二叔往藤椅上靠着，一边翻着族谱，一边缓缓对我们继续道："徐阿琴说，咱们的祖坟，就是当时挖出古井的地方，最后善成公并没有换地方，还是葬在了原地。而且最后这件事情，有一个比较厉害的风水先生参与了，这就有个讲不通的地方。既然那地方风水很一般，又从地里挖出了死人，那是阴刹之地，为什么善成公还要坚持把祖坟修在那里？"

Hai chú dựa vào ghế mây, vừa lật xem gia phả, vừa từ tốn kể tiếp với chúng tôi: "Từ A Cầm nói, mộ tổ nhà ta chính là nơi đã đào ra giếng cổ, cuối cùng Thiện Thành Công vẫn không đổi chỗ, vẫn được an táng tại chỗ cũ. Hơn nữa, sau cùng, một thầy phong thủy khá giỏi đã tham gia vào chuyện này. Vậy thì có một điểm không thể giải thích được. Nếu nơi đó phong thủy rất bình thường, lại còn đào ra người chết từ lòng đất – đó là đất âm sát – tại sao Thiện Thành Công vẫn kiên quyết xây mộ tổ ở đó?"

"村民的什么宝井的谣传显然是空穴来风，冒沙井一般是说那地方旱，咱们这老村子是除了名的旱村，闹饥荒都是这一带最严重，按照他们的说法，咱们祖坟修在这种地方不旱死才怪。所以埋在那地方肯定是没好处的，善成公既然不是因为有好处坚持，那就是事情的反面，他是被迫的。"

"Lời đồn 'giếng báu' của dân làng rõ ràng là tin đồn nhảm. Giếng cát sụt (mạo sa tỉnh) thường chỉ nơi khô hạn, mà làng cũ của chúng ta lại là làng nổi tiếng khô hạn, những trận đói kém ở vùng này đều là nghiêm trọng nhất. Theo lời họ nói, mộ tổ xây ở chỗ này không bị khô hạn chết mới là lạ. Cho nên, chôn cất ở đó chắc chắn là không có lợi ích gì. Nếu Thiện Thành Công kiên trì không phải vì có lợi ích, vậy thì là mặt ngược lại của vấn đề, ông ấy đã bị ép buộc."

"被迫？"

"Bị ép buộc?"

"对，把祖坟修在那个位置，是不得以而为之的事情，这就必然和独眼沈的那张纸条有关系了，而我想不得以的问题所在，就是在古井里挖出的那具古尸出了问题。"

"Đúng. Việc xây mộ tổ ở vị trí đó là một việc bất đắc dĩ, điều này tất nhiên phải liên quan đến mảnh giấy của Thẩm Một Mắt. Và cái vấn đề bất đắc dĩ mà ta nghĩ đến, chính là xác cổ đào được trong giếng cổ đã xảy ra chuyện."

表公听着，吸了一口水烟，道："这么说来——"说了欲言又止。

Biểu công nghe xong, rít một hơi thuốc lào, nói: "Nói như vậy thì—" Ông nói rồi lại ngập ngừng.

"我对这些基本能确定，所以我就开始考虑，这些因素下，当时最有可能的是一个什么情况，想来想去，我就意识到，那具被螺蛳包住的女尸，是一具窨尸，而之前挖出的时候，井口压着刻着字的大石头，显然是用来封死井口，那么这具窨尸可能是出了什么问题，给人扑在里面。而这里几代前就盗墓之风繁盛——"

"Những điều này ta cơ bản có thể xác định, cho nên ta bắt đầu xem xét, với những yếu tố này, tình huống lúc đó có khả năng nhất là gì. Nghĩ đi nghĩ lại, ta chợt nhận ra, thi thể nữ bị ốc sên bọc kín kia là một 'yếm thi' (âm thi). Hơn nữa, lúc đào lên, miệng giếng bị đè bằng một tảng đá lớn có khắc chữ, rõ ràng là dùng để bịt kín miệng giếng. Vậy thì thi thể yếm thi này có thể đã gặp vấn đề gì đó, nên người ta mới ném vào trong. Và nơi này cách đây mấy đời đã rất thịnh hành việc trộm mộ—"

听到这里，我忽然明白了，"你是说，那独眼沈认为，这具古尸不是给人害死的，而是——"

Nghe đến đây, tôi chợt hiểu ra, "Ý chú là, Thẩm Mắt Một cho rằng thi thể cổ này không phải bị người ta hại chết, mà là—"

"浑身赤·裸，没有任何的首饰配玉，显然是盗墓之后被人掠去身上所有的东西，然后丢入井中，加上外面还有另外的骨骸，这古井可能之前是土夫子毁尸的地方，而且，他们可能还是盗鲜货的，就是盗的是新下葬的死人。"

"Toàn thân trần truồng, không có bất kỳ trang sức hay ngọc bội nào, rõ ràng là bị người ta cướp sạch mọi thứ sau khi trộm mộ, rồi ném xuống giếng. Thêm vào đó, bên ngoài còn có những bộ xương khác, giếng cổ này có lẽ trước đây là nơi những 'thổ phu tử' (kẻ trộm mộ) tiêu hủy xác, và họ có thể còn là những kẻ 'đạo tiên hóa' (trộm xác mới chôn)."

我立即点头同意"精辟啊。"

Tôi lập tức gật đầu đồng ý, "Thật là tinh tế!"

"这具女尸浑身发着腐绿，死而不僵，有起尸的嫌疑，恐怕再埋一段时间就要出来害人了。"二叔道："当时的土夫子可能也这么想，所以急急抛入了井中，用巨石压井并做了警告的几号，这井中抛着多具腐尸，食腐的泥螺大量繁殖，数量极多，于是争抢新尸，结果被尸毒毒死，覆盖在尸体表面，形成了密闭的棺材，使得这具女尸保存了下来——当然，这也只是推测。"二叔话风转了一下，"考古只能无限接近真相，但是永远不能划等号。"

"Thi thể nữ này toàn thân bốc ra màu xanh thối rữa, chết mà không cứng, có nghi ngờ là 'khởi thi' (xác sống lại). E rằng nếu chôn thêm một thời gian nữa sẽ bò ra hại người." Hai chú nói, "Những thổ phu tử lúc đó có lẽ cũng nghĩ như vậy, nên vội vàng ném vào giếng, dùng đá lớn đè giếng và làm dấu cảnh báo. Trong giếng có nhiều thi thể thối rữa, ốc sên ăn xác thối sinh sôi nảy nở rất nhiều, chúng tranh giành xác mới, kết quả bị thi độc làm chết, bao phủ trên bề mặt thi thể, tạo thành một chiếc quan tài kín, nhờ đó thi thể nữ này được bảo quản. Dĩ nhiên, đây cũng chỉ là suy đoán." Hai chú thay đổi giọng điệu, "Khảo cổ chỉ có thể tiếp cận vô hạn đến sự thật, nhưng không bao giờ có thể bằng sự thật."

"你继续说。"表公点头道。

"Chú tiếp tục đi," Biểu công gật đầu nói.

"然后问题就来了，善成公开凿了古井，挖出了古尸放置在祠堂之内，如果是普通死人，大约就是烧了算了，坟地不吉利，再换一块便是，为何他们在那个时候请了风水先生，我想必然是那具古尸出了什么匪夷所思的变化，引起了善成公的恐慌。想到这里，我便发现这些事情似乎可以连起来了。"二叔揉了揉太阳穴："当时的风水先生大部分都是神棍，必然会趁此机会所要钱财，定然编了什么诡异的谎话。"

"Và rồi vấn đề xuất hiện, Thiện Thành Công đào giếng cổ, đào ra xác cổ và đặt trong từ đường. Nếu là người chết bình thường, có lẽ là thiêu rồi thôi, khu mộ không lành thì đổi sang khu khác là được. Tại sao lúc đó họ lại phải mời thầy phong thủy? Ta nghĩ nhất định là thi thể cổ đó đã xảy ra một biến cố kỳ lạ nào đó, gây ra sự hoảng sợ cho Thiện Thành Công. Nghĩ đến đây, ta chợt thấy những chuyện này dường như có thể được liên kết lại." Hai chú xoa thái dương: "Đa số thầy phong thủy thời đó đều là thần côn (kẻ lừa bịp), chắc chắn sẽ nhân cơ hội này mà đòi tiền bạc, và chắc chắn đã bịa ra lời nói dối quái gở nào đó."

"徐阿琴说那个风水先生没要钱啊。"

"Từ A Cầm nói thầy phong thủy đó không lấy tiền mà."

"那个时候的习俗，请风水先生不是给钱，而是赠物，现在很多算命的也是这样，说不要钱，你要是诚信谢我，我就要你身上一样东西，你'送'给我。你老爹上次就是给人骗去一块表，所以风水先生不会吃亏，必然是得了比钱更大好处。"二叔道："于是我就考虑，那风水先生出的是什么馊主意，我把那些神棍惯用的伎俩过了一遍，就有了一个相当骇人听闻的想法。"

"Tục lệ thời đó, mời thầy phong thủy không phải là đưa tiền, mà là tặng vật. Bây giờ nhiều người xem bói cũng vậy, nói là không cần tiền, nhưng nếu anh thành tâm tạ ơn tôi, tôi sẽ lấy một vật trên người anh, anh 'tặng' cho tôi. Cha anh lần trước chính là bị người ta lừa mất một chiếc đồng hồ. Cho nên thầy phong thủy sẽ không chịu thiệt, chắc chắn đã nhận được lợi ích lớn hơn tiền." Hai chú nói: "Vì vậy ta bắt đầu xem xét, thầy phong thủy đó đã đưa ra cái 'chủ ý tồi' gì. Ta lướt qua những chiêu trò quen thuộc của đám thần côn đó một lượt, và có một ý nghĩ vô cùng kinh hoàng."

"是什么？老二你直接说行不行？你他娘的都快赶上你茶馆里说书的那个蔡老二了。"三叔道。

"Là gì? Lão Nhị, chú nói thẳng đi được không? Chú chết tiệt sắp đuổi kịp lão Nhị Thái nói sách trong quán trà của chú rồi đấy." Ba chú nói.

"是阴婚。"

"Là Âm hôn."

"阴婚?"

"Âm hôn?"

"对，娶鬼妻，那风水先生肯定说的这样的内容：善成公惊扰了鬼尸，这具女尸出现异状，必然要成厉鬼，要保家宅平安，只有娶了这具女尸，让她登籍入坟，否着整个村子都可能遭殃，所以在族长的压力下，善成公才不得以把祖坟修在了原来的地方。"

"Đúng, cưới quỷ thê. Thầy phong thủy đó chắc chắn đã nói nội dung như thế này: Thiện Thành Công đã kinh động đến quỷ thi, thi thể nữ này xuất hiện dị trạng, nhất định sẽ trở thành lệ quỷ. Muốn giữ cho gia trạch bình an, chỉ có cách cưới thi thể nữ này, để nàng ghi danh vào gia phả, nhập vào mộ tổ, nếu không cả làng đều có thể gặp tai ương. Cho nên, dưới áp lực của tộc trưởng, Thiện Thành Công mới bất đắc dĩ xây mộ tổ ở chỗ cũ."

我出了一身的冷汗，感觉有点恶心，几个人都不说话，隔了一会儿三叔道："需要洞房吗？"

Tôi toát mồ hôi lạnh, cảm thấy hơi ghê tởm, mấy người đều im lặng. Một lúc sau, Ba chú hỏi: "Có cần động phòng không?"

"我们不需要知道这种细节。"二叔悠然道："这些全是我的猜测，所以我就在想看看族谱，能不能找到能证明我想法的线索，现在看来，这想法还是有一定可能的。这位安氏，估计就是那具井下的古尸。也就是无名棺中的尸首，而何氏虽然名为偏房，却是实际的正室，所以两具棺材必须都入祖坟，这事情太过于晦涩，所以 ——"

"Chúng ta không cần biết những chi tiết đó." Hai chú thản nhiên nói: "Đây hoàn toàn là suy đoán của ta, cho nên ta mới muốn xem gia phả, xem có thể tìm thấy manh mối nào chứng minh ý nghĩ của ta không. Bây giờ xem ra, ý nghĩ này vẫn có khả năng nhất định. Vị An Thị này, có lẽ chính là thi thể cổ dưới giếng đó. Tức là thi thể trong 'vô danh quan' (quan tài không tên). Còn bà Hà Thị tuy mang danh là 'thiếp' (phòng phụ), nhưng lại là 'chính thất' (vợ cả) thực sự, cho nên hai chiếc quan tài đều phải nhập vào mộ tổ. Chuyện này quá mức tối tăm, nên—"

"要是我我肯定也不想别人知道。"三叔道。

"Nếu là tôi, tôi chắc chắn cũng không muốn người khác biết." Ba chú nói.

"那么，这么说来，那螺蛳聚成的鬼影子，启不是应了那风水先生的说法，是那具古尸的厉鬼？"我忽然背脊一凉。

"Vậy thì, nói như vậy, cái bóng ma được tạo thành từ ốc sên đó, chẳng phải đã ứng nghiệm với lời nói của thầy phong thủy, là lệ quỷ của thi thể cổ đó sao?" Tôi chợt thấy lạnh sống lưng.

"非也。"二叔放下族谱："所谓厉鬼凶妖，都是空穴来风，清朝时候的事情了，他们那时候的人信，我们怎么可以信。"

"Không phải." Hai chú đặt gia phả xuống: "Cái gọi là lệ quỷ, hung yêu, đều là tin đồn nhảm. Chuyện từ thời Thanh rồi, người thời đó tin, sao chúng ta có thể tin được."