Tần Vũ nắm tay Tiểu Thần đi bộ, giúp cậu đỡ mệt. Cô không định mở miệng xin đội trưởng cho Tiểu Thần ngồi xe, vì xe bò đã chật kín hành lý, không còn chỗ. Cùng lắm thì đi chậm lại, mệt thì nghỉ.

Đi được một đoạn, đội trưởng thấy đứa nhỏ nhất không kêu ca, không tụt lại, cũng không đòi ngồi xe, thì không khỏi ngạc nhiên. Ông bắt đầu có cái nhìn khác về hai chị em.

Đã không mở miệng xin, thì ông cũng không tự rước việc vào thân. Để xem cậu bé này có thể đi được bao lâu. Nếu cậu mở lời, ông sẽ cố gắng sắp xếp chỗ ngồi, nhưng chỉ riêng với đứa nhỏ nhất thôi, còn người khác thì không.

Tần Vũ không biết đội trưởng đang nghĩ gì, chỉ lặng lẽ dắt em trai đi theo xe bò. Cô tin rằng với lượng đồ ăn và nước linh tuyền đã cho Tiểu Thần dùng gần đây, cậu sẽ đủ sức đi bộ đến đội sản xuất.

Tiểu Thần thì thấy mình khỏe, ngồi tàu mấy ngày rồi, giờ đi bộ vận động cho thoải mái. Có chị dắt tay, cậu thấy nhẹ nhàng lắm.

May mà từ công xã đến đội sản xuất không xa, mọi người đi bộ hơn một tiếng. Đến trưa, mặt trời lên cao, nóng hầm hập, ai nấy đều mồ hôi nhễ nhại, mặt đỏ bừng.

Vừa lau mồ hôi xong, đi thêm vài bước lại đổ tiếp. Cứ thế, mất gần hai tiếng mới tới nơi.

Đội trưởng nhìn đám thanh niên đi bộ chậm chạp, bước chân như dính đất, thở hổn hển như sắp đứt hơi, thì mặt càng lúc càng đen.

Đoạn đường này ông đi chỉ mất một tiếng, vậy mà họ đi gần hai tiếng chưa tới. Đi bộ thôi mà cũng khó khăn thế này, mai xuống ruộng làm sao mà lao động, kiếm công điểm? Đúng là rước thêm phiền phức!

Vì đón họ, ông phải dậy sớm ra công xã, lỡ mất buổi làm việc sáng. Giờ đã đến giờ ăn trưa, bụng ông đói cồn cào.

Lúc này, người dân trong đội đã về nhà nghỉ ngơi, đường làng vắng tanh, nhưng trong nhà thì khói bếp nghi ngút, ai nấy đều đang ăn cơm trưa.

Vừa vào làng, đập vào mắt là cánh đồng ngô xanh mướt, cây ngô cao vút, sắp đến kỳ thu hoạch.

Qua khỏi ruộng ngô là ruộng lúa mì vàng óng, dưới nắng gắt, gió thổi làm lúa lay động như múa lượn, như đang chào đón đoàn thanh niên trí thức mới đến.

Sau đó là những thửa ruộng bậc thang, cũng trồng đầy ngô và lúa mì.

Đến điểm sinh hoạt lúc 12 giờ 30 trưa. Điểm sinh hoạt của đội Hồng Kỳ là một ngôi nhà ngói xanh gạch xám, nhìn khá mới và rộng rãi. Trên đường đi, đội trưởng Chu Ái Quốc giới thiệu:

"Điểm sinh hoạt này mới được sửa lại vài năm gần đây. Trước kia, khi nhận thông báo có thanh niên trí thức xuống nông thôn, đội lo không đủ chỗ ở nên chọn khu đất rộng này để xây. Nơi này vốn có nhà, nhưng chủ cũ không còn, đội tiếp quản lại. Nhà cũ lâu không ai ở, xuống cấp, nên đội phá đi xây lại. Đây là nhà mới đó!"

Nói đến đây ông có chút tự hào, nhưng nghĩ đến việc số lượng thanh niên ngày càng tăng, ông lại thấy lo.

Nhà hiện tại đủ ở, nhưng nếu sau này có thêm người thì sẽ chật. Mà xây thêm thì đội không có tiền.

Đưa họ vào nhà dân thì dễ sinh mâu thuẫn, trước kia đã từng xảy ra chuyện, khiến dân làng không còn thiện cảm với thanh niên trí thức.

Ông thở dài rồi nói tiếp:

"Tới nơi rồi, các cô các cậu tự bàn bạc với mấy người ở trước về chỗ ở, ăn uống. Đội không can thiệp. Mới đến, chưa có lương thực, đội sẽ phát cho mỗi người 80 cân, cuối năm trừ vào công điểm."

Diệp Vĩ Sinh hỏi: "Nếu không đủ ăn, có thể dùng tiền mua thêm từ đội không?"

Đội trưởng đáp: "Có thể, nhưng đội không dư nhiều, phải xem tình hình."

Ông nghĩ, thanh niên này chắc nhà khá giả, miễn là không gây phiền phức thì tốt. Bán thêm ít lương thực cũng giúp đội có thêm thu nhập.

Lý Tân Tân hỏi: "Nếu công điểm không đủ thì sao?"

Cô vốn không thiếu tiền, cha mẹ hứa sẽ gửi tiền và phiếu hàng tháng. Cô cũng không định lao động thật sự, nên muốn hỏi rõ trước.

Đội trưởng nhìn cô, nhắc nhở:

"Không đủ công điểm thì phải dùng tiền bù. Nhưng tôi khuyên các cô cậu nên chăm chỉ làm việc. Nếu công điểm dư, cuối năm còn được chia thêm lương thực và phiếu. Giờ mà muốn dùng tiền mua lương thực thì khó lắm. Dù đội có, cũng không bán nhiều."

Ông kể, có người lúc mới xuống cũng lười lao động, trông chờ vào tiền nhà gửi, cuối cùng đói quá phải đi làm thật. Nhà nào giàu lắm mới gửi đều đặn được. Đói vài bữa là biết đường xuống ruộng thôi.

Lý Tân Tân không để tâm, thầm nghĩ: "Hừ! Không mua được ở đội thì ra công xã mua. Có tiền thì sợ gì không có gạo."

Đến cổng điểm sinh hoạt, nghe bên trong có tiếng người nói chuyện. Đội trưởng gõ cửa. Một nam thanh niên ra mở:

"Đội trưởng, ăn cơm chưa? Chúng tôi vừa ăn xong, đang nghỉ ngơi. Sau lưng là...?"

Đội trưởng đáp: "Đây là mấy người mới xuống, gọi đồng chí Mạc ra giúp tôi một chút."

Nghe vậy, người kia mở cổng mời vào, rồi đi gọi người. Mọi người bước vào sân, quan sát xung quanh. Sân vuông vức, có tám phòng, khá rộng. Nam nữ ở riêng, nhưng số người ở trước chưa rõ.

Một nam thanh niên từ phòng bước ra, có vẻ là người phụ trách. Anh đến trước mặt đội trưởng hỏi:

"Đội trưởng, nghe nói ông tìm tôi?"

Đội trưởng dịu giọng:

"Đồng chí Mạc, đây là nhóm mới xuống, anh sắp xếp giúp họ. Có gì chưa rõ thì hướng dẫn thêm."

Anh Mạc vội gật đầu. Đội trưởng quay sang mọi người:

"Đồng chí Mạc là người phụ trách điểm sinh hoạt. Có gì không rõ thì hỏi anh ấy. Nếu anh ấy không giải quyết được thì đến văn phòng đội tìm tôi. Không thấy tôi thì đến nhà tôi, nhà thứ sáu bên trái cây đa lớn trong làng. Không biết thì nhờ trẻ con dẫn đường. Chiều nay, sau khi nhóm cũ đi làm, các cô cậu đến kho đội nhận lương thực. Nhớ mang theo sổ lương thực. Hôm nay nghỉ ngơi, mai bắt đầu lao động."

Nói xong, ông dặn dò anh Mạc rồi rời đi. Vừa đi vừa xoa bụng đói, bước nhanh về nhà. Đã gần một giờ, vì chuyện thanh niên mà chưa ăn gì.

Về đến nhà, thấy yên ắng, chắc mọi người đang nghỉ.

Ông vào bếp, thấy còn mấy cái bánh ngô và cháo ngô. Không chần chừ, ông ngồi ngay bên bếp, ăn liền ba cái bánh, uống hai bát cháo.

Ăn xong thấy dễ chịu hẳn, rửa bát rồi lên giường nghỉ ngơi.

Chiều còn phải ra đồng làm việc.