#8. SỰ NGUY HIỂM CỦA ĐA DẠNG HOÁ DANH MỤC ĐẦU TƯ QUÁ MỨC

Chúng ta thường nghe các chuyên gia trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán khuyên rằng nên đa dạng hóa danh mục đầu tư hay nói hình ảnh hơn là “không để trứng vào một giỏ”. Điều này đúng và thực sự quan trọng trong việc quản trị rủi ro.
Tuy nhiên đa dạng hóa đến mức nào để đảm bảo giảm thiểu rủi ro trong đầu tư đồng thời mang lại lợi nhuận kỳ vọng thì không phải ai cũng biết.
Thế nào là đa dạng hóa danh mục đầu tư?
Đa dạng hóa danh mục đầu tư có thể hiểu một cách đơn giản là không đầu tư tập trung vào một cổ phiếu hoặc một nhóm cổ phiếu cùng ngành hoặc cùng vào một loại tài sản (như cổ phiếu, vàng hay bất động sản) nhằm giảm thiểu rủi ro do biến động của một cổ phiếu, một nhóm cổ phiếu, hoặc một loại tài sản nào đó mang lại.
Tất nhiên ở chiều ngược lại, việc đa dạng hóa danh mục đầu tư cũng sẽ làm giảm lợi nhuận kỳ vọng.
Nhưng với châm ngôn “không để mất tiền” thì đa dạng hóa danh mục đầu tư là việc làm cần thiết và quan trọng hơn trong hoạt động đầu tư.
Việc đa dạng hóa danh mục đầu tư giúp làm giảm thiểu các rủi ro đơn lẻ nhưng không thể tránh được những rủi ro hệ thống (có ảnh hưởng gần như tới hầu hết các cổ phiếu)
Đa dạng hóa đến mức nào là tốt nhất?
Các nghiên cứu đã chỉ ra việc đa dạng hóa danh mục đầu tư có thể làm giảm thiểu những rủi ro riêng lẻ của các cổ phiếu trong danh mục.
Tuy nhiên hiệu quả đạt được của việc đa dạng hóa sẽ giảm dần cùng với số lượng các cổ phiếu trong danh mục.
Những nghiên cứu của Edwin J.Elton và Martin J.Gruber trong cuốn sách “Modern Portfolio Theory and Investment Analysis” đã đưa ra biểu đồ biểu diễn độ lệch chuẩn (đo lường rủi ro) cùng với số lượng các cổ phiếu trong danh mục.
Có thể nhận thấy rủi ro danh mục đầu tư sẽ giảm xuống khi tăng số lượng cổ phiếu từ 1 cổ phiếu đến 20 cổ phiếu, mức độ rủi ro giảm từ 49.2% xuống còn 20%. Trong khi nếu gia tăng số lượng cổ phiếu từ 20 lên đến 200 cổ phiếu thì mức độ rủi ro chỉ giảm thêm 0.8%.
Hay nói cách khác, việc đa dạng hóa danh mục đầu tư vượt lên trên 20 cổ phiếu trong danh mục sẽ không còn tác dụng đáng kể đối với việc giảm thiểu rủi ro đơn lẻ của từng cổ phiếu.
Khi đó danh mục đầu tư gần như sẽ có rủi ro tương đương với thị trường chung.
Sự nguy hiểm của việc đa dạng hóa danh mục đầu tư quá mức.
Đa dạng hóa quá mức (sở hữu trên 20 mã chứng khoán trong danh mục) không những không mang lại sự giảm thiểu đáng kể nào về rủi ro trong đầu tư thậm chí còn nguy hiểm hơn đó là khiến hoạt động đầu tư trở nên kém hiệu quả.
Hiệu quả đầu tư giảm còn bởi việc quản lý danh mục đầu tư với số lượng cổ phiếu quá lớn trở thành một gánh nặng.
Warren Buffett có nói rằng, “đa dạng hóa là việc làm của những người không hiểu biết”. Nếu bạn đa dạng hóa danh mục đầu tư quá mức, bạn có thể không mất nhiều, nhưng cũng sẽ không được nhiều.
Thực tế đầu tư cho thấy xu hướng đa dạng hóa danh mục đầu tư đến 20 mã chứng khoán hoặc hơn thường chỉ xuất hiện ở những quỹ đầu tư, hay các tổ chức đầu tư với quy mô vốn lớn.
Ngược lại, nhà đầu tư với quy mô vốn nhỏ thường có xu hướng tìm cách giảm số lượng các mã chứng khoán trong danh mục để thuận lợi cho việc quản lý danh mục và tối ưu hóa lợi nhuận.
Còn với bạn, bạn đang đa dạng hóa danh mục đầu tư ở mức nào?

#9. LỰA CHỌN CỔ PHIẾU: HÃY ĐỢI THỦY TRIỀU RÚT.

Lựa chọn cổ phiếu trước nay vẫn là vấn đề khó nhằn trong đầu tư chứng khoán. Gửi tiền vào cổ phiếu nào để sinh lợi hay ít nhất là không thua lỗ.
Trong một xu hướng tăng, giới đầu tư còn đặt ra yêu cầu cao hơn là lựa được những cổ phiếu mạnh nhất thị trường.
Chúng ta có thể dễ dàng tìm ra các cổ phiếu có trạng thái mạnh trên thị trường, tất cả đã nằm trong danh sách cổ phiếu mạnh.
Tuy nhiên chúng ta không thể mua hết toàn bộ những cổ phiếu trong danh sách này mà chỉ có thể lựa chọn một số cổ phiếu trong đó.
Gợi ý một kỹ thuật để lựa chọn những cổ phiếu mạnh nhất để đầu tư tại thời điểm lựa chọn đó là kỹ thuật “đợi thủy triều rút”.
Lựa chọn cổ phiếu sử dụng kỹ thuật “Đợi thủy triều rút”.
Thời điểm áp dụng kỹ thuật “Đợi thủy triều rút” đó là khi thị trường tăng điểm và các mã chứng khoán tăng điểm ồ ạt.
Việc này nếu xảy ra vào cuối phiên giao dịch thì đó là một tín hiệu tích cực chung cho cả thị trường, tuy nhiên nếu xảy ra vào đầu phiên giao dịch thì cần phải bình tĩnh để đợi sự hưng phấn đó đi qua, thị trường chuyển sang trạng thái cân bằng hoặc điều chỉnh.
Bởi khi thị trường tăng điểm ồ ạt, cảm giác về sức mạnh của các cổ phiếu có vẻ rất giống nhau, nhà đầu tư thường rất dễ bị cuốn theo diễn biến của bảng giá mà có thể lựa chọn không đúng Cổ phiếu mạnh.
Vì vậy hãy đợi thủy triều rút, những cổ phiếu mạnh sẽ là những cổ phiếu “khỏa thân” trên bãi biển, còn những cổ phiếu “giả vờ” mạnh trước đó sẽ rút cùng thủy triều.
Khi đó việc lựa chọn cổ phiếu mạnh sẽ dễ dàng hơn và chính xác hơn.
Kỹ thuật lựa chọn cổ phiếu này cũng được áp dụng để đánh giá lại sức mạnh các cổ phiếu hiện có trong danh mục.
Trong một xu thế thủy triều lên nếu các cổ phiếu mạnh đang nắm giữ trong danh mục không tăng một cách tương ứng mà giảm trở lại khi thủy triều rút thì đó là một dấu hiệu suy yếu và cân nhắc điều chỉnh tỷ trọng trong danh mục cho phù hợp với sức mạnh của cổ phiếu.
Hãy đợi thủy triều rút và những cổ phiếu mạnh nhất sẽ là những cổ phiếu “khỏa thân” trên bãi biển.

#10. MUỐN ĐẦU TƯ CHỨNG KHOÁN HIỆU QUẢ HƠN. HÃY THỰC HIỆN 3 BƯỚC SAU.

Muốn đầu tư chứng khoán hiệu quả hơn.
Hãy thực hiện 3 bước sau:

Bạn cần chuẩn bị tốt để đầu tư chứng khoán hiệu quả hơn.
Nếu bạn đã hài lòng với kết quả đầu tư của mình, chúc mừng bạn; nếu chưa hãy cùng xem điều gì đang cản trở bạn đạt đến hiệu quả đầu tư tốt hơn.
Trước tiên, có 1 điều chắc chắn phần lớn các bạn sẽ đồng ý với tôi, đó chính là tâm lý có ảnh hưởng lớn tới kết quả đầu tư.
Chúng ta chơi chứng khoán dù theo cách nào, ở một góc độ khác đó chính là tham gia một cuộc chơi về mặt tâm lý.
Ngoài những yếu tố liên quan tới lý tính như đánh giá, phân tích…, yếu tố cảm tính chính là động lực có ảnh hưởng lớn tới việc ra quyết định đầu tư.
Một ví dụ nho nhỏ đã được chứng minh: Khi chúng ta nhìn thấy cổ phiếu lộ mức giá trần (CE), nhu cầu và mong muốn sở hữu cổ phiếu đó sẽ cao hơn khi cổ phiếu đó đang tham chiếu, giá xanh.
Lý do? Bởi vì sự khan hiếm đã xuất hiện, số lượng cổ phiếu đó có thể sẽ hết và không mua được nữa.
Tâm lý sợ lỡ tàu đã khiến nhà đầu tư quyết định mua nhanh hơn khi thấy giá sắp tăng trần. Lúc này cảm tính đang thắng thế.
Cũng từ yếu tố cảm tính này mà đôi lúc bạn có thể sẽ ước: giá như mình bình tĩnh hơn, xem xét kỹ hơn.
Tâm lý có ảnh hưởng lớn đến hành vi đầu tư. Hành vi đầu tư ảnh hưởng tới hiệu quả đầu tư.
Những nhà đầu tư có kinh nghiệm thị trường, yếu tố cảm tính trong họ sẽ giảm dần và họ ít bị thị trường tác động hay chi phối tâm lý nữa. (tất nhiên là không thể tuyệt đối).
Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ tới các bạn 3 bước để đầu tư chứng khoán hiệu quả hơn ,đây không phải các bước đi về mặt kỹ thuật, đây là các bước đi về mặt tâm lý.

Hãy bắt đầu!

✓ Bước 1: Thư giãn trước khi giao dịch chứng khoán

Thư giãn là cách bạn làm cho trạng thái tâm lý của bạn trở về trạng thái cân bằng hơn.
Hãy làm tất cả những gì bạn thích để đạt được điều đó vì đó là cách để đầu tư chứng khoán hiệu quả hơn.
Bởi như đã nói ở trên, một trong những nguyên nhân khiến bạn ước: “giá như mình bình tĩnh hơn” chính là vì những trạng thái tâm lý trước khi giao dịch.
Hãy xem các trạng thái tâm lý bạn thường gặp:
Quá hưng phấn, hào hứng.
Một số cổ phiếu của bạn tăng mạnh hôm qua hoặc liên tiếp trong tuần qua. Tài khoản của bạn tăng lên nhanh chóng, bạn kiếm nhiều tiền bất ngờ.
Quá tuyệt vời, bạn cảm thấy như mình đang đi đúng hướng, bạn thấy số lãi của mình ngày một nhiều lên.
Bạn thấy mình đầu tư chứng khoán hiệu quả và bạn có thể :
– Mạnh tay mua một số lượng cổ phiếu lớn hơn
– “Yêu” cổ phiếu đang nắm giữ hơn.
– Liên tiếp mở ra các điểm mua mới, mở rộng quá đà danh mục, muốn vơ vét nhiều hơn, giao dịch nhiều hơn hay còn gọi là over trade (mua bán quá đà).
– Quên đi những nguyên tắc về quản trị rủi ro
Nếu bạn không thế giữ được trạng thái tâm lý cân bằng, thị trường sẽ làm điều đó giúp bạn bằng những phiên điều chỉnh, có thể là khá mạnh và bạn sẽ rơi vào trạng thái khó xử bởi niềm tin vào cổ phiếu đang lên cao trong khi các nguyên tắc về quản trị rủi ro đang yêu cầu bạn cutloss.
Trạng thái này những ai đã tham gia thị trường đều đã từng gặp phải, và đa số là khi thị trường đang ở đỉnh, sự hào hứng và lạc quan cũng đang ở mức cao nhất.
Quá chán nản, bi quan.
Đây là trạng thái không nhà đầu tư nào muốn rơi vào nhưng phần lớn thời gian (theo thống kê) tâm lý thị trường sẽ rơi vào trạng thái tâm lý này.
Sẽ ra sao khi bạn bước vào giao dịch với tâm lý chán nản, bi quan?
– Bạn lo lắng thị trường sẽ tiếp tục giảm điểm và kể cả chưa vi phạm nguyên tắc bán, bạn cũng sẽ bán ra cổ phiếu.
– Bạn mua cổ phiếu trong sự rụt rè, rón rén, có thể bỏ qua cơ hội hoặc mua vào không đủ lượng và lại rơi vào trạng thái tiếc nuối sau đó.
Tôi cũng đã từng trở nên quá hào hứng và phấn khích khi đạt những mức lợi nhuận tăng gấp đôi trong vòng một thời gian ngắn mà quên đi những nguyên tắc quản trị rủi ro.
Hậu quả của sự phấn khích đó bao giờ cũng là bị thị trường lấy lại ít nhiều thành quả và nếu không tỉnh táo có thể còn bị âm vào vốn.
Do vậy có 1 thứ tôi thường tìm cách tránh xa để tránh ảnh hưởng tâm lý:
– Bảng giá chứng khoán:
Tin tôi đi, những con số đang nhảy nhót trên bảng điện đang điều khiển suy nghĩ của bạn đó, bạn cần tìm cách tránh xa nó, hạn chế xem nhiều nhất nếu có thể.
Và như đã nói ở trên, tâm lý có ảnh hưởng lớn đến việc đầu tư chứng khoán hiệu quả.

✓Bước 2: Tìm cơ hội bên cạnh những cổ phiếu yêu thích

Đầu tư chứng khoán một thời gian sẽ khiến cho một nhà đầu tư có xu hướng thích giao dịch một nhóm cổ phiếu hoặc một cổ phiếu nào đó hơn những cổ phiếu khác hay còn gọi là những cổ phiếu yêu thích.
Tất nhiên tôi đang nói đến góc độ yêu thích khiến bạn trở nên mất đi sự tỉnh táo. Còn nếu những cổ phiếu đó phù hợp với cách chơi của bạn thì đó hoàn toàn là một lựa chọn tốt.
Bạn chỉ có thể đầu tư chứng khoán hiệu quả khi làm cái bạn hiểu biết rõ nhất.
Có rất nhiều lý do khiến chúng ta yêu thích cổ phiếu:
– Cổ phiếu đó đã từng hoặc đang mang lại lợi nhuận cho chúng ta.
– Chúng ta biết nhiều thông tin về cổ phiếu đó hơn.
– Những người chúng ta tin tưởng gợi ý cho chúng ta đầu tư vào cổ phiếu đó.
Bạn cần nhớ một điều : Thị trường luôn thay đổi.
Những cổ phiếu bạn yêu thích có thể sẽ không còn là lựa chọn của thị trường trong thời gian sắp tới.
Tình yêu nên mang theo, nhưng cơ hội mới là lựa chọn của bạn.
Tôi đã học được cách không chỉ theo dõi các cổ phiếu yêu thích mà còn đón nhận các cơ hội từ những cổ phiếu khác mà thị trường mang lại.
Đó có thể từng là những cổ phiếu lúc trước tôi không đánh giá cao, nhưng không sao, quan điểm tôi đã khác, tôi muốn sở hữu trạng thái mạnh của cổ phiếu thay vì cổ phiếu, nên bất cứ cổ phiếu nào mang lại điều đó tôi đều WELCOME.
Kết quả là tôi đã đầu tư chứng khoán hiệu quả hơn, mất ít thời gian hơn, cảm thấy nhẹ nhàng và ít chịu tác động về mặt tâm lý hơn (đôi khi còn thấy thờ ơ với những biến động của thị trường chứng khoán).

✓ Bước 3: Thực hiện đúng nguyên tắc giúp đầu tư chứng khoán hiệu quả

Khi đã trải qua 2 bước trên, bạn sẽ có một tâm thế vô cùng tốt để đón nhận những cơ hội mà thị trường mang lại với sự tỉnh táo, sáng suốt nhất. Chỉ cần 2 bước trên, tôi chắc chắn bạn sẽ đầu tư chứng khoán hiệu quả hơn rồi.
Việc tiếp theo bạn cần làm đó là thực hiện đúng theo nguyên tắc của phương pháp đầu tư mà bạn chọn.
Có 3 nguyên tắc chính trong phương pháp đầu tư:
– Nguyên tắc lựa chọn : Bạn chọn cổ phiếu theo cách nào?
– Nguyên tắc giao dịch: Bạn giao dịch cổ phiếu theo cách nào?
– Nguyên tắc quản lý danh mục và quản trị rủi ro :bạn ứng phó với những tình huống xấu như thế nào?
Đừng suy nghĩ nhiều, hãy cố gắng thực hiện đúng Nguyên tắc đầu tư của bạn.
Lời kết
Tất cả nhà đầu tư trên thị trường dù mới hay cũ đều luôn tìm mọi cách để đầu tư chứng khoán hiệu quả hơn.
Hiệu quả hơn đồng nghĩa với việc chúng ta có thể kiếm được nhiều tiền hơn từ thị trường.
3 bước trên hi vọng sẽ giúp bạn phần nào đạt đến được điều đó. Tôi cam đoan với bạn, bạn sẽ đầu tư chứng khoán hiệu quả hơn nếu thực hiện tốt 3 bước này.
Vì vậy hãy bắt đầu bằng RELAX…

#11. NGUYÊN LÝ THỊ TRƯỜNG

✓ 1. Thị trường chỉ là một sản phẩm quy ước, không tồn tại một cái thực thể thị trường riêng biệt nào cả. Quy ước này lại được xây dựng trên những khái niệm qui ước khác như cổ phiếu, tài khoản, tỉ giá,… Theo góc nhìn của Đạo Trading thì thị trường tài chính là pháp tục đế, là sản phẩm quy ước của con người, không có thực tánh, nên các thành viên thị trường thường xuyên làm việc trong môi trường của những quan niệm, khái niệm, suy nghĩ, ảo tưởng nên rất dễ bị chìm đắm, xa rời thực tế cuộc sống.

✓ 2. Thị trường mang tính con người

Thị trường biến động do tương tác giữa mọi nhận thức và cảm xúc của các thành viên thị trường nên nó mang tính con người, và từ đó đưa đến công việc trading mang tính nghệ thuật, không rập khuôn. Một trader cần chú trọng phát triển khả năng quan sát và cảm nhận hơn là phân tích tư duy, tích lũy kiến thức. Mỗi sản phẩm tài chính khi giao dịch vẫn mang “cá tính” khác nhau mặc dù người ta ngày càng tự động hóa chúng nhiều hơn.

✓ 3. Thị trường luôn luôn đúng

Khoảng 100 năm về trước, J.Livermore đã tuyên bố câu nói lịch sử này (the market is always right) cho thấy ông tôn trọng mọi biến động của thị trường, đúng như nó đang là. Sau này có nhiều quan điểm khác cho rằng thị trường không phải lúc nào cũng đúng như khi so sánh với giá trị (value), do tâm lý đám đông chi phối, hoặc do thanh khoản kém mà gây ra sai lệch.

✓ 4. Tính phi logic

Thị trường biến động theo lý lẽ riêng của nó nghĩa là bạn không thể lập luận để luôn biết trước về phản ứng của nó. Khi phát hiện ra các động thái chuyển mình của thị trường, bạn chỉ cần bám theo mà không cần thiết phải lý giải.

✓ 5. Quán tính

Đây là khuynh hướng thị trường tiếp tục trạng thái hiện tại (xu hướng hay phi hướng) cho đến khi xuất hiện một lực tác động bất thường làm thay đổi trạng thái đó. Tâm trí con người một khi đã chấp trước vào điều gì thì sẽ khó thay đổi nếu không xuất hiện một sự kiện tác động đủ mạnh vào nó.

✓ 6. Cạm bẫy

Cạm bẫy thị trường mang tính tất yếu, đó là cách thức mà người ta tạo ra để giành giật tiền của nhau. Khi chọn nghề này, bạn cần xác định sống chung với lũ, thật thoải mái với sự mơ hồ và không chắc chắn. Nói theo Ed Seykota thì cách duy nhất để tránh thua lỗ do cạm bẫy là hãy bỏ nghề giao dịch này đi.

✓ 7. Giá là một khái niệm

Giá thị trường được thành hình qua một phương thức đấu giá. Người nào muốn bán giá nào thì đưa lên, nếu đúng giá thì sẽ có người mua và cứ lần lần như thế mà giá được tạo thành. cho nên giá thật ra chỉ là một khái niệm, chứ không phải là một giá trị của một vật nào đó. Một trader mua hay bán một sản phẩm tài chính nào đó sẽ dựa vào yếu tố là mua vào thì giá có khả năng tăng nữa để chốt lời không, bán ra thì giá có khả năng giảm nữa để chốt lời không?

✓ 8. Giá là ngôn ngữ của thị trường. Giá luôn thay đổi tùy theo cái nhìn của mỗi thành viên trong cuộc chơi, tùy theo những tin tức kinh tế, và diễn biến của chính trị,… và tùy theo thái độ cảm xúc của họ. Hầu hết mọi người ra quyết định cuối cùng đều nhìn vào giá nên có thể nói thị trường có một ngôn ngữ duy nhất đó là giá. Chúng ta nên nghiên cứu và lắng nghe những mách bảo trực tiếp từ giá.

✓ 9. Ba định luật Wyckoff

Các nguyên lý cơ bản sau do R.D. Wyckoff quan sát ghi nhận có thể mô tả sát sao thực tế biến đổi của thị trường (áp dụng trong chứng khoán):
- Luật cung cầu (the law of supply and demand): luật cung cầu xác định hướng của giá. Khi cầu lớn hơn cung, giá sẽ tăng và khi cung lớn hơn cầu, giá sẽ giảm. Sử dụng đồ thị nến, trader có thể thấy được mối quan hệ cung cầu thông qua giá và khối lượng theo thời gian.
- Luật nhân quả (the law of cause and effect): luật nhân quả giúp tiên đoán mức độ tăng giảm của xu hướng giá sắp tới. Một kết quả xảy ra đều có nguyên nhân của nó và kết quả đó sẽ tỉ lệ với nguyên nhân. Cụ thể là chúng ta thấy năng lượng tích lũy của một vùng giá phi hướng sẽ được chuyển hóa thành xu hướng sau khi giá bứt phá khỏi vùng đó và có thể ước lượng được mức độ của xu hướng đó. Sự tăng vọt cung cầu không phải do ngẫu nhiên mà là vì đã xảy ra các sự kiện quan trọng nào đó hoặc là kết quả từ một quá trình chuẩn bị âm thầm từ trước. Về mặt kỹ thuật thì luật này biểu hiện qua một tập hợp nến trên đồ thị.
- Luật tương xứng (the law of effort versus result): luật tương xứng giúp nhận biết dấu hiệu cảnh báo sớm về sự biến đổi sắp tới của xu hướng. Biến động giá là kết quả của những tương tác thị trường biểu hiện qua khối lượng nên hiện tượng bất tương xứng (divergence) giữa giá và khối lượng thường báo hiệu một sự thay đổi về hướng đi của xu hướng. Luật này có thể thấy ngay trên nến và khối lượng về mặt kỹ thuật.
- Kết hợp với nhau, ba định luật Wyckoff chỉ ra được ý đồ của nhà cái (thành phần chi phối thị trường), tức là dòng tiền thông minh. Luật nhân quả chỉ ra qui mô chuẩn bị cho chiến dịch sắp tới của nhà cái, trong khi sự chênh lệnh cung cầu chỉ ra ý đồ của nhà cái chuẩn bị chiến dịch đánh lên hay đánh xuống. Chúng ta có thể phán đoán hiện tượng bứt phá hay đảo chiều sắp xảy ra căn cứ vào sự không hài hòa và bất tương xứng giữa giá và khối lượng theo luật còn lại. Cần nhớ luật cung cầu là cơ bản nhất và chi phối sự biến đổi của thị trường còn hai định luật kia là phụ trợ để ước lượng ảnh hưởng của cung cầu.