản nhiên, châu biến pháp giới.....

GIỚI, ĐỊNH, TUỆ tam vô lậu học, Đại thừa hay Tiểu thừa đều xem

trọng như nhau. Nhưng giới luật  để THỌ  để TRÌ thì quan niệm và mục

đích của hai bộ không đồng.

TRÌ GIỚI ở Tiểu thừa chú trọng: "Nhiếp lục nghi".

TRÌ GIỚI  ở Đại thừa, ngoài "Nhiếp lục nghi"  đặc biệt mở rộng

thêm hai con đường phóng khoáng cho ý nghĩ và hành động:

1.  TU THIỆN PHÁP cũng gọi là TRÌ GIỚI  (cho TÂM)

2.  NHIÊU ÍCH HỮU TÌNH cũng gọi là TRÌ GIỚI (cho HÀNH)

Người Đại thừa trì giới có thể, có lúc rầy la, quở trách...thậm chí có

vẻ thô bạo.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

42

Người Đại thừa trì giới vì hộ trì chánh pháp, có thể không cần thọ

giới. Do vậy Phật dạy:

Người Đại thừa nặng lòng hộ trì chánh pháp Đại thừa có thể cầm

binh khí bảo vệ chánh pháp mà chưa GẤP thọ trì năm giới của một Ưu bà

tắc...Đức Phật kể lại câu chuyện Tỳ kheo Giác Đức, vua Hữu Đức và vệ sĩ

của vua sau khi mệnh chung, sanh về cõi nước của  đức Phật A Súc  để

chứng minh điều đó.

* Kinh ĐẠI BÁT NIẾT BÀN là Đại thừa liễu nghĩa kinh. Giáo nghĩa

của kinh luận thậm thâm vi diệu; nhưng không phải thậm thâm vi diệu với

mọi chủng tánh, với mọi hạng người, kể cả trong những người đã tự nhận

mình là đệ tử của đức Thế Tôn.

Đệ tử tại gia của Phật cũng có nhiều căn cơ, nhiều chủng tánh. Đệ

tử xuất gia của Phật cũng có nhiều căn cơ, nhiều chủng tánh như vậy. Có

người có khả năng tuyên dương chánh pháp Đại thừa, cũng có người xuyên

tạc chánh pháp Đại thừa nhằm để củng cố công danh sự nghiệp huyễn chất

thế gian.

* Xiển dương Đại thừa không phải nhằm phê phán chê bai xem nhẹ

Tiểu thừa. Nên biết ! Không có tầng nhà trệt, không thể có lầu một, lầu

hai…

* Gọi là người Đại thừa phải có đầy đủ chất liệu Tiểu thừa. Phải

học Tiểu thừa rồi mới trở nên Đại thừa .

* Muốn nhận thức đánh giá THỪA, người trí nhìn trên KẾT QUẢ

của sự học  đạo, hành  đạo và chứng  đạo...mà nhận biết  đối tượng  đang

thuộc THỪA nào, sống trong THỪA nào, thọ dụng được hương vị an lạc

của THỪA nào.

THỪA không giống như một thứ nhãn...."nước tương", hay một thứ

nhãn "chao" không cầu chứng, ai muốn in, muốn dán lọ nào cũng được !

Là Phật tử, chúng ta hãy thận trọng những lúc đề cập đến THỪA.

***** ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

43

CHUYỂN PHÁP LUÂN TẠI VƯỜN LỘC GIẢĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

44

PHẨM THỨ SÁU

DANH TỰ CÔNG ĐỨC

Bấy giờ Phật bảo Ca Diếp Bồ tát:

Ca Diếp ! Thầy nên khéo thọ trì danh tự chương cú của kinh ĐẠI

BÁT NIẾT BÀN này; nếu người nào được nghe tên kinh này sẽ không còn

bị sanh vào bốn con đường ác. Bởi vì kinh này là chỗ nương tựa tu tập của

vô lượng vô biên chư Phật. Nay Như Lai sẽ nói cho thầy biết về quả báo

vượt bậc của người tu hành theo kinh ĐẠI BÁT NIẾT BÀN có được.

Phật dạy tiếp: Kinh ĐẠI BÁT NIẾT BÀN này, văn tự ngữ ngôn từ

khởi đầu, đoạn giữa, kết thúc, tất cả đều lành, nghĩa thú rất sâu xa, lời lời

phạm hạnh, hàng hàng thanh lương, đầy đủ ý vị của Kim Cang bảo tạng.

Thầy hãy khéo mà lóng nghe.

Này Ca Diếp ! ĐẠI BÁT NIẾT BÀN có nghĩa là THƯỜNG VẮNG

LẶNG. Ví như sự ào ạt cuồn cuộn chảy của chín con sông đều đổ ra biển

cả thản nhiên vô tư lự. Tu học kinh này, hàng phục hết các giống ma, thanh

lọc trừ hết các kiết sử phiền não trong tam giới. Rồi Bồ tát ở nơi ĐẠI BÁT

NIẾT BÀN mà buông bỏ thân mạng. Vì vậy, có tên ĐẠI BÁT NIẾT BÀN.

Ví như y sư tài giỏi, có diệu dược thần phương, gồm chứa nhiều bí

phương trong đó. Cũng như vậy, bao nhiêu pháp thậm thâm bí mật đều có

đủ trong kinh Đại Bát Niết Bàn. Vì thế, nên gọi ĐẠI BÁT NIẾT BÀN.

Ví như nông phu tháng mùa Xuân, gieo sạ giống, thường có hy

vọng...lúa đã gặt xong, thì không hy vọng nữa. Cũng vậy, tất cả chúng sanh

tu học các thứ kinh khác, thường có hy vọng mùi vị giải thoát, khi được

nghe kinh ĐẠI BÁT NIẾT BÀN rồi, sự hy vọng ước mơ kia dứt hết.

Kinh ĐẠI BÁT NIẾT BÀN, có thể làm cho chúng sanh qua khỏi các

dòng hữu lậu trong ba cõi.

Này Ca Diếp ! Trong các thứ dấu chân, dấu chân voi là to hơn cả.

Cũng vậy, kinh ĐẠI BÁT NIẾT BÀN đệ nhất đối với thiền định, tam muội

của các kinh khác.

Trong các vị thuốc, vị đề hồ là đệ nhất, có khả năng trị bệnh nhiệt

não bấn loạn tâm thần của chúng sanh. Cũng vậy, kinh ĐẠI BÁT NIẾT

BÀN là đệ nhất, đem lại sự giải thoát cho tất cả mọi người.

Như chất "bơ" đủ cả tám vị. Cũng vậy, kinh này cũng có tám vị: ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

45

1.  Thường 

2.  Tương tục 

3.  An 

4.  Thanh lương 

5.  Không già 

6.  Không chết 

7.  Không nhơ 

8.  Khoái lạc 

Vì có tám vị đặc điểm ấy nên gọi ĐẠI BÁT NIẾT BÀN.

Này Ca Diếp ! Người nào muốn ở nơi ĐẠI BÁT NIẾT BÀN, mà

Niết Bàn thì phải tu học: Rằng NHƯ LAI THƯỜNG TRỤ. PHÁP THƯỜNG

TRỤ. TĂNG THƯỜNG TRỤ.

Bạch Thế Tôn ! Ca Diếp thưa. Công đức NHƯ LAI không thể nghĩ

bàn. PHÁP và TĂNG không thể nghĩ bàn.  ĐẠI BÁT NIẾT BÀN cũng

không thể nghĩ bàn.

Người tu học kinh điển này là người được pháp môn tu chân chính,

có thể làm vị lương y trị lành bệnh khổ phiền não của chúng sanh trong ác

thú. Nếu chưa tu học ĐẠI BÁT NIẾT BÀN,  đối với chân lý, dù có mắt

cũng như không, vì người đó bị màn đen vô minh luôn luôn che trước mắt.

TRỰC CHỈ

Với kiến giải của Mã Minh Đại Sĩ, người đã từng dõng dạc tuyên bố:

NHẤT THIẾT CHƯ PHÁP TÙNG BẢN DĨ LAI, LY VĂN TỰ TƯỚNG,

LY DANH NGÔN TƯỚNG, LY TÂM DUYÊN TƯỚNG, TẤT CÁNH

BÌNH  ĐẲNG, BẤT KHẢ PHÁ HOẠI, DUY THỊ NHẤT TÂM, CỐ

DANH CHÂN NHƯ..."

Ấy thế mà  ở  đây Như Lai dạy: Rằng phải học DANH TỰ CÔNG

ĐỨC. Người tu học DANH TỰ CÔNG ĐỨC của kinh này, là người rời

khỏi bốn đường ác, không bị sanh vào bốn đường ác...Đó là vấn đề người

Đại thừa cần tu học. Đặc biệt quan tâm !

Nên lưu ý rằng: "Văn tự chương cú” hoặc viết thành bài, hoặc in

thành trang hay đóng thành quyển, hẳn không phải thứ văn tự chương cú

Phật muốn dạy ở phẩm kinh này. Đem các thứ văn tự chương cú đó ra đọc

tụng theo nhịp nhàng ê a,  theo cung bậc, lúc "oán", lúc "xuân”, khi "ai”,

khi "hạ"....thì đó lại càng rời xa với ý nghĩa "thọ trì VĂN TỰ CHƯƠNG

CÚ” của Phật dạy ở kinh Đại Bát Niết Bàn. Bởi lẽ dễ hiểu: Kiến giải của ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

46

Như Lai Thế Tôn, không thể nào thấp kém hơn cái thấy biết của Mã Minh

Đại Sĩ !

•  THỌ TRÌ DANH TỰ CHƯƠNG CÚ của kinh Đại Bát Niết Bàn, có

nghĩa là phải học hiểu Niết Bàn là gì ? Đại Bát Niết Bàn là gì ? 

•  Rằng Niết Bàn không là cái gì hết ! Sống đúng, sống hợp, sống tùy

thuận chân lý là sống trong Niết Bàn rồi vậy. 

•  Rằng Niết Bàn là sự thanh tịnh tịch tĩnh bản nhiên. Nó thường trú,

hiện hữu bất đoạn trong không gian vô tận, thời gian vô cùng. 

Do những nghĩa như vậy, cho nên Niết Bàn có:

1. Tự tánh thanh tịnh Niết Bàn

2. Hữu dư y Niết Bàn 

3. Vô dư y Niết Bàn 

4. Vô trụ xứ Niết Bàn 

•  Rằng Như Lai ĐẠI BÁT NIẾT BÀN đừng hiểu là Như Lai chết ! Mà

phải hiểu là NHƯ LAI THƯỜNG TRỤ. Phải hiểu rằng PHÁP và

TĂNG cũng TRƯỜNG TRỤ.

Học như vậy gọi là học về DANH TỰ CHƯƠNG CÚ của kinh Đại

Bát Niết Bàn.

Hiểu như vậy mới gọi là hiểu DANH TỰ CHƯƠNG CÚ của kinh

Đại Bát Niết Bàn

Và như vậy mới  đúng nghĩa là người "THỌ TRÌ DANH TỰ

CHƯƠNG CÚ" kinh Đại Bát Niết Bàn.

Như Lai dạy: Người tu học  được như vậy là người có  được pháp

môn tu chân chính, sẽ đạt được thành quả giải thoát, thường ở trong Niết

bàn, buông bỏ thân mạng trong ĐẠI BÁT NIẾT BÀN. Hạng người như vậy,

Như Lai dạy: Đó là hạng người được VÔ LƯỢNG VÔ BIÊN CÔNG ĐỨC./.

***** ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

47

 PHẨM THỨ BẢY

TỨ TƯỚNG

      Đức Phật bảo Bồ tát Ca Diếp: Đại Bồ tát muốn xiển dương chánh

pháp, huấn đạo chúng sanh, truyền thụ kinh Đại Niết Bàn cần có bốn điều

kiện cách:

Một, Tự chánh

Hai, Chánh tha

Ba, Vấn đáp linh hoạt

Bốn, Rành hiểu ý nghĩa nhân duyên

™  Thế nào là tự chánh ?

  Giả sử có vị Tỳ kheo, Tỳ kheo ni phát biểu: Rằng tôi có thể ôm khối

sắt nóng đỏ rực vào lòng, xương thịt có thể cháy thành tro, lòng tin của tôi

đối với giáo nghĩa trong mười hai bộ kinh của Phật dạy không hề giảm sút

và có ý niệm nghi ngờ. Thà tôi lấy dao cắt bỏ lưỡi, không bao giờ nói Phật,

Pháp Tăng là vô thường. Giả sử có người giảng thuyết ngược lại, tôi không

nghe mà còn sanh tâm thương xót..

Hiểu biết như vậy gọi là Tự chánh.

™  Thế nào là Chánh tha ? 

      Một hôm nọ, thời pháp thuyết vừa xong, Phật trông thấy một thiếu

phụ nét mặt hiện vẻ lo âu. Đức Phật hỏi: Cô có gì ưu tư trong lòng, Như Lai

trông thấy cô có vẻ không bình thường an ổn ?

Bạch Thế Tôn ! Đúng như vậy, người nữ thưa. Tiện nữ đang lo lắng,

vì sáng nay tiện nữ cho con của tiện nữ ăn nhiều chất bơ, tiện nữ không biết

có tiêu hóa tốt hay không, nếu không tiêu hóa tốt ắt sẽ sanh bệnh...Ngưỡng

mong Như Lai cho con một lời...

Phật dạy: Con của cô  ăn thức  ăn như vậy tiêu hóa tốt. Không sao

đâu! Chẳng những không hại mà còn tăng sức, khỏe mạnh nữa. Người nữ

nghe Phật nói vui mừng hớn hở và thốt: Vì lời của Như Lai nói đúng như

thật không bao giờ sai chạy, nên con rất vui mừng. Đức Thế Tôn vì muốn

điều phục chúng sanh mà khéo phương tiện nói tiêu hóa hay chẳng tiêu.

Phật nhằm hóa độ cho hàng Thanh văn tiểu quả, phải đáp ứng tâm tư

nguyện vọng của họ, họ chỉ có khả năng tiêu hóa chân lý "vô thường, vô

ngã và khổ". Như Lai trước nói với họ: Vô thường, vô ngã, khổ và bất tịnh.

Nghe ra họ rất vừa lòng. Sau đó hàng Thanh văn đã đủ sức tu học Đại thừa,

ở kinh Đại Bát Niết Bàn Như Lai nói: Không phải chỉ có: Vô thường (vị ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

48

mặn), vô ngã (vị lạt), khổ (vị đắng) và bất tịnh (vị cay) mà còn có: Thường

(vị béo), lạc (vị bùi), ngã (vị ngọt), và tịnh (vị chua).

Thế gian chỉ có bốn vị: Vô thường, vô ngã, khổ và bất tịnh. Phiền

não làm củi, trí tuệ làm lửa, do các nhân duyên đó mà có cơm Niết bàn, tức

là thường, lạc, ngã và tịnh. Nhờ vậy, các đệ tử Phật nếm được hương vị giải

thoát ngọt ngon. 

Đức Phật lại bảo người nữ rằng: Nếu nàng có duyên sự đi xa xứ thì

sản nghiệp nên đem giao cho đức con ngoan lành, không nên đem giao cho

đứa con xấu ác ! Người nữ thưa: Lời Như Lai dạy rất đúng. Gia nghiệp giao

cho đứa con ngoan lành mà không nên giao cho đứa con xấu ác.

Phật dạy: Như Lai cũng vậy, lúc nhập Niết bàn, Như Lai đem tạng

pháp thậm thâm vi diệu của Đại thừa giao phó cho các Bồ tát mà không

giao cho các hàng Thanh văn, vì các hàng Thanh Văn tưởng là Như Lai đã

diệt độ (chết rồi mất hẳn). Các Bồ tát thì biết rõ: rằng Như Lai thường trụ.

Mà quả thật Như Lai thường trụ, không có diệt độ. Lúc nàng đi xa chưa về,

đứa con ác kia nói nàng đã chết mất rồi, đứa con lành vẫn tin là nàng còn

sống. Mà chính thật nàng còn sống.

Nếu có chúng sanh tin nhận rằng: Phật là thường trụ, phải biết người

đó ở đâu, ở đó có Phật ! Đấy là chánh tha.

™  Thế nào là đáp vấn linh hoạt ?

      Một hôm có người  đến hỏi  đức Phật: Rằng tôi phải làm thế nào,

không mất tiền của mà được gọi là đại đàn việt (đại thí chủ) ?  Đức Phật

dạy: Đem tôi trai, tớ gái bố thí cho sa môn, bà la môn, thiểu dục tri túc,

không cất chứa các vật bất tịnh (phi thời, phi pháp). Đem người nữ thí cho

người tu phạm hạnh. Đem rượu thịt thí cho những người không dùng rượu

thịt. Đem đồ trang sức thí cho người không trang sức....Bố thí như vậy, có

danh tiếng lớn mà tiền của chẳng tốn mất hào ly. Đấy gọi là khéo đáp vấn

linh hoạt.

Bồ tát Ca Diếp hỏi: Bạch Thế Tôn ! Theo con hiểu, với người  ăn

thịt, không nên đem thịt đến cho. Vì con nghĩ rằng người không ăn thịt, có

được phước đức lớn.

Đức Phật khen: Lành thay ! Thầy có thể khéo hiểu ý của Như Lai. 

Bồ tát hộ pháp phải hiểu biết như vậy. Nầy Ca Diếp ! Từ nay về sau Như

Lai không cho các hàng Thanh văn đệ tử ăn thịt. Nếu đàn việt đem thịt cúng

dường không được nhận mà còn khởi lòng thương xót, nghĩ đến sự đau đớn

của con vật bị làm thịt !

 _  Lý do gì Như Lai không cho phép ăn thịt ? Ca Diếp hỏi. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

49

Phật dạy: Người mà ăn thịt, mất hết giống đại từ.

_  Duyên cớ gì ngày trước Như Lai cho phép hàng Tỳ kheo nhận và

ăn ba thứ thịt, gọi là "tam tịnh nhục" ?

_ Tam tịnh nhục, chỉ là phương tiện quyền xảo mà Như Lai chế

ra...trong giai đoạn...

 _  Bạch Thế Tôn ! Còn ngũ tịnh nhục và cửu tịnh nhục, sao Như Lai

cũng không cho phép ?

_  Sự mở rộng, sự thu hẹp, sự thắt chặt ấy cũng chỉ là sự quyền biến

tùy thời của Như Lai. Tất cả đều nhằm mục đích đoạn nhục hiện nay.

_  Bạch Thế Tôn ! Tại sao có lần Như Lai khen ngư nhục là món ăn

ngon ?

_  Như lai không những chỉ khen ngư nhục là món ăn ngon. Mà Như

Lai cũng nói: cơm, xôi, bắp, khoai,  đường, mật, bơ, sửa, chè, chuối, sầu

riêng, chôm chôm, nhãn...là những món ăn ngon.

_  Nầy Ca Diếp ! Không nên có kiến chấp như bọn lõa hình ngoại

đạo. Những cấm giới của Như Lai chế ra đều có dị ý. Vì dị ý, cho ăn "cửu

tịnh nhục", vì dị ý cho ăn "ngũ tịnh nhục", vì dị ý cho ăn "tam tịnh nhục",

và cũng vì dị ý cấm tất cả thứ thịt đều không được ăn. Đáp vấn như thế, gọi

là khéo đáp vấn linh hoạt.

™  Thế nào là khéo hiểu nghĩa nhân duyên ? 

Giả sử trong hàng tứ chúng có người hỏi Phật: Vấn  đề "Giới",

"Luật" là vấn đề trọng đại đối với bốn bộ chúng đệ tử Phật. Đức Thế Tôn

thành đạo, khởi đầu cuộc hành trình thuyết pháp độ sanh, duyên cớ gì Như

Lai không chế ra giới luật để ngăn ngừa sai quấy cho các đệ tử ?

_  Lẽ ra Như Lai nên khai thị từ ban đầu: Thế nào là giới ? Thế nào

là luật ? Thế nào là trì ? Thế nào là phạm ? Lúc nào Khai ? Lúc nào Giá ?

_  Lẽ ra Như Lai có thể dạy cho các đệ tử ngay từ buổi đầu. Những

gì là "tứ khí"? Những gì là "tăng tàng" ? Bất định là những gì ? Thế nào là

xả đọa ? Gì là đơn đọa ? Hối quá là sao ?...cho đến "thất diệt tránh"...Nếu

Như Lai dạy trước cho, có lẽ các đệ tử chúng con được nhiều lợi ích, Ca

Diếp thưa.

Đức Phật dạy: Ba la đề mộc xoa, tức "giới". Giới cũng gọi là "tịnh

mạng". Người tu hành giữ gìn giới, có đời sống an ổn thanh tịnh. Cũng gọi

là "tri túc". Người giữ giới hạn chế được nhiều tham vọng, không đam mê ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

50

tiền tài, danh vọng, sự nghiệp, không cất chứa những vật “bất tịnh”. Giới

còn gọi là biệt biệt giải thoát. Nó có công dụng ngăn ngừa tội lỗi từng phần

của thân, miệng, ý. Vì vậy, giữ được từng phần giới thì có giải thoát từng

phần.

Luật là nhiều giới  điều  đúc kết lại thành "thiên", thành "nhóm".

Nhóm "tứ ba la di", nhóm "xả  đọa"...nhóm "thất diệt tránh"....Ai giữ gìn

trọn vẹn gọi là người "trì luật" đệ nhất. Ai giữ không tròn đúng điều răn của

Phật chế, gọi đó là người phạm giới. Ai cố ý phạm gọi là "phá giới".

Có người đến hỏi Như Lai: Rằng giới luật có ý nghĩa và công dụng

rộng lớn sâu xa như thế, đức Như Lai đã biết rành, biết rõ, sự lợi ích cũng

như sự tác hại của người phạm giới, cớ sao Như Lai không dạy trước cho

chúng con ? Có lẽ nào Như Lai muốn để cho chúng con đọa nơi ba đường

ác ? Chỉ có Như Lai là trời trong các trời. Như Lai biết thế nào là trì giới.

Thế nào là phạm giới. Thế nào là  phá giới. Thế nào là luật. Thế nào là phi

luật. Thế mà Như Lai không thương xót chúng con chế giới trước.

Phật dạy: Các Thiện nam tử ! Lắng nghe ! Luận về phạm giới hay

phá giới, không phải mọi người tu hành ai cũng phạm, cũng phá giống

nhau. Có người phạm tội trọng, có người phạm tội khinh, có người hủy

báng chánh pháp Đại thừa, có người phạm cả ngũ thiên, thất tụ. Có người

nhất xiển đề bất tín tam bảo hoàn toàn. Thế nên, phải có NHÂN DUYÊN

phạm giới, Như Lai mới chế giới, mà không nên chế trước. Cũng như người

trí, vá áo, chỉ vá áo rách mà không vá áo lành. Một thày thuốc giỏi giải

phẩu và băng bó cho người bị thương tật chớ không thoa thuốc băng bó cho

một thân thể cường tráng không bệnh tật. Cũng vậy, khi thấy chúng sanh có

nhân duyên đọa địa ngục A tỳ, Như Lai mới dùng giới lành mà vá. Thấy

chúng sanh bị nhân duyên lở loét. Như Lai dùng giới sát khuẩn mà băng rịt

vết thương kia.

Ví như vua Chuyển Luân Thánh Vương, trước dạy cho nhân dân tu

mười thiện nghiệp, về sau có người làm ác, vua tùy việc ác mà uốn nắn

khép vào khuôn khổ lần lần. Khi tội ác trong dân gian không còn, những

điều răn dạy trở thành luật pháp tự hành trong dân chúng. Cũng vậy, Như

Lai thuyết pháp rộng nhiều, mà không chế luật trước. Phải có nhân duyên

phi pháp của các Tỳ kheo mới dựa trên tình huống mà chế lần lần. Những

người ưa thích chánh pháp tu hành theo lời dạy của Như Lai, hạng người

này mới có thể thấy được PHÁP THÂN NHƯ LAI.

Phải biết ! Bửu luân của Chuyển Luân Thánh Vương không thể nghĩ

bàn. Phật, Pháp và Tăng không thể nghĩ bàn và những người nghe hiểu

pháp Đại thừa cũng không thể nghĩ bàn. Bồ tát khéo phân biệt khai thị xiển

dương bốn điều như vậy.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

51

Đấy gọi là người khéo hiểu nghĩa nhân duyên.

Còn nữa, Thiện nam tử ! Nếu nói bằng cách khác:

¾  "Tự chánh", Như Lai được Đại Bát Niết Bàn, đính thực.

¾  "Chánh tha", Như Lai vì các Tỳ kheo mà nói: Như Lai thường trụ.

¾  "Đáp vấn linh hoạt", Nhân có người hỏi mà Như Lai có cơ hội giảng

nói diệu nghĩa thậm thâm liễu nghĩa Đại thừa cho Đại chúng.

¾  "Ý nghĩa nhân duyên". Hàng Thanh văn, Duyên giác không hiểu

được diệu nghĩa thậm thâm của Đại thừa. Rằng PHÁP THÂN, BÁT

NHÃ và NIẾT BÀN là tạng bí mật của chư Phật. Cũng như ba điểm

của chữ Y (

.

 .

.

)  không thể tách rời nhau.

Bồ tát Ca Diếp thưa: Như lời Phật dạy: "dứt các phiền não gọi là

Niết bàn", ví như lửa tắt thì chẳng gì còn. Thế sao Như Lai vừa có Đại Niết

Bàn vừa là thường trụ bất hoại ? Cũng lời Phật dạy: Rời các cõi hữu lậu gọi

là Niết bàn, trong Niết bàn không có các cõi hữu lậu", vậy với hình thức

nào Như Lai thường trụ bất hoại ?

Phật dạy: Này Ca Diếp ! Dứt hết phiền não không còn gọi là vật, vì

đã rốt ráo vắng lặng thanh tịnh. Tánh vắng lặng thanh tịnh, không gì làm

biến hoại, nên gọi là "thường". Đã là Niết bàn đương nhiên rời các cõi hữu

lậu. Tánh vô lậu của Niết Bàn không gì làm tiêu hoại được, vì vậy Niết Bàn

là thường.

Này Ca Diếp ! Chánh pháp là chỗ tôn thờ của chư Phật, nên chư

Như Lai đều cung kính cúng dường, vì PHÁP là thường trụ nên chư PHẬT

và TĂNG cũng thường trụ.

Ca Diếp Bồ tát lại hỏi: Như lời Phật dạy, từ vô lượng kiếp lâu xa,

Như Lai đã vượt ra sông mê biển ái, phiền não dục nhiễm. Thế sao Như Lai

còn kết tóc xe tơ với Da Du Đà La để rồi hạ sanh La Hầu La, con Phật ? Sự

kiện cụ thể đó, có lẽ nào không đủ chứng minh: rằng Như Lai chưa ra khỏi

dục nhiễm, ái ân ? Cúi xin Như Lai nói rõ về duyên cớ đó !

 Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: Ông không nên dựa trên sự kiện Như Lai

kết duyên với Da Du Đà La và có con La Hầu La là điều trở ngại cho sự

giải thoát giác ngộ của một Như Lai.

Này Ca Diếp ! Ông hãy lắng nghe và tư duy cho chính chắn. Đại Bát

Niết Bàn có mật nghĩa, huyền nghĩa, thâm nghĩa và diệu nghĩa to lớn. Nay

Tỳ kheo các thày khéo lóng nghe và tư duy chính chắn rồi vì người truyền

bá giảng nói không nên sanh lòng ngờ vực với diệu lý liễu nghĩa Đại thừa.

Này Ca Diếp ! Nếu một Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn có thể đem

núi Tu Di cao rộng để vào trong vỏ hạt cải, vậy mà các chủng loại sinh vật ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

52

ở trong núi không hề hay biết cũng chẳng có bị chật hẹp hay sự khác lạ nào.

Chỉ có người trình độ tương đương mới thấy biết việc làm của vị Bồ tát kia

và cũng biết khi nào đem về đặt lại chỗ cũ.

Còn có Đại Bồ tát trụ Đại Niết Bàn đem cõi đại thiên để vào lỗ chân

lông, mà lỗ chân lông không có to ra, cõi Đại thiên không có tướng teo nhỏ.

Lại có vị Đại Bồ tát trụ Đại Niết Bàn xắn lấy thế giới trong mười

phương  để trên  đầu mũi kim như lấy cây tăm ghim một lá quít, rồi ném

sang thế giới khác, những chúng sanh ở trong thế giới bị ném, không hề hay

biết. Chỉ có những người trình độ tương đương mới thấy biết việc làm kia

và cũng thấy biết lúc nào vị Đại Bồ tát kia đem trở về đặt lại chỗ cũ.

Lại có vị Đại Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn, rứt lấy thế giới trong

mười phương để trên bàn tay mặt, rồi ném vút qua khỏi vô lượng thế giới

khác. Cũng có vị Đại Bồ tát trụ Đại Niết bàn đem vô lượng thế giới ở mười

phương để vào trong thân mình, hoặc để vào trong hạt vi trần mà không hề

có sự co dãn rộng hẹp. Chúng sanh ở trong những cõi ấy không có bị bức

ép chật hẹp. Chỉ có những người trình độ tương đương mới thấy biết việc

làm kia và cũng biết được khi Bồ tát kia đem thế giới về đặt lại chỗ cũ.

Này Ca Diếp ! Vị Đại Bồ tát trụ Đại Niết Bàn có thể "thị hiện" vô

lượng "thần thông", "biến hóa", vì thế, gọi là ĐẠI NIẾT BÀN.

Tất cả chúng sanh không thể suy lường đến được. Ông làm sao hiểu

được việc làm của Như Lai qua sự kiện...La Hầu La mà cho rằng Như Lai

chưa vượt ra ái dục, chưa giải thoát phiền não kiết sử.

Này Ca Diếp ! Như Lai từ lâu xa đã trụ trong Đại Niết Bàn, thị hiện

vô lượng thần thông, biến hóa ở trong cõi Đại thiên, hàng triệu triệu mặt

trời, mặt trăng, hàng triệu triệu cõi Diêm Phù Đề như thế nầy. Như Lai ở

cõi Diêm phù đề thị hiện vào thai mẹ làm cho cha mẹ tưởng là con mình,

đích thực thân Như Lai chẳng từ nơi ái dục hòa hợp mà sanh. Như Lai đã

lìa xa ái dục hòa hợp mà sanh.  Như Lai đã lìa xa ái dục từ vô lượng kiếp.

Thân của Như Lai chính là pháp thân, vì tùy thuận thế gian mà thị hiện vào

thai mẹ.

Này Ca Diếp ! Nơi vườn Lâm Tỳ Ni ta thị hiện từ nơi mẹ là hoàng

hậu Ma Da sanh ra. Vừa ra đời liền đi qua hướng Đông bảy bước, xướng

lên rằng: "Ở trong hàng trời, người, A tu la ta là bậc thượng tôn !". Cha mẹ

và trời người thấy vậy vừa sợ vừa mừng, cho rằng hi hữu và mọi người đều

cho hoàng hậu đã sanh một hoàng nam. Nhưng đích thực, thân Như Lai đã

xa lìa sanh tử, tử sanh từ vô lượng kiếp. Thân của Như Lai là PHÁP

THÂN,  chẳng phải nhục thân do hòa hợp ngũ quan, tứ chi, lục phủ, tam

tiêu, bì phu cốt nhục...mà thành. Vì tùy thuận cách sanh của thế gian, thị ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

53

hiện làm một trẻ sơ sanh như vậy. Đi qua hướng Nam bảy bước, có ý nghĩa

muốn làm phước điền vô thượng cho chúng sanh. Đi qua hướng Tây bảy

bước, chứa ý nghĩa "thân này là thân cuối cùng, sẽ không còn sinh tử ưu

bi". Đi qua hướng Bắc bảy bước, biểu trưng đã qua khỏi sanh tử của các

cõi. Đi qua hướng Đông bảy bước, biểu trưng ý hướng sẽ làm bậc Đạo sư

cho chúng sanh. Đi qua bốn hướng cạnh, mỗi hướng bảy bước, biểu trưng

dứt hết các ma: phiền não ma, thiên ma, ngũ ấm ma và tử ma, thành bậc

Như Lai ứng cúng, chánh biến tri...Đi lên bảy bước biểu trưng không còn bị

những nhiễm ô làm ô nhiễm, như hư không. Đi xuống bảy bước, biểu trưng

rưới mưa pháp dập tắt lửa địa ngục thiêu đốt chúng sanh, khiến cho thanh

lương an lạc.

Cõi Diêm Phù Đề, sau khi sanh bảy ngày cạo tóc, mọi người cho

Như Lai là đứa trẻ mới cạo tóc lần đầu. Kỳ thực, tất cả trời người, Sa môn,

Bà la môn không một ai có thể thấy được đảnh tướng của Như Lai, huống

là có người cầm dao cạo tóc. Vô lượng kiếp lâu xa, Như Lai đã cạo bỏ râu

tóc rồi. Vì tùy thuận thế gian Như Lai thị hiện như vậy.

Cha mẹ đem ta đến miếu thờ trời, ra mắt Đại tự tại thiên.  Đại tự tại

thiên thấy Như Lai liền chắp tay cung kính đứng qua một bên. Từ vô lượng

kiếp lâu xa. Như Lai đã bỏ phong tục vào miếu trời...nhưng vì tùy thuận thế

gian mà thị hiện việc như vậy.

Ở cõi Diêm Phù Đề, Như Lai cũng xỏ lỗ tai. Kỳ thực, tất cả mọi

người không ai có thể xỏ lỗ tai Như Lai được. Vì tùy thuận thế gian mà thị

hiện việc làm đó. Lại lấy các châu ngọc báu làm hoa tai, vòng chân để trang

sức. Kỳ thực, Như Lai đã lìa bỏ trang sức từ vô lượng kiếp xa xưa....Vì tùy

thuận thế gian mà thị hiện thọ dụng để biểu lộ...hài hòa.

Rồi Như Lai cũng  được vào học  đường  để học chữ nghĩa, học võ

nghệ, học cơ giới, thủ công...Kỳ thực, từ vô lượng kiếp Như Lai đã rành rẽ

tất cả những thứ đó. Khắp ba cõi, không ai có thể làm thầy Như Lai được.

Vì tùy thuận thế gian mà thị hiện các việc làm như vậy. Thế nên, Như Lai

còn gọi là bậc Ứng Cúng, Chánh Biến Tri....

Ở cõi Diêm Phù Đề nầy, tùy thuận thế gian thị hiện làm thái tử. Mọi

người đều thấy rằng Như Lai là con vua Tịnh Phạn và hoàng hậu Ma Da,

sống trong nhung gấm lụa là, hưởng thụ xa hoa trong cảnh ngũ dục. Kỳ

thực, trong vô lượng kiếp Như Lai đã viễn ly lạc thú ngũ dục rồi !

Nhà tướng số đoán rằng: Lớn lên, nếu Thái tử không xuất gia tu Bồ

đề đạo thì sẽ làm Chuyển Luân Thánh Vương cai trị cõi Diêm Phù Đề, mọi

người hy vọng, tin tưởng lời đoán ấy. Kỳ thực, trong vô lượng kiếp Như

Lai đã bỏ địa vị Chuyển Luân Thánh Vương mà làm bậc PHÁP VƯƠNG.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

54

Thị hiện nhàm chán cảnh vui ngũ dục, Thái tử dạo bốn cửa thành

gặp người già, bệnh, chết và vị Sa môn rồi sau đó vượt thành xuất gia hành

đạo. Mọi người  đều cho rằng Thái tử Tất Đạt Đa mới xuất gia tầm  đạo,

nhưng từ vô lượng kiếp Như Lai đã xuất gia hành đạo rồi.

Thị hiện thọ giới cụ túc, tinh tấn hành đạo. Rồi chứng quả: Tu Đà

Hoàn, Tư Đà Hàm, A Na Hàm, quả A La Hớn, mọi người thấy vậy mừng.

Rằng Thái tử Tất Đạt Đa tu hành đắc đạo, chứng được quả A La Hớn. Kỳ

thực, từ vô lượng kiếp Như Lai đã chứng quả A La Hớn rồi.

Nhằm hóa đạo độ thoát cho chúng sanh thị hiện trải cỏ làm tòa ngồi

dưới cội Bồ đề, rồi hàng phục ma quân. Kỳ thực, từ vô lượng kiếp Như Lai

đã hàng phục ma quân rồi !

Này Ca Diếp ! Nhằm mục đích hòa quang đồng trần Như Lai có thể

thị hiện: Thọ thực phẩm của người thí chủ cúng dường; thị hiện đi đứng;

ngủ nghỉ;  đại tiện, tiểu tiện, thở ra, hít vào. Kỳ thực, Như Lai  đã xa lìa

những sinh hoạt tục đế ấy từ lâu.

Này Ca Diếp ! Như Lai thị hiện nhập Niết bàn tại Diêm Phù Đề đây.

Kỳ thực, Như Lai chẳng rốt ráo nhập Niết bàn, chúng sanh thì cho là Như

Lai nhập Niết bàn thật.

Đại Niết Bàn là cảnh giới của chư Như Lai. Chỉ có chư Phật Như Lai

mới biết rõ.

Có lúc Như Lai thị hiện không cần giữ giới. Phạm tứ trọng tội...Có

lúc Như Lai thị hiện Nhất xiển đề...Có lúc phá hòa hợp tăng...Có lúc làm

Ma ba tuần...Có lúc thị hiện thân gái thành Phật...Có lúc thị hiện thân Phạm

thiên vương...Có lúc vào nhà dâm nữ...Có lúc vào chỗ thanh y...Có khi thị

hiện bác sĩ để dạy học trò...Có lúc chơi cờ bạc...Có lúc là Trưởng giả...Có

lúc làm vua...làm quan để dẫn dắt thần dân về với chánh pháp. Như Lai có

lúc thị hiện sanh vào thời dịch tể hoành hành rồi cho thuốc trị bệnh, sau đó

giảng dạy họ quay về chánh pháp. Có lúc thị hiện trong thời kỳ đói kém để

thực hành hạnh cứu khổ, bố thí cơm gạo thực phẩm cho chúng sanh. Có lúc

sanh vào  đời loạn lạc chiến tranh, làm nhà thuyết khách giảng hòa bằng

chánh pháp, chỉ cách sống hạnh phúc trong cuộc sống. Như Lai còn vì hạng

chấp thường, thị hiện thuyết pháp vô thường; vì hạng người chấp ngã,

thuyết pháp vô ngã; vì hạng người chấp lạc, thuyết pháp khổ; vì hạng người

chấp tịnh, thuyết pháp bất tịnh; vì hạng người dính mắc trong ba cõi thuyết

pháp "tam giới duy tâm" khiến cho họ ra khỏi, xa lìa ba cõi. Như Lai vì độ

thoát chúng sanh mà tuyên thuyết diệu pháp, trồng cây thuốc pháp vô

thượng để thay cây cỏ phiền não hoang dại. Như Lai diễn nói chánh pháp

cứu độ cho những người tà kiến ngoại đạo sống triền miên đau khổ bởi vô

minh. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

55

Như Lai dù thị hiện làm thầy chúng sanh, nhưng không có ý niệm

làm thầy. Như Lai là bậc Chánh Giác an trụ ĐẠI BÁT NIẾT BÀN thị hiện

vô số thân trong mọi môi trường hoàn cảnh khác nhau, với một mục đích

lợi lạc chúng sanh. Ở cõi Diêm Phù Đề, Như Lai thị hiện ở Đông Thắng

thần châu, có lúc ở Tây ngưu hóa châu, có khi ở Nam thiệm bộ châu, có lúc

ở Bắc câu lô châu. Chẳng những vậy, Như Lai còn thị hiện...tha phương,

thử giới trục loại tùy hình...với sức tự tại thần thông như vậy nên Như Lai

từ lâu đã vĩnh viễn an trụ trong Đại Bát Niết Bàn, Như Lai THƯỜNG TRỤ

KHÔNG BIẾN ĐỔI.

Này Ca Diếp ! Do nhân duyên nói trên, ông không nên nghĩ rằng: La

Hầu La là con trai của Phật. Vì từ vô lượng kiếp, Như Lai đã vĩnh ly dục

nhiễm, nên Như Lai THƯỜNG TRỤ KHÔNG BIẾN ĐỔI.

Ca Diếp Bồ tát bạch: Theo lời Phật dạy: Như ngọn  đèn  đã tắt thì

không có phương sở. Như Lai diệt độ rồi lẽ ra cũng không có phương sở.

Thế sao Như Lai được gọi là thường trụ ?

Phật dạy: Người ta thắp đèn dầu, dầu còn thì ngọn lửa còn cháy; khi

dầu hết thì ngọn lửa tắt. Dù lửa đèn tắt nhưng bình đèn còn, và ngọn lửa dù

tắt  cũng không vì vậy mà tánh lửa không còn. Cũng vậy, Ứng hóa thân

Như Lai có diệt  độ, phiền não hoặc có diệt tận mà Pháp thân Như Lai

thường còn. 

Bạch Thế Tôn ! Ca Diếp thưa. Bình đèn còn nhưng bình đèn là vật

vô thường, chẳng lẽ Pháp thân Như Lai  đồng như vật chất vô thường sao ?

Phật dạy: Ca Diếp ! Ông đừng nạn vấn như vậy. Vật chất thế gian vô

thường, Như Lai không phải vật chất, Như Lai không vô thường. Trong tất

cả pháp Niết Bàn là thường. Như Lai tức Niết Bàn nên Như Lai là thường.

Đức "Thường" của Như Lai không phải cảnh giới hàng Thanh Văn, Duyên

Giác suy lường dễ biết được.

Này Ca Diếp ! Được Niết Bàn ví như dầu hết ngọn lửa đèn tắt, đó là

nói Niết Bàn của hàng La Hán chứng được. Vì A La Hớn diệt tham ái phiền

não, chứng đắc Niết Bàn nên ví dụ dầu hết, lửa đèn tắt. Cùng là Thanh Văn,

nhưng A Na Hàm, Tư Đà Hàm không được gọi là thường. Ví như dầu hết

đèn tắt , vì chưa dứt sạch hoặc KIẾN, TƯ. Ngày trước Như Lai nói "nhập

Niết Bàn" ví như  dầu hết,  đèn tắt là nói Niết Bàn của người A La Hớn

chứng. Nói đến Đại Niết Bàn thì không thể ví như dầu hết đèn tắt ! Vì Đại

Niết Bàn là THƯỜNG.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Theo con hiểu Như Lai có mật

ngữ mà không có bí mật tàng.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

56

Phật khen: Đúng như cái hiểu của ông. Như Lai không có mật tàng.

Như trăng tròn giữa đêm thu, trời trong xanh, thăm thẳm không có mây mù,

mọi người ai cũng thấy rõ vầng trăng sáng. Lời của Như Lai khai phát, hiển

lộ chân lý rõ ràng. Kẻ ngu phu không hiểu hết ý nghĩa, lời của Như Lai rồi

cho Như Lai còn dấu kín kho tàng bí mật. Người trí thấu suốt tiếp thu chân

lý, nhận rõ lẽ thật, thấy rằng Như Lai không hề có dấu kín kho tàng bí mật

nào.

Bí mật tàng có nghĩa là cất chứa dấu kín một cách khéo léo, ngoài

mình ra, không ai biết được. Ví như người giàu, có nhiều bạc vàng, châu

báu, vì tánh keo kiệt bỏn xẻn, không bố thí, không giúp đỡ cho ai, chôn dấu

kỹ, khóa cất kín không cho ai biết. Người như thế, gọi là người có bí mật

tàng (kho tàng bí mật). Như Lai thì không vậy. Từ vô lượng kiếp chứa để

vô lượng diệu pháp, lòng không bỏn xẻn, thường đem ban bố cho tất cả mọi

loài. Vì vậy không thể gọi là Như Lai có bí mật tàng. Ví như người có

nhiều ác bệnh: cùi cụt, lở lói, thối hôi, vì hổ thẹn không muốn cho người

thấy, họ băng bó che dấu kỹ. Như thế, gọi là người có dấu kín, bí tàng. Như

Lai thì không có như vậy. Bao nhiêu chánh pháp hiện hữu trong cõi  đời

Như Lai đem chỉ dạy hết cho tất cả chúng sanh. Thế nên không thể gọi Như

Lai có bí tàng được.

Ví như người nghèo thiếu nợ quá nhiều, vì sợ chủ nợ đòi mà ẩn trốn.

Trốn mất tích là một hình thức bí tàng. Như Lai thì không như vậy. Như

Lai không có nợ chúng sanh về tiền tài, sự nghiệp, công danh thế gian. Như

Lai có nợ chúng sanh pháp xuất thế gian, nhưng Như Lai cũng chẳng  ẩn

mặt tránh trốn, vì Như Lai thương tất cả chúng sanh như con, thường diễn

nói pháp nghĩa thậm thâm vô thượng, cho nên không thể gọi là Như Lai có

bí tàng.

Ví như ông trưởng giả giàu có chỉ có con trai. Vì thương con, bao

nhiêu vàng bạc, châu báu, ngọc ngà ông đều chỉ cho con ông biết hết. Cũng

vậy, Như Lai xem chúng sanh đồng như con một. Vì vậy, Như Lai không

hề có bí mật tàng !

Ví như dòng Bà la môn, có những luận điệu không có tánh thuyết

phục, không phù hợp chân lý, họ không muốn cho những người dòng Sát

đế lợi, Tỳ xá, Thủ đà la nghe biết. Che dấu như vậy, gọi là bí mật tàng. Như

Lai thì không vậy. Chánh pháp của Như Lai thuyết ra tất cả đều lành, không

giấu giếm, vì vậy không thể nói Như Lai có bí mật tàng.

     Này Ca Diếp ! Ví như ông trưởng giả tài đức kiêm toàn, ý muốn con

mình có tài đức ngang bằng mình thì vừa lòng thỏa nguyện. Nhưng giờ đây

đưa nó vào trường, dạy cho nó chương trình bậc đại học, nó không hiểu nổi

vì đứa con tuổi nhỏ, trí còn non nớt. Ông trưởng giả đành phải đem con về,

dạy cho nó chương trình bậc tiểu học. Tuổi trẻ, trí thiển, tâm thô, dạy cho ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

57

nó chương trình tiểu học nó vui vẻ tiếp thu dễ dàng. Dù không dạy ngay

cho con chương trình đại học, nhưng không vì vậy mà cha có lỗi "bí tàng"

giấu giếm cất chứa lại cho riêng mình.

Như Lai cũng vậy, với hàng Thanh Văn chưa đủ trí tuệ, Như Lai dạy

cho họ giáo lý bán tự và chín bộ kinh thuộc hệ tư tưởng Tiểu thừa. Như Lai

chưa dạy cho hàng Thanh Văn luận Tỳ Già La, hệ phương đẳng Đại thừa

trong mười hai bộ kinh. 

Này Ca Diếp ! Nếu như đứa con trai đã lớn khôn đủ sức học đại học

mà trưởng  giả không dạy cho con mình học đại học, như vậy gọi là ông

trưởng giả bí tàng giấu giếm con mình. Nếu hàng Thanh Văn đủ sức lãnh

thọ giáo lý phương quảng Đại thừa mà Như Lai lẩn tiếc không dạy mới có

thể nói Như Lai có bí tàng. Sự thực Như Lai không như vậy, cho nên Như

Lai không hề có tàng bí mật riêng tư. Cũng như trưởng giả dạy cho con

xong bậc tiểu học rồi giảng dạy hết cho con những gì ở chương trình đại

học. Như Lai vì các đệ tử dạy bán tự trong chín bộ kinh rồi tiếp dạy cho Tỳ

Già La Phương quảng Đại thừa. Đó là mật ý của Như Lai vận dụng trong

hành trình giáo hóa chúng sanh.

Này Ca Diếp ! Như tháng mùa hạ, kéo mây, nổi sấm tuôn mưa,

khiến nhà nông cày cấy được mùa. Người không gieo giống thì không có gì

để được. Đó không phải lỗi ở mây mưa và mây mưa cũng không hề có lẫn

tiếc, hạn chế hay cất dấu bớt lượng nước với người nào. Như Lai cũng vậy,

tuôn mưa pháp lớn: Kinh Đại Niết Bàn. Nếu chúng sanh gieo hạt giống

phước đức trí tuệ thì sẽ có cây trái trí tuệ, phước đức trổ hoa kết trái. Nếu

không gieo hạt nhân thì hoa trái không từ đâu mà có được. Đấy không phải

lỗi Như Lai, mà Như Lai trước sau không hề có chứa cất "bí tàng".

Bạch Thế Tôn ! Ca Diếp thưa: Nay con biết rõ một cách quyết định:

Rằng Như Lai thương tất cả chúng sanh như con một. Vì lợi lạc chúng

sanh, chỉ bày chân lý Như Lai không có bí tàng.

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: Nếu tu học phương quảng Đại thừa thì

biết rõ "Như Lai thường trụ không biến đổi". Vậy cớ sao ngày trước Như

Lai nói bài kệ:

“Chư Phật cùng Duyên Giác

Nhẫn đến chúng đệ tử

Còn bỏ thân vô thường 

Huống là hạng phàm phu.”

Rồi nay Phật lại nói Như Lai Phật thường trụ không biến đổi. Vậy

nghĩa ấy phải hiểu như thế nào ?

      ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

58

Đức Phật dạy: Như Lai ngày trước vì hàng Thanh Văn đệ tử mà dạy

"bán tự" nên nói bài kệ "vô thường" ấy. Như Lai cũng dùng bài kệ ấy mà an

ủi vua Ba Tư Nặc lúc nhà vua quá buồn khổ vì Hoàng thái hậu băng hà.

Như Lai còn khuyên: Đại vương chớ nên quá sầu khổ. Tất cả chúng sanh hễ

thọ mạng hết gọi là chết. Chư Phật, Duyên Giác, Thanh Văn còn bỏ thân

nầy huống là phàm phu !

Này Ca Diếp ! Thâm ý của Như Lai nhằm dạy "bán tự" cho vua Ba

Tư Nặc mà nói bài kệ ấy. Nay Như Lai vì hàng Thanh Văn đệ tử giảng nói

luận Tỳ Già La phương quảng Đại thừa: Rằng Như Lai thường còn không

biến đổi.

Bạch Thế Tôn ! Ca Diếp thưa: Bài kệ sau đây, Thế Tôn đã dạy, có ý

nghĩa thế nào ?

"Không tích lũy cất dấu

Vật thực cần vừa đủ

Như chim bay trong không

Dấu vết không tìm thấy"

Bạch Thế Tôn ! Trong hải hội này ai được gọi là người không tích

lũy cất giấu ? Ai là người tri túc trong việc uống ăn? Và sự bay của chim

nhạn, việc đi của người này rồi sẽ đến nơi nào ?

Phật dạy: Nói về tích lũy cất dấu là muốn đề cập về của báu. Tích

lũy có hai: Một, tích lũy hữu vi; hai, tích lũy vô vi.  Tích lũy hữu vi là hạnh

Thanh Văn. Tích lũy vô vi là hạnh Như Lai Phật. Lại nữa, hàng Thanh Văn

Tăng  đệ tử Như Lai không tích lũy tiền tài, sự nghiệp, tôi tớ, súc

vật...những vật phi pháp bất tịnh. Người thực hành được hạnh không tích

lũy cất dấu, đồng thời người này cũng là người tri túc về uống ăn. Trái lại,

là người tham lam, không phải đệ tử của đấng Như Lai. 

Người khó tìm dấu như bóng nhạn trong không là người gần với đạo

Vô Thượng Bồ Đề. Như Lai nói người này dù đi là không dụng ý đi, dù đến

mà không điểm trụ.

DẤU VẾT KHÔNG TÌM THẤY đấy chính là NIẾT BÀN ! Vì Niết

bàn không có mặt trời, mặt trăng, tinh tú, không có lạnh, nóng, gió, mưa;

không có sanh, già, bệnh, chết; xa lìa ngoài hai mươi lăm cõi, xa lìa hết

phiền não, vô minh, ưu bi khổ não. Niết bàn như vậy là cảnh giới Như Lai

an trụ. Đó là cảnh giới THƯỜNG không có biến đổi. Vì vậy, Như Lai đến

rừng Ta La Song Thọ nơi ĐẠI NIẾT BÀN mà NHẬP ĐẠI NIẾT BÀN.

Này Ca Diếp ! ĐẠI có nghĩa là rộng lớn, châu biến khắp cùng. Cho

nên người có ý chí can cường, thanh liêm, khí khái, trong sáng, gọi là Đại ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

59

trượng phu. Người có chí hướng thượng, có khả năng tư duy quán chiếu

chân lý hướng lên  địa vị Giải thoát, Giác ngộ, Như Lai gọi  đó là  ĐẠI

NHÂN. Như kinh BÁT ĐẠI NHÂN GIÁC mà Như Lai đã dạy.

Lại nữa, NIẾT BÀN còn có nghĩa: LIỀN LẶN KHÔNG TỲ VẾT.

Ví như người bị trúng tên độc, đau nhức vô cùng. Bỗng gặp lương y, nhổ

tên độc ra, tra thuốc vào, người này hết đau nhức, thịt da liền lặn, an vui.

Rồi vị lương y đi đến chốn nơi thành thị khác, chỗ nào có người thương tật,

khổ  đau,  điều trị cho họ  được lành. Cũng vậy, Như Lai thành bậc Vô

Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, làm vị Đại y vương, thấy chúng sanh

chịu  khổ não ở cõi Ta Bà, từ vô lượng kiếp bị tên độc phiền não làm nhức

nhối cùng cực. Như Lai nói kinh Đại thừa cam lộ pháp dược  để  điều trị

bệnh khổ cho. Điều trị xong, Như Lai  đến xứ khác, nơi nào có người bị

phải tên  độc phiền não, thị hiện làm Phật  để thí cho ĐẠI THỪA PHÁP

DƯỢC cứu khổ cho họ. Do nhân duyên đó mà gọi là NHƯ LAI ĐẠI BÁT

NIẾT BÀN.

      Bạch Thế Tôn ! Ca Diếp thưa: Y sư trong đời có thể điều trị lành hết

thương tích cho tất cả mọi người chăng ?

Phật dạy: Thương tích bệnh đau của người đời kể ra có hai thứ: Một,

bệnh có thể trị. Hai, bệnh không thể trị.  Bệnh có thể trị, y sư trị lành. Bệnh

không thể trị, y sư không trị được.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Cứ như lời Phật dạy thì Như Lai đã trị xong

cho chúng sanh cõi Diêm Phù Đề rồi. Nếu nói đã trị rồi, sao cõi này còn

nhiều chúng sanh chưa có được Niết bàn ? Nếu còn nhiều người chưa hề

được Niết bàn, cớ sao Như Lai nói: Rằng Như Lai điều trị đã xong và định

đi đến một xứ khác ?

       Đức Phật dạy: Chúng sanh ở cõi Diêm Phù Đề này có hai hạng: Một

hạng có  đức tin. Một hạng không có  đức tin. Hạng có  đức tin gọi là trị

được, vì họ sẽ đoạn trừ phiền não quyết định được Niết bàn. Thế nên Như

Lai nói: Rằng Như Lai đã trị cho chúng sanh ở Diêm Phù Đề rồi và Như

Lai có thể đi làm Phật sự ở một nơi khác.

Còn hạng không có đức tin gọi là NHẤT XIỂN ĐỀ. Hạng người này

Như Lai gọi là không trị được. Trừ hạng Nhất Xiển Đề ra được xem đều đã

trị xong. Thế nên  NIẾT BÀN có nghĩa  LIỀN LẶN KHÔNG THƯƠNG

TÍCH.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Con muốn hiểu rõ hơn:

NHỮNG GÌ GỌI LÀ NIẾT BÀN ?

      ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

60

Phật dạy: NIẾT BÀN LÀ GIẢI THOÁT. GIẢI THOÁT GỌI LÀ NIẾT

BÀN.

_ Bạch Thế Tôn ! Giải thoát là SẮC hay chẳng phải SẮC ?

  _ Hoặc là sắc, hoặc là không phải sắc. Giải thoát của Thanh Văn,

Duyên Giác không phải sắc. Giải thoát của chư Như Lai là sắc.

_ Bạch Thế Tôn ! Nếu không phải sắc, hàng Thanh Văn, Duyên Giác

dựa vào đâu để an trụ ?

 _ Những nghĩa như thế, là cảnh giới của chư Phật biết, chẳng phải

Thanh Văn, Duyên Giác hiểu được. Đến như ý nghĩa GIẢI THOÁT cũng

vậy.

      _ Này Ca Diếp ! Trời Phi Tưởng, Phi Phi Tưởng cũng là sắc, cũng

chẳng phải sắc. Như Lai cũng nói chẳng phải sắc. Có người nạn hỏi: Rằng

Trời Phi Tưởng, Phi Phi Tưởng nếu chẳng phải sắc, họ nương tựa nơi gì

(trụ) để sinh hoạt đi lại tới lui...Ca Diếp ! Những nghĩa như vậy, thuộc về

cảnh giới của chư Phật, hàng Thanh Văn, Duyên Giác không thể biết được.

Giải thoát cũng vậy. Cũng là sắc, cũng là chẳng phải sắc. Như Lai

nói: chẳng phải sắc. Rồi cũng là tưởng, cũng là chẳng phải tưởng. Như Lai

nói: Chẳng phải tưởng. Những nghĩa như vậy thuộc về cảnh giới của chư

Phật, hàng Thanh Văn, Duyên Giác không thể biết được.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Xin Thế Tôn thương xót nói

rộng về diệu nghĩa GIẢI THOÁT của ĐẠI NIẾT BÀN !

_ Phật dạy: Giải thoát có nghĩa là cởi bỏ, là viễn ly. Cởi bỏ viễn ly

tất cả những ràng buộc ở nội tâm, ở ngoài thân. Viễn ly sự hòa hợp, sự phát

sanh. Viễn ly và cởi bỏ như thế gọi là CHÂN GIẢI THOÁT.

Giải thoát còn có nghĩa KHÔNG HÒA HỢP và KHÔNG SANH. Ví

như cha mẹ do hòa hợp mà sanh ra con. Chân giải thoát thì không vậy.

Không có hòa hợp và không có phát sanh là chân giải thoát. Như Lai cũng

vậy. Như Lai không do sự hòa hợp của cha mẹ mà sanh. Tánh Như Lai

thanh tịnh bản nhiên. Như Lai thị hiện có cha mẹ chỉ vì lợi ích hóa  độ

chúng sanh. Do nghĩa đó, Như Lai không do sự hòa hợp mà có và Như Lai

không thực có sanh. Cho nên, chân giải thoát tức Như Lai. Như Lai cùng

giải thoát không hai, không khác.

Lại giải thoát là pháp vô vi. Nó hoàn toàn khác với hữu vi. Ví như

thợ gốm làm ra đồ gốm, rồi sẽ bị bể. Giải thoát thì không như vậy. Chân

giải thoát không có sanh, vì không sanh cho nên không có diệt. Không ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

61

sanh, không diệt tức là Như Lai. Như Lai không sanh, không diệt, không

già, không chết, không có hư hoại. Do những nghĩa đó mà gọi là Như Lai

NHẬP ĐẠI NIẾT BÀN.

Lại giải thoát là không già, không bệnh, không chết. Không già,

không bệnh, không chết là chân giải thoát. Chân giải thoát tức Như Lai.

Lại giải thoát là không ưu sầu. Có ưu sầu, như vị quốc vương lo sợ

nước láng giềng hùng cường xâm phạm biên cương...Giải thoát không như

vậy. Như tiêu trừ hết oán địch thì không còn lo sợ nữa. Giải thoát cũng như

vậy, trong giải thoát không còn nguyên nhân lo sợ. Không lo sợ là chân giải

thoát. Chân giải thoát tức Như Lai.

Giải thoát là không có tạp tưởng ví như vàng ròng. Ai  được vàng

ròng là tự biết là mình có của báu. Tánh giải thoát thanh tịnh như chất vàng

ròng. Thanh tịnh như vàng ròng, dụ chân giải thoát. Chân giải thoát tức

Như Lai.

Lại nữa, giải thoát là đoạn hết sự ham muốn, sự hệ phược, đoạn hết

phiền não sanh tử, nhân duyên quả báo trong tam giới. Đoạn hết như vậy là

chân giải thoát. Chân giải thoát tức Như Lai. Như Lai tức Đại Niết Bàn. Đại

Niết Bàn tức vô tận. Vô tận tức Phật tánh. Phật tánh tức quyết định. Quyết

định tức là Vô Thượng Chánh Biến Tri Giác.

Ca Diếp thưa: Nếu Niết Bàn, Phật tánh, Quyết  định, Vô Thượng

Chánh Biến Tri Giác và Như Lai là một nghĩa, thế sao pháp quy y lại phải

nói có ba ?

 _ Phật dạy: Tất cả chúng sanh vì sợ sanh tử nên cầu tam quy y. Nhờ

nền tảng tam quy y rồi bước lên hiểu được Niết Bàn, Như Lai, Phật tánh,

Quyết định và Vô Thượng Chánh Biến Tri Giác.

Này Ca Diếp ! Có pháp tên thì một mà nghĩa thì khác. Có pháp tên

cùng nghĩa đều khác. Có pháp tên khác mà nghĩa thì một. 

Tên khác, nghĩa một như: Phật thường, Pháp thường, Tăng thường.

Niết bàn, Hư không cũng đều thường.

Tên cùng nghĩa đều khác như: Phật gọi là Giác. Pháp gọi là Bất giác

(bởi vì pháp chỉ cho tất cả những sự vật vô tình). Tăng gọi là Hòa hợp. Niết

bàn gọi là giải thoát. Hư không gọi là Vô ngại.

Này Ca Diếp ! Tam quy y danh và nghĩa đều khác. Vậy mà có lần

Như Lai bảo Kiều Đàm Di: Bà khỏi cúng dường Như Lai. Bà chỉ cúng

dường Tăng thôi. Bà cúng dường Tăng là bà đã cúng dường Tam Quy đầy ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

62

đủ rồi. Vì sao vậy ? Vì tuân lời Phật là cúng dường Phật rồi. Vì mục đích

giải thoát mà cúng dường, là cúng dường Pháp rồi. Chư Tăng thọ nhận

phẩm vật, là cúng dường Tăng rồi.

Này Ca Diếp ! Có khi pháp sự có một Như Lai nói thành ba. Có lúc

pháp sự ba Như Lai nói thành một. Những duyên cớ ấy là cảnh giới của chư

Phật, hàng Thanh Văn, Duyên Giác không thể biết được.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Như lời Thế Tôn dạy: "Rốt ráo an vui gọi là

Niết bàn". Bạch Thế Tôn ! Người được Niết bàn có cần rời bỏ thân, bỏ tâm,

bỏ trí không ? Nếu rời bỏ thân, bỏ tâm, bỏ trí thì ai là người lãnh thọ cái vui

Niết bàn ? Kính mong Thế Tôn dạy bảo.

Phật dạy: Này Ca Diếp ! Ví như người ăn phải độc tố khó chịu buồn

nôn, đi ra ngoài sân mà ói. Ói rồi trở vào nhà. Bạn bè xúm lại hỏi thăm "anh

đã lành mạnh chưa mà trở vào nhà ?" Người  ấy  đáp: Tôi  đã lành mạnh.

Thân tôi được an vui. Như Lai cũng như vậy. Hoàn toàn xa lìa những ưu bi

trong hai mươi lăm cõi, trọn vẹn  được Niết Bàn an vui. Như Lai không

động chuyển bởi ngoại duyên, không có cái gọi là diệt tận. Dứt hết các thọ,

gọi đó là sự vui không thọ. Sự vui không thọ như vậy gọi là vui thường trụ.

Cho nên, nói Như Lai có thọ vui là không đúng. Do nghĩa đó, cho nên RỐT

RÁO AN VUI CHÍNH LÀ NIẾT BÀN. Niết Bàn tức là chân giải thoát.

Chân giải thoát tức là Như Lai. 

Ca Diếp Bồ tát hỏi: Bất sanh bất diệt là chân giải thoát ư ?

_ Phật dạy: Đúng vậy. Bất sanh bất diệt là chân giải thoát. Giải thoát

như vậy tức là Như Lai.

 _ Nếu bất sanh bất diệt là chân giải thoát thì hư không cũng không

sanh không diệt. Vậy thì hư không cũng là chân giải thoát và cũng là NHƯ

LAI ? Ca Diếp thưa.

      _ Không nên lý luận như vậy. Cũng là tiếng hót. Nhưng không thể

đem tiếng hót của chim quạ, chim cú sánh với tiếng hót của chim sơn ca,

chim họa mi. Giải thoát và Như Lai không phải pháp có thể so sánh. Ví dụ

nhằm để giáo hóa chúng sanh cho nên Như Lai mượn hư không chưa đúng

mức ví dụ, để làm dụ. Người đệ tử Phật phải biết: Giải thoát tức là Như Lai.

Tánh Như Lai tức là tánh giải thoát.

Ca Diếp nên biết. Vật không có gì sánh bằng, không thể dẫn vật

khác làm dụ. Vì có nhân duyên, có thể ví dụ. Như Lai nói: diện mạo đoan

trang, tươi mát và đẹp dường như mặt trăng tròn. Voi trắng sạch sẽ như núi

tuyết. Trăng tròn không đồng với gương mặt. Núi tuyết không được nói là

voi trắng. Làm sao có ví dụ đúng mức để dụ cho chân giải thoát được. Ví ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

63

dụ chỉ là phương tiện thôi. Người trí nhân nơi ví dụ để có khái niệm. Từ

khái niệm để nhận biết pháp tánh....

Này Ca Diếp ! Giả như đứa con nghịch ác muốn hại mẹ nó. Nhằm

lúc mẹ con cùng ở bên đống thóc. Mẹ nó đang lúi húi xớt sửa thức ăn và

đem cơm cho nó ăn. Khi trông thấy mẹ, nó liền đi mài dao để giết mẹ. Bà

mẹ biết ý, khéo léo lẫn chui vào đống thóc trốn. Nó cầm dao chém khắp

đống thóc. Nó tự thỏa mãn, vừa lòng và in trí mình đã giết được mẹ rồi. Lát

sau mẹ nó lén chui ra khỏi đống thóc, trở về nhà.

Ca Diếp ! Thầy nghĩ thế nào ? Đứa con ấy có thành tội nghịch vô

gián không ?

Ca Diếp thưa ! Không quyết định được. Vì nếu nói thành tội, thì mẹ

nó chưa bị giết chết. Nếu nói là không tội, thì chính nó tự cho là mình đã

giết được mẹ và nó rất vừa lòng. Nó dầu không đầy đủ tội nghịch mà cũng

là nghịch. Do nhân duyên sự kiện như vậy, nên dẫn các ví dụ để suy biết

pháp chân thực.

Phật khen: Hay ! Hay lắm ! Vì nhân duyên ấy nên Như Lai thường

phương tiện dẫn nhiều ví dụ để dụ giải thoát. Dù dẫn vô số ví dụ mà thật ra

không thể đem dụ để sánh được. Thế cho nên, giải thoát thành tựu vô lượng

công đức. Do vì thành tựu vô lượng vô biên công đức như vậy, nên gọi là

ĐẠI NIẾT BÀN.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Nay con mới biết chỗ  đến của Như Lai thật

không cùng tận, vì vậy, thọ mạng của Như Lai cũng không cùng tận.

Phật khen: Hay lắm! Này Ca Diếp! Thầy hãy khéo hộ trì chánh

pháp. Nếu có người phát tâm ra khỏi sanh tử ưu bi, đoạn trừ phiền não trói

buộc thì phải nên học chánh pháp, hành chánh pháp và hộ trì chánh pháp

như vậy.

TRỰC CHỈ

Tứ tướng là bốn đức tướng cần phải có cho người học Phật, tìm hiểu

đức Phật và tiếp thu giáo lý của đạo Phật. Cũng như muốn đựng sữa tốt

cần phải có cái bình. Bình đó phải lành, phải là bình không, chưa đựng gì

trong đó, bình phải sạch và bình đẹp đẽ mỹ quan.

Muốn đựng sữa quý, người trí sử dụng cái bình có bốn đức tính như

vậy để mà đựng thì sữa đó mới đủ yếu tố là thứ sữa quý.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

64

  Người Nho đạo, muốn làm nên một người quân tử, trượng phu, anh

hùng lưu danh ư hậu thế, người ta phải học cái  đạo: "Tiên thành kỳ ý",

"Tiên chánh kỳ tâm"...để thành tựu cái chí lớn "Bình thiên hạ" !

Ở kinh Đại Bát Niết Bàn thượng thừa nầy, đức Phật dạy Bồ tát Ca

Diếp: Là Bồ tát muốn xiển dương chánh pháp phổ độ chúng sinh cần có

bốn đức:

1.  Tự chánh

2.  Chánh tha

3.  Đáp vấn linh hoạt

4.  Khéo hiểu ý nghĩa nhân duyên

* TỰ CHÁNH   có nghĩa rằng: Người đệ tử Phật phải vận dụng trí

tuệ, xác lập đức tin, giữ vững lập trường, kiên định hóa lý tưởng của mình.

Rằng:

Phật thường trụ

Pháp thường trụ

Tăng thường trụ

  Rằng: Thà nhảy vào vạc dầu sôi; Thà nuốt hoàn sắt nướng đỏ; Thà

dùng dao cắt lưỡi bỏ đi, đối với giáo lý trong mười hai bộ kinh Phật dạy,

không một niệm nghi ngờ. Có  được  đức tánh như vậy gọi là người  tự

chánh.

* CHÁNH THA có ý nghĩa rằng, trên bước đường thuyết giáo độ

sinh, Bồ tát vận dụng trí tuệ quán sát căn cơ chủng tánh của đối tượng, xác

định cho rõ ràng. Sau đó theo cơ mà thuyết pháp giáo hóa thì mới đem lại

hậu quả tốt. Giống như một thầy thuốc giỏi, với một bệnh nhân trước mặt.

Vị thầy thuốc phải sử dụng kiến thức chuyên môn nghề nghiệp của mình:

vọng, văn, vấn, thiết. Rồi nhận định: phù, trầm, trì, sát để biết bệnh chứng:

hàn, nhiệt, hư, thật.

Cuối cùng ứng dụng chín cách trị bệnh, theo đó mà cắt thuốc, bệnh

nhân chắc chắn sẽ chịu thuốc và lành bệnh.

Căn cơ của chúng sanh có bậc thượng, bậc trung, bậc hạ.

      Chủng tánh thì có: phàm phu, bất định, ngoại đạo, tiểu thừa và đại

thừa. Để cho công việc độ sanh có hiệu quả cao, Bồ tát độ sanh phải đủ trí

tuệ để "Tùy cơ đậu giáo"..

      ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

65

Đối với căn cơ chủng tánh Nhị thừa. Phật chỉ truyền dạy cho họ

chân lý ngang tầm "Tục đế". Rằng: 

"Thế gian vô thường. 

Quốc độ nguy thúy.

Tứ đại khổ không

Ngũ ấm vô ngã

Sanh diệt biến dị

Hư ngụy vô chủ

Tâm thị ác nguyên

Hình vi tội tẩu

Như thị quán sát 

Tiệm ly sanh tử"....

Và Như Lai chỉ truyền dạy cho họ có chín bộ kinh..

Đối với hàng phàm phu Như Lai phải hạ thấp giáo lý ngang bằng

với khả năng nhận thức tiếp thâu của họ qua giáo lý Nhơn thừa, Thiên

thừa...mà giáo lý của Như Lai lẽ ra không cần đề cập hai thừa như vậy.

Những người căn cơ chủng tánh Đại thừa, phải dạy cho họ: 

Phật thường trụ

Pháp thường trụ

Tăng thường trụ    

Giáo lý vô thường, khổ, vô ngã và bất tịnh chỉ là phương tiện của

Như Lai. Phải dạy cho họ: Rằng tất cả vạn pháp đều có tính Thường. Lạc.

Ngã. Tịnh.

Trên đường hóa đạo, làm được việc đó, truyền bá được việc đó in

sâu vào lòng người, gọi là Bồ tát có được đức CHÁNH THA.

   * ĐÁP VẤN LINH HOẠT biểu lộ tư chất thiên tài, sức thần của trí

tuệ Bồ tát. Bồ tát xiển dương chánh pháp độ sanh "đáp vấn linh hoạt" là Bồ

tát có "biện tài". Biện tài có bốn thứ:

Pháp vô ngại biện tài

Từ vô ngại biện tài

Nghĩa vô ngại biện tài

Lạc thuyết vô ngại biện tài

      Tứ vô ngại biện tài của Bồ tát là một lợi khí sắc bén trong sự nghiệp

hoằng dương chánh pháp, lợi lạc hữu tình. Dựa trên cơ cở Tứ vô ngại biện,

Bồ tát nói "quyền", nói "thật", nói "đốn", nói "tiệm", nói "tạng", nói ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

66

"thông", nói "biệt", nói "viên", tùy ý, trước một hay nhiều đối tượng đang

đối thoại với mình. Về mặt nầy, ở kinh Diệu Pháp Liên Hoa, điển hình chỉ

có hai vị Bồ tát thành công. Đó là Bồ tát Dược Vương và Bồ tát Đại Lạc

Thuyết. Vì có sức trí tuệ áp đảo ma quân ngoại đạo, vì có lợi khí vô ngại

biện tài, hai vị Bồ tát nầy phát nguyện truyền bá kinh Pháp Hoa ở cõi Ta

bà. Còn bao nhiêu Bồ tát rất đông đảo, nguyện truyền bá kinh Pháp Hoa ở

một thế giới khác hìền hòa hơn, dễ dãi và an lành hơn cõi Ta bà, chúng

sanh cang cường, nan điều, nan phục...Vì thế, cho nên hộ trì chánh pháp,

truyền bá kinh Đại Niết Bàn, yêu cầu phải có ĐÁP VẤN LINH HOẠT.

* KHÉO HIỂU NGHĨA NHÂN DUYÊN mà đức Phật đã dạy. Nói

cách khác, học Phật, nghe pháp của Phật, phải hiểu Phật. Không hiểu Phật

mà cứ nghe, cứ  đọc rập ràng theo văn tự. Hãy coi chừng ! "Y kinh giải

nghĩa tam thế Phật oan" đấy !

Phải hiểu Phật như thế nào ? Phải hiểu cho rõ: Rằng suốt hành

trình giáo hóa độ sanh của đức Phật, Như Lai vận dụng vô số phương tiện,

tận dụng mọi nhân duyên, linh động ngôn từ, tạm mượn thí dụ để giáo hóa

chúng sanh, ở mọi căn cơ, ở nhiều chủng tánh, trong mọi giai cấp và trình

độ khác nhau. Kinh điển gọi đó là "Tứ tất đàn", vì lòng từ bi vô hạn Như

Lai vận dụng qui tắc  đó, suốt hành trình giáo hóa bốn mươi chín năm.

Không khéo hiểu nghĩa nhân duyên, đồng nghĩa không hiểu qui tắc "Tứ tất

đàn" Như Lai vận dụng. Học Phật, nghe pháp, không hiểu qui tắc "Tứ tất

đàn" thì sẽ rơi vào lưới "thiên la địa võng" không có cách nhoi ra !

Người đệ tử Phật có trí tuệ hiểu Phật:

•  Có lúc Như Lai nói vậy mà không phải vậy

•  Có lúc Như Lai nói không phải vậy mà vậy

•  Có lúc Như Lai nói vậy là vậy

Hiểu như vậy, gọi là Bồ tát xiển dương chánh pháp truyền bá kinh

Đại Niết bàn "KHÉO HIỂU NGHĨA NHÂN DUYÊN".

* Thông thường người ta cho rằng: ngọn đèn dầu, nếu dầu hết thì

ngọn đèn tắt. Ca Diếp Bồ tát cũng cùng ý nghĩ như vậy rồi đem quan niệm

đó làm ví dụ để nạn vấn Phật về ý nghĩa nhập NIẾT BÀN. Nhập Niết Bàn

có phải chăng là sự diệt tận, DỨT MẤT HẲN, giống như sự "mất hẳn" của

ngọn đèn tắt khi dầu hết ?

Phật dạy: Dầu hết đèn tắt, nhưng còn một cái còn, đó là bình đèn.

Bình đèn là vật chất, bình đèn giả sử có thể bể nát tiêu tan đi nữa nhưng

không vì vậy mà lửa đèn "diệt tận" chẳng còn gì !  Như Lai há chẳng dạy

"TÁNH HỎA CHÂN KHÔNG, TÁNH KHÔNG CHÂN HỎA, THANH TỊNH

BẢN NHIÊN CHÂU BIẾN PHÁP GIỚI, TÙY CHÚNG SANH TÂM ỨNG ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

67

SỞ TRI LƯỢNG, TUẦN NGHIỆP PHÁT HIỆN, trong kinh Thủ Lăng

Nghiêm đó sao ? Do nghĩa đó, Niết Bàn không diệt tận, không dứt mất hẳn

như phàm phu quan niệm dầu hết ngọn đèn diệt tận không còn gì ! Thế cho

nên, người đệ tử Phật hiểu rằng: NIẾT BÀN tức NHƯ LAI. NHƯ LAI tức

NIẾT BÀN. Vì vậy Niết Bàn là THƯỜNG TRỤ. NHƯ LAI cũng THƯỜNG

TRỤ như vậy.

Tuy nhiên, cũng có lúc Như Lai nói: Được Niết bàn ví như ngọn đèn

tắt vì dầu hết. Dầu phiền não KIẾN TƯ HOẶC hết thì lửa sanh tử ưu bi khổ

não hết, gọi đó là Niết bàn. Những lần Như Lai nói thế, là nói Niết Bàn của

người A La Hán chứng  được. Niết bàn  đó chưa  được gọi là ĐẠI NIẾT

BÀN. Niết Bàn của hàng A La Hán chứng đắc cũng được gọi là "thường".

Nhưng Niết bàn đó "còn dư". Cho nên Niết bàn của người A La Hớn chứng

chưa phải VÔ THƯỢNG NIẾT BÀN, chưa được gọi ĐẠI NIẾT BÀN. ĐẠI

NIẾN BÀN là NIẾT BÀN của NHƯ LAI PHẬT. Nó "không còn dư..." cho

nên có tên VÔ THƯỢNG NIẾT BÀN.

* Giấu kín chừa lại cho riêng mình, Bồ tát Ca Diếp gọi đó là "bí

tàng" hay "bí mật tàng". Bồ tát Ca Diếp nêu vấn đề "bí mật tàng" hỏi Phật:

Rằng trong hành trình giáo hóa chúng sanh Như Lai có dành riêng cho

mình những gì mầu nhiệm, kín đáo, bí mật chăng ?

Phật dạy: Trong quá trình cũng như tiến trình giáo hóa chúng sanh,

Như Lai không hề có nắm tay lại mà luôn luôn mở rộng vòng tay. Như Lai

không như các võ sư dạy cho học trò còn chừa lại "tuyệt chiêu" không

truyền, phòng để hộ thân. Như Lai không giống những người cự phú vì quá

sợ trộm cướp đánh cắp nên chôn dấu kín đáo bí tàng và Như Lai không

phải như nhà phát minh vũ khí tối tân, cho nên không cần có bí tàng bí mật

tuyệt đối để củng cố quốc phòng, ngõ hầu thống lãnh địa vị bá quyền...Như

Lai không hề có ý niệm đó trong vô lượng kiếp rồi. Như Lai không hề có gì

hết, nhưng Như Lai có tất cả. Nên biết ! Tất cả pháp mà Như Lai dạy cho

chúng sanh, không có pháp nào là pháp của Như Lai. Nhưng không có một

chúng sanh nào có khả năng chiếm hữu, khiến cho giáo pháp kia hao mòn

suy giảm tí ti nào. Vì vậy, cho nên Như Lai cần chi làm cái việc "bí tàng "!

Tuy nhiên nên nhớ: Như Lai không có BÍ MẬT TÀNG, nhưng Như

Lai thường sử dụng "MẬT Ý". Mật ý hay "dị ý" là phương tiện sử dụng có

hiệu quả trong hành trình hóa độ chúng sanh của Phật. Giáo lý TỨ CHÂN

ĐẾ: Khổ, Tập, Diệt, Đạo. Những chân lý VÔ THƯỜNG, KHỔ, VÔ NGÃ và

BẤT TỊNH cũng vì có "mật ý" mà Như Lai thuyết giảng như thế. Như ông

trưởng giả chưa vội cho con vào trường Đại học mà bằng lòng dạy chương

trình tiểu học cho con mình. Như Lai cũng vậy. Vì "mật ý" mà dạy cho hàng

Thanh văn giáo lý "TỨ CHÂN". Vì "mật ý" Như Lai dạy cho hàng Nhị thừa

chỉ có chín bộ kinh. Vì "mật ý" mà Như Lai nói "VÔ THƯỜNG, KHỔ, VÔ

NGÃ và BẤT TỊNH. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

68

      Như Lai vận dụng giáo lý "bán tự" dạy cho hàng Thanh Văn chín bộ

kinh điển Tiểu thừa. Đến khi hàng Thanh Văn đủ sức tiếp thu Như Lai dạy

cho họ luận Tỳ Già La, tức giáo lý phương quảng Đại thừa qua mười hai

bộ kinh. Đấy gọi là giáo lý "mãn tự", như ông trưởng giả truyền dạy cho

con mình hết những gì ờ chương trình Đại học khi nó đủ trí lớn khôn. Vì

nhân duyên ấy, ông trưởng giả không có lỗi xan lẫn, giấu diếm sự hiểu biết

đối với con. Cũng như Như Lai không có "bí tàng" đối với hàng Thanh văn

dù đang dạy họ học tu giáo lý "bán tự” !

"Như chim bay trong không

  Dấu vết không tìm thấy”

Đó là trạng thái Niết Bàn của người chứng đắc (nhập) NIẾT BÀN.

Bởi vì Niết Bàn không là gì hết. Niết Bàn không phải vật, cho nên Niết Bàn

không có hình sắc: dài ngắn, rộng hẹp, vuông tròn...Niết Bàn không có màu

cho nên Niết Bàn không phải hiển sắc: xanh, vàng, đỏ, trắng...Không cần

có ánh sáng mặt trời, mặt trăng mới có Niết Bàn. Cũng không cần không có

ánh sáng mặt trời, mặt trăng mới có Niết Bàn. Không phải ở xứ lạnh mới

có Niết bàn. Cũng không đòi hỏi xứ nóng mới có Niết bàn. Người được Niết

bàn là người được nhổ tên độc phiền não, được tra vào vết thương một diệu

dược linh đơn, là người được điều trị hoàn toàn an lành. Một trạng thái an

lành thanh thoát "bất tư nghì" chỉ có người ấy mới biết. Niết bàn không hạn

cuộc ở không gian, thời gian, nơi chốn, không do có sáng cũng không cần

có tối...mới có Niết bàn. Vì vậy Niết bàn không lệ thuộc ngày đêm. Đó là

"cảnh giới" NIẾT BÀN của những người được nhập ĐẠI NIẾT BÀN.

Vì vậy, Như Lai đến rừng TA LA SONG THỌ nơi ĐẠI NIẾT BÀN mà

NHẬP NIẾT BÀN.

* Đức Phật dạy Ca Diếp Bồ tát: Rằng Như Lai thường trụ trong Niết

Bàn mà giáo hóa chúng sanh ở cõi Ta bà ngót năm mươi năm. Như Lai đến

rừng Ta La Song Thọ, NHẬP NIẾT BÀN chỉ là một sự kiện ghi dấu chấm

dứt một giai đoạn, một hành trình giáo hóa độ sanh viên mãn của đức Phật.

Người đệ tử Phật chân chính không được hiểu đức Phật đến rừng Ta La

Song Thọ NHẬP NIẾT BÀN và từ  đó  đức PHẬT MỚI CÓ ĐƯỢC NIẾT

BÀN. Càng không được hiểu rằng PHẬT NHẬP NIẾT BÀN đồng nghĩa như

đức PHẬT ĐÃ CHẾT.

* Lương y trị bệnh dịch tả cho những người mắc bệnh, khi những

con bệnh lành rồi thì lương y đến xứ khác để tiếp tục công việc trị liệu cứu

nhân độ thế của mình. Đức Phật ban pháp dược điều trị chúng sanh cõi Ta

Bà rồi thì đức Phật sang thế giới khác tiếp tục làm công việc trị bệnh ưu bi

khổ não cho chúng sanh đang cần thầy thuốc.

    ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

69

  * Nói là Như Lai đã trị bệnh xong, cũng có người thấy Như Lai trị

bệnh chưa xong ở cõi Ta Bà. Đức Phật dạy: xong hay chưa xong là tùy đối

tượng khách quan của chúng sanh có bệnh. Như Lai trị xong với những ai

có đức tin Tam bảo chân chánh, có hạt giống chánh pháp Đại thừa. Người

không có lòng tin như hạng Nhất xiển đề hoặc có lòng tin mà tà kiến, tin

huyển hoặc hoang đường. Nhìn vào số người này, người ta nói Như Lai "trị

bệnh" chưa xong. Nói cũng đúng đó chớ !

     Phật dạy Bồ tát Ca Diếp: Rằng giải thoát có nhiều nghĩa, như cởi

bỏ, xa lìa, không hòa hợp, không sanh, không già, không ưu sầu, không tạp

tưởng, dứt hết tham muốn. Không còn dục vọng, dứt hết phiền não, vượt ra

nhân duyên quả báo trong tam giới, viễn ly những nguyên nhân bất như ý

như vậy gọi là chân giải thoát. Chân giải thoát tức Như Lai. Như Lai tức

Đại Niết Bàn. Đại Niết Bàn tức Vô tận. Vô tận tức Phật tánh. Phật tánh tức

Quyết định. Quyết định tức Vô Thượng Chánh Biến Tri Giác.

Đó là thứ pháp, tên thì một, mà nghĩa thì khác.

Có thứ pháp, tên khác nghĩa khác, như pháp Tam Quy Y: Phật là

Giác. Pháp là Chánh. Tăng là Tịnh.

Có thứ pháp, tên khác mà nghĩa một, như Thường, Lạc, Ngã, Tịnh.

Lại có thứ pháp, Như Lai nói hoặc bốn hoặc ba hoặc hai hoặc

một...cho  đến một cũng không có...Đó là cảnh giới của chư Phật, hàng

Thanh Văn, Duyên giác không thể biết được.

  Người được NIẾT BÀN, không cần hủy bỏ thân. Không cần diệt tận

tâm trí mà cũng chẳng cần có ý tưởng lãnh thọ NIẾT BÀN. Bởi vì Niết Bàn

chẳng có gì đó để cho ai đó lãnh thọ. Người được NIẾT BÀN như  người trí

chỉ cần biết cách "Ói". Và trước lúc ói, biết rằng mình đã ăn nhằm những

thức ăn có độc tố cho nên bị đau như vậy. Người trí nầy tạo cho mình một

cách Ói để ói hết ra, vậy thôi ! Cho nên, ai đó nói Như Lai có THỌ VUI

NIẾT BÀN là không đúng. Bởi vì cái vui Niết Bàn không phải là cái vui mới

có mà là cái vui vẫn có. Vì tánh của Niết Bàn là Thường. Như Lai tánh là

Thường.

     Tuyệt  đối AN VUI là NIẾT BÀN. NIẾT BÀN LÀ CHÂN GIẢI

THOÁT. CHÂN GIẢI THOÁT TỨC NHƯ LAI.

Niết Bàn, Chân giải thoát và Như Lai là pháp bất sanh bất diệt. Hư

không cũng là pháp bất sanh bất diệt. Có lúc Như Lai mượn Hư không để

dụ Niết Bàn. Cũng mượn Hư không dụ Phật tánh, dụ Như Lai..Hư không

chưa phải là pháp cân xứng để tỷ dụ, chỉ là phương tiện tạm mượn làm dụ, ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

70

vì hư không là pháp đối đãi trong đối đãi. Không thể đem mắt của cá sánh

với ngọc minh châu.

GIẢI THOÁT là kết quả của sự thành tựu vô lượng vô biên công

đức. Thế cho nên, GIẢI THOÁT tức là ĐẠI NIẾT BÀN vậy./.

***** ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

71

PHẨM THỨ TÁM

TỨ Y

Phật dạy: Trong Đại Niết Bàn vi diệu này có bốn hạng người hay hộ

trì chánh pháp, kiến lập chánh pháp. Những hạng người này có thể làm lợi

ích và chỗ nương tựa cho thế gian.

Một là người phàm phu có ý chí xuất thế.

Hai là Tu Đà Hoàn và Tư Đà Hàm.

Ba là A Na Hàm.

Bốn là A La Hán.

Bốn hạng người trên đây là những người từng gieo trồng hạt giống

Đại thừa, có khả năng nghe hiểu chánh pháp Đại thừa, hành chánh pháp và

sống theo chánh pháp. Họ thường truyền bá chánh pháp  đến mọi người,

thường tán thán đời sống phạm hạnh thiểu dục tri túc, thường quở trách tội

lỗi của  đa dục. Xiển dương nếp sống "An bần lạc  đạo", "Duy tuệ thị

nghiệp"...Tám điều giác ngộ của bậc Đại nhân.

Đấy là bốn hạng người xuất hiện nơi đời xót thương nhân thế làm

nhiều lợi lạc cho thế gian, làm chỗ nương tựa cho trời người. Họ là những

người đáng được tôn quý như tôn quý Phật vậy.

Ca Diếp bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Con nghĩ rằng không nên đặt

niềm tin tuyệt đối vào bốn hạng người mà Như Lai vừa dạy. Con còn nhớ

trong kinh Cù Sư La, đức Phật từng dạy: Nếu có thiên ma phá hoại Phật

pháp, chúng biến hiện hình Phật, đủ cả tướng tốt, vẻ đẹp trang nghiêm, hào

quang sáng rỡ...cũng phải cảnh giác kiểm giảo là thiệt hay là giả, không

được nhẹ dạ cả tin. Khi nhận diện chúng là ma thì dùng chánh giáo mà điều

phục cho chúng cải tà quy chánh...Cứ theo lời dạy của Phật, con không thể

tin tưởng lời nói của bốn hạng người trên và cũng không hy vọng họ là chỗ

đáng nương tựa cho mình !

Phật dạy: Ca Diếp ! Ý nghĩ của ông sáng suốt lắm đó.

Này Ca Diếp ! Dù cho lời nói của Như Lai mà nghe chưa hợp lý, có

ý nghi ngờ còn không nên vội tin, tiếp nhận, thọ trì, huống là lời nói của

bốn hạng người trên. Vì vậy, phải phân biệt rõ lời dạy đó lành hay không

lành. Lợi ích hay không lợi ích. Nên làm hay không nên làm. Nguyên nhân

của an lạc hay đó là nguyên nhân mang đến khổ đau. Phải cân nhắc kiểm

tra rồi mới tin nghe và thực hành. Phải tu học như vậy mới đem lại sự giải

thoát chân thật không biến hoại.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

72

Này Ca Diếp ! Sau Như Lai nhập Niết bàn hàng Bồ tát hộ trì chánh

pháp, phương tiện giả đồng sự với các Tỳ kheo phá giới. Bồ tát hộ trì chánh

pháp có thể thọ nhận của đàn việt, chứa để vật bất tịnh để cúng dường cho

vị Tỳ kheo phá giới có khả năng tẩn xuất trừng trị các ác Tỳ kheo phỉ báng

kinh điển Đại thừa.

Nhằm hộ trì chánh pháp Đại thừa, lợi lạc cho vô lượng nhân thiên,

trong việc làm đó, Bồ tát không có tội lỗi.

Này Ca Diếp ! Nếu có Tỳ kheo phạm giới mà tự kiêu mạn không

sám hối, phải biết đó chính là người cố ý phạm giới và phá giới. Bồ tát dầu

có lúc sai phạm, nhưng thấy rõ lỗi lầm, tự trách và nguyện sám hối tận đáy

lòng nên không gọi là phá giới. Vì cớ ấy nên trong kinh khác, có lần Như

Lai nói:

Có ai biết chánh pháp

Không luận già hay trẻ

Nên trân trọng cúng dường

Cung kính và lễ bái

Như hàng Bà la môn

Chí thành thờ thần lửa

Và như các thiên thần

Cung kính trời Đế thích

 Lời kệ trên Như Lai vì các Bồ tát tu học Đại thừa mà nói, chẳng

phải nói với hạng người học pháp Thanh văn.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Các Bồ tát đối với việc trì giới như vậy thì rất

là huởn đãi. Vậy giới pháp của các vị ấy có bị tổn giảm gì chăng ?

Phật dạy: Vì lợi ích chúng sanh, nhằm hộ trì chánh pháp Đại thừa,

tẩn xuất các ác Tỳ kheo ra khỏi thanh tịnh Tăng, Bồ tát đồng sự, hợp tác vị

Tỳ kheo phá giới, việc làm của Bồ tát này không được xem là có tội lỗi. Vì

vậy giới pháp của Bồ tát đã thọ không bị khiếm khuyết. Vả lại, khi thấy

mình có lỗi thì Bồ tát thành tâm sám hối, vun bồi thiện pháp tránh sự lỗi

lầm. Vì vậy mà giới pháp của Bồ tát không bị tổn giảm. Ví như bờ đê có

mội thì nước trong ruộng bị thoát đi. Nếu biết bờ mội trám nó đi thì nước

trong ruộng không còn thất thoát nữa.

Này Ca Diếp ! Đối với "thừa" mà huởn đãi mới gọi là huởn đãi. Với

"giới" huởn đãi, không quan trọng lắm nên không gọi là huởn đãi. Các Bồ

tát không trễ nải đối với chánh pháp Đại thừa đấy mới gọi là trì giới căn

bản. Bồ tát hộ trì chánh pháp dùng nước Đại thừa mà tự tắm gội. Vì vậy,

nên Bồ tát dầu hiện ra tướng phá giới nhưng không  phạm phải sai lầm nên

không gọi là huởn đãi. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

73

     Ca Diếp Bồ tát thưa: Trong chúng Tăng có bốn hạng người như trái

Am ma la khó phân biệt trái chín trái sống. Làm sao để biết được người trì

giới và người phá giới ?

Phật dạy: Dựa trên kinh Đại thừa vi diệu có thể nhận biết dễ dàng.

Cùng một hành động nhìn qua tương tợ như nhau, nhưng Tỳ kheo nào nói

rằng Phật cho Tỳ kheo tích trữ tám vật bất tịnh (vàng, bạc, nô tỳ, trâu dê,

kho lẫm, kinh doanh, nông nghiệp, tự tạo tài sản) thì  đó là Tỳ kheo phá

giới. Tỳ kheo không tích trữ tám vật bất tịnh là Tỳ kheo giữ giới trọn vẹn

dầu có khi trông như hủy phạm.

Này Ca Diếp ! Như rừng Ca la ca rậm rạp rất nhiều cây. Trong rừng

này chỉ có một cây Trấn đầu ca. Trái của hai cây này rất giống nhau, khó

mà phân biệt được. Đến mùa trái chín một thiếu nữ lượm cả hai thứ, một

phần trái Trấn đầu ca, mười phần trái Ca la ca đem ra chợ bán. Các trẻ nít

ngu dại mua lầm trái Ca la ca, ăn xong trúng độc mà chết. Hàng thức giả

nghe được việc  ấy, hỏi thiếu nữ lượm những thứ trái cây  ấy ở nơi nào ?

Thiếu nữ nói là lượm ở rừng Ca la ca. Thức giả bảo: trong rừng ấy toàn là

cây Ca la ca, chỉ có một cây Trấn đầu ca thôi, mọi người biết rõ đều chê rồi

bỏ đi.

Này Ca Diếp ! Tám pháp bất tịnh ở trong chư Tăng cũng như vậy.

Trong chư Tăng phần đông đều thọ dụng tám thứ bất tịnh ấy. Chỉ có một

người trì giới thanh tịnh không thọ và biết đại chúng thọ dụng tám thứ bất

tịnh là phi pháp nhưng vẫn đồng sự không xa lánh, như cây Trấn đầu ca

trong rừng Ca la ca vậy. Có Ưu bà tắc, Ưu bà di thấy phần  đông Tăng

chúng sống phi pháp nên không cung kính cúng dường kể cả vị Tăng thanh

tịnh này. Nếu muốn cúng dường vị Tăng thanh tịnh thì nên đem tám pháp

bất tịnh của Phật dạy ra hỏi.

Những chư Tăng nói Phật không cho Tỳ kheo tích trữ tám vật bất

tịnh, Tỳ kheo nào chứa tám vật bất tịnh thì không cùng  ở chung, không

cùng thuyết giới Bồ tát, Tự tứ, Yết ma, và không uống nước một dòng

sông...Nếu chung cùng, cộng sự với những người phi luật phá giới sẽ đọa

địa ngục như người ăn lầm trái Ca la ca.

Này Ca Diếp !  Ví như có người bán thuốc ở chỗ chợ đông, họ bán

có cả thuốc quý Tuyết sơn cùng nhiều thứ thuốc bổi khác, mùi vị đều giống

nhau. Người mua không biết mặt thuốc, hỏi mua thuốc Tuyết sơn. Người

bán dối trá lấy các thứ thuốc bổi  đưa ra. Người mua nhận lầm tưởng là

thuốc Tuyết sơn thật. Trả tiền mang đi và mừng thầm rằng, đã mua được

thuốc quý Tuyết sơn !

Này Ca Diếp ! Trong Tăng chúng Thanh văn có giả danh Tăng, có

chân thật Tăng và hoà hợp Tăng, hoặc có trì giới, hoặc có phá giới. Đối với ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

74

đại chúng như vậy nên bình đẳng cúng dường, vì với nhục nhãn hàng Ưu

bà tắc chẳng phân biệt được vị nào là chân thật Tăng, vị nào là giả danh

Tăng, vị nào trì giới, vị nào phá giới, như người mua thuốc khó phân biệt

được thuốc quý Tuyết sơn. Chỉ người có thiên nhãn mới có thể biết rõ.

Này Ca Diếp ! Nếu biết là Tỳ kheo phá giới hay Tỳ kheo chứa tám

vật bất tịnh thì không nên cung kính cúng dường. Bởi lẽ người Ưu bà tắc,

Ưu bà di, cư sĩ sẽ không được nhờ cậy, học hỏi gì ở nơi họ trên bước đường

giải thoát giác ngộ…

Bạch Thế Tôn ! Ca Diếp thưa: Lời Phật dạy chân thật không hư. Con

sẽ trân trọng tuân hành, xem như bảo vật Kim cang. Con cung kính phụng

hành lời Phật dạy: các Tỳ kheo phải dựa trên pháp Tứ y mà tu học.

¾  Một, Y pháp không Y người 

¾  Hai, Y nghĩa không Y lời 

¾  Ba, Y trí không y thức 

¾  Bốn, Y kinh liễu nghĩa, không Y kinh bất liễu nghĩa 

* Y pháp không Y người là thế nào?

     _ Y pháp tức là phải học hỏi về PHÁP TÁNH. Pháp tánh là tánh

thanh tịnh bản nhiên của vạn pháp. Tánh thanh tịnh đó cũng chính là Phật

tánh, là Như Lai. Vì vậy Như Lai là pháp THƯỜNG TRỤ. Pháp thường trụ

chính là Phật tánh. Phật tánh tức Như Lai. Người y chỉ pháp tánh không bao

giờ có ý niệm Như Lai vô thường, không bao giờ tuyên thuyết rằng Như

Lai vô thường, biến đổi. 

_ Không y người, tức là không y chỉ nương tựa với hàng Thanh văn,

vì Thanh văn chưa rời khỏi ý niệm hữu vi. Thanh văn còn có ý niệm Như

Lai vô thường, mà chân lý đích thực thì Như Lai thường trụ.

Này Ca Diếp ! Chỉ có Tỳ kheo phá giới, Tỳ kheo vì lợi dưỡng nói

Như Lai vô thường biến đổi. Người có trí không nên y, không nương tựa

với những người đó.

* Y nghĩa không Y lời là thế nào ?

    _ NGHĨA tức GIÁC LIỄU. NGỮ tức NGÔN TỪ. Lời nói có thể ứng

dụng đem lại hiệu quả đích thực gọi đó là Nghĩa. Lời nói không thể ứng

dụng, hoặc ứng dụng đem lại hiệu quả nhỏ nhen, thậm chí không có hiệu

quả gì gọi đó là Ngữ. Nếu Tỳ kheo tuyên thuyết Phật, Pháp, Tăng thường

trụ không biến đổi thì nên y theo. Đó là người y Nghĩa. 

_ Nếu có những kinh  điển tà ngụy nhằm mục  đích tham cầu lợi

dưỡng, trau chuốt ngôn từ hoa mỹ, phục dịch cho bạch y, lập lờ đánh lận:

Rằng  đức Phật cho các Tỳ kheo  được tích lũy sự nghiệp tiền tài, tự tiện ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

75

khẳng định: Như Lai vô thường, Pháp, Tăng cũng vô thường biến đổi...Đó

là "Ngữ ngôn" không có GIÁC LIỄU không nên y theo.

* Y trí không y thức là thế nào ?

     _ Này Ca Diếp ! Nếu thầy Tỳ kheo hiểu rằng: Như Lai tức Phật

tánh. Phật tánh tức Pháp thân thường trụ không biến đổi. Hiểu như vậy là

TRÍ, đó là Chơn Trí nên y theo. 

 _ Nếu có hàng Thanh văn không biết công đức Như Lai, bằng nhục

nhãn của mình nhìn thấy Ứng hóa thân phương tiện của Như Lai, rồi cho

rằng thân Như Lai vẫn là thân hòa hợp bởi ngũ  ấm, lục nhập, thập bát

giới..Thân Như Lai cũng do sự ăn uống mà được sống còn. Hiểu biết như

thế là hiểu biết bằng THỨC, sự hiểu biết của nhục nhãn phàm phu không

nên y theo.

* Thế nào là Y kinh liễu nghĩa, không Y kinh bất liễu nghĩa ?

     Này Ca Diếp ! Trí của hàng Thanh văn chỉ có thể tiếp thu kinh điển

bán tự, giáo lý phương tiện của Như Lai. Đấy gọi là bất liễu nghĩa. Trí của

hàng Đại Bồ tát tiếp nhận trọn vẹn những giáo lý thậm thâm vi diệu tối

thượng Đại thừa. Đấy gọi là Liễu nghĩa. 

_ Lại nữa, Thanh văn thừa là không liễu nghĩa. 

_ Tối thượng Đại thừa là Liễu nghĩa.

_ Nói Như Lai vô thường biến đổi là không liễu nghĩa.

_ Nói Như Lai thường trụ không biến đổi là liễu nghĩa.

_ Học hiểu với lời dạy của hàng Thanh văn là không liễu nghĩa.

_ Học hiểu với lời dạy của Bồ tát là liễu nghĩa.

_ Nếu nói Như Lai nhập Niết bàn ở Ta La Song thọ, nhưng Như Lai

thường trụ không biến đổi. Đấy là lời nói liễu nghĩa.

_ Nói Như Lai nhập Niết bàn như củi hết lửa tắt. Đấy là lời nói

không liễu nghĩa.

_ Nói Như Lai nhập Niết bàn là hòa quang với Pháp tánh, hội nhập

bản thể chân như, tùy thuận với Pháp thân. Những hiểu biết như vậy, lời nói

như vậy, kinh  điển như vậy  đều thuộc hệ Liễu nghĩa thượng thừa nên y

theo.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

76

Này Ca Diếp ! Giáo pháp Như Lai dạy cho Thanh văn thừa là bán tự

giáo. Ví như nhà nông mới cày xới trồng tỉa chưa có hoa trái. Vì vậy gọi là

Bất liễu nghĩa. Phải nương tựa học pháp Đại thừa của Bồ tát là giáo pháp

Liễu nghĩa cần phải nên "Y theo". Đó là chỗ nương tựa vững chắc.

Đấy là "bốn điều nên Y theo" phải tu học. 

Lại nữa này Ca Diếp ! Tất cả pháp là  PHÁP. Pháp tánh cũng là

PHÁP. Phật tánh cũng tức là Pháp tánh. Pháp thân Tỳ Lô Giá Na cũng là

PHÁP. Đại Niết Bàn cũng là  PHÁP. Tất cả  đều thường trụ bất tư nghì,

chẳng cầm nắm  được, chẳng buộc, chẳng nhốt  được. Nhưng tất cả  đều

CHỨNG BIẾT  được. Nếu có kẻ nào nói:  KHÔNG THỂ CHỨNG BIẾT

ĐƯỢC PHÁP  thì không nên theo kẻ  đó. Vì vậy mà  Y PHÁP không  Y

NGƯỜI.

      Nếu có người chỉ biết tuyên nói lý vô thường, vô ngã...một cách tự

tin và quyết định, không nên y theo. Vì thế Y Nghĩa mà không Y theo Lời

(Ngữ).

Nếu người nhận biết rõ: Phật, Pháp, Tăng thường trụ không biến đổi

và kiên cố chấp trì lời Phật dạy: Rằng một Tỳ kheo đệ tử Phật không được

tích lũy tám thứ vật bất tịnh. Đấy là Y Trí không Y Thức.

Liễu nghĩa còn có nghĩa là tri túc. Người thọ trì liễu nghĩa kinh

không bao giờ dối hiện oai nghi. Đời sống thanh bạch, không kiêu mạn tự

cao, không tham cầu lợi dưỡng. Đối với giáo pháp của Như Lai biết rõ lời

dạy nào phương tiện, lời dạy nào cứu kính liễu nghĩa không nghi ngờ,

không chấp dính và thắc mắc. Nếu người nào an trụ được những điều đó,

phải biết người đó đã an trụ ĐỆ NHẤT NGHĨA, là người Y KINH LIỄU

NGHĨA. Trái lại, người chỉ biết nói: Tất cả đều phừng cháy, tất cả đều vô

thường, vô ngã và bất tịnh...Đấy gọi là người chỉ mới tiếp thu pháp BẤT

LIỄU NGHĨA, dễ khiến chúng sanh đọa địa ngục A tỳ, vì không hiểu chân

lý, không hiểu sự thật.

Này Ca Diếp ! Nếu có người nói: Như Lai vì thương xót chúng sanh,

khéo biết thời nghi, khéo dùng phương tiện, nên có lúc Như Lai nói nhẹ là

nặng, hoặc nói nặng là nhẹ. Đối với tám thứ vật bất tịnh cũng vậy, có lúc

Như Lai cấm tuyệt đối rồi có lúc Như Lai không cấm tuyệt đối, với điều

kiện tri túc kèm theo.

Đấy là pháp TỨ Y, người đệ tử Phật nên y theo. Nếu có các kinh,

luật, luận nào không trái với tiêu chuẩn tứ y cũng nên y theo, vì cũng lợi ích

trên đường hành đạo...giải thoát...

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

77

TRỰC CHỈ

Y có nghĩa là chỗ nương tựa. Dân nương chính phủ. Con nương cha

mẹ. Phi công, thuyền trưởng nương la bàn. Tất cả ngành, nghề sinh hoạt

trong cuộc sống  đều phải có chỗ nương tựa, chỉ khác nhau  ở  đối tượng

nương tựa mà thôi. Người đệ tử Phật cũng vậy. Đối tượng nương tựa của

người đệ tử Phật là "Y". Là "Tam Quy Y". là "Tứ Y".

Tam Quy Y thông thường của mọi Phật tử  quy y đó là cái lẽ "xin

vào ngôi nhà Phật" và  được mời vào nhà Phật vậy thôi. Có  được uống

nước trà, dự tiệc hay không còn là việc ở hồi sau.

      Học phẩm Tứ Y, hành theo giáo lý phẩm Tứ Y mới là đích thực Phật

tử, được thọ dụng hết những tiện nghi an lạc giải thoát trong ngôi nhà Phật

ấy.

Người phát tâm đi vào con đường Phật nên chọn người mà tôn kính

làm thầy cho mình. Vị thầy để cho người trí Quy y không cần hình thức bề

ngoài, bất cứ dạng, dáng vẻ thế nào, mà chỉ nên quan sát , tìm hiểu

CHỦNG TÁNH qua hành động, ngữ ngôn, qua sự sinh hoạt,  giáo hóa của

vị ấy.

Phẩm Tứ Y trong kinh Đại Bát Niết Bàn nầy, Phật nêu bốn hạng

người có thể làm chỗ Quy y:

Hạng người thứ nhất. Có thể là Phàm phu tăng mà có ý chí xuất thế,

có chủng tánh Đại thừa, người này làm chỗ Quy y được. Quy y với người

này có được nhờ cậy, có cơ hội tiến lên trên đường xa rộng của giải thoát

giác ngộ.

Hạng người thứ hai, Tu Đà Hoàm và Tư Đà Hàm quả.

Hạng người thứ ba, A Na Hàm quả.

Hạng người thứ tư, A La Hán quả.

Bốn hạng người trên có thể làm chỗ quy y, người đệ tử Phật nên quy

y với họ, nên tôn trọng các bậc ấy làm thầy hướng dẫn sự tu học của mình.

Nguyên tắc, lý lẽ là vậy, người đệ tử Phật muốn vào đạo Phật cần

phải "Quy y". Nhưng để vững chắc không gì làm lay chuyển được đạo tâm,

đạo hạnh của ta, còn phải đề cao cảnh giác với bốn bậc người trên. Họ

phải là người thuộc chủng tánh Đại thừa. Hiện tại danh nghĩa của họ là

Thanh Văn nhưng phải là Thanh Văn TUỆ TÁNH. Thanh văn cầu tiến

hướng thượng đối với quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, thì mới

nên Y theo. Họ phải hiểu kỹ về Pháp thân Phật, về Báo thân Phật. Thế nào ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

78

là Ứng thân Phật, Thế nào là thiên bách ức Hóa thân Phật. Phải hiểu rõ

Phật là Phật tánh, thường trụ bất biến..

Hàng TUỆ TÁNH THANH VĂN hiểu rõ rằng pháp Phật nói ra cũng

như tất cả vạn pháp cùng có chung một tánh thanh tịnh bản nhiên. Tánh

thanh tịnh đó gọi là PHÁP TÁNH. Pháp tánh không phải pháp riêng của

Phật, càng không phải cái độc quyền đặc lợi của một "siêu nhân", "siêu

nhiên" với bất cứ một danh nghĩa nào. Vì vậy, bậc nương tựa của người,

trời, phải hiểu và dạy rõ: Pháp thường trụ không biến hoại.

•  TĂNG THÂN biểu hiện qua con người cụ thể: ngũ uẩn, thất đại.

•  TĂNG TÁNH là tánh thanh tịnh bản nhiên, là trí tuệ nhận thức

PHẬT TÁNH và PHÁP TÁNH một cách chính xác và  đích thực:

Rằng Phật tánh và Pháp tánh "không hai". 

•  PHẬT TÁNH là tánh thanh tịnh bản nhiên của chúng sanh HỮU

TÌNH.

•  PHÁP TÁNH là tánh thanh tịnh bản nhiên của chúng sanh VÔ TÌNH

Danh thì hai, nghĩa thì một. Đó là ý nghĩa HÒA HỢP TÁNH của

Tăng. Vì vậy, Phật thường trụ, Pháp thường trụ, Tăng cũng thường trụ.

Hiểu được vậy, là hiểu được chân lý THẬP PHƯƠNG PHÁP GIỚI

THƯỜNG TRỤ TAM BẢO. Hiểu như vậy, mới là người mà người và trời

nên nương tựa làm chỗ Quy Y. Quy Y như vậy, là Quy y NHẤT THỂ TAM

BẢO mười phương. Không rườm rà, khỏi sắm lễ lộc, miễn "tác bạch" dài

dòng, lượm thượm lôi thôi.

Còn nữa ! Thông thường người ta mượn đá để biết tuổi vàng. Với

bốn hạng người có thể làm chỗ nương tựa để ta Quy y, Phật dạy hãy mượn

tám pháp bất tịnh để thử chất liệu thanh tịnh hay không của đối tượng khả

kính mà mình sắp quy y. Dựa vào tám pháp bất tịnh trắc nghiệm nhơn tâm

"khả kính" sẽ biết trái nào là Ca la ca, trái nào là Trấn  đầu ca  để mà

“chọn mặt gởi vàng”./.

***** ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

79

PHẨM THỨ CHÍN

TÀ CHÁNH

Bồ tát Ca Diếp thưa: Theo lời Phật dạy, người đệ tử Phật trên đường

tu hành nếu lơi cảnh giác có thể nhận lầm lời nói của ma mà tưởng là lời

Phật dạy. Vậy chúng con phải làm sao để phân biệt được lời Phật và lời mê

hoặc của ma ?

Phật dạy: Sau Như Lai nhập Niết bàn, hậu thế sẽ có ma ba tuần

nhiễu loạn chánh pháp, lập lờ dối hiện hình tướng sa môn mặc ca sa của Tỳ

kheo mà tâm địa là anh thợ săn đổi lốt. Ma ba tuần giả làm Tỳ kheo, Tỳ

kheo ni, Ưu bà tắc, Ưu bà di. Nó còn thể hiện hình tướng Tu Đà Hoàn...A

La Hán. Nó cũng hóa làm hình Phật. Chúng tuyên thuyết rộng rãi rằng: Xưa

kia Bồ tát ở cung trời Đâu suất chết rồi sanh vào hoàng tộc của Tịnh Phạn

Vương, thành Ca Tỳ La Vệ. Nương sự ái dục hòa hợp của cha mẹ mà có

thân. Không bao giờ có người nào sanh trong loài người mà  được  đại

chúng, người trời cung kính tôn trọng như vậy. Chúng còn nói xưa kia Phật

từng tu hạnh bố thí. Cho cả đầu, mắt, tay, chân, quốc thành, thê tử nên nay

được thành Phật. Vì vậy, nay được người, trời và đại chúng tôn trọng cung

kính.

Nếu kinh, luật, luận nào nói như vậy là lý lẽ của ma. Nó lấp liếm, lập

lờ nhằm làm chiết giảm giá trị Pháp thân thường trụ bất sanh bất diệt của

Như Lai.

Này Ca Diếp ! Kinh luật luận nào nói Như Lai Chánh Đẳng Chánh

Giác đã thành Phật từ lâu, vì muốn hoá độ chúng sanh nên nay thị hiện làm

Phật, vì tùy thuận thế gian nên thị hiện có cha mẹ, rồi cũng tùy thuận chân

lý tục đế thế gian cũng nương ái dục hòa hợp của cha mẹ mà được sanh ra.

Kinh luật nói như vậy là đúng lời Như Lai nói. Nếu ai tin theo lời của ma,

những người đó là quyến thuộc của ma. Người nào nghe lời Phật tùy thuận

kinh luật Phật, người đó là đệ tử Phật, là Bồ tát hiện đời.

Nếu bảo rằng: Không nên tin chuyện Như Lai mới sanh ra, đi bốn

phương mỗi phương bảy bước ? Đó là luận điệu của ma.

Nếu nói: Như Lai sanh ra, cả tám phương mỗi phương đi bảy bước,

đó là Như Lai phương tiện thị hiện. Đó là kinh điển, lời Phật nói.

Nếu nói: Sau khi Bồ tát giáng sanh, phụ vương cho người đem đến

miếu thờ trời, tất cả chư thiên thần: Đại tự tại thiên, Đại phạm thiên...Đế

thích....thảy đều chấp tay lễ chân Bồ tát. Đấy là lời của Phật.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

80

Nếu gạn rằng: Trời sanh trước, Phật sanh sau, cớ sao chư thiên lễ

kính Phật. Lời gạn này là luận điệu của ma ba tuần.

Nếu chỗ nào nói: Lúc làm Thái tử, vì lòng tham dục Bồ tát cưới vợ

hưởng thọ khoái lạc ở hoàng cung..Đấy là luận điệu của ma.

Nếu nói: Bồ tát từ lâu xa đã lìa bỏ tham dục vợ con cho đến sự vui vi

diệu của cõi trời Đao lợi như bỏ đàm mũi, huống là sự vui ngũ dục ở cõi

người. Bồ tát cạo bỏ râu tóc xuất gia hành đạo chỉ là phương tiện thị hiện.

Đấy là lời Phật nói.

Nếu kinh điển nào nói: Tại Kỳ hoàn tịnh xá ở nước Xá Vệ, do lòng

đại từ thương xót chúng đệ tử, đức Phật cho phép các đệ tử Tỳ kheo nuôi

tôi tớ, trâu dê...chứa vàng bạc châu báu..cho buôn bán gieo trồng...gây dựng

sự nghiệp..Phải biết đấy là lời của ma.

Nếu nói rằng: Tại nước Xá Vệ, nơi tịnh xá Kỳ Hoàn, trước vua Ba

Tư Nặc và Cổ Chi Đức Bà la môn, đức Phật cấm các Tỳ kheo không được

nuôi, chứa tám thứ vật bất tịnh đã nói trên. Trái phạm các điều này không

được ở trong hàng Tỳ kheo Tăng. Phải đưa ra khỏi đại tăng, như cỏ mọc

trong ruộng lúa cần phải nhổ bỏ. Đấy là kinh điển Phật nói.

Nếu nói rằng Thái tử là Bồ tát, thị hiện vào miếu thờ trời, ở trong

pháp ngoại đạo xuất gia tu hành, thị hiện học tất cả oai nghi lễ giáo, biết tất

cả văn tự kỹ nghệ, thị hiện làm bậc tôn quý nhất trong các giai cấp của xã

hội; dù vậy, nhưng Bồ tát chẳng có lòng luyến ái, như hoa sen không nhiểm

nước đục bùn nhơ. Vì độ chúng sanh, Bồ tát thị hiện tùy thuận thế pháp.

Nói những lời trên là lời Phật. Nói trái lại là lời của ma.

Nếu có người cố chấp chín bộ kinh, không tin kinh  điển Phương

Đẳng Đại thừa. Họ cho rằng không phải lời Phật nói, vì kinh điển của họ

không có. Phải biết, người này có tội. Không phải  đệ tử chân chính của

Phật. 

Nếu sách vở nào nói: Như Lai không phải là kết quả của vô lượng

công đức mà là vô thường biến đổi. Do tu chứng pháp không nên tuyên nói

lý vô ngã không thuận với thế gian. Đấy là lời của ma.

     Nếu nói: Như Lai là bậc Vô Thượng Chánh Biến Tri Giác không thể

nghĩ bàn, là kết quả của vô lượng công đức, là thường trụ không biến đổi.

Đấy là lời Phật.

Nếu có thầy Tỳ kheo đối với đạo giải thoát giác ngộ không có chứng

đắc gì mà dối hiện tướng oai nghi ra vẻ người chứng đắc và cũng nói được ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

81

các pháp hơn người. Người này phạm tội tứ trọng. Như viên  đá bẻ hai,

không liền lại được nữa.

Nếu có thầy Tỳ kheo giới đức trong sạch, ít muốn, biết đủ, ở chốn

vắng vẻ, tự tại khinh an. Vua quan gặp cung kính tôn trọng cho là bậc A La

Hán. Rồi ngợi khen rằng: Đại sư  đây trong tương lai sẽ chứng quả Vô

thượng Bồ đề. Thầy Tỳ kheo nghe rồi liền cải chánh: rằng mình chưa chứng

quả Thánh và khuyên vua quan chớ nhận lầm. Nhà vua vẫn cố kính tin và

loan truyền cho mọi người cùng tôn trọng cúng dường. Đấy là thầy Tỳ kheo

thực có giới đức trong sạch nên có hành động xử sự như thế. Thầy Tỳ kheo

này dù  được sự cung kính cúng dường của vua quan, của mọi người mà

không mắc tội tứ trọng. Ai nói Tỳ kheo này tội là lời xuyên tạc ganh tỵ của

ma.

Có thầy Tỳ kheo tuyên thuyết giáo  điển Đại thừa thậm thâm của

Phật: Rằng tất cả chúng sanh đều có Phật tánh. Vì có Phật tánh nên ai cũng

có thể dứt trừ vô lượng phiền não thành bậc Vô Thượng Chánh  Đẳng

Chánh Giác; trừ hạng người Nhất xiển đề. Nếu có người hỏi: Thầy có Phật

tánh chăng ? Có sẽ được thành Phật không ? Thầy Tỳ kheo đáp: Chính tôi

đây có Phật tánh. Còn thành Phật ngang với  địa vị nào, chưa có thể nói

quyết định. Bởi vì đến đỉnh cao của quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh

Giác còn tương quan với nghị lực của con người liên hệ với thời gian và

sức tinh tấn…nữa. Lại có người hỏi Tỳ kheo: Đại đức không phải Nhất xiển

đề chắc chắn được thành Phật ư ? Thầy Tỳ kheo đáp: Đúng vậy.

Cương vị một thầy Tỳ kheo, xác định kiến giải của mình như thế đối

với giáo nghĩa Đại thừa, thầy Tỳ kheo nầy xứng đáng là một Bồ tát đệ tử

Phật. Nói và hiểu ngược lại là lời của ma. 

Ma vương lại bảo rằng: Không có bốn tội trọng, mười ba tội tăng

tàng, hai tội bất định, ba mươi tội xả đọa, chín mươi tội đọa, bốn pháp hối

quá, trăm pháp phải học, bảy pháp diệt tránh, nhẩn đến không có tội thô, tội

nghịch, nhất xiển đề. Nếu các Tỳ kheo phạm các tội trên mà phải đọa địa

ngục thì hàng ngoại đạo lẽ ra đều phải được sanh lên cõi trời, cõi Phật cả.

Vì ngoại đạo chẳng có thọ giới gì nên chẳng có giới gì để phạm. Đó chẳng

qua Như Lai muốn khủng bố người nên nói các điều giới ấy. Và đấy là các

Luật sư vọng nói là lời Phật chế, kỳ thật không phải Phật chế như thế. Tất

cả luận điệu trên là điển từ của ma.

Người trân trọng giữ gìn giới cấm thân, khẩu, ý sẽ thanh tịnh, không

phạm điều tội lỗi như rùa giấu kín sáu chi. Nếu có luật sư nói: Giới cấm có

phạm cũng chẳng có tội báo gì ! Người chân chánh đệ tử Phật không thân

cận luật sư ngụy thuyết như vậy. Giới cấm Phật chế ra, giới trọng, giới

khinh mỗi mỗi đều có dị ý, đều có công năng phòng phi chỉ ác. Nếu phủ

nhận công năng giữ giới thì lấy pháp gì để chỉ ác phòng phi tam nghiệp ? ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

82

     Trong các kinh điển Như Lai từng dạy: Nếu có phạm giới trọng cũng

như khinh, phải theo luật mà trị tội. Bởi vì, nếu chúng sanh không giữ gìn

cấm giới thì sao có được Định. Định không có làm sao có Tuệ. Không có

tuệ làm sao thấy được Phật tánh ? Dầu tất cả chúng sanh đều có Phật tánh

nhưng phải có trì giới rồi sau mới được thấy. Do thấy Phật tánh mà được

quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. Trong chín bộ kinh không có 

Phương Đẳng Đại thừa cho nên không có nói Phật tánh. Dầu không nói,

người đệ tử Phật có chủng tử Đại thừa phải biết có Phật tánh. Phật tánh là

tánh thanh tịnh vốn có của mọi chúng sanh.

Người nào nói và hiểu như vậy là đệ tử Phật. Ngược lại, là quyến

thuộc của ma.

Ca Diếp Bồ tát thưa ! Tất cả chúng sanh  đều có Phật tánh nhưng

trong chín bộ kinh chưa từng nghe thấy điều này. Giờ đây lại nói rằng có

thì sao không phạm trong tội tứ ba la di.

Phật dạy: Này Ca Diếp ! Như lời ông hỏi, trường hợp đó, không mắc

tội tứ ba la di. Ví như có người nói trong biển cả chỉ có bảy thứ báu, không

có tám thứ. Người đó không có lỗi. Cũng vậy, nếu căn cứ giáo lý của chín

bộ kinh mà nói rằng không có Phật tánh thì không mắc tội. Vì Như Lai ở

trong biển lớn Đại trí, Đại thừa mới nói có Phật tánh. Với tiểu trí của hàng

Nhị thừa họ không thấy biết nên nói là không Phật tánh, trường hợp  đó

không bị phạm tội. Cảnh giới này là chỗ thấy biết của Phật, chẳng phải

hàng Thanh văn Duyên giác biết được.

Này Ca Diếp ! Người không được nghe tạng pháp thậm thâm bí mật

của Như Lai thì làm sao biết có Phật tánh ! Pháp thậm thâm bí mật của Như

Lai, chính là kinh điển Đại Thừa Phương Đẳng vậy. 

Này Ca Diếp ! Các hàng ngoại đạo, hoặc nói ngã thường còn, hoặc

nói ngã đoạn diệt. Như Lai không nói như vậy. Có nhân duyên Như Lai nói

không ngã (vô ngã). Có nhân duyên Như Lai nói có ngã (hữu ngã). Đấy gọi

là Trung đạo.

Nếu có người nói: "Tất cả chúng sanh đều có Phật tánh". Nhưng vì

phiền não che lấp nên không dễ thấy biết. Vì vậy, muốn thấy biết Phật tánh

cần tinh tấn tu tập gột rửa phiền não sạch hết, Phật tánh sẽ hiện ra. Ai nói

lời đó, không phạm tội ba la di. Không nói như vậy là người có ý đồ "tự tôn

ngầm" mắc tội ba la di (một trong tứ trọng tội).

Nếu có người nói: "Tôi đã thành Phật, vì tôi có Phật tánh". Nói như

vậy bị phạm tội ba la di. Bởi vì dầu có Phật tánh nhưng chưa tu tập thiện

pháp nên chưa được thấy. Vì phiền não chưa sạch, Phật tánh chưa hiện ra

nên chưa được nói "Tôi đã thành Phật". ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

83

     Này Ca Diếp ! Do những nghĩa như vậy, nên Phật pháp rất sâu xa vi

diệu không thể nghĩ bàn.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Có vị quốc vương hỏi: "Thế nào là thầy Tỳ

kheo mắc phải tội đại vọng ngữ ?"

Này Ca Diếp ! Phật dạy: Nếu có thầy Tỳ kheo vì cầu lợi, vì ăn uống

làm những việc dua nịnh, gian xảo, dối trá, lừa gạt, chủ ý làm cho người đời

lầm tưởng là bậc khất sĩ tu hành chân chánh, để có được danh to lợi lớn...và

để cho hàng Ưu bà tắc, Ưu bà di, người đời tưởng mình là bậc A La Hán, là

bậc thánh nhân. Thầy Tỳ kheo làm trò giả trá đó, thực chất là một kẻ ngu tự

dối gạt mình, tự đánh mất mình chỉ vì cầu nhiều lợi lộc, cầu nhiều đệ tử

xuất gia, tại gia kết làm quyến thuộc. Tỳ kheo này cầu danh vọng, sự

nghiệp, không cầu pháp. Vì ý đồ đen tối, thường tự bó buộc, giả hiện tướng

nói mỹ miều, dáng đi thanh thản, thế ngồi bệ vệ oai nghiêm...để cho mọi

người trông vào thấy mình là người chứng A La Hán. Nhờ vậy hàng Ưu bà

di, hàng phụ nữ càng thêm cung kính cúng dường, đậm đà mến tưởng. Nếu

có thầy Tỳ kheo hay Tỳ kheo ni nào làm những điều như vậy thì mắc phải

tội Đại vọng ngữ.

Này Ca Diếp ! Ngược lại việc làm trên, nếu có thầy Tỳ kheo hay Tỳ

kheo ni, vì muốn kiến lập chánh pháp, truyền bá Đại thừa, tạo nơi yên vắng,

tự biết mình chưa phải A La Hán, nhưng mọi người cứ tự tin tưởng. Họ

tưởng mình là A La Hán thật. Thầy Tỳ kheo này dạy cho các Tỳ kheo, Tỳ

kheo ni, Ưu bà tắc, Ưu bà di những người có nhiều sai phạm, củng cố tâm

lành phát nguyện trì giới, tu học chánh pháp. Do vậy, chánh pháp được kiến

lập, làm rạng rỡ pháp thậm thâm vô thượng của Như Lai, phát triển Phương

Đẳng Đại thừa,  độ vô lượng chúng sanh. Làm  được việc như vậy là Tỳ

kheo tốt, đáng sống đời sống tịch tĩnh vắng vẻ mà không mắc tội giả trang

thiền tướng, dối hiện oai nghi, phờ phỉnh lừa dối người. Tỳ kheo này có thể

nói rộng trước mọi người : Tôi có Phật tánh. Tôi có kinh điển gọi là tạng bí

mật của Như Lai. Tôi quyết định được thành Phật. Tôi có thể dứt hết vô

lượng phiền não kiết sử. Rồi vì hàng Ưu bà tắc, Ưu bà di mà tuyên nói:

"Tất cả các vị đều có Phật tánh. Tất cả các vị đều có cả năng thành Phật.

Các vị sẽ được thành Phật". Tỳ kheo, Tỳ kheo ni nói những lời trên là Tỳ

kheo tốt, phát huy chủng tánh Đại thừa cho mình, cho nhiều người. Tỳ kheo

như thế không mắc tội vọng ngữ trong tứ ba la di mà đây chính thực là Bồ

tát, đệ tử Phật.

Trong Phật pháp, pháp tắc của sa môn phải sanh lòng tôn trọng, lòng

từ bi làm lợi ích chúng sanh. Những tội nhỏ như: Đột kiết la, thâu lan giá,

cũng phải giữ gìn, không nên sai phạm. Xa lìa rượu thịt, sắc dục lúc tỉnh

cũng như lúc mộng mị chiêm bao. Đi khất thực khi nhận  được sự cúng

dường khởi niệm tưởng "bất đắc dĩ" như người ăn thịt con trong thời đói

kém ! ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

84

      Đây là pháp tắc hành đạo của sa môn. Đây là kinh luật của Phật nói.

Thuận theo lời này là Bồ tát. Ngụy biện ngược lại là lời ma, thuận theo nó

là quyến thuộc của ma.

Nếu có nói: Đức Phật đã tu khổ hạnh, nên cho đệ tử mình tu khổ

hạnh: Như đứng một chân, co một chân. Tay nắm chặt đưa lên bất động,

miệng nhai lá đắng. Nằm lăn lộn trên tro đất, phân nhơ. Nhịn đói không ăn

hoặc ăn phân bò. Nằm trên than lửa. Tự đốt thân thể. Tự trói cột tay chân.

Nín câm không nói. Hoặc tuyên nói: Như Lai cho phép đệ tử tự sát bằng

nhiều cách: Từ núi cao nhảy xuống. Nhảy xuống hố thẳm vực sâu. Nhảy từ

ngọn cây. Nhảy vào lửa dữ. Uống thuốc độc. Tự mổ bụng mình. Xông pha

chỗ hiểm nạn...Kẻ nào nói Như Lai chủ trương tu bằng phương pháp khổ

hạnh; nói Như Lai cho phép tự sát bằng mọi hình thức, đó là lời của ma.

Như Lai không bao giờ dạy những điều phi chân lý cho những ai muốn đi

con đường giải thoát giác ngộ.

Lại này Ca Diếp ! Những người tà kiến họ luyện bùa mê, ngải lú, sai

sử hại người. Những con nhà đồ tể, những người không căn, hai căn, bất

định căn, hoặc lục căn không đủ Phật không cho xuất gia hành đạo. Kẻ nào

nói Như Lai thâu nhận những người này làm sa môn, cộng trụ với Tỳ kheo

chúng là ma tráo trở. Người đó bản chất quyến thuộc của ma.

Này Ca Diếp ! Người đệ tử Phật phải nhớ rành rõ về tám pháp bất

tịnh để viễn ly. Phải có chánh niệm nhớ lời Phật: Là Tỳ kheo "Tam thường

bất túc" mới xứng đáng "thiểu dục đạo nhân". Sống trái tiêu chuẩn đó là lối

sống của ma, dân ma và quyến thuộc của ma.

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: Bạch Thế Tôn ! Nay con mới biết rõ chỗ

sai biệt giữa lời Phật nói cùng lời ma nói. Nhơn đây, con ngộ nhập nghĩa

nhiệm mầu sâu xa của Phật pháp.

TRỰC CHỈ

Tà chánh, cặp phạm trù này phổ biến trong nhiều lãnh vực. Tùy dân

tộc, quốc gia, chế độ, tín ngưỡng, tôn giáo, mà sự nhận thức đánh giá tà

chánh không có khuôn mẫu mực thước nào làm tiêu chuẩn chung nhất cho

tất cả mọi lãnh vực. Riêng Phật giáo, qua tư tưởng của Tam thừa nhận thức

và đánh giá Tà chánh cũng đã không nhất trí với nhau được. Thậm chí còn

tương phản hoàn toàn trong hệ tư tưởng "Đại thừa bất cộng pháp" như

kinh Đại Bát Niết Bàn là một nguồn giáo lý chứng minh cụ thể.

Đọc học phẩm TÀ CHÁNH của kinh Đại Bát Niết Bàn phải sử dụng

nhãn quang "Đại thừa bất cộng pháp" mà nhìn thì mới tiếp thu tốt.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

85

Phải hiểu Phật qua PHÁP THÂN NHƯ LAI là chánh. Hiểu Phật

qua Ứng hóa thân là đã thành quyến thuộc của ma rồi. Phải hiểu Phật: 

"Tỳ Gia thành lý bất tằng sanh. 

Ta La thọ vương bất tằng diệt" là chánh. 

Hiểu Phật nhập diệt tại rừng Ta la song thọ là ma rồi. Nếu không

phải đích thực ma thì cũng là quyến thuộc của ma.

Như Lai chết từ cung trời Đâu suất, thọ sanh vào hoàng tộc Tịnh

Phạn vương cung. Như Lai tu phước bố thí...mà thành Phật ! Đó là hiểu

biết của ma !   Thọ lượng của Như Lai "bất khả thuyết, bất khả thuyết vô

lượng vô biên A tăng kỳ kiếp". Đó là cái hiểu của người đệ tử Phật chân

chính.

Thái tử mới sanh ra liền đi mười phương bảy bước. Đó là lời Phật

nói. Việc làm đó có mục đích và ý nghĩa của nó. Đó là phương tiện của

Như Lai. Không tin điều này là cái hiểu thiển cận của ma, của quyến thuộc

loài ma !

Lý luận rằng: "Trời sanh trước, Phật sanh sau là lý lẽ thiển cận.

Phải hiểu rằng: Các trời đều ở trong tam giới lục đạo. Vì vậy khi đến miếu

thờ trời tất cả đều cung kính tôn trọng "Ứng thân thị hiện" của Như Lai.

  Sanh vào hoàng cung thọ hưởng dục lạc, sau  đó Thái tử tu hành

thành Phật. Đó là cái biết thiển cận. Phải hiểu Như Lai xa lìa ái dục từ vô

lượng vô biên..kiếp rồi.

  Trên đường tu, lấy tám pháp bất tịnh làm chuẩn. Xa lìa tám pháp bất

tịnh là đi ngược đường lối giải thoát rồi !

Người khư khư cố chấp giáo lý trong chín bộ kinh, không tiếp thu tin

thuận giáo lý Phương Đẳng Đại thừa là người tiểu trí. Chỉ bằng lòng xe dê

mà không dám thọ dụng xe trâu trắng to đẹp tuyệt trần mà mình có quyền

thọ dụng.

Nói rằng ta là Phật với ý đồ phờ phỉnh lừa dối mê hoặc nhân tâm,

mục đích tham cầu sự nghiệp danh lợi là tà. 

Tuyên bố rộng rãi: Rằng tôi có Phật tánh, tôi sẽ thành Phật. Mọi

người đều có Phật tánh, mọi người tu hành đều được thành Phật ngoại trừ

hạng người "nhất xiển đề". Người nói được như thế là Bồ tát hiện đời.

Phủ nhận Giới là có tội.Thất tụ Giới Học là nền tảng của tòa lâu đài

Bồ đề vô thượng. Ngũ giới, thập giới, Bát quan trai giới cũng là những viên ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

86

đá góp vào xây đúc nền móng của tòa lâu đài ấy. Phật dạy phải trân trọng

Giới như người trí quý trọng con ngươi của mắt mình. Định Tuệ có được,

do giới mà nên. Bồ Đề vô thượng có được, do Định và Tuệ.

Phải tu học chân lý TRUNG ĐẠO. Nói NGÃ, cực  đoan. Nói VÔ

NGÃ cũng cực  đoan. Nói các pháp  đoạn diệt, cực  đoan. Nói các pháp

thường tại cũng cực  đoan. VÔ THƯỜNG THỊ THƯỜNG. THƯỜNG VÔ

THƯỜNG TRUNG. Vô thường là tánh thường của vạn pháp. Tánh thường

của vạn pháp duyên khởi hiện tượng VÔ THƯỜNG. Bản thể, hiện tượng

"bất ly bất tức”.

Bồ tát Long Thọ tuyên cáo:

"Chúng nhân duyên sanh pháp

”Ngã thuyết tức thị không

”Diệc vi thị giả danh

”Diệc thị trung đạo nghĩa.

“Vị tằng hữu nhất pháp

”Bất tùng nhân duyên sanh

”Thị cố nhất thuyết pháp

”Vô bất thị không giả..."

Người đệ tử Phật phải tập nhìn, tập nghe, tập nhận thức vạn pháp

bằng chân lý TRUNG ĐẠO ấy.

Ngũ thừa, tam thừa, nhị thừa, nhất thừa là phương tiện của Như Lai. 

Bán tự giáo. Mãn tự giáo. Chín bộ kinh. Mười hai bộ kinh là phương

tiện của Như Lai. 

Tứ đế, tam đế, nhị đế, đệ nhất nghĩa đế là phương tiện của Như Lai. 

Nhị thời, tam thời, ngũ thời ..là phương tiện của Như Lai. 

Khế cơ, khế lý. Tứ tất đàn...là phương tiện của Như Lai. 

Cho các Tỳ kheo thọ dụng: Cửu tịnh nhục, ngũ tịnh nhục, tam tịnh

nhục là phương tiện của Như Lai. 

Nói các pháp trên cõi  đời: vô thường, khổ, vô ngã, bất tịnh là

phương tiện của Như Lai. 

Nói hiện cõi  đời có: Thường, Lạc, Ngã, Tịnh cũng là phương tiện

của Như Lai. 

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

87

Nói vạn pháp là không. Nói vạn pháp là có. Thậm chí có lúc Như Lai

nói tội nặng thành nhẹ, tội nhẹ thành nặng cũng là phương tiện của

Như Lai. 

Đệ tử Phật phải hiểu Phật là chánh. Không hiểu Phật có cao đàm

diệu luận, vạn ngữ thiên ngôn đều là TÀ, quyến thuộc của ma tất./.

*******

DẠO CHƠI BỐN CỬA THÀNHĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

88

PHẨM THỨ MƯỜI

TỨ THÁNH ĐẾ

Phật dạy: Này Ca Diếp ! Khổ Thánh Đế là pháp tu  để dạy cho

người tu tập pháp Tứ Thánh  Đế. Chí như trâu, bò, lừa, ngựa v.v...chở

chuyên cày kéo tận cùng khổ cực nhưng chỉ có khổ, không phải khổ Thánh

đế.

     Này Ca Diếp ! Người không biết cảnh giới mầu nhiệm sâu kín của

Như Lai, không biết PHÁP THÂN vi mật thường trụ của Như Lai, không

biết phước đức trí tuệ oai lực của Như Lai, cho rằng thân Như Lai cũng chỉ

là thân tạp thực như thân của mọi chúng sanh, không có PHÁP THÂN NHƯ

LAI nào nữa. Vì không có mắt trí tuệ nên chánh pháp thấy là phi pháp. Phi

pháp thấy là chánh pháp. Hiểu biết và tu hành như vậy chỉ có KHỔ, không

phải KHỔ THÁNH ĐẾ.

Người biết Như Lai thường trụ không biến hoại hoặc có người nghe

danh tự Như Lai "thường trụ" một lần thôi, họ được sanh cõi trời. Về sau,

khi  được giải thoát họ chứng biết  đích thực: Rằng Như Lai thường trụ

không biến hoại. Rồi tự nhủ: Ngày trước ta từng nghe danh tự..."thường

trụ" nay được quả giải thoát mới chứng biết rõ ràng. Đối với bản thể thanh

tịnh pháp thân tỳ lô giá na, không rõ biết nên luân hồi trong sanh tử ưu bi.

Nay mới đích thực chứng biết bằng cái biết của chính mình.

Phật dạy: Này Ca Diếp ! Người có sự hiểu biết như vậy, là người

đích thực tu tập KHỔ THÁNH ĐẾ. Họ sẽ được quả báo lớn lao trên bước

đường đi tới Đại Niết Bàn.

Người không hiểu biết Pháp thân Như Lai thường trụ, dù siêng năng

tu tập cũng không  được lợi ích gì. Đấy gọi là tu khổ  đế, chịu cực khổ,

không tương quan gì đến KHỔ THÁNH ĐẾ của Như Lai dạy.

Này Ca Diếp !  TậpThánh Đế là  đối với pháp chân chính không

sanh chơn trí. Tam thường bất túc là cận nhân của sự giải thoát. Thế mà ở

nơi đây thọ tám thứ vật bất tịnh để tự vui. Ngộ nhận phi pháp cho là chánh

pháp. Chánh pháp cho là phi pháp. Do nhân duyên đó tà pháp có cơ hội

thạnh hành. Chánh pháp ngày càng mai một. Đối với pháp tánh hoàn toàn

mờ mịt như người khiếm thị đi đêm.

Sự thiếu hiểu biết chánh pháp làm cho người tu hành không có giải

thoát mà luôn luôn lăn lộn xuống lên trong vòng luân hồi sanh tử ưu bi.

Phước lạc cõi trời cũng không có cơ may thọ dụng. Sự hiểu biết nông cạn, ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

89

làm tổn giảm chánh pháp của Như Lai. Đó gọi là Tập đế, không phải TẬP

THÁNH ĐẾ. Biết được pháp tánh là thường trụ là biết TẬP THÁNH ĐẾ.

Phật dạy: Này Ca Diếp ! Diệt Thánh Đế là cách gọi khác của Niết

Bàn. Nói khác đi, Diệt Thánh Đế tức là Niết Bàn. Do vậy, Diệt Thánh Đế 

không phải là KHÔNG, rỗng không như ngoại đạo lầm tưởng. Thế cho nên

người ta tu QUÁN KHÔNG, rồi trụ chấp ở pháp KHÔNG, đó là tu sai lầm

chánh pháp, không phải tu Diệt Thánh Đế. Nếu Diệt Thánh Đế là KHÔNG,

các hàng ngoại đạo cũng tu pháp KHÔNG lẽ ra họ cũng có Diệt Thánh Đế

? Pháp tu của ngoại đạo họ QUÁN KHÔNG, rồi trụ chấp ở pháp NGOAN

KHÔNG, đó là tu sai lầm chánh pháp, không phải Diệt Thánh Đế. Ngoại

đạo không hề có Thánh Đế. Thế nên chúng ngoại đạo dù có khổ công tu

luyện nhưng thường ở trong vòng luân chuyển trong tam giới bất an. Người

biết được rằng Diệt Thánh Đế là chân pháp, không đồng với pháp KHÔNG

của ngoại đạo. Đó là người hiểu được bí mật tạng Như Lai. Người này dầu

chưa thấy, chưa chứng, nhưng  đến khi trừ hết phiền não thì hoát nhiên

trong một niệm được tự tại đối với tất cả pháp.

Lúc bấy giờ quán sát thấy: Tất cả pháp đều là Phật pháp. Người có

nhận thức như vậy, là người thực biết Diệt Thánh Đế. Nếu hiểu biết sai lầm

Diệt Thánh Đế, có thể rơi vào tánh "ngoan không" của ngoại đạo, không

phải là đệ tử của Như Lai Thế Tôn.

Này Ca Diếp ! Đạo Thánh Đế tức là Phật bảo, Pháp bảo, Tăng bảo

và chánh giải thoát. Có hạng người bạc địa phàm phu cho rằng: không Phật,

không Pháp, không Tăng và không có chánh giải thoát. Do kiến chấp này

(đoạn) nên luân chuyển trong ba cõi chịu nhiều bức não ưu bi. Nếu người

có trí tuệ nhận biết: Rằng Phật thường trụ, Pháp, Tăng và chánh giải thoát

cũng thường trụ. Nhờ niệm chân chính sanh khởi, mà hiện đời cũng như

hậu thế vô lượng kiếp được quả báo tự tại đối với các pháp.

Phật dạy: chính như ta đây, trong nhiều kiếp lâu xa do bốn thứ điên

đảo nên phải nhận lấy vô lượng nghiệp quả xấu. Nay ta  đã diệt hết kiến

chấp sai lầm điên đảo thành tựu quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.

tức là thành tựu Đạo Thánh Đế !

Nếu có người tu tập nhận biết rằng Tam Bảo là thường trụ, chánh

giải thoát là thường trụ, người này là đệ tử của Phật, chân chánh tu tập "Tứ

Thánh Đế" pháp của Phật dạy.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Thế Tôn ! Nay con mới biết: TỨ THÁNH ĐẾ

PHÁP rất sâu xa, mầu nhiệm, con nguyện y giáo phụng hành.

TRỰC CHỈ ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

90

      Giáo lý TỨ ĐẾ trong  đạo Phật có nhiều người Phật tử, thậm chí

chưa chánh thức là Phật tử, đọc qua một ít trang kinh sách Phật, người ta

có thể tự cho rằng mình đã biết  đã hiểu giáo lý TỨ ĐẾ rồi. Rằng đó là

KHỔ ĐẾ, TẬP ĐẾ, DIỆT ĐẾ và ĐẠO ĐẾ, đâu có gì lạ !

 Đúng ! Nhưng giáo lý Tứ Đế không chỉ có vậy. Giáo lý TỨ ĐẾ có

thể gọi nhiều tên: TỨ ĐẾ. TỨ DIỆU ĐẾ. TỨ CHƠN ĐẾ. TỨ THÁNH ĐẾ.  

Mỗi tên có ý nghĩa khác nhau, vì vậy phải học giáo lý TỨ ĐẾ qua

bốn tên và bốn tầng sâu cạn cao thấp do nhãn quan của con người, tùy

chứng đắc, tùy trình độ căn cơ.

Giáo lý TỨ ĐẾ, Phật thuyết thời pháp đầu tiên sau khi thành đạo,

được Vô Thượng Bồ Đề, Vô Thượng Niết Bàn dưới cội cây Tất Bát La, dạy

cho năm vị Thiện lai Tỳ kheo, nhóm ông Kiều Trần Như...ở Lộc Giả Uyển.

Thời pháp TỨ ĐẾ này độ cho năm người chứng được quả thánh: A La Hán

quả. Từ đây có được cái từ TAM BẢO TỐI SƠ:

Phật - Thích Ca Mâu Ni. 

Pháp -  Tứ Đế. 

Tăng - gồm năm vị Tỳ kheo: Kiều Trần Như, A Thấp Bệ, Bạt Đề, Ma

Ha Nam và Thập Lực Ca Diếp.

Giáo lý Tứ Đế này Phật dựa trên hiện tượng có sanh có diệt của vạn

pháp chia thành hai phạm trù nhân quả:

1.  Nhân quả còn ở  trong thế gian MÊ mờ: KHỔ ĐẾ, TẬP ĐẾ. 

2.  Nhân quả của người ở trong thế giới tỉnh NGỘ: DIỆT ĐẾ. ĐẠO

ĐẾ. 

Đây gọi là SANH DIỆT TỨ ĐẾ. Sanh Diệt Tứ Đế thường gọi với cái

tên TỨ ĐẾ mà thôi.

Dưới nhãn quang của người tu chứng chân lý, có được pháp nhãn,

người ta nhìn và nhận thức KHỔ, TẬP, DIỆT, ĐẠO khác hơn người phàm

phu nhận thức KHỔ, TẬP, DIỆT, ĐẠO theo bài bản của sanh diệt Tứ Đế.

Trình độ giác ngộ chân lý của hạng người này, họ nhìn thấy được bản chất

của KHỔ, TẬP, DIỆT, ĐẠO vốn là phi bản chất; nghĩa là nó không có cái

thực chất đích thực. 

Bởi vì nhận định rằng: Trước sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp thấy

chúng là nguyên nhân của KHỔ, do người. 

Thấy chúng là những thứ trang trí làm  đẹp cho cõi  đời, làm cho

cuộc sống đáng sống, cũng do người. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

91

     Thế cho nên KHỔ không thực chất để sanh. TẬP, DIỆT, ĐẠO cũng

không thực chất  để sanh. Lấy pháp nhãn mà nhìn thì rõ là Tứ Đế "VÔ

SANH".

Đó là chỗ MẦU NHIỆM  của giáo lý TỨ ĐẾ, cho nên có tên: TỨ

DIỆU ĐẾ. Tứ Diệu Đế cũng gọi là VÔ SANH TỨ ĐẾ, từ cơ sở đó.

Bằng cách nhìn khác của con người chứng đạo có được tuệ nhãn,

các ngài thấy rằng KHỔ ĐẾ không phải chỉ có người nghèo thiếu,  đói

rách, cực nhọc, vất vả một nắng hai sương để đổi lấy miếng ăn cái mặc mới

là KHỔ. Người chứng đạo còn thấy tất cả: Quốc vương, Tổng thống, Bộ

trưởng,  Đại thần, cán bộ, tam công, bách quan, vạn dân  đều khổ hết.

Chẳng qua mỗi địa vị, mỗi đẳng cấp chịu lấy cách khổ khác nhau mà thôi.

Nhìn sâu thực trạng cuộc sống, hoàn cảnh, môi trường, hành động, thực

hiện...đều có sự vô an bất trắc như luôn luôn rình rập sẵn sàng đoạn mạng

con người ! Vì vậy dưới nhãn quang của người  đạt  đạo: khổ nhiều lắm,

nhìn  đâu cũng có cái mầm khổ ở trong nội tại: KHỔ ĐẾ VÔ LƯỢNG !

Nhìn qua khu vực TẬP ĐẾ, DIỆT ĐẾ và ĐẠO ĐẾ, người chứng đạo cũng

thấy rõ tánh chất VÔ LƯỢNG của mỗi đế.

Làm quan, làm vua, làm Tổng Thống ai chẳng nghĩ rằng: mình đạt

đến "vinh quang tột đỉnh” ! Uy quyền cái thế chấn bị sơn hà ! Có mấy ai

ngờ rằng: Vinh quang đó, uy dũng chấn sơn hà đó có thể làm nên bản án,

tù tội cho mình ! Những người làm nông không phải là nghề tội lỗi, vậy mà

có người làm nông gây cho mình tội lỗi, thậm chí có trường hợp mất mạng

với nhau. Lương y, bác sĩ là nghề nghiẹp dễ làm việc "độ thế cứu nhơn" vậy

mà cũng có bác sĩ, lương y không làm ra được chút phước đức nào mà còn

tạo ra vô vàn bất thiện nghiệp ! Hàng giáo sĩ, bậc sa môn, đức giáo chủ..ai

cũng những tưởng đó là bậc thánh thiện khả kính bậc nhất trên đời. Vậy mà

đặt trọn niềm tin, gởi hết lòng tôn kính vào các ngài "thay mặt cõi trên" ấy

cũng cần phải vận dụng "văn tư tu", lấy "tứ y pháp” ra làm chuẩn, may ra

mới khỏi thất vọng và thiệt thòi ! 

DIỆT ĐẾ và ĐẠO ĐẾ cũng vô lượng. Bởi lẽ người đạt đạo nhìn đâu

cũng thấy Niết bàn. Ở đâu cũng là Niết bàn. Nhìn đâu cũng là pháp thiện.

Ở đâu cũng có thiện pháp để thực hành, trang nghiêm thế gian. Do vậy,

qua cái thấy biết, nhận thức của người đạt đạo: KHỔ ĐẾ, TẬP ĐẾ, DIỆT

ĐẾ, ĐẠO ĐẾ, đế nào cũng "vô lượng". Đó là sự thật. Đó là chân lý. Vì vậy

có tên gọi "Tứ chơn đế". TỨ CHƠN ĐẾ tức là VÔ LƯỢNG TỨ ĐẾ vậy. 

Dùng Phật nhãn quan sát vũ trụ nhân sanh, PHÁP GIỚI NHẤT

CHÂN, BÌNH  ĐẲNG BẤT NHỊ ! Giáo lý TỨ ĐẾ Phật dạy hơn bốn mươi

lăm năm qua, sử dụng Phật nhãn và Phật trí mà soi rọi thì không có ĐẾ

nào ! 

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

92

Phiền não và Bồ đề không có hai tánh. Phiền não tức Bồ đề.

Sanh tử và Niết bàn không có hai cảnh. Sanh tử tức Niết bàn.

Khi mê chỉ thấy phiền não, không thấy giác tánh Bồ đề. Lúc ngộ, Bồ

đề giác tánh hiển hiện ra, mê tình tan biến mất. Tùy thuận chân lý, ngay

trong cõi đời sanh tử đã tự thọ dụng Niết bàn. Không nhận thức giác ngộ

chân lý, tự mình đánh mất Niết bàn mà mình đang thọ dụng. Đó là ý nghĩa:

VÔ TÁC TỨ ĐẾ. Nói cách khác. VÔ TÁC TỨ ĐẾ là không làm gì hết,

không có ĐẾ nào hết. Đối với Phật nhãn: PHÁP NHĨ NHƯ THỊ. Ai hiểu

được chân lý đó mới là người hiểu biết TỨ THÁNH ĐẾ ở kinh Đại Niết

Bàn./.

***** ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

93

PHẨM THỨ MƯỜI MỘT

TỨ ĐẢO

Phật dạy: Này Ca Diếp ! Có bốn thứ điên đảo tương quan mật thiết

trong sinh hoạt của chúng sanh. Bốn thứ  điên  đảo này, hàng phàm phu

thường mắc phải, bọn ngoại đạo thì không sao biết được.

Một, không khổ khởi tưởng cho là khổ.

Hai, Vô thường khởi tưởng thường. Thường tưởng là vô thường.

Ba, Vô ngã khởi tưởng ngã. Ngã tưởng là vô ngã.

Bốn, Bất tịnh khởi tưởng tịnh. Tịnh tưởng là bất tịnh.

Này Ca Diếp ! Như Lai là thường. Như Lai là bất động, như như.

Như Lai dù có nhập Niết bàn ở rừng Ta La song thọ, nhưng không

phải như củi hết lửa tắt. Như Lai thường trụ vì Như Lai không phải hữu vi.

Như Lai dù có bỏ thân ngũ uẩn, thất đại, nhưng đó là ứng thân thị hiện tùy

thuận pháp tướng để hóa độ chúng sanh, cho nên không vì có "bỏ thân" mà

tưởng Như Lai vô thường !

Này Ca Diếp ! Khởi tưởng Như Lai vô thường; Tưởng Như Lai nhập

Niết bàn giống như củi hết lửa tắt; Tưởng Như Lai bỏ thân ngũ uẩn là Như

Lai không còn gì ! Nên biết ! Như Lai không hề tương quan và phải chịu sự

chi phối như vậy. Như Lai không có khổ. Thế mà khởi tưởng KHỔ. Đó

là món điên đảo thứ nhất.

Vô thường tưởng thường. Thường tưởng là vô thường. Đấy là

điên đảo. 

Người không tu pháp KHÔNG, không biết  được "thực tướng" các

pháp. Cho nên họ chỉ thấy sự sinh diệt vô thường, sự thọ mạng ngắn ngủi

trong một khoảng thời gian nhất định. Người tu pháp KHÔNG, nhận thức

được "thực tướng" các pháp, biết rõ nguyên ủy của các pháp là chân thường

không gì phá hoại được.

Vậy mà có người cho rằng không nên tu pháp KHÔNG. Họ không

hiểu rằng chân lý vô thường ở trong tánh thường. Tánh chân thường lưu

xuất vô thường. Những pháp hiện có là sự duyên khởi hình thành bởi vô

lượng vô số pháp không. Sự hiểu biết nông cạn sai lầm  là món điên đảo

thứ hai. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

94

      Vô ngã tưởng ngã. Ngã tưởng là vô ngã. 

Phàm phu nói có ngã, Phật pháp cũng nói có ngã. Phàm phu nói

"ngã", nhưng không biết Phật tánh. Thế là ở nơi pháp "vô ngã” tưởng là

“ngã". Đấy là điên đảo. Phật pháp nói “ngã” tức là "Phật tánh". Phàm phu

lập luận rằng: vì trong Phật pháp không có "ngã", cho nên Phật dạy chân lý

"vô ngã" cho các đệ tử mình. Hiểu biết và lý luận như thế, tức là điên đảo.

“Ngã” tưởng “vô ngã”, “vô ngã” tưởng là “ngã”. Đó là món điên đảo thứ

ba.

Tịnh tưởng bất tịnh. Bất tịnh tưởng là tịnh. 

TỊNH, có nghĩa là phải hiểu NHƯ LAI THƯỜNG TRỤ. Thân Như

Lai chẳng phải thân tạp thực; chẳng phải thân phiền não; chẳng phải thân

huyết nhục; chẳng phải thân "phát, mao, trảo, xỉ...", chẳng phải thân bì,

phu, cốt nhục...” giả hợp hình thành. Thân Như Lai chính là PHÁP THÂN

thường trụ; Thân Như Lai "Biến Nhất Thiết Xứ". Nếu có người hiểu rằng :

Như Lai vô thường, thân Như Lai là thân tạp thực, là thân bì, phu, cốt,

nhục, cân, mạch, can, đảm, tràng, vị, tỳ, thận, tâm, phế...giả hợp hình thành.

Rồi họ cũng cho rằng: Pháp, Tăng và Giải thoát cũng đều là pháp có diệt

tận. Đó là nhận thức của người không trí tuệ, ở nơi pháp Tịnh mà tưởng là

Bất tịnh. Đó là món điên đảo thứ tư

Ca Diếp Bồ tát bạch: Thế Tôn ! Nhờ nghe kinh Đại Bát Niết Bàn, từ

nay con mới có được chánh kiến !

Bạch Thế Tôn ! Từ trước đến giờ chúng con đều là bọn người tà kiến

! Vậy mà chúng con tưởng mình đã hiểu được chánh pháp nhiều rồi !

TRỰC CHỈ

Căn cơ chủng tánh Tiểu thừa, tu học giáo pháp "BÁN TỰ": VÔ

THƯÒNG, KHỔ, VÔ NGÃ và BẤT TỊNH là bốn chân lý phải luôn luôn

quán chiếu tư duy, cho đến khi tự mình thực chứng, tự mình thể nhập: Rằng

đó là sự thực bằng trí tuệ, bằng cái thấy của chính mình. Từ bốn chân lý vô

thường, khổ, vô ngã và bất tịnh này làm cơ sở để tiến lên nhận thức bốn

chân lý: KHỔ, TẬP, DIỆT, ĐẠO; gọi chung với cái tên: TỨ ĐẾ, TỨ DIỆU

ĐẾ, TỨ CHƠN ĐẾ, TỨ THÁNH ĐẾ là giáo lý tu học  để  được quả giải

thoát, xuất ly tam giới: A LA HÁN. Do vậy, mà hàng Phật tử tại gia có,

xuất gia cũng có, nói được tên, nhận thức qua loa rằng: đời là "vô thường",

đời là "khổ"...Rồi tưởng mình đã hiểu đạo Phật khá rồi . Sự thực, học hiểu

ngang đó chưa khá. "Học, học nữa và học mãi". Nhà lãnh tụ thiên tài Le

Nin khuyên thế. Bởi vì học bốn chân lý "vô thường"...Bốn chân lý "Tứ đế"

chỉ là người mới học "bán tự giáo", học pháp tu của Tiểu thừa, của người A

La Hán, của địa vị chứng đắc "Hóa thành".  Đối với Đại thừa "Bảo sở”

hãy còn phải nổ lực mà đi, sẽ thấy được ánh bình minh rực rỡ, soi vọng ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

95

lưng trời và một chân trời trong sáng chói chang muôn hồng nghìn lục,

lung linh rạng rỡ của ánh hoàng hôn: NHẬT MỘT HOÀNG CHIẾU !

Thế cho nên học chân lý "vô thường, khổ, vô ngã, bất tịnh” chưa đủ.

Mà phải học hiểu Thường, Lạc, Ngã, Tịnh, cũng bằng trí tuệ đích thực, do

công phu tư duy quán chiếu của chính mình. Nếu không tu học được như

vậy, bốn chân lý lại trở thành bốn thứ điên đảo, bốn ý niệm lộn sòng: Cái

"Thường" tưởng "Vô thường".  Cái "Vô thường" lại tưởng "Thường". 

"Tịnh" lại cho là "Bất tịnh".  Cái "Bất tịnh" tưởng là "Tịnh". Đó là lý do, là

điều kiện mà nhà văn Kim Dung sáng tạo cho sự sai lầm ấy qua cái từ "Tẩu

hỏa nhập ma" ! Tức là tu luyện không đúng chánh pháp , tu sai lạc thành

"khùng" !

Tóm lại phẩm TỨ ĐẢO ở kinh Đại Bát Niết Bàn, đức Phật đinh ninh

dạy rõ rằng: Ngoài chân lý "vô thường, khổ, vô ngã, bất tịnh” còn phải học

bốn chân lý "THƯỜNG, LẠC, NGÃ, TỊNH" nữa. Chưa hết. Khi  đã có ý

thức để nhận thức KHỔ, LẠC; THƯỜNG, VÔ THƯỜNG; NGÃ, VÔ NGÃ;

TỊNH, BẤT TỊNH" còn phải áp dụng GIỚI học, ĐỊNH học, TUỆ học; còn

phải hành xử VĂN, TƯ, TU  để quán chiếu, tư duy thì mới  đem lại cho

người đệ tử Phật kết quả an vui, giác ngộ, giải thoát bất tư nghì hiện ở cõi

đời này./.

***** ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

96

 PHẨM THỨ MƯỜI HAI

NHƯ LAI TÁNH

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Chúng sanh trong hai mươì

lăm cõi có NGÃ không ?

Đức Phật dạy: Này Thiện Nam tử ! NGÃ đồng nghĩa với NHƯ LAI

TÀNG. NHƯ LAI TÀNG đồng nghĩa với PHẬT TÁNH. Tất cả chúng sanh

đều có PHẬT TÁNH ấy. Do vậy, chúng sanh trong hai mươi lăm cõi đều

có NGÃ. NGÃ hay PHẬT TÁNH là cái vốn có của chúng sanh trong hai

mươi lăm cõi; vậy mà từ lâu chúng sanh bị vô minh phiền não ngăn che lấp

kín nên không nhận biết. Giống như cô gái nghèo, trong nhà đã sẵn có kho

tàng ngọc báu, vàng ròng chôn dấu từ lâu mà không tự biết. Trong một dịp

may, nhờ có người khách thông minh nhận biết chỉ bày cách khai quật, kho

tàng châu báu hiển lộ ra, cô gái vui mừng khôn xiết, rất đỗi ngạc nhiên và

kính trọng người khách tài ba đã làm việc hy hữu giúp mình !

Phật dạy: Này Ca Diếp ! Phật tánh của chúng sanh cũng như vậy.

Tất cả chúng sanh chẳng nhận thấy được, có khác gì cô gái nhà nghèo kia

có kho vàng mà không biết. Nay Như Lai chỉ bày Phật tánh sẵn có của tất

cả chúng sanh đang bị phiền não vô minh che lấp. Như Lai chỉ bày kho báu

giác tánh vốn có của chúng sanh. Giác tánh đó, chính là Phật tánh. Chúng

sanh nhận thấy được, lòng rất vui mừng, trân trọng quy ngưỡng Như Lai.

Người khách thông minh giúp cô gái chỉ là người biết sự thật đã có. 

Như Lai chỉ bày Phật tánh của chúng sanh cũng chỉ là người chỉ ra một sự

thật vốn có của chúng sanh mà thôi !

Này Ca Diếp ! Ví như cô gái có đứa con bệnh tìm đến y sĩ. Thầy

thuốc bảo: sau khi con uống thuốc, cô không nên cho nó bú sữa mẹ, vài

hôm sau bệnh cháu sẽ lành. Nhằm trị bệnh cho con, cô gái lấy chất đắng

màu đen thoa lên vú bảo đứa bé: vú mẹ có chất độc và nhớp con không nên

bú...Đứa bé thấy nhớp và có mùi đắng không dám gần, dù khát, đói và thèm

sữa mẹ.

Vài hôm sau, thuốc đứa bé uống đã tiêu hóa, bệnh đã lành. Người

mẹ lấy nước rửa vú sạch, gọi con  đến bú. Bấy giờ  đứa bé rất  đói khát,

nhưng nhớ mùi đắng, chẳng dám đến bú. Người mẹ bảo: mấy ngày qua vì

con uống thuốc phải kiêng sữa, mẹ lấy chất đắng thoa vào vú, bôi đen để

con sợ mà không đòi. Nay thuốc con đã tiêu hóa, không cần phải kiêng sữa

nữa. Con bú rất tốt chẳng có hại gì. Đứa bé nghe mẹ bảo vui mừng đến bú.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

97

Này Ca Diếp ! Như Lai cũng như vậy. Nhằm hóa  độ chúng sanh,

Như Lai dạy tu quán niệm pháp vô ngã. Nhờ quán niệm pháp vô ngã mà

dứt được ý niệm chấp ngã nên thọ dụng được Niết bàn. Nhằm trừ bỏ những

vọng kiến trên đời, Như Lai chỉ dạy pháp xuất thế gian. Chỉ rõ quan niệm

chấp ngã của người đời là hư vọng, không chân. Tu quán niệm pháp vô ngã

để thân tâm được nhẹ nhàng thanh thoát. Lời dạy đó của Như Lai, giống

như cô gái kia nhằm chữa bệnh cho con, lấy chất  đắng màu  đen bôi lên

vú...Như Lai vì muốn dạy tư duy quán niệm tánh "KHÔNG" của vạn pháp

nên nói các pháp VÔ NGÃ. Cô gái khi rửa sạch vú rồi, gọi con  đến bú.

Hôm nay Như Lai chỉ dạy Như Lai Tàng (có ngã) các Tỳ kheo chớ có sanh

lòng kinh nghi sợ sệt mà nên phân biệt nhận rõ Như Lai Tàng là sự thật. Đó

chính là tánh chân ngã, chân tịnh, chân thường, chân lạc của vạn pháp.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch thế Tôn ! Theo ý nghĩ của con thì...có lẽ

không có tánh NGÃ chân thật ! Bởi vì lúc đứa trẻ mới sanh không có hiểu

biết. Nếu có ngã, lẽ ra mới sanh liền có hiểu biết. Do lẽ đó, suy luận biết

rằng: không có NGÃ. Nếu quyết định có ngã, sau khi thọ sanh lẽ ra không

bị chết mất ! Nếu tất cả chúng sanh đều có Phật tánh và thường trụ, lẽ ra

không có sự biến đổi hư hoại. Nếu không có biến đổi hư hoại, tại sao có Bà

la môn, Sát đế lỵ, Phệ xá, Thủ đà la...giai cấp sai biệt ? Hiện tiền ai cũng

thấy rõ: Nghiệp báo không đồng, chủng tộc, màu da, ngữ ngôn sinh hoạt

đều riêng khác. Nếu quyết định có ngã thì tất cả chúng sanh lẽ ra không

được có hơn kém và sai khác nhau như vậy.

Do những luận cứ trên, quyết định biết Phật tánh chẳng phải pháp

thường trụ. Nếu cho rằng: Phật tánh là thường trụ thì duyên cớ gì lại nói có:

sát sanh, trộm cướp, tà dâm. Có vọng ngôn, ỷ ngữ, lưỡng thiệt,  ác khẩu. Có

dâm dục, sân nhuế và vô minh tà kiến. Nếu ngã tánh là thường trụ cớ gì sau

khi uống rượu lại say men, mê muội ! Nếu ngã tánh là thường trụ, người

mù lẽ ra thấy sắc, người điếc lẽ ra nghe thanh, người câm lẽ ra nói được.

Nếu ngã tánh là thường trụ, lẽ ra chẳng cần sợ tránh kẻ ác..thú dữ, thuốc

độc, dao gươm làm hại. Nếu ngã tánh là thường trụ thì những việc đã từng

nghe thấy lẽ ra không quên. Nếu ngã tánh là thường trụ lẽ ra không có hài

đồng, tráng niên, thiếu nữ, lão thành... Nếu ngã tánh là thường trụ thì nó ở

chỗ nào trong thân thể ?

Phật dạy: Này Ca Diếp ! Ví như Đại lực sĩ của nhà vua dũng kiện tài

ba, trên trán Đại lực sĩ có nạm viên bảo châu vô giá. Trong lúc Đại lực sĩ

tranh tài đọ sức với một địch thủ kỳ phùng, họ tận dụng những đòn đánh

đầu, những pha chạm trán hiểm hóc để dành phần chiến thắng. Do vậy, hạt

bảo châu trên trán của Đại lực sĩ bị lún sâu vào trán, chỉ để lại nơi đây một

dấu thương tích rướm máu và ê ẩm ! Đại lực sĩ bèn mời lương y chữa trị vết

thương. Lương y tài giỏi, xem vết thương biết là do hạt bảo châu lún vào ở

khuất dưới da. Lương y hỏi: Hạt bảo châu trên trán lực sĩ đâu rồi ? Đại lực ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

98

sĩ kinh hãi đáp: Hạt bảo châu trên trán của tôi đã mất rồi ư ? Nói xong, lo

rầu buồn bã.

Lương y an ủi: Ông không nên buồn rầu đau khổ như vậy. Tại vì lúc

ông tranh tài đấu vật với lòng hiếu thắng quá hăng say khiến hạt bảo châu

bị lún khuất dưới thịt da mà không hay biết.

Lực sĩ chưa tin lời của lương y sĩ. Nghĩ rằng: Nếu hạt châu ở dưới

da, máu me rịn ứa, cớ sao hạt châu lại chẳng trồi lên. Còn như hạt châu ở

trong gân hoặc xương lẽ ra không thể thấy. Lương y sĩ này gạt gẫm ta

chăng ?

Bấy giờ, lương y sĩ cầm gương soi trên mặt Đại lực sĩ. Hạt bảo châu

hiện ánh sáng trong gương. Lực sĩ nhìn thấy ngạc nhiên mừng rỡ.

Này Ca Diếp ! Tất cả chúng sanh cũng giống như vậy. Tại vì không

được gần gũi bậc thiện tri thức cho nên dầu có Phật tánh mà không thấy

biết. Vì vậy phải sống trong đời sống địa ngục, ngạ quỉ, súc sanh, A tu la,

Bà la môn, Sát đế lợi, Tỳ xá, Thủ đà la; thậm chí Chiên đà la, hạng người

ngoại cấp. Sanh trong các đường sai khác như vậy đều do TÂM TƯỞNG

và NGHIỆP DUYÊN gây tạo ra. Dầu được thân người, nhưng phải chịu

điếc, đui, câm, ngọng, tật bệnh khác nhau, ê chề trong hai mươi lăm cõi.

Tất cả chỉ vì vô minh. Tham sân, si, phiền não che lấp bổn tâm nên không

biết Phật tánh, không hay mình có Phật tánh. Như chàng Đại lực sĩ kia, hạt

bảo châu vẫn ở trong thân mà hốt hoảng tưởng là đã mất !

Người không thân cận thiện tri thức, không biết  được NHƯ LAI

TÀNG, nên chỉ biết tu vô ngã.

Hạng chưa phải thánh nhân xuất thế, dầu nói có ngã, nhưng chẳng

biết được tánh chân thực của ngã.

Hàng đệ tử Phật, không gần gũi thiện tri thức, thường tu học vô ngã,

mà không biết được tánh chân thực của vô ngã.

Này Ca Diếp ! Như Lai nói: Tất cả chúng sanh đều có Phật tánh và

chỉ rõ Phật tánh như Lương y sĩ chỉ viên bảo châu cho chàng Lực sĩ thấy rõ

trước gương.

Lại nữa ! Ca Diếp ! Ví như đất ở vùng núi tuyết có thứ thảo mộc tên

A Dà Dà (vị thuốc thượng hảo hạng trị lành những chứng bịnh ngặt nghèo),

dược vị hảo hạng này vốn đã có cũng như đang có và sẽ có mãi mãi ở vùng

đất ấy; nhưng vì nó mọc len lõi với cỏ cây, lẫn lộn trong lùm rừng cho nên

người thường chẳng mấy ai biết được. Vả lại với người thường dược vị chỉ

là một thứ thảo mộc có thể trở thành vị đắng, vị chua hay chát, thậm chí trở ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

99

thành vị độc có hại cho người. Chỉ có người giỏi thuốc (đại lương y) mới

nghe được mùi, biết giá trị của thuốc và phát hiện tìm ra được nó mà thôi.

Nếu không phải bàn tay của đại y vương thì không ai nhờ cậy được gì. Nhờ

bàn tay đại y vương làm cho A Dà Dà trở thành linh dược cứu khổ cho

những người đang bị bệnh khổ hoành hành.

Này Ca Diếp ! Như Lai Tánh, vốn có trong mọi con người, cũng như

dược vị A Dà Dà vốn có trong vùng núi tuyết vậy, vì dược vị A Dà Dà đã

mọc lẫn lộn với cỏ cây, len lõi trong lùm rừng thường nhân không mấy ai

tìm phát hiện được. Chỉ có y vương tài giỏi mới phát hiện, tìm ra và chế

biến nó thành vị thuốc quý. Như Lai Tánh bị tánh phiền não vô minh lẫn

lộn và len lõi chung cùng làm cho chúng sanh thường nhận không ra. Chỉ

có Như Lai Thế Tôn xuất hiện ra đời mới phát hiện, mới có khả năng chế

biến bằng cách chỉ rõ Như Lai Tánh cho tất cả chúng sanh. Vì lùm bụi vô

minh che lấp khiến mọi người không nhờ cậy dược tánh Như Lai vốn có

của mình. Thậm chí biến chất trở thành tánh: Tỳ xá, Thủ đà la..., tánh địa

ngục, ngạ quỉ, súc sanh trong hai mươi lăm cõi, như vị A Dà Dà trở thành

độc dược trong tay người vô trí !

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Do duyên cớ gì, Như Lai nói

kinh Đại thừa phương đẳng như chất cam lồ mà cũng có lúc như độc dược !

Phật bảo: Này Ca Diếp ! Nay ông muốn biết nghĩa chân thực của

kho tàng Như Lai (Như Lai Tàng) ta sẽ vì ông mà chỉ dạy:

Bấy giờ đức Thế Tôn nói kệ:

Có người uống cam lồ

Hại mạng bị chết sớm

Cũng có người uống cam lồ

Thêm tuổi thọ sống lâu

Có người uống thuốc độc được sống

Có người uống thuốc độc bị chết

Kinh Đại thừa cũng thế

Người có trí vô ngại là cam lồ

Kẻ chấp nê là độc dược

Sữa bơ “pho-mai”, “ya-ua”

Đường phèn, mật ong, nước trái cây

Uống tiêu hóa là thuốc bổ

Không tiêu hóa thành độc dược

Kinh Đại thừa cũng vậy

Với người trí: cam lồ

Kẻ mê mờ Phật tánh

Nghe Đại thừa: độc dược

Cũng như trong các vị ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

100

Vị sữa bơ hơn cả

Người tinh tấn tiến tu

Nương nơi pháp Đại thừa

Được chứng nhập Niết bàn

Người chứng biết Phật tánh

Thọ dụng vị cam lồ

Không tử cũng không sanh

Này Ca Diếp ! nên biết

Khéo phân biệt "Tam quy y"

Thật tánh của "tam quy"

Là chân tánh của "ngã"

Gẫm kỹ tư duy sâu:

Tánh NGÃ là tánh Phật

Người mà hiểu được vậy

Thể nhập Như Lai Tàng

Biết NGÃ và NGÃ SỞ

Là hạng người xuất thế

Hiểu thực tánh Tam Bảo

Là vô thượng trên đời

Kệ Như Lai vừa nói

Chỉ Phật tánh mọi người !

Ca Diếp Bồ tát nói kệ hỏi Phật:

Con nay chưa  biết rõ

Quy Tam Bảo thế nào ?

Được vô thượng, vô úy

Quy y Phật thế nào ?

Để được sự an ổn

Thế nào quy y Pháp ?

Xin Phật dạy bảo cho !

Quy y Tăng thế nào ?

Được lợi lớn vô thượng

Đức Phật trí tuệ lớn

Xin thương, phân biệt rõ

Bí mật tạng Như Lai

Đức Phật dạy qua bài kệ:

Ca Diếp! Ông nên biết

Như Lai sẽ vì ông

Mở kho tàng bí mật

Khiến ông được dứt nghi

Nay hãy khéo lóng nghe

Ông trong hàng Bồ tát ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

101

Cùng đồng một danh hiệu

Với đức Phật thứ bảy

Người quy y Phật

Đích thực Ưu bà tắc

Không quy y ai nữa

Dầu xưng "Đấng thần tiên" !

Quy y với Pháp rồi

Lánh xa đường sát hại

Quy y thanh tịnh Tăng

Không theo thờ ngoại đạo

Nương về với Tam bảo

Ắt được vô sở úy

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật:

Con quy y Tam bảo

Là đi trên đường chánh

Cảnh giới của chư Phật

Tánh bình đẳng nhất chân

Nhìn đời bằng tuệ nhãn

Tánh ngã và tánh Phật

Không hai, không sai khác

Hiểu vậy, Phật ngợi khen

Thẳng đến nơi an ổn

Cũng gọi Chánh biến tri

Thường được Phật tán thán

Đi hết con đường Phật

Thọ dụng vị cam lồ

Các cõi không hiện hữu

Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: Này Ca Diếp ! Nay ông chẳng nên giống

hàng Thanh văn và phàm phu mà phân biệt Tam bảo ! Đối với tư tưởng của

người Đại thừa, không có tướng "Tam quy y" sai khác. Bởi ngay nơi Phật

tánh có Pháp tánh và Tăng tánh rồi. Vì hóa độ hàng Thanh văn và phàm

phu nên phân biệt nơi tướng Tam quy y sai khác đó thôi !

Này Ca Diếp ! Chân lý đích thực không cần phải có ba pháp quy y.

Quy y Phật là đủ cả rồi. Ví như thân người, đầu trên tất cả, không đồng với

tay chân lóng đốt. Phật là bậc tối tôn, tối thượng không sánh với Pháp cùng

Tăng. Chỉ vì hóa độ thế gian, thị hiện những tướng tam quy y sai khác. Vì

thế, ông chẳng nên như hàng phàm phu, nhận biết ba pháp quy y sai khác.

Đối với Đại thừa, ông phải như dao bén mạnh mẽ cắt đứt lưới nghi !

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Con vẫn biết nhưng dụng ý

hỏi. Con vì hàng Bồ tát Đại dũng mãnh mà bạch hỏi yếu điểm thực hành ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

102

đem lại kết quả giải thoát quyết định. Con cũng muốn Như Lai vì các Bồ tát

tuyên dương kinh điển phương đẳng Đại thừa Đại Niết bàn , và hôm nay

con cũng đã an trụ trong đó. Con đã chứng biết pháp Tam Quy y chân thực.

Nếu có chúng sanh nào tin kinh Đại Niết bàn, người đó tự nhiên rõ thấu ba

pháp Quy y. Biết rõ: Rằng Phật tánh có đủ Pháp tánh và Tăng tánh đồng

thời. Người này không cần ba pháp quy y ở đâu xa và biết chắc rằng vị lai

đây, thân ta sẽ thành tựu ngôi vị Tam Bảo. Vì vậy, ta siêng năng tinh tấn tu

học Đại thừa.

Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: Lành thay ! Này Thiện nam tử, ông  đã

thành tựu trí tuệ rất sâu. Nay ta sẽ vì ông chỉ bày pháp tư duy, mở mang trí

tuệ ngõ hầu chứng nhập kho tàng bí mật của Như Lai.

Nếu NGÃ là có thì rơi vào chấp thường, không thể rời khổ. 

Nếu NGÃ là  không, rơi vào  đoạn kiến, dù có tu hành thanh tịnh

cũng chẳng có lợi ích gì. 

Nếu cho rằng tất cả hành pháp  vô thường thì rơi vào đoạn kiến.

Nếu cho rằng tất cả hành pháp là thường thì rơi vào thường kiến. 

Nếu nói đời hoàn toàn khổ, là nhìn đời bằng đoạn kiến. Nếu nói đời

là cảnh an lạc, rơi vào thường kiến rồi ! 

Chấp thường, chấp đoạn là còn vướng trong phạm trù cực đoan thiên

kiến. Do vậy, người tu pháp khổ là không tốt. Người tu các pháp lạc được

coi là tốt. Người tu các pháp vô ngã, thuộc về phiền não. Người tu các pháp

thường gọi là người có khả năng thể nhập kho tàng bí mật Như Lai.

Niết bàn không có nơi chốn cố định. Tu những pháp vô thường...thì

vướng vào tiền tài vật chất hữu vi. Tu những pháp thường...là môi trường

thể nhập Phật tánh, Pháp tánh, Tăng tánh và chánh giải thoát Niết bàn. Nên

biết ! Phật Pháp là trung đạo. Phải xa lìa hai bên mà nhận thức các pháp.

Người phàm phu ngu mê tiếp thu được những tư tưởng Đại thừa liễu nghĩa

đó không nghi hoặc sẽ giống như người gầy yếu được uống thuốc bổ "thánh

dược thần phương" chắc chắn khí lực tăng, thân thể phục hồi khỏe mạnh.

Những pháp "hữu", "vô", "thường", "đoạn" không có tánh cố định. Ví

như tứ đại tánh không có chuẩn quân bình, cho nên chúng thường tương

phản. Lương y khéo biết, tùy tướng đại nào thịnh suy tăng giảm mà điều

chỉnh, thân thể sẽ an khang.

Này Ca Diếp ! Như Lai đối với các chúng sanh cũng như vị lương y.

Chỉ vẽ rõ ràng thể tướng sai khác của các loại vô minh phiền não để diệt

trừ. Phật cũng khai thị kho tàng bí mật của Như Lai: Rằng Phật tánh, Pháp

tánh, Tăng tánh thanh tịnh, thường trụ không biến hoại.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

103

Người phàm phu không hiểu kho tàng bí mật của Như Lai. Nếu nói

KHỔ, họ cho thân là vô thường tuyệt đối không có tánh lạc. Nếu nói VÔ

THƯỜNG, họ chấp tất cả thân đều mục bở vô dụng như gạch ngói chưa

hầm.

Nếu là người trí phải quán sát, phải tư duy, chẳng nên nói tất cả đều

vô thường, vì chính thân tâm ta có chủng tử Phật, có Phật tánh.

Nếu nói VÔ NGÃ, phàm phu sẽ cho rằng tất cả Phật, Pháp, Tăng

đều không thực chất (vô ngã). Người trí phải biết VÔ NGÃ là giả danh, là

phương tiện của Như Lai. Nó có giá trị ở lớp học khi còn "bán tự giáo" mà

thôi. Là người trí không được nghi ngờ !

Nếu nói Như Lai Tàng là không tịch, người phàm phu sanh kiến

chấp đoạn diệt. Người trí phải hiểu Như Lai thường trụ không biến hoại.

Nếu nói giải thoát không có tướng mạo, người phàm phu cho rằng

chứng giải thoát là dứt mất. Người trí quán biết Như Lai giải thoát dù có đi,

đứng, ra vào...nhưng vẫn thường trụ không biến đổi.

Nếu nói vô minh làm nhân mà có các hành pháp, phàm phu phân

biệt tưởng rằng có hai pháp: MINH và VÔ MINH. Người trí rõ biết không

có hai tánh. Tánh không hai là thực tánh, tức là tánh Phật !

Nếu nói các hành (sự vận động duyên khởi nương gá kết hợp thành

vật chất) là nhân, duyên khởi có thức, phàm phu cho rằng "hành" và "thức"

hai tánh riêng nhau. Người biết rõ không có hai tánh. Tánh không hai tức là

Phật tánh.

Nếu nói thập thiện, thập ác có thể tạo tác  đường lành,  đường dữ,

pháp lành, pháp dữ. Người phàm phu nghe rồi cho rằng có hai con đường.

Người trí rõ biết "đường" không có hai. Tánh không hai, tức là thực tánh...

Kho tàng bí mật của Như Lai (Như Lai Tàng) ý nghĩa về TÁNH vô

lượng vô biên như thế. Đó là chỗ mà chư Phật đều tán thán.

Này Ca Diếp ! Ngã và vô ngã, tánh và tướng không có hai thứ. Ông

phải thận trọng mà thọ trì, ghi nhớ, giữ gìn kinh điển này !

Này Ca Diếp ! Ví như sữa. Từ sữa có bơ, có "phó mát", "ya ua". Do

đổi duyên thay nhân mà sanh ra bốn thứ tên khác nhau và bốn thứ hương vị

sai khác. Dù có bốn thứ tên, bốn thứ hương vị mà không thể nói sữa có bốn

tên và bốn tánh như vậy. Nếu sữa là bơ thì không gọi nó là sữa. Nếu bơ

không từ sữa, bơ hiện hữu từ đâu ? Tánh và vị của sữa bơ không thể nói

hai, cũng không thể nói một. Phó mát, ya-ua cũng vậy. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

104

     Do cỏ lúa làm nhân duyên, con bò cái được ăn cỏ lúa tươi tốt thì sữa

bò có chất lượng, khi chế biến thành bơ, phó mát ...hương vị sẽ ngon, nhiều

bổ dưỡng. Nếu bò cái ở chỗ cỏ cháy đồng khô thì sữa của nó không đạt yêu

cầu chất lượng, khi chế phẩm làm ra. Cũng như vậy, các chúng sanh do

MINH cùng với VÔ MINH, do nghiệp làm nhân duyên mà sanh, có hai thứ

tướng. Nếu VÔ MINH được chuyển hóa sẽ biến thành MINH. Tất cả những

pháp thiện, bất thiện; khổ hay lạc; triền phược hay giải thoát..cũng như vậy,

không có hai thứ. Đó là chân lý "BẤT NHỊ", Như Lai đem dạy vẽ cho các

ông !

Này Ca Diếp ! Chân lý "nhân duyên sanh", người trí đừng bao giờ

có ý mong tìm đầu mối.

Này Ca Diếp ! Do vì phiền não che đậy, chúng sanh không thấy biết

Phật tánh, như người phước mỏng không được gặp được con bò cái ăn cỏ

phì nhị ở Tuyết sơn.

Nên biết, trong biển lớn, nước chỉ có một vị mặn, nhưng trong đó

cũng có nước ngọt ngon. Đất núi Tuyết sơn dù sanh nhiều cỏ thuốc quí,

nhưng cũng có cỏ độc. Thâm tâm chúng sanh cũng vậy, dù có rắn độc tứ

đại nhưng trong đó cũng có diệu dược Phật tánh. Phật tánh ấy không phải

pháp mới kiến tạo, mới làm ra, chỉ vì phiền não khách trần che khuất. Nếu

chúng sanh dứt trừ phiền não thì liền thấy Phật tánh thành đạo Vô thượng

Bồ đề. Ví như giữa hư không, mây đen giăng, sấm nổ nổi lên, lúc này trên

ngà của voi đều hiện ra bông. Nếu không có sấm nổ thì bông không hiện.

Phật tánh của chúng sanh cũng vậy, thường bị phiền não che khuất nên

không thấy  được. Nếu  được nghe, bằng lòng tiếp thu kinh Đại thừa Đại

Niết bàn vi diệu này thì được thấy Phật tánh, như bông hiện trên ngà voi.

Giả sử nghe hiểu tất cả tam muội, giáo nghĩa trong khế kinh mà chưa nghe

kinh Đại Niết Bàn này thì chẳng biết được kho tàng vi diệu bí mật của Như

Lai. Như lúc không có tiếng sấm thì không sao tìm thấy bông trên ngà voi

vậy.

Ca Diếp ! Nên biết nếu có thiện nam tử, thiện nữ nhơn nào có thể tu

học kinh Đại Niết bàn này, đó là người báo được ơn Phật, là Phật tử chân

chính.

Ca Diếp Bồ tát bạch Phật: Thế Tôn ! Như lời Phật dạy, Phật tánh rất

sâu, mầu nhiệm, khó thấy, khó thể nhập. Hàng Thanh văn, Duyên giác có

thể không đến được ?

  Đức Phật khen: Ca Diếp ! Đúng như lời ông vừa tán thán. Kinh Đại

Bát Niết Bàn là kho tàng bí yếu của Như Lai, cho nên tiểu trí như hàng 

Thanh văn, Duyên giác khó thâm nhập.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

105

Ca Diếp ! Nên biết, kinh Đại Niết bàn vi diệu này, lúc Như Lai chưa

nói, các Bồ tát đầy đủ các ba la mật như hàng Thập Trụ Bồ tát mà chỉ thấy

biết một phần ít. Khi chứng địa vị Thập Địa hãy còn chưa thấy Phật tánh rõ

ràng.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Phật tánh vi diệu khó thấy như

vậy, những người nhục nhãn làm sao thấy được ?

     Phật dạy: Người và trời chỉ tin thuận lời kinh mà biết. Hàng Thanh

Văn, Duyên giác tin thuận kinh Đại Niết bàn này sẽ tự chứng biết nơi thân

mình có Phật tánh. Vì vậy, phải tinh tấn tu tập kinh Đại Niết bàn. Phật tánh

chỉ có Phật mới biết rõ.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Tất cả chúng sanh phàm phu

chưa chứng thánh đều nói có NGÃ. Kiến giải đó như thế nào ? Xin Thế

Tôn dạy bảo.

Phật nói: Sự hiểu biết đó giống như câu chuyện "một con dao".

Hoàng tử của một Quốc vương, thường có một gia nô hầu hạ đỡ đần.

Thỉnh thoảng đôi lúc gia nô trộm thấy Hoàng tử có con dao quý báu. Dao

này vốn là bảo vật trong kho của quốc vương. Chàng gia nô đem lòng mơ

tưởng ham thích một con dao như vậy. Dịp nọ, Hoàng tử đào tẩu lưu vong

đem theo con dao báu sang nước khác. Dân trong cả nước ai cũng biết

trong kho tàng bảo vật của Quốc vương có một con dao báu. Một hôm

chàng gia nô ngủ trọ nhà dân, nửa  đêm mớ nói: "con dao ! con dao !” 

Người nhà nghe được bắt nạp cho vua. Vua gạn hỏi: "Nhà người nói con

dao. Nay con dao ở đâu ?" Người gia nô thuật rõ lại mọi việc liên hệ với

Hoàng tử trước kia và tâu rằng: Hiện nay nhà vua có giết chết thần cũng

không có khả năng tìm ra con dao ấy. Là một gia nô, muốn nhìn cho rõ con

dao báu còn không dám, làm sao được chạm đến và đánh cắp con dao. Xin

Đại vương lượng xét.

Vua hỏi: Lúc nhà ngươi trộm thấy dao, hình dạng con dao giống thứ

gì ?

Gia nô thưa: Tâu Đại vương ! Thần thấy con dao giống như sừng dê

đen.

Vua nghe xong cả cười bảo: Nhà ngươi đừng sợ, ta tha cho ngươi.

Trong kho báu vật của ta không có thứ dao ấy, làm sao ngươi thấy con dao

như thế ở nơi vương tử !    

Sau sự kiện đó, vị Quốc vương băng hà.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

106

Triều thần liền lập Vương tử khác kế vị làm vua. Tân vương đem

chuyện con dao hỏi các quan: Chư khanh có ai từng thấy con dao báu đó

chăng ? Hình dáng nó như thế nào ? Các quan đồng tâu: Chúng thần từng

thấy con dao như sừng dê đen.

     Vua nói: Trong kho báu vật của trẫm không có thứ dao hình dạng

như vậy.

Lần lượt năm tháng trôi qua, bốn triều đại Tân vương thừa kế, cũng

tra hỏi con dao ấy, nhưng đều không kết quả.

Sau đó, vị Vương tử bôn đào lưu vong ngày trước trở về nước, được

nhân dân trăm họ tôn làm vua. Sau khi lên ngôi xong, Tân vương lại đem

chuyện con dao hỏi các triều thần văn võ: Các khanh trong triều có thấy

con dao đó không ? Hình mạo nó như thế nào ?

Các quan tâu: Chúng tôi có thấy. Rồi lần lượt mỗi người nói lên cái

thấy của mình. Người nói con dao màu đen như sừng dê đen. Người nói

con dao có dáng cong cong như trái cà tím. Kẻ nói con dao có màu xanh

nhạt cong và nhọn nhọn như trái đậu bắp. Người nói chính tôi thấy con dao

đen và dài như trái ô môi...

Vua nghe cả cười phán: Các khanh đều chẳng thấy biết hình dáng

đích thật con dao của ta !

Phật bảo: Này Ca Diếp ! Bồ tát xuất hiện ở nơi đời nói tướng chân

chật của NGÃ cũng như vậy. Nói xong, bỏ đi cũng như Vương tử mang con

dao quý bôn đào lưu vong qua nước khác.

Người phàm phu u mê cho rằng tất cả đều có NGÃ. Như người gia

nô kia ngủ nhờ nhà người, mớ nói: "con dao ! con dao !" 

Hàng Thanh văn, Duyên giác cùng các chúng sanh luận đàm tướng

NGÃ. Người nói, tôi thấy tướng của NGÃ lớn bằng ngón tay cái. Người nói

tướng  NGÃ cỡ hạt  đậu xanh. Kẻ nói nhỏ như hạt cải. Cũng có kẻ nói:

Tướng của NGÃ ở trong tâm, nó sáng rỡ như mặt trời. 

Đích thực, những chúng sanh  đó  đều chẳng biết tướng của NGÃ,

như các quan của năm triều đại, chẳng có ông nào biết được hình dáng đích

thực của con dao.

Bồ tát nói tướng trạng của NGÃ, hàng phàm phu chẳng rõ biết, vọng

tưởng tượng ra các hình tướng của NGÃ, như những ông quan các tiên triều

diễn tả hình dáng con dao.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

107

Các hạng phàm phu đó, lần lượt nối nhau mà sanh những tà kiến cho

riêng mình.

Nhằm dọn quét sạch những tà kiến cho chúng sanh, Như Lai xuất

hiện ra đời nói pháp "VÔ NGÃ". Như Vương tử bảo các quan: "Trong kho

tàng của ta không có thứ dao như vậy".

Này Ca Diếp ! Hôm nay Như Lai nói NGà đích thực là PHẬT

TÁNH. Phật tánh đó, ở trong giáo pháp của Như Lai, như con dao báu kia.

Này Ca Diếp ! Nếu có người khéo phân biệt, diễn đạt rõ ràng, xiển

dương chánh pháp Đại thừa Đại Niết bàn. Nên biết người đó chính là Bồ

tát.

TRỰC CHỈ

NHƯ LAI, một đức hiệu trong mười đức hiệu của một vị Phật. Chư

Phật trong mười phương đều có mười đức hiệu như nhau: Như Lai. Ứng

Cúng. Chánh Biến Tri. Minh Hạnh Túc. Thiện Thệ. Thế Gian Giải. Vô

Thượng Sư. Điều Ngự Trượng Phu. Thiên Nhơn Sư. Phật. Thế Tôn. Như

Lai được hiểu là Phật, nhưng đặc biệt chỉ Phật Pháp thân Tỳ Lô Giá Na.

NHƯ LAI TÁNH, tức Phật tánh hiểu vậy không sai. Nhưng phải hiểu

"Phật tánh" trong kinh Đại Bát Niết Bàn là PHÁP THÂN TỲ LÔ GIÁ NA.

Tánh thanh tịnh bản nhiên BIẾN NHẤT THIẾT XỨ. Tánh hiện hữu tồn tại

vĩnh cửu với không gian vô tận, thời gian vô cùng.

NHƯ LAI TÁNH ở kinh Đại Niết Bàn, Như Lai dạy: TÁNH PHÁP

THÂN NHƯ LAI.

Tất cả chúng sanh đều có, vốn có Phật tánh. Thế nhưng chúng sanh

không biết, như cô gái nhà nghèo, chịu cảnh nghèo trong khi dưới nền nhà

của mình có kho tàng vàng ròng, châu báu...

Người khách thông minh phát hiện chỉ giúp cho cô kho báu cô vừa

cám ơn, vừa thán phục. Sự thực, cô thọ dụng những gì vốn có của cô mà

thôi !

Phật đối với chúng sanh, chỉ là người khách thông minh ấy !

Vô ngã hay ngã trong Phật pháp là vấn đề phải có học kỹ, có tu thật

mới đúng được. Giáo lý của đạo Phật có: vô tự giáo, bán tự giáo và mãn tự

giáo. Khi luận về vô ngã hay ngã phải đặt mình vào loại hiểu biết văn tự

nào trong ba thứ văn tự ngôn giáo ấy. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

108

     Vô ngã là Như Lai dạy. Ngã cũng là lời Như Lai dạy. Dạy giáo lý

"vô ngã", Như Lai dạy "lớp bán tự" cho Nhị thừa. Đại thừa Bồ tát học

"mãn tự giáo" phải biết Ngã chính là Như Lai Tánh  thường trụ không

biến hoại. Như Lai dạy "vô ngã" cho hàng phàm phu, Nhị thừa, trong lúc

"bệnh chấp" của họ còn tác động âm ỉ chưa tiêu.

 Như Lai hành sử cách giáo hóa đó như người mẹ tự bôi đen vú mình

và thoa chất đắng cay để cho con đừng đòi bú trong lúc thuốc trong bụng

bé uống chưa tiêu.

Thuốc đã tiêu hóa bụng của bé ổn, người mẹ rửa sạch vú kêu con

cho bú trở lại, vì sữa mẹ rất tốt con ạ !

Kinh Đại Bát Niết Bàn Như Lai dạy NGÃ, phải biết cho rõ.

Có NGÃ. NGÃ là PHẬT TÁNH. PHẬT TÁNH là NGÃ. NGÃ TÁNH

tức là NHƯ LAI TÁNH thường trụ không biến hoại. Thường, Lạc, Ngã,

Tịnh cũng là tánh chân thực không biến hoại như vậy.

NGÃ tánh thường trụ không biến hoại nhưng có thể biến dạng. Tùy

"duyên cớ", hoàn cảnh, môi trường đến lúc kết quả NGÃ TÁNH mỗi mỗi

đều khác biệt. Ví như tánh vàng ròng, người ta ứng dụng chế tạo: kiềng,

vòng, trâm, nhẫn, hoa tai, nút áo, gọng kính, dây  đồng hồ....Thực chất,

vàng không có nhiều tên và nhiều dạng như vậy. Vậy mà thực tế, không tên

và những dạng ấy, không có món nào không phải vàng. Vàng ròng một, có

thể biến dạng ra nhiều. Đến tay người thợ kim hoàn tài giỏi, tất cả vàng tản

mạn sẽ hoàn nguyên trở thành vàng khối.

Đối với Phật tánh của chúng sanh, phân tán trong ba giới, sáu

đường và hai mươi lăm cõi, đức Thế Tôn làm công việc như người thợ kim

hoàn tài giỏi chỉ dạy cho chúng sanh nấu lọc quặng mõ vô minh, phân chất

thiện ác chánh tà để cô đọng, hoàn nguyên Phật tánh vốn có của mình.

Thuốc A dà dà thượng vị vốn có ở vùng núi Tuyết. Đối với người

bình thường không biết, thuốc dù có cũng như không có. Phải nhờ bậc y

vương tài giỏi mới phát hiện dược vị và biến chế dược vị thành thứ thuốc

vô giá phục vụ lợi ích cho người.

Phật là bậc y vương tài năng ấy.

Cao ly nhân sâm có người uống khỏe, tăng tuổi thọ. Cũng có người

uống cao ly nhân sâm bị chết là sự có thực. Đại thừa, Phật tánh, Pháp

thân, Niết bàn vô trụ xứ...Với người trí, nghe qua được lợi ích vô lượng vô

biên. Họ sẽ tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc trên  đường giải thoát

giác ngộ. Bậc hạ lưu không tiếp thu  được thậm chí có kẻ hủy báng Đại ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

109

thừa, tự biến mình thành "nhất xiển đề", há chẳng phải "nhân sâm thành

độc dược" đó sao ?

Người chủng tánh Đại thừa quy y Phật, vĩnh viễn không thay lòng

đổi dạ, không theo quy y với ai khác, dù họ giới thiệu: họ là  đấng thần

tiên...Quy y chánh pháp không quy y tà giáo, lánh xa việc làm ác, có tánh

giết hại chúng sanh...Quy y Tăng không quy y với ngoại đạo, những người

không tin khả năng giải thoát giác ngộ của mình. Quy y theo chánh pháp

Đại thừa là Ưu bà tắc chân chính ắt được an ổn vô úy.

Người chủng tánh Đại thừa nhận thức rằng: Quy y Phật là đủ Pháp

và Tăng, không cần ba pháp quy y riêng biệt. Bởi Phật tánh, Pháp tánh,

Tăng tánh cùng một thể: THANH TỊNH BẢN NHIÊN. Quy y như vậy là

người Đại thừa quy y NHẤT THỂ TAM BẢO.

Vô thường, khổ, vô ngã, bất tịnh cũng là một lối chấp. Thường, Lac,

Ngã,Tịnh lại cũng là một lối chấp khác mà thôi. Người mẹ thông minh

thương con cho con bú. Rồi không cho con bú (thoa chất đắng cay bôi lên

vú đen nhơ). Rồi lại dỗ dành kêu con đến bú. Ba việc làm, một mục đích: vì

con, thương con. 

Vì sợ chúng sanh chấp "thường", Như Lai nói VÔ NGÃ .

Vì sợ chúng sanh chấp "đoạn", Như Lai nói HỮU NGÃ .

Phật tánh, không phải VÔ NGÃ, cũng không phải NGÃ .

Phật tánh cũng NGÃ, cũng VÔ NGÃ .

Do nghĩa đó, Phật tánh có thể "biến tướng": Bà la môn, Sát đế lỵ,

Thủ đà la...như sự biến tướng của vàng ròng qua các dạng nữ trang, vật

dụng...

Là đệ tử Phật, người có trí phải học nghĩa TRUNG ĐẠO trong Phật

pháp mới vượt ra phạm trù đối đãi: HỮU, VÔ, THƯỜNG, ĐOẠN...nguyên

nhân của mọi vướng mắc khổ đau.

TRUNG ĐẠO là chân lý KHÔNG HAI. Hãy nhìn vạn pháp qua tuệ

nhãn, để nhận thức tánh KHÔNG HAI. Hãy tư duy, quán chiếu: 

Minh và vô minh không hai .

Sanh tử, Niết bàn không hai .

Phiền não và Bồ đề không hai .

Mê, giác không hai .

Thiện, ác không hai . ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

110

Thường, vô thường không hai .

Ngã, vô ngã không hai .

Khổ, lạc không hai .

Tịnh, bất tịnh không hai.. 

Là đệ tử Phật, người có trí phải tu học kinh Đại thừa Đại Niết bàn.

Đàm luận về NGÃ rồi chấp NGÃ chỉ là lời đàm luận của anh chàng gia nô

và các quan lại ù ơ vô liêm, vô trí mô tả con dao báu của vua theo ức đoán,

tưởng tượng của mình.

Chỉ có vua, hoàng tử đích thực của vua mới thật biết con dao vốn có

trong kho báu của nhà vua ! ./.

***** ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

111

PHẨM THỨ MƯỜI BA

VĂN TỰ

Đức Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: Phật có thể sử dụng nhiều ngôn ngữ,

văn tự, kể cả những dị luận chú thuật như các hàng ngoại đạo và còn có khả

năng siêu việt ngoại đạo nữa.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Thế Tôn sử dụng văn tự như thế nào ?

Phật dạy: Văn tự căn bản của Như Lai sử dụng có: bán tự và mãn

tự. Ngoài ra đối với hàng bạc địa phàm phu còn có một thứ văn tự nữa, gọi

đó là vô tự. Vận dụng văn tự giáo hóa chúng sanh, ban đầu Như Lai sử

dụng bán tự, để ghi nhận những sự kiện có thật trên cõi đời như sách vở, dị

luận, chú thuật, văn chương và các âm. Phàm phu đọc, học bán tự căn bản

sẽ biết được những gì chánh pháp, những gì chẳng phải chánh pháp.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bán tự Thế Tôn dạy có ý nghĩa thế nào ?

  Phật dạy: Bán tự có mười bốn âm:

A. A giọng ngắn. A giọng dài.

Y. Y giọng ngắn. Y giọng dài.

Ưu. Ưu giọng ngắn. Ưu giọng dài. Yên. Đa. Phao. Am. Á.

Ca. Khư. Dà.

Mười bốn âm là căn bản của bán tự, để diễn đạt nghĩa lý chơn phi

chơn trên đường đến đích: Đại Niết Bàn. TỰ có nghĩa: Đích đến, Niết bàn.

Hít thở không khí cong lưỡi lượn theo chiều, tác  động vào răng

nướu, thanh theo giọng mũi, giọng răng để giải bày ý nghĩa. Có tiếng ngắn,

tiếng dài, giọng cao, giọng thấp khác nhau. 

Âm thanh phát ra chủ yếu có: Rằng. Nga. Giá. Xa. Xà. Thà. Nhã.

Tra. Trạch. Trà. Tô. Noa. Đa. Tha. Đà. Đạn. Na. Ba. Phả. Bà. Phạm. Ma.

Gia. Ra. Là. Hoa. Sa. Sá. Ta. Ha. La. Lô. Lưu. Lư. Lâu.

Văn tự và âm thanh có khả năng diễn đạt và chứa đựng những cú

nghĩa:

◊  A:  Tam bảo thường trụ, rắn chắc như kim cương không thể phá

hoại. 

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

112

◊  AA:  Như Lai thường trụ, thân Như Lai không có tiết ra những thứ

bất tịnh, vì thân Như Lai không do huyết nhục tạo tác mà hình thành.

Thân Như Lai không phải do cửu khiếu, thất huyệt hòa hợp nương

gá mà có. 

◊  AA:   Có nghĩa A xà lê là người mô phạm được người đời tôn trọng,

vì là người thiểu dục tri túc. Người có thể cứu độ chúng sanh vượt ra

biển khổ tử sanh trong ba cõi... 

◊  Y:   Phật Pháp Tăng là tánh thanh tịnh trong sáng như mặt trăng

tròn. người đệ tử Phật phải biết việc nên làm, việc không nên làm.

Phải phân biệt thế này lời Phật nói, thế kia lời ma nói. Người đệ tử

Phật dứt bỏ tật đố như nhà nông dọn sạch cỏ rác ruộng vườn để cho

hoa màu thêm tươi tốt. 

◊  ƯU:   Kinh Đại Niết Bàn là kinh tối thượng đối với các kinh. Như

Lai Tánh, hàng Thanh văn, Duyên giác chưa từng nghe biết. Bồ tát

nghe và lãnh thọ kinh này là người tối tôn đối với đại chúng. Trái lại,

người không tiếp nhận còn chê bai Như Lai Tánh là người mê mờ

không trí tuệ, đánh mất nhân bản của mình, rất đáng thương xót. Họ

không có cơ hội trông thấy kho tàng bí mật Như Lai. Họ không thể

tiếp nhận thế nào là NGÃ, thế nào là VÔ NGÃ, thế nào là PHÁP, thế

nào là PHI PHÁP. 

◊  YÊN:   là mật khẩu của Phật tánh Niết Bàn 

◊  DÃ:   nói về tam nghiệp thân, khẩu, ý của Như Lai, nhất cử nhất

động đều lợi ích cho tất cả chúng sanh. 

◊  Ô:  chứa đựng ý nghĩa phiền não nhiễm ô. Như Lai thì dứt hết những

phiền não nhiễm ô ấy. 

•  PHAO:  bao quát hết ý nghĩa Đại thừa và ý nghĩa của mười bốn âm.

Kinh Đại Niết Bàn cũng vậy, bao quát hết ý nghĩa vi mật của các

kinh luận khác. 

•  AM: chứa đựng ý nghĩa thanh tịnh. Ngăn dứt hành vi tích lũy tám

pháp bất tịnh. Xem thường hoặc vứt bỏ vàng bạc châu báu như vứt

bỏ tăm xỉa răng trong tay. 

•  Á   có nghĩa thù thắng. Kinh Đại Niết Bàn hơn hết trong các kinh. 

•  CA:  chứa đựng ý nghĩa từ bi. Đối với chúng sanh xem như con một

của mình. Bình đẳng làm lợi ích, tốt đẹp cho tất cả. 

•  KHƯ: có ý nghĩa là bạn chẳng lành, ô trược. Không có khả năng tiếp

nhận kho tàng bí mật của Như Lai. 

•  DÀ: có nghĩa kho tàng bí mật của Như Lai. Trong đây chỉ dạy tất cả

chúng sanh đều có Phật tánh. 

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

113

•  RẰNG: chứa ý nghĩa Như Lai thường hằng không biến hoại. 

•  NGA: diễn đạt ý tất cả hành pháp đều là tướng bị bại hoại. 

•  XA: Như Lai ví như cây lọng lớn, che mát tất cả chúng sanh. 

•  XÀ: nói lên tánh giải thoát không có tướng già. 

•  THÀ: diễn đạt tánh phiền não rậm rạp như lùm rừng. 

◊  NHÃ: nhận rõ tánh chơn thật không hư của trí tuệ đối với sự nhận

thức pháp tánh. 

◊  TRA:  chỉ rõ tánh tham, sân, si là ba mũi tên độc, người trí cần xa

lánh. 

◊  TRẠCH: người nghe được kinh Đại Niết Bàn như đã được nghe và

thọ trì tất cả Kinh Đại thừa rồi ! 

     Văn tự là phương tiện cụ thể hóa ý thức tư duy trừu tượng. Âm

thanh là công cụ diễn  đạt những ý tứ văn tự chuyển tải  ở trong. Những

VĂN TỰ và ÂM THANH như vậy có thể làm cho tam nghiệp chúng sanh

được thanh tịnh. Tuy nhiên, Phật tánh của chúng sanh không phải nhờ văn

tự rồi sau đó mới được thanh tịnh. Bởi vì Phật tánh vốn thanh tịnh nên dù

hòa hợp trong ngũ ấm, lục nhập, thập nhị xứ, thập bát giới, nhưng không bị

đồng hóa bởi  ấm, nhập, xứ,  giới. Vì vậy đối với Phật tánh, tất cả chúng

sanh nên quy y. Các Bồ tát hành sử theo Phật tánh, tùy thuận Phật tánh,

nhìn xem chúng sanh bình đẳng không có sai khác.

Vì vậy, bán tự giáo là căn bản tất cả kinh, sách, ký luận, văn

chương..Mặt khác, bán tự giáo lại cũng là thứ văn tự, âm thanh, ngôn thuyết

chứa đựng vô lượng vô biên phiền não.

Trái lại, âm thanh, ngôn thuyết của mãn tự chứa đựng tất cả thiện

pháp, chuyên chở con người đến bờ giải thoát, giác ngộ.

      Đâu là ranh giới để biết thế nào là bán tự, mãn tự ? Ví như ở đời,

người chưa đủ tư cách con người hoàn thiện, người ác, gọi là "bán nhơn".

người đầy đủ tư cách, người thánh thiện, gọi là "mãn nhơn".

     Tất cả kinh sách, ký luận, ngôn thuyết, văn tự Như Lai đều vận dụng

hành sử trong việc giáo hóa chúng sanh. Như Lai nói giáo lý bán tự, nhưng

Như Lai có chánh giải thoát, Như Lai xa rời tất cả danh tự cho nên đối với

tất cả pháp Như Lai không bị chướng ngại, không nhiễm thấm, dính mắc;

Như Lai được chơn giải thoát. Người hiểu được như vậy là người hiểu VĂN

TỰ của Như Lai nói.

Người mà không tiếp thu nổi "mãn tự", chạy theo nghĩa lý "bán tự",

người này sẽ không có khả năng biết được NHƯ LAI TÁNH (Phật tánh).

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

114

Trong giáo lý Như Lai dạy, ngoài hai nguồn giáo lý "bán tự" và

"mãn tự" còn có thứ văn tự vô văn, đó là VÔ TỰ.

Thế nào là VÔ TỰ ? Người gần gũi kẻ bất lương, tu tập pháp bất

chánh, bất thiện, gọi là tu học VÔ TỰ. Thành phần vô tự giả sử có tu tập

được pháp lành, nhưng cũng không thể hiểu Như Lai thường hay vô

thường, hằng hay phi hằng. Đối với pháp và tăng cũng vậy. Họ không thể

biết thế nào là lời ma, thế nào là lời Phật. Người như thế là người chạy theo

VÔ TỰ.

Này Ca Diếp ! Người chạy theo VÔ TỰ, vĩnh viễn xoay vần trong

ba cõi, qua lại trong sáu đường, không có ngày an ổn. Bán tự là con đường

giải thoát nửa vời, hàng Thanh văn đi theo con đường này. 

  Là Bồ tát phát tâm Đại thừa, cầu quả giác ngộ, giải thoát vô thượng

phải tu học MÃN TỰ.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Thế Tôn ! Chúng con phải khéo tu học tự số.

Nay con gặp được bậc Đạo sư vô thượng. Con đã lãnh thọ những lời dạy

bảo ân cần của Như Lai.

Phật khen: Lành thay ! Người ưa thích chánh pháp, muốn  đến tột

đỉnh cao của giải thoát giác ngộ phải tu học như vậy.

TRỰC CHỈ

VĂN TỰ là ký hiệu để cụ thể hoá âm thanh. Âm thanh là biểu hiện

để diễn đạt ý tưởng của tâm tư, của nhận thức. Ngữ ngôn là phương tiện để

chuyển đạt ý tưởng nhận thức cho đồng loại với nhau trong cuộc sống.

  Do nghĩa đó, cuộc sống của loài người, quốc gia nào, chủng tộc nào

trên toàn thế giới hay nói rộng ra, trong mười phương thế giới cũng đều có

những thứ phương tiện tối cần thiết  ấy. Hòa mình trong cuộc sống của

nhân loại, Như Lai cũng không ngoại lệ, mặc dầu Như Lai thừa hiểu chân

lý:  "NHẤT THIẾT CHƯ PHÁP TÙNG BẢN DĨ LAI, LY VĂN TỰ

TƯỚNG, LY NGÔN THUYẾT TƯỚNG, LY TÂM DUYÊN TƯỚNG,

TẤT CÁNH BÌNH  ĐẲNG, BẤT KHẢ PHÁ HOẠI, DUY THỊ NHẤT

TÂM, CỐ DANH CHƠN NHƯ". Mã Minh Đại Sĩ, đệ tử của Như Lai, sau

Phật mấy trăm năm còn phát kiến cái chân lý cao ngút tận trời xanh ấy.

Vậy mà trên hành trình giáo hóa chúng sanh, Như lai sử dụng VĂN TỰ,

ÂM THANH, NGÔN NGỮ, há chẳng phải là phương tiện trong phương

tiện của bậc giác ngộ chí tôn vô thượng đó sao ?

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

115

Nhận thức  được mật ý của Như Lai, người  đệ tử thông minh của

Phật, không cần đặt vấn đề mười bốn "âm", ba mươi mốt thanh ấy thuộc về

thứ văn tự gì trong những văn tự cổ kim của nhân loại.

Đừng tìm hiểu VĂN TỰ, ÂM THANH của phẩm kinh Đại Niết Bàn

này theo cách định nghĩa của học vị thế gian, phí công vô ích. Văn tự mà

Như Lai dụng ý dạy cho chúng sanh hậu thế có ba loại, tùy căn cơ chủng

tánh, khả năng, nghị lực của chính mình mà mình thọ dụng sự giải thoát

giác ngộ cho chính mình. Ba loại văn tự đó là:

•  Mãn tự 

•  Bán tự 

•  Vô tự 

  Có khả năng tu học Mãn tự là hàng Bồ tát, quả vị chứng đắc của họ

tột  đỉnh giải thoát giác ngộ: Đó là quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh

Giác.

Có khả năng tu học Bán tự thôi, đích đến tột cùng chỉ là: quả A La

Hán, Bích Chi Phật.

Hạng người sống với Vô tự là hạng người không biết gì về Phật,

Pháp, Tăng tam bảo. Họ vĩnh viễn trôi lăn, lặn hụp, chìm nổi trong ái hà

thiên xích lãng, trong khổ hải vạn trùng ba của tam giới, tứ sanh và lục

đạo!

Bởi vì VÔ TỰ là gì ? Vô tự chỉ cho những hạng người không có hạt

giống Phật, hạng Nhất xiển đề, cho nên không có phút giây ngừng đau khổ

bởi vô minh, dục vọng hoành hành.

Học BÁN TỰ là những người dựa trên giáo lý Tứ Đế, Thập Nhị

Nhân Duyên để mà tu học. Vì vậy, đích đến của hạng người này là quả vị

Tiểu thừa và Trung thừa: A La Hán và Bích Chi Phật.

Trọn cuộc hành trình giáo hóa chúng sanh, bốn mươi chín năm đằng

đẵng, nhằm một mục đích, một bi nguyện là truyền trao MÃN TỰ GIÁO

cho hàng đệ tử ưu tú của mình, vì chỉ có hàng đệ tử này mới giữ gìn gia

nghiệp Đại thừa Pháp Bảo của Như Lai. Chỉ có hàng Đại thừa chủng tánh

đó mới tiếp thu nổi nguồn tư tưởng:

PHẬT THƯỜNG TRỤ. PHÁP THƯỜNG TRỤ. TĂNG THƯỜNG TRỤ.

GIẢI THOÁT THƯỜNG TRỤ. NIẾT BÀN THƯỜNG TRỤ./.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

116

 PHẨM THỨ MƯỜI BỐN

ĐIỂU DỤ

Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: Này Ca Diếp ! Có hai giống chim có cá

tánh độc đáo riêng của chúng. Một, tên Ca lân đề. Một, tên Oan ương. Hai

giống chim này lúc bay lúc ở đều cùng chung chẳng xa rời nhau. Các pháp

khổ, vô thường, vô ngã cũng chẳng rời nhau như vậy.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Thế Tôn ! Các pháp khổ, vô thường, vô ngã

cũng chẳng rời nhau như chim Oan ương, chim Ca lân đề là thế nào ?

Phật bảo: Này Thiện nam tử ! Pháp khổ khác, pháp lạc khác, ví như

lúa đậu khác với mè bắp. Mè bắp khác với cải sú, khoai tây, các thứ ấy từ

mầm mộng của nó cho đến lúc trổ lá, lên cây, thành củ, sanh quả, có hạt

đều khác nhau không có tánh đồng nhất. Khi củ, quả, bông, hạt già chín đến

thời kỳ thu hoạch, người thọ dụng được thọ dụng một tánh đồng nhất "dinh

dưỡng" không sai khác. Cũng vậy, nhìn bên hiện tượng tục  đế qua nhục

nhãn, người phàm phu thấy: khổ, vô thường, vô ngã sai khác. Đứng bên bản

thể, chơn đế sử dụng tuệ nhãn mà quan sát thì chỉ có một tánh đồng nhất:

THƯỜNG. Thường là tánh chơn thực, là thật tánh.

Ca Diếp Bồ tát hỏi: Bạch Thế Tôn ! Tánh chất  đồng nhất là tánh

dinh dưỡng của trái hạt, được ví tánh THƯỜNG. Vậy tánh thường đó có

đồng với Như Lai chăng ?

Phật dạy: Thiện nam tử ! Ông không nên dính mắc vào tỷ dụ. Tất cả

các pháp, trừ Phật tánh và Niết bàn, không có một pháp nào thường hết.

Dù có vật cứng chắc như núi Tu di cũng không thể sánh dụ với Như Lai.

Bởi lẽ, khi kiếp hoại, núi Tu di sụp đổ. Như Lai rồi cũng bị sụp đổ hư hoại

hay sao ? Tánh đồng nhất ví cho tánh thường đó là mượn cái tỷ dụ chưa đủ

sức tỷ dụ để làm dụ. Người trí, ông nên nương tỷ dụ mà hiểu, đừng để bị

kẹt vào tỉ dụ.

_ Này Thiện nam tử ! Đức Phật dạy: Dù tu theo tất cả khế kinh, tu

hết các môn thiền định, tam muội mà chưa nghe kinh Đại Thừa Đại Niết

Bàn thì đều nói tất cả vô thường. Người nghe kinh này rồi, dù có phiền não

mà như không phiền não. Sẽ là người lợi ích cho trời, cho người, vì hiểu rõ

chính mình có Phật tánh. Và đương nhiên biết rõ rằng mọi người cũng có

Phật tánh như vậy.

      Lại ví như nấu lọc quặng vàng, loại bỏ hết vô minh tạp chất, còn lại

tánh thường: vàng ròng bất hoại. Người tu theo tất cả khế kinh, học tập tất

cả thiền định, tam muội mà chưa nghe kinh Đại Thừa Đại Niết Bàn, đều nói ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

117

tất cả pháp vô thường . Khi được nghe kinh Đại Niết bàn này rồi, tự sẽ biết

rằng mình có khả năng tẩy bỏ tạp chất vô thường của quặng mỏ và đủ khả

năng tích lũy cái “thường”, cái tánh bất hoại của vàng ròng. Đó là Phật tánh

của chính mình. Sau đó, mình sẽ làm lợi cho trời, cho người, từ nơi nhận

thức Phật tánh THƯỜNG vốn có của mình.

Này Thiện nam tử ! Ví như nước sông ngòi, lạch suối đều chảy về

biển.Tất cả khế kinh các môn thiền định, tam muội đều quy về kinh Đại

thừa Đại Niết bàn, vì kinh này chỉ rõ Phật tánh của mọi người một cách

khéo léo, biểu lộ hết bi tâm chí thiết của Như Lai khiến cho người trí nghe

rồi có thể trắc nghiệm và trực nhận được Phật tánh của mình. Vì vậy, Như

Lai nói: Pháp thường khác, pháp vô thường khác, cho  đến pháp ngã, vô

ngã....cũng vậy.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Thế Tôn ! Theo chỗ con biết Như Lai đã lìa hẳn

tên độc ưu bi khổ lạc. Phàm có ưu bi khổ lạc là người, Như Lai thì không

phải người.  Có ưu bi khổ lạc là trời, Như Lai thì không phải trời. Có ưu bi

khổ lạc là hai mươi lăm cõi, Như Lai thì không phải hai mươi lăm cõi hữu

lậu. Vậy thì lẽ ra Như Lai không có ưu bi, vì sao lại nói Như Lai có ưu

bi...? Bởi vì, nếu Như Lai không có  ưu bi thì cần chi làm lợi ích chúng

sanh, hoằng hóa Phật pháp. Và nếu không có ưu bi sao lại nói Như Lai bình

đẳng xem chúng sanh như La Hầu La ? Nếu không bình đẳng xem như La

Hầu La thì lời nói Như Lai lìa hẳn ưu bi là hư vọng !

Phật dạy: Này Thiện nam tử ! Phật pháp sâu nhiệm khó hiểu. Như

Lai không có ưu bi khổ lạc, mà đối với chúng sanh khởi lòng đại bi, hiện có

ưu bi, và coi tất cả chúng sanh như La Hầu La.

 Này Thiện nam tử ! Ví như nhà  ảo thuật làm các thứ lâu đài nhà

cửa, bắt, nhốt, mở thả, thậm chí giết người,...rồi lại hóa ra vàng bạc, chim

cá...nhưng tất cả đều không có tánh chơn thật. Cũng như vậy, Như Lai thị

hiện ưu bi...tùy thuận thế gian mà không có chơn thật. Như Lai đã chứng

nhập Đại Niết Bàn, làm gì còn có ưu bi khổ lạc được nữa ! Nếu người nào

nói rằng Như Lai chứng nhập Niết Bàn là vô thường, nên biết, người đó có

ưu bi khổ não. Trái lại, người nói Như Lai nhập Niết Bàn nhưng Như Lai

thường trụ không có biến hoại. Nên biết, người này không còn có ưu bi,

hàng phàm phu và nhị thừa khó mà biết được ! Bởi vì người bậc hạ biết

được pháp bậc hạ, không biết được pháp bậc trung. Người bậc trung biết

được pháp bậc trung, không biết được pháp bậc thượng. Người bậc thượng

thì biết cả pháp bậc trung và bậc hạ. Do nghĩa đó, hàng Thanh văn, Duyên

giác chỉ biết ngang chừng bậc của mình. Như Lai thì không như vậy, biết rõ

bậc của mình và biết rõ cả những bậc khác. Vì thế Như Lai được gọi là bậc

vô ngại trí, tùy thuận theo thế gian mà hóa hiện. Kẻ phàm phu, nhìn Như

Lai qua nhục nhãn họ cho là Như Lai có ưu bi thật. Với căn cơ trình độ ấy

mà muốn biết hết vô ngại trí vô thượng của Như Lai là điều không thể có ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

118

được. Do lý lẽ đó, pháp ngã khác, pháp vô ngã khác; pháp thường khác,

pháp vô thường khác, pháp khổ khác, pháp lạc khác. Đây gọi là ĐIỂU DỤ:

Chim oan ương, chim Ca lân đề. 

Này Thiện nam tử! Phật pháp cũng dường như hai thứ chim: Oan

ương và Ca lân đề vậy. Mùa thạnh hạ nước dâng lên, lựa chọn gò nỗng cao

làm ổ để cho con chúng ở. Việc đã ổn rồì, sau đó chúng nó mới trở về chốn

cũ mà ưu du an ổn thong dong ! Như Lai xuất thế giáo hóa làm cho chúng

sanh đều được trụ nơi chánh pháp như chim kia lựa gò cao mà lót ổ cho con

chúng nó ở. Như Lai làm cho chúng sanh đều được giải thoát, việc làm đã

xong, bèn nhập Đại Niết Bàn như chim kia bay về chốn cũ mà ưu du an ổn.

Này Thiện nam tử ! Như thế  đấy, Như Lai gọi là pháp khổ khác,

pháp vui khác. Những hành pháp là khổ. Niết bàn là vui vi diệu bậc nhất, vì

đã phá hoại , tiêu vong hết các hành pháp rồi !

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Tại sao chúng sanh chứng

được Niết bàn gọi là an vui đệ nhất ?

Phật dạy: Thiện nam tử ! Đúng như lời Như Lai đã dạy: Các hành

pháp hòa hợp, gọi là pháp lão tử ưu bi:

Tinh tấn không phóng dật

Đấy gọi là cam lộ

Phóng dật chẳng tinh tấn

Đây gọi là tử cú

Nếu người không phóng dật

Thì được chỗ bất tử

Những kẻ phóng dật kia

Thường vướng vào tử lộ.

Phóng dật gọi là pháp hữu vi. Pháp hữu vi là khổ đệ nhất. Không

phóng dật gọi là Niết bàn. Niết bàn, gọi là cam lộ, an vui đệ nhất.

Thế nào là phóng dật ? Thế nào là không phóng dật ? Hạng phàm

phu không phải thánh, gọi là phóng dật cho nên thường chịu đựng sự ưu bi

lão tử. Bậc thánh nhân xuất thế không phóng dật, không có ưu bi lão tử, vì

chứng nhập Niết bàn an trú trong thường lạc đệ nhất.

Do nghĩa đó, nên Như Lai nói pháp khổ khác, pháp lạc khác, pháp

vô ngã khác. Người phàm phu, ngoại đạo khó biết, như người đứng dưới

đất, ngước mặt nhìn lên hư không, chẳng thấy dấu chim bay.

Này Thiện nam tử ! Chúng sanh không có thiên nhãn, sống trong

phiền não vô minh, không tự thấy được Như Lai tánh và người không có ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

119

thiên nhãn chẳng biết được chân ngã, vọng chấp có ngã, cho nên Như Lai

bí mật mà nói với chúng sanh về pháp "vô ngã".

Do các phiền não tạo nghiệp hữu vi. Chính  đó là vô thường. Cho

nên, Như Lai nói pháp thường khác, pháp vô thường khác.

Này Thiện nam tử ! Mọi việc xảy ra  đều có nhân duyên. Đối với

Như Lai tùy chỗ có chúng sanh đáng được hóa độ, Như Lai thị hiện thọ

sanh ở đó. Dầu thị hiện thọ sanh nhưng thật không có sanh. Vì vậy nên Như

Lai là PHÁP THƯỜNG TRỤ, như chim Oan ương và chim Ca lân đề...tìm

đồi nỗng cao ráo để làm ổ cho con và vì con !

TRỰC CHỈ

Điểu dụ mượn hai giống chim: chim Oan ương và chim Ca lân đề để

tỷ dụ. Hai giống chim này lúc ở cũng như khi bay đi không bao giờ riêng lẽ.

Chúng khắn khít nhau không thể tách rời. Cho nên hễ có con một thì có con

hai, con ba, con bốn. Con bốn không rời con một. Bốn và một không ngoài

nhau.

Chân lý vô ngã, vô thường, khổ và bất tịnh cũng "là" nhau, "tức"

nhau như vậy. Vô ngã tức vô thường, vì là vô thường cho nên vô ngã. "Vô

thường”, “vô ngã” tức là "khổ", không thể nào có vui  được.  Đã "vô

thường”, “vô ngã”, “khổ” thì rõ ràng là cái thứ pháp không đem lại sự an

ổn khoái lạc cho ai. Nó là pháp khổ đau, là nguyên nhân khổ đau, nó "bất

tịnh"!

Hễ có một là có bốn. Bốn một không rời nhau, không ngoài nhau,

mà "là" nhau. Như chim Oan ương và chim Ca lân đề ấy.

Trái lại, người đệ tử thông minh của Phật hiểu rõ rằng: Phật tánh là

tánh "thường".  Phật tánh là tánh bất hoại. Tánh bất hoại là "thường'. Có

thường tức có an ổn. Có an ổn là có "lạc". Đã có "thường", có "lạc" thì có

"ngã", có "tịnh".  Một là bốn, bốn là một, không rời nhau, không ngoài

nhau mà "là" nhau. Cũng như chim Oan ương và chim Ca lân đề kia vậy.

* Như Lai hiện sanh ở cõi đời, nhìn bằng nhục nhãn, người ta thấy

Như Lai chẳng có gì khác với phàm phu. Ca Diếp Bồ tát là người đại diện

cho cái thấy đó. Rằng Như Lai có thể có ưu bi khổ lạc ? Như Lai còn có ưu

bi khổ lạc cho nên Như Lai nhìn thấy cái khổ lạc của chúng sanh, Như Lai

cảm thương. Còn "cảm thương" hay "từ bi" hay ưu ái...gì đó, thì cũng là

một "vấn vương, vương vấn" chưa thoát khỏi bận bịu buộc ràng !

      ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

120

Người đệ tử thông minh của Phật, phải hiểu cái tỷ dụ: Chim Oan

ương, chim Ca lân đề. Loại chim khôn ngoan tìm gò nỗng, đến chỗ đất cao

chỉ vì con, cho con mà đến. Đến lót ổ, sắp xếp chỗ ở cho con khỏi sợ nguy

hiểm của mùa nước nổi rồi bay về chỗ cũ mà ưu du an ổn thong dong !

Chim không hiện diện  ở cùng  đám con của chúng nhưng không phải là

chim đã chết mà chim ưu du tự tại thong thả nơi chốn cũ của mình.

Như Lai hiện sanh ở cõi đời, chỉ dạy chân lý vô thường, vô ngã, khổ,

bất tịnh cho hạng người chỉ có khả năng học lớp "bán tự". Rồi Như Lai

cũng dạy: THƯỜNG, LẠC, NGÃ, TỊNH cho những bậc đại căn chủng tánh

Đại thừa.  Xong việc, Như Lai nhập Đại Niết bàn ở rừng Ta la song thọ.

Nhập Đại Niết bàn rừng Ta La Song Thọ qua nhục nhãn của người bạc địa

phàm phu, họ đều thương tiếc, khóc than, vì họ nghĩ rằng Như Lai đã chết.

Người đệ tử thông minh của Phật, hiểu rõ rằng Như Lai "thường trụ", Như

Lai không có chết mất, chỉ vì sự vắng bóng, không hiện diện của Như Lai !

  * Bắt trói, mở thả, thậm chí giết người bằng kiếm, cắt đứt bằng cưa

mà nhà  ảo thuật không có chút  đau lòng, không có khởi niệm oán thù,

thương ghét. Người xem  ảo thuật cũng chẳng sợ hãi  động tâm, vì kẻ  ảo

thuật, người xem ảo thuật đều biết đó là "ảo thuật"! Như Lai đối với chúng

sanh có lúc Như Lai gọi là "thương xót", có lúc Như Lai gọi là "giáo hóa",

có lúc Như Lai gọi là "tế  độ", chỉ là làm cái việc "bắt trói”, “mở thả”,

“chặt đầu”, “cưa cắt” của nhà "ảo thuật” tài ba ấy !

Là đệ tử thông minh của Phật, phải hiểu cho rõ rằng:

NHƯ LAI KHÔNG HỀ THƯƠNG AI !

      MẶT TRỜI và ÁNH SÁNG MẶT TRỜI cho tất cả nhân loại mà

KHÔNG HỀ CHO AI HẾT !

* Hành pháp là pháp hữu vi bị chi phối bởi vô thường...cho nên khổ

và bất tịnh.

Niết bàn là vô vi, tánh thanh tịnh bản nhiên đó, bất sanh, bất diệt,

bất cấu, bất tịnh, bất tăng, bất giảm, bất xuất, bất nhập, bất  đoạn, bất

thường, bất lai, bất khứ. Niết bàn có đủ tánh chất: THƯỜNG, LẠC, NGÃ,

TỊNH, nếu không gọi đó là: AN VUI ĐỆ NHẤT thì phải gọi đó bằng gì ?

Cho nên Phật dạy người  đạt  đến Niết bàn là có  được cái AN VUI  ĐỆ

NHẤT. Người có  được Niết bàn là người xa lìa phóng dật, vượt ra mọi

phóng dật của thân, khẩu, ý. Người có được Niết bàn là người không còn bị

KIẾN HOẶC, TƯ HOẶC, TRẦN SA HOẶC, VÔ MINH HOẶC, tác động,

chi phối, hoành hành.

Do nghĩa đó, Phật dạy: Người có được Niết bàn là có cái an vui bậc

nhất ./. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

121

 PHẨM THỨ MƯỜI LĂM

NGUYỆT DỤ

Đức Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: Ví như có người thấy mặt trăng lặn

cho rằng mặt trăng đã mất. Thật ra mặt trăng không mất mà nó đang hiện ra

ở một phương khác. Chúng sanh ở địa phương kia thì lại nói là mặt trăng

mọc. Sự thật mặt trăng không có lặn mọc, chỉ vì bị khuất chướng không

thấy mà người phương này, xứ nọ cho là mặt trăng có lặn có mọc đó thôi.

Như Lai Chánh Biến Tri xuất hiện cõi Đại Thiên thế giới sanh ra tại

châu Diêm Phù Đề có cha mẹ. Chúng sanh  đều cho rằng Như Lai giáng

sanh cõi Diêm Phù Đề. Như Lai thị hiện nhập Niết Bàn chúng sanh cho

rằng Như Lai nhập diệt, với ý tưởng Như Lai đã chết đi ! Nhưng đúng lẽ

thật NHƯ LAI TÁNH không có sanh không có diệt. Vì giáo hóa chúng sanh,

thị hiện có sanh có diệt đấy thôi.

Này Thiện nam tử ! Một mặt trăng không có khuyết có tròn. Chỉ vì

sự vận hành biến dịch ẩn hiện của vũ trụ thiên nhiên mà người Diêm Phù

Đề thấy: Đầu tháng trăng khuyết, giữa tháng trăng tròn, ngày cuối tháng

không trăng.

Ở cõi Diêm Phù Đề, Như Lai hoặc hiện giáng sanh,  đi bảy bước,

hiện vào học đường, hiện kết nhân duyên, hiện xuất gia tầm đạo, hiện khổ

hạnh tu hành, hiện thành chánh giác, hiện chuyển pháp luân, hiện nhập Niết

bàn.

Này Thiện nam tử ! Chỉ có một mặt trăng duy nhất. Không có trăng

mồng một, trăng mồng sáu, mồng tám hay trăng rằm; cũng không có trăng

hai mươi mốt, hai mươi tám hay ba mươi, không trăng. Vậy mà chúng sanh

nhìn trăng bằng đôi mắt "chất phác" vốn có của mình, họ thấy trăng nhỏ to

khuyết tròn, tròn khuyết theo thứ tự ngày tháng mà nhận thức ước định tuổi

của trăng.

Này Thiện nam tử ! Như Lai là thường trụ, không có thêm bớt, như

mặt trăng vành vạnh không "non", "già". Quá trình sanh trưởng hóa  đạo

chúng sanh, từ vương cung đến Niết bàn ở rừng Ta La song thọ, chỉ là sự

thị hiện, lợi ích chúng sanh.

Như Lai Tánh vượt ngoài sanh diệt, người phàm phu tưởng Như Lai

có diệt có sanh. Như những người chất phác tính tuổi của trăng qua cái thấy

trăng khuyết, trăng tròn và trăng lặn mất.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

122

Này Thiện nam tử ! Ở vào điểm nguyệt thực che khuất mặt trăng,

người đời cho rằng mặt trăng bị nuốt ! Nhưng mặt trăng vẫn luôn tròn trịa

không hề có sứt mẻ thêm bớt chút nào, tại vì địa cầu che chướng mà trăng

ẩn dạng ngay trong thời điểm đó. Khi nguyệt thực qua rồi, người đời cho

rằng trăng mọc trở lại và tưởng rằng mặt trăng đã bị nhiều khổ não hay bức

ngặt. Nhưng mặt trăng vẫn không có những sự ấy. Giả sử có trăm ngàn lần

nguyệt thực cũng không làm khổ não được trăng.

Như Lai thị sanh, xuất hiện ở cõi đời có những chúng sanh khởi tâm

hung ác, manh tâm hãm hại, làm cho thân Phật chảy máu, bị phạm tội ngũ

nghịch hoặc tội hủy báng chánh pháp, thành người nhất xiển  đề. Những

việc như vậy cũng chỉ vì chúng sanh mà Như Lai thị hiện những tội nghịch

ác kia. Thực lý ra, giả sử có trăm ngàn vô lượng ma chướng cũng không thể

làm cho thân Như Lai chảy máu được. Vì thân Như Lai không phải thân:

Huyết nhục, cốt, tỷ,...can, đảm, tràng, vị...mà thân Như Lai chính là Pháp

thân thường trụ.

Trăng không vì sự che chướng của nguyệt thực mà bị bức ngặt khổ

đau ! Như Lai há vì ác tâm, độc địa của ai đó, mà thân phải chảy máu, tâm

nhận lấy ưu bi khổ não hay sao ?

™  TRĂNG VĨNH VIỄN TRÒN ĐẦY ! 

™  NHƯ LAI TÁNH BA ĐỜI THƯỜNG TRỤ ! 

Này Thiện nam tử ! Nhân loại trên địa cầu hoặc sáu tháng một lần

mặt trăng bị nuốt, mà chư thiên trong khoảng một ức tám vạn năm mới có

một lần thấy mặt trăng bị nuốt, vì sự vô thường chi phối nhân loại nhanh,

sự chi phối đối với chư thiên chậm.

Này Thiện nam tử ! Trời và người đều cho rằng thọ mạng Như Lai

ngắn ngủi. Ví như nhân loại, chỉ trong khoảng mười năm thấy mặt trăng bị

nuốt nhiều lần. Trong khoảng nghìn năm với kiếp nhân loại, Như Lai thị

hiện bao lần sanh, bao lần nhập Niết bàn, diệt tận các thiên ma, phiền não

ma, ngũ ấm ma trong đó có tử ma, thứ ma mà tất cả chúng sanh đều quá sợ.

Vì vậy, vạn ức loài ma đều biết Như Lai thường trụ và Niết bàn thường trụ.

Như Lai thị hiện vô lượng vô biên những duyên sự bất tư nghì trên cõi đời

này. Là người trí,  đệ tử của Phật luôn luôn hiểu: NHƯ LAI THƯỜNG

TRỤ, không biến hoại.

Này Thiện nam tử ! Như mặt trăng tròn sáng, chúng sanh ưa thấy,

nên gọi mặt trăng là lạc kiến. Chúng sanh nếu có tham sân si thì không

được gọi lạc kiến. Như Lai tánh thuần thiện, thanh tịnh không cấu nhiễm,

đáng gọi là lạc kiến. Những chúng sanh ưa thích chánh pháp, nhìn Như Lai

không nhàm, những người tâm ác, chẳng ưa nhìn ngó, vì thế Như Lai ví

như mặt trăng tròn sáng. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

123

     Này Thiện nam tử ! Mặt trời mọc có ba thời kỳ khác nhau: Mùa

xuân, mùa Hạ và mùa Đông. Ngày mùa Đông thì ngắn, ngày mùa Xuân thì

vừa, ngày mùa Hạ thì rất dài. Như Lai ở cõi Đại thiên thế giới này, đối với

nhận thức của phàm phu và Nhị thừa Như Lai thị hiện tuổi thọ ngắn. Vì vậy

hạng người phàm phu và Nhị thừa đều cho rằng Như Lai thọ mạng ngắn, ví

như ngày mùa Đông. Đối với hàng Bồ tát, Như Lai thị hiện tuổi thọ bậc

trung, một kiếp hoặc hơn một kiếp, ví như ngày mùa Xuân. Chỉ có Phật với

Phật mới thấy thọ mạng của Như Lai vô lượng A tăng kỳ...Như ngày mùa

Hạ, rất dài.

Này Thiện nam tử ! Giáo pháp Phương  đẳng Đại thừa vi mật của

Như Lai nói, đó là Như Lai thị hiện nhằm mục đích rưới mưa đại pháp nơi

thế gian. Đời vị lai nếu có người thọ trì, giảng nói, khai thị kinh điển này,

làm lợi ích cho chúng sanh. Nên biết, người này đích thực là Bồ tát hiện

trên cõi đời. Như ngày thạnh Hạ rưới mưa cam lồ. Còn như hàng Thanh

văn, Duyên giác nghe giáo pháp vi mật của Như Lai đây chẳng khác nào

gặp ngày mùa Đông tuyết giá mờ trời, rơi quá ư lạnh lẽo ! Hàng Đại Bồ tát,

tiếp thu giáo pháp vi mật: NHƯ LAI TÁNH THƯỜNG TRỤ KHÔNG BIẾN

HOẠI, như ngày mùa Xuân, tất cả thảo mộc nẩy lộc, đâm chồi, trổ hoa, kết

trái.

Đúng chân lý, Như Lai Tánh không có ngắn dài. Vì tùy thuận thế

gian mà thị hiện như vậy. Đó mới  đích thực, mới chính là PHÁP TÁNH

CHƠN THỰC của chư Phật mà Như Lai muốn chỉ dạy cho chúng sanh !

Này Thiện nam tử ! Ban ngày, các ngôi sao không hiện ra, mọi

người cho rằng các ngôi sao lặn mất. Sự thật các ngôi sao kia không hề lặn

mất. Chỉ vì ánh sáng mặt trời quá sáng, làm cho các ngôi sao in tuồng như

không có sự hiện hữu của sao ! Hàng Thanh văn, Duyên giác không thấy

được sự hiện diện của Như Lai, như người thế gian ban ngày không thấy

được sự hiện hữu của vô số ngôi sao trên nền trời xanh mây trắng ấy !

     Này Thiện nam tử ! Cuối tháng, đêm ba mươi, tối đen ấy  mặt trời

mặt trăng chẳng hiện ra, kẻ thiển trí cho rằng mặt trời mặt trăng lặn mất.

Nhưng thật ra, mặt trăng có lặn mất gì đâu ? Lúc chánh pháp của Như Lai

diệt hết, mọi người cho rằng Tam bảo chẳng còn, nhưng thật ra Tam bảo

lúc đó không phải là dứt mất hẳn. Mặt trời mặt trăng lúc "lặn mất" không

hiện. Người trí rõ biết, không vì sự ẩn khuất không hiện hữu mà nói rằng

mặt trời mặt trăng kia mất hẳn. Do nghĩa đó, nên biết: NHƯ LAI THƯỜNG

TRỤ KHÔNG BIẾN HOẠI. Vì tánh chơn thực của Tam bảo không bị những

trần cấu hữu vi làm ô nhiễm được.

Này Thiện nam tử ! Ví như đêm không trăng, sao chổi hiện ra, chiếu

sáng giây lát rồi lặn mất. Chúng sanh ngó thấy cho đó là điềm chẳng lành.

Trong thời kỳ không Phật, hàng Bích chi Phật hiện ra nơi đời, chúng sanh ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

124

cho là Như Lai diệt độ hẳn, sanh lòng buồn khổ; nhưng Như Lai thật chẳng

diệt mất, như mặt trời mặt trăng kia không thật sự diệt mất.

Này Thiện nam tử ! Như mặt trời mọc lên sương mù đều tan. Kinh

Đại Bát Niết Bàn vi diệu này cũng vậy. Lúc kinh này xuất hiện ra đời, nếu

chúng sanh nào một lần được nghe đều có thể dứt trừ tất cả tội ác, tất cả

nghiệp báo vô gián. Kinh Đại Niết Bàn truyền  đạt cảnh giới sâu xa mầu

nhiệm khó nghĩ bàn, khéo nói lên được TÁNH NHƯ LAI VI MẬT.

Do nghĩa đó, Thiện nam tử, Thiện nữ nhân đối với Như Lai phải để

lòng tin nhận: NHƯ LAI THƯỜNG TRỤ. CHÁNH PHÁP THƯỜNG TRỤ.

TĂNG BẢO THƯỜNG TRỤ không hoại diệt. Phải dùng nhiều phương tiện,

siêng năng tu học kinh điển này. Người như vậy, sẽ chẳng bao lâu được

thành Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.  Do vậy, kinh này có tên ĐẠI

NIẾT BÀN.

TRỰC CHỈ

   Nguyệt dụ là mượn trăng để làm dụ. Mượn sự tồn tại hiện hữu không

có lặn mọc, không có sanh diệt như  cái thấy biết của người ở địa cầu .

Nguyệt dụ là chủ đề phẩm thứ mười lăm của bộ kinh Đại Bát Niết Bàn .

Ngoài ra, đức Phật còn mượn hết cả mặt trời, nhật thực, nguyệt thực và tất

cả vì sao trong các dãi ngân hà để dụ cho sự hiện hữu, tồn tại của Như Lai

pháp thân, của Phật tánh, của Pháp tánh và Tăng tánh. 

Phẩm Nguyệt dụ, Như Lai đinh ninh tha thiết, dậy bảo kỹ lưỡng cho

những người đệ tử mình, hãy nhìn Như Lai bằng TUỆ NHÃN, nhìn Như Lai

qua PHÁP THÂN mới thấy Như Lai  đích thực. Nhìn Như Lai qua nhục

nhãn, hạng người này biết Như Lai, thấy Như Lai như những người thường

tình chất phác hiểu trăng qua sự lặn mọc, đánh giá trăng qua nhận thức

chủ quan ấu trĩ của mình: trăng non, trăng già, trăng khuyết, trăng tròn,

tròn rồi khuyết, thậm chí còn nói không trăng trong ngày cuối tháng !

Rõ là chất phác thật !

Sự thật:

•  Trăng không có mọc, lặn.

•  Trăng không có khuyết tròn, tròn khuyết.

•  Trăng không có lúc mới sanh, vừa diệt.

•  Trăng không có non, già.

"Trăng bao nhiêu tuổi trăng già ?

"Núi bao nhiêu tuổi vẫn là núi non... ? ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

125

     Ý niệm "già", "non" ấy, dành để cho những tâm hồn mơ mộng "vịnh

nguyệt ngâm phong".

 Sự thật thì không phải vậy !

Những phút giây Nguyệt thực, người ta tưởng mặt trăng bị nuốt, như

lươn bị rắn trung cườm nuốt vào tháng trời mới đổ mưa. Lươn và rắn trung

cườm vô cùng khổ não, cùng cực đau đớn rồi cả hai cùng chết. Với ý tưởng

chất phát đó, người trần gian khởi ý niệm thương trăng, lo cho trăng !

  Trăng xin cám  ơn những tấm lòng lo lắng cho trăng ? Nhưng sự

thật, trăng không hề bị "nuốt" !

TRĂNG VĨNH VIỄN CỬU TRÒN

NHƯ LAI TÁNH LÀ TRĂNG TRÒN VĨNH CỬU ẤY !

Hai mươi bốn tiếng  đồng hồ, một lần sáng, một lần tối gọi  đó là

ngày đêm. Sở dĩ phải trải qua hai mươi bốn giờ mới có một lần tối một lần

sáng, tại vì sự vận hành quay chuyển "tốc độ vô thường" của quả địa cầu

một chu kỳ hai mươi bốn giờ qui  ước.

Nếu sự vô thường chi phối với tốc độ vận hành nhanh thì một giờ

bốn phút có bốn lần sáng tối  đối với phi hành gia  ở trong phi thuyền

"xôyout", "Atlantic" đang bay quanh ngoài quỹ đạo địa cầu.

Vì từ bi nguyện, giáo hóa con người Như Lai thị hiện thân con người

như vô lượng vô số con người trong vũ trụ. Cho nên thọ mạng của con

người như thế nào Như Lai "giống" như thế ấy, vì cùng "tốc độ vô thường"

quay chuyển ngang nhau.

Chúng sanh Tướng và Như Lai Tướng, cùng chung một "tốc độ vô

thường".

NHƯ LAI TÁNH của Phật và NHƯ LAI TÁNH của chúng sanh,

không chịu sự chi phối của "tốc độ vô thường" nào hết. Ví như sự vĩnh cửu

không hề có lặn mọc của trăng sao !

Do nghĩa đó: NHƯ LAI THƯỜNG TRỤ.

  Qua cái nhìn nhục nhãn của người  ở một  địa phương nhất  định,

người ta thấy mặt trời mọc có ba thời điểm khác nhau: Mùa Xuân, mùa Hạ

và mùa Đông. Ngày mùa Đông ngắn, ngày mùa Xuân vừa, ngày mùa Hạ thì

rất dài.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

126

Sự thật, ánh sáng mặt trời "mọc lên" không có lúc ngắn dài. Thấy có

ngắn dài là bởi tại nơi ĐỊA PHƯƠNG mà mình đang ở.

Do nghĩa đó: NHƯ LAI TÁNH KHÔNG CÓ THỌ MẠNG.

Thọ mạng của trăng sao không thể dựa trên cái thấy lặn mọc của

đêm ngày mà bàn luận !

Đêm ba mươi cuối tháng, những kẻ chất phác buồn than:

trăng...chết mất ! Nhưng trăng đêm ba mươi nào có lặn có chết gì đâu !

Tam bảo có lúc "không hiện hữu" ở thế gian cũng không vì vậy mà

Tam bảo hoại diệt.

Thế cho nên, người đệ tử Phật rõ biết: TAM BẢO THƯỜNG TRỤ

không biến hoại, như tánh ổn định, tồn tại, hiện hữu không có lặn mọc của

trăng sao ./.

*****ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

127

PHẨM THỨ MƯỜI SÁU

BỒ TÁT

Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: Này Thiện nam tử ! Ánh sáng mặt trời mặt

trăng sáng hơn hết trong các ánh sáng. Ánh sáng kinh Đại Bát Niết Bàn ưu

việt đối với ánh sáng của các khế kinh. Ánh sáng kinh Đại Bát Niết Bàn

chiếu vào tâm khảm của chúng sanh, thì dầu chúng sanh đó chưa phát tâm

Bồ đề, nhưng kinh Đại Bát Niết Bàn này có thể làm nhân duyên cho tâm Bồ

đề.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Ánh sáng kinh Đại Bát Niết

Bàn chiếu vào tâm khảm của những người phạm tội tứ trọng, ngũ nghịch và

chiếu vào người tu tập các pháp lành, trì giới thanh tịnh. Hai trường hợp

này, đối với nhân Bồ đề có gì sai khác ?

Phật dạy: Thiện nam tử ! Chỉ trừ hạng nhất xiển  đề, còn những

chúng sanh khác được nghe kinh Đại Bát Niết Bàn đều có thể làm nhân cho

Bồ đề, không có gì sai khác. Ví như một căn nhà tối có đèn, một căn nhà tối

không đèn, khi ánh mặt trời mọc chiếu sáng bình đẳng khắp nơi, bấy giờ

ánh sáng của hai căn nhà như nhau không có hơn kém. Do nghĩa đó, ánh

sáng của kinh Đại Niết Bàn làm nhân Bồ đề bình đẳng cho tất cả chúng

sanh. Bởi lẽ người đã trồng sâu gốc rễ lành, đã từng cúng dường vô lượng

chư Phật mới được nghe kinh Đại Niết Bàn. Người căn lành kém ít, phước

mỏng không thể nghe được kinh Đại Niết Bàn. Vì đây là một việc lớn, một

nhân duyên trọng đại. Tại sao ? Tại vì đây chính là kho tàng bí mật rất sâu

của chư Như Lai. Vì Đại Niết Bàn tức là Phật tánh vậy.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Những gì làm nhân Bồ đề cho

người chưa phát tâm Bồ đề ?

Phật dạy: Thiện nam tử ! Nếu có người nghe kinh Đại Niết Bàn mà

chưa phát khởi lòng tin, bỗng bị phải một biến cố cực kỳ sợ hãi, hoặc sự

kiện khổ  đau cùng cực, thậm chí trong cảnh chiêm bao. Trong cơn nguy

biến hãi hùng, một niệm khởi tâm hướng về Tam bảo, nhớ những  điều

trong kinh dạy: Phật thường trụ, Pháp thường trụ, Tăng thường trụ khởi

niệm quy y. Nên biết, người này Bồ đề tâm đã nẩy mọng, nứt mầm, theo

thời gian mà thành tựu nhân Bồ đề, và tương lai người này thẳng tiến trên

đường Bồ tát đạo.

Do nghĩa trên, biết rằng oai thần của kinh Đại Niết Bàn, làm nhân

Bồ đề cho người chưa phát tâm Bồ đề.

Này Thiện nam tử ! Như bầu hư không bỗng nhiên vẩn đục, cuồn

cuộn mây  đen kéo  đến tuôn mưa, nơi ruộng thấp  đồng bằng, hoa màu, ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

128

ruộng lúa đượm nhuần tươi tốt, ao hồ đầy nước, chúng sanh ở những nơi đó

đều được lợi ích. Những nơi đất mô, đồi trọc, đỉnh núi gò cao, dù có mưa to

nước cũng không đọng lại. Kinh Đại thừa Đại Niết Bàn vi diệu này có thể

trưởng dưỡng nhuần khắp chúng sanh, làm nảy nở tâm Bồ đề. Chỉ có hàng

Nhất xiển đề không nảy nở tâm Bồ đề, không được phần nào lợi ích. Như

hạt giống đã cháy, dù có gặp mưa, cũng không sao nứt mộng sanh cây. Như

núi cao, đồi nỏng không giữ nước, không thấm nhuần cho ruộng lúa vườn

cây được.

Này Thiện nam tử ! Ví như cây bạch đàn, cây trâm bầu, cây lòng

mứt, dầu chặt nhánh, đốn cây, nhưng rồi đâm chồi mọc lên như cũ, không

như cây cau, cây dừa đốn rồi, không thể mọc lại. Những chúng sanh được

nghe kinh Đại Niết Bàn này dù phạm bốn tội trọng, năm tội vô gián, vẫn có

thể sanh nhân Bồ đề. Hàng nhất xiển đề thì không như vậy. Dù được nghe

kinh Niết Bàn vi diệu cũng không sanh nhân Bồ đề. Ví như muỗng múc

chè, dù trải qua nhiều năm tháng, chè cũng không làm cho muỗng có vị

ngọt.

Này Thiện nam tử ! Ví như Lương y biết rành tám khoa trị bệnh, có

thể trị lành tất cả các bệnh, nhưng không thể chữa trị cho người quyết định

chết. Chư Phật, Bồ tát có thể cứu độ tất cả chúng sanh có tội lỗi, nhưng

không thể cứu độ cho hạng nhất xiển đề !

Này Thiện nam tử ! Ví như có người ở trong biển lớn, ngồi thuyền

muốn đi qua, nếu xuôi gió thuận buồm thì trong khoảnh khắc có thể qua

được trăm nghìn dặm. Nếu chẳng có gió thuận buồm xuôi, dầu ngồi thuyền

trải nhiều năm tháng cũng chẳng rời khỏi chỗ cũ, lại còn có lúc thuyền hư,

lái gẫy, chìm đắm mà chết. Chúng sanh ở nơi biển lớn sanh tử ngu si, ngồi

trên thuyền "công đức", nếu gặp gió mạnh Đại Niết Bàn thì có thể đến bờ

giải thoát giác ngộ nhanh chóng. Bằng chẳng gặp kinh này sẽ phải luân

chuyển mãi trong sanh tử ưu bi, hoặc có lúc phá hư thuyền "công đức", phải

đọa tam đồ: địa ngục, ngạ quỉ, súc sanh.

Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: Thiện nam tử ! Theo chỗ biết của ông: Con

rắn khi lột xác, nó có chết chăng ?

  _ Bạch Thế Tôn ! Rắn không chết.

  _ Này Thiện nam tử ! Như Lai phương tiện thị hiện dứt bỏ cái thân

hòa hợp bất an này, ai có thể nói: Rằng Như Lai vô thường diệt tận ?

     _ Bạch Thế Tôn ! Đúng vậy.

_ Như Lai ở cõi Diêm Phù Đề thị hiện bỏ thân như rắn kia lột bỏ lớp

da già suy thoái cũ. Người có trí nên hiểu Như Lai thường trụ như rắn kia

lột da mà không có chết ! ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

129

      Này Thiện nam tử ! Ví như người thợ kim hoàn, sử dụng vàng ròng,

làm các món đồ trang sức tùy theo ý mình. Như Lai ở trong hai mươi lăm

cõi, vì hóa độ chúng sanh khỏi dòng sanh tử, thị hiện các thứ sắc thân tùy ý

tự tại. Vì vậy, Như Lai có đức hiệu VÔ BIÊN THÂN. Dù thị hiện các thứ

sắc thân, nhưng Như Lai vẫn là thường trụ không biến đổi.

Này Thiện nam tử ! Như cây am la, một năm ba lần biến đổi. Có lúc

trổ bông rực rỡ, có lúc thay lá xanh tươi, có lúc  điêu tàn như khô chết.

Nhưng thực ra cây am la không chết. Như Lai ở trong ba cõi hiện ba thứ

sắc thân, tương tợ như vậy. Có lúc mới giáng sanh, có thời khôn lớn, đến

lúc lại hiện nhập Niết bàn. Dù thấy vậy, nhưng thân Như Lai không có bị

vô thường chi phối.

Ca Diếp Bồ tát tán thán: Lành thay ! Lành thay ! Đúng như lời Phật

dạy: Như Lai thường trụ không biến đổi.

Này Thiện nam tử ! Như Lai có mật ngữ rất sâu khó hiểu, như TIÊN

ĐÀ BÀ là mật ngữ của nhà vua. Mật ngữ TIÊN ĐÀ BÀ chỉ bốn thứ: Muối,

nước, chén và ngựa. Là quan hầu có trí, đắc lực của vua, phải hiểu rành mật

ngữ ấy trong lúc vua cần: 

Lúc vua muốn rửa tay, gọi "tiên đà bà": dâng nước. 

Lúc vua ăn, gọi "tiên đà bà": dâng muối. 

Lúc vua ăn xong, muốn uống nước, gọi "tiên đà bà": dâng chén. 

Lúc vua muốn du hành, gọi "tiên đà bà" liền đem ngựa dâng vua. 

Quan hầu có trí phải rành hiểu ý vua trong mỗi lúc. Hệ kinh điển Đại

thừa cũng có bốn nghĩa “vô thường” như mật ngữ của nhà vua kia vậy.

Khi nói Như Lai sắp nhập Niết bàn. Người trí nên biết đây là Như

Lai vì người chấp THƯỜNG mà nói, nhằm dạy cho các Tỳ kheo tu pháp

quán VÔ THƯỜNG. 

Khi nói chánh pháp rồi sẽ diệt mất. Người trí nên biết đây là Như

Lai vì người chấp LẠC mà nói như vậy, nhằm dạy các đệ tử tu pháp quán

KHỔ. 

Có khi Như Lai nói: Nay Như Lai có bệnh và Như Lai  đang khổ

tâm, vì tăng chúng bất hòa. Người trí nên biết,  đây là Như Lai vì người

chấp NGÃ mà nói như vậy, nhằm dạy các đệ tử tại gia, xuất gia nên tu tập

pháp quán VÔ NGÃ. 

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

130

Khi Như Lai dạy: Là  đệ tử Phật, hãy nên tu tập pháp “quán

KHÔNG”. Người trí nên biết  đây là Như Lai muốn dạy: GIẢI THOÁT

ĐÍCH THỰC là vượt ra ngoài hai mươi lăm cõi. Do nghĩa này, cho nên

KHÔNG còn gọi là "bất động". Vì tướng giải thoát không có KHỔ, không

có VÔ THƯỜNG, VÔ NGÃ…. 

KHÔNG  ở  đây chính là không sắc, không thanh, không hương,

không vị, không xúc. Vì vậy, giải thoát tức KHÔNG. KHÔNG tức giải

thoát. 

Cho nên GIẢI THOÁT còn gọi là THƯỜNG TRỤ, THANH

LƯƠNG, BẤT BIẾN.

Đức Phật cũng dạy rằng: Tất cả chúng sanh  đều có NHƯ LAI

TÁNH, người trí nên biết đây là Như Lai dạy PHÁP THƯỜNG, muốn cho

các Tỳ kheo tu tập pháp THƯỜNG. Các Tỳ kheo tùy thuận tu tập như vậy,

nên biết người này thật là đệ tử của Phật, biết rành tạng Như Lai vi mật,

như quan hầu có trí biết rành ý muốn của nhà vua.

Này Thiện nam tử ! Nhà vua kia có mật ngữ như vậy, huống là Như

Lai mà lại không có ! Vì vậy, cho nên giáo pháp vi mật của Như Lai khó

mà biết được. Chỉ có người trí mới hiểu được rằng Phật pháp rất sâu xa vi

diệu, chẳng phải hạng bạc địa phàm phu trong đời mà có thể hiểu được dễ

dàng !

Này Thiện nam tử ! Ví như cây Ba la xa, cây Ca ni ca, cây A thúc

ca, gặp lúc nắng hạn thì không sanh hoa trái, nhẫn đến các sinh vật dưới

nước, trên đất thảy đều khô héo và chết, vô phương cứu.

Với kinh Đại Niết Bàn cũng vậy. Sau khi Như Lai diệt độ, có những

chúng sanh phước mỏng đức kém, không nhận biết được giá trị thậm thâm

vi mật của kinh này. Họ không có lòng tôn trọng trân quí. Vì vậy, phước

đức suy mòn như cây cỏ và sinh vật ở vào thời điểm đại hạn, không còn

khả năng sinh trưởng.

Lúc chánh pháp sắp diệt, bấy giờ có ác hạnh Tỳ kheo chẳng biết kho

tàng bí mật Như Lai, chễnh mảng, biếng nhác, chẳng đọc tụng thọ trì tuyên

dương kinh Đại Niết Bàn, thật chẳng khác kẻ cướp ngu si, vất bỏ châu báu

vàng ròng mà mang gánh lấy nồi nhôm, chảo sắt, lò đất, quả là bọn người

đáng thương xót và buồn cười.

Chỉ có các Bồ tát, đối với kinh này, không chấp văn tự, tùy thuận

nghĩa chân thật, vì chúng sanh mà giảng nói với tinh thần vô úy ở giữa cõi

đời...

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

131

Này Thiện nam tử ! Như đứa gái chăn bò bán sữa, vì muốn nhiều lợi

nên thêm hai phần ba nước vào sữa, rồi bán cho đứa gái chăn bò khác. Đứa

gái chăn bò kia lại thêm hai phần ba nước, rồi bán lại cho đứa gái ở ngoại

thành. Đứa gái ở ngoại thành này, thêm hai phần ba nước nữa, rồi lại bán

cho đứa gái ở trong thành. Đứa gái này lại thêm hai phần ba nước rồi đem

ra chợ bán. Bấy giờ có người cần sữa tốt để đãi khách đến chợ để mua. Đứa

gái bán sữa đòi giá đắt. Người mua nói sữa này pha nhiều nước quá lẽ ra

không  đến giá  đó. Nhưng nay nhằm lúc tôi phải  đãi tân khách nên phải

đành mua. Mua xong, đem về nhà nấu cháo, không có chút mùi sữa nào !

Dù không có chút mùi sữa nhưng cũng ngàn lần hơn vị chát, vị đắng hoặc

hôi. Vì vị sữa hơn hết trong các vị.

Này Thiện nam tử ! Sau Như Lai nhập Niết bàn chánh pháp chưa

dứt, kinh này sẽ lưu hành rộng rãi ở cõi Diêm Phù Đề. Lúc bấy giờ có các

ác Tỳ kheo sao lược kinh này, thêm bớt làm mất mùi vị của chánh pháp.

Những người này dù đọc tụng kinh, nhưng lại che dấu chất vị Đại thừa, lọc

bỏ yếu nghĩa thâm mật của Như Lai, đem lời thế gian vô nghĩa, thêu dệt

thêm thắt vào nhằm phục vụ ý đồ lợi dưỡng. Nên biết, các Tỳ kheo ác, họ là

bè đảng của ma. Họ thọ dụng tám vật bất tịnh, cung phụng đời sống ô trọc

khổ đau, còn tuyên bố phỉnh phờ rộng rãi với người đời: Rằng Như Lai cho

chúng tôi nhận chứa...Như đứa gái chăn bò pha nhiều nước vào trong sữa.

Cũng như vậy, các ác Tỳ kheo đem lời thế tục xen tạp vào kinh này, làm

cho chúng sanh chẳng  được nghe  kinh  điển chơn chánh, lời nói chơn

chánh, chánh pháp vi diệu của Như Lai để tôn trọng, tán thán, cung kính

cúng dường. Ác Tỳ kheo này, vì lợi dưỡng mà không lưu truyền rộng rãi

kinh này. Dù có lưu truyền cũng chỉ được chút ít phần chánh pháp, như các

đứa gái nọ xoay vần bán sữa. Để rồi nấu cháo sữa mà không có mùi vị sữa,

của khổ chủ đáng thương kia.

      Kinh Đại thừa Đại Niết Bàn này có thể sẽ cũng như vậy, lần lượt

giáo nghĩa sâu xa cũng sẽ mờ nhạt lạt lẽo không còn khí vị. Dù không khí

vị vẫn hơn những kinh điển khác cả vạn lần, như cháo không mùi sữa vẫn

hơn ngàn lần vị chát, đắng...Vì kinh Đại thừa Đại Niết Bàn là đứng đầu đối

với kinh điển Như Lai dạy cho hàng Thanh văn trong chín bộ kinh. Như vị

của sữa bò hơn hết trong các vị. Vì nghĩa đó, kinh này tên gọi: ĐẠI THỪA

ĐẠI NIẾT BÀN.

Này Thiện nam tử ! Người tiếp nhận vui vẻ tư tưởng kinh Đại thừa

Đại Niết Bàn là người trượng phu có ý chí trượng phu. Vì kinh này có

tướng trượng phu, tức là chỉ rõ về Phật tánh của mọi người. Người không

nhận biết được Phật tánh của mình, Như Lai nói đây là người không có nam

tánh, không có tướng trượng phu. Trái lại, nếu người nữ biết rõ mình có

Phật tánh. Chính mình đủ tư cách tu hành thành Phật. Nên biết người đó dù

là người nữ mà Như Lai nói người đó là trượng phu, nam tử !

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

132

Kinh Đại thừa Đại Niết Bàn này chứa nhóm vô lượng vô biên công

đức lành, chẳng thể nghĩ bàn, vì kinh này nói rõ tạng bí mật của Như Lai.

Thế nên, người đệ tử Phật chơn chánh hãy nên siêng năng tu tập kinh này.

Lúc bấy giờ Bồ tát Văn Thù Sư Lợi thưa: Bạch Thế Tôn ! Nay ông

Thuần Đà còn có tâm nghi mà chưa dám hỏi Phật. Ngưỡng mong Như Lai

vì ông giảng giải.

Phật dạy: Tâm nghi của Thuần Đà thế nào, hãy trình bày rõ ra, Như

Lai sẽ vì các ông mà dạy rõ !

Văn Thù Sư Lợi thưa: Ông Thuần  Đà nghĩ rằng: "NHƯ LAI

THƯỜNG TRỤ" là do sức tri kiến thấy biết được Phật tánh. Nếu do thấy

biết Phật tánh mà được THƯỜNG TRỤ thì lúc trước chưa thấy biết lẽ ra là

VÔ THƯỜNG. Nếu lúc trước là VÔ THƯỜNG thì lúc sau cũng vô thường.

Như những vật trong  đời trước không , nay có, có rồi trở thành không.

Những vật như vậy đều là vô thường. Do nghĩa  đó, cho nên có thể biết:

Chư Phật, Bồ tát, Duyên giác, Thanh văn không sai khác gì nhau! (ý nói

đều vô thường tất cả). 

Đức Thế Tôn nói bài kệ rằng:

Trước có nay không

Trước không nay có

Không có nghĩa chơn thực

Ba đời đều có

Này Thiện nam tử ! Do nghĩa như vậy, chư Phật, Bồ tát Duyên Giác,

Thanh Văn cũng có sai khác, cũng không sai khác.

Văn Thù Sư Lợi vui mừng tán thán: Thật rất thâm sâu ! Đúng như

lời Như Lai dạy. Nay con mới biết rõ chư Phật, Bồ tát, Duyên giác, Thanh

văn cũng có sai khác mà cũng không sai khác.

Ca Diếp Bồ tát bạch: Thế Tôn ! Cúi mong Thế Tôn dạy rõ về ý

nghĩa: Có sai khác và không sai khác ấy, để chúng sanh được lợi ích, an

lạc.

Phật dạy: Thiện nam tử ! Hãy lóng nghe và suy nghĩ chín chắn. Như

Lai sẽ vì ông mà nói nghĩa ấy.

Này Thiện nam tử ! Ví như nhà ông trưởng giả nuôi nhiều bò sữa đủ

các màu lông, sai một người chăn nuôi chăm sóc. Nhà có việc cần sữa,

người chăn nuôi vắt sữa của tất cả con bò, đựng chung trong một thùng.

Người này thấy sữa đồng một màu trắng, lấy làm lạ, suy nghĩ rằng: Bầy bò

mỗi con đều khác màu nhau, sao sữa của chúng đều đồng màu ? Người ấy ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

133

suy gẫm kỹ, và kết luận rằng: tất cả  đều do nhân duyên, phước báu của

chúng sanh, khiến cho sữa kia có cùng một màu, đồng một vị.

Này Thiện nam tử ! Hàng Bồ tát, Duyên giác, Thanh văn đồng có

một Phật tánh như sữa của bầy bò đồng có một màu. Vì ba bậc người ấy

đồng diệt sạch hết phiền não như nhau. Nhưng các chúng sanh thì nghĩ

rằng: Bồ tát, Duyên giác, Thanh văn ắt phải có sai khác. Lại cũng có hàng

phàm phu và người Thanh văn tự suy nghĩ: Rằng  đã có ba thừa, sao lại

không có sai khác ? Rồi trong một phút giây "hốt giác" tuệ giác phát sanh,

người này tự hiểu rằng: Thừa dù có ba, nhưng tất cả ba thừa đồng một Phật

tánh, như người chăn bò  đã hiểu: "màu sữa  đồng một, là do nhân duyên

phước báo của chúng sanh !"

     Này Thiện nam tử ! Ví như quặng vàng nấu lọc tiêu vong hết tạp

chất, còn lại vàng ròng, thì giá trị của nó không có thứ kim loại nào bằng.

Hàng Thanh văn, Duyên giác, Bồ tát  đều thành tựu một mục  đích  đến:

PHẬT TÁNH, vì đoạn trừ hết phiền não, như quặng vàng loại trừ hết tạp

chất còn lại một tánh chất duy nhất: vàng ròng. Do nghĩa đó, suy biết tất cả

chúng sanh đồng một Phật tánh không có sai khác.

     Ca Diếp Bồ tát bạch: Thế Tôn ! Nếu tất cả chúng sanh đều có Phật

tánh, vậy Phật cùng chúng sanh có gì sai khác ? Vả lại, nếu tất cả chúng

sanh đều có Phật tánh, vì cớ gì ngài Xá Lợi Phất, Mục Kiền Liên...hàng A

La Hán, nói chung, đều nhập Niết bàn bậc TIỂU ? Hàng Duyên giác thì

nhập Niết bàn bậc TRUNG. Các hàng Bồ tát thì được nhập Đại Niết Bàn ?

Ba hạng người như vậy, nếu  đồng một Phật tánh cớ sao lại chẳng  đồng

nhập Đại Niết Bàn vô thượng như chư Phật Thế Tôn ?

Này Thiện nam tử ! Niết Bàn của chư Phật Thế Tôn, chẳng phải quả

chứng của Thanh văn, Duyên giác đạt đến được. Do nghĩa đó, cho nên nhập

Đại Niết Bàn gọi là THUẦN THIỆN, cũng gọi là VÔ THƯỢNG NIẾT

BÀN. Tiểu và trung hai thứ Niết bàn này, lúc thế gian trống rỗng, không có

Phật ra đời, người Thanh văn, Duyên giác vẫn có chứng nhập hai thứ Niết

Bàn bậc Tiểu và bậc Trung ấy.

Gọi là có sai khác, vì Niết Bàn bậc Tiểu và bậc Trung, chưa đủ chất

"thuần thiện", cho nên đối với nghĩa Niết bàn còn có dư thừa (Hữu dư y

Niết bàn).

Không sai khác, vì tánh Thanh văn, Duyên giác hay Bồ tát, tương lai

cùng đến một đích: Vô Thượng Niết Bàn, như nước các dòng: khe, lạch,

sông, hồ đều chảy về biển.

Do nghĩa đó, Như Lai nói: Tánh của Tam thừa cũng sai khác, cũng

không sai khác. Bởi vì tánh Thanh văn ví như sữa, Duyên giác như "ya-ua", ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

134

Bồ tát như "pho mát", Phật ví như "bơ". Tên và hương vị khác  nhau, nhưng

tất cả cùng có tánh dinh dưỡng và từ chất sữa của một con bò. Riêng tánh

của chúng sanh phàm phu thì vô minh và Phật tánh còn trong thời kỳ lẫn

lộn chưa tách phân rõ ràng hai tướng. Ví như bò cái mới sanh: máu biến

thành sữa, sữa sanh từ máu, máu sữa chưa có tướng trắng, đỏ phân minh.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Trong thành Câu Thi Na có gã

Chiên đà la tên là Hoan Hỉ. Theo lời Phật dạy: Người này đã được thọ ký

sớm thành Phật, một trong ngàn Phật ở thế giới Ta bà. Chỉ một lần phát

khởi tín tâm mà thành quả lớn lao như thế ! Cớ sao Như Lai không thọ ký

cho Tôn giả Xá Lợi Phất, Tôn giả Mục Kiền Liên mau thành Phật đạo ?

Này Thiện nam tử ! Sự thọ ký của Như Lai: Mau thành hay lâu

thành Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, không có giá trị hơn kém, cũng

không có ý nghĩa hên xui. Có người phát tâm cầu thành Phật, Như Lai thọ

ký cho họ sớm thành. Có hàng Thanh văn, Duyên giác, Bồ tát, phát nguyện

mãi mãi hộ trì chánh pháp, như ông A Nan chẳng hạn, đã phát nguyện:

"Ngũ trược ác thế thệ tiên nhập

" Như nhất chúng sanh vị thành Phật

"Chung bất ư thử thủ nê hoàn..."

Do nghĩa đó, được thọ ký mau thành Phật không phải là một cơ may

"vinh dự" hay một thành tích đáng "hãnh diện" như chúng sanh phàm phu

lầm tưởng !

Này Thiện nam tử ! Ví như đại thương gia đem ngọc trân châu ra

chợ bán, những  đứa ngu si thấy ngọc không biết, xem rẻ và khinh cười.

Thương gia truyền trao, cho biết về giá trị của ngọc. Bọn ngu nghe càng

khinh cười chế diễu, bảo nhau: Đó không phải trân châu hay pha lê thì có gì

gọi là quí hiếm ! Cũng tương tợ như vậy, hàng Thanh văn, phàm phu nếu

nghe thọ ký mau thành Phật, họ sẽ giải đãi xem thường, như bọn ngu không

biết giá trị của trân châu.

Mặt khác, còn có một sự thật khó nói ra: Đời vị lai có hàng Tỳ kheo

không thể siêng năng tu tập pháp lành. Vì nghèo cùng khốn khổ mà xuất

gia, để mưu cầu lợi dưỡng. Thân tâm khinh tháo tà mạn, siễm cuống. Hạng

người này nếu nghe Như Lai thọ ký hàng Thanh văn mau thành Phật, họ sẽ

cả cười khinh mạng chê bai. Đây là hạng người phá giới ngụy tu, thường tự

khoe mình chứng thánh, hơn người. Vì lẽ đó, cho nên Như lai tùy người,

tùy nguyện mà thọ ký hoặc mau hoặc lâu thành Phật đó thôi.

Này Thiện nam tử ! Như Lai vì chúng sanh, làm cha mẹ cho tất cả

chúng sanh, qua các chủng loại, thân hình: hai chân, bốn chân, nhiều chân,

không chân. Hai cánh, bốn cánh, lông mao, lông vũ...kể cả chúng sanh thủy ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

135

tộc...Như Lai dùng một âm thanh vì chúng mà thuyết pháp. Những loài

chúng sanh khác nhau kia  đều tự tiếp thu và nhận hiểu qua cái hiểu của

chính mình...và đều tán thán: Như Lai hôm nay vì tôi mà thuyết pháp. Đó là

ý nghĩa "Như Lai là cha mẹ" tất cả chúng sanh.

Này Thiện nam tử ! Như Lai tùy thuận mọi loài khiến cho chúng

sanh an trụ trong chánh pháp. Thuận theo cái thấy biết của chúng sanh mà

thị hiện các hình tướng. Nhưng không vì vậy mà Như Lai có thêm bớt, sanh

diệt...đồng với pháp hữu vi !

Là đệ tử Phật, không phải hạng sanh manh, người có trí phải hiểu:

NHƯ LAI THƯỜNG TRỤ.

Người mà biết được NHƯ LAI THƯỜNG TRỤ là người từ lâu đã tu

tập kinh Đại Thừa Đại Niết Bàn rồi. Người này dù là nhục nhãn, Phật nói

chính người này  đã sử dụng cái thấy của thiên nhãn . Thấy biết PHẬT

THƯỜNG TRỤ, PHÁP THƯỜNG TRỤ, TĂNG THƯỜNG TRỤ, là cái

thấy biết của Bồ tát hiện ở cõi đời.

TRỰC CHỈ

Là một Bồ tát, không thể không tu tập kinh Đại thừa Đại Niết Bàn.

Nói cách khác, không biết kinh Đại Niết Bàn, không tu học theo kinh Đại

Niết Bàn thì không có chủng tử Đại thừa, không có chất liệu Bồ tát, tâm

hành Bồ tát không có thì không là Bồ tát được. 

Bởi vì Bồ tát có nghĩa là:

ƒ  Đại đạo tâm thành tựu chúng sanh.

ƒ  Hữu tình giác.

ƒ  Giác hữu tình.

Thế cho nên, nếu không tu học kinh Đại thừa Đại Niết Bàn thì ba

đức tánh của một Bồ tát không do đâu có được.

 *  Kinh Đại Niết Bàn là kho tàng bí mật của Như Lai, Phật dạy

những điều mà ba bốn mươi năm trước, không thể đem ra dạy phổ cập cho

mọi hạng người. Những giáo lý:

•     Phật tánh thường trụ.

•     Pháp tánh thường trụ.

•     Tăng tánh thường trụ.

Tam bảo thường trụ là thứ giáo lý trước đây Phật chưa hề đề cập. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

136

•     Pháp thân Như Lai thường trụ.

•     Niết bàn thường trụ.

Đó cũng là thứ giáo lý bốn mươi lăm năm trước Như Lai vẫn cất

dấu kín trong kho tàng bí mật cho đến ngày nay.

Sau mấy mươi năm giáo hóa, đào tạo một số người có khả năng tiếp

thu nghe hiểu, tin nhận và tu học giáo lý Đại thừa phương đẳng, Như Lai

mới mở kho tàng bí mật đem nguồn giáo lý Đại thừa Đại Niết Bàn trao dạy

cho những hạng người chủng tánh Đại thừa, căn cơ Đại thừa, có khả năng

thẳng tiến trên con đường BỒ TÁT HIỆN Ở CÕI ĐỜI.

*  Nghe hiểu, tin nhận, dù công hạnh tu tập chưa sâu, người này đã

gieo rắm hạt nhân Bồ đề rồi.

Thậm chí ở vào hoàn cảnh bất đắc dĩ, trong môi trường hổn loạn

khổ đau mà nhớ: Phật thường trụ, Pháp thường trụ, Tăng thường trụ, khởi

một niệm "quay về", coi như hạt nhân Bồ  đề của người này  được gieo

xuống đất. Nhân duyên thời tiết thuận lợi, hạt giống ấy sẽ nẩy mọng lên

thành cây.

 *  Ngược lại, ở kinh Đại thừa Đại Niết Bàn, có thể nói từ đầu kinh

đến chấm dứt lời dạy cuối cùng, đức Thế Tôn ân cần khuyên răn, nhắc nhở

gần như tột ý cạn lời: Rằng NHẤT XIỂN ĐỀ là một bệnh tật, nếu mắc phải

rồi thì đấng Vô thượng y vương cũng vô phương cứu chữa.

Vậy, "nhất xiển đề" là ai ?

Nhất xiển đề là người không có đức tin đối với Tam bảo. Hoặc có

đức tin, nhưng đức tin phi chân lý. Không phù hợp chánh pháp. 

Nhất xiển đề đối với nhân Bồ đề, ví như hạt giống bị rang không còn

khả năng nẩy mọng lên cây. Hoặc như hạt giống gieo trên núi đá, trên đồi

cao không có mưa sương mà bị hạn hán.

Vì vậy, nhân Bồ đề của hạng người nhất xiển đề không có điều kiện

sanh và phát triển. Nhất xiển đề đối với nhân Bồ đề, kinh thường ví dụ quở

trách: "Hạt giống bị rang, mầm mọng bị thối” !. Do nghĩa đó, người đệ tử

Phật là người hữu duyên, hữu phúc, là người đã từng gieo sâu hạt giống Bồ

đề trong đất tốt, phân hoại, mới bình an thẳng tiến trên đường giải thoát

giác ngộ, chớ không phải ngẫu nhiên mà có được !

      Tuy nhiên, là đệ tử chân chánh của Phật không được hiểu lầm Phật,

phải học và hiểu kỹ đức Bổn sư của mình. Đức Phật không hề loại bỏ hàng

nhất xiển đề ra ngoài "khả năng thành Phật". Bởi vì lời dạy của Như Lai là ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

137

chân lý. Mà chân lý thì không có ngoại lệ đối với bất cứ ai. Như Lai từng

tuyên cáo trước nhân loại: Rằng TẤT CẢ CHÚNG SANH ĐỀU CÓ PHẬT

TÁNH, thì nhất xiển đề cũng được hưởng quyền lợi PHẬT TÁNH của mình.

Do vậy, nhất xiển đề vẫn có Phật tánh, vẫn có nhân Bồ đề, vẫn có khả năng

thành Phật.

Thực lý mà nói, nhất xiển  đề không có cái "tự tánh nhất xiển  đề"

riêng để cho một người nào. Lý do trở thành nhất xiển đề chỉ là người chưa

phát khởi đức tin, hoặc phát khởi đức tin sai đối tượng, đức tin không có

chân lý, trở thành mê tín huyển hoặc, chỉ có huyền thoại mà không có sự

thật. Nhất xiển đề đối với quả giải thoát giác ngộ của Phật đạo, họ là người

gieo lầm giống, chớ không phải không có hạt giống. Họ gieo giống không

đúng chỗ, không hợp thời và khiến cho hạt giống khô cháy vì hạn, ung thối

vì ngập lụt mà mất đi giống Bồ đề đấy thôi.

*  Là đệ tử Phật hãy tư duy, quán chiếu thấy Như Lai qua PHÁP

THÂN THƯỜNG TRỤ mới gọi là người đệ tử Phật, thấy được Phật. Thấy

Như Lai qua ứng thân thị hiện, là chưa đích thực thấy Phật Như Lai.

Ứng thân thị hiện đó, kinh Đại Niết Bàn, Phật nói đó là một trong

VÔ BIÊN THÂN của Như Lai. Còn đích thực Như Lai, phải là CHÂN NHƯ

THÂN, bất sanh bất diệt...Đại thừa Khởi tín luận gọi đó là: "NHẤT PHÁP

GIỚI ĐẠI TỔNG TƯỚNG PHÁP MÔN THỂ". Thế cho nên Như Lai không

có già chết. Dù nhục nhãn của mọi người ai cũng thấy Như Lai có nhập

Niết bàn !

  *  Nhà vua có mật ngữ "Tiên đà bà". Chỉ một mật ngữ thôi, thế mà

có bề tôi giỏi, nhà vua vẫn toại ý vừa lòng.

Như Lai có bốn mật ngữ: VÔ THƯỜNG, VÔ NGÃ, KHỔ, KHÔNG,

Như Lai cũng cần có những người đệ tử thông minh, trí tuệ, để tự mình thọ

dụng cái thành quả của sự hiểu biết chân chánh, trong tiến trình tu tập và

truyền bá chánh kiến cho mọi người. Người  đệ tử chân chánh của Phật

phải hiểu mật ngữ của Phật. Làm được việc đó Phật mới an lòng, cũng như

nhà vua vừa lòng, có được quan hầu hiểu rõ mật ngữ của vua.

VÔ THƯỜNG, VÔ NGÃ, KHỔ, KHÔNG là bốn thang thuốc trị bốn

chứng bệnh chấp: THƯỜNG, NGÃ, LẠC, HỮU của chúng sanh khi còn

học lớp "Bán tự giáo".

Khi kiến thức của đệ tử trưởng thành, Như Lai dạy: "bốn mật ngữ"

ấy nay đã lỗi thời, không nên ứng dụng nữa...phải bỏ nó đi !

      ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

138

Người quí tộc, người trí, uống sữa, người ta uống sữa nguyên chất,

không uống những thứ sữa bị pha loãng. Bởi lẽ sữa pha loãng chất dinh

dưỡng còn lại chẳng được bao nhiêu, chưa nói: còn có thể bị ngộ độc.

Kinh Đại Thừa Đại Niết Bàn là hệ giáo lý "mãn tự", cô đọng tất cả

nghĩa lý thậm thâm vi diệu trong kinh này, vì đây là kho tàng bí mật của

Như Lai ! Kinh Đại Bát Niết Bàn là tinh hoa, cốt tủy của tất cả khế kinh, là

sữa nguyên chất đối với tất cả sữa.

Người trí uống sữa Đại Niết Bàn, các thứ sữa khác dù có đủ, nhưng

để cho hạng khách...chịu uống sữa pha...của cô gái...nọ !

 *  Hiện tượng thì vô thường, Bản thể thì chân thường. Hiện tượng là

"tướng" tùy duyên. Bản thể là thể "bất biến". Thể chân thường bất biến

duyên khởi sanh ra hiện tượng tùy duyên. Hiện tượng tùy duyên, mà không

bao giờ tách rời ngoài bản thể bất biến. Cho nên Như Lai dạy:

"Trước có nay không

"Trước không nay có”

Ý nghĩ đó của nhiều người nghĩ, không có chân lý. Đó chỉ là cái thấy

thiển cận. Nó như cái thứ "lý lịch trích ngang". Dựa vào "lý lịch trích

ngang"  của ai đó để rồi nhận xét đánh giá tư cách phẩm hạnh đạo đức của

con người  đó, chắc chắn là không chính xác, không trung thực với cái

"gen" trong người anh ta vốn có.

Theo giáo lý đạo Phật. Phật dạy:

"Ba đời đều có"

Có nghĩa là sự hiện hữu tồn tại khách quan của hiện tượng vạn hữu,

của vũ trụ nhân sinh là hiện hữu tồn tại: VÔ THỈ VÔ CHUNG. Dựa trên lý

lịch trích ngang là hoàn toàn sai sự thật.

Do nghĩa đó, người trí phải hiểu:

   PHẬT THƯỜNG TRỤ. PHÁP THƯỜNG TRỤ. TĂNG THƯỜNG

TRỤ. NIẾT BÀN THƯỜNG TRỤ. Không nghe được vậy, không hiểu như

vậy là hạt giống cháy, mầm thối, trở thành hạng "Nhất xiển đề".

*  Vô Thượng Bồ Đề. Vô Thượng Niết Bàn: Đích đến là một. Thanh

văn, Duyên giác, Bồ tát, ba thừa, hành trình thì có ba hạng người. Không

sai khác khi "đến đích". Có sai khác trên lộ trình đi. Vì vậy, Như Lai dạy:

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

139

Thanh văn, Duyên giác, Bồ tát, Phật "cũng sai khác", mà cũng

"không sai khác". Nhân tu, kẻ tu trước,  người tu sau, kẻ tu cao, người tu

thấp. Vì vậy, sự sai khác đó là lý tất nhiên. Còn PHẬT TÁNH, tất cả mọi

người đều có thì quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác là thành quả

chung của những ai đạt đến tột đỉnh cao GIÁC NGỘ thì đương nhiên thọ

dụng như nhau. Vì vậy, Như Lai nói: "cũng không sai khác".

*  Niết bàn của Thanh văn Tiểu thừa. Niết bàn của Duyên giác

Trung thừa. Niết bàn của Bồ tát Đại thừa Hữu thượng. Niết bàn của Phật

Thế Tôn Vô thượng. Nhìn qua nhục nhãn ai cũng thấy rõ "giai cấp" tôn ti

để rồi hoặc đề bạt khen thưởng, hoặc cảnh cáo rồi "đì" theo kiểu nhà binh

chịu "hệ thống quân giai" ấy. Mà trái lại, đó là biểu hiện tánh công bình,

dân chủ đạt đến đỉnh cao:

“Làm theo năng lực, hưởng theo lao động”

Dựa trên khả năng tu hành giác ngộ, giải thoát của mỗi người. Niết

Bàn trong Phật giáo không ai có sẵn để ban tặng cho ai !

*  Việc Như Lai thọ ký, không phải một ân huệ Như lai ban tặng cho

ai, mà là Như lai nói lên một sự thật. Không phải Như Lai có "thọ ký" ai đó

mới được thành Phật. Như Lai không "thọ ký" thì ai đó tu hành không được

thành Phật. Không phải vậy, Giáo lý của đạo Phật trước sau như một, phủ

nhận cái "tánh thiêng liêng bọt mép" của đấng vô hình vĩnh cửu không bao

giờ hiện thực, không giúp ích được gì đối với con người và cuộc sống của

con người.

Thọ ký của Như Lai, nói lên sự thật dựa trên khả năng, hành động

của con người và Như Lai "tùy thuận" thiện nguyện của con người ấy mà

nói lên sự thật ấy.

*  Người tiếp nhận và thâm nhập nguồn giáo lý "nhật một hoàn

chiếu" của kinh Đại thừa Đại Niết Bàn rồi, vấn đề thành Phật sớm, thành

Phật muộn không còn được đặt ra. Bởi vì, tự biết rõ:

"...Nhật hành lãnh thượng mạc tầm sơn..."

"...Tùy sở trụ xứ thường an lạc..."

"...Phật pháp tại thế gian"

"...Bất ly thế gian giác..."

"Lô sơn vân vũ Chiết Giang triều

"Vị đáo thiên ban hận bất tiêu

"Đáo dĩ hoàn lai vô biệt sự

"Lô sơn vân vũ Chiết Giang triều" ./. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

140

PHẨM THỨ MƯỜI BẢY

ĐẠI CHÚNG SỞ VẤN

Bấy giờ đức Thế tôn, từ bạch hào tướng trên mặt phóng ra ánh sáng

nhiều màu. Màu trắng, hồng, xám, đỏ, tím, vàng, chiếu ra chạm phải Thuần

Đà. Ông Thuần Đà gặp ánh sáng liền nhớ tâm nguyện của mình là cúng

dường  đức Phật trước khi Phật nhập Niết bàn và  đại chúng  đang tề tựu

chiêm ngưỡng tôn nhan Phật.

Ông Thuần  Đà và quyến thuộc mang những thức  ăn trai tịnh và

phẩm vật thanh khiết trên đời đến rừng Ta La Song Thọ để cúng dường đức

Phật, đại chúng Tỳ kheo, Tỳ kheo ni và quyến thuộc trong hàng ngũ xuất

gia.

Lúc bấy giờ có trời  Đại Oai  Đức phát xuất từ lòng quyến luyến

thương quí Thế Tôn, đứng án trước mặt và ngăn cản ông Thuần Đà rằng:

Thuần Đà ! Ông nên hoãn lại bữa trai phạn này, không nên dâng cúng Phật

và đại chúng hôm nay.

Như Lai dự biết sự cố xảy ra, bèn phóng thêm ánh sáng nhiều vô

lượng vô biên, chư thiên các cõi đều tiếp nhận, trời oai đức không ngăn cản

nữa, Thuần Đà và quyến thuộc đem trai nghi phẩm vật dâng cúng dường

Phật cùng các chúng đệ tử hiện diện. Ngoài phẩm vật cúng dường Phật và

chúng tăng trong bữa ngọ trai, họ còn trang sức: tràng phan, bảo cái, hoa

hương, thượng diệu cực kỳ báu đẹp trên đời. Như Lai hứa khả, thọ dụng

những phẩm vật cúng dường của Thuần Đà. Như Lai cũng cho phép các

chúng Tỳ kheo đồng thọ dụng.

Các hàng Bồ tát, Duyên giác, Thanh văn, các hàng chư thiên ngạc

nhiên đến độ bàng hoàng, vừa "mừng" vừa "tủi", tự nghĩ trong lòng: "Cớ gì

Như Lai riêng nhận bữa cúng dường trai phạn của ông Thuần Đà, trước giờ

phút thiêng liêng quan trọng kia mà Như Lai không nhận của  đại chúng

trong hải hội mười phương ?".

Lúc bấy giờ, đức Thế Tôn muốn cho đại chúng an tâm, mãn nguyện.

Từ mỗi lỗ chân lông trên thân Phật phóng ra ánh sáng, sắc màu rực rỡ chiếu

khắp vô lượng cõi nước chư Phật mười phương. Trong ánh sáng báu lạ hiện

ra vô lượng Phật. Mỗi đức Phật có vô lượng quyến thuộc đệ tử Tỳ kheo

Tăng Ni. Chư Phật và chư Tỳ kheo đồng thọ dụng trai nghi cúng dường của

đại chúng. Riêng Thích Ca Như Lai thọ phần cúng dâng của Thuần Đà.

Do sức thần Phật, lượng cơm dâng cúng của Thuần Đà, cung cấp

đầy đủ cho cả hải hội chư Phật và chúng Tăng. Ông Thuần Đà vui mừng ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

141

khôn diễn tả hết được nỗi lòng. Các hàng Bồ tát, Duyên giác, Thanh văn,

trời, người...tất cả đều hoan hỉ. Trong niềm hoan hỉ có lẫn ý lo âu: Rằng:

Như Lai đã nhận sự cúng dường rồi, ngày nhập Niết Bàn của Như Lai ắt

chẳng còn lâu !

Rừng cây vốn không rộng lắm ! Lúc bấy giờ do sức thần Phật,

khoảng không gian chừng như mũi kim, chứa vô lượng chư Phật Thế Tôn

và vô lượng Bồ tát quyến thuộc đồng ngồi thọ thực mà không bị chật chội.

Vật dụng cúng dường, không có chướng ngại gì nhau.

Bấy giờ chư thiên, thế nhơn, A tu la...buồn khóc và than: Nay Như

Lai đã thọ lần cúng dường cuối cùng của chúng ta, rồi đây Phật sẽ nhập

Niết Bàn, chúng ta còn biết nương tựa vào ai. Chúng ta sẽ mất đấng điều

ngự sư vô thượng, khác nào người không còn con mắt !

Đức Thế Tôn vì đại chúng, nhắc nhở qua bài kệ:

Đại chúng chớ buồn than

Phật pháp, pháp tùy thuận

Phật đã nhập Niết Bàn

Vĩnh cửu với thời gian

Thường trụ chánh định tụ

An lạc tùy sở trụ

Đại chúng lóng lòng nghe:

Phật đã lìa ăn uống

Không đói khát mọi thời

Phật sẽ vì chúng sanh

Nói về nghĩa tùy thuận

Khiến tất cả đại chúng

An ổn dứt buồn than:

Giả sử rắn chuột, sói

Đồng ở chung một hang

Thương nhau như ruột thịt

Phật mới hẳn nhập Niết bàn!...

Như Lai xem tất cả

Thương như La Hầu La

Thường làm cha chúng sanh

Sao nhập Niết bàn hẳn?...

Giả sử hoa bán hạ

Thơm như hoa Ngọc lan

Trái cây Ca la ca ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

142

Chuyển thành Trấn đầu ca

Nếu việc đó có thật

Như Lai hẳn Niết Bàn!...

Giả sử Nhất xiển đề

Chuyển thân thành Phật đạo

Thọ hưởng vui Niết Bàn

Phật mới Niết Bàn hẳn!...

Đệ tử Phật chân chánh

Phải ham thích chánh pháp

Chớ khởi tâm sầu khổ

Than khóc hiện ưu bi

Như phàm phu tục tử !...

Người tri hành chân chánh

Tu học: Phật thường trụ

Pháp và Tăng cũng vậy

Thường trụ như thời gian...

Tứ chúng phải khéo nghe

Nghe rồi nên vui mừng

Bồ đề tâm khai phát

Tam bảo hằng thường trụ

Vĩnh cửu ở thế gian...

Đây là lời di huấn

Tối hậu của chư Phật...

Phật dạy tiếp Bồ tát ! Nếu có Tỳ kheo, Tỳ kheo ni, Ưu bà tắc, Ưu bà

di, y theo lời dạy sau cùng của Như Lai, phát nguyện dũng mãnh nên biết

người này được quả báo tốt lành ở thế gian, đồng như các bậc A La Hán.

Những người không có khả năng nhận biết Tam Bảo thường trụ, là người

phước mỏng như hạng chiên đà la trong cõi đời.

Lúc bấy giờ cả  đại chúng, trời, người, A tu la...nghe Phật dạy vui

mừng hớn hở, ý tưởng nhu hòa, dung nhan vui vẻ, oai đức trang nghiêm.

Xa lìa ngũ cái, thập triền. Tâm tưởng rỗng rang vượt qua phân biệt tầm

thường, tôn ti cao hạ...Biết rõ: Phật, Pháp, Tăng, Tam bảo thường trụ. Đại

chúng chung lòng sắm sửa: hương trời, hoa trời, tràng phan, bảo cái, kỷ

nhạc trời, vô số thức ăn thượng vị cõi trời dâng lên cúng dường đức Phật và

toàn thể đại chúng đông vầy, không thể dùng toán học mà tính đếm...

Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: Ông đã thấy việc hi hữu này của đại chúng

rồi chứ ? ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

143

     Ca Diếp Bồ tát thưa: Con đã thấy, bạch Thế Tôn. Con đã thấy Như

Lai đông vô lượng vô biên không thể dùng toán học mà tính đếm hết được.

Và số tăng chúng trong mười phương cùng dự hải hội này cũng đông như

vậy. Con thấy chư Như Lai và đại chúng đang thọ những thức ăn uống cúng

dường mà ông Thuần Đà là đại thí chủ. Con lại thấy sự hi hữu lạ kỳ: Thân

chư Như Lai trang nghiêm cao lớn, thế mà chỗ ngồi của mỗi vị chỉ choán

một diện tích chừng đầu mũi kim. Số đại chúng, dâng phẩm vật cúng dường

chư Phật và chúng Tỳ kheo cũng đông vầy không kể xiết, đang đi nhiễu

Phật mấy vòng. Vậy mà không có chướng ngại gì nhau. Con cũng hiểu

rằng, đấy là do thần lực Phật mà buổi lễ cúng dường chư Phật và đại chúng

trong mười phương mới được viên mãn khắp đủ thế này ! Nếu không vậy,

giả sử đem tất cả vật thực của ông Thuần Đà có, nghiền nát thành vi trần,

dùng một vi trần dâng cúng một vị Phật vẫn còn không khắp đủ !

Sự kiện hy hữu này, chỉ các hàng Bồ tát như Đại Trí Văn Thù hiểu

rõ. Hàng Duyên giác, Thanh văn chợt tỉnh ngộ nhận biết: NHƯ LAI là

PHÁP THƯỜNG TRỤ.

Đức Thế Tôn bảo: Thuần Đà ! Ông đã thấy rõ việc hy hữu lạ lùng

này rồi chứ ?

 _ Bạch Thế Tôn ! Con đã thấy. Con thấy vô lượng chư Phật đều có

ba mươi hai tướng đại nhơn, tám mươi vẻ đẹp, trang nghiêm nơi thân. Và

chư Đại Bồ tát cung kính nhiễu quanh chư Như Lai.

_ Phật bảo: Thuần Đà ! Vô lượng chư Phật mà ông đã thấy, do Như

Lai hóa hiện  để  đem lợi ích cho tất cả chúng sanh. Hàng Đại Bồ tát  đó,

công hạnh tu hành thâm hậu có thể làm nên vô lượng Phật sự trọng  đại.

Này Thuần Đà ! Nay ông đã thành tựu hạnh Đại Bồ tát. Ông được an trụ

trong hàng Thập Địa. Ông hoàn thành công hạnh của một Bồ tát ngang với

địa vị Thập địa rồi !

Ca Diếp Bồ tát hỏi: Bạch Thế Tôn ! Tất cả khế kinh của Phật nói ra

có nghĩa dư hay hoàn toàn trọn nghĩa ?

Phật dạy: Này Thiện nam tử ! Kinh của Phật  đã nói, có lúc nghĩa

"còn dư". Có lúc hoàn toàn trọn nghĩa ?

Thuần Đà hỏi: Bạch Thế Tôn ! Như có lần Phật nói bài kệ:

"Tất cả sở hữu mình có

"Đem bố thí cho mọi người

"Hạnh bố thí, nên tán thán

"Với tấm lòng tùy hỉ hoàn thành.

    ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

144

_ Bạch Thế Tôn ! Ý nghĩa bài kệ đó thế nào ? Đem tài vật sở hữu

cúng dường bố thí cho người trì giới và người hủy phạm giới có sai khác

chi chăng ? Xin Thế Tôn dạy bảo ?

Phật dạy: Gieo hạt giống xuống chỗ  đất xốp, phân hoại, nước im,

nắng ấm thì hạt giống chắc chắn sẽ sanh cây, đơm hoa kết trái. Trái lại, gieo

hạt giống xuống đất cháy, đá cuội, núi cao thì không hy vọng được gì ! Bố

thí cúng dường cho những người có nhiều phước  đức, bố thí cho tất cả

chúng sanh đều có quả báo tốt. Duy có bố thí cho hạng người nhất xiển đề,

giống như ươm hạt giống trên đá cuội, núi cao...hy vọng gì ngày đơm bông

kết quả !

  _ Thuần Đà hỏi: Bạch Thế Tôn ! Xin Thế Tôn dạy rõ về NHẤT

XIỂN ĐỀ ? NHẤT XIỂN ĐỀ thường hành động ra sao ? Đạo đức, tư tưởng

của người NHẤT XIỂN ĐỀ, chúng con muốn biết !

  _ Phật bảo Thuần Đà: Nếu Tỳ kheo, Tỳ kheo ni, Ưu bà tắc, Ưu bà di

nói lời thô ác, chê bai chánh pháp, hành động tổn thương với mọi người mà

không có lòng ăn năn, chẳng có tâm hổ thẹn; người như vậy là người xu

hướng NHẤT XIỂN ĐỀ. 

Người phạm bốn tội trọng, năm tội nghịch, tự biết tội ác mình mà

không sợ sệt, không hổ thẹn, không có hối lỗi ăn năn. Đối với chánh pháp

không có  đức tin, không có tâm học hiểu tu tập, còn chê bai phỉ báng.

Người như vậy gọi là người NHẤT XIỂN ĐỀ. 

Những người tà kiến chưa hề biết thế nào là PHẬT, PHÁP, TĂNG,

và còn cho rằng không PHẬT, không CHÁNH PHÁP, không TĂNG.

Những người như thế, gọi là người NHẤT XIỂN ĐỀ. 

 _ Thuần Đà hỏi: Bạch Thế Tôn ! Phá giới là thế nào ?  Người làm gì

gọi là người phá giới ?

_ Phật dạy: Phạm bốn tội trọng, năm tội nghịch, không tu học chánh

pháp, hủy báng chánh pháp. Người như vậy gọi là người phá giới.

   _ Bạch Thế Tôn ! Người phá giới, trong Phật pháp có thể cứu vớt

được không ?

_ Phật dạy: Này Thuần Đà ! Có điều kiện, có thể cứu vớt được.  Nếu

người đó còn mặc pháp phục chưa bỏ, tâm luôn hổ thẹn, sợ sệt tội lỗi. Tự

trách mình, lòng  ăn năn, phát nguyện hộ trì chánh pháp, kiến lập chánh

pháp, tùy hỉ cúng dường người hộ pháp. Phát tâm thọ trì kinh điển Đại thừa,

tu học thông thuộc, truyền bá cho mọi người. Người phạm giới mà có tâm

hối quá như vậy, Phật gọi đó là người "không phá giới". Ví như mặt trời ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

145

mọc lên ắt phá trừ hết sương mù kể cả bóng đêm. Cũng vậy, kinh Đại Niết

Bàn vi diệu này xuất hiện nơi  đời sẽ phá trừ những tội nghiệp trong vô

lượng kiếp của chúng sanh. Thế nên, kinh nói: Hộ trì chánh pháp được quả

báo lớn, là điều kiện cứu vớt cho người lỡ lầm phá giới.

Này Thuần Đà ! Người phá giới, hủy báng tam bảo, tà kiến, tức là

người NHẤT XIỂN ĐỀ. Tuy nhiên, Thuần Đà nên biết, Nhất xiển đề, nếu

gặp Thiện tri thức khuyến hóa, hướng dẫn rồi tự trách,  ăn năn, sanh tâm

tàm quý, quay về với Tam Bảo, hộ trì chánh pháp, tu học Đại thừa, người

đó không gọi là "nhất xiển  đề" nữa. Người  đó cũng  đáng  được nhận sự

cúng dường của người bố thí.

Do nghĩa đó, lời dạy của Như Lai trong khế kinh tùy đối tượng, tùy

lúc mà lời dạy của Như Lai còn có "NGHĨA DƯ" và cũng có nhân duyên,

trường hợp Như Lai dạy đủ đầy "TRỌN NGHĨA".

   _ Này Thiện nam tử ! Xưa kia có lần Như Lai nói kệ:

Tất cả sông ngòi, quyết có xoáy cong

Tất cả rừng rậm, ắt có cây cối

Tất cả người nữ, có tâm dua vạy

Tất cả tự tại, quyết hưởng an vui

  Lúc đó Văn Thù Sư Lợi Bồ tát đến lễ dưới chân Phật rồi nói kệ rằng:

Chẳng phải tất cả sông, quyết định có xoáy cong

Chẳng phải tất cả rừng, quyết chắc là cây cối

Chẳng phải mọi người nữ, đều có tâm dua vạy

Tất cả hàng tự tại, không quyết được hưởng vui.

Văn Thù Sư Lợi dẫn ra những sự thật cụ thể: 

Rằng con sông "Ta Ba Đa" thẳng như sợi dây giăng, chảy thẳng ra

biển Tây, không có chỗ xoáy cong. 

Những cánh rừng nhân tạo, các vua chúa họ có thể thiết kế bằng: san

hô, mã não, lưu ly, vàng bạc...những thứ cây cối đó, không thể là cây cối

của một đám rừng rậm ! 

Nữ giới cũng từng có người phát Bồ đề tâm, giữ trọn cấm giới, thành

tựu công đức, có tâm đại bi, không hề có tâm dua vạy. 

Trời Phạm Thiên, Đế Thích, tuy có tự tại, nhưng chưa vượt ra khỏi

luật vô thường chi phối thì sao được gọi là an vui. 

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

146

Văn Thù Sư Lợi Bồ tát dẫn lại bài kệ của Phật và cầu xin giải quyết

chỗ nghi:

_ Này Thuần đà ! Những luận cứ chứng minh, Văn Thù Sư Lợi Bồ

tát nêu ra để cầu xin Như Lai giải đáp đều là sự thật, không ai có thể chối

cãi quanh co. Nhưng tất cả đệ tử của Như Lai nên biết rằng "Lời dạy của

Như Lai trong các khế kinh, có lúc Như Lai nói "TRỌN NGHĨA", có lúc

Như Lai dạy còn có "NGHĨA THỪA" là vậy đó.

_ Này Thiện nam tử ! Bài kệ mà Như Lai nói ở trên, thuộc loại giáo

pháp "ĐỐI TRỊ", có mật ý của Như Lai sử dụng. Bài kệ đó, có giá trị trong

lúc đó, ở nội cung vua Ba Tư Nặc, Vương tử và Hậu phi, họ đang ôm lòng

kiêu mạn. Đó là cách "Ứng bệnh dữ dược" của một Đại y vương. Cho nên

lời dạy của Như Lai: Còn có NGHĨA DƯ. Vậy đó !

Nghe lời của người, tùy thuận đừng chống trái

Chẳng phê phán người khác, tu hành hay chẳng tu hành 

Nên tự xét bản thân, làm lành hay chẳng lành.

 _ Này Thuần đà ! Bài kệ Đại trí Văn Thù Sư Lợi nêu ra cũng thuộc

loại nghĩa lý "CÒN DƯ”.  Kệ đó không phải vì tất cả chúng sanh, mà Như

Lai nói riêng cho vua A Xà Thế. Ông vua đã hại cha rồi, còn muốn chiết

phục Như Lai. Đến trước Như Lai, vua hỏi: "Thế Tôn có nhất thiết trí hay

không có nhất thiết trí ? Điều Đạt trong nhiều đời kiếp đã qua, ôm lòng ác

theo dõi muốn hãm hại Phật. Nếu là nhất thiết trí, sao Như Lai thu nhận cho

Điều Đạt xuất gia ?"

Phát xuất từ nhân duyên đó, Như Lai mới nói bài kệ trên, nhằm gợi ý

cho nhà vua tỉnh thức !

_ Này Thuần Đà ! Là đệ tử Phật, hãy siêng năng tu học, phải thông

thạo "mật ngữ" của Như Lai.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Như thế nào mới gọi nghĩa

“KHÔNG DƯ" ? Thế nào được gọi là "NHẤT THIẾT NGHĨA" ?

_ Này Thiện nam tử !  THƯỜNG, LẠC, NGÃ, TỊNH gọi là pháp

NHẤT THIẾT NGHĨA cũng gọi là pháp "KHÔNG DƯ" (liễu nghĩa). Ngoài

ra, tất cả pháp đều là pháp "CÓ DƯ" (bất liễu nghĩa).

Là đệ tử Phật, học chánh pháp của Như Lai, phải biết lúc nào Như

Lai nói pháp CÓ DƯ, lúc lào Như Lai nói pháp KHÔNG DƯ.

Ca Diếp Bồ tát vui mừng hớn hở bạch Phật: "Thật lạ lùng ! Rất lạ

lùng ! Như Lai Thế Tôn bình đẳng xem chúng sanh như La Hầu La !" ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

147

     _ Đức Phật khen: Này Ca Diếp ! Chỗ kiến giải của ông như thế là

tốt. Ông đã nhận thức được TỪ TÂM và DỊ Ý  của Như Lai.

Lúc bấy giờ, Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Cúi xin Như Lai

nói về thành quả sở đắc của người tu học kinh Đại thừa Đại Niết bàn ?

_ Này Thiện nam tử ! Nếu có người nghe danh hiệu của kinh này,

chỉ nghe được tên kinh thôi, phước đức của người này nhiều vô lượng vô

biên. Người phước mỏng, nghiệp chướng dày, không thể nghe được danh

hiệu của kinh này. Còn người thọ trì,  đọc tụng, biên chép giảng thuyết,

truyền bá kinh này, phước đức của người này, hàng Duyên giác, Thanh văn

không thể tuyên thuyết. Vì kinh Đại Niết Bàn này từ kho tàng bí mật của

Như Lai, chỉ dạy cảnh giới bất tư nghì của Phật. Thế cho nên, duy có Phật

mới biết rõ công đức vi diệu của "Hành giả" tu học kinh Đại thừa Đại Niết

Bàn !

Bấy giờ các hàng chư thiên, A tu la đông đảo phàm nhân trước Phật,

dị khẩu đồng âm nói bài kệ đại lược như:

"Phật, Pháp, Tăng, Tam bảo công  đức khó nghĩ bàn. Chúng con

kính thỉnh Phật nán ở lại. Đại Ca Diếp và A Nan chưa về kịp. Vua

nước Ma Kiệt Đà, Đại Vương A Xà Thế là những vị vua kính tin

Phật mà cũng chưa  đến. Xin Như Lai thương xót nán lại giây lát

đừng vội nhập Niết Bàn để cởi mở cho chúng con một số nghi ngờ

chưa tháo gỡ được !"

Đức Như Lai vì Đại chúng nói kệ, đại lược sau đây:

"Như Lai truyền dạy: Ông Đại Ca Diếp làm trưởng tử. A Nan đa

văn, nghe và thuộc kỹ những kinh điển Như Lai nói. A Nan đủ khả

năng truyền  đạt lại ý của Như Lai, không sợ sai lầm. Những tư

tưởng thuộc Tiểu thừa, Đại thừa bán tự, mãn tự. Thường, vô thường.

Lạc, khổ. Ngã, vô ngã. Tịnh, bất tịnh. Hữu, vô...Đại chúng tin A

Nan, không sợ sai lầm. Vì vậy, Đại chúng không nên sanh lòng lo

buồn, sầu khổ. Đừng thổ lộ tánh tầm thường, tỏ ra là những người

đệ tử mà chẳng hiểu Như Lai !"

 Bấy giờ đại chúng dâng các phẩm vật cúng dường Như Lai. Cúng

dường trai phạn xong. Tất cả đại chúng đồng hoan hỉ phát tâm Vô thượng

Bồ đề. Vô lượng, vô số hằng sa Bồ tát được trụ bậc Bồ tát Sơ địa.

Đức Thế Tôn thọ ký cho Văn Thù Sư Lợi Bồ tát, Ca Diếp Bồ tát và

Thuần Đà. Sau khi thọ ký, đức Phật dạy rằng:

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

148

Này các Thiện nam tử ! Mọi người hãy tự tinh tấn tu tập, thường

nhiếp niệm, định tâm, tư duy chánh pháp. Quán chiếu nội thân, ngoại vật

đều là pháp "duyên sanh". Quán chiếu Như Lai thường trụ. Tam Bảo

thường trụ. Không nên phóng dật trong cuộc sống.

Giờ phút này, tứ chi Như Lai nhức mỏi, lưng đau. Như Lai muốn

nằm như trẻ nít, như mọi người trên đời khi có bệnh. Các Bồ tát Văn Thù

Sư Lợi Pháp vương tử, hãy vì bốn bộ chúng mà giảng thuyết truyền  đạt

chánh pháp. Nay Như Lai đem hết chánh pháp giao phó cho các ông. Khi

Đại Ca Diếp và A Nan đến, các ông hãy phó chúc chánh pháp như vậy.

Dặn dò xong, nhằm  điều phục chúng sanh, Như Lai hiện thân có

bệnh, nằm nghiêng bên tay mặt...

TRỰC CHỈ

ĐẠI CHÚNG SỞ VẤN = những vấn  đề CÁC  ĐỆ TỬ cần HỎI

PHẬT. Thực vậy, bốn mươi chín năm giáo hóa, đức Phật tiếp xúc với nhiều

"hạng người”, nhiều trình độ, căn cơ chủng tánh khác nhau. Nếu nói "hạng

người”,  lúc Phật ra đời tại xứ Ấn Độ có những giai cấp: Bà la môn. Sát

Đế Lỵ. Phệ Xá. Thủ Đà La. Lại còn một giai cấp người thời bấy giờ cho là

“ngoại cấp” tức là giai cấp chỉ được làm nô lệ cho các cấp kia. Giai cấp

đã nhiều như vậy, đương nhiên "căn cơ, trình độ" kiến thức khác hẳn nhau.

Sẽ có căn cơ bậc thượng, bậc trung, bậc hạ là chuyện hiển nhiên, dù xã hội

có muốn chối bỏ, trốn chạy cũng không thể được.

Nhìn bằng "đạo nhãn",  đạo Phật mới phân loại "chủng tánh".

Chủng tánh có nghĩa trong tánh vốn có của người đó "hiện giờ",  thứ "hạt

giống" nào trong con người đó có sinh lực nẩy nở sanh trưởng mạnh nhất:

Hạt giống phàm phu, ngoại  đạo, bất  định, Nhị thừa hay Đại thừa. Phật

giáo chia chủng tánh con người có thể ai đó, có một, trong năm thứ ấy.

Từ chỗ nhận xét, xếp loại về chủng tánh. Giáo lý đạo Phật xếp hạng

"cỗ xe". Xe nào chuyên chở hạng người nào, hạng người nào đi xe nào,

không thể đi xe khác được. Đó là vấn đề "THỪA" trong Phật giáo. Thừa

trong Phật giáo có năm: Nhơn thừa, Thiên thừa, Thanh văn thừa, Duyên

giác thừa và Bồ tát thừa. Đó là "ngũ thừa Phật giáo".

Căn cứ giáo lý của năm thừa, đạo Phật còn phân ra ba THỜI: "Nhật

xuất tiên chiếu”, “Nhật thăng chuyển chiếu” và “Nhật một hoàn chiếu".

Theo nhận định, phán đoán của Hoa Nghiêm Tôn.

Nhận định giáo lý, lại còn đòi hỏi chất liệu uyên thâm của người đệ

tử Phật mới nhìn rõ và phân chất, giáo lý đó thuộc hệ tư tưởng nào trong ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

149

năm hệ: "Thỉ giáo”, “Chung giáo”, “Tiệm giáo”, “Đốn giáo” và “Viên

giáo”.  Do vậy, học Phật phải chuyên cần, phải ứng dụng VĂN, TƯ, TU

sâu sắc mới thọ dụng  được  hương vị vô cùng tuyệt diệu của kho tàng

chánh pháp,  đem  đến cho con người hiệu quả GIẢI THOÁT GIÁC NGỘ

ngay trong cuộc sống trên cõi đời. Nguồn giáo lý chia ra như vậy dựa trên

cơ sở từ "Tiểu thừa" đến "Đại thừa". Từ "phương tiện" đến "cứu cánh". Từ 

"chậm lụt" đến "nhanh chóng". Từ "chưa hoàn thiện” đến "viên mãn”.

Về mặt ngôn ngữ văn tự, còn có: vô tự, bán tự  và mãn tự...Rõ ràng,

lối thuyết pháp, giáo hóa của Như Lai Thế Tôn, hàng Thanh văn, Duyên

giác không sao thấu hiểu trọn vẹn âu cũng là chuyện tất nhiên. Đến như

hàng Bồ tát cũng còn phải học hỏi nhiều.

Đó là những sự kiện, những lý do: ĐẠI CHÚNG SỞ VẤN để rồi đức

Phật giải  đáp, quyết nghi cho  đại chúng  ở phẩm ĐẠI CHÚNG SỞ VẤN

này.

Hồi này, nhắc lại duyên cớ ông Thuần Đà cúng Phật và đức Phật

chỉ nhận lễ vật cúng dường của ông Thuần Đà ở phẩm thứ hai của bộ kinh

này.

*  Phật thì có ánh sáng, có hào quang, chân lý là như vậy. Vì Phật là

"Bồ đề vô thượng", là một đức hiệu nói lên sự tích lũy, sự cô đọng của toàn

bộ trí tuệ trong vô lượng vô số kiếp. Cho nên thân Phật là một khối trí tuệ,

tỏa ánh sáng, phóng hào quang, nhằm nói với tất cả chúng sanh, dạy cho

mọi người về ý nghĩa "phóng quang” của Phật.

*  Hào quang Phật phóng chiếu tới đâu thì ranh giới "cõi nước" của

chư Phật không còn. Dùng Phật nhãn mà nhìn pháp giới, pháp giới "bình

đẳng", "nhất chân", "bất nhị".

Dựa trên bầu pháp giới BÌNH ĐẲNG, NHẤT CHÂN, BẤT NHỊ đó

mà tư duy, trong đó có: Phật tánh, pháp tánh, tăng tánh thường trụ hiện

hữu khắp không gian vô tận, khắp thời gian vô cùng. Bởi lẽ: PHÁP GIỚI

BẤT NHỊ đó không có chất liệu nhiễm ô. Vì vậy, nhìn đâu cũng thấy chánh

pháp và Phật, nhìn đâu cũng thấy thanh tịnh Tăng.

Phật dạy cho đại chúng hãy biết: Rằng Phật vĩnh cửu trụ Niết bàn,

chớ không phải giờ phút này Phật mới có Niết Bàn. Đại chúng nên tu học,

phải tư duy về Như Lai, Phật. Nếu hiểu rằng, giờ phút này, tại rừng Ta La

Song Thọ, đức Phật "sẽ" nhập Niết Bàn.. Đó là hiểu biết của hạng bạc địa

phàm phu và hàng Tỳ kheo tân phát ý với chủng tử Nhị thừa. Sự đến đi của

Như Lai giống như sự đến đi của một lương y vô thượng xuất hiện ở một

vùng mà nhiều người mắc phải dịch bệnh hiểm nguy. Trị lành bệnh mọi ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

150

người, lương y không hiện diện ở vùng này, không được hiểu là lương y đã

chết.

Người đạt đạo, thành đạo là người:

"...Vãng lai tam giới chi tân.

"Xuất một vị tha tác tắc.."

(Người khách qua lại trong tam giới

Ẩn hiện làm gương sáng cho đời)

* Ai cũng có thể tưởng tượng được rằng: Thực phẩm trai nghi của

quyến thuộc ông Thuần Đà mang chở  đến, so với số khách Phật, Bồ tát

mười phương  đến dự, rõ là chẳng cân  đối. Cung cầu chênh lệch dường

nào, người dở toán nhất đời cũng biết là...không đáp ứng nổi ! Vậy mà, "do

sức thần Phật", đầy đủ, viên mãn hết !  Đó là Phật muốn dạy cho đệ tử học

hiểu giáo lý:

Nhất đa tương dung

Đồng thời cụ túc tương ứng

Quảng hiếp tự tại vô ngại

Chư pháp tương tức

Nhất tức nhất thiết

Nhất thiết tức nhất.."

Một và nhiều chứa đựng lẫn nhau

Trong một thực tại tương ưng đầy đủ tất cả

Rộng hẹp không ngại nhau tự tại

Trong vật này, có chất liệu vật kia, và ngược lại:

Một là tất cả

Tất cả là một...

Và:

"Mộng lý minh minh hữu lục thú

Giác hậu không không vô đại thiên..."

* Nói là "Như Lai hóa hiện". Sự thật Như Lai không "vẽ bùa", không

đọc thần chú "úm ba la", không phun "phèo" để hóa hiện như những người

bạc địa phàm phu tưởng tượng !

Pháp thân Tỳ lô giá na = BIẾN NHẤT THIẾT XỨ của Như Lai chứa

đầy dẫy, khít khao chỗ nào cũng Phật, Bồ tát. Nhìn đâu cũng Bồ tát, Phật.

Chất liệu nào thuộc loại "nhiễm ô,  đau khổ, phiền muộn" thì không có

trong PHÁP THÂN PHẬT.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

151

* Khế kinh Như Lai nói có nghĩa DƯ, cũng không có nghĩa DƯ. Có

nghĩa DƯ là lúc Như Lai sử dụng "phương tiện". Có nghĩa DƯ, có nghĩa là

chưa trọn nghĩa. 

Không nghĩa DƯ là những kinh thuộc hệ tư tưởng Đại thừa. Kinh

Đại thừa Phật nói chân lý "cứu cánh", trọn nghĩa, KHÔNG DƯ.

Kinh nghĩa lý còn DƯ là kinh "bất liễu nghĩa". Kinh nghĩa lý 

“KHÔNG DƯ" là kinh "liễu nghĩa".

Do vậy, người  đệ tử xuất gia, trưởng tử Phật có nhiệm vụ hoằng

dương chánh pháp, tục diệm truyền đăng, tiếp dẫn hậu lai phải hiểu kỹ bổn

sư mình. Như quan hầu cận hiểu rành rõ "mật ngữ" của nhà vua vậy.

Lúc nào Như Lai sử dụng: Thế giới tất đàn ?

Lúc nào Như Lai sử dụng: Vị nhơn tất đàn ?

Lúc nào Như Lai sử dụng: Đối trị tất đàn ?

Lúc nào Như Lai dạy về: Đệ nhất nghĩa tất đàn ?

Cuộc hành trình giáo hóa của Phật ngót năm mươi năm. Lời Phật

dạy ở trong các kinh đều vận dụng "sách lược" như nhà chính trị tài ba.

Vận dụng "chiến lược" như nhà quân sự thiên tài. Vận dụng "ứng bệnh dữ

dược" như vị lương y vô thượng.

Cho đến lúc vai trò, nhiệm vụ hoàn thành Như lai mở kho tàng bí

mật, truyền đạt tư tưởng Đại thừa Đại Niết bàn, dạy "ĐỆ NHẤT NGHĨA

TẤT ĐÀN", là kinh trọn nghĩa không DƯ.

* NHẤT XIỂN ĐỀ đối với giáo lý kinh điển Phật là người bị khiển

trách nặng nề. Nhưng thật ra không có cái "tự tánh xiển đề" dành cho riêng

ai cả. Cũng như trong xã hội loài người, cuộc sống không có giai cấp "xì ke

ma túy", mà tại người nào đó hút, chích, hít "xì ke ma túy" mà gọi là "người

xì ke ma túy" vậy thôi. Ngày nọ họ "cai" tốt, không còn "hút, hít..." họ đi

dạy học, bấy giờ họ là thầy giáo. Họ đi làm kế toán ngân hàng..Trong buổi

chợ  đời, không có người miệt khinh tam bảo, phỉ báng chánh pháp, làm

điều ác đức. Sát, đạo, dâm, vọng...thì cái từ "NHẤT XIỂN ĐỀ" không có.

Hoặc từ trước đến nay, từng làm những điều tội ác thành NHẤT XIỂN ĐỀ

rồi. Nhưng bất chợt trong một dịp tình cờ, văng vẳng tai nghe được một

câu kinh của ai đó, giảng nói chánh pháp Đại thừa. Nghe rồi tâm đắc, tìm

tòi, học hỏi, tu tập theo chánh pháp, hộ trì chánh pháp, lúc bấy giờ, người

nhất xiển đề này không là "nhất xiển đề" nữa ! Họ là Bồ tát trên đời, vì họ

đã đổi đời, như thầy giáo và cô kế toán ngân hàng kia.

* Phạm giới hay phá giới,  đỉnh cao tột tội lỗi của nó là biến con

người sai phạm trở thành người NHẤT XIỂN ĐỀ. Nhất xiển đề còn có cơ ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

152

hội "quay về", xoá sạch dấu vết "nhất xiển đề". Đối với người lỡ phạm giới

hoặc "thất trận" mà phá giới, Phật dạy CỨU ĐƯỢC, với  điều kiện kèm

theo. Bởi vì, giáo lý Phật dạy rõ rằng:

"Tội tánh bổn không do tâm tạo

"Tâm nhược diệt thời, tội diệc vong

"Tội vong tâm diệt, lưỡng câu không

Thị tắc danh vi chân sám hối..."

Tội do tâm khởi, do tâm diệt

Tâm đã diệt rồi tội sạch trong

Tội vong tâm diệt cả hai không

Được vậy gọi là người chân sám hối

* Học Phật, học giáo lý Tiểu thừa chưa đủ. Phải học giáo lý Đại

thừa mới đủ.

Học giáo lý bán tự chưa đủ, phải học giáo lý mãn tự mới đủ

Học chín bộ kinh chưa đủ, phải học mười hai bộ kinh mới đủ

Học rất nhiều các khế kinh khác chưa đủ. Phải học hệ tư tưởng Đại

thừa liễu nghĩa mới đủ.

Học  Đại thừa liễu nghĩa cũng chưa  đủ trọn vẹn, phải học hệ tư

tưởng tối thượng Đại thừa của thời PHÁP HOA và ĐẠI NIẾT BÀN

mới hoàn toàn viên mãn

 * Một số người trong đại chúng, trước Phật tỏ vẻ buồn bã thương

tiếc việc Phật sắp nhập Niết bàn. Họ trịnh trọng dâng món ngon vật lạ Phật

dùng trước khi chết. Như Lai thương xót họ lắm, Như Lai không thể nói nên

lời. Nhưng Như Lai không nhận đồ ăn của họ.

     * Các Đại Bồ tát như Đại Trí Văn Thù, Đẳng Quán Bồ tát, Bất Đẳng

Quán Bồ tát...thì quá rõ Như Lai:

"Tỳ da thành lý bất tằng sanh

"Ta la thọ gian bất tằng diệt

Tuy nhiên, vì giáo hóa chúng sanh, Như Lai vẫn phải hành động như

mọi người đời. Như Lai đau, Như Lai bị nhức mỏi, Như Lai muốn trở mình,

nằm nghiêng bên mặt...Bởi vì Như Lai  đang  đóng vai trò "NGƯỜI TU

MẪU" cho cửu giới chúng sanh ./.

*****ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

153

PHẨM THỨ MƯỜI TÁM

HIỆN BỆNH

Bấy giờ Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Lẽ ra Như Lai đã khỏi

hết bệnh tật, đau lưng, nhức gối, khó thở, buồn nôn ! Như Lai không còn

các khổ sở ép ngặt được !

Bạch Thế Tôn ! Tất cả chúng sanh thường bị bốn mũi tên độc: tham

dục, sân nhuế, ngu si và kiêu mạn. Bốn thứ độc nầy làm nhân sanh ra bệnh.

Nếu có nguyên nhân bệnh, ắt có bệnh sanh ra, như hàn, nhiệt, thổ tả, hen

suyễn, kiết lỵ, đầy hơi, hoắc loạn tâm thần...Chư Phật đã xa lìa các thứ bệnh

ấy. Hôm nay cớ gì Như Lai bảo Văn Thù Sư Lợi Bồ tát: Rằng Phật đau

lưng ! Rằng các Bồ tát vì đại chúng mà thuyết pháp ?

Bạch Thế Tôn ! Con đã từng nghe nơi các khế kinh, Như Lai dạy:

Người tu thiện pháp nếu có thể tạo hai nhân duyên ắt sẽ xa lìa nghiệp báo

bệnh khổ. Một, thương xót tất cả chúng sanh, cứu khổ, giúp ngặt, bố thí cho

họ về tài, pháp, vô úy. Hai, chăm sóc bệnh hoạn, cung cấp thuốc thang cho

người bệnh, khổ. Từ lâu xa Như Lai từng tu đạo Bồ tát trải vô lượng ức

kiếp, đã từng thực hành bố thí, ái ngữ, đồng sự, lợi hành, từng thành tựu các

ba la mật môn, mới có quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Tánh Giác ngày nay.

Cớ sao, hôm nay lại nói là có bệnh ?

Bạch Thế Tôn ! Thế gian, người có bệnh, ngồi nằm chẳng yên. Hoặc

đòi uống, đòi ăn, hoặc dặn bảo người nhà chăm sóc giữ gìn sản nghiệp. Cớ

sao Như Lai nằm yên lặng chẳng dạy bảo cho hàng Thanh văn đệ tử: giới

luật, thiền định, giải thoát, tam muội, tu tập niệm xứ, chánh cần...Cớ sao

chẳng giảng nói kinh điển Đại thừa vi diệu dạy cho hàng Bồ tát ? Sao Như

Lai chẳng trị phạt các ác tỳ kheo nhận chứa tám thứ vật bất tịnh. Sao Như

Lai im lặng nằm nghiêng bên tay mặt chẳng dạy một lời ?

Các Bồ tát lúc tu nhân, cung cấp thuốc thang cho người bệnh, đều

đem căn lành ấy ban khắp cho chúng sanh, đồng thời hồi hướng "nhất thiết

chủng trí" nhằm tiêu trừ phiền não chướng, nghiệp chướng và báo chướng

cho chúng sanh.

Bồ tát cung cấp thuốc thang cho người bệnh thường nguyện:

◊  Tất cả chúng sanh dứt trừ bệnh tật, được thân thể bền chắc như kim

cương. 

◊  Nguyện có thể vì chúng sanh mà làm dược thảo. 

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

154

◊  Nguyện cho chúng sanh được vô thượng dược vị A Dà Đà tiêu trừ

tất cả ác bệnh. 

◊  Nguyện chúng sanh không thối chuyển tâm Bồ đề vô thượng mau

thành tựu Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. 

◊  Nguyện tất cả chúng sanh được trí tuệ Phật, thông đạt pháp tạng vi

mật của Như Lai. 

Bạch Thế Tôn ! Ca Diếp thưa. Bồ tát đã phát nguyện như vậy trong

vô lượng a tăng kỳ kiếp, nhằm khiến cho chúng sanh không còn bệnh tật.

Thế mà, cớ sao hôm nay Như Lai lại công bố trước mọi người rằng Như

Lai có bệnh ?

Bạch Thế Tôn ! Trong đời, người bệnh không ngồi dậy được, không

tự cúi ngước cử động, không ăn uống được, không thể dặn bảo con cái, giao

phó sản nghiệp... Cha mẹ, vợ con, anh em thân bằng đều nghĩ rằng: Người

này quyết định chết ! Hôm nay Như Lai nằm nghiêng bên mặt không nói

năng, dặn dò dạy bảo. Trong đời này có những người lầm tưởng rằng: Như

Lai Thế Tôn đến ngày diệt tận, sẽ vĩnh viễn nhập Niết bàn. Thật ra, Như

Lai có phải vậy đâu ! Vì lẽ đó cúi xin Như Lai chẳng nên nói: Rằng lưng

Như Lai đau nhức.

Bạch Thế Tôn ! Trong đời có người phải bệnh thân thể ốm gầy, lúc

nằm nghiêng, khi nằm ngửa trên giường nệm, thân nhân, gia quyến sanh

lòng ghét bỏ, cho rằng người này ắt chết. Cũng vậy, nay Như Lai có thể bị

chín mươi lăm phái ngoại  đạo khinh mạn cho Như Lai bị vô thường chi

phối. Các ngoại đạo họ sẽ tự mãn rằng: Sa môn Cù Đàm chẳng bằng chúng

ta. Do "ngã tánh" của chúng ta chủ trương thường tại. Cho nên chúng ta tự

tại với thời gian. Chúng ta không bị vô thường biến đổi như Sa môn Cù

Đàm !

Bạch Thế Tôn ! Vì sợ cơ hiềm của bọn ngoại đạo tự mãn ngu si kia,

cúi xin Thế Tôn không nên im lặng mà nằm nghiêng bên tay mặt như vậy !

Bạch Thế Tôn ! Thân tứ đại ngũ uẩn của phàm phu, khi có bệnh, ốm

gầy thất sắc, thần khí tiêu tan. Như Lai thì không vậy. Thân Như Lai là kết

quả của phước đức và trí tuệ. Thân Như Lai là "tịnh trí trang nghiêm thân",

không thể đồng như thân phàm phu bạc phước !

Thân Như Lai là kim cang thân. Thân Na la diên sức địch ngàn voi

không sánh được thân Phật. Xin Như Lai thương xót đại chúng giảng dạy

pháp nhiệm mầu cho đại chúng được nhờ.

Rồi Ca Diếp ở trước Phật nói bài kệ:

Như Lai Đại Thánh Đức

Xin giảng dạy pháp mầu ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

155

Chẳng nên như trẻ thơ

Như người bệnh liệt giường

Điều ngự thiên nhơn sư

Nằm nơi rừng Song thọ

Kẻ phàm phu lầm tưởng

Niết bàn, tức đã chết

Như Lai Đại thánh đức

Xin giảng dạy nghĩa mầu

Chẳng nên như trẻ nít

Như người bệnh liệt giường

Điều ngự thiên nhơn sư

Nằm nơi rừng Song thọ

Kẻ phàm phu lầm tưởng

Phật chết gọi Niết bàn !

Phàm phu sao hiểu được

Hạnh sâu kín của Phật

Chỉ có hàng Bồ tát

Như Đại Trí Văn Thù

Hiểu được mật tạng này

Chư Phật trong ba đời

Đại bi làm căn bản

Đại từ bi rộng lớn

Xin Phật dạy vẽ cho !

Nếu không lòng Đại bi

Hẳn là không phải Phật

Phật Niết bàn như chết

Sao được gọi là thường !

Ngưỡng mong đức Thế Tôn

Nhận lời thỉnh của đại chúng

Vì lợi ích chúng sanh

Xô dẹp hàng ngoại đạo.

Bấy giờ đức Thế Tôn tùy thuận lời cầu thỉnh của đại chúng. Đức Thế

Tôn bèn ngồi dậy trong tư thế vững chãi kiết tường như hoa sen. Dung

nhan tươi đẹp mát mẻ như trăng rằm, phóng ánh sáng rạng rỡ hơn trăm lần

mặt trời chiếu khắp mười phương. Ánh sáng trí tuệ ấy ban bố cho chúng

sanh, khiến cho vô minh hắc ám được dứt trừ. Soi sáng con đường Bồ đề

Niết bàn cho mọi người tiến bước… ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

156

      Đức Thế Tôn ngồi dậy trong thế vững chãi như sư tử vương. Thân

tướng hảo trang nghiêm 32 tướng trượng phu, 80 nét đẹp hiển hiện hài hòa.

Mỗi lỗ chân lông phóng vô lượng hào quang sắc màu rực rỡ soi khắp mười

phương. Những ai tiếp xúc được hào quang đều an lạc, nhẹ nhàng có được

cái an lạc chưa từng có. Riêng những chúng sanh ở các a tỳ ngục, đại địa

ngục thường phải chịu khổ nung nấu, thiêu đốt, chém chặt, xay giã..cực kỳ

đau khổ không có phút an vui, nhưng khi chạm phải hào quang Phật liền

được nhẹ nhàng và lần lần hết khổ. Trong hào quang mầu nhiệm ấy, mọi

người lại  được nghe tuyên nói tạng vi mật của Như Lai: Rằng "TẤT CẢ

CHÚNG SANH ĐỀU CÓ PHẬT TÁNH". Tất cả chúng sanh trong địa ngục

nghe pháp âm rồi liền bỏ thân sanh lên cõi người hoặc cõi trời. Bao nhiêu

địa ngục  ở cõi Diêm phù  đề và  địa ngục  ở thế giới khác thảy  đều trống

không, không còn người thọ tội, trừ hạng người nhất xiển đề.

Loài ngạ quỷ đói khát cả trăm ngàn năm chưa từng được nghe tên

nước, đồ uống. Họ gặp hào quang Phật liền hết đói khát. Trong hào quang

ấy, họ cũng nghe nói tạng bí mật của Như Lai: Rằng "TẤT CẢ CHÚNG

SANH ĐỀU CÓ PHẬT TÁNH". Nhờ nghe pháp âm loài ngạ quỉ được bỏ

thân sanh lên cõi người hoặc cõi trời, chỉ trừ hạng người phỉ báng kinh Đại

thừa phương đảng nhất xiển đề.

Những loại súc sanh, giết hại ăn nuốt lẫn nhau chúng gặp ánh hào

quang bèn trừ bỏ tâm hung ác. Trong ánh hào quang Phật, chúng nghe tạng

vi mật của Như Lai; Rằng "TẤT CẢ CHÚNG SANH  ĐỀU CÓ PHẬT

TÁNH". Những loài súc sanh, ngạ quỷ nhờ nghe pháp âm mà được sanh lên

cõi người hoặc cõi trời. Trừ những kẻ hủy báng chánh pháp Đại thừa nhất

xiển đề.

Ánh sáng tuệ giác của Như Lai khiến cho tất cả chúng sanh trong

chín pháp giới  đều không ngăn ngại, trông thấy một cõi nước bình  đẳng

không có ranh giới khổ vui. Lại thấy có đức Phật thuyết về ngũ ấm, có đức

Phật thuyết về thập nhị nhập, có đức Phật nói về tứ đế. Có đức Phật thuyết

thập nhị nhân duyên, có đức Phật nói về phiền não nghiệp do nhân duyên

sanh. Có đức Phật nói pháp ngã và vô ngã. Có đức Phật nói pháp khổ, lạc.

Có đức Phật nói về thường và vô thường. Có đức Phật thuyết pháp tịnh và

bất tịnh. Lại có đức Phật vì các Bồ tát nói pháp lục ba la mật. Có đức Phật

nói công đức của hàng Thanh văn. Có đức Phật nói công đức của chư Phật

Thế Tôn. Có Phật nói nhất thừa. Có Phật nói pháp tam thừa. Có đức Phật

hiện giáng sanh, xuất gia, tu khổ hạnh thành  đạo, chuyển pháp luân. Có

Phật hiện nhập Niết bàn...Lại có đức Phật thuyết pháp khiến đại chúng hải

hội người chứng Tu đà hoàn, người chứng Tư Đà Hàm nhẫn đến Tứ quả.

Lại có đức Phật nói vô lượng nhân duyên thoát ly sanh tử.

     Ánh sáng của Như Lai khiến chúng sanh cõi Diêm phù đề, người mù

được sáng mắt,  điếc  được nghe, câm nói  được, què  đi  được, người bệnh ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

157

được lành như người nghèo được của, kẻ bỏn xẻn phát tâm bố thí, kẻ sân

hận sanh tâm từ, người mê sanh chánh tín. Chúng sanh trong thế giới nhờ

ánh sáng Phật mà  được an lành, trừ hạng nhất xiển  đề bất tín Đại thừa

chánh pháp.

Bấy giờ tất cả hải hội thiên long, càn thát bà, A tu la, nhơn phi

nhơn... đều vui mừng tung rãi các thứ hoa hương thượng hảo, tràng phan

bảo cái, các thứ kỷ nhạc tuyệt diệu cúng dường lên Phật và đồng tán thán

bằng một bài kệ:

Đấng lưỡng túc tôn chánh giác vô thượng

Xin vì chúng con trụ thế lâu hơn

Đức Thế Tôn từ lâu khỏi bệnh khổ

Nên được gọi là đức Phật thứ bảy

Ngưỡng mong Như Lai rưới mưa pháp

Cho tất cả hải hội được thấm nhuần

   Đức Phật bảo Ca Diếp: Lành thay ! Này Thiện nam tử ! Ông đã đầy

đủ trí tuệ, mới hiểu ra điều ấy. Ông đã từng cúng dường vô lượng hằng sa

chư Phật, mới nghe và tiếp nhận nghĩa vi mật của tạng bí mật của Như Lai.

Như Lai không thật sanh, không thật diệt, Như Lai nào có bệnh khổ chi đâu

! Như Lai xa lìa gốc bệnh từ vô lượng hằng sa ức kiếp. Như Lai lìa bỏ tập

quán tựa ngồi thư giản, nằm thẳng nghỉ ngơi...từ vô lượng vô số bất khả

thuyết a tăng kỳ kiếp trong quá khứ rồi.

Trong quá khứ cách nay hằng hà sa số bất khả thuyết, vô lượng vô

biên vô số A tăng kỳ kiếp có đức Phật ra đời hiệu là Vô Thượng Thắng, đầy

đủ mười đức hiệu. Đức Phật vì hàng Thanh văn nói kinh Đại Thừa Đại Niết

bàn này. Thuở  đó ta là một trong hàng Thanh văn của  đức Vô Thượng

Thắng. Ta thọ trì kinh Đại Thừa Đại Niết bàn bằng sức tinh tấn không hề

mỏi mệt. Ta đọc tụng biên chép giảng giải truyền đạt hạt giống Đại thừa

cho mọi người. Ta đem căn lành ấy mà hồi hướng Vô Thượng Bồ Đề.

Này Thiện nam tử ! Từ ấy trở đi ta dứt bỏ hết phiền não, ác nghiệp,

vĩnh viễn ra khỏi ba đường ác, tôn trọng chánh pháp, không thân cận hàng

nhất xiển  đề, không thọ thân hoàng môn, không phạm tội tứ trọng, ngũ

nghịch. Và từ đó đến nay thân tâm ta đều không có các khổ não tác động

đến. Nay ta thật không có bệnh tật gì ! Vì chư Phật Thế Tôn từ lâu đã viễn

ly tất cả bệnh khổ. Chúng sanh chẳng biết giáo pháp bí mật  Đại thừa

phương đẳng bèn cho rằng Như Lai thật có bệnh.

Này Thiện nam tử ! Tùy thuận ngữ ngôn thế đế, có lúc nói Như Lai

là sư tử trong loài người nhưng Như Lai thật chẳng phải sư tử. Nói Như Lai

là rồng lớn trong loài người nhưng Như Lai thật chẳng phải rồng. Phật từ ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

158

vô lượng vô số a tăng kỳ kiếp đã viễn ly ác nghiệp rồi, những ngữ ngôn như

vậy chính là giáo pháp bí mật trong kho tàng bí mật của Như Lai.

Này Thiện nam tử ! Như nói Như Lai là người, là trời, nhưng thật ra

Phật chẳng phải người, chẳng phải trời, chẳng phải quỉ, chẳng phải thần,

chẳng phải A tu la, Càn thát bà..chẳng phải ngã, chẳng phải dưỡng dục,

chẳng phải sĩ phu, chẳng phải làm, chẳng phải không làm, chẳng phải thọ,

chẳng phải không thọ,,chẳng phải Thanh văn, chẳng phải Bồ tát, chẳng phải

Thế Tôn, cũng chẳng phải chẳng Thế Tôn. Những lời như vậy đều là giáo

pháp bí mật của Như Lai.

Có khi lại nói Như Lai là đại thiền sư, nhưng Như Lai thật chẳng

phải thiền sư. Khi nói Như Lai đại thương chủ, nhưng Như Lai thật chẳng

phải thương chủ. Những ngôn từ như vậy cũng là giáo pháp bí mật của Như

Lai. Rồi cũng có người nói Như Lai hay trừ dẹp ngoại đạo ma quân, nhưng

Như Lai thật không có ác tâm muốn cho ma quân bị xô dẹp. Cho đến sự

sanh tử đời này kiếp khác, mất đây sanh kia…thật ra nào có đi lại, đây kia

gì ! Tất cả lời nói đó đều là giáo lý bí mật của Như Lai.

Nay ta nói Như Lai bệnh cũng như vậy. Đó là giáo lý bí mật trong

kho tàng bí mật của Như Lai. Như Lai Vô Thượng Chánh Biến Tri Giác

không có bệnh để phải nằm nghiêng ngửa, nằm nghiêng bên phải, bên trái.

Như Lai cũng chẳng phải bệnh hoạn yếu đuối, phải gắng gượng mà ngồi.

Như Lai cũng chẳng có thực sự nhập Niết bàn. Gọi là nhập Đại Niết bàn là

cảnh giới sâu mầu của định tuệ của Như Lai, không phải cảnh giới của hàng

Thanh văn, Duyên giác biết được.

Này Thiện nam tử ! Ông hỏi cớ chi Như Lai nằm tựa, chẳng ngồi

dậy, chẳng  đòi uống  ăn, chẳng dặn dò khuyên bảo...coi sóc sản nghiệp

như… mọi tầng lớp người trần thế, trước khi ra đi..

Này Thiện nam tử ! Tánh của hư không thanh tịnh. Vì thanh tịnh nên

hư không bất động. Chư Phật Thế Tôn vốn thanh tịnh và bất động nên Như

Lai chẳng ngồi dậy, chẳng đòi uống, đòi ăn, chẳng dặn bảo quyến thuộc coi

sóc sản nghiệp, cũng không đi, không lại, không sanh, không diệt, không

già trẻ, không mọc lặn, không hư bể, không sụp  đổ, giải thoát mọi buộc

ràng.

Thiện nam tử ! Trong đời có ba hạng người bệnh khó trị. Một là kẻ

hủy báng Đại thừa. Hai là những người phạm tội tứ trọng ngũ nghịch. Ba là

người nhất xiển đề. Ba hạng người này là hạng người bệnh rất nặng ở trong

đời. Ngoài Như Lai Thế Tôn không ai trị cho họ được.

Này Thiện nam tử ! Ví như người có bệnh khó trị, chắc chắn chết, dù

có săn sóc thuốc men đầy đủ, hoặc không săn sóc, thuốc men không đầy đủ, ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

159

người này cũng chết mà thôi. Ba hạng người nói trên cũng như vậy, dù có

Thanh văn, Duyên giác, Bồ tát thuyết pháp cho hay chẳng thuyết pháp cho

đều không thể làm cho họ phát tâm Vô thượng Bồ đề.

Người bệnh có sự săn sóc thuốc men  đầy  đủ thì có thể lành. Nếu

không có hai điều kiện trợ duyên ấy thì bệnh không lành. Cũng vậy, hàng

Thanh văn, Duyên giác theo Phật, Bồ tát được nghe pháp rồi liền có thể

phát tâm Vô thượng Bồ đề.

Người bệnh nếu được săn sóc thuốc men đầy đủ, hoặc không săn sóc

thuốc men đầy  đủ đều tự được lành. Cũng vậy, có hạng người  được gặp

Thanh văn hay không gặp; được gặp Duyên giác hay không gặp; được gặp

Bồ tát hay không gặp; được nghe pháp hay không được nghe pháp, tự mình

được thành Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. Đấy là hạng người nào

mà có được ưu điểm đặc thù như thế ?

Người nhận  được sự  ưu  điểm  đặc thù  đó, chính là người có công

biên chép kinh Đại thừa Đại Niết bàn này rồi thọ trì, đọc tụng, cúng dường

cung kính giải nói cho người khác nghe, dù việc làm đó phát xuất từ động

lực không lành mạnh. Nếu vì tự lợi, vì lợi tha, vì sợ sệt, vì lợi dưỡng, vì dua

nịnh, hoặc vì phỉnh gạt lọc lừa người khác...

Này Thiện nam tử ! Có năm hạng người đối với kinh điển Đại thừa

Đại Niết bàn này có bệnh cần điều trị, chớ Như Lai nào có bệnh tật gì đâu !

•  Một là người dứt Kiến hoặc trong tam giới được quả Tu Đà Hoàn,

viễn ly ba  đường ác. Còn  bảy lần sanh tử qua lại cõi nhân thiên,

hạng người này có diệt các khổ, có nhập Niết bàn.  Đây là hạng

người thứ nhất cần trị liệu (tu hành). Người Tu Đà Hoàn tu tập mười

ngàn kiếp sẽ được quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.

•  Bậc thứ hai dứt Kiến hoặc trong tam giới. Đối với tham, sân, si,

mạn, nghi khắc phục dứt trừ được ba phần thô trọng nhất trong chín

phần, được quả Tư đà hàm. Họ còn một lần qua lại cõi nhân thiên.

Hóa giải được nhiều phiền não, có nhập Niết bàn. Đây là hạng người

thứ hai có bệnh cần trị liệu (tu hành). Người Tư đà hàm tu tập thêm

sáu mươi ngàn kiếp sẽ được thành Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh

Giác.

•  Bậc thứ ba, dứt Kiến hoặc trong tam giới. Với Tư hoặc hóa giải thêm

ba phần tư hoặc thô trọng bậc trung trong chín phần, được quả A na

hàm. Họ không còn sanh trong cõi nhân thiên. Nói rõ ra, họ vẫn là

“con người” như mọi con người, nhưng tư chất, phẩm hạnh,  đạo

đức, lương tâm, lương tri, lòng Từ, Bi, Hỉ, Xả của người này có,

những “con người” khác không có được. Họ dứt trừ sáu phần trong

chín phần Kiến tư hoặc thô trọng, họ được quả A na hàm, thường

nhập Niết bàn. Đây là hạng người thứ ba có bệnh cần trị liệu (tu ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

160

hành). Người A na hàm, vị lai qua bốn mươi ngàn kiếp tu tập sẽ

thành quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.

•  Bậc thứ tư, dứt sạch hoàn toàn Kiến Tư hoặc trong tam giới. Chứng

được quả A La Hán. Thường trú nhập Niết bàn (Niết bàn hữu dư của

người A La Hán, không như Niết bàn Vô thượng của Như Lai Thế

Tôn). Đây là hạng người thứ tư có bệnh cần trị liệu (tu hành). Người

A La Hán, trong vị lai tu tập hai mươi ngàn kiếp  sẽ được quả Vô

Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.

•  Bậc thứ năm, vượt ra tam giới, vĩnh đoạn phiền não vi tế trong tam

giới. Có khả năng tự ngộ chân lý vô ngã, vô thường, nhận thức từng

phần tiệm tiến chân lý duyên sanh của vạn pháp. Phật gọi hạng

người này là người có "hạnh kỳ lân độc nhất". Và đây cũng là hạng

người thứ năm có bệnh cần trị liệu. Người Bích Chi Phật, trong

tương lai tu tập mười ngàn kiếp sẽ  được quả Vô Thượng Chánh

Đẳng Chánh Giác.

Này Thiện nam tử ! Chính năm hạng người nói trên mới là người có

bệnh cần tu hành trị liệu chớ Như Lai nào có bệnh hoạn gì đâu !

TRỰC CHỈ

Đã gọi HIỆN BỆNH có ngầm ý nói rõ bệnh này không phải thật bị

bệnh.

Nếu người đệ tử Phật nhận hiểu Phật tức Như Lai thì Phật làm gì có

bệnh ! Cho nên Như Lai Thế Tôn mà bệnh thì chỉ là hiện bệnh, đó là mật ý

của Như Lai !

Như Lai Thế Tôn thì không bệnh, nhưng Thích Ca Mâu Ni Phật vẫn

có thể có bệnh.

Phật Thích Ca có thể có bệnh, nhưng không vì vậy mà giảm đi uy

đức của một vị Phật. Bởi lẽ "Ứng thân Phật" xuất thân từ một con người,

bình diện chân lý, không hề ưu đãi và ngoại lệ cho bất cứ con người nào,

dù người đó có khả năng giác ngộ chân lý đã được thành Phật.

Lời nguyện của Như Lai khi hành Bồ tát hạnh trong thuở quá khứ

vẫn có kết quả như ý nguyện. Tại vì Ca Diếp Bồ tát chưa nhận thức được ý

nghĩa nhiệm mầu sâu sắc trong kho tàng chánh pháp bí mật của Như Lai

đó thôi !

•  Như Lai đâu chẳng từng làm "dược thảo" cứu bệnh chúng sanh !

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

161

•  Như Lai há chẳng là "lương y" trị bệnh vô minh, khiến cho chúng

sanh có được thân bền chắc như kim cương ư !

•  Như Lai từng khai thị Phật tánh vốn có của chúng sanh. Có chúng

sanh nào rời bỏ tâm Bồ đề vô thượng của mình vào đâu cho được ?

     Thế cho nên không vì thân Như Lai có bệnh mà cho rằng nhân tu và

quả chứng của Như Lai có sai trái, không trung thực. Lời nguyện của Phật

Thích Ca, lời nguyện của Phật A Di Đà...đều kết quả  đích thực với thệ

nguyện và trung thực với nhân quả.

•  Ngoại đạo tự hào "Ngã tánh thường tại" theo ý thức chủ quan của

giáo phái họ chủ trương. Nhưng tự hào thì ai cũng có quyền tự hào.

Chủ trương thì giáo phái nào cũng có quyền  đề xuất chủ trương.

Điều đáng tư duy và nhận thức là vấn đề "thường tại" có đúng thật

vậy hay không. Hay đó chỉ là ước mơ ảo tưởng ! 

Sự thật của vạn pháp bên mặt hiện tượng Thế Tôn có bệnh...rồi Thế

Tôn vĩnh viễn ra  đi trong cõi Niết bàn vô trụ xứ, trong pháp giới

nhất chân. Sự ra đi đó là sự "tùy thuận chân lý", cớ sao có sự e dè,

sợ hàng ngoại đạo cười chê ! Quả là ý niệm của hạng người, Như

Lai gọi là đáng thương xót !

•  Ánh sáng mặt trời tuy sáng, nhưng không thể soi khi đêm tối, trong

nhà kín, trong hang  sâu. Ánh sáng trí tuệ Phật soi sáng cả ngày

đêm, cả mười phương, không một nơi nào che ngăn được. Đấy là sự

thật. Lời kinh ý Phật không hề có đại ngôn ! Là người trí sẽ thấy, sẽ

gặp được ánh sáng này và còn được nghe tạng vi mật của Như Lai:

Rằng TẤT CẢ CHÚNG SANH ĐỀU CÓ PHẬT TÁNH. Bây giờ tất

cả địa ngục đều tan biến rỗng không...Những chúng sanh ở đường

ngạ quỉ, súc sanh cũng đều thoát khổ, hóa kiếp. Người cõi Diêm phù

đề, đui được thấy, điếc được nghe, câm được nói..

•  Thuở xa xưa, Như Lai là một trong hàng Thanh văn đệ tử, học Đại

thừa  Đại Niết bàn của  đức Vô Thượng Thắng Như Lai. Trải vô

lượng vô số A tăng kỳ kiếp nay xuất hiện làm Phật, giáo chủ cõi Ta

bà. Xem đó, rõ là việc thành Phật sớm muộn không đáng để tâm náo

nức ! Điều đáng ghi nhớ là từ khi được vào hàng Thanh văn, tu học

Đại thừa cho  đến ngày thành tựu quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng

Chánh Biến Tri Giác hôm nay, khoảng thời gian dài ấy, Như Lai đã

viễn ly phiền não bệnh khổ hết rồi. Thế cho nên, Như Lai hiện bệnh

chớ không phải thật bệnh.

•  Chúng sanh vì ái mộ, vì tôn kính Phật gọi Phật bằng tất cả ngôn từ

đẹp đẽ trân trọng, cao quí. Thực ra không có ngôn từ nào đủ sức

chứa đựng sự tôn quí cao đẹp của Như Lai có. Như Lai vượt ngoài

tất cả, mà Như lai cũng là tất cả. Như Lai không phải thế gian cũng

không phải xuất thế gian. Vậy nên Như Lai có bệnh hoạn gì đâu !

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

162

•  Như Lai nằm nghiêng không nói, tại vì không có gì đáng nói để nói.

Những gì cần nói cho chúng sanh Như Lai đã nói mấy mươi năm

rồi. Đến giờ phút này, Như Lai không còn gì để nói. Hư không vô

tận vô biên, nhưng nào có động chuyển gì đâu, các vật chất sanh

trong hư không, người trí không ước mong hư không phải có dáng

mạo méo tròn, cao thấp ! Ca Diếp Bồ tát mong chờ sự dặn dò ủy

thác rõ là ý nghĩ thiển cận sai lầm !

•  Trong đời có ba hạng người có bệnh khó trị. Một là người hủy báng

chánh pháp Đại thừa. Hai là hạng người tạo tội tứ trọng, ngũ ngịch.

Ba là hạng người Nhất xiển đề.

Cùng là người có bệnh, có người bệnh quyết định chết vô phương

cứu chữa. Có người bệnh do có sự chăm sóc thuốc men nên được lành. Có

người bệnh không cần chăm sóc thuốc men cũng được lành. Nhất xiển đề là

bệnh quyết định chết không thể cứu. Bệnh của Thanh văn, Duyên giác cứu

được, vì có chăm sóc thuốc men. Bệnh tự lành không cần chăm sóc thuốc

men, đó là hạng người biên chép, giảng thuyết, thọ trì, đọc tụng tu học kinh

điển Đại thừa Đại Niết bàn.

Trước mắt đấng vô thượng y vương chỉ có năm hạng người đáng gọi

là đối tượng bệnh nhân cần phải tu trị. Đó là những người được kết nạp

vào trong tứ quả Thanh văn và hạng người Bích chi Phật.

Người được sơ quả đến tam quả còn bị "virút" Kiến Tư hoặc xâm

nhập tác động khuấy nhiễu. Người A La Hán, Bích Chi Phật còn bị "virút"

Trần sa hoặc tác động xâm nhập...Đó là năm hạng người "có bệnh" cần tu

trị.

Như Lai Vô Thượng y vương, Như Lai vĩnh ly bệnh khổ trong "A

tăng kỳ cửu viễn tu nhơn" rồi ! Còn như các chứng cảm cúm, nhức đầu,

đau lưng, bải hoải...tứ đại bất điều, ngũ tạng thất nghi chỉ là việc nhỏ, của

"tiểu vũ trụ" vận hành, có gì đáng để tâm tư lự !  ./. 

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

163

PHẨM THỨ MƯỜI CHÍN

THÁNH HẠNH

Bấy giờ đức Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: Rằng Đại Bồ tát đối với kinh

Đại Niết Bàn phải chuyên tâm quán niệm tư duy năm hạnh:

Một, Thánh hạnh

Hai, Phạm hạnh

Ba, Thiên hạnh

Bốn, Anh nhi hạnh

Năm, Bệnh hạnh

Là Đại Bồ tát thường xuyên tu tập năm hạnh đó. Ngoài ra còn một

hạnh tối tôn, tối thượng: Như Lai hạnh, chính là kinh Đại thừa Đại Niết

Bàn !

Đại Bồ tát tu Thánh hạnh là thế nào ?

Đại Bồ tát tu Thánh hạnh cần có yếu tố nhân duyên, nghĩa là phải có

cơ hội nghe kinh điển Đại thừa Đại Niết Bàn. Nghe rồi sanh tâm tin thuận,

ham mộ, trân trọng và thường quán niệm tư duy: Rằng chỉ có con đường

giác ngộ, giải thoát là con đường duy nhất an lành. Bồ tát muốn tu Thánh

hạnh nên phát tâm cầu đạo, cạo bỏ râu tóc, xuất gia học đạo giải thoát giác

ngộ vô thượng. Bồ tát tư duy rằng chỉ có xuất gia cầu đạo mới ra khỏi ngục

tù tam giới vô minh phiền não, các khổ thế gian. Chỉ có giữ gìn cấm giới

mà thôi. Khi Bồ tát tư duy như vậy, Thiên ma ba tuần tự nhiên sanh lòng lo

sợ và tự nghĩ rằng: Bồ tát sẽ cùng ta đấu tranh một mất một còn !

  Thực hiện ý chí mình, Bồ tát đến tăng già lam, thấy tăng, gặp Phật

thọ giới xuất gia tu tập phạm hạnh thanh tịnh. Kể từ giờ phút này Bồ tát

xuất gia như được mang trong người một bong bóng nổi để sẵn sàng tư thế

vượt khổ hải, lội băng ái hà qua giác ngạn. Trong những tháng ngày phấn

đấu  ấy, thiên ma ba tuần trá hình la sát ngọt ngào dụ dỗ khẩn khoản xin

bong bóng nổi. Bồ tát tự nghĩ, nếu ta cho nó quyết định phải chìm, không

thể qua khỏi sông ái biển mê được. Cho nên ta thà chết chứ không chịu cho,

dù cho một tí xíu bằng lỗ trôn kim bong bóng cũng sẽ xì hơi chìm chết.

Nhờ ý chí kiên cường, quyết đoán, Bồ tát giữ trọn: Tứ Ba la di. Tăng tàng.

Xả đọa. Ba dật đề. Hối quá. Chúng học. Cho đến Thất diệt tránh. Rồi Bồ tát

nguyện tu tam nghiệp không sai phạm những tiểu tiết: đột kiết la.

       Đối với tự thân, đối với giới luật, tu tập chân chính thành tựu phạm

hạnh gọi là Bồ tát tu tập Thánh hạnh. Vì đó là hạnh của Phật, của Bồ tát nên

gọi là Thánh hạnh. Vì những bậc Bồ tát, Phật, có Thánh pháp nên gọi là ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

164

Thánh hạnh, vì thường quán sát các pháp tánh tướng vắng lặng, vì vậy

những bậc này cũng gọi là thánh nhơn, vì có thánh giới, thánh  định và

thánh tuệ nên gọi là thánh nhơn. Có khả năng tu tập hạnh của thánh nhơn

nên gọi là Thánh hạnh.

Rồi Bồ tát quán sát tự thân từ đầu đến chân, toàn thân chỉ là sự hội tụ

ba mươi sáu vật bất tịnh: tóc, lông, răng, móng....tâm, can, tỳ, phế, thận, đại

tràng, bàng quang, tam tiêu...Trong đó không có cái gọi là "ngã". Nêu từng

tên, chỉ từng món trong cơ thể của ta, của người đều là "duyên" nương gá

với nhau mà hình thành. Thấy rõ tánh bất tịnh của thân, tánh khổ của thọ,

vô thường của tâm, vô ngã của vạn pháp, Bồ tát trụ vào bậc kham nhẫn:

Nhẫn được sự bức bách, sự hà hiếp, sự bất công...của con người, nhẫn được

sự bất  ổn của thiên tai,  địa họa của nắng hạ, mưa  đông...thành tựu  được

sanh nhẫn và pháp nhẫn.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bồ tát chưa đến địa vị bất động, có nhân duyên

nào có thể phá giới mà không phạm tội chăng ?

Phật dạy: Bồ tát có thể phá giới mà không bị xem phạm giới. Khi Bồ

tát biết rõ rằng ý nghĩ lời nói, việc làm của mình, làm cho một hoặc nhiều

người  phát tâm tín mộ, thọ trì  đọc tụng, kinh  điển Đại thừa. Giảng giải

truyền bá rộng rãi kinh điển Đại thừa Đại Niết Bàn, gieo vào lòng người hạt

giống Vô thượng Bồ đề bất thối chuyển. Khi làm việc đó, Bồ tát nghĩ rằng;

Ta có thể chịu khổ địa ngục hoặc một kiếp hoặc hai, ba kiếp nhưng ta phải

gieo trồng trong tâm địa họ hạt giống bất thối chuyển với quả Vô Thượng

Chánh Đẳng Chánh Giác. Với nhân duyên như thế, Bồ tát có thể phá phạm

tịnh giới.

Bấy giờ Đại Trí Văn Thù xuất hiện thưa: Bạch Thế Tôn ! Nếu Bồ tát

nhiếp thủ tâm ý, hộ trì chánh pháp Đại thừa, khiến chúng sanh kia không

thối chuyến tâm Bồ đề, hướng đến Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác,

theo con nghĩ, Bồ tát này không vì duyên cớ phá giới  ấy mà phải đọa địa

ngục a tỳ.

Phật khen: Lành thay ! Văn Thù Sư Lợi ! Đúng như lời ông nói. Ta

nhớ chuyện xa xưa, ở cõi Diêm Phù Đề này, thuở đó, ta là một vị Đại quốc

vương, tên là Tiên Dư. Nhà vua rất kính trọng ham mộ kinh điển Đại thừa.

Tâm vua thuần thiện không có tật đố, không có ý cạnh tranh bảo thủ, không

xan lẫn, thân, khẩu, ý nhà vua thường được nhiếp hộ, khinh an thuần thiện.

Thuở đó không có Phật ra đời, cũng không có Thanh văn, Duyên giác. Nhà

vua rất ham mộ giáo nghĩa Đại thừa phương đẳng. Đã mười hai năm tôn

kính cung phụng vị Bà la môn, hầu hạ cung cấp mọi thứ cần dùng không hề

nhàm mỏi; sau đó nhà vua khuyến thỉnh Bà la môn nên phát tâm vô thượng

Bồ đề. Bà la môn đáp: Tâu Đại vương ! Tâm Bồ đề là cái chi ? Không có

tâm Bồ đề. Kinh  điển Đại thừa cũng vậy, không có kinh  điển gọi là Đại ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

165

thừa. Sao hôm nay Đại vương muốn cho con người có thật lại đồng với cái

không có gì, như hư không ấy ?

Nhà vua vốn tôn trọng Đại thừa giáo nghĩa, nghe Bà la môn hủy

báng Đại thừa phương đẳng, bèn giết chết vị Bà la môn ấy.

Này Thiện nam tử ! Do nhân duyên ấy, từ đó trở đi ta không bị đọa

địa ngục nữa.

Này Thiện nam tử ! Ủng hộ, truyền trì kinh điển Đại thừa, có thế lực

lớn lao như vậy.

Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: Lại nữa, khổ, tập, diệt, đạo, tứ thánh đế,

cũng gọi là Thánh hạnh. Khổ là tướng bức bách. Tập là tướng nẩy sanh và

tăng trưởng. Diệt là tướng vắng lặng. Đạo là tướng Đại thừa. 

Khổ có ba tướng: Tướng khổ khổ, tướng hành khổ và tướng hoại

khổ..

Tập là hai mươi lăm cõi. 

Diệt là dứt trừ hết hai mươi lăm cõi.

Đạo là tu tập Giới, Định, Tuệ.

Thiện nam tử ! Pháp hữu lậu có hai thứ: nhơn và quả. 

Pháp vô lậu cũng có hai thứ: nhơn và quả.

Quả hữu lậu gọi là Khổ. Nhơn hữu lậu gọi là Tập

Quả vô lậu gọi là Diệt. Nhơn vô lậu gọi là Đạo

  Thiện nam tử ! Khổ có tám tướng: Sanh, Lão, Bệnh, Tử, Ái biệt ly,

Oán tắng hội, Cầu bất đắc và Ngũ ấm thạnh khổ. 

Những nguyên nhân, dữ kiện có thể sanh ra tám thứ khổ như vậy gọi

là Tập. 

Ở đâu không có tám thứ khổ như vậy gọi là Diệt. 

Mười trí lực, bốn vô sở úy, bốn niệm xứ, bốn vô lượng tâm....gọi là

Đạo.

SANH có năm tướng: Một, mới sanh ra. Hai, đến rốt sau. Ba, tăng

trưởng. Bốn, xuất thai. Năm, có một chủng loại mới ra đời.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

166

LÃO có ba: Một, niệm niệm lão. Hai, chung thân lão. Ba, diệt hoại

lão.

BỆNH là thất đại không điều hợp thích ứng với nhau. Có hai cách

bệnh: Một, thân bệnh. Hai, tâm bệnh.

Thân bệnh có năm: nhân nước, nhân nhiệt, nhân gió, nhân

tạp bệnh và khách bệnh. Khách bệnh có hai: Một, chẳng phải

phận sự gắng ép làm. Hai, vô ý, sai lầm, té ngã. 

Tâm bệnh có bốn: Một, hớn hở quá vui. Hai, sợ sệt cực kỳ.

Ba, lo âu trầm uất. Bốn ngu si đần độn.

Thân bệnh, tâm bệnh gồm trong ba chủng loại: Một, bệnh nhân

duyên. Hai, bệnh danh tự. Ba, bệnh thọ.

Bệnh nhân duyên là bệnh có tác nhân ngoại cảnh, như bệnh phong,

bệnh "si da", sài uốn ván....

Bệnh danh tự như bệnh "hở van tim, ung thư, lao, bệnh tuyến tiền

liệt...

Bệnh thọ như nhức đầu, đau răng, đau họng v.v... 

Đó là hiện tướng của vô vàn bệnh khổ gồm trong ba danh ngôn

chủng loại ấy !

TỬ là bỏ thân đã thọ. Bỏ thân có hai duyên cớ: Một, do mạng hết.

Hai, do duyên ngoài.

Mạng hết có ba trường hợp: Một, mạng hết, không phải phước hết.

Hai, phước hết, không phải mạng hết. Ba, phước mạng đều hết. 

Duyên ngoài cũng có ba trường hợp: Một, chưa đến phần, tự hại mà

chết. Hai, bị kẻ khác hại chết. Ba, do mình và kẻ khác làm hại chết. 

Lại còn ba thứ chết khác: Một, phóng dật chết. Hai, phá giới chết.

Ba, mạng căn hư hoại chết.

ÁI BIỆT LY KHỔ là thế nào ?

Những vật mình ưa thích mến yêu bị ly tán. Vật mến yêu tổng quát

có hai thứ: Một, ngũ  ấm trong loài người bị hư hoại ly tán. Hai, ngũ  ấm

trong vũ trụ thiên nhiên hư hoại ly tán. Ngũ  ấm hư hoại ly tán dùng tâm

phân biệt tính đếm không thể kể xiết, chỉ có thể dùng từ vô lượng vô biên.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

167

Những gì là OÁN TẮNG HỘI KHỔ ?

Chẳng thương yêu mà phải hội ngộ, phải chung chạ  đối diện với

nhau. Sự oán tắng này, tổng quát có ba thứ: Một, cảnh địa ngục. Hai, cảnh

ngạ quỷ. Ba, cảnh súc sanh. Ba ác thú này không thể phân biệt tính đếm

bằng số lượng mà hết được.

CẦU BẤT ĐẮC KHỔ là thế nào ?

Đây có chia hai loại: Một,  điều trông mong  được mà cầu không

được. Hai, tốn nhiều công sức, mà không được gặt hái thành quả.

NGŨ ẤM THẠNH KHỔ là thế nào ?

Ngũ ấm thạnh khổ là thứ khổ tổng hợp: Sanh khổ.  Lão khổ.  Bệnh

khổ.  Tử khổ.  Ái biệt ly khổ.  Oán tắng hội khổ. Cầu bất đắc khổ. 

 Này Thiện nam tử ! Sanh là cội gốc có ra lão, bệnh nhẫn đến ngũ

ấm thạnh khổ, bảy khổ như vậy.

Này Thiện nam tử ! Luận về già suy, chẳng phải tất cả đều có. Phật

tánh và thiên nhiên quyết định không. Loài người thì không nhất định, hoặc

có, hoặc không.

Này Thiện nam tử ! Thọ thân trong ba cõi không ai chẳng có sanh,

cho nên sanh là cội gốc của tất cả thân. Già thì chẳng quyết định. Chúng

sanh trong thế gian do vọng tưởng điên đảo che mờ tâm tánh nên tham đắm

sanh mà nhàm lo già chết. Bồ tát thì quán sát thấy thân mới sanh đã khổ

rồi....

  Này Thiện nam tử ! Giả dụ có người nữ đoan trang xinh đẹp, trang

sức nhiều vàng ròng, châu báu, ngọc ngà cực kỳ diễm lệ với một dáng vẻ

quí tộc sắc đẹp lẫn hương thơm đến vào nhà người nọ. Chủ nhà hỏi: Xin lỗi

! Nàng tên họ là chi ? Thành phần giai cấp nào ?  Sở thuộc nơi ai ? Đến nhà

tôi để làm gì ? 

Người nữ đáp: Tôi là Công Đức Đại Thiên. Tôi đến chỗ nào, tôi có

thể cho chủ nhà đó các thứ vàng bạc, ngọc ngà, trân châu, mã não.....voi

ngựa, xe cộ, tôi tớ...đầy đủ các thứ tiện nghi cực kỳ khoái lạc theo ý muốn

của chủ nhà đó !

Người chủ nhà nghe rồi hớn hở vui mừng nói: Nay ta phước đức lắm

nên khiến nàng  đến nhà ta. Rồi chủ nhà  đốt hương, rãi hoa cúng dường

cung kính lễ bái Công Đức Đại Thiên.

Liền sau đó, chợt có một người nữ hình mạo xấu xa, áo xiêm tơi tả,

da thứa nức nẻ rỉ máu hôi tanh, sắc diện xù xì xám bệnh, toàn thân bẩn thỉu, ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

168

dáng vẻ uể oải lừ lừ vào cửa. Chủ nhà hỏi: Nàng tên gì ? Thuộc về ai ? Đến

đây để làm gì ?

Cô gái đáp: Tôi tên Hắc Ám

  Tại sao cô có tên Hắc Ám ? 

Tại vì tôi đến chỗ nào thì chỗ đó suy tàn bại hoại, đau khổ ngập tràn,

không có được một chút an vui chân thực.

Chủ nhà nghe vậy, bèn cầm dao bén bảo rằng: Nàng hãy ra khỏi nơi

đây. Nếu không ta sẽ giết chết !

Cô gái nói: Ông ngu si lắm ! Chẳng có trí tuệ gì hết !

 _ Tại sao nói ta ngu si không có trí tuệ ?

  _ Người  đẹp  đang  đứng trong nhà ông, chính là chị của tôi. Tôi

thường khắn khít với chị tôi. Nếu ông đuổi tôi đi cũng phải đuổi chị tôi !

Chủ nhà trở vào hỏi Công Đức Thiên: Ngoài cửa có cô gái nói là em

của nàng, có phải vậy chăng ?

Công Đức Thiên đáp: Nó thật là em gái của tôi. Nó và tôi luôn luôn

khắn khít không rời, tôi ở đâu thì chị em cùng chung có mặt, chưa lúc nào

xa nhau. Ở đâu cũng vậy, tôi thường làm việc tốt, đem lại vừa lòng thích ý

cho chỗ nơi mà tôi có mặt. Còn nó luôn luôn làm việc xấu, đem lại sự tổn

hại đau thương, khổ sở, bất an. Vì vậy, nếu ai thương yêu tôi thì cũng phải

yêu nó. Nếu cung kính tôi cũng phải quý trọng nó.

Chủ nhà nói: Nếu có tốt mà có xấu như vậy, ta đây không cần. Hai

cô hãy tùy ý, chọn đi nơi khác !

Hai người nữ lủi thủi dắt nhau ra đi. Chủ nhà thấy hai cô ra đi lòng

rất vui mừng...

Bấy giờ hai người nữ cùng dắt nhau đến một nhà nghèo. Chủ nhà

nghèo lòng rất vui mừng, rước mời: "Từ rày trở đi, xin hai nàng ở luôn nhà

tôi, đừng đi đâu nữa nhé !

Công Đức Thiên: Chị em tôi vừa bị người ta đuổi, cớ sao ông chủ

mời chị em tôi ở với tâm lượng có vẻ ưu ái khoan dung ?

_ Nay nàng tưởng đến tôi mà đến, vì nàng tôi phải kính cô kia. Thế

nên, tôi mời cả hai nàng cùng ở ! ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

169

       Đức Phật dạy: Này Thiện nam tử !  Đại Bồ tát cũng vậy, chẳng

nguyện sanh cõi trời. Vì sanh cõi trời, hễ có sanh thì có già, bệnh, chết. Bồ

tát không luyến ái sanh. Kẻ phàm phu không phân biệt tai hại khổ hoạn của

già, bệnh, chết nên ai cũng tham luyến sanh.

Này Thiện nam tử ! Như đứa trẻ dòng Bà la môn trong lúc quá đói,

thấy trong đống phân có trái am la bèn lượm cầm lên. Người trí ngó thấy

quở: Người dòng Bà la môn, dòng giống thanh tịnh, cớ sao lại lượm trái

nhơ trong  đống phân ? Đứa trẻ nghe rồi hổ thẹn nói: Thật tình nói, tôi

chẳng ăn đâu ! Tôi muốn lượm trái ấy đem rửa sạch rồi ném bỏ. Người trí

nói: Ngươi ngu si lắm ! Nếu rồi sẽ ném bỏ, người có trí ai lượm rửa làm

chi?

      Này Thiện nam tử ! Ví như nơi ngã tư đường có hàng quán trưng

bày đầy thức  ăn thơm ngon la liệt, để bán. Có người khách viễn phương

đang lúc quá đói, thấy đồ ăn thơm ngon liền hỏi: Những thức ăn này có bổ

dưỡng không ? Người bán hàng nói: Đây là  đồ  ăn thơm ngon, nếu ai  ăn

những thức ăn này sẽ được sắc diện tốt tươi, sức mạnh cường tráng, hết đói,

hết khát và được thấy chư thiên. Nhưng chỉ có một điều tai hại là sau đó sẽ

chết. Người khách nghe xong nghĩ rằng: Ta chẳng dùng sắc đẹp, sức mạnh

thấy chư thiên vì ta không muốn chết. Nghĩ xong, lại hỏi cô bán hàng: Ăn

vật thực này, nếu phải chết, sao cô lại bán ?

Người bán hàng đáp: Những người có trí không ai bằng lòng mua.

Chỉ có những kẻ ngu si chẳng lường biết hậu quả, tham ăn nên họ trả giá

đắt cho tôi.

Này Thiện nam tử ! Đại Bồ tát cũng như vậy, không nguyện sanh cõi

trời, không cầu sắc đẹp, sức mạnh thấy chư thiên, vì sanh cõi trời chẳng

khỏi được những khổ não ưu bi....Kẻ phàm phu ngu si sanh chỗ nào cũng

đều tham luyến, vì họ không lường biết được cái khổ hoạn của già, bệnh,

chết.

Này Thiện nam tử ! Ví như cây độc, gốc rễ có thể giết chết người.

Thân cây, vỏ cây, bông trái, hạt cũng đều có thể giết chết người. Thân ngũ

ấm của chúng sanh trong hai mươi lăm cõi đều có thể hại chúng sanh cũng

như vậy.

Này Thiện nam tử ! Ví như phẩn nhơ, nhiều hay ít đều thối cả. Thọ

sanh dù sống muôn tuổi hay mười tuổi đều khổ như nhau.

Đấy là Đại Bồ tát trụ nơi kinh Đại thừa Đại Niết Bàn quán sát

thấy SANH là khổ.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

170

       Đại Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn quán sát LÃO khổ như thế

nào?

       Bồ tát thấy rằng: Sự già yếu hay ho hen, ngăn ngực, tức ngực, đầy

hơi, nhức mỏi tứ chi, sức lực suy tàn, lụm cụm chân đi, mắt mờ, tai lãng, trí

nhớ kém đi, tráng kiện không còn. Mất hết sự an vui thơ thới. Lưng còng,

gối yếu, uể oải mệt nhọc, lười biếng, khù khờ. Do vậy, bị người xem

thường khinh rẻ. Có nhận được chút ân huệ nào thì đó chỉ là tình thương rơi

rớt !

Này Thiện nam tử ! Ví như hoa sen nở tươi tốt đầy ao, ai trông cũng

ưa thích. Gặp trận mưa đá tất cả đều tan tác xác xơ. Tuổi già phá hoại nhan

sắc, tráng kiện tươi trẻ, như mưa đá hủy hoại hoa sen vậy.

•  Xe gẫy trục không dùng  được việc gì. Tuổi già không dùng  được

việc gì, như xe gẫy trục.

•  Nhà giàu thất bảo đầy muôn, kẻ cướp vào nhà, bao nhiêu ngọc ngà

châu báu đều mất hết. Tuổi tráng niên sung mãn, sắc đẹp diễm kiều,

giặc già đến chiếm đoạt anh hùng, thục nữ không còn.

•  Người nghèo cùng túng thiếu, ham muốn ăn ngon, mặc đẹp, hưởng

thụ xa hoa, không thể được. Tuổi già suy dù tham muốn hưởng thụ

ngũ dục, thỏa mãn vọng tâm cũng không thể được.

•  Như con rùa ở trên đất cao thường nghĩ đến nước. Cũng vậy, người

đã già suy khô héo, mà lòng thường nhớ tưởng khoái lạc, ngũ dục

thuở tráng niên !

•  Ví như cây mía bị  đem ép, bã xác không còn vị ngọt. Cũng vậy,

tráng kiện, sắc đẹp bị già ép thì không còn ba thứ vị: xuất gia, đọc

tụng và tọa thiền.

•  Ví như trăng tròn, ban đêm tỏa sáng, ban ngày thì không. Cũng vậy,

tráng kiện hình mạo nở nang xinh đẹp, già thì suy yếu, thân thể khô

gầy, tinh thần lu mờ kém nhớ dễ quên.

•  Ví như cây cheo leo bờ sông, nếu gặp gió to ắt sẽ đổ ngã. Đến tuổi

già nua ắt chẳng còn lâu, chắc chắn sẽ chết.

Này Thiện nam tử ! Đại Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn quán

sát BỆNH khổ như thế nào ?

      _ Bồ tát quán sát BỆNH khổ:

•  Ví như mưa đá làm tàn hại lúa mạ, hoa màu. Tật bệnh, phá hoại sắc

đẹp, an vui và những hy vọng vàng son thích ý trong cuộc sống.

•  Ví như người có đối địch oán thù, tâm thường lo âu sợ sệt. Tất cả

chúng sanh thường bị bệnh khổ rình rập hằng lo lắng sợ sệt, phòng

ngự, nhưng chẳng mấy lúc được an tâm.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

171

•  Ví như tài tử giai nhân sắc nước hương trời, sau một trận thanh toán

hãi hùng bằng "a xít" của tình địch, mắt mù, mũi nát, môi hở, răng

lòi xỉ, thân hình tiều tụy, gầy guộc trông như bộ xương khô. Người

người trông thấy kinh hãi, gớm ghê không dám lại gần. Cũng vậy,

con người thời oanh liệt, lịch lãm oai phong, thiên hương quốc sắc,

khi bệnh hoành hành, mất tất cả. Người ta chỉ còn khóc than trong

tuyệt vọng.

•  Ví như cây chuối, cây tre, con ong, con la hễ có trái, đẻ con là chết.

Cũng vậy, người có bệnh thì sự chết đã tới nơi.

•  Ví như ong chúa, kiến chúa, trâu chúa và chúa tể hễ khởi hành đi

đâu thì toàn thể thuộc hạ đi theo không rời. Sự chết "trung thành"

với bệnh khổ, thường theo sát bệnh khổ không rời.

Này Thiện nam tử ! Nguyên nhân bệnh khổ, nhiều vô lượng, không

thể kể hết. Đây là cái thấy của Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn quán sát

BỆNH khổ.

Này Thiện nam tử ! Thế nào là Đại Bồ tát tu hành Đại thừa Đại

Niết Bàn quán sát TỬ khổ.

•  Sự chết đốt cháy, tiêu hoại tất cả, chấm dứt tất cả. Như hỏa tai khởi

lên, không một thứ gì tồn tại ở nhơn gian, trừ cõi Nhị thiền trở lên.

Sự chết hủy diệt tất cả chỉ trừ Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn, vì

thế lực của sự chết không làm lay động đến được.

•  Khi thủy tai khởi dậy, tất cả đều trôi và ngập lụt, trừ cõi Tam thiền

trở lên, vì thế lực của thủy tai chẳng đến được. Sự chết có thể nhận

chìm mất tất cả, trừ Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn.

•  Khi phong tai nổi lên có thể thổi sập và bay tất cả, chỉ trừ cõi Tứ

thiền, vì thế lực gió lốc không đến được. Sự chết tiêu hao tất cả, trừ

Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Cõi Tứ thiền kia, do duyên cớ

gì mà gió không tàn phá được, nước không ngập chìm đắm được, lửa không

thiêu cháy được ?

      Này Thiện nam tử! Cõi Tứ thiền kia không có quá hoạn nội thân và

ngoại cảnh.

     Cõi Sơ thiền có quá hoạn: Trong có giác quán cho nên ngoài có hỏa tai. 

Cõi Nhị thiền có quá hoạn: Trong có vui mừng cho nên ngoài có thủy

tai .

Cõi Tam thiền có quá hoạn: Trong có hơi thở cho nên ngoài có phong

tai.  ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

172

Cõi Tứ thiền trong không có quá hoạn, ngoài cũng không có quá hoạn

cho nên ba thứ "tai họa lớn" không thể đến được. 

Đại Bồ tát cũng vậy, trụ trong Đại thừa Đại Niết Bàn trong ngoài

đều không quá hoạn, cho nên sự chết chẳng đến được.

Này nữa Thiện nam tử ! Như loài Kim Súy Điểu có thể nuốt, tiêu

hóa tất cả loài rồng, cá và các thứ châu báu trong bụng, trừ chất kim cương

không tiêu hóa  được. Sự chết nuốt tất cả chúng sanh nhưng không tiêu

được Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn.

Lại ví như cỏ cây ở bờ sông, nước lụt dâng lên đều bị cuốn trôi theo

dòng vào biển lớn, trừ cây dương liễu vì cây này mềm và dẻo. Tất cả chúng

sanh đều bi trôi phăng vào biển chết, trừ Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn.

Này Thiện nam tử ! Luận về sự chết là chỗ hiểm nạn không gì giúp

đỡ. Đi đường xa xôi mà không bạn bè, ngày đêm đi mãi, đích đến không

có. Sâu thẳm tối tăm, không có đuốc đèn. Không có cửa nẻo mà có chỗ nó

vào. Nó qua không ai ngăn được, nó đến không ai lánh được. Nó không phá

phách mà thấy sầu khổ. Nó không có hình thù quái dị mà khiến ai cũng

kinh sợ. Nó ở bên người mà người chẳng hay chẳng biết !

Này Ca Diếp Bồ tát ! Những điều dụ đó chỉ là một phần khổ trong

vô lượng thí dụ, đủ biết rằng chết là rất khổ. 

Này Thiện nam tử ! Thế nào là Đại Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết

Bàn quán sát ÁI BIỆT LY khổ ?

_ Ái biệt ly khổ cũng có thể là gốc cội sanh ra nhiều khổ. Như Lai há

chẳng dạy cho các đệ tử qua một bài kệ:

Nhân ái sanh lo rầu

Từ lo rầu đi đến sợ sệt

Nếu xa lìa ái nhiễm

Sẽ không còn lo và sợ

Luận về ái biệt ly khổ có hai: Một, ái sanh ly. Hai, ái tử biệt. Tử biệt

sanh ly là nổi thống khổ của con người không một chúng sanh nào trốn

tránh khỏi.

Thiện nam tử ! Ta hồi tưởng: Thuở quá khứ, người sống rất dài lâu.

Lúc bấy giờ có nhà vua tên Thiện Trụ. Vua ở ngôi trị nước tám muôn bốn

ngàn năm. Đỉnh đầu của vua mọc lên một bướu thịt mềm nhuyễn như bông,

mỗi ngày một lớn. Mãn mười tháng, bướu nứt ra, sanh một đồng tử hình

dung đẹp lạ. Nhà vua vui mừng, đặt tên là Đảnh Sanh. Khi thấy con đủ trí ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

173

khôn ngoan, vua Thiện Trụ giao hết việc trị nước cho Thái tử Đảnh Sanh,

rời bỏ ngai vàng điện ngọc, quyến thuộc, mỹ nữ cung phi, vào núi rừng ẩn

dật tu hành.

Vào ngày trăng tròn, cảnh vật tốt tươi như hân hoan chào đón một

tân vương tức vị. Vua Đảnh Sanh xưng vương ! Từ đây vua sẽ thống trị

thần dân thiên hạ. Do phước đức tích lũy thiện nghiệp lâu đời, bỗng nhiên

từ các phương Đông, Tây, Nam, Bắc lần lượt hiện ra và bay đến tay vua,

dâng tặng nhà vua bảy thứ báu của một vị Chuyển Luân Thánh Vương mới

có quyền được sử dụng. Đó là:

•  Kim luân bảo, bánh xe vàng ngàn căm.

•  Tượng bảo, voi chiến trăm trận trăm thắng.

•  Mã bảo, vạn lý mã, lần đi muôn dặm.

•  Ngọc nữ bảo, hầu vua, giúp vua, chăm lo sức khỏe vua.

•  Ma ni bảo, chiếu ánh sáng năm dặm nếu vua phải ở chỗ tối. Che an

toàn năm dặm, nếu vua bị mưa và mưa đá.

•  Chủ tạng thần bảo. Vua cần vàng ngọc châu báu, vật dụng, chủ tạng

thần sẽ chu cấp đầy đủ ngay ý muốn.

•  Chủ binh thần bảo, binh thiện chiến đánh đâu thắng đó. Cần nhiều

hiện nhiều theo ý muốn. Không cần, thần binh  ẩn mất. Khỏi chu

chấp lương tiền.  

Thất bảo tự hiện đến tay. Vua Đảnh Sanh tự biết mình là “Chuyển

Luân Thánh Vương”. Phước đức uy quyền, thế lực trùm thiên hạ như các

Chuyển Luân Thánh Vương trong quá khứ. Vua bèn phán cho các thần

tướng thiên binh rằng: Cõi Diêm phù  đề nay  đã an  ổn giàu có, vui  đẹp

không còn phải lo gì ! Sự hùng cường và uy lực của một Chuyển Luân

Thánh Vương, tượng mã thất trân sung mãn giờ đây ta nên làm gì ? Các

thần quan thưa: Phương Đông, châu Đông Thắng Thần (Phất bà đề) chưa

qui thuận, Đại vương nên đem binh đi chinh phục. Vua chuẩn tấu dùng thất

bảo bay qua châu Đông Thắng Thần, cả nhân dân trong châu lập hương án

nghinh đón vui mừng qui thuận với tấm lòng ái mộ.

      Các quan khuyên vua nên chinh phục tiếp châu Tây Ngưu Hóa (Cù

đà ni) ở phương Tây. Rồi châu Bắc Cu Lô (Uất đơn việt). Thế là bốn châu

thiên hạ đều qui thuận, thần phục dưới sự thống trị của Chuyển Luân Thánh

Vương.

Các quan tâu: Bốn châu thiên hạ đã gồm thâu một mối, nhân dân an

ổn. Nay còn cõi trời Đao Lợi, chưa qui thuận, xin Đại vương cử binh chinh

phạt để tỏ rõ sức mạnh uy thế của vua.

Vua Đảnh Sanh khởi binh bay đến cõi trời Đao Lợi, nhà vua trông

thấy cây Ba lợi chất đa xinh đẹp. Chư thiên trong mùa hạ thường tụ họp vui ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

174

chơi dưới bóng cây này. Lại thấy một lâu đài màu trắng dịu đẹp mắt, các

cận thần cho biết đó là Thiện pháp đường, nơi Đế Thích giảng đạo và chư

thiên hội họp bàn luận việc trời, việc người.

Thiên chúa Thích Đề Hoàn Nhơn, biết vua Đảnh Sanh đến liền ra

tiếp rước, niềm nở cầm tay rước vào Thiện pháp đường. Hai vua cùng ngự

trên tòa báu. Hai vua giống nhau như đúc khó mà phân biệt, chỉ có đôi mắt

nhìn và nháy mà phân biệt được thôi.

Bấy giờ vua Đảnh Sanh nghĩ bụng: Nay ta có thể đuổi Thiên Đế này,

để ta ở đây làm Thiên vương thọ hưởng khoái lạc cõi trời !

Thiên Đế Thích là vị vua trời ham thọ trì, đọc tụng kinh điển Đại

thừa, thường vì chư thiên giảng kinh Đại thừa, Có điều là chưa thâm đạt

thâm nghĩa của kinh. Do thọ trì, giảng thuyết kinh điển Đại thừa nên Thiên

đế có oai đức lớn. Khi vua Đảnh Sanh khởi ác tâm đối với Thiên Đế, tổn

phước, liền tự rơi xuống Diêm phù đề trở lại. Thất trân....tượng mã tự mất

hết. Vua hối tiếc, lòng rất sầu khổ, không bao lâu vua phải bệnh mà chết

(băng hà).

Này Thiện nam tử ! Thiên Đế thuở đó là tiền thân đức Phật Ca Diếp.

Vua Đảnh Sanh hồi ấy, chính là tiền thân của ta.

Này Thiện nam tử ! Phải biết ái biệt ly như vậy là rất khổ. Bồ tát tu

hành Đại thừa Đại Niết Bàn mà chẳng quán sát ái biệt ly khổ là một thiếu

sót lớn trên con đường giải thoát giác ngộ.

Này Thiện nam tử ! Thế nào Đại Bồ tát tu hành Đại thừa Đại Niết

Bàn quán sát OÁN TẮNG HỘI khổ ?

_ Bồ tát thấy rõ: Địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh, loài người, loài trời

đều có sự oán tắng hội khổ giống nhau, không có một loài nào tránh khỏi.

Ví như có người suy nghĩ thấy rõ rằng lao ngục nhốt, giam, còng, trói,

gông, cùm, xiềng, xích, hành hạ là rất khổ. Cũng vậy, Đại Bồ tát quán thấy

năm loài chúng sanh đều ở trong hoàn cảnh chung sống mà oán tắng lẫn

nhau, thật là rất khổ. Lại ví như có người sợ kẻ oán thù ám hại, giết chết

nên bỏ cha mẹ vợ con, thân bằng quyến thuộc, tài sản sự nghiệp bỏ xứ, trốn

tránh đi xa ! Bồ tát cũng vậy, vì tránh khỏi sanh tử nên tu hành lục độ ba la

mật chứng nhập Niết Bàn. Đấy gọi là Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn quán

sát oán tắng hội khổ.

_ Này Thiện nam tử ! Thế nào là Bồ tát tu hành Đại thừa Đại Niết

Bàn quán sát CẦU BẤT ĐẮC khổ ?  

      ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

175

_ Cầu là mong cầu, ước muốn. Sự mong cầu có nhiều dạng, tổng

quát mà luận có hai thứ: Một, cầu pháp lành. Hai, cầu pháp chẳng lành. Cầu

pháp lành mà chưa được hoặc không được nên khổ. Pháp chẳng lành muốn

rời bỏ mà chưa được hoặc không được nên khổ.

Đấy là lược nói ngũ  ấm thạnh khổ,  được  đúc kết trong quá trình

tương tục và liên hoàn: Sanh, Lão, Bệnh, Tử, Ái biệt ly, Oán tắng hội, Cầu

bất đắc mà gọi chung là NGŨ ẤM THẠNH KHỔ: KHỔ ĐẾ.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Theo lời Phật nói "ngũ  ấm

thạnh khổ" hôm nay, con nhớ không lầm, rằng trước đây Phật đã dạy cho

Thích Ma Nam: "Nếu sắc là khổ, tất cả chúng sanh, lẽ ra chẳng nên cầu sắc,

nếu có người cầu thì chẳng gọi là khổ". 

Lần khác Phật dạy các Tỳ kheo: "Thọ có ba thứ: khổ thọ, lạc thọ và

bất khổ bất lạc thọ".

Có lần Phật dạy: "Nếu người tu pháp lành thì được thọ lạc. Mắt thấy

sắc đẹp vui. Tai, mũi, lưỡi, thân cho đến ý suy nghĩ pháp lành là có được an

vui". 

Rồi có lần Phật cũng nói cho các thầy Tỳ kheo:

Trì giỏi sẽ được vui

Thân chẳng bị sự khổ

Ngủ nghỉ được an ổn

Thức dậy lòng khoan khoái

Lúc nhận lấy y thực

Đọc tụng và kinh hành

Ở riêng nơi rừng núi

Vui thanh tịnh, gì hơn ?

Ít muốn biết tư duy

Vui học rộng biết nhiều

A la hớn không chấp

Cũng gọi là thọ vui

Các vị Đại Bồ tát

Rốt ráo đến bờ kia

Việc làm, làm đã xong

Đây gọi là rất vui.

Bạch Thế Tôn ! Trong các kinh nói về sự an vui đức Thế Tôn đã dạy

như vậy, thế nào phù hợp với nghĩa KHỔ Phật dạy hôm nay ?

Phật dạy: Này Thiện nam tử ! Tất cả chúng sanh đối với sự khổ hạng

hạ, tưởng lầm là vui, vì vậy ta nói có vui. Sự thật, khổ hạng hạ: ba ác thú; ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

176

khổ hạng trung: con người; khổ hạng thượng: hàng trời, đều khổ, không có

vui. Ví như người bị phạt đòn ba roi: roi đầu, roi giữa, roi sau cùng đều đau

và khổ như nhau. Vì vậy, lời dạy của Phật trước kia và lời Phật nói hôm

nay không có chống trái.

Này Thiện nam tử !  Nói về THỌ có ba thứ: lạc thọ, khổ thọ và bất

khổ bất lạc thọ (không khổ cũng không vui). 

      Nói về KHỔ cũng có ba: KHỔ KHỔ, HÀNH KHỔ và HOẠI KHỔ.

Do vậy, trong sanh tử có thể nói có "lạc thọ". Nhưng dùng tuệ nhãn mà

quán sát, Đại Bồ tát thấy tánh khổ và tánh lạc chẳng rời nhau nên nói rằng

tất cả đều khổ. Và sự thật trong sanh tử trọn không có vui, chư Phật, Bồ tát

tùy thuận thế gian mà nói là "có vui".

Như Lai nói "có vui", mà Như Lai không có lỗi hư vọng. Vì do lời

động viên, khuyến khích đó mà chúng sanh phát tâm hướng đến giác ngộ,

giải thoát làm nhơn cho Vô thượng Bồ đề.

Vả lại cũng là sự thật: Những tiện nghi vật chất, giúp cho đời sống

được nâng cao, thoải mái là cho sự vui. Ăn ngon vui, uống rượu có vui,

café, nữ sắc có vui, không ai phủ nhận được. Cũng là điều không ai phủ

nhận được:  Sự vui nào cũng gắn liền sự khổ đi kèm theo. Do vậy, Phật, Bồ

tát thấy rõ và nói: KHÔNG CÓ TƯỚNG RỐT RÁO vui ! 

Này Thiện nam tử ! Đại Bồ tát đối với tám điều khổ hiểu rõ là

khổ nên không bị khổ.

 Này Thiện nam tử ! Tất cả Thanh văn, Duyên giác, không biết nhơn

của sự vui, nên Phật vì họ ở trong sự khổ hạng hạ nói có tướng vui. Chỉ có

Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn mới biết được nhơn của sự khổ, sự vui nầy

! Bồ tát các ông hãy tư duy KHỔ ĐẾ TRÊN ĐƯỜNG tu học.

TRỰC CHỈ

 *  Thánh hạnh là hạnh tu, là việc làm của bậc thánh nhơn.  Thánh

nhơn xuất thế gian là người có chánh niệm, thường tỉnh thức, làm chủ được

thân,  khẩu, ý của mình. Thánh hạnh ở đây chỉ cho việc làm của Đại Bồ tát

tu nhân thành Phật và là việc làm của chư Phật thường làm. Bồ tát tu tập

Đại thừa Đại Niết Bàn nương theo "Thánh hạnh" mà tu, quyết định thẳng

tiến đến địa vị Phật.     

Bồ tát tu Thánh hạnh, phải là người có chủng tử Đại thừa, phát tâm

cầu thành Phật, thường quán niệm tư duy "phú quý hoa gian lộ, công danh

thủy thượng âu". Lịch sử Việt Nam cũng như lịch sử trên thế giới, ai là ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

177

người có để tâm đã thấy nghe không biết bao nhiêu những tấm gương sờ sờ

kim cổ.

"Ai công hầu, ai khanh tướng, cuộc trần ai ai dễ biết ai !”

"Thế chiến quốc, thế Xuân thu, gặp thời thế, thế thời phải thế !”

Tư duy và quán chiếu sự trần ai. Bồ tát cạo bỏ râu tóc, xuất gia tu

hành phạm hạnh hồi hướng Vô thượng bồ đề.

  *  Người xuất gia thọ cụ túc giới, từ "tứ ba la di"  đến "thất diệt

tránh" thọ trì nghiêm túc, như người lội qua biển khổ  đã có  được chiếc

phao. Phải giữ gìn chiếc phao tức giữ gìn "tuệ mạng". Dễ duôi để hư hỏng, 

thủng rách, dù vết  nhỏ như lỗ kim cũng khó mà qua biển được !

*  Bồ tát thường tư duy về thân. Thân chỉ là một tổng hợp của ba

mươi sáu vật bất tịnh. Tóc, lông, răng, miệng....đến đại tràng, tiểu tràng,

bàng quang,  tam tiêu...đều là "giả chúng duyên", do duyên hòa hợp...

  *  Phá giới tùy động cơ, tùy mục đích, cho nên phá giới có thể cứu

được, cũng có thể không cứu  được. Phá giới phải  đọa tam  đồ, cũng có

trường hợp phá giới lại vun bồi sâu cội rễ Bồ  đề thêm vững chắc, như

chuyện nhà vua Tiên Dư giết chết vị Bà la môn mà mười hai năm qua mình

đã một lòng kính quý và cung phụng !

*  Người tu tập Tứ thánh đế cũng được gọi là Thánh hạnh. Do vậy,

Bồ tát tu  Đại thừa  Đại Niết Bàn cũng không thể không quán sát TỨ

THÁNH ĐẾ trên đường tu tập học đạo, hành đạo của mình.

KHỔ là tướng bức bách.

TẬP là tướng nảy sanh và tăng trưởng.

DIỆT là tướng vắng lặng.

ĐẠO là tướng Đại thừa.

*  Khổ có ba tướng: Khổ khổ. Hành khổ. Hoại khổ. Tập là hai mươi

lăm cõi. Diệt là dứt trừ hết hai mươi lăm cõi. Đạo là tu tập giới định tuệ.

      *  Khổ là quả, Tập là nhơn. Khổ tập là cặp phạm trù nhơn quả thế

gian. Nhơn quả khi còn trong cảnh giới mê mờ. 

*  Diệt là quả. Đạo là nhơn. Diệt đạo thuộc phạm trù nhơn quả xuất

thế gian. Nhơn quả của con người bước sang con đường giác ngộ.

*  Ba khổ, tám khổ trong khổ đế. Kiến hoặc, tư hoặc trong tập đế.

Hai đế này làm nhơn quả cho nhau, nối dài dòng sanh tử không có lúc cùng

tận. Diệt đế là cảnh giới mà không cảnh giới. Do "diệt" hết hai mươi lăm ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

178

cảnh giới từ "tam hữu" mà có ra. Đạo đế chỉ là hành động của con người

thấy  đúng lẽ thật, biết  đúng lẽ thật, hành  động  đúng lẽ thật trong cuộc

sống. Do vậy, loại bỏ được hết nhơn khổ, Niết bàn an lạc hiển hiện ra.

Giáo lý tứ đế là hệ giáo lý trọng tâm then chốt của Tiểu thừa mà

cũng là nền móng cơ sở của Đại thừa. Vì vậy, thời pháp Đại thừa Đại Niết

Bàn này, đức Phật dạy lại cho các Đại Bồ tát rất rõ ràng tường tận hơn lúc

nào hết.

*  Từ khổ thọ mà có sanh, lão, bệnh, tử, ái biệt ly, cầu bất đắc và

ngũ ấm thạnh khổ. Bồ tát tu tập Đại thừa Đại Niết Bàn vẫn phải thường

quán chiếu tư duy như vậy.

Thủy tai, hoả tai, phong tai gọi chung là đại tam tai. Hỏa tai tiêu

hoại tới cõi sơ thiền. Thủy tai tiêu hoại đến nhị thiền. Phong tai tiêu hoại

đến tam thiền. Cõi tứ thiền không bị liên lụy gì về đại tam tai ấy. Lý do, cõi

tứ thiền không còn ý nghĩ chấp nê lầm lỗi ở tâm, thân. Nội tâm có "quá

hoạn", ngoại cảnh có "nguy cơ". Nội tâm thanh tịnh, ngoại cảnh không có

gì là "trần cấu” cả !

"Tùy kỳ tâm tịnh, tắc Phật độ tịnh"

Đức Phật kể câu chuyện vua Thiện Trụ sanh Thái tử Đảnh Sanh.

Lên ngôi vào ngày trăng tròn, vua  Đảnh Sanh là Chuyển Luân Thánh

Vương có tượng...mã...thất trân. Vua chinh phục nơi nào nơi đó đều thần

phục thắng lợi vẻ vang. Chỉ có thất bại trận cuối cùng rồi hết phước, đau

khổ luyến tiếc mà chết. Qua câu chuyện xa xưa ấy, người học Phật không

được lơi cảnh giác để rơi vào tư tưởng hoang đường của "cổ tích" rời xa

thực tế. Mà phải hiểu rằng, đấy là bộ môn VỊ TẰNG HỮU trong mười hai

cách thuyết giáo của đấng Thế tôn !

  Người phàm phu không tranh luận khổ vui với những bậc tu hành an

bần lạc đạo. Ca Diếp Bồ tát mượn ý tưởng thường tình đó để cầu Phật khai

thị cái vui nào có giá trị chơn thật, cái vui nào là "phương tiện", cái vui

nào chỉ là "ảo" do "tưởng" sanh ra./.

******ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

179

PHẨM THỨ MƯỜI CHÍN

THÁNH HẠNH (tiếp theo)

Đức Phật dạy: Này Thiện nam tử ! Đại Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết

Bàn quán sát TẬP ĐẾ như thế nào ?

_ Bồ tát quán sát rằng tập đế là nhơn của ngũ ấm. Tập có nghĩa tích

lũy, luyến ái "tam hữu".  Ái có hai thứ: Một, ái ngã. Hai, ái ngã sở hữu,

những tiện nghi vật chất cần dùng.

Lại nữa, còn có thiện ái và bất thiện ái. Người ngu si hay tìm cầu bất

thiện ái. Bồ tát thường cầu thiện ái. Kẻ phàm phu tham ái cho nên gọi là

"tập đế" mà không có chơn đế. Ái của Bồ tát gọi là "chơn đế" không gọi là

tập đế, vì Bồ tát muốn độ sanh nên thị hiện thọ sanh, không phải vì tham ái.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Trong các kinh khác đức Phật

thường dạy: Nghiệp làm nhơn duyên có ngũ ấm xí thạnh. Có chỗ Phật nói

kiêu mạn, có chỗ Phật nói vô minh làm nhơn duyên mà có ngũ ấm xí thạnh.

Hôm nay có diệu ý gì Phật nói "tứ đế" riêng lấy ái làm nhơn duyên ngũ ấm

xí thạnh khổ ?

Phật bảo: Ví như quốc vương lúc du hành, các quan hầu, cận vệ thảy

đều  đi theo. Cũng vậy, ái xuất hiện chỗ nào chỗ  đó có kiết sử hiện hữu

không rời. Như y phục thấm mồ hôi, bụi bặm liền bám dính, chỗ nào có ái

những kiết sử triền phược có mặt. Đất ướt có thể mọc mầm thảo mộc. Ái có

thể sanh mầm nghiệp phiền não. Do vậy, Bồ tát trụ Đại Thừa Đại Niết Bàn

quán sát ái có chín dạng nguy hiểm:

Một, như thiếu nợ

Hai, như lấy vợ La sát

Ba, như cành hoa đẹp có rắn độc quấn.

Bốn, như vật thực độc mà cố ăn

Năm, như dâm nữ

Sáu, như ma lâu  ca (xanh đeo)

Bảy, như thịt thối trong ung nhọt

Tám, như gió bão

Chín, như sao chổi

◊  Người thiếu nợ không trả nổi phải bị giam nhốt trong ngục tù mất

hết tự do. Hàng Thanh Văn, Duyên Giác còn tập khí thừa của "ái"

nên không thể thẳng tiến đích Vô Thượng Bồ Đề.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

180

◊  Lấy gái La sát làm vợ sanh con ra nó ăn thịt con, hết thịt con, nó ăn

thịt chồng. Ái cũng vậy, người gieo trồng được chút ít thiện căn, nó

ăn thiện căn,  ăn hết thiện căn, nó  ăn luôn cả giới thân, tuệ mạng

khiến cho đọa lạc trong ba đường ác. Chỉ ngoại trừ các vị Bồ tát.

◊  Cành hoa đẹp có rắn độc quấn, người thích hoa đẹp đến ngắt hoa mà

không lường  được trong cành hoa có rắn  độc, liền bị rắn  độc cắn

chết. Phàm phu tham ái ngũ dục, chẳng thấy sự độc hại của ái, bị ái

làm hại trôi lăn trong ba đường ác, khó có cơ hội vượt ra.

◊  Vật thực độc cố ăn thì chết. Ái là độc địa, đam mê ái sẽ ở mãi trong

tam đồ.

◊  Như dâm nữ

◊  Hạt xanh đeo, hạt chùm gởi, chim ăn hạt, phân chim rơi bám da cây

cổ thụ. Cây xanh đeo mọc lên, to dần, lấn lướt, áp đảo làm cho cây

cổ thụ suy tàn khô chết. Tham ái buộc quấn phàm phu, pháp lành

không tăng trưởng thậm chí không có cơ hội nảy sanh, đành vùi lấp

mình trong bùn lầy ác đạo.

◊  Nhọt mủ, ung thư không chạy chữa ắt phải chết. Thân ngũ ấm của

phàm phu đựng một bầu ái dục, nếu không tinh tấn đoạn trừ tham ái,

quyết chết trong tam đồ.

◊  Gió bảo có thể lở núi, ngã cây to. Ái dục có thể sanh tâm ác đối với

cha mẹ, dư sức làm ngã đổ cội cây Vô Thượng Bồ đề.

◊  Nhơn gian thấy sao chổi thường là năm không thuận lợi cho việc

đồng áng, cho hoa màu, cho cuộc sống. Ái cũng vậy, có nó trong

cuộc sống, con người có thể bị nhiều khổ lụy, nhiều phiền não mà

căn lành thì không có điều kiện phát sanh.

Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn quán sát tham ái có chín dạng tai

hại như vậy. 

Do những nghĩa nói trên, hàng phàm phu có "khổ đế" không có chơn

đế. Thanh Văn, Duyên Giác cũng vậy.

Các vị Bồ tát hiểu khổ, không có thật khổ. Bồ tát có chơn đế.

Hàng phàm phu có tập  đế, không có chơn  đế. Thanh Văn, Duyên

Giác cũng vậy.

Các vị Bồ tát hiểu tập, không  thật có tập. Bồ tát có chơn đế.

      Hàng Thanh Văn, Duyên Giác có đạo đế, chẳng có chơn đế. 

Đại Bồ tát có Đạo đế, có chơn đế.

  Này Thiện nam tử ! Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn quán sát DIỆT

THÁNH ĐẾ như thế nào ?

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

181

  _ Diệt có nghĩa hoàn toàn trừ dứt các phiền não. Dứt trừ hết phiền

não gọi là "tịch diệt". Thể "tịch diệt"  ấy gọi là THƯỜNG. Do phiền não

tịch diệt mà thọ dụng sự an vui: LẠC . Thọ dụng quả an lạc không do ước

mơ, mong đợi, van xin nên gọi là TỊNH. Vì là THƯỜNG, LẠC, TỊNH nên

không còn lăn lội lại qua trong hai mươi lăm cảnh giới, đích thực là NGÃ.

Đối với sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp; với sanh, lão, bệnh, tử; với thành,

trụ, hoại, không; với thân, sơ, bỉ, thử...không chấp thủ, không phan duyên

nên gọi là cứu cánh tịch diệt. Đấy là Đại Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn

quán sát DIỆT THÁNH ĐẾ

Đại Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn quán sát ĐẠO THÁNH ĐẾ

như thế nào ?

 _ Ví như đêm tối nhơn nơi đèn mà được thấy các vật lớn nhỏ. Cũng

vậy, Đại Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn nhơn nơi bát chánh đạo mà được

thấy tất cả pháp: Thường, vô thường. Lạc, phi lạc. Ngã, phi ngã. Tịnh, phi

tịnh. Hữu vi, vô vi. Vật, phi vật. Chúng sanh, phi chúng sanh.  Tịnh, bất

tịnh. Phiền não, phi phiền não. Nghiệp, phi nghiệp. Thừa, phi thừa. Thật,

phi thật. Kiến, phi kiến. Sắc, phi sắc. Đạo, phi  đạo. Giải thoát, phi giải

thoát. Đại Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn quán sát ĐẠO THÁNH ĐẾ

như vậy.

Bạch Thế Tôn ! Ca Diếp thưa: Nếu tám thánh đạo là đạo thánh đế,

nghĩa này không phù hợp những  điều Phật dạy trước kia. Có những lần

Phật dạy:

•  Đức tin là Đạo, vì do đức tin có thể dứt bỏ các phiền não.

•  Chẳng phóng dật là Đạo, vì chư Phật chẳng phóng dật mà được đạo

Vô thượng Bồ đề.

•  Tinh tấn là Đạo, Phật dạy cho A Nan: Nếu có người tinh tấn thì được

Vô thượng Bồ đề. Có lúc Phật nói: Quán thân, quán thọ, quán tâm,

quán pháp có thể thành tựu Vô thượng Bồ đề. Rồi có lúc Phật nói

chánh định là Đạo, quán vô thường là Đạo. Có khi Phật nói trụ A

Lan Nhã, quán không tịch là Đạo. Lúc Phật nói lòng từ là Đạo. Lúc

Phật nói bố thí là Đạo. Có lúc Phật nói trí tuệ là Đạo...

_ Bạch Thế Tôn ! Nếu bát chánh đạo là đạo thánh đế, thì những kinh

Phật dạy như vậy há chẳng phải là hư vọng ! Nếu những kinh đó chẳng phải

hư vọng, duyên cớ gì trong những kinh đó không nói bát chánh đạo là đạo

thánh đế ? Chẳng lẽ trước kia đức Phật có lầm lộn quên sót chăng ? Nhưng

con biết rằng chư Phật từ lâu đã xa lìa lầm lộn.

Đức Phật khen Ca Diếp Bồ tát: Lành thay ! Này Thiện nam tử ! Nay

ông muốn biết kinh điển Đại thừa vi diệu có những pháp bí mật ẩn tàng nên

hỏi Phật như vậy. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

182

     Này Thiện nam tử ! Những kinh  điển ngày trước Phật  đã nói như

vậy, tất cả đều thu nhiếp vào trong Đạo thánh đế.

Này Thiện nam tử ! Ta nói lòng tin là Đạo, vì tín căn có thể hổ trợ

đạo Bồ đề. Do có lòng tin mà tinh tấn tiến lên Bồ đề vô thượng. Vì thế, lời

Phật nói hiện nay cũng như trước kia đều không lầm lộn. Như Lai khéo biết

vô lượng phương tiện, vì hóa độ chúng sanh nên phương thức thuyết pháp

của Phật có nhiều dạng. Ví như lương y khéo biết các căn bệnh của bệnh

nhân, tùy bệnh mà hợp thuốc và những thứ cấm kỵ. Đối với thuốc chỉ có

nước, không ở trong lệ cấm. Có thể cho uống nước gừng, nước cam thảo,

nước tế tân, nước  đường phèn, nước trái táo, hoặc cho uống nước nóng,

nước lạnh, nước trà...Lương y  ấy khéo biết căn lành của bệnh nhân, dù

thuốc có nhiều  điều cấm kỵ, nhưng chỉ có nước, không  ở trong lệ cấm.

Cũng như vậy, Như Lai khéo biết phương tiện, trong một pháp tướng, tùy

các loại chúng sanh, phân biệt diễn thuyết nhiều danh tướng. Các chúng

sanh kia, theo chỗ lãnh thọ của mình mà tu tập dứt trừ phiền não, được sự

an vui. Như những bệnh nhân kia theo lời dặn của lương y mà bệnh được

lành.

Này Thiện nam tử ! Ví như có người biết nhiều thứ tiếng ở chung

trong một nhóm đông. Một hôm cả nhóm người cùng khát nước, đồng kêu

lên: Tôi muốn uống nước ! Họ gọi tên nước bằng danh tự khác nhau. Hoặc

nói: ba lũy. Hoặc nói: ba đa. Hoặc gọi: water. Hoặc kêu: phất tức. Có người

nói: nhẩm xùi...Họ gọi bằng vô số tên như vậy  để cầu xin nước uống.

Người thông minh, rành tiếng liền  đem một thứ nước mát trao cho từng

người, mọi người uống nước đều được khỏe mạnh vui tươi. Như Lai cũng

vậy. Chỉ một "thánh  đạo" thôi, Như Lai vì hàng Thanh Văn diễn thuyết

nhiều ngôn từ: Tín căn, niệm lực, chánh cần, như ý túc, trạch pháp, khinh

an, định tuệ, hành xả...và bát chánh đạo.

Này Thiện nam tử ! Như người thợ kim hoàn dùng một chất vàng,

tùy ý chế tác làm các thứ trang sức: khoen tai, cà rá, kiềng cổ, vòng tay, dây

chuyền, trâm, nhẫn...dù làm ra nhiều thứ khác nhau, nhưng tất cả không

ngoài chất vàng. Cũng như vậy, Như Lai dùng một Phật đạo, tùy mọi loài

chúng sanh mà phân biệt diễn thuyết:

Hoặc nói một thứ, như: Chư Phật một đạo, không hai. 

Hoặc nói hai thứ: Định và tuệ. 

Hoặc nói ba thứ: Kiến, trí, và tuệ.

Hoặc nói bốn thứ: Kiến đạo, tu đạo, vô học đạo, và Phật đạo.

Hoặc nói năm thứ: Tri hành đạo, pháp hành đạo, tín giải thoát đạo,

kiến đáo đạo, thân chứng đạo.

Hoặc nói sáu thứ: Tu đà hoàn đạo, Tư đà hàm đạo, A na hàm đạo, A

la hán đạo, Bích chi Phật đạo và Vô thượng Bồ đề đạo. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

183

Hoặc nói bảy thứ: Niệm giác phần, trạch pháp giác phần, tinh tấn

giác phần, hỉ giác phần, khinh an giác phần, định giác phần và xả

giác phần.

Hoặc nói tám thứ: Chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh

nghiệp, chánh mạng,  chánh tinh tấn,  chánh niệm và chánh định. 

Hoặc nói chín thứ: Bát chánh đạo và tín.

Hoặc nói mười thứ: Thập trí lực.

Hoặc nói mười một thứ: Thập trí lực và đại từ.

Hoặc nói mười hai thứ: Thập trí lực, đại từ và đại bi.

Hoặc nói mười ba thứ: Thập trí lực, đại từ, đại bi và niệm Phật tam

muội.

Lại nói hai mươi đạo: Thập trí lực, tứ vô sở úy, đại từ, đại bi, niệm

Phật tam muội và chánh niệm.

ĐẠO chỉ một thể. Ngày trước Như Lai tùy căn cơ chúng sanh mà

phân biệt diễn thuyết sai khác đó thôi !

Lại nữa, như một thứ lửa, dựa vào thứ nó đốt cháy mà có nhiều tên

sai khác: Lửa củi, lửa rơm, lửa mạt cưa, lửa than  đước, lửa than  đá, lửa

phân bò, lửa gió đá, lửa hàn xì. Cũng vậy, ĐẠO chỉ có một, nhưng vì chúng

sanh phân biệt diễn nói sai khác. Lại nữa,  thức chỉ có một làm gì có sáu,

nhưng phân biệt nói thành sáu. Thức xúc tác nhãn căn gọi là nhãn

thức....cho đến xúc tác ý căn thì gọi là ý thức. ĐẠO cũng vậy, chỉ có một,

không có hai, vì hóa độ chúng sanh mà phân biệt nói, thành ra có sai khác.

      Này Thiện nam tử ! Như một sắc pháp, mắt thấy gọi là sắc, tai nghe

gọi là thanh, mũi ngửi gọi là hương, lưỡi nếm gọi là vị, thân cảm nhận gọi

là xúc, ý nhận thức phân biệt gọi là pháp. Cũng vậy, ĐẠO chỉ có một

không có hai, vì hóa độ chúng sanh, Như Lai phân biệt nói sai khác.

Do nghĩa đó, nên Bát thánh đạo gọi là Đạo thánh đế. Bốn thánh đế

như vậy, chư Phật tùy thuận theo thứ lớp mà giảng nói, vô lượng chúng

sanh nhờ vậy được thoát khổ sanh tử ưu bi khổ não.

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Ngày trước có một lần nọ, Phật

ở trong rừng Thi thủ bên bờ sông Hằng, Như Lai lấy một ít lá cây giơ lên

bảo các thày Tỳ kheo: "Lá cây trong tay ta nhiều hay tất cả lá cây trên đại

địa (địa cầu) nhiều ?" Các Tỳ kheo bạch Phật: "Lá cây trên đại địa nhiều vô

lượng, mấy chiếc lá trên tay Phật quá ít, không thể so sánh tỷ lệ được !".

Đức Phật dạy các Tỳ kheo: Những pháp Như Lai giác ngộ nhiều như những

lá cây trên toàn đại địa, còn những pháp ta vì chúng sanh tuyên nói ít như

mấy chiếc lá trong tay này !

      ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

184

_ Bạch Thế Tôn ! Cứ như lời Phật, Như Lai rõ biết vô lượng pháp

môn, tất cả đều thu nhiếp trong tứ thánh đế. Giả sử còn pháp nào lọt ngoài

tứ thánh đế lẽ ra còn phải có đế thứ năm ?

Phật khen Ca Diếp Bồ tát: Lời hỏi của ông có thể đem lại an vui cho

vô lượng chúng sanh !

  Này Thiện nam tử ! Tất cả pháp môn đều thu nhiếp trong tứ thánh

đế.

 _ Bạch Thế Tôn ! Nếu chẳng còn pháp nào lọt ngoài tứ thánh đế, cớ

sao Như Lai bảo trước đại chúng rằng: "Còn vô lượng pháp môn mà Như

Lai chưa nói ra ?

 _ Này Thiện nam tử ! Dù nhiếp thu trong bốn thánh  đế, nhưng

chẳng gọi là đã nói hết. Vì người rõ biết tứ thánh đế có hai thứ trí: một, trí

bậc trung. Hai, trí bậc thượng. Bậc trung là trí của Thanh Văn, Duyên giác.

Bậc thượng là trí của Bồ tát, Phật.

Biết thân ngũ ấm khổ là trí bậc trung. Biết thân ngũ ấm có vô lượng

tướng khổ là trí bậc thượng. Hàng Thanh văn, Duyên giác không biết

được.

Biết các "nhập" khổ là trí bậc trung. Biết rất rõ các "nhập" có vô

lượng tướng khổ là trí bậc thượng. 

Biết các "giới" khổ là trí bậc trung. Biết rất rõ các "giới" có vô lượng

tướng khổ là trí bậc thượng. 

Biết "sắc" có tướng hư hoại là trí bậc trung. Biết rất rõ các sắc có vô

lượng tướng hư hoại là trí bậc thượng. 

Biết "thọ" là tướng xúc giác là trí bậc trung. Biết rất rõ thọ có vô

lượng tướng xúc giác là trí bậc thượng. 

Biết "tưởng" là chấp lấy tướng  là trí bậc trung. Biết rất rõ tưởng có

vô lượng tướng chấp lấy là trí bậc thượng. 

Biết "hành" là tướng vận hành tạo tác là trí bậc trung. Biết rất rõ

hành có vô lượng tướng vận hành tạo tác là trí bậc thượng. 

Biết "thức" là tướng phân biệt là trí bậc trung. Biết thức có vô lượng

phân biệt là trí bậc thượng. 

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

185

Biết "ái" làm nhân duyên sanh năm ấm là trí bậc trung. Biết  rõ mỗi

người có thể có vô lượng vô biên ái là trí bậc thượng. 

Biết "dứt diệt phiền não" là trí bậc trung. Biết rõ phiền não vô

lượng không thể tính đếm, dứt diệt là trí bậc thượng. 

Biết "đạo" có thể xa lìa phiền não là trí bậc trung. Biết rõ đạo có vô

lượng vô biên tướng xa lìa phiền não là trí bậc thượng. 

Biết "thế đế" là trí bậc trung. Biết rõ thế  đế có vô lượng vô biên

tướng là trí bậc thượng. 

Này Thiện nam tử ! Tất cả hạnh vô thường. Các pháp vô ngã. Niết

bàn tịch diệt. Đấy là đệ nhất nghĩa. Hiểu như vậy là trí bậc trung. Biết rõ đệ

nhất nghĩa vô lượng vô biên không có giới hạn là trí bậc thượng. 

  _ Này Ca Diếp Bồ tát ! Những kinh nghĩa Như Lai tuyên thuyết

trước đây nhằm dạy cho hàng Thanh văn, Duyên giác, những người có trí

bậc trung. Những kinh nghĩa Như Lai nói hôm nay mà ở các kinh trước dạy

Như Lai chưa nói. Vì vậy, đối với kinh Đại thừa Đại Niết Bàn này người có

trí bậc thượng mới tiếp thu viên mãn !

Văn Thù Sư Lợi Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Thế  đế và  đệ nhất

nghĩa đế là hai hay là một. Trong đệ nhất nghĩa đế có thế đế chăng ? Trong

thế đế có đệ nhất nghĩa đế chăng ? Nếu là có thì chỉ cần nói một đế là đủ rồi

! Nếu không, lẽ nào lời diễn thuyết của Như Lai có lầm lộn ?

Phật bảo: Thiện nam tử ! Thế đế chính là đệ nhất nghĩa đế !

 _ Bạch Thế Tôn! Như vậy không cần nói có hai đế !

Phật bảo: Có nhân duyên, khéo tùy thuận vì chúng sanh phân biệt

diễn thuyết có hai đế. 

Dựa trên ngôn thuyết,  đáp  ứng sự nhận thức của người thế gian.

Pháp có thể chia hai thứ: Một, thế pháp. Hai, xuất thế pháp. 

Chỗ hiểu biết của người xuất thế gọi là đệ nhất nghĩa đế. 

Chỗ hiểu biết của người đời gọi là thế đế.

Năm ấm hòa hợp gọi tên AB. Chúng sanh phàm phu chấp thủ tên gọi

đó là thế đế.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

186

Hiểu biết năm ấm không có tên AB, rời năm ấm cũng không có tên

AB. Người xuất thế  đúng theo tánh tướng mà hiểu biết, gọi là  đệ

nhất nghĩa đế.

Này Thiện nam tử ! Có pháp có tên, có sự thật. Có pháp có tên,

không sự thật. Có tên, không sự thật là thế đế. Có tên, có sự thật là đệ nhất

nghĩa đế. Ví dụ: ngã, nhơn, chúng sanh, thọ mạng, tri kiến, dưỡng dục, sĩ

phu, tác giả, thọ giả, càn thát bà thành, quy mao, thố giốc,  ấm, giới,

nhập...là thế đế. Khổ, tập, diệt đạo là đệ nhất nghĩa đế.

Thế pháp có năm loại: Một, danh thế. Hai, cú thế. Ba, phược thế.

Bốn, pháp thế. Năm, chấp thủ thế.

Nam, nữ, bình, bàn, con ngựa, chiếc xe, hoa hồng, hoa cúc...do

người thế áp đặt cho, gọi là danh thế.

Bốn câu thành một bài kệ: Cú thế

Mở ra, gói lại, trói, buộc, gông, xiềng, chấp tay...là phược thế.

Đánh kiềng chùy hợp tăng, gảy đàn tỳ bà tập binh xuất trận, đánh

trống thúc quân..gọi là pháp thế.

Thấy người mặc y phục hoại sắc nghĩ đó là sa môn không phải Bà la

môn. Thấy người gút dây đeo trên thân, bèn nghĩ đó là Bà la môn

không phải sa môn...ấy là chấp thủ thế.

Đấy là năm thứ thế pháp. Nếu có chúng sanh nào đối với năm thứ

thế pháp như vậy mà tâm không điên đảo, biết đúng như thật, gọi là : ĐỆ

NHẤT NGHĨA ĐẾ.

Nói tổng quát: Những thứ vật hữu vi, hữu hình, hữu hoại là pháp thế

đế. Những thứ pháp vô vi, vô hình, bất hoại gọi là đệ nhất nghĩa đế.

Văn Thù Sư Lợi thưa: Bạch Thế Tôn ! Chơn đế, Phật nói ý nghĩa thế

nào ?

      Phật bảo: Chơn  đế là pháp chơn thật. Nếu pháp không chơn thật,

không gọi chơn đế. 

Chơn đế là không điên đảo. Chơn đế là không hư hoại. Chơn đế là

đại thừa. Chơn đế là lời của Phật nói, không có pha lẫn ý tứ của lời ma.

Chơn đế là đạo (con đường) duy nhất có thanh tịnh, không con đường thứ

hai nào giống như vậy. Chơn đế có Thường, có Lạc, có Tịnh, có Ngã. Có

đủ những đặc tính thanh tịnh đó, gọi là chơn đế.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

187

 _ Bạch Thế Tôn ! Nếu chơn đế là pháp chơn thật, vậy thì chơn đế

tức Như Lai, cũng tức hư không, nhưng cũng tức là Phật tánh ? Vậy thì

Như Lai, hư không, Phật tánh không sai khác ?

_ Này Văn Thù Sư Lợi ! Có khổ đế, có chơn đế. Có tập đế, có chơn

đế. Có diệt đế, có chơn đế. Có đạo đế, có chơn đế.

Như Lai chẳng phải khổ đế nên Như Lai là chơn đế. Hư không và

Phật tánh cũng vậy.

   Khổ là tướng vô thường, là tướng có thể dứt diệt được không gọi

chơn đế. Như Lai chẳng phải khổ, chẳng phải vô thường, chẳng phải tướng

có thể dứt diệt được, vì vậy Như Lai là chơn đế. Hư không và Phật tánh

cũng vậy.

Tập là những nhân tố kết hợp ngũ uẩn, sanh trưởng ngũ uẩn cho nên

gọi là khổ, vô thường cũng là tướng dứt diệt được, không gọi chơn đế. Như

Lai chẳng phải tập, chẳng phải nhơn của ngũ  ấm, chẳng phải tướng diệt

được, vì vậy Như Lai là chơn đế. Hư không và Phật tánh cũng vậy.

Diệt là vắng lặng không còn phiền não, là thường mà cũng là vô

thường. Diệt của Như Lai chứng được là thường. Diệt của Nhị thừa chứng

được là vô thường. Diệt là pháp đối tượng chứng được là chơn đế. Như Lai

tánh chẳng gọi là diệt mà có thể dứt diệt phiền não. Hư không cũng vậy.

Đạo là con đường khai thông, là phương pháp dứt diệt phiền não.

Đạo cũng thường cũng vô thường. Đạo là pháp có thể tu tập, cho nên cũng

là chơn đế. Như Lai chẳng phải là đạo nhưng Như Lai có thể dứt diệt vắng

lặng phiền não, Như Lai chẳng phải thường, chẳng phải vô thường. Như

Lai chẳng phải là pháp tu tập, Như Lai thường trụ không biến hoại, vì vậy

nên Như Lai là chơn đế. Hư không và Phật tánh cũng vậy.

Này Thiện nam tử ! Chơn đế chính là Như Lai. Như Lai là chơn đế.

Hư không và Phật tánh cũng vậy.

Văn Thù Sư Lợi Bồ tát hỏi: Theo lời Phật nói: chẳng điên đảo gọi là

chơn đế. Vậy trong tứ đế có bốn thứ điên đảo và hư vọng chăng ?

Phật bảo: Tất cả điên đảo đều nhiếp thuộc vào khổ đế. Lời nói của

ma cũng nhiếp thuộc vào khổ đế và tập đế.

 _ Bạch Thế Tôn ! Như lời Phật nói: "Đạo đế" là con đường, là pháp

tu duy nhất thanh tịnh không hai. Các phái ngoại đạo họ cũng nói: Ta có

"đạo" duy nhất thanh tịnh không hai. Nếu "đạo" của Phật nói là chân đế,

còn "đạo" của ngoại đạo nói phải hiểu như thế nào ? ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

188

      _ Này Thiện nam tử ! Các phái ngoại đạo có khổ đế, có tập đế mà

không có diệt đế và đạo đế. Ở trong môi trường chẳng phải quả, chẳng phải

nhơn mà họ tưởng là quả là nhơn. Do vậy, họ không có "đạo" duy nhất

thanh tịnh không hai.

Ngoại đạo họ cũng có nói: Thường, lạc, ngã, tịnh nhưng thường, lạc,

ngã, tịnh họ nói không có sự thật. Thường của ngoại đạo do ức tưởng cục

bộ hẹp hòi cho nên với pháp tương tợ thường, họ tưởng chơn thường. Với

lạc tương tợ, họ tưởng chơn lạc. Với ngã tương tợ, ngoại đạo cho là chơn

ngã. Do vậy, ngoại  đạo không hề có chơn tịnh. Với pháp tịnh tương tợ,

ngoại đạo tưởng họ cũng có được chơn tịnh. Cho nên tất cả lý lẽ của ngoại

đạo không có chơn đế, đều là vọng ngữ mà thôi.

Văn Thù Sư Lợi Bồ tát thưa: Hi hữu thay ! Bạch Thế Tôn ! Hôm nay

Như Lai sắp nhập Niết bàn, phương tiện chuyển pháp luân vô thượng, phân

biệt dạy rõ chơn đế với ý nghĩa sâu xa như vậy.

Phật bảo Văn Thù Sư Lợi Bồ tát: Cho đến giờ phút này mà ông còn

quan niệm : NHƯ LAI SẮP NHẬP NIẾT BÀN ư ?

Này Thiện nam tử ! Như Lai thường trụ, làm gì có xuất, có nhập ? 

Như Lai chẳng bao giờ có quan niệm: Ta là Phật. Quả Vô Thượng

Chánh Đẳng Chánh Giác là quả sở chứng của ta. 

Như Lai cũng chẳng có quan niệm: Rằng Như Lai có thuyết pháp, tất

cả pháp mà Như Lai thuyết hơn 49 năm qua là pháp của Như Lai.

Những quả vị Thanh văn, Duyên giác, Bồ tát chứng đắc, không phải

của Như Lai. Càng không phải Như Lai đặt ra để ban bố tặng thưởng

cho chúng sanh nào.

Như Lai không có quan niệm rằng: Ta có thấy biết. Sự thấy biết là

của ta. Cho đến tai nghe, mũi ngửi... cũng vậy. 

Như Lai cũng chẳng có quan niệm: Ta là "sắc". Sắc là cái của ta.

Thanh, hương, vị, xúc... cũng vậy. 

Như Lai cũng chẳng có quan niệm: Ta là địa đại. Địa đại là ta. Thủy,

hỏa, phong, không, kiến, thức cũng như vậy.

Như Lai dù có thuyết: Tứ đế, ngũ uẩn, lục căn, lục trần, thất bồ đề

phần, bát chánh đạo, cửu duyên, thập lục, thập nhị nhân duyên, lục

ba la mật...nhưng lại không bao giờ có quan niệm những pháp mà

Như Lai nói là "của Ta". Của ta nói, của ta biết. Như Lai trọn không

có quan niệm như vậy, cho nên Văn Thù Sư Lợi không nên nghĩ ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

189

rằng Như Lai có "chuyển pháp luân" ! Vì Như Lai thường trụ. Đã

thường trụ thì không có biến đổi. Không biến đổi, sao lại gọi là "Như

Lai phương tiện chuyển pháp luân" ?

Này Thiện nam tử ! Qua trí tuệ nhận thức của Như Lai, tất cả đều

duyên sanh, do duyên hòa hợp. Như nhơn nhãn căn, sắc pháp, ánh sáng và

tư duy hòa hợp mà có ra nhãn thức. Sắc chất, ánh sáng và tư duy chẳng

nghĩ rằng ta sanh nhãn thức. Nhãn thức cũng chẳng nghĩ rằng ta có thể tự

sanh. Những nhơn duyên hòa hợp như vậy, người đời gọi đó là thấy. Như

Lai cũng như vậy, nhơn lục ba la mật, ba mươi bảy pháp trợ đạo...mà giác

ngộ rõ thấu các pháp lại nhơn yết hầu, lưỡi, răng, môi, miệng có ra lời, ra

tiếng. Rồi vì các ông Kiều Trần Như...mà thuyết pháp lần đầu tiên gọi đó là

"chuyển pháp luân". Do nghĩa  đó, Như Lai chẳng gọi là Như Lai có

"chuyển pháp luân"! (tam chuyển pháp luân ư Đại thiên. Kỳ luân bản lai

thường thanh tịnh).

Này Thiện nam tử ! Pháp không thể chuyển. Như Lai cũng không có

gì để chuyển, vì pháp tức Như Lai vậy. Ví như do bùi nhùi, do cọ xát, do

phân bò khô, do tay người tác động mà có lửa sanh ra. Bùi nhùi chẳng nghĩ

rằng ta sanh ra lửa, phân bò khô cũng không nghĩ lửa có ra ta...bàn tay,

thanh thép, cục  đá cũng chẳng phải nghĩ rằng ta sanh ra lửa. Lửa cũng

chẳng nghĩ rằng ta có thể tự sanh ra. Như Lai cũng vậy, nhơn lục ba la mật,

tứ đế...rồi vì các ông Kiều Trần Như...tuyên nói gọi là "chuyển pháp luân".

Thực lý, Như Lai chẳng có pháp luân nào riêng của Như Lai để cho Như

Lai chuyển !

      Này Thiện nam tử ! Chuyển pháp luân là cảnh giới của chư Phật,

Thế Tôn, chẳng phải hàng Thanh văn, Duyên giác biết được.

Này Thiện nam tử ! Hư không chẳng phải sanh, chẳng phải xuất,

chẳng phải tạo tác,  chẳng phải pháp hữu vi. Như Lai cũng chẳng phải sanh,

chẳng phải xuất, chẳng phải tạo tác,  chẳng phải pháp hữu vi. Vậy nên, Như

Lai tức Phật tánh. Phật tánh tức Như Lai.

Này Thiện nam tử ! Chư Phật Thế Tôn thuyết giáo có hai thứ ngôn

từ: Một, thế ngữ. Hai, xuất thế ngữ. 

Như Lai vì hàng Thanh văn, Duyên giác dùng  thế ngữ  để thuyết

giáo. 

Vì hàng Bồ tát dùng xuất thế ngữ để triển khai.

Đại chúng nghe pháp cũng có hai hạng: Một, hạng cầu Tiểu thừa.

Hai, hạng cầu Đại thừa.

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

190

•  Ngày trước ở thành Ba La Nại, Như Lai chuyển pháp luân cho hàng

Thanh Văn.

•  Nay ở thành Câu Thi Na, Như Lai vì hàng Bồ tát mà chuyển ...Đại

pháp luân.

Này Thiện nam tử ! Căn tánh người cũng chia hai hạng: Trung căn

và thượng căn.

•  Vì hạng trung căn ở thành Ba La Nại, Như Lai chuyển pháp luân "tứ

chơn đế" cho nhóm ông Kiều Trần Như…

•  Vì hàng thượng căn như Ca Diếp Bồ tát...ở thành Câu Thi Na này,

Phật chuyển: ĐẠI PHÁP LUÂN.

•  Còn hạng tối hạ căn, Như Lai chẳng chuyển pháp luân cho họ. Đó là

hạng người nhất xiển đề.

Này Thiện nam tử ! Người cầu Phật đạo có hai hạng: Một, hạng tinh

tấn bậc trung. Hai, hạng tinh tấn bậc thượng.

•  Ở thành Ba La Nại, Như Lai vì người tinh tấn bậc trung mà chuyển

pháp luân.

•  Nay ở thành Câu Thi Na này, Như Lai chuyển pháp luân cho người

tinh tấn bậc thượng.

•  Ngày trước Như Lai ở thành Ba La Nại chuyển pháp luân lần đầu

tiên có tám muôn thiên nhơn chứng được quả Tu Đà Hoàn. 

•  Nay hội thuyết pháp tại thành Câu Thi Na này có tám muôn triệu

người chứng được bậc bất thối chuyển Bồ đề vô thượng.

•  Ngày trước ở thành Ba la nại Đại Phạm thiên vương đảnh lễ thỉnh

Phật chuyển Pháp luân. 

•  Nay  ở thành Câu thi na này Ca Diếp Bồ tát   đảnh lễ thỉnh Phật

chuyển pháp luân. 

•  Này Thiện nam tử ! Ngày trước ở thành Ba La Nại lúc chuyển pháp

luân Phật giảng thuyết về vô thường, khổ, không, vô ngã. 

•  Nay tại thành Câu Thi Na Như Lai giảng thuyết về THƯỜNG, LẠC,

NGÃ, TỊNH. 

•  Ngày trước ở thành Ba La Nại, lúc thuyết pháp, tiếng của Phật nghe

xa đến trời Phạm Thế. 

•  Nay tại thành Câu Thi Na này lúc chuyển pháp luân, tiếng của Phật

nghe khắp hai mươi hằng sa thế giới mười phương.

      ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

191

Này Thiện nam tử ! Chư Phật Thế Tôn phàm có nói ra đều gọi là

CHUYỂN PHÁP LUÂN. Ví như Chuyển Luân Thánh Vương có luân bảo,

kẻ chưa hàng phục làm cho hàng phục. Người đã hàng phục làm cho an ổn

tự tại trong đời sống. Chư Phật Thế Tôn phàm có thuyết pháp cũng có công

năng như vậy: Vô lượng phiền não của người chưa  điều phục khiến cho

điều phục.  Người đã điều phục khiến cho tăng trưởng căn lành thân tâm an

ổn. Ví như luân bảo của Chuyển Luân Thánh Vương phá tan tất cả oán tặc.

Pháp luân của Như Lai hóa giải diệt hết giặc cướp phiền não vô minh. Đem

lại cho chúng sanh kiếp sống tịch tĩnh an lành.

       Chuyển Luân Thánh Vương có luân bảo có thể chuyển xoay dưới

trên, trên dưới trong việc chinh phục của mình. Như Lai chuyển pháp luân

khiến cho chúng sanh  ở các ác thú có thể xoay chuyển cõi trời, cõi

người...nhẫn đến thành Phật đạo.

Này Thiện nam tử ! Với công dụng thậm thâm vi diệu đó, nay ông

chẳng nên khen rằng: Như Lai ở nơi đây lại CHUYỂN PHÁP LUÂN !

Này Ca Diếp ! Nghe như vậy, suy nghĩ như vậy, tu hành như vậy gọi

là Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn thực hành THÁNH HẠNH.

Thánh hạnh là hạnh của chư Phật Thế Tôn thực hành. Tuy nhiên,

hàng Thanh văn, Duyên giác, Bồ tát nghe rồi cũng có thể thực hành, nên

gọi là Thánh hạnh. Đại Bồ tát tu hạnh này, sẽ được trụ vào bậc VÔ SỞ ÚY

chẳng còn sợ tham, sân, si; chẳng còn sợ sanh, lão, bệnh, tử; cũng chẳng

còn sợ ác đạo, địa ngục, súc sanh, ngạ quỷ.

Luận về ác đạo trong loài người có ba hạng: Một, nhất xiển đề. Hai,

hạng hủy báng Đại thừa kinh điển. Ba, phạm tứ trọng tội. Bồ tát trụ bậc vô

sở úy chẳng còn sợ rơi vào những hạng ác như vậy. Cũng chẳng còn sợ sa

môn, Bà la môn, ngoại đạo, thiên ma ba tuần; cũng chẳng sợ phải thọ thân

trong hai mươi lăm cõi.

 Này Thiện nam tử ! Đại Bồ tát trụ bậc VÔ SỞ ÚY chứng được hai

mươi lăm muôn tam muội, phá vỡ tan hai mươi lăm cõi:

•  Được Vô cấu tam muội, phá vỡ cõi địa ngục.

•  Được Bất thối tam muội, phá vỡ cõi súc sanh.

•  Được Tâm lạc tam muội, phá vỡ cõi ngạ quỷ.

•  Được Hoan hỉ tam muội, phá vỡ cõi A tu la.

•  Được Nhật quang tam muội, phá vỡ cõi Đông thắng thần châu.

•  Được Nguyệt quang tam muội, phá vỡ cõi Tây ngưu hóa.

•  Được Nhiệt diệm tam muội, phá vỡ cõi Bắc câu lô. 

•  Được Như huyển tam muội, phá vỡ cõi Nam diêm phù đề. ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

192

•  Được Nhất thiết pháp bất  động tam muội, phá vỡ cõi Tứ thiên

vương thiên.

•  Được Tồi phục tam muội, phá vỡ cõi Đao lợi thiên.

•  Được Duyệt ý  tam muội, phá vỡ cõi Diệm ma thiên.

•  Được Thanh sắc tam muội, phá vỡ cõi Đâu xuất thiên.

•  Được Huỳnh sắc tam muội, phá vỡ cõi Hóa lạc thiên.

•  Được Xích sắc tam muội, phá vỡ cõi Tha hóa tự tại thiên.

•  Được Bạch sắc tam muội, phá vỡ cõi Sơ thiền thiên.

•  Được Chủng chủng tam muội, phá vỡ cõi Đại phạm thiên vương.

•  Được Phong  tam muội, phá vỡ cõi Nhị thiền.

•  Được Lôi tam muội, phá vỡ cõi Tam thiền thiên.

•  Được Chú võ tam muội, phá vỡ cõi Tứ thiền thiên.

•  Được Như hư không tam muội, phá vỡ cõi Vô tưởng thiên.

•  Được Chiếu kính tam muội, phá vỡ cõi Tịnh cư ngũ bất hoàn

thiên.

•  Được Vô ngại tam muội, phá vỡ cõi Không vô biên xứ thiên.

•  Được Thường tam muội, phá vỡ cõi Thức vô biên xứ thiên.

•  Được Lạc tam muội, phá vỡ cõi Vô sở hữu thiên.

•  Được Ngã tam muội, phá vỡ cõi Phi tưởng, phi phi tưởng xứ

thiên.

       Đấy gọi là Bồ tát chứng được hai mươi lăm thứ tam muội, phá vỡ

tan hai mươi lăm cõi.

  Này Thiện nam tử ! Hai mươi lăm môn tam muội này là vua của các

môn tam muội.  Đại Bồ tát nhập những môn tam muội vương này, nếu

muốn thổi cho tan hoại núi Tu di liền có thể tùy ý. Nếu muốn biết tam muội

của mọi chúng sanh đều có thể biết. Muốn đem mọi loài chúng sanh trong

cõi đại thiên để vào lỗ chân lông nơi thân của mình đều có thể tùy ý và

khiến cho chúng sanh đó không có quan niệm bị chật hẹp. Nếu muốn hóa

làm vô lượng chúng sanh đầy khắp cõi đại thiên cũng liền tùy ý. Nếu muốn

một thân hóa làm nhiều thân, lại nhập nhiều thân làm một thân, dù làm

những việc như vậy nhưng tâm không trụ chấp vướng bận như hư không.

Này Thiện nam tử ! Đại Bồ tát nhập những môn tam muội vương

như vậy rồi, liền được sức tự tại, tùy ý muốn sanh cảnh giới nào liền được

vãng sanh. Ví như Chuyển Luân Thánh Vương, thống lãnh bốn châu thiên

hạ, tùy ý qua lại không bị chướng ngại.

Bấy giờ có vị Bồ tát tên Vô Cấu Tạng Vương, đầy đủ các môn tam

muội an trụ cảnh giới vô sở úy, bạch Phật rằng: Theo lời Phật dạy, con có ý

nghĩ: Dù có  được các món tam muội tùy ý vãng sanh, công  đức  đã lớn,

nhưng con cho đó không thể sánh bằng kinh điển Đại Niết Bàn này. Vì kinh

này sản sanh ra chư Phật Thế Tôn, Vô Thượng Chánh Giác ! ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

193

      Phật khen: Lành thay ! Lành thay ! Đúng như lời ông nói. Kinh điển

Đại thừa làm nên vô lượng vô biên công đức. Không có công đức nào sánh

bằng dù dùng phân số một phần triệu, một phần tỷ cũng không đáng được !

Ví như từ bò có sữa; từ sữa sanh chất lạc; từ lạc sanh ra sanh tô; từ sanh tô

sanh chất thục tô; từ thực tô sanh chất đề hồ. Đề hồ là vị ngon, bổ dưỡng

hơn hết. Cũng như vậy, từ Phật có ra mười hai bộ kinh; từ mười hai bộ kinh

có ra Tu đa la; từ Tu đa la có ra Phương đẳng; từ Phương đẳng có ra Bát

Nhã Ba La Mật; từ Bát Nhã Ba La Mật có ra Đại Niết Bàn, như chất đề hồ

kia. Chất đề hồ dụ cho Phật tánh. Phật tánh tức Như Lai. Do nghĩa đó, nên

nói rằng Như Lai có vô lượng vô biên công đức chẳng thể nói hết được.

  Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Theo con nghĩ nếu có người

không nghe nổi, chẳng lãnh thọ kinh này, phải biết người đó rất là vô trí

không có thiện tâm.

Bạch Thế Tôn ! Nay con có thể kham chịu lột da làm giấy, chích

máu làm son, chẻ xương làm bút, để biên chép kinh này và thọ trì, đọc tụng,

giảng nói rộng cho nhiều người mới thỏa lòng tôn quý của con đối với kinh

này.

Phật khen: Ca Diếp ! Rất lành thay ! Ông đáng gọi là người trân quý

Đại thừa, tôn trọng Đại thừa. Do tâm lành này, ông sẽ siêu việt vô lượng vô

biên, hằng hà sa Đại Bồ tát. Ông sẽ thành tựu quả Vô Thượng Chánh Đẳng

Chánh Giác trước. Chẳng bao lâu ông sẽ vì Đại chúng diễn nói về tạng bí

mật Đại thừa Đại Niết Bàn, về Như Lai, về Phật tánh như ta hôm nay !

Này Thiện nam tử ! Về thuở quá khứ, thời kỳ không có Phật ra đời,

lúc đó ta làm Bà la môn tu hạnh Bồ tát, có khả năng thông suốt tất cả kinh

luận của ngoại đạo. Ta tu hạnh tịch diệt, đầy đủ oai nghi, tâm thường thanh

tịnh không bị các dục nhiễm tác  động, trừ bỏ tam  độc, thọ trì pháp môn

Thường, Lạc, Ngã, Tịnh. Khắp nơi ta tìm cầu kinh điển Đại thừa mà chưa

hề được nghe tên kinh. Lúc bấy giờ ta ở núi Tuyết, núi này thanh tịnh, có

suối chảy, có ao tắm, rừng rậm mát mẻ, có cây thuốc, có hoa thơm khắp

núi. Chim muông vô số chủng loại. Có nhiều loại trái ngon, củ ngọt, ngào

ngạt hương thơm. Ta  ở một mình trong núi. Đói  ăn trái rừng, khát uống

nước suối. Lúc thiền tọa, khi thiền hành. Dù trụ, dù ngọa, ta thường quán

sát tư duy suy tầm chân lý. Ta tu khổ hạnh như vậy, trải vô lượng năm,

cũng chẳng được nghe có Phật ra đời; cũng chẳng được nghe tên dù chỉ một

bộ kinh Đại thừa Phương đẳng. 

Trời Thích Đề Hoàn Nhơn và chư thiên thấy ta bền tâm tu khổ hạnh,

lòng họ kinh sợ bảo nhau qua nội dung một bài kệ:

Trời núi Tuyết thanh bình

Người ly dục tịch tịnh ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

194

Vua công đức trang nghiêm

Đã viễn ly ...sân mạn

Dứt hẳn lòng ngu si

Miệng chưa từng nói ra

Những lời thô ...và ác.

Có vị Thiên tử, tên Hoan Hỉ nói:

Người ly dục như vậy

Thanh tịnh và tinh tấn

Tâm chẳng cầu Đế Thích ?

Và địa vị chư thiên ?

Nếu là hàng ngoại đạo

Họ tu hành khổ hạnh

Mục đích họ mong cầu

Ngai vàng của Đế thích

Vị Thiên tử này lại thưa với Đế Thích: Bậc đại sĩ trên đời vì chúng

sanh chẳng tham luyến thân mình, tu vô lượng khổ hạnh để làm lợi ích cho

chúng sanh. Hạng người này thấy rõ lỗi lầm trong đường sanh tử, dù của

báu đầy cả mặt đất cũng không tham muốn mà còn xem đó như thấy đàm

mũi  đã khạc hỉ ra. Bậc Đại sĩ này rời bỏ tiền tài sự nghiệp, vợ con, chỉ

mong làm sao cho tất cả chúng sanh được an vui. Theo chỗ tôi hiểu, bậc

Đại sĩ này lòng thanh tịnh, đã dứt phiền não chỉ cầu quả Vô Thượng Chánh

Đẳng Chánh Giác.

Thích Đề Hoàn Nhơn bảo: Này Đại tiên ! Theo lời ông nói, người ấy

vì lợi ích chúng sanh mà tu hành cam chịu nhiều hạnh khổ để mong làm

bóng mát, làm thuyền bè che chở chúng sanh. Nhưng ở trên đời, người có ý

chí kiên cường nhẫn nại mới có thể gánh vác việc lớn sanh tử cho chúng

sanh. Nếu không có chí lớn sẽ là người bại trận trước giặc vô minh, giặc

ngũ dục thất tình. Bởi vì người phát khởi sơ tâm thì không ít, mà đi đến

đích giải thoát giác ngộ thì không nhiều, cũng như bông cây am la thì nhiều

mà trái rất ít, cá đẻ trứng nở ra con nhiều mà cá còn đến lớn rất ít. Vậy ta

cùng đại tiên nên qua đó, thử trắc nghiệm ý chí của người khổ hạnh kiên

thực đến độ nào !

Rồi, Thích Đề Hoàn Nhơn biến mình thành quỷ La Sát, dung mạo

thấy rất đáng sợ, bay xuống núi Tuyết đến gần người khổ hạnh cất tiếng

thanh nhã, tuyên nói nửa bài kệ của Phật quá khứ:

Các hành pháp vô thường

Vì là pháp sanh diệt

      ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

195

Nói nửa bài kệ xong, quỉ La Sát liếc mắt ngó tìm bốn phía. Người tu

khổ hạnh nghe hai câu kệ ấy lòng thanh thản và rất vui mừng, như người

bệnh gặp lương y, như người trôi dạt trên biển gặp thuyền bè...

Này Thiện nam tử ! Người khổ hạnh được nghe nửa bài kệ rồi, liền

đứng dậy, tay vuốt tóc vén lên, ngó tìm bốn phía nói rằng: "Chẳng biết ai

vừa nói hai câu kệ ?" Ngó quanh tìm mãi, chợt thấy có quỷ La Sát, chẳng

có ai khác. Người khổ hạnh nói: "Ai khai môn giải thoát như vậy ? Ai có

thể ở trong giấc ngủ sanh tử mà riêng được giác ngộ xướng lên lời đó vậy ?

Ai có thể ở chốn núi thẳm, rừng xanh, quạnh quẽ, cô liêu này, đem đạo vị

vô thượng chỉ dạy cho chúng sanh đang đói khát trong ngục tù sanh tử ưu

bi ? Ai có thể làm thuyền lớn cứu vớt vô lượng chúng sanh đang nổi chìm

lặn hụp trong biển sanh tử ? Ai có thể làm minh sư, nói hai câu kệ ấy khai

ngộ tăm tối, như trăng vừa mọc, như sen hé nở ?

Người khổ hạnh thầm nghĩ: Có lẽ nào quỉ La Sát nói hai câu kệ ấy

chăng ? Lại nghĩ rằng: Quỉ này hình thù  đáng sợ có lẽ nào nói ra  được

những lời trong sáng làm cho ai nghe được đều phải thanh thoát nhẹ nhàng

? Có lẽ nào trong lửa mọc  được hoa sen. Trong ánh nắng mặt trời sanh

được nước mát ! Rồi người khổ hạnh lại tự trách: Ta thật là vô trí. Biết đâu

quỉ La Sát này đã được gặp chư Phật trong quá khứ nên được nghe nửa bài

kệ ấy ! Vậy ta nên hỏi ý nghĩa của lời kệ ấy. Suy nghĩ rồi liền đứng trước

quỉ La Sát nói rằng: Lành thay  ! Lành thay ! Đại sĩ ! Ngài ở đâu mà học

được nửa bài kệ của Phật quá khứ như vậy ?

Quỉ La Sát liền đáp: Này Bà la môn ! Ông chẳng nên hỏi ta về việc

ấy, vì ta đã nhiều ngày không được ăn, đói khát khổ não, tâm ý mê loạn. Ta

đã tìm cầu khắp nơi mà chẳng được thức ăn, vì thế nên ta nói những lời như

vậy".

Người khổ hạnh nói với quỉ La Sát: Nếu Đại sĩ có thể vì tôi nói trọn

bài kệ, tôi xin trọn đời làm đệ tử hầu hạ phục vụ ngài. Kệ của Đại sĩ vừa nói

chưa đủ, nghĩa chưa trọn, sao Đại sĩ chẳng nói cho trọn ? Luận về tài thí thì

có cạn hết, còn pháp thí không thể cùng tận. Mong Ngài vì tôi nói cho trọn

nghĩa tôi nguyện trọn đời làm đệ tử phục vụ cho Ngài !

      Quỉ La Sát nói: Ông tham thái quá ! Chỉ biết tự thương thân mình

mà chẳng nghĩ đến người. Ta đang đói khổ, thật chẳng thể nói được !

Người khổ hạnh nói: Xin phép được hỏi: Thức ăn của Đại sĩ là vật

gì?

Quỉ nói: Ông đừng hỏi, nếu ta nói ra, mọi người ắt phải kinh sợ !

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

196

      Người khổ hạnh nói: Giữa đây chỉ có mình tôi, không có người nào

khác. Tôi không sợ. Ngài cứ nói thật ra đi !

Quỉ La Sát nói: Tôi chỉ ăn thịt người tươi và uống máu còn nóng của

người. Vì ta phước mỏng nên chỉ ăn những thứ đó. Khổ nỗi, ta tìm khắp nơi

mà chẳng được thức ăn như vậy. Trong cõi đời dù có người đông, nhiều,

nhưng mỗi người đều có phước đức của họ, ta không đủ sức bắt họ để ăn !

      Người khổ hạnh nói: Xin Ngài nói đủ bài kệ. Tôi nghe xong bài kệ

rồi, sẽ đem thân này dâng cho Ngài dùng. Thưa Đại sĩ ! Xin Ngài nhận lời

tôi vì tôi biết rằng lúc tôi chết, thân này chẳng dùng vào việc gì, sẽ bị cọp,

sói, kên kên, quà quạ, ăn mổ không được mảy may phước đức, chẳng có

chút lợi ích cho ai. Nay tôi vì cầu Vô Thượng Bồ đề, xả thí thân vô thường

chẳng bền chắc này để đổi lấy thân thường trụ bền chắc.

Quỉ nói: "Ai tin được lời nói của ông. Chỉ vì nửa bài kệ mười chữ

mà thí bỏ thân đáng tiếc !".

Người khổ hạnh nói: "Tôi đem thân vô thường mục bở làm việc bố

thí để đổi lấy thân Kim cang bất hoại mà ngài nói "ai tin được lời tôi" ư ?

Tôi đem đồ sành sứ, đất nung để đổi lấy đồ thất bảo. Thế mà Ngài còn nói:

"ai tin được lời tôi" ư ?

      Các vị Bồ tát tu hạnh Đại thừa, lợi ích chúng sanh chứng biết lời tôi.

Thập phương chư Phật, chứng biết cho tôi. Tôi vì mười chữ, nửa bài kệ, vui

lòng đổi sinh mạng của tôi.

Quỉ nói: Nếu ông chịu xả thí thân mạng như vậy, thì nên lóng nghe

cho kỹ ta sẽ vì ông nói nửa bài kệ mười chữ phần sau !

Người khổ hạnh nghe quỉ hứa nói vui mừng hớn hở, liền cởi tấm y

da nai đang mặc trên thân, trải làm tòa, rồi mời quỉ: Bạch Hòa thượng ! Xin

cung thỉnh Hòa thượng lên ngồi tòa này ! 

Quỉ ngồi xong, người khổ hạnh quỳ dài, vòng tay thưa: Mong Hòa

thượng vì tôi nói nửa bài kệ còn lại cho được đầy đủ.

Quỉ La Sát liền truyền kệ rằng:

Diệt ý niệm sanh diệt

Được cái vui tịch diệt

Quỉ La sát nói hai câu kệ xong, bảo rằng: Này Đại Bồ tát ! Nay ông

đã nghe đủ nghĩa của bài kệ, lòng mong muốn của ông đã đầy đủ, nếu ông

muốn lợi ích chúng sanh, giờ đây ông nên thí thân cho ta ! ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

197

      Người khổ hạnh suy nghĩ kỹ nghĩa lý bài kệ, chép lên vách đá, trên

da cây bên đường đi và tự cột áo xiêm, để sau khi chết thân khỏi lõa lồ. Rồi

leo lên cây cao.

      Thọ thần bảo người khổ hạnh: Nay ông muốn làm gì mà leo lên cây

cao thế này ?

Người khổ hạnh đáp: Tôi muốn thí xả thân này để trả giá bài kệ. 

Thọ thần nói: Bài kệ như vậy có lợi ích gì ?

Người khổ hạnh đáp: Những câu kệ  ấy là lời thuyết pháp của chư

Phật ba đời. Trong đó chỉ dạy đạo pháp tịch diệt chơn không. Tôi vì pháp

này mà và muốn đem lợi ích cho chúng sanh mà thí xả thân mạng.

Tôi không vì cầu lợi danh, không vì cầu địa vị Chuyển Luân Thánh

Vương hay Phạm Thiên, Đế thích, càng không cầu quả lạc thú của người,

của trời.

Nói xong, người khổ hạnh buông mình từ trên cao rơi xuống. Thân

chưa tới đất, trong hư không vọng ra các thứ tiếng, thấu đến cõi trời sắc cứu

cánh. Lập tức quỉ La Sát hoàn lại nguyên hình Thiên Đế Thích hứng lấy

thân người khổ hạnh nhẹ nhàng để xuống đất.

Bấy giờ Thích Đề Hoàn Nhơn, Đại Phạm Thiên Vương, chư thiên

đảnh lễ người khổ hạnh và khen rằng: Lành thay ! Lành thay ! Thật là Bồ

tát trên cõi đời, Ngài sẽ làm lợi ích cho vô lượng chúng sanh. Ngài sẽ là

người thắp đuốc pháp lên giữa đêm tối vô minh. Tôi vì mến pháp lớn của

Như Lai nên cố nhiễu não Ngài. Ngưỡng mong Ngài cho tôi sám hối tội lỗi.

Thuở vị lai Ngài quyết định thành Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.

Khi được thành Phật, mong Ngài tế độ cho tôi !

Nói xong, Thích Đề Hoàn Nhơn và chư thiên  đảnh lễ người khổ

hạnh, cáo từ và bỗng nhiên ẩn mất.

Này Thiện nam tử ! Người khổ hạnh thuở xưa đâu phải người nào lạ.

Nay chính là ta đây. Tiền thân của ta ngày trước vì mười chữ, nửa bài kệ ấy

mà xả thí thân mạng. Do duyên cớ đó, ta được vượt bậc thành Phật trước Di

Lặc Bồ tát những mười hai kiếp.

Này Thiện nam tử ! Ta  được vô lượng công  đức như vậy  đều do

cúng dường chánh pháp của Như Lai. Nay ông phát tâm Vô Thượng Bồ đề

thì ông đã vượt hơn vô lượng vô biên hằng hà sa Bồ tát.

      ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

198

Này Thiện nam tử ! Đây gọi là Bồ tát trụ Đại thừa Đại Niết Bàn tu

hành THÁNH HẠNH. 

TRỰC CHỈ

   Là học giả cũng như hành giả trong  đạo Phật cần nổ lực quán

chiếu, tư duy về hai mặt của một vấn đề , khi tìm hiểu giáo lý Phật. Cái từ

TỤC ĐẾ và CHƠN ĐẾ, đức Phật cặn kẽ chỉ bày cho Bồ tát Ca Diếp, Đại

trí Văn Thù là bài học muôn đời cho người đệ tử Phật, có ý chí muốn đi đến

đích giác ngộ , giải thoát.

•  Khổ đế là quả, gồm có ba khổ tổng quát, tám khổ chi tiết.

•  Tập đế là nhân, gồm chứa vô minh phiền não kiến tư hoặc.

•  Diệt đế là vắng lặng phiền não, tên gọi khác của Niết Bàn.

•  Đạo đế gồm các pháp để tu hành đoạn trừ phiền não, diệt hoặc kiến

tư.

Dựa theo lời dạy đó của Phật mà tu mà hành, được gọi là người đệ

tử khá  đáng khen, có tinh tấn tu hành và  đương nhiên là sẽ có kết quả:

được liệt vào hàng "Thanh văn" tứ quả.

       Đối với giáo lý TỨ ĐẾ mà học như vậy, tu như vậy và kết quả như

vậy. Đó là người tu TỤC ĐẾ của giáo lý TỨ ĐẾ  mà thôi. Tu học giáo lý

Tứ đế như vậy, thành tựu cái quả chỉ là hàng nhị thừa. Địa vị Bồ đề vô

thượng coi như tuyệt phần không có hy vọng đạt đến.

Cùng giáo lý TỨ ĐẾ, đức Phật dạy ở kinh Đại Niết Bàn cho các Bồ

tát: Phải tu học CHƠN ĐẾ của TỨ ĐẾ mới thành tựu quả Bồ đề vô thượng.

 ...VÔ KHỔ, TẬP, DIỆT, ĐẠO. VÔ TRÍ DIỆC BÔ ĐẮC".

Phải học như vậy, phải hiểu như vậy mới thấy, biết được CHƠN ĐẾ

của giáo lý TỨ ĐẾ.

..."Chư pháp tùng bản lai

   "Thường tự tịch diệt tướng

   "Phật tử hành đạo thời

   "Nhiên hậu đắc thành Phật"

                                 (Kinh Pháp Hoa)  

Các pháp tánh xưa nay thường vắng lặng. Các pháp có làm gì cho

ai khổ đâu !

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

199

..."Gọi tam độc thực tánh không hề độc

    Ví như bọt bèo sanh diệt huyển hư

    Hễ khi mê, nó tác động hoành hành

    Bằng tỉnh thức không sao tìm được chúng"

                                                    (Chứng Đạo Ca)

Bằng kiến giải của người giác ngộ, Huyền Giác Thiền sư chỉ ra

rằng: "Tập đế" phiền não Kiến tư hoặc chẳng có thực tánh. Thế cho nên

dưới mắt của Thiền gia:

..."Đoạn trừ phiền não trùng tăng bệnh

   Xu hướng chân như tổng thị tà...”

Niết bàn không phải là cảnh giới xa xăm nào khác mặc dù Niết bàn

là "cảnh giới" chân như. Muốn hiểu CHƠN ĐẾ của Diệt đế phải tư duy

quán chiếu, phải nhận thức cho được rằng:

 "Niết bàn sanh tử đẳng không hoa!"

      Cho đến chừng nào hành giả tỏ ngộ rằng:

"Tu vô tu tu, hành vô hành hạnh, chứng vô chứng chứng" thì biết

rằng ta đã quán triệt CHƠN ĐẾ trên đường tu tập Đạo đế. Bấy giờ cánh

cửa Bồ đề vô thượng đã mở rộng thông thương vào ra tự tại.

     *  Với giáo lý "sanh diệt tứ đế",  đạo  đế thường dạy có ba mươi bảy

pháp cho hành giả quán niệm tư duy.

*  Với "vô lượng tứ đế" Phật dạy ở kinh Đại thừa Đại Niết Bàn này,

số lượng tùy nghi có thể nói vô tận. Ví như đại lương y tùy bệnh mà hòa

hợp thuốc thang gia giảm biến hóa vô cùng. Y giả ý dã.

* Trí tuệ của con người có thể chia: thượng, trung, hạ. Vì vậy, Như

Lai thuyết giáo tùy cơ. Chẳng hạn Như Lai ấn chứng:

Các pháp hữu vi vô thường

Tất cả pháp vô ngã

Niết Bàn hằng tịch tịnh

Kinh điển gọi đó là "tam pháp ấn", là chân lý đệ nhất nghĩa của Như

Lai ấn chứng. Đó là đệ nhất nghĩa nhưng là đệ nhất nghĩa của Như Lai ấn

chứng cho người có trí bậc trung. Đệ nhất nghĩa này chỉ có giá trị bên tục

đế mà không có chơn đế. Nói cách khác, có giá trị tương đối, không có giá

trị tuyệt đối.

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

200

  *  Thế đế và đệ nhất nghĩa đế không hai, cũng không phải một. Cùng

nhìn ngắm một mỹ nhân kiều diễm, bằng nhục nhãn, người phàm phu ngây

ngất đam mê. Đó là thế đế. Bằng tuệ nhãn, người trí thấy đó chỉ là:

"Đầu xương sọ cài trâm thắt lụa

”Đãy da hôi ướp xạ xông hương

”Khéo đòi nhung gấm phô trương

”Chỉ tuồng che lớp vô thường hôi tanh".

Người trí thấy rõ bản chất của ngũ ấm hòa hợp, nhận thức bao quát

hết tánh duyên sanh huyển hóa của nó.  Đó là đệ nhất nghĩa đế.

*  Hiểu đúng chân lý, không được nói "Như Lai sắp nhập Niết bàn".

Cũng không được nói "Như Lai chuyển pháp luân" !

Bởi vì Phật thường trụ, Pháp thường trụ, "Thường tự tịch diệt

tướng", Không hề có xuất nhập, có chuyển động.

*  Hai mươi lăm cõi đó, do con người tạo nhơn của hai mươi lăm

cõi. Muốn đập vỡ hai mươi lăm cõi phải tiêu diệt nhơn của hai mươi lăm

cõi bằng hai mươi lăm thứ tam muội. Dùng "như huyển tam muội" đập vỡ

tan cõi Diêm phù đề, cõi Ta bà khổ mà vô lượng chúng sanh đang khổ. Rõ

là một chân lý vô cùng xác đáng.

 * Hai mươi lăm cõi vỡ tan, pháp giới thành bất nhị. Vì vậy, Bồ tát

muốn vãng sanh cảnh giới nào tùy ý.

*  Câu chuyện VỊ TẰNG HỮU nói về tiền thân Phật, vì cầu chánh

pháp Đại thừa chỉ mười chữ thôi mà người khổ hạnh thuở ấy đổi bằng thân

mạng của chính mình !

"Diệt ý niệm sanh diệt

"Được cái vui tịch diệt.

***** ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

201

PHẨM THỨ HAI MƯƠI

PHẠM HẠNH

       Phật bảo: Này Ca Diếp Bồ tát ! Đại Bồ tát tu Đại thừa Đại Niết Bàn

đứng vững trong bảy pháp lành, Bồ tát đó sẽ đầy đủ Phạm hạnh: 

Một, biết pháp

Hai, biết nghĩa

Ba, biết thời

Bốn, biết tri túc

Năm, biết mình

Sáu, biết người

Bảy, biết tôn ty.

  * Thế nào là biết pháp ? Bồ tát biết mười hai bộ kinh gọi là Bồ tát

biết pháp. Đây là mười hai bộ kinh: 

1. Trường hàng  (Tu đa la)

2. Trùng tụng (Kỳ da)

3. Cô khởi (Dà đà)

4. Thí dụ (A ba đà na)

5. Nhân duyên  (Ni đà na)

6. Tự thuyết (Ưu đà na)

7. Bổn sanh  (Xà đà dà)

8. Bổn sự (Y đế mục đà)

9. Vị tằng hữu (Vị tằng hữu)

10. Phương quảng đại thừa (Tỳ Phật lược)

11. Nghị luận (Ưu ba đề xá) 

12. Thọ ký  (Thọ ký)

   1. Thế nào là Trường hàng ?

  Từ "Như thị ngã văn" cho đến câu "hoan hỉ phụng hành" bằng toàn

bộ văn xuôi của bộ kinh đó, gọi là thể văn Trường hàng. 

 2. Thế nào là Trùng tụng ?

Xưa Phật tại thế nói thời pháp TỨ ĐẾ cho Đại chúng nghe. Sau thời

pháp đó, những người có khả năng tiếp thu, nhưng vắng mặt. Họ hỏi đại

chúng: Vừa rồi Như Lai đã dạy những gì cho Đại chúng ? Đức Phật và Đại

chúng tùy nghi tóm lược cho họ bằng bài kệ: Lệ như: 

Ta xưa cùng các ông

Chẳng thấy bốn chân đế

Nên phải lưu chuyển mãi

Trong biển khổ sanh tử  ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

202

Nếu thấy được bốn đế

Thì diệt được sanh tử

Sanh tử đã hết rồi

Chẳng thọ thân ngũ ấm

3. Thế nào là Cô khởi ?

Trừ thể văn Trường hàng và thể văn Trùng tụng, những bài kệ hoặc

bốn câu, hoặc tám câu có ý nghĩa độc lập, gọi là thể văn Cô khởi. Lệ như: 

Các điều ác chớ làm

Vâng làm các điều lành

Lóng sạch tâm ý mình

Đấy lời dạy của Phật

      4. Thế nào là Thí dụ ?

      Lệ như kinh Pháp Hoa, Phật nói: Chưa ra khỏi thế giới Dục lạc, thế

giới vật chất và thế giới siêu hình thì không thể có an lành giải thoát mà

luôn luôn bị bức bách hiểm nguy, đau khổ như ở trong tòa nhà sắp sập đổ,

lửa cháy và vô số hổ lang, ác thú, trùng độc ăn nuốt hãm hại..... 

5. Thế nào là Nhân duyên ?

◊  Nhân duyên tức là do có duyên cớ nào đó, đức Phật vì ai đó mà

dạy bảo: Lệ như: Đức Phật nói kinh Thủ Lăng Nghiêm, do ông A

Nan lâm nạn Ma Đăng Già...

◊  Vì chàng thanh niên nước Xá Vệ giăng lưới bắt chim mà  đức

Phật nói bài kệ: 

Chớ khinh tội nhỏ

Cho là không họa

Giọt nước dầu nhỏ

Lần đầy lu lớn !

6. Thế nào là Tự thuyết ?

◊  Lệ như trường hợp: Vào một buổi xế chiều đức Phật nhập thiền

định thuyết pháp yếu, độ chư thiên. Các Tỳ kheo nghĩ ngợi: Giờ

này Thế Tôn đang làm gì? Sau khi Phật xuất định dùng tha tâm

trí, tự nói với các Tỳ kheo: Rằng hàng chư thiên thọ mạng của họ

rất dài......

◊  Rồi một hôm nọ, đức Phật muốn khai thị pháp môn "Kiến tánh

thành Phật".

◊  Trước đại tăng câu hội đức Phật tự bảo ông Xá Lợi Phất..."Tùng

thị Tây phương quá thập vạn ức Phật độ hữu thế giới danh việt

Cực lạc. Kỳ độ hữu Phật hữu hiệu A Di Đà kim hiện tại thuyết

pháp..." và đức Phật tự giới thiệu pháp tu hướng về tịnh độ.... 

       ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

203

7. Thế nào là Bổn sanh ?

◊  Lệ như Phật nói: Này các Tỳ kheo ! Lúc ta xuất thế những điều ta

nói, ta dạy cho các chúng sanh gọi là "giới kinh". 

◊  Lúc đức Câu Lưu Tôn Phật xuất thế lời Phật dạy gọi là "cam lộ".

◊  Lúc đức Phật Câu Na Hàm Mâu Ni xuất thế lời Phật dạy gọi là

"pháp cảnh"

◊  Lúc  đức Phật Ca Diếp xuất thế lời Phật dạy gọi là "phân biệt

không".... 

8. Thế nào là Bổn sự ?

◊  Lệ như Phật nói: Này các Tỳ kheo ! Xưa kia ta đã từng là một

khổ hạnh tiên. Vì khổ hạnh ta cam chịu sự thách thức xẻo mũi,

cắt tai......

◊  Có kiếp ta vì ham mộ chánh pháp Đại thừa, phải đổi thân mạng

bằng nửa bài kệ tám chữ.

◊  Có kiếp ta đã từng là nai, là gấu, là thỏ, chồn...Rồi có lúc ta là

quốc vương, là Sa môn, Bà la môn.... 

9. Thế nào là Vị tằng hữu ?

◊  Lệ như câu chuyện: Bồ tát mới sanh không ai  đỡ dắt mà tự  đi

mỗi phương bảy bước.

◊  Lệ như: con vượn bưng bát mật dâng cúng Như Lai 

◊  Lệ như: chó cổ trắng đến bên Phật nghe pháp...

◊  Như Phật lúc mới sanh vào thiên miếu làm cho thiên tượng đứng

dậy bước xuống đảnh lễ.....Những chuyện lạ như vậy đều là văn

thể VỊ TẰNG HỮU, Như lai sử dụng. 

10. Thế nào là Phương  quảng ? 

Phương quảng tức hệ giáo lý Đại thừa liễu nghĩa. Lệ như đức Phật

nói: "Tất cả chúng sanh đều có Phật tánh". "Tất cả chúng sanh  đã thành

Phật". "Pháp giới nhất chân". Không phải chỉ có "vô thường, khổ, vô ngã và

bất tịnh", mà còn có "THƯỜNG, LẠC, NGÃ, TỊNH" trong pháp giới bất

nhị nhất chân ấy. 

11. Thế nào là Nghị luận ?

Lệ như những bài kinh mà đức Phật cần luận bàn, giảng giải, dùng

nhiều ngôn từ, mượn nhiều thí dụ để cụ thể hóa vấn đề, để chứng minh tánh

thực tiễn của sự kiện đưa đối phương đến chỗ không thể phủ nhận sự thật

được. 

12. Thế nào là Thọ ký ?

Thọ ký là đức Phật nói trước một sự thật sắp đến của các đệ tử, do

tâm hành, do phước đức trí tuệ của họ làm, qua cái nhìn của Phật nhãn. Lệ

như đức Phật nói: Ông Xá Lợi Phất sau này sẽ thành Phật hiệu là....Ông Đề ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

204

Bà Đạt Đa sẽ thành Phật hiệu là THIÊN VƯƠNG NHƯ LAI đủ mười đức

hiệu. 

Bồ tát biết rõ mười hai bộ kinh như vậy gọi là Bồ tát biết pháp. 

*  Bồ tát như thế nào gọi là biết nghĩa ?

      _  Nếu Bồ tát đối với tất cả ngữ ngôn văn tự biết rộng, biết sâu sắc ý

nghĩa chứa đựng bên trong gọi là biết nghĩa. 

*  Bồ tát như thế nào gọi là biết giờ ?

      _ Bồ tát biết những giờ như vậy có thể tu chỉ, những giờ như vậy có

thể tu quán, những giờ như vậy có thể tu tịch tĩnh thiền na. Những giờ như

vậy có thể đọc tụng thọ trì và những giờ như vậy có thể bố thí, trì giới và

quán chiếu Bát Nhã Ba La Mật...... 

*  Bồ tát như thế nào gọi là tri túc ?

      _ Đối với thức ăn, đồ mặc, đồ dùng, thuốc men, không cầu thừa thãi.

Đi đứng, nằm ngồi, chừng hạn không được buông lung. 

   *  Bồ tát như thế nào gọi là biết mình ?

      _ Bồ tát biết rằng ta đức tin sâu sắc. Có giới, có đa văn, có tàm quí,

có chánh niệm, có định và xả như vậy.... 

* Bồ tát như thế nào gọi là biết người ?

       _ Khi tiếp xúc Bồ tát sẽ biết ngay rằng: Đó là Sát đế lợi, đó là Bà la

môn. Căn tánh của người đó thuộc Tiểu thừa, Trung thừa, Đại thừa. Người

cư sĩ này có thể độ được hay không độ được ? Muốn độ hạng người nào

phải vận dụng nói pháp gì...! 

* Bồ tát như thế nào gọi là biết người bậc tôn bậc ty ?

◊  Người có hai hạng: Một, có tín tâm là người lành. Hai, không có tín

tâm là người không lành. 

◊  Người lành có hai hạng: Một, người chịu nghe pháp. Hai,  người

không chịu nghe pháp. 

◊  Người nghe pháp có hai hạng: Một, lóng lòng nghe rồi suy gẫm. Hai,

không lóng lòng nghe, không suy gẫm. 

◊  Người nghe suy gẫm có hai hạng: Một, suy gẫm đúng rồi thực hành.

Hai, chẳng suy gẫm, chẳng thực hành. 

◊  Suy gẫm thực hành có hai hạng: Một, cầu quả Thanh văn không lợi

ích nhiều người được. Hai, cầu Đại thừa làm cho nhiều người được

lợi ích an vui. 

Một trong hai hạng người trên đó, hạng tích cực gọi là người lành,

hạng tiêu cực gọi là chẳng lành.

       ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

205

Này Thiện nam tử ! Các châu báu, như ý bảo châu tốt đẹp và quý

hơn hết. Trong các vị, vị cam lồ hơn hết. Bồ tát ở trong hàng trời người là

bậc hơn hết không gì so sánh được. 

Đó là bậc Đại Bồ tát tu hành Đại Thừa Đại Niết Bàn an trú bảy pháp

lành. Bồ tát an trú bảy pháp lành này thì được đầy đủ PHẠM HẠNH. 

Này Thiện nam tử ! Lại nữa, Từ, Bi, Hỉ, Xả cũng được gọi là PHẠM

HẠNH. 

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Theo con nghĩ: Người tu hạnh

"từ" dứt được sân nhuế, người tu lòng "bi" cũng có thể dứt được sân nhuế

thì cần chi phải có bốn vô lượng tâm. Xét theo ý nghĩ đó, lẽ ra chỉ cần ba vô

lượng tâm là đủ ! 

Bạch Thế Tôn ! Lòng từ có ba đối tượng duyên: Một, duyên chúng

sanh. Hai, duyên pháp. Ba, duyên không. Lòng bi, lòng hỉ, lòng xả cũng có

ba đối tượng duyên như vậy. Nếu theo nghĩa này thì lẽ ra chỉ có ba không

cần có bốn. 

Duyên chúng sanh là duyên nơi thân ngũ  ấm của chúng sanh,

thường mong muốn cho chúng sanh được vui. 

Pháp duyên là duyên vào vật chất, vào những gì thuộc ngã sở hữu

"chúng sanh cần dùng đem ra ban pháp cho họ, khiến họ được bằng lòng. 

Không duyên là duyên Như Lai. Lòng từ phần nhiều duyên chúng

sanh nghèo cùng phước đức trí tuệ. Như Lai Thế Tôn lìa hẵn sự nghèo cùng

ấy, thường thọ dụng an vui đệ nhất. Nếu duyên chúng sanh thì không thể

duyên Phật. Duyên pháp cũng vậy. Do nghĩa  đó, duyên Như Lai gọi là

duyên KHÔNG. 

         Phật bảo Ca Diếp Bồ tát: Chư Phật Như Lai vì chúng sanh giảng nói

pháp yếu. Lời của Phật bí mật không phải ai cũng có thể hiểu ý. Tùy căn

cơ, chủng tánh, hoàn cảnh, sự kiện mà có lúc Như Lai nói một: nhân duyên.

Có lúc nói hai: nhân và quả. Có lúc nói ba: phiền não, nghiệp và khổ. Có

lúc nói bốn: vô minh, hành, sanh và lão tử...và có lúc nói cả mười hai nhân

duyên, như lần nọ ở thành Vương xá, Phật vì ông Ca Diếp...nói vô minh

nhẫn đến....sanh, lão tử. 

Này Thiện nam tử ! Vấn đề có thể một, vì tùy căn tánh chúng sanh,

Như Lai nói ra nhiều. Vấn đề nhiều, với trí lực Phật, Như Lai có thể diễn

nói thành một. Những phương tiện như vậy, Như Lai có chủ trương. Đó là

hạnh thâm mật của Như Lai chẳng nên sanh nghi. 

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

206

Như Lai có phương tiện lớn: Vô thường nói thường, thường nói vô

thường. Khổ nói lạc, lạc nói khổ. Vô ngã nói ngã, ngã nói vô ngã. Bất tịnh

nói tịnh, tịnh nói bất tịnh... 

Này Thiện nam tử ! Vì  điều phục chúng sanh Như Lai vận dụng

ngôn từ như vậy mà không hề có hư vọng. 

Do nghĩa đó, cho nên Vô lượng tâm phải đủ bốn mà không được bớt

còn ba. 

Này Thiện nam tử ! Bồ tát tu tâm  từ phải là tâm từ đàn ba la mật;

nếu không vậy, là tâm từ của Thanh văn. Nhẫn đến Bát Nhã Ba La Mật,

cũng vậy. Nếu tâm từ chẳng lợi ích cho vô lượng chúng sanh là tâm từ của

Thanh văn. Nếu tâm từ mà không được mười trí lực và bốn vô sở úy của

Phật, nên biết, đó là tâm từ của hàng Thanh văn. 

Này Thiện nam tử ! Tâm từ: Vừa "có" vừa "không", chẳng phải có,

chẳng phải không, tâm từ như vậy chẳng phải hàng Thanh văn, Bích chi

Phật nghĩ bàn đến được. Tâm từ duyên chúng sanh chẳng thể nghĩ bàn thì

duyên pháp cũng chẳng thể nghĩ bàn và duyên Phật tánh (KHÔNG) cũng

chẳng thể nghĩ bàn. 

Này Thiện nam tử ! Người tu tâm  từ sẽ thành tựu vô lượng công

đức. Cũng như người tu theo kinh Đại thừa Đại Niết Bàn này, cũng thành

tựu vô lượng vô biên công đức. 

Này Thiện nam tử ! * Trước đây, Đề Bà Đạt Đa cùng vua A Xà Thế

cấu kết âm mưu hãm hại Như Lai. Lúc  đó ta cùng tăng  đoàn vào thành

Vương xá thứ lớp khất thực. Vua A Xà Thế thả voi say để hại ta cùng tăng

đoàn. Voi say đã dẫm đạp  chết cả hàng trăm người rồi. Say mùi máu, voi

vốn hung tợn. Nó nhắm ngay tăng đoàn của ta, hùm hổ chạy thẳng đến. Các

Tỳ kheo chưa ly dục kinh sợ chạy tứ tán, chỉ mình A Nan ở lại với ta. Lúc

đó nhân dân trong thành Vương xá lớn tiếng kêu khóc: "Hôm nay, Như Lai

Thế Tôn bị hại rồi ! Cớ sao đấng Chánh Giác vô thượng lại bị diệt mất, oan

uổng vội vàng như vậy ? Còn Điều Đạt thì đắc ý hớn hở: "Sa môn Cù Đàm

bị hại chết thì ta không còn mối lo. Kế của ta rất hay, ta đã toại nguyện !" 

Này Thiện nam tử ! Vì muốn hàng phục voi say, ta liền nhập TỪ

TÂM TAM MUỘI, ta xòe bàn tay chỉ hướng vào voi. Năm đầu ngón tay ta

hiện năm sư tử. Voi say thấy sư tử sợ quá phẩn tiểu vãi ra, rạp mình mọp

xuống, kính lễ dưới chân ta. 

Này Thiện nam tử ! Năm đầu ngón tay ta lúc đó thật không có sư tử.

Do sức thiện căn tu hành TỪ TÂM làm cho voi say được điều phục. 

      ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

207

* Câu chuyện giữa đường, ta vì năm trăm lực sĩ, lấy ngón chân cái

hất tảng  đá to tung lên cao. Ta lấy tay hứng tảng  đá và bóp nát thành

bụi...rồi sau đó ta nói pháp yếu khiến họ phát tâm Bồ đề..... 

Thực ra lúc đó, Như Lai chẳng lấy ngón chân hất đá lên cao, cũng

chẳng hứng bắt, bóp đá nát ra thành bụi, ráp lại, mà đó là do sức thiện căn

của TÂM TỪ làm cho bọn lực sĩ thấy như vậy. 

* Câu chuyện Trưởng giả Lưu Chí có ác ý bêu xấu tăng đoàn nhằm

cô lập Như Lai với nhân dân trong thành Thủ Ba La, Nam Thiên trúc. Họ

bày mưu lấp suối, đốn rừng, ngăn thành, bế cửa.....nhưng rồi suối vẫn trong,

rừng vẫn rậm, cổng vẫn mở, mọi việc như không có gì. Như Lai và tăng

đoàn không hề bị cô lập, cũng chẳng bị trở ngại gì do sự sắp xếp có ác ý

của nhóm Ni Kiền Tử, dưới sự chỉ đạo của Trưởng giả Lưu Chí. Thực ra,

lúc đó Như Lai không có vận dụng sức "biến hóa", "thần thông" gì hết. Mà

đó là do sức thiện căn tu TÂM TỪ khiến cho nhân dân thành Thủ Ba La và

bọn Ni Kiền Tử thấy như vậy.... 

Bồ tát tu tập tâm BI, tâm HỈ, tâm XẢ cũng đem lại sự an lạc cho

chúng sanh như vậy. 

Này Thiện nam tử ! Luận về "vô lượng" là không thể nghĩ bàn cho

nên công hạnh của Bồ tát cũng không thể nghĩ bàn, công hạnh của Phật

cũng không thể nghĩ bàn. 

      Thiện nam tử ! Bồ tát tu TỪ, BI, HỈ, XẢ tứ vô lượng tâm rồi, được

trụ bậc ĐẠI TỪ BI, có lòng thương xót bình đẳng đối với tất cả chúng sanh

như cha mẹ thương con một. 

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Con không dám nghi lời Phật

nói, nhưng con chưa hiểu ý kín nhiệm nào mà Như Lai xưa kia tu Bồ tát

đạo, khi làm vị quốc vương đã từng xuống lệnh giết hại vị Bà la môn mà

trước đó nhà vua trọng kính như "bậc thầy". Và nhân duyên gì, giết hại như

vậy mà chẳng đọa vào địa ngục ? 

Nếu bình đẳng xem tất cả chúng sanh như con một, cớ sao đức Phật

quở trách nặng lời: Rằng Đề Bà Đạt Đa là ngu si không biết hổ thẹn, thọ

dụng của bố thí không trong sạch như đàm mũi mà người ta hỉ nhổ ra. Lời

trách nặng nề ấy, khiến cho Đề Bà Đạt Đa sanh lòng oán hận đến nỗi hại

thân Phật chảy máu, rồi Phật lại huyền ký: Đề Bà Đạt Đa sẽ đọa địa ngục

chịu khổ một kiếp. 

Bạch Thế Tôn ! Những lời như vậy, làm sao chẳng trái nghịch với ý

nghĩa Như Lai đã dạy ở trên ? 

       ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

208

Này Thiện nam tử ! Ông không nên gạn như vậy, không nên tỏ ý

nghi ngờ lời của Như Lai nói. Từ vô lượng kiếp, Như Lai thực hành Lục ba

la mật mới viên mãn Vô thượng Bồ đề. Cho nên giả sử mặt trời dù sanh

tuyết, mặt trăng có thể sanh lửa, Như Lai cũng không có tạo nguyên nhân

phiền não, đau khổ cho chúng sanh. Giả sử đá có thể nổi, rong có thể chìm,

muối chua, chanh mặn, Như Lai cũng không tạo nhân duyên phiền não đau

khổ cho chúng sanh. 

Bồ tát thực hành Lục ba la mật một con kiến, con muỗi còn không

giết hại. Luận về bố thí, là bố thí mạng sống, vật thực, đồ dùng khiến cho

chúng sanh an vui. Xưa kia lúc ta tu nhân, thực hành Bồ tát hạnh, ta là vị

quốc vương ra lệnh giết người dòng Bà la môn nhằm chận đứng dòng sanh

tử đọa đày của họ trong vô lượng đời mà giết. Động cơ giết chết người Bà

la môn phát xuất bởi lòng thương mà không hề có ác tâm. Ví như cha mẹ

có con khờ, vớ nhằm trái  độc,  ăn vào có thể chết. Biết nguy hiểm tánh

mạng con mình, cha mẹ liền đánh, thậm chí đánh thật đau. Đánh con như

vậy, không do ác tâm mà là thương con, muốn con được an ổn sống lâu ! 

Đại Bồ tát cũng vậy, vì hộ trì chánh pháp, nếu có chúng sanh hủy

báng Đại thừa, dùng roi gậy để trị hoặc giết chết. Đó là vì muốn chúng sanh

chừa bỏ nguyên nhân đọa lạc cảnh giới khổ đau mà tu dưỡng pháp lành. 

      Này Thiện nam tử ! Giả như có người đào đất, cắt cỏ, đốn cây, bằm

chặt tử thi. Mắng chửi  đánh  đập tử thi. Ý ông hiểu thế nào ? Do nghiệp

duyên ấy, người đó có bị đọa địa ngục chăng ? 

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Theo con hiểu người đó phải

đọa địa ngục. Bởi vì con nhớ trước đây Phật thuyết pháp cho hàng Thanh

văn: Rằng "dù đối với cây cháy trụi cũng không nên sanh lòng ác, vì tất cả

chúng sanh do lòng ác mà phải đọa địa ngục". 

Đức Phật khen: Lành thay ! Ca Diếp ! Đúng như lời ông nói. Phải

khéo thọ trì. 

Nếu nhân ác tâm phải đọa địa ngục, lúc ra lệnh giết vị Bà la môn ấy

Bồ tát thật không có ác tâm. Vì Bồ tát đối với loài bò, bay, trùng, kiến cũng

còn hộ mạng cho chúng, còn có lòng thương xót cho chúng được an ổn. Do

nghĩa đó, Bồ tát khi giết chết Bà la môn, phát xuất từ thiện tâm, nhằm cắt

đứt chuỗi dài tội lỗi đọa lạc bởi hạt giống "nhất xiển đề" của họ. 

      *  Này Thiện nam tử ! Ông nói rằng Như Lai cớ chi mắng nặng lời:

Rằng Đề Bà Đạt Đa ngu si ăn nước miếng của người....Ông không nên hỏi

như vậy. Chư Phật Thế Tôn phàm nói ra điều gì đều có dị ý, người thường

không thể nghĩ bàn. Có những ngôn từ nhu nhuyến người  đời mến  ưa,

nhưng phi thời, phi pháp, không lợi ích, Phật vẫn không nói. Hoặc có ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

209

những lời thô vụng hư vọng, phi thời, phi pháp chẳng lợi ích, người chẳng

ưa thích đức Phật cũng chẳng nói. 

*  Này Thiện nam tử ! Trước đây có một lần ta đi ngang qua thôn

Khoáng Dã. Ở rừng đó có một quỉ thần tên là Khoáng Dã. Quỉ này ăn thuần

máu thịt, thường giết hại người  để làm thức  ăn của nó. Mỗi ngày, trong

thôn Khoáng Dã nhân dân phải nộp cho nó một người. Nghe biết việc này,

ta tìm gặp Quỉ, nói pháp yếu để cải hóa cho nó. Nó hung bạo, ngu si không

lãnh thọ giáo pháp. Ta liền hóa thân thành Đại lực quỉ làm rúng động cung

điện của nó. Quỉ Khoáng Dã bèn huy động quyến thuộc và bộ hạ kéo ra

định chống cự thô bạo với ta. Nhưng chúng vừa thấy ta liền run sợ ngã lăn

xuống đất ngất xỉu như người chết rồi. Ta khởi lòng từ bi lấy tay xoa vào

người chúng nó. Chúng tỉnh dậy, cảm kích nói: Hôm nay may mắn được

sống lại. Vị Đại thần vương này có oai đức lớn, có tâm từ bi tha tội lỗi của

tôi. Quỉ Khoáng Dã khởi tâm lành kính tin nơi ta. Ta hiện trở lại thân Như

Lai vì bọn họ nói pháp yếu cho các quỉ thần kia thọ giới bất sát. Cũng trong

ngày này, thôn Khoáng Dã có ông nhà giàu đến lượt phải chết. Người trong

thôn đem ông nộp cho quỉ.  Quỉ thọ giới bất sát, không ăn huyết nhục nữa

bèn đem cúng thí cho ta. Ta thọ lãnh và đặt cho ông này cái tên Thủ trưởng

giả. Bấy giờ quỉ Khoáng Dã bạch ta rằng: Thế Tôn ! Con và quyến thuộc

của con chỉ nhờ huyết nhục mà sống, nay thọ giới bất sát, chúng con biết

lấy gì để sống được ? Ta bảo bọn chúng rằng: Từ nay trở đi Như Lai sẽ bảo

hàng Thanh văn đệ tử tùy nghi chỗ nào có Phật pháp lưu hành, có tăng đồ

hiện trú đều phải cúng thí đồ ăn uống cho các ngươi. 

Này Thiện nam tử ! Do nguyên nhân đó, ta chế nội qui Tăng đoàn:

Từ nay, chỗ nào có Tăng chúng hiện trú, đến giờ thọ thực, phải cúng thí

cho quỉ Khoáng Dã, nhằm thực hiện lời hứa của đức Thế Tôn. 

Này Thiện nam tử ! Như Lai vì muốn điều phục chúng sanh nên thị

hiện những phương tiện như vậy. Chẳng phải có ý làm cho ai đó sanh lòng

sợ hãi. 

*  Có lần nọ, ta dùng cây đánh quỉ hộ pháp. 

*  Có lần ta đang đi trên một ngọn núi, quỉ Dương Đầu ngạo mạn, ta

xô quỉ té xuống núi. 

*  Một lần nọ, ta xô quỉ Di Hầu từ ngọn cây té rơi xuống đất. 

*  Một lần khác chế phục voi Hộ tài bằng cách cho voi thấy năm sư

tử. Có lúc ta lại sai thần Kim Cang khủng bố ngoại đạo Tát Giá ni Kiền Tử. 

*  Có lần ta lấy kim đâm thân của quỉ Tiễn mao. 

      ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

210

Dù ta làm những việc như vậy, nhưng cũng chẳng làm cho các quỉ

thần kia đến phải chết mà mục đích muốn khiến cho họ an trú nơi chánh

pháp, nên thị hiện những việc như vậy. 

Này Thiện nam tử ! Trước kia sự thật đức Phật chẳng mắng nhiếc Đề

Bà Đạt Đa, như nhiều người nghe hiểu. Còn Đề Bà Đạt Đa cũng chẳng ngu

si  ăn nước miếng của người, cũng chẳng  đọa A tỳ ngục một kiếp, cũng

chẳng phá hoại chúng tăng, chẳng làm thân Phật chảy máu. Đề Bà Đạt Đa

cũng chẳng trái phạm bốn tội trọng, chẳng hủy báng kinh điển Đại thừa. Đề

Bà Đạt Đa  cũng chẳng phải Nhất xiển đề, chẳng phải Thanh văn, chẳng

phải Bích Chi Phật. 

Này Thiện nam tử ! Đề Bà Đạt Đa không phải cảnh giới của Thanh

văn, Duyên giác biết được. Duy có chư Phật với Phật mới thấy biết được

thôi ! Vì thế nay ông chẳng nên gạn: "Cớ gì Như Lai quở mắng làm nhục

Đề Bà Đạt Đa" ! Đối với cảnh giới của chư Phật, ông chớ nên có lòng nghi

như vậy. 

Ca Diếp Bồ tát thưa: Bạch Thế Tôn ! Mía nấu nhiều lần thì có nhiều

thứ vị. Nghe Phật nói pháp nhiều lần, được nhiều pháp vị. Đó là xuất gia

vị, ly dục vị, tịch diệt vị, đạo vị. Lại như vàng ròng, đốt đập nhiều lần thì

càng tinh thuần sáng sạch, giá trị càng tăng, được trời người quí chuộng.

Như Lai cũng vậy. Trân trọng thưa hỏi liền được nghe thấy nghĩa thú sâu

xa vi diệu, khiến cho người tu hành dễ phấn khởi phát tâm Vô thượng Bồ

đề. Do vậy, Phật được người, trời tôn trọng kính tin cúng dường. 

Ca Diếp Bồ tát hỏi: "Bạch Thế Tôn ! Nếu Đại Bồ tát tu tập tâm Từ,

Bi, Hỉ thì được bậc CON MỘT. Còn lúc tu tâm XẢ thì được bậc gì ? 

Phật bảo ? Lành thay ! Lành thay ! Ca Diếp ! Ông khéo biết thời tiết!

Ta vừa muốn nói, thì ông lại thưa hỏi ! 

Này Thiện nam tử ! Đại Bồ tát lúc tu tập tâm XẢ thì được BÌNH

ĐẲNG KHÔNG, như ông Tu Bồ Đề  đã  được. Đại Bồ tát trụ bậc BÌNH

ĐẲNG KHÔNG thì chẳng thấy có cha mẹ, anh em, chị em, họ hàng, quyến

thuộc, kẻ thân, người không thân, kẻ oán, người thương.....Cho đến không

có ngũ  ấm, lục nhập, thập nhị xứ, thập bát giới; không thấy tướng nhân,

ngã, chúng sanh, thọ mạng. Tất cả pháp đều như hư không. Do thấy như

vậy, nhận thức như vậy, tâm Bồ tát BÌNH ĐẲNG NHƯ HƯ KHÔNG. Vì

Bồ tát khéo tu tập VẠN PHÁP GIAI KHÔNG. 

Ca Diếp Bồ tát thưa: Thế Tôn ! Sao gọi là không ? 

Thiện nam tử ! Nói là không, tóm lược có: 

 ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

211

Nội không. 

Ngoại không. 

Nội ngoại không.

Hữu vi không.

Vô vi không.

Vô thỉ không.

Tánh không.

Vô sở hữu không.

Không không.

Đệ nhất nghĩa không.

Đại không.

      Bồ tát quán nội không như thế nào ?

       Đại Bồ tát quán "nội pháp" KHÔNG, nghĩa là không người thân,

không kẻ oán, không thương, không ghét, không ngã, không nhân, không

chúng sanh, không thọ mạng, thậm chí quán cha mẹ cũng một lòng trọng

kính như mọi người. Phật tánh, Pháp tánh, Tăng tánh dù có, nhưng chẳng

phải nội cũng chẳng phải ngoại, vì là tánh thường trụ không biến đổi cho

nên không lệ thuộc KHÔNG hay CHẲNG KHÔNG. 

Ngoại không cũng như vậy. Nghĩa là Bồ tát quán thấy không có

ngoại pháp. 

Nội ngoại không cũng vậy. Nội pháp đã không thì ngoại pháp cũng

không. Nhưng Phật tánh, Pháp tánh, Tăng tánh thì không lệ thuộc bởi các

KHÔNG. 

Hữu vi không, nghĩa là tất cả các pháp hữu vi thảy đều không. Bao

gồm hết nội không, ngoại không, nội ngoại không. Thường, Lạc, Ngã, Tịnh

không. Chúng sanh, thọ mạng không. Nói chung, tất cả các pháp do duyên

sanh đều không. 

Vô thỉ không là thế nào ? Bồ tát quán thấy sanh tử vô thỉ không tịch.

Thường, Lạc, Ngã, Tịnh cũng không tịch, không có biến đổi. Phật tánh, vô

vi pháp cũng đều không tịch như vậy. Đấy gọi là quán Vô thỉ không. 

Tánh không là sao ? Bồ tát quán tất cả pháp bổn tánh vốn không.

Ấm, nhập, xứ, giới; thường, vô thường; khổ, lạc; ngã, vô ngã; tịnh, bất tịnh;

tất cả pháp tìm rốt ráo chẳng thấy bản tánh. Quán chiếu như thế gọi là

"tánh không quán". 

      Thế nào gọi là vô sở hữu không ? Như người không con cô độc một

mình. Như nhà trống không, không có cái gì. Như người nghèo cũng không

hề có tài sản.....Đấy gọi là Bồ tát quán vô sở hữu không.  ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

212

Đệ nhất nghĩa không, Bồ tát quán như thế nào ?

Bồ tát quán rằng: Ví tự thân, nhãn căn của tự thân, lúc sanh ra không

từ đâu đến, lúc diệt mất không đi đến đâu. Trước không, nay có. Có rồi lại

không. Suy cho cùng tột thật tánh của nó "không có gì". Không tự thân,

không nhãn căn, không có chủ thể tồn tại. Thân vô tánh, nhãn căn vô tánh.

Tất cả pháp cũng vô tánh như vậy. Có nghiệp, có báo, không thấy tác giả.

Tư duy, quán chiếu như vậy gọi là Bồ tát quán ĐỆ NHẤT NGHĨA KHÔNG. 

Không không là thế nào ? Không không là chỗ mịt mù mờ tịt của

ngoại đạo, là chỗ mà Thanh văn, Duyên giác vẫn mê mờ. Hàng Bồ tát thập

trụ nhận biết một phần ít như vi trần  đối với  đại  địa. Đó là vấn  đề "có,

không", "không phải có, không phải không", “cũng có, cũng không", "cũng

không phải có, cũng không phải không". Thứ không càn loạn bất tử ấy ! 

Thiện nam tử ! Đại không, Bồ tát quán như thế nào ?

Đại không tức là Bát Nhã Ba La Mật. Hành thâm Bát Nhã Ba La

Mật, Bồ tát chiếu kiến ngũ uẩn giai không, thấy rõ thật tướng vạn pháp. Đại

Bồ tát thành tựu Đại không sẽ được trụ bậc HƯ KHÔNG ĐẲNG. 

Này Thiện nam tử ! Nay Như Lai  ở trong  Đại chúng nói những

nghĩa không như vậy, có mười hằng hà sa Đại Bồ tát  được trụ bậc HƯ

KHÔNG ĐẲNG. Đại Bồ tát trụ bậc HƯ KHÔNG ĐẲNG này, ở trong tất cả

pháp không bị trở ngại, không bị câu chấp, buộc ràng, tâm không mê muội.

Do vậy, gọi là HƯ KHÔNG ĐẲNG. 

Này Thiện nam tử ! Bồ tát trụ bậc Hư không đẳng này, đối với tất cả

pháp đều thấy, đều biết. Biết tánh, tướng, nhân duyên, quả báo. Tâm, cảnh,

thiện ác, chân vọng, chánh, tà, sở cầu, sở  đắc....trì, phạm, thừa, giáo, uế

tịnh...những pháp như vậy, Bồ tát biết hết và thấy hết. Biết rõ nhân nào, kết

quả nào. Đâu là chánh nhân, đâu là tà nhân. Đâu là chân lý, đâu là phi chân

lý. Gì là tà kiến, gì là chánh kiến. Ngoại đạo là thế nào? Không ngoại đạo là

thế nào? Đối với người phát tâm tu hành: Tà chánh, chân ngụy, đại tiểu,

thiên viên. Bồ tát trụ bậc hư không đẳng đều thấy biết, vì Bồ tát thành tựu

tứ  vô ngại trí: Pháp vô ngại, nghĩa vô ngại, từ vô ngại và lạc thuyết vô

ngại. Thành tựu tứ vô ngại trí, Bồ tát vận dụng nhiều phương tiện trong sự

nghiệp độ sanh, khéo diễn nói chân lý "đệ nhất nghĩa không", đối với chân

lý này, hàng Thanh văn, Duyên giác không thể diễn nói được. 

TRỰC CHỈ

     ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

213

Một Bồ tát có phạm hạnh đầy đủ cần có trí tuệ hiểu biết nhiều mặt:

biết pháp, biết nghĩa, biết thời, biết tri túc, biết mình, biết người, biết tôn ti. 

Biết pháp là phải tu học mười hai bộ kinh. Mười hai lối hành văn mà

đức Phật vận dụng ngôn từ diễn đạt qua những thể tài ấy. Ở thể pháp một

người viết văn người ta cũng phải sử dụng ngòi bút qua nhiều thể loại

trong một tác phẩm, một áng văn hay. Người ta vẫn dùng ngòi bút tả cảnh,

tả người,  tả tình, tả tâm sự nhớ thương, tả mây, tả gió....Rồi ký sự, lý luận,

rồi hiển dụ, ẩn dụ, hoán dụ v.v...nhờ vậy mà người đọc dễ hiểu, dễ nhận

những gì mà tác giả muốn truyền đạt, gởi gắm cho độc giả qua ngòi bút

của mình. 

Đức Phật vận dụng mười hai "bộ kinh" nhằm giới thiệu cách diễn

đạt văn tự ngữ ngôn qua các thể văn mà mỗi thể văn có công dụng thâm

thúy riêng của nó. 

 _ Thể tài THỌ KÝ không thể đem tâm hồn đơn giản, dùng ý thức

hời hợt mà hiểu được. Bộ môn VỊ TẰNG HỮU lại càng ẩn mật sâu sắc hơn

nhiều. 

_ Đức Phật khi mới sanh ra có hoa sen hiện lên đỡ chân. Rồi ngài đi

bảy bước, đi khắp mười phương đều bước trên hoa sen như vậy. Tại sao

Thái tử không bước đi trên thứ hoa nào khác có được không ? Tại sao Thái

tử chỉ đi mỗi phương bảy bước ? Nếu đi sáu bước hay tám bước thì sự thể

sẽ ra sao ? 

 "Thiên thượng thiên hạ duy ngã độc tôn..." có lý nào một đức Phật

tương lai lại đề cao bản ngã của mình và cái ngã của vạn pháp ? 

_ Vấn đề sanh ngang hông khi Thái tử chào đời, có cần phải sử dụng

huyền thoại để nâng cao giá trị  cho đức Thế Tôn sau này ? 

_ Chuyện tiền thân bố thí tài vật rồi bố thí cả vợ con. 

  _Chuyện tiền thân "vị pháp" chỉ cần nửa bài kệ tám chữ mà  đổi

bằng sanh mạng của mình.... 

Như Lai đã từng bảo: Như Lai vô số phương tiện, thường vận dụng

vô số nhân duyên, vô số thí dụ, vô số ngôn từ miễn là đạt mục đích "lợi lạc

quần sanh". 

Do ý nghĩa đó, một Bồ tát muốn viên mãn phạm hạnh phải quán triệt

thâm nghĩa, mật nghĩa, huyền nghĩa của mười hai bộ kinh, gọi là Bồ tát

biết pháp. 

      ĐẠI BÁT NIẾT BÀN KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG

______________________________________________________________________________                                           

214

* TỨ VÔ LƯỢNG TÂM của một đấng Thế Tôn, trình độ giác ngộ

giải thoát của ông Ca Diếp lẽ ra không nên đề cập gạn hỏi và đề nghị thêm

bớt. Bởi trí tuệ của Như Lai Thế Tôn chỉ có Phật với Phật mới biết nhau.

Như Lai vô số phương tiện, tùy nhân duyên, chủng tánh, căn cơ, Như Lai có

thể nói một thành nhiều. Có lúc nói nhiều thành một mà vẫn đem lại sự an

lạc, lợi ích chúng sanh; vì vậy, tất cả ngôn từ giáo hóa của chư Phật đều

không có hư vọng. 

* TỨ VÔ LƯỢNG TÂM, từ, bi, hỉ, xả của Như Lai đạt đến đỉnh cao

ba la mật. Chỉ một tâm  TỪ thôi  đã thành tựu công  đức không thể suy

lường. Ác tâm của Đề Bà Đạt Đa, không hại được Phật; voi say hung hăng

cũng không hại được Phật.... 

Với nhóm lực sĩ 500 người, đức Phật lúc đó cũng chẳng trổ tài lấy

ngón chân hất tảng  đá, cũng chẳng dùng tay bóp nát tảng  đá  để chinh

phục... 

Với nhóm gia nô của trưởng giả Lưu Chí rêu rao, bêu xấu, lấp suối,

phá rừng, nhằm cô lập và gây khó khăn cho Phật và tăng đoàn. Do thế lực

của  từ tâm rốt cuộc đâu vào đấy, Phật không hề bị hại bởi những ác tâm

kia. 

Lời dạy của Như Lai trước sau như một. Cùng một việc làm, một lời

nói, một ý niệm mà có thể là thiện cũng có thể là ác; có thể là phước mà

cũng có thể là tội. Đến như giết chết một mạng người, mà Như Lai dạy việc

làm đó không bị đọa địa ngục, ấy mới lạ kỳ. Rồi có lúc Như Lai dạy: Chẳng

những không nên đốn cây, phát cỏ, khai hoang, thậm chí đối với cây trơ

trụi không nên sanh lòng ác, vì chúng sanh DO LÒNG ÁC mà phải  đọa

ĐỊA NGỤC. 

      "Khởi ác tâm sanh lòng ác; tức thì, ngay nơi đó là đã đọa địa ngục

rồi. Bởi vì bấy giờ tâm thanh tịnh an lạc bị cặn cáu vô minh phiền não ô

trược nổi lên làm vẫn đục đi rồi. Sở dĩ người phàm phu không thấy mình

"đọa địa ngục" vì người ta đã quen sống với những chiếc áo vô minh đau