Câu 16: Nhận thức mới về xây dựng HTCT thời kỳ đổi mới

HTCT dân chủ nhân dân (1945-1954)

HTCT dân chủ nhân dân làm nhiệm vụ chuyên chính vô sản (1954-1975)

HTCT chuyên chính vô sản theo tư tưởng làm chủ tập thể (1975-1985)

15.1 Nhận thức mới về mqh giữa đổi mới kinh tế và đổi mới hệ thống chính trị

- Từ việc đổi mới tư duy chính trị trong việc hoạch định đường lối và các chính sách đối nội, đối ngoại. Đ đã rất đúng khi tập trung vào thực hiện thắng lợi nhiệm vụ đổi mới kinh tế, khắc phục khủng hoảng kinh tế - XH để tạo niềm tin của nhân dân, tạo đk đổi mới các mặt khác => phản ánh và đáp ứng yêu cầu chuyển đổi từ thể chế KTế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp sang thể chế KTTT đh XHCN.

15.2 Nhận thức mới về đấu tranh giai cấp và về động lực chủ yếu phát triển đất nước trong giai đoạn mới

- ĐH IX: cơ cấu, tính chất, vị trí của các giai cấp trong XH đã thay đổi nhiều cùng sự biến đổi to lớn về ktế, XH. Mqh các giai cấp là qh vừa hợp tác, vừa đấu tranh.

          ND chủ yếu của cuộc đấu tranh giai cấp trong giai đoạn hiện nay là thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH theo đh XHCN, dân giàu, nước mạnh, XH dân chủ, công bằng , văn minh.

          Động lực chủ yếu phát triển đất nước là đại đoàn kết toàn dân trên cơ sở liên minh công nông và trí thức do Đ lãnh đạo.

15.3 Nhận thức mới về xây dựng NNc pháp quyền trong HTCT

- đc đề cập lần đầu tại HNg TW 2 khóa VII (1991) sau đó tiếp tục khẳng định và làm rõ

Câu 17: Mục tiêu, quan điểm, chủ trương xây dựngHTCT thời kỳ đổi mới

16.1 Mục tiêu, quan điểm: Từ ĐH VI

a. Mục tiêu

- nhằm thực hiện tốt hơn dân chủ XHCN, phát huy đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân

b. Quan điểm

- kết hợp chặt chẽ đổi mới ktế vs đổi mới chính trị, lấy đổi mới ktế làm trọng tâm, đồng thời từng bước đổi mới chính trị

- đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của HTCT, tăng cường vai trò lãnh đạo của Đ, hiệu lực quản lý của NNc, quyền làm chủ của nhân dân; phù hợp vs nhu cầu thời đại

- đổi mới HTCT môt cách toàn diện, đồng bộ, có kế thừa, có bước đi, hình thức và cách làm phù hợp

- đổi mới mqh giữa các bộ phận cấu thành của HTCT với nhau và vs XH, tạo ra sự vận động cùng chiều của cả hệ thống để thúc đẩy XH phát triển

16.2. Chủ trương

* Xd Đ trong HTCT: ĐH X-XI: ĐCS VN là đội tiên phong của gc công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc VN; đại biểu trung thành lợi ích của gccn, nhân dân lđ và của dân tộc.

       =>  Đảng lãnh đạo HTCT, là bộ phận của hệ thống, chịu sự giám sát của nhân dân, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.

           Phương thức lãnh đạo:

   + Đảng lãnh đạo xã hội bằng cương lĩnh, chiến lược, các định hướng về chính sách và chủ trương lớn.

   + bằng tuyên truyền, vận động, thuyết phục, tổ chức, kiểm tra, giám sát

   + lãnh đạo công tác cán bộ, giới thiệu Đảng viên ưu tú

   + nâng cao năng lực cầm quyền và hiệu quả lãnh đạo

   + không làm thay đổi các tổ chức khác trong hệ thống

~ Nghị quyết TW 5 khóa X chủ trương đổi mới phương thức lãnh đạo

° phải đặt nhiệm vụ xây dựng Đảng trong tổng thể nhiệm vụ đổi mới và chỉnh đốn Đảng, đồng bộ với các nhiệm vụ khác.

° kiên định các nguyên tắc tổ chức, hoạt đông của Đảng, tăng cường trách nhiệm cá nhân

  ° đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của HTCT là công việc hệ trọng, đòi hỏi phải chủ động, tích cực, có quyết tâm chính trị cao.

  ° quán triệt nguyên tắc chung, phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, nhiệm vụ của từng cấp, từng ngành.

* Xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN:

- Đặc điểm nhà nước pháp quyền XHCN VN:

   + là nhà nước của dân, do dân, vì dân, tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân.

   + quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong thực hiện 3 quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.

   + nhà nước được tổ chức và hoạt động trên cơ sở Hiến pháp và pháp luật: bảo đảm cho Hiến pháp và các đạo luật giữ vị trí tối thượng trong điều chỉnh các quan hệ xã hội.

   + nhà nước tôn trọng và bảo đảm quyền con người, quyền công dân; nâng cao trách nhiệm pháp lý giữa Nhà nước và công dân, thực hành dân chủ, tăng cường kỷ cương.

   + do 1 Đảng duy nhất lãnh đạo, có sự giám sát của nhân dân, sự phản biện của MTTQ VN.

- các biện pháp lớn:

   + hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng tính cụ thể khả thi trong các văn bản pháp luật; xây dựng cơ chế kiểm tra, giám sát các cơ quan nhà nước.

  + đổi mới quốc hội, chất lượng đại biêu; quy trình xây dựng luật; thực hiệm tốt hơn chức năng giám sát tối cao.

   + đẩy mạnh cải cách hành chính, đổi mới tổ chức và hoạt động của Chính phủ.

   + xây dựng hệ thống cơ quan tư pháp trong sạch, vững mạnh; có cơ chế phán quyết về những vi phạm hiến pháp.

   + đổi mới HĐND, UBND; bảo đảm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của địa phương.

* Xây dựng MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trong HTCT:

- Vị trí, vai trò: tập hợp, vận động, đoàn kết dân tộc; đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân; đề xuất các chủ trương chính sách.

- Nhà nước ban hành cơ chế để thực hiện tốt vai trò giám sát, phản biện xã hội.

- thực hiện tốt Luật MTTQ VN, Luật Thanh niên, Luật Công đoàn..., quy chế dân chủ ở mọi cấp.

- hoạt động phải hướng về cơ sở, có hình thức phong phú đa dạng, thu hút quần chúng.