我蹲下身子来，再一次试图辨认这几个奇怪的洋文符号，但是同样无果，线条过于凌乱，虽然能够看出和我们刚才在方洞口看到的是同一个词语，但是到底是哪几个字母组成的，无法拆解，我甚至怀疑起这到底是不是英文。

Tôi ngồi thụp xuống, cố gắng đọc mấy kí tự tiếng Anh này thêm lần nữa, nhưng vẫn không có kết quả. Những đường nét này quá mức lộn xộn, tuy có thể nhận ra nó chính là từ chúng tôi đã thấy ở cửa động vuông ban nãy, nhưng rốt cuộc hợp thành chữ gì thì không thể dịch ra nổi, khiến tôi thậm chí bắt đầu hoài nghi đây không phải chữ cái tiếng Anh.

胖子也很好奇："你确定这不是你们那个三爷留下的?"

Bàn Tử cũng tỏ ra hiếu kì, hỏi: "Anh chắc chắn cái này không phải do Tam Gia nhà anh lưu lại chứ?"

潘子点头，表示绝对肯定，"三爷没这么花哨，他要留记号，一般就是敲出个崁就行了。这肯定不是三爷留下的，我觉得小心点好，记号不一定全是用来引路的。"

Phan Tử gật đầu, tỏ ý khẳng định tuyệt đối: "Tam Gia không màu mè như thế, nếu phải lưu lại kí hiệu, bình thường chỉ cần nhìn một cái là đoán ra. Đây chắc chắn không phải ký hiệu do Tam Gia để lại, tôi thấy nên cẩn thận một chút. Kí hiệu chưa chắc đã dùng để chỉ đường đâu."

我明白的他意思，如果这记号不是引路的，那就可能是一种危险的警告。

Tôi hiểu ý của Phan Tử, nếu kí hiệu này không dùng để chỉ đường thì có thể là một loại cảnh báo nguy hiểm. 

不过我在海底墓穴里看到那符号之后并没有发生什么危险的事情，而且甬道就两条，不是走这一条就是那一条，两条都没把握，随便选哪条都一样，此时犹豫似乎没什么意义。

Nhưng lúc ở ngôi mộ dưới đáy biển kia, sau khi trông thấy mấy kí hiệu này cũng không xảy ra chuyện gì nguy hiểm. Hơn nữa hành lang có hai nhánh, không rẽ vào nhánh này thì cũng vào nhánh kia, cả hai đều không chắc chắn, chọn nhánh nào cũng như nhau cả, lúc này do dự cũng vô ích.

还是胖子在前面带头，我跟在胖子后面，走进甬道。

Vậy là Bàn Tử vẫn xung phong đi đầu, tôi bám theo sau, tiến vào hành lang. 

里面非常宽，足可以并排开两辆解放卡车，胖子一进去，就说里这是条骡道，就是施工的时候走骡车的道，这确实有可能，因为我从来没见过这么宽阔的墓道，地面上还隐约可以看到当年的车辙痕迹，但是离奇是，甬道竟然里面很冷，温度不知道降了多少度，而且还有冷风从里面吹过来，似乎是通着外面，我们都知道无论什么古墓都很讲究密封性，这风从哪里吹来的?

Bên trong rất rộng, đủ cho hai con xe cam nhông sánh vai tiến vào. Bàn Tử chui vào, nói đây là la đạo, chính là đường dành cho xe la kéo lúc xây dựng công trình. Khả năng này rất lớn, bởi vì tôi chưa bao giờ thấy mộ đạo nào rộng đến thế. Trên mặt đất còn có thể nhìn thấy lờ mờ những vết bánh xe từ thời đó, nhưng lạ thay bên trong hành lang này rất lạnh, nhiệt độ không biết đã giảm bao nhiêu nhưng lại có gió lạnh từ bên trong thổi ra, hình như nó thông ra ngoài trời. Chúng tôi đều biết cổ mộ nào cũng chú trọng sự kín đáo, vậy gió này từ đâu thổi tới?

"这是自来风"潘子给气氛感染，压低声音对我说："咱们老祖宗说这叫鬼喘气，在大墓里经常有这种事情，不过没什么危险。"

"Đây là tự lai phong." Phan Tử cũng bị bầu không khí ở đây ảnh hưởng, hạ giọng nói với tôi: "Các cụ chúng ta ngày xưa gọi cái này là quỷ thở, trong những ngôi mộ lớn thường xuyên gặp chuyện này, không có gì nguy hiểm đâu."

"有解释吗?怎么产生的?"我问道。

"Có căn nguyên gì không? Nó sinh ra như thế nào?" Tôi hỏi.

潘子摇头，"传下来大多数只有个说法，没人去研究过，而且这事情最好也别去研究。"

Phan Tử lắc đầu: "Từ xưa truyền lại chỉ có thuyết pháp, cũng chẳng ai nghiên cứu làm gì, hơn nữa mấy cái chuyện thế này tốt nhất đừng có nghiên cứu."

我心说也是，在那个时代，盗墓都是为了温饱，只要知道危险不危险就行了，各种奇怪的现象到底是怎么产生的，实在无暇顾及。

Tôi thầm nghĩ cũng phải thôi, vào thời đó dân trộm mộ đều là vì miếng cơm manh áo, chỉ cần biết có nguy hiểm hay không, chứ còn các hiện tượng kì quái sinh ra như thế nào thì cũng không hơi đâu mà bận tâm.

甬道刚开始的一段还算平整，到后来就开始发现坍塌很地面碎裂的情况，很多黑色的石板都从地上撬了起来，使得地面高低起伏，这是地壳运动造成的自然破坏，甬道的两边每隔一段距离都有一种加固的拱梁，上面都雕着单龙盘柱，很多都开裂了，我想如果没有这个加固的措施，这条甬道早就塌了。

Hành lang đoạn đầu còn bằng phẳng, một lúc sau đã bắt đầu phát hiện tình trạng sụt lún, mặt đá vỡ vụn. Vô số phiến đá đen lộ ra trên mặt đất, khiến con đường trở nên cao thấp nhấp nhô, đây là thiệt hại tự nhiên gây ra do sự vận động của vỏ trái đất. Hai bên hành lang cách một đoạn lại có một cái xà hình vòm gia cố, bên trên đều khắc hình rồng uốn quanh, rất nhiều cây xà đã bị rạn nứt. Tôi nghĩ nếu không có mấy cái trụ này gia cố thì hành lang đã sụp từ đời nào rồi.

一路无话，几个人安静的走了七八十米，胖子突然停了下来，在前面道："门?"

Dọc đường không ai mở miệng, mọi người đều lặng lẽ đi hết bảy, tám mươi mét. Bỗng Bàn Tử đột ngột dừng lại, nói: "Cửa à?"

我们都停了下来，手电照向前面，只见甬道的尽头，出现了一道黑色的石头墓门，门上飞檐和瓦当上都雕刻着云龙、草龙和双狮戏球的图案，门卷好像是金属的，左门上雕刻着一只羊，右门上雕刻着另一只不知名的东西。走近一看，石门关的紧紧的，门缝和门栓的地方都用铜浆封死了，但是左边的门上，羊的肚子上，给人炸开了一个脸盆大的破洞，冷风就是从这里面吹出来的。

Chúng tôi dừng lại, chiếu đèn pin về phía trước, chỉ thấy cuối hành lang xuất hiện một cánh cửa mộ bằng đá đen. Mái cong và ngói úp bên trên cánh cửa đều trạm trổ hoa văn vân long, thảo long và song sư hí cầu. Bản lề cửa hình như làm từ kim loại, trên cánh cửa bên trái khắc hình một con dê, bên phải khắc hình một thứ gì đó không rõ tên. Đến gần ngắm nghía mới biết cửa đá đóng rất chặt, khe cửa lẫn chốt cửa đều dùng đồng lỏng bịt kín, nhưng trên bụng con dê ở cánh cửa bên trái đã bị người ta nổ ra một cái lỗ to bằng miệng chậu, gió lạnh chính là từ đây thổi ra.

"这不是门。"我推了推："打不开的就不是门，这是封石，是用大块的黑石头垒砌，然后用铜水封死冻结成一个整体，做成门的样子，胖子说的没错，这条甬道是骡道，修的这么宽，是为了便于骡子拖动这些石头。"

"Đây không phải cửa." Tôi đẩy thử: "Không mở ra được thì không phải cửa. Đây là phong thạch, chỉ là một khối đá lớn chồng lên chỗ này, sau đó dùng đồng nóng chảy bịt kín lại thành một khối hoàn chỉnh, tạo hình cánh cửa. Bàn Tử nói đúng, hành lang này là la đạo, xây rộng như thế để la dễ dàng vận chuyển những khối đá này."

胖子蹲下来看了看墓门上的破洞："墓道里有封石，看样子这条墓道应该挺重要，能通到地宫的中心，路算是没错，那标记看来真的是给我们引路的。而且洞都开好了，他们已经进去了。"说着探入半个头，把手电伸进去，照里面的情形。

Bàn Tử ngồi thụp xuống, ngắm nghĩa cái lỗ bị phá ra trên cánh cửa. "Trong mộ đạo có phong thạch, xem ra mộ đạo này rất quan trọng, có thể thông đến trung tâm địa cung. Coi như chúng ta đã đi đúng đường, dấu hiệu kia có lẽ thật sự muốn chỉ đường cho chúng ta. Hơn nữa nổ ra một cái lỗ to tổ chảng thế này chứng tỏ bọn họ đã vào rồi." Nói rồi thò nửa cái đầu vào, cầm đèn pin chiếu khắp xung quanh.

我们问他怎么样，里面有什么东西?

Chúng tôi hỏi hắn thế nào, bên trong có gì không?

他说："还是墓道，里面还有一道封石，看样子万奴皇帝从小缺少安全感。"

Hắn nói: "Vẫn là đường đi thôi, bên trong còn một tảng phong thạch nữa, xem ra Vạn Nô hoàng đế từ nhỏ đã có cảm giác thiếu an toàn."

我说："扯蛋，你家的门还三保险呢，封石最少也有三块，三千世界，你懂吗。"

Tôi nói: "Tào lao. Đến cửa nhà anh còn có ba lần khóa, phong thạch ít nhất cũng có ba khối, đó là ba nghìn thế giới, anh hiểu không?"

胖子没听到我说什么，他把手电往里面一放，缩身窜进了门上的洞里，到了封石的对面。我听到他打了个磕巴，自言自语道："我操，好冷。"

Bàn Tử không nghe thấy tôi nói gì, hắn ném cái đèn pin vào bên trong, co người chui qua cái lỗ, bước về phía tảng phong thạch trước mặt. Tôi nghe tiếng hắn lắp bắp một mình: "Đệch, lạnh thấy mẹ luôn."

潘子把枪给他递进去，跟着他也爬进去，我跟在后面，顺子殿后，都爬进了洞里，果然后面还是墓道，温度比另一面更低，人马上就有浑身发紧的感觉，正前面还是一道封石，不过这一道就比较简陋，没有外面的飞檐。封石上同样给炸了一个洞，比刚才那个更大。

Phan Tử đưa khẩu súng cho hắn cầm rồi cũng chui sang theo hắn. Tôi bám ngay sau Phan Tử, còn Thuận Tử đi sau cùng, cả đám chui hết vào động. Quả nhiên đằng sau vẫn là mộ đạo, nhiệt độ hạ thấp, người tức khắc có cảm giác run rẩy. Phía trước vẫn còn một khối phong thạch, nhưng khối đá này có vẻ đơn giản, không thấy mái cong trang trí bên ngoài. Trên mặt tảng phong thạch này cũng bị nổ ra một cái lỗ còn to hơn cái lỗ đầu tiên.

我们不做停留，继续爬了过去，后面还是一样，墓道继续延续，面前又是封石，上面还有洞。

Chúng tôi không dừng lại, tiếp tục tiến tới, phía sau vẫn như thế, mộ đạo cứ thế kéo dài, trước mặt lại là một tảng phong thạch, bên trên có một cái lỗ lớn.

"我操，他娘的还没完没了。"胖子嘀咕道。

"Đệch. Con mẹ nó, vẫn chưa hết à." Bàn Tử rủa xả.

我道："这很正常，一般的封石都七八吨重，长一点的墓道会有六七重封石，这些算是好的，厚度可能只有一半。咱们的老祖宗没炸药，对于这种封石塞道的古墓是一点办法都没有的。"

Tôi đáp: "Chuyện thường thôi, phong thạch thông thường đều nặng bảy tám tấn, mộ đạo hơi dài một chút sẽ có sáu, bảy tầng phong thạch. Tình hình xem ra khá thuận lợi, độ dày phong thạch cũng chỉ có một nửa. Tổ tiên chúng ta ngày xưa không có thuốc nổ, gặp những cổ mộ có phong thạch chắn đường thế này thì chỉ có nước bó tay."

说话间我们穿过了最后一道封石，我们面前出现了一个十字路口，另一条和我们所在这条甬道垂直交叉的墓道从我们面前穿过，而这条交叉的墓道比我们所在的甬道宽度还要宽一半，高度更是高的多。

Trong khi chuyện phiến, chúng tôi đã chui qua khối phong thạch cuối cùng. Trước mắt chúng tôi xuất hiện một ngã tư đường. Một mộ đạo khác cắt qua trước mặt,  giao vuông góc với hành lang chúng tôi đang đứng, mà cái mộ đạo này rộng gấp rưỡi hành lang, chiều cao còn lớn hơn rất nhiều.

我们陆续走到十字路口中央，发现这一条墓道不是刚才的那种黑色，而是一片丹红，上面是大量鲜艳的壁画长卷，几乎连成一体，一直覆盖到手电照不到地方，连墓道的顶上也全是彩色的壁画。

Chúng tôi lục tục đi đến giữa ngã tư đường, phát hiện mộ đạo này có màu đỏ hồng chứ không đen thui như vừa nãy, phía trên vẽ những bức bích họa rất đẹp, dường như nối liền với nhau, kéo dài đến những nơi mà ánh sáng đèn pin không chiếu tới được. Thậm chí trên đỉnh mộ đạo cũng là những bích họa màu sắc rực rỡ.

我赞叹了一声，"这条肯定是主墓道了，直接通到椁殿的直道，整座地下玄宫的中轴线，不然不会修饰的如此华丽。"

Tôi xuýt xoa tán thưởng: "Đây nhất định là mộ đạo chính thông thẳng đến quách điện rồi, cũng chính là trục đối xứng của cả tòa huyền cung dưới lòng đất, nếu không sẽ không trang trí hoa lệ cỡ này."

"别感慨了，咱们是贼，还是老问题，往哪里走?"胖子问道"快找找，附近还有引路的标记没有?"

"Đừng có vỗ tay tán thưởng. Chúng ta là trộm, vấn đề muôn thuở vẫn là đi hướng nào?" Bàn Tử hỏi: "Mau tìm xem quanh đây có dấu hiệu chỉ đường nào không?"

我们经过几次在狭窄坑道中的穿越，早已经失去了方向感，要分辨这条主墓道，哪一头是通往地宫中心，哪一头是通往主墓门，只有靠前人的提醒，不然只有丢硬币来猜了。

Sau mấy lần đi xuyên qua những đường hầm chật chội, chúng tôi đã sớm mất đi cảm giác về phương hướng. Muốn phân biệt mộ đạo chính này đầu nào thông đến trung tâm địa cung, đầu nào thông đến cửa mộ thì buộc phải dựa vào dấu hiệu của người đi trước, bằng không chỉ có nước tung tiền xu mà đoán hướng.

我们的手电光点在墓道里划来划去，寻找那种符号，红色的壁画发射出一种让人感觉十分不安全的光线，这里的壁画就是我们在入山之前，在温泉缝隙中看到的那种风格，全是在腾云的仙车和仕女，似乎没有什么特殊的意义，当然如果让考古的人来说，还是可以说出一些名堂，但是在我们看来，没有叙述性质的壁画就纯粹是装饰性，我们看不懂象征意义。

Chúng tôi chiếu đèn pin xẹt qua xẹt lại tìm kiếm kí hiệu, những bức bích họa màu đỏ phản chiếu lại một thứ ánh sáng khiến người ta có cảm giác hết sức bất an. Bích họa nơi này cùng một kiểu với tấm bích họa chúng tôi thấy trong khe suối nước nóng khi mới lên núi, tất cả đều là mỹ nữ cùng với xe tiên cưỡi trên mây, hình như không có ý nghĩa gì đặc biệt. Đương nhiên nếu mời nhà khảo cổ đến đây chắc chắn sẽ nói ra vài điều hay ho, nhưng dưới con mắt của chúng tôi, bích họa không có tính chất tự thuật thì đơn thuần chỉ để trang trí, cái ý nghĩa tượng trưng gì gì đó chúng tôi không nhìn ra nổi.

才找了一会，一边的潘子突然就"嗯"了一声，招呼我们过去。

Mới tìm được một lúc, Phan Tử bên cạnh đột nhiên "ồ" lên một tiếng, gọi chúng tôi lại.

我们凑过去，果然又发现了一个符号，给雕刻在一边的墓道墙角。

Chúng tôi vây quanh xem xét, quả nhiên phát hiện một kí hiệu khắc ở một góc tường mộ đạo.

"这他娘的省事情了，碰到倒斗界的活雷峰同志了。"胖子道。"咱们一路顺着走就行了。"

"Con mẹ nó, chúng ta gặp đồng chí Lôi Phong sống của giới đổ đấu rồi, thế là đỡ rách việc." Bàn Tử nói: "Chúng ta cứ lần theo đường này là đến nơi."

我这时却摇了摇头，因为看发现，这一个符号，和我们以前看到的那几个，已经不同了。

Tôi lắc đầu, bởi vì kí hiệu này trông không giống mấy kí hiệu chúng tôi đã tìm được trước đó.