Hồi 1

Nghe Trẻ Hát, Tôi Trung Bị Giết.

trải L.ng Ngay , Đỗ-bá Thác Oan.

Từ lúc vua Trụ mất nước V.-vương lập lên nhà Châu, dân chúng sống trong cảnh thái-b.nh thịnh

trị.

Các triều vua kế tiếp như Thành-vương, Khương-vương, đều nhờ lấy đức trị dân, lại được các

bậc trung thần như : Châu-công , Thiệu-công, Tất-công, Sử-Dật, hết l.ng ph. tá, lên cơ-nghiệp

vững-bền.

Qua đến đời vua thứ tám là Di-vương, cơ-nghiệp nhà Châu bắt đầu suy-yếu.

Đến đời vua thứ chín là Lệ-vương lại càng nhu-nhược hơn. Trong nước nổi loạn, nịnh-thần

thí vua, toan tiếm ngôi may nhờ có Châu-công và Thiệu-công, đồng tâm hiệp lực, lập Thái-tử

Tịnh lên kế vị.

Thái-tử Tịnh lên ngôi xưng hiệu là Tuyên-vương , trong th. lo sửa sang triều-chính chiêu-đ.i

hiền-thần, ngoài th. lo vỗ an bá-tánh, v. thế các bậc hiền-tài lúc bấy giờ như Phương-Chúc,

Thiệu-Hổ, Do.n-kiết-phủ, Châu-Bá, Trọng-sơn-phù, đều dốc l.ng bảo giá . Tuyên-vương đem lại

thái b.nh cho nhà Châu được mười chín năm th. giặc Khương-nhung dấy-loạn, vua phải ngự-giá

thân-chinh.

Thế giặc quá mạnh, Tuyên-vương thua luôn may trận, quân-sĩ hao hụt rất nhiều, bèn trở về

Thái-nguyên kiểm-điểm dân số để mộ thêm binh lính.

Khi đi ngang qua một khu phố nhỏ gần Kiểu-kinh có một bầy trẻ xúm nhau vỗ tay hát :

Thỏ lên, ác lặn non mờ ,

Túi cơ cung yểm bơ ph. nước non.

Vua nghe câu hát lấy làm tức giận, truyền quân vây bắt.

Bọn trẻ cả sợ chạy tán loạn, chỉ bắt được có hai đứa.

Vua quát hỏi :

- Ai bày cho chúng bay hát như thế ?

Hai đứa trẻ run lẩy bẩy, cúi đầu tâu :

- Cách đây ba hôm, có một đứa nhỏ mặc áo đỏ, đến tại chợ nầy dạy chúng con hát. Nhưng

chẳng biết v. sao, cùng một lúc, cả trẻ con trong khu phố đều biết các câu hát ấy.

1

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 1. Nghe TreãHaát, Töi Trung Bõ Giïæt.

traãi Loâng Ngay , Àöé-baáThaác Oan.

Vua lại hỏi :

- Hiện bây giờ thằng bé mặc áo đỏ ấy ở đâu ?

Hai đứa bé đáp :

- Chẳng biết nó đi đâu , từ ấy đến nay chúng con không c.n gặp nó nữa.

Vua Tuyên-vương cau mày, suy nghĩ rồi truyền đuổi hai đứa bé ấy đi . Lại khiến quan Tư-thị

loan-báo khắp khu-phố cấm không cho con nít hát như thế nữa. Nếu đứa trẻ nào c.n hát cha

mẹ nó phải chịu tội. Kế đó vua ngự-giá về cung.

Sáng hôm sau, lâm triều bá quan vào chầu đủ mặt, vua bèn thuật lại câu hát ấy, và hỏi có ai

đoán được hư thiệt không ?

Quan Lễ-Bộ Triệu-hổ quỳ tâu :

- Tâu Bệ-hạ, cây yểm là thứ cây dâu núi, dùng làm cung , c.n cơ là loại cỏ dùng đan giỏ

đựng tên. Cứ theo câu hát ấy mà bàn th. chắc trong nước sẽ bị nạn binh-đao !

Tuyên-vương đưa mắt nh.n các quan cận-thần hỏi .-kiến.

Quan Thái-tế Trọng-sơn-phủ quỳ tâu :

- Theo . Ngu-thần th. cung tên biểu hiệu cho binh-đao, nay Bệ-hạ đang muốn kiếm dân, bắt

lính đánh dẹp rợ Khương, điềm ấy e ảnh hưởng không lành đến dự-tính của Bệ-hạ.

Tuyên-vương gật đầu hỏi lại :

- Thế th. thằng con nít mặc áo đỏ là ai ?

Thái-sư Bá-dương-phụ tâu :

- Chúng con nít mặc áo đỏ thuộc hỏa, c.n sao Huỳnh-hoặc cũng thuộc hỏa. Ấy là ông trời

muốn răn vua, nên khiến sao Huỳnh-hoặc biến ra đứa trẻ đó .

Tuyên-vương nghe nói cho là phải, bèn phán :

- Vậy bây giờ trẫm tha tội cho Khương-nhung, rút quân ở Thái-nguyên về, truyền đốt tất cả

số cung tên lưu trữ trong kho, như thế có tránh được điềm họa kia chăng ?

Dương-phụ lại quỳ tâu :

- Hạ-thần xem thiên văn thấy điềm dữ ứng tại cung vua, chớ không can chi đến bờ c.i. Hơn

nữa, luận theo câu hát "thỏ lên, ác lặn" có nghĩa là âm thạnh, dương suy, hạ thần e rằng việc

nước sẽ do tay đàn bà quấy rối.

Tuyên-vương nói :

- Trong cung có Khương-hậu là kẻ hiền-đức, cai quản tam-cung, lục-viện. Mỗi một cung phi

đều do tay Khương-hậu chọn lựa, làm sao có thể xảy ra tai họa ấy được ?

Dương-phụ tâu :

- Tâu Bệ-hạ, . trong câu hát không phải là việc bây giờ, xin Bệ-hạ cứ thi nhân, bố đức, may

ra việc dữ trở nên lành , c.n cung tên trong kho chẳng nên đốt làm chi.

Tuyên-vương nghe xong, l.ng rất nghi-hoặc, bèn b.i chầu lui vào hậu cung, đem các việc

thuật lại cho Khương-hậu nghe.

Khương-hậu tâu :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 2 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 1. Nghe TreãHaát, Töi Trung Bõ Giïæt.

traãi Loâng Ngay , Àöé-baáThaác Oan.

- Tâu Bệ-hạ, điềm dữ vừa ứng, trong cung lại có việc lạ lùng, thần-thiếp định tâu cùng Bệ-hạ.

Tuyên vương ngơ-ngác hỏi :

- Chẳng hay trong cung lại có việc g. chẳng lành sao ?

Vừa rồi trong cung có một phi-tần của Tiên-vương để lại, tuổi ngoài năm mươi, có thai đ.

bốn mươi năm trời, đêm qua lại sanh ra một gái.

Tuyên-vương giật m.nh hỏi :

- Đứa con gái ấy bây giờ ở đâu ?

Khương-hậu nói :

- Thần-thiếp cho là quái-thai, nên đ. sai người đem vứt xuống sông Thanh-thủy, cách đây

vài mươi dậm.

Vua cho là chuyện lạ, bèn đ.i người cung-phi già đó đến hỏi tự sự .

Người cung-phi già được lệnh, đến quỳ móp xuống đất, tâu rằng :

- Tiện tỳ được nghe nói vào đời Hạ-kiệt, tại Bao-thành có thần-nhân hóa ra hai con rồng sa

xuống giữa sân triều, nhả nước d.i ra rồi kêu vua Kiệt nói : "Ta là hai vị Đế-vương của Bao-thành

đây " . Vua Kiệt cả sợ, muốn giết hai con rồng ấy, song quan Thái-sư bói quẻ và tâu rằng : Thần

nhân hạ giáng, ắt có điềm lành , xin Bệ-hạ h.y lấy nước d.i mà để dành. V. nước d.i là tinh-khí

của rồng, để dành trong cung ắt đặng hưởng phúc . Vua Kiệt nghe theo truyền đem mâm vàng

hứng lấy nước d.i, đựng vào một chiếc hộp son, cất kỹ trong kho. Vừa cất xong th. trời nổi mưa,

hai con rồng bay đi mất. Từ ấy đến nay đ. hơn sáu trăm bốn mươi bốn năm, qua nhà Hạ, đến

nhà Ân, rồi đến nhà Châu ta thêm nữa mà vẫn chưa ai dám mở hộp ấy. Đến đời Tiên-vương ,

chiếc hộp ấy có hào quang rực rỡ, quan giữ kho trông thấy tâu lại với Tiên-vương. Tiên-vương

truyền đem sổ bộ tra cứu, mới hay trong hộp đó đựng nước d.i rồng, bèn truyền mở ra xem.

Rủi thay Tiên-vương sơ . làm rơi chiếc hộp xuống đất, nước d.i đổ lai láng rồi hóa thành một

con gi.i nhỏ chạy tung tăng khắp sân triều. Nội-thị theo đuổi bắt con gi.i kia chạy vào cung

rồi biến mất. Lúc đó tiện-tỳ mới lên mười hai tuổi. V. đạp nhằm đầu con gi.i ấy mà thọ thai.

Tiên-vương lấy làm lạ, đem tiện tỳ giam vào l.nh cung. Đến nay hơn bốn mươi năm trời mới

sanh ra một gái ! Nội-thị không dám giấu, vào tâu với Hoàng-hậu. Hoàng-hậu cho là quái-thai

nên đ. đem vất xuống sông, xin Bệ-hạ rộng l.ng tha cho tiện-tỳ khỏi tội.

Tuyên-vương nghe xong, lo lắng thở đài, phán :

- Ấy là việc đời trước, có can chi đến ngươi mà phải sợ sệt.

Nói xong, vội sai nội thị đến bờ sông Thanh-thủy xem đứa bé ấy thể nào.

Một lát sau, nội thị trở về tâu :

- Tâu Bệ-hạ, đứa bé ấy đ. trôi đi đâu mất tích.

Nhà vua an l.ng, trở vào hậu cung an nghĩ.

Sáng hôm sau vua cho vời quan Thái-sư Dương-phụ đến kể việc nước miếng rồng cho Dươngphụ

và bảo :

- Nay đứa bé ấy đ. chết rồi, khanh h.y chiếm một quẻ xem oan nghiệt đ. dứt chưa ?

Dương-phụ vâng mạng, gieo quẻ rồi dâng lời đoán cho Tuyên-Vương xem.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 3 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 1. Nghe TreãHaát, Töi Trung Bõ Giïæt.

traãi Loâng Ngay , Àöé-baáThaác Oan.

Lời đoán rằng :

- Cười cười khóc khóc, dê mắc lưới, ngựa sa lầy. Sợ thay ! Sợ thay ! Nước non tang-tóc.

Vua không hiểu ., hỏi lại Dương-phủ tâu rằng :

- Dê chỉ về Mùi, ngựa ứng về Ngọ. Cười cười, khóc khóc nói về chuyện vui buồn. Quẻ nầy

ứng qua năm Ngọ, năm Mùi sẽ có chuyện vui buồn đó. Theo dự đoán của hạ thần, tuy yêu-quái

ra khỏi cung nhưng chưa trừ đặng.

Tuyên-vương nghe tâu, mặt buồn dàu-dàu, hạ chiếu truyền rao khắp dân chúng, ai t.m ra

đứa con nít ấy, bất kỳ sống thác đều được thưởng ba trăm tấm lụa, ngược lại ai giấu diếm mà

nuôi, sẽ bị xử-tử toàn gia.

Vua truyền giao việc nầy cho quan Thượng-đại-phu Đỗ-bá xem xét.

Lại ra lệnh cho quan Đại-phu Tả-nho nghiêm cấm khắp nơi, từ thành-thị đến thôn quê không

ai được làm cung bằng gỗ yểm và giỏ tên bằng cỏ cơ. Ai trái lệnh được quyền bắt chém.

Nhân-dân nghe lệnh, nhất nhất tuân theo. Duy có các miền xa vắng, lệnh của nhà vua chưa

được ban bố, nên cách hai ngày sau có một người đàn bà xách mấy cái túi tên bằng cỏ cơ, và

một người đàn ông vác mấy cây cung bằng gỗ yểm đến chợ bán.

Quân tuần trông thấy áp lại bắt, nhưng người đàn ông lanh chân chạy thoát.

Chúng dẫn người đàn bà vào nạp cho quan Đại-phu Tả-nho .

Tả-nho nghĩ thầm :

- Hai vật nầy đúng theo lời hát của lũ trẻ rồi . Vả lại, quan Thái-sư bảo là có nữ họa, thế th.

người đàn-bà nầy là mối họa lớn của quốc-gia, ta phải vào triều phục chỉ.

Nghĩ như vậy, Tả-nho giấu việc người đàn ông bỏ trốn , chỉ dắt người đàn bà vào triều tâu

nạp .

Nhà vua truyền đem tội nhơn xử-tử, và đem tất cả các túi tên ra chợ đốt đi để răn dân chúng.

Trong lúc đó, ngươi đàn ông kia hoảng vía chạy trối chết , không hiểu cớ g. quan quân lại

đón bắt vợ chồng m.nh. M.i đến ngày hôm sau, anh ta mới biết lệnh cấm, và nghe đồn người

đàn bà bán giỏ tên bị xử tử, l.ng nóng như đốt, anh ta than thầm :

- Ôi ! vợ ta đ. bị giết rồi, giờ đây ta biết nương tựa vào đâu ! đau đớn thay .

Than rồi, anh ta khóc rống lên, nhưng sợ khóc lớn quan quân hay được, bèn t.m nơi vắng

vẻ để khóc cho thỏa l.ng .

Anh ta đi lần đến mé sông Thanh-thủy, đôi mắt đỏ ngoe , d.ng châu lả chả , bỗng thoáng

thấy đàng xa có bầy chim kêu rả-rít, xúm nhau ngậm một chiếc chiếu cuốn tr.n , nổi trên sông,

mà đem vào bờ.

Lấy làm lạ, anh ta chạy đến giở chiếc chiếu ra xem, th. thấy trong đó gói một đứa bé gái vừa

mới lâm bồn (1).

Anh ta nghĩ thầm :

- Con ai đem bỏ như vầy. Đ. không chết mà lại có bầy chim cứu nạn, ắt là một quí-nữ. Ta

đem về nuôi để ngày sau nhờ cậy .

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 4 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 1. Nghe TreãHaát, Töi Trung Bõ Giïæt.

traãi Loâng Ngay , Àöé-baáThaác Oan.

Nghĩ như vậy bèn cỡi áo gói đứa bé ôm vào m.nh, rồi thẳng đường sang Bao-thành lánh

nạn.

Từ khi giết người đàn-bà bán giỏ cung bằng cỏ cơ, Tuyên-vương cho rằng điềm họa trong

nước đ. diệt được, nên không c.n lo ngại g. nữa. Tuy nhiên, cứ cách vài năm nhà vua lập đàn

tế-lễ nơi Thái-miếu (2) , ăn chay nằm đất để cầu phúc.

Năm ấy vào năm thứ bốn mươi ba, vua ngủ nơi trai-cung (3) , trống canh hai vừa đổ, xảy

có một người con gái, dung nhan đẹp đẽ từ phía Tây xăm xăm đi lại.

Vua cả giận nghĩ rằng :

- Đàn bà con gái sao dám đến chỗ chay cấm , bèn quát lên một tiếng hô nội thị đến bắt.

Vua gào rát cổ, mà vẫn không thấy một tên nội-thị nào.

Người đàn bà kia cứ ung-dung đi vào Thái-miếu, góp nhặt các bài-vị bó thành một bó, rồi

bước ra cười ba tiếng, khóc ba tiếng, đoạn chậm r.i tiến về hướng Đông (4) .

Vua bèn rượt theo, bỗng giật m.nh thức dậy mới biết là chiêm-bao, trong l.ng kinh h.i, đ.i

Thái sư Bá-dương-phụ đến hỏi.

Bá-dương-phụ tâu rằng :

- Lời đồng-dao (5) cách đây ba năm Bệ-hạ đ. quên rồi sao ?

Hạ-thần tiên đoán nhà Châu sẽ bị nữ-họa. Nay yêu-khí chưa dứt, mà người đàn bà ấy lại

khóc ba tiếng, cười ba tiếng, th. đúng theo quẻ hạ thần đ. tiên đoán vậy.

Tuyên-vương lo lắng hỏi :

- Ngày trước trẫm đ. giết người đàn bà bán giỏ cung bằng cỏ cơ rồi, như thế chưa trừ đặng

câu đồng-dao ấy hay sao ?

Bá-dương-phụ tâu .

- Tâu Bệ-hạ, đạo trời mầu nhiệm lắm, đâu phải dễ g. giết một người đàn bà hèn mọn kia mà

có thể làm biến-đổi được thiên-cơ (6) .

Vua nghe nói l.ng buồn r. rượi, ngồi đứng không an, giây lâu sực nhớ đến việc ba năm trước

có sai Đỗ-bá truy tầm đứa bé thả trôi sông, sao đến nay chưa nghe kết quả , bèn đ.i Đỗ-bá vào

hỏi .

(1) Lâm bồn : mới sanh.

(2) Thái-miếu : nơi thờ-phượng các Tiên-vương.

(3) Trai-cung : nhà chay .

(4) Ấy là điềm ứng cho nhà Châu phải dời qua hướng Đông.

(5) Đồng-dao : câu hát của con nít .

(6) Thiên cơ : máy trời, sự mầu nhiệm của tạo hóa.

Đỗ-bá quỳ tâu :

- Tâu Bệ-hạ, hạ-thần hết sức t.m kiếm, nhưng chẳng thấy. Khắp trong dân gian cũng không

ai t.m được xác, chứng tỏ quái-thai kia đ. bị ch.m mất tích rồi. Vả lại Bệ-hạ đ. xử-tử người đàn

bà bán cung, th. lời đồng-dao đâu c.n linh-ứng ? Nếu cứ tra xét th. e động đến dân-t.nh .

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 5 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 1. Nghe TreãHaát, Töi Trung Bõ Giïæt.

traãi Loâng Ngay , Àöé-baáThaác Oan.

Tuyên-vương cả giận mắng :

- Đ. không làm được việc, lại không phục-chỉ , r. là một đứa khi quân.

Bèn sai v.-sĩ dẫn Đỗ-bá ra pháp-trường xử tr.m.

Giữa lúc đó, quan Hạ-đại-phu Tả-nho, vốn là bạn thân của Đỗ-bá, thấy vội quỳ móp trước

sân triều can gián :

- Tâu Bệ-hạ, đời vua Nghiêu bị lụt chín năm, đời vua Thang nắng hạn đến bảy năm, mà

chẳng hề sanh biến loạn. Nay chỉ v. giết không được một đứa con nít mà Bệ-hạ xử-tử một đại

thần e các lân-bang chê cười, xin Bệ-hạ xét lại.

Tuyên-vương mặt giận phừng phừng, nói :

- Nếu v. t.nh bạn mà can gián, th. ngươi qua đ. trọng bạn khinh vua .

Tả-nho tâu :

- Vua phải bạn trái th. nên theo vua. Bạn phải vua trái th. nên theo bạn . Tội Đỗ-bá không

đáng g., mà Bệ-hạ đem giết, thiên hạ sẽ cho Bệ-hạ là bất minh. Hạ thần biết mà không can gián,

thiên-hạ sẽ cho Hạ-thần là bất trung. Nếu Bệ-hạ giết Đỗ-bá, hạ thần xin cùng chết.

Tuyên-vương nói :

- Trẫm chém Đỗ-bá như chém cỏ rác, ngươi chớ nhiều lời làm chi .

Nói xong, nạt v.-sĩ đem Đỗ-bá ra chém.

C.n Tả-nho về đến nhà cũng tự-vận mà thác.

Người sau, cảm l.ng trung nghĩa, lập miếu nơi Đồ-lăng mà thời gọi là miếu Tả-tướng-quân.

Con trai Đỗ-bá là Thấp-thúc trốn qua nước Tấn , lành đến chức Sĩ-sư, sau con cháu đổi ra

họ Phạm.

.

Khi Tuyên-vương nghe tin Tả-nho tự vận, l.ng hối-ngộ, ăn ngủ không yên, mà sanh bệnh,

bỏ cả việc triều chính.

Khương-hậu thấy vậy cũng không dám phàn nàn.

Một hôm, vào tiết mùa thu, Tuyên-vương muốn đi săn bắn để giải muộn bèn truyền Do.nkiết-

phủ và Thiệu-hổ sắm sửa xe giá lên đường. Hai bên tiền hô, hậu ủng thẳng đến Đông-giao

.

Đến nơi, vua truyền hạ trại, và dặn d. quân-sĩ không được đạp phá mùa màng, làm chấn

động lê dân. Đoạn truyền lịnh hễ ai bắt được nhiều thú rừng sẽ được trọng thưởng.

Quân-sĩ đua nhau bủa vây khắp chốn. L.ng vua rất đẹp .

Chẳng bao lâu, mặt trời đ. gác non Đoài, vua truyền b.i cuộc săn bắn.

Quân sĩ tuân lệnh bao nhiêu phi-cầm tầu thú đều buộc trói sẳn sàng hộ giá về cung.

Đi chưa dược ba bốn dặm đường, nhà vua mặt mày bỗng xây xẩm , rồi trước mắt thoáng

thấy một cổ xe nhỏ từ đàng xa tiến đến.

Trên xe có hai người, tay cầm cung tên, hô lớn :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 6 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 1. Nghe TreãHaát, Töi Trung Bõ Giïæt.

traãi Loâng Ngay , Àöé-baáThaác Oan.

- Bệ-hạ vẫn được mạnh giỏi chứ .

Tuyên-vương nh.n kỹ thấy hai người đó là Đỗ-bá và Tả-nho, thất kinh gọi kẻ tả-hữu hỏi th.

chẳng ai thấy g. hết.

Chiếc xe nhỏ kia cứ lởn vởn m.i trước mắt, vua cả giận hét :

- Phản thần ! Dám đến đây phạm giá sao ?

Nói xong, rút bửu kiếm ra chém.

Bỗng nghe có tiếng Đỗ-bá và Tả-nho mắng lại .

- Hôn quân, đ. không biết sửa m.nh c.n chém người vô tội !

Hôm nay khí số hôn quân đ. m.n , h.y lo mà đền mạng cho sớm .

Dứt lời, trương cung nhằm ngay ngực nhà vua bắn tới.

Tuyên-vương hét lên một tràng thất thanh rồi té xỉu xuống.

Các quan hộ giá xúm lại đỡ dậy, lo thuốc men cứu chữa.

Nhà vua ôm ngực rên la cho đến lúc về tới cung.

Ai nay đều sợ sệt, nh.n nhau không biết nguyên-do nào xảy ra như vậy.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 7 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 2

Bao-qu.nh Chuộc Tội, Dâng Gái

Đẹp.

u-vương Đốt Lửa Diễu Chư-hầu.

Từ khi săn bắn ở Đông-giao về, Tuyên-vương lâm bệnh nặng , đêm nào chợp mắt cũng thấy

Đỗ-bá và Tả-nho đến đ.i mạng

Biết m.nh không thể sống được lâu, bèn cho đ.i Do.n-kiết-phủ và Thiệu-hổ đến để thác cô

.

Hai người nầy vào quỳ dưới long-sàng hỏi thăm căn bịnh. .

Vua khiến nội-thị đỡ dậy và nói :

- Trẫm nhờ sức của hai khanh mới ở ngôi đặng bốn mươi sáu năm, chẳng ngờ hôm nay

lâm bịnh nặng, không thể sống được nữa, Thái-tử là Cung-niếc tuổi tuy đ. lớn mà tánh-t.nh

ngu-muội, xin chư khanh h.y hết l.ng ph. tá kẻo hư cơ-nghiệp.

Hai người cúi đầu l.nh mạng, bái tạ lui ra.

Vừa đến cửa cung xảy gặp quan Thái-sử Bá-dương-phụ bước vào.

Thiệu-hổ hỏi :

- Có phải ngài đến để thăm Bệ-hạ không ? Bịnh t.nh Bệ-hạ rất nguy kịch, khó mà sống đặng.

Do.n-kiết-phù nói :

- Trước kia là tiếng hát rao, nay lại đến

quỷ hiện, vận nước thật khó an toàn.

Bá-dương-phụ nói :

- Đêm qua tôi có xem thiên-văn, thấy yêu-tinh phục nơi sao Tử-vi. Quốc gia c.n gặp nhiều

tai biến nữa.

Thiệu-hổ nói :

- Tuy trời định hơn người, song người cũng có thể thắng mạng trời. Các ông cứ nói theo

thiên-đạo mà bỏ nhân-lực sao ! Cả triều thần không đủ sức chống lại mọi tai biến ư ?

8

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 2. Bao-quýnh Chuöåc Töåi, Dêng Gaái Àeåp.

u-vûúng Àöæt Lûãa Diïéu Chû-hêçu.

Ba người nh.n nhau, mỗi người riêng một . nghĩ, rồi ai về nhà nấy.

Đêm hôm ấy Tuyên-vương băng-hà.

Khương Thái-hậu bèn ra . chỉ triệu các vị l.o-thần Do.n-kiết-phủ và Thiệu-hổ xuất l.nh bá

quan, ph. Thái-tử Cung-niếc vào làm lễ cử ai, rồi tức vị trước linh-cữu, xưng hiệu là U-vương

, lập con gái Thân-bá lên làm Hoàng-hậu, lập con trai là Nghi-cựu lên làm Thái-tử, phong

Thân-Bá làm Thân-hầu.

Sau khi Tuyên-vương chết, bà Khương-hậu buồn rầu vô cùng, chẳng bao lâu cũng tạ thế.

C.n U-vương lại là một ông vua bạo ngược, háo sắc. Mặc dù trong tang chế, ngày nào cũng

ăn uống rượu chè, đắm say vật-dục đến nỗi bỏ bê cả việc triều-chánh.

Thân-hầu ngày ngày can gián không được, buồn giận lui về nước Thân tá túc.

Bấy giờ khí số nhà Châu cũng đ. sắp tàn, nên khiến các vị l.o thần như Do.n-kiết-phủ,

Thiệu-hổ, đều lần lượt quy-thiên.

U Vương lại dùng Quách-công, Tế-công, và con của Do.n-kiết-phủ là Do.n-cầu lên làm bực

Tam-công.

Ba người nầy đều là những kẻ dua nịnh tham quyền, cố-vị c.n Trịnh-hữu-bá là người trungtrực

vua lại không tin dùng.

Một hôm, thiết-triều tại Kỳ-sơn , có quan thủ-thần vào tâu :

- Tâu Bệ-hạ, chẳng biết cớ g. sông Kinh, sông Hà, sông Lạc cùng động đất một lúc.

Không một chút lo lắng, U-vương mỉm cười nói :

- Núi lở đất động là việc thường, nhà ngươi tâu với trẫm làm g. ?

Nói xong, liền di-giá về cung

Quan Thái-sử Bá-dương-phụ cầm tay quan Đại-phu Triệu-thúc-Đái than rằng :

- Thuở trước sông Ỷ , sông Lạc cạn , nhà Hạ mất ; sông Hà cạn , nhà Thương hư ; nay cùng

một lúc ba sông đều động một lượt ấy là trời muốn lấp nguồn, nhà Châu khó tránh khỏi tai

biến.

Triệu-thúc-đái hỏi :

- Theo dự đoán của ngài th. bao giờ mới xảy ra tai biến ấy ?

Bá-dương-phụ đánh tay xem lại, rồi đáp :

- Nếu vua biết răn m.nh, chuộng hiền lánh dữ th. trong khoảng mười năm, bằng ngược lại

họa sẽ tới gấp không chừng.

Thúc-đái nghe nói thở dài, cầm tay Dương-phụ, nói :

- Nay Thánh-thượng chẳng kể việc quốc-chính , xa những tôi trung gần gũi nịnh thần , chẳng

lẽ chúng ta khoanh tay ngồi ngó trong lúc nước nhà bại vong. Vậy chúng ta phải can gián, dù

được hay không cũng tr.n bổn phận.

Bá-dương-phụ cũng thở dài rồi lắc đầu nói :

- Dù chúng ta có làm g. cũng vô ích .

Trong lúc hai người nói chuyện có kẻ r.nh m. nghe được , thuật lại với Quách-công.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 9 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 2. Bao-quýnh Chuöåc Töåi, Dêng Gaái Àeåp.

u-vûúng Àöæt Lûãa Diïéu Chû-hêçu.

Quách-công sợ nếu để Thúc-đái can gián ắt l.i chuyện gian-nịnh của m.nh, bèn thẳng vào

hậu cung t.m lời sàm tâu rằng :

- Bá-dương-phụ và Triệu-thúc-đái chê bai triều-đ.nh, làm cho dân chúng hoang-mang.

U Vương nói :

- Chúng là những đứa ngu dốt biết chi mà bàn luận. Thói thường, những kẻ ngu dốt thường

học đ.i hay xét-nét đến công việc của thiên-hạ , khanh để . làm g. cho bận tâm.

Quách-công nghe nói th. cúi đầu lui ra, mặt mày hớn hở.

Cách vài ngày sau, quan trấn thủ núi Kỳ-sơn lại dâng biểu về tâu rằng :

- Ba sông đều cạn, núi Kỳ-sơn lại lở, đè chết dân chúng rất nhiều .

U Vương không thèm để . đến, sai bọn nội giám đi t.m gái đẹp sung bổ vào cung.

Triệu-thúc-đái nóng l.ng, dâng biểu can rằng :

- Sơn băng, thủy kiệt là biểu-hiệu của thiên tai. Vả lại Kỳ-sơn là nơi dựng nghiệp đế vương

nay lại bị lở đi th. không phải việc nhỏ . Lẽ ra phải chọn hiền tài, để chung lo cứu nước th. Bệ-hạ

lại chọn mỹ-nữ để vui riêng, hạ thần lấy làm hổ thẹn .

Nhà vua chưa kịp nói, th. Quách-công đ. quỳ tâu :

- Tâu Bệ-hạ, đất Phong, đất Kiều là chỗ đóng đô c.n Kỳ-sơn cũng như chiếc giày rách lâu

đời đ. bỏ đi, th. việc núi long đất lở có can hệ g.. Ấy là Thúc-đái có . khi-quân, mượn cớ để

phỉ-báng triều đ.nh, xin Bệ-hạ rộng xét.

U-vương nói :

- Lời Quách-công nói rất phải, Thúc-đái đ. có . khi-quân, trẫm không thể nào dung thứ.

Nói rồi vua bèn cách chức Triệu-thúc-đái đuổi về quê.

Thúc-đái ngửa mặt lên trời than :

- Nguy bang bất nhập, loạn bang bất cứ . Tuy-nhiên, ta không khỏi đau l.ng nh.n nhà

Tây-châu mất nước .

Than rồi bèn dắt cả gia-quyến trở về nước Tấn.

Lúc ấy có quan Đại-phu Bao-hướng vừa ở Bao-trung về, nghe tin Thúc-đái bị đuổi, bèn vội

v. vào triều can gián rằng :

- Tâu Bệ-hạ, nước nhà đang xảy ra nhiều điềm tai biến, Bệ-Hạ lại đuổi cả các tôi hiền, th.

lấy ai ph. x. tắc.

Vua cả giận, truyền bắt Bao-hướng hạ ngục.

Từ ấy không c.n ai dám ngăn cản nữa.

Đây nhắc qua việc người bán cung lúc trước, sau khi vớt được đứa bé, bèn trốn về Bao-thành

ẩn-náu. Nhưng v. nghèo khó nuôi đứa bé không nổi, mới đem cho một nhà giàu, hiếm con, là

Tư-đại đặt tên đứa bé là Bao-tự.

Nàng Bao-tự tuổi vừa mười bốn mà cao lớn như một thiếu-nữ mười sáu, mười bảy sắc đẹp

tuyệt trần, mắt phượng, mày ngài,

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 10 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 2. Bao-quýnh Chuöåc Töåi, Dêng Gaái Àeåp.

u-vûúng Àöæt Lûãa Diïéu Chû-hêçu.

đáng bậc khuynh-thành, khuynh-quốc. Nhưng v. ở chốn thôn quê, dẫu sắc-nước hương-trời

cũng không ai biết tới.

Một hôm, Hồng-đức là con của Bao-hướng, nhơn thâu thuế làng đi qua đấy, thấy Bao-tự

đang gánh nước.

Hồng-đức đứng sững sờ, chắc lưỡi khen thầm :

- Làng quê mùa như vầy, sao lại có người đẹp đến thế !

Bỗng chàng lại sanh ra một . nghĩ :

- Cha ta bị tù nơi Kiểu-kinh đ. ba năm, mà vua chưa tha. Nay, nếu được nàng nầy đem dâng

cho vua, ắt vua tha tội.

Bèn hỏi thăm tên họ rồi trở về nhà thưa với mẹ :

- Phụ thân con v. tánh ngay thẳng mà trái . vua, chứ không làm g. nên tội. Nay vua đang

tuyển gái đẹp, mà con gái nhà Tư-đại lại đẹp vô ngần, nếu chúng ta mua được đem dâng cho

vua, chuộc tội cho phụ thân, ấy là kế của Táng-nghi-sanh cứu Văn-vương ngày xưa đó.

Mẹ Hồng-đức nói :

- Nếu kế ấy mà thành-tựu, đem lại sự sum-họp gia-đ.nh, th. mẹ đâu có tiếc g. vàng bạc .

Được lời Hồng-đức cả mừng, đem ba trăm tấm lụa đến nhà Tư-đại hỏi mua nàng Bao-tự.

Việc mua bán không khó khăn lắm, v. Bao-tự là con nuôi, nhà Tư-đại đâu có mến tiếc làm

chi.

Hồng-đức đem về, hương xông xạ ướp thay đổi xiêm-y, dạy cho biết những phép tắc cần

thiết, rồi dẫn đến Kiểu-kinh t.m cách lo lót với Quách-công nhờ bảo tấu.

Quách-công thấy vàng bạc, l.ng mừng rỡ vào triều tâu với U Vương rằng :

- Bao-hướng ngỗ-nghịch oai trời, tội đáng muôn thác. Nay có con va là Hồng-đức, chẳng nài

khó khăn t.m kiếm khắp nơi mới được một mỹ nhân tên Bao-tự, đem đến dâng cho Bệ-hạ để

chuộc tội cha, xin Bệ-hạ nghĩ tấm l.ng hiếu thảo mà lượng xét.

U Vương nghe tâu cả mừng truyền dẫn Bao-Tự vào bệ-kiến .

Bao-Tự bước vào quỳ lạy trước ngai.

U-vương xem thay mặt rồng ngây ngất, nh.n m.i không thôi !

Qua một lúc, vua mới sực tỉnh, nghĩ thầm :

- Đ. biết bao nhiêu cung nữ tuyển lựa, nhưng chưa hề có người nào chim sa cá lặn như vầy.

Bèn hạ chỉ tha Bao-hướng và cho phục-chức . Lại truyền dẫn Bao Tự vào một biệt cung,

không cho Thân-hậu hay.

Đêm ấy U-vương say t.nh cá nước. Và, từ đó chẳng lúc nào rời Bao-tự. Khi xem trăng, khi

sánh nguyệt, khi đối ẩm, lúc ca xang , say sưa m.i nơi cung Quỳnh-đài, chẳng thiết g. đến việc

triều chính .

Có khi đến mười ngày cũng không thấy vua lâm triều. Trăm quan đều thở than, lo lắng.

Có người đem chuyện vua mê-say Bao-tự nói với Thân-hậu hay.

Thân-hậu tức giận, một hôm dẫn bọn cung-nga đến cung Quỳnh-đài xem hư thiệt .

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 11 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 2. Bao-quýnh Chuöåc Töåi, Dêng Gaái Àeåp.

u-vûúng Àöæt Lûãa Diïéu Chû-hêçu.

Vừa đến nơi, Thân-hậu thoáng thấy U-vương đang cùng với Bao-tự kề vai trửng-giỡn.

Thân-hậu bước vào Bao-tự vẫn ngồi im, liếc mặt đưa t.nh nh.n vua chứ không đứng dậy

chào đón.

Thân Hậu tức không dằn được, chỉ vào mặt mắng :

- Loài tiện tỳ mi ở đâu dám đến đây làm nhơ nhớp chốn cung vi ?

Vừa nói, vừa muốn xốc tới.

U-vương sợ Thân-hậu làm hỗn vội đứng dậy, cản lại, và nói :

- Đây là mỹ-nhơn của trẫm mới dùng, chưa định ngôi thứ nên chưa kịp đến ra mắt hậu, xin

hậu chớ chấp nhứt làm chi.

Thân-hậu mắng nhiếc một

rồi hậm-hực lui ra.

Bao-tự hỏi U-vương :

- Tâu Bệ-hạ chẳng hay người ấy là ai mà hung-dữ lắm vậy ?

U Vương nói :

- Ấy là Hoàng-hậu đó. Ngày mai khanh phải đến làm lễ ra mắt.

Bao-tự làm thinh, rồi ngày mai cũng chẳng đi chào Hoàng-hậu .

Từ khi biết r. sự t.nh, Thân-hậu l.ng buồn rười rượi ngày tối than thở m.i trong cung.

Thái-tử Nghi-cựu thấy thế quỳ tâu :

- Tâu mẫu-hậu, mẫu-hậu đ. làm chúa tể nơi tam cung lục viện , oai quyền như thế, chẳng

hay c.n điều chi bất b.nh mà buồn b. .

Thân-hậu đỡ con dậy, hai hàng nước mắt ràng rụa, nói :

- Con ơi ! phụ-vương con đắm say con Bao-tự, không kể g. đến mẹ nữa. Thân mẹ dù có bị

bạc bẽo cũng chẳng sao, duy có giang san sự-nghiệp sau nầy ắt phải tan tành v. tay con khốn

nạn đó.

Thái-tử nghe nói vừa buồn, vừa giận, cầm tay Thân-hậu nói :

- Xin mẹ chớ có sầu bi. Ngày mai là ngày Sóc (mồng một), phụ-vương con thế nào cũng lâm

triều , chừng ấy mẹ sai bọn cung-nữ qua nơi Huỳnh-đài bẻ phá bông hoa , dụ Bao-tự ra khỏi

cung , con sẽ đánh cho một trận trả thù cho mẹ. Dẫu phụ-vương con có trách mắng, con xin

cam chịu.

Thân-hậu lắc đầu nói :

- Con chớ nên nóng nảy như thế, để thủng-thỉnh mà liệu, kẻo lâm vào độc-kế của con

dâm-phụ đó.

Thái-tử Nghi-cựu hậm-hực ra về.

Sáng hôm sau, quả nhiên U-vương lâm-triều.

Nghi-cựu bèn sai một số cung-nhân qua nơi Quỳnh-đài, chẳng nói chi hết cứ việc vác cây

đập phá bông hoa.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 12 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 2. Bao-quýnh Chuöåc Töåi, Dêng Gaái Àeåp.

u-vûúng Àöæt Lûãa Diïéu Chû-hêçu.

Bọn thế nữ trong đài trông thấy thất kinh chạy ra cản lại và la lớn rằng :

- Hoa nầy vốn của Chúa-thượng trồng, để cho Bao-nương ngoạn cảnh chớ nên phá phách

mà tội chẳng nhỏ.

Bọn cung-nhân vẫn không ngừng tay, ứng tiếng đáp :

- Bọn ta vâng lịnh Đông-cung Thái-tử đến bẻ hoa nầy về dâng cho Chánh-hậu, ai dám cản

trở sao !

Hai đàng c.i vả om-s.m, làm cho Bao-tự đang mơ-màng giấc điệp, bỗng giật m.nh thức dậy,

bước ra xem thấy bông hoa tơi tả

Bao-tự cả giận, toan bước tới đánh bọn cung-nữ, chẳng dè Thái-tử núp gần đấy, nhảy tới

trợn mắt hét :

- Nghiệt-phụ mi là người chi, danh dự g. mà dám xưng là nương-nương, chẳng kiêng ai hết,

nay ta làm cho mi thấy cái nương-nương của mi.

Nói dứt lời, Thái-tử nắm đầu Bao-tự tát cho mấy cái .

Bao Tự đau quá ré lên.

Bọn cung-nữ sợ h.i, đồng quỳ móp xuống đất thưa :

- Xin Thái-tử h.y khoan-dung, kẻo phiền l.ng Chúa-thượng

Thái-tử Nghi-cựu chưa hả giận, nhưng sợ đánh sảy tay bèn buông Bao-tự ra , rồi chỉ vào mặt

nói :

- Nếu mi c.n ngạo-nghể ta sẽ không bao giờ để cho mi sống yên.

Nói xong quay gót trở về Đông cung.

Bao-tự biết Thái-tử đánh trả thù cho mẹ, nên phải dằn l.ng nhẫn nhục trở vào, nằm vật trên

giường than khóc.

Bọn cung-nga thế nữ đồng xúm lại khuyên giải :

- Bề nào cũng c.n có Chúa-thượng, nương-nương khóc lóc làm chi.

Bao-tự nằm khóc sụt sịt m.i cho đến lúc U-vương b.i triều bước về Quỳnh-đài, nàng mới

khóc rống lên .

U-vương vội v. bước vào hỏi :

- Tại sao ái-khanh dung mạo như thế nầy ? Chẳng hay có điều g. xảy đến, h.y nói cho trẫm

r..

Bao-tự cứ khóc m.i không nói. Đợi cho U-vương năn nỉ đôi ba phen, nàng mới nghẹn ngào

thốt ra lời :

- Hôm nay Thái-tử dẫn một tốp cung-nhân đến hái phá trông hoa dưới đài. Mặc dầu hành

động ngang tàng ấy, thiếp cũng chẳng làm nói Thái-tử lại xông vào đánh thiếp. Nếu chẳng có

cung-nga can giáng ắt mạng thiếp chẳng c.n .

Nói xong lại khóc rống lên nữa .

U-vương đ. r. ngọn-ngành , vừa vỗ về Bao-tự, vừa nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 13 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 2. Bao-quýnh Chuöåc Töåi, Dêng Gaái Àeåp.

u-vûúng Àöæt Lûãa Diïéu Chû-hêçu.

- Ái khanh ơi ! Chỉ v. ái-khanh không chịu ra mắt Chánh-hậu, nên Chánh-hậu giận, sai

Thái-tử làm như vậy chứ không phải tại Thái-tử đâu, ái-khanh chớ hiểu lầm mà trách nó .

Bao-tự làm ra mặt giận nói :

- Thái-tử v. mẹ mà báo thù, Thánh-thượng cũng v. Chánh-hậu mà che chở tội lỗi. Dầu thiếp

có chết đi cũng chẳng tiếc. Song, từ khi hầu-hạ Thánh-thượng đến nay, thiếp đ. có mang hai

tháng. Vậy xin Thánh-thượng cho thiếp ra khỏi cung để bảo tồn giọt máu của Thánh-thượng.

U-Vương mặt mày buồn b., đỡ Bao-tự dậy, nói :

- Thôi, ái-khanh chớ buồn b. mà đau l.ng Trẫm. Trẫm sẽ xét xử công-minh .

Rồi, nội trong ngày hôm ấy, vua truyền chỉ rằng : Thái-tử Nghi-Cựu bạo động vô-lễ, chẳng

biết điều thảo thuận, nên phải đưa qua nước Thân cho Thân-hầu dạy dỗ, c.n những quan

Thái-phó, Thiếu-phó nơi Đông-cung, dạy dỗ chẳng nghiêm, nên thảy đều bị cách chức.

Thái-tử Nghi-cựu được lệnh vội v. vào cung kêu nài, nhưng U-vương đ. biết trước, dặn quan

giữ cửa không cho vào.

Thái-tử chẳng biết làm sao, đành lên đường qua nước Thân cư-trú.

C.n Thân-hậu, luôn mấy hôm không thấy con vào thăm trong l.ng lo lắng, sai bọn cung-nữ

d. hỏi, mới hay Thái-tử đ. bị đầy sang nước Thân rồi một m.nh bơ vơ, ngày ngày nhớ con gào

thét thảm-thiết.

Lần

ngày tháng thoi đưa, Bao-tự lâm-bồn sanh đặng một trai.

U-vương yêu-mến vô-ngần, đặt tên là Bá-phục. Và, cũng từ ngày ấy, U-vương có . phế con

đích lập con thứ, song chưa có cơ hội thuận-tiện

Quách-thạch-phù (tức Quách-công) d. biết . vua bèn thương-nghị với Do.n-cầu, rồi thôngtư

với Bao-tự rằng:

- Thái-tử hiện bị đày ra khỏi nước, vậy phải lập tự cho Bá-phúc. Bên trong cậy có nươngnương,

bên ngoài chúng tôi giúp sức, lo chi việc ấy không thành .

Bao-tự bắt được tin, l.ng mừng khắp khởi, vội phúc đáp ngay :

- Ta cậy nhờ hai khanh hết l.ng bảo bọc , nếu Bá-phục đặng nối ngôi th. việc giàu sang trong

thiên-hạ, ta quyết không bao giờ phụ.

Từ đó, Bao-tự thường lén sai người tâm-phúc, theo dỏi hành-vi của Thân-hậu , dầu việc nhỏ

mọn đến đâu cũng không qua mặt nổi .

C.n Thân-hậu sống trong buồn thảm, giận vua nhớ con, cả ngày không ráo nước mắt.

Có một cung-nhân già cả, thấy thế động l.ng, kiếm lời bàn bạc :

- Tâu Hoàng-hậu, nay t.nh mẹ con cách trở, cả hai đều mang nặng nhớ nhung, xin Hoànghậu

lén biên thư gởi sang nước Thân bảo Điện-hạ làm biểu gởi về thỉnh tội may ra Chúa-thượng

động t.nh mà cho phép

-hương , như thế mẹ con được sum-họp.

Thân-hậu sụt sùi nói :

- Lời ngươi nói rất phải, ngặt không có ai đem thư, biết liệu làm sao ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 14 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 2. Bao-quýnh Chuöåc Töåi, Dêng Gaái Àeåp.

u-vûúng Àöæt Lûãa Diïéu Chû-hêçu.

Người cung-nhân nói :

- Mẹ tôi là Ôn-áo, biết nghề làm thuốc. Vậy Hoàng-hậu giả đau, đ.i mẹ tôi vào coi mạch, rồi

khiến mẹ tôi đem thư về mà sai anh tôi đi th. khỏi lo chi hết .

Thân-hậu nghe theo lời, viết một bức thư.

Trong thư đại . như sau :

Thiên-tử vô đạo, mê đắm con nghiệt-phụ, làm cho mẫu-tử phân-ly . Nay con nghiệt-phụ

lại sanh đặng một đứa con, Chúa-thượng yêu mến lắm. Vậy con phải gởi biểu để thỉnh tội để

Chúa-thượng thương t.nh, tha con về trào. Chừng ấy mẹ con gặp nhau sẽ tính toán kế khác .

Viết thư xong, Thân-hậu giả bịnh sai người đ.i Ôn-áo vào cung xem mạch.

Tuy việc rất kín đáo, song không thoát khỏi tầm mắt của bọn tay chân Bao-tự, chúng hay

được, chạy về báo .

Bao-tự nghĩ thầm :

- Đấy chắc là va thông tin tức với Thái-tử. Vậy chờ lúc Ôn-áo ra khỏi cung, bắt lại mà xét sẽ

biết ngay gian.

Thật vậy, khi Ôn-áo xem mạch cho Chánh-hậu xong, bái tạ ra về có ôm theo hai tấm lụa.

Vừa bước chân ra khỏi cung, bị nội-giám đón lại hỏi :

- Lụa nầy ở đâu mà có vậy ?

Ôn-áo đáp :

- Tôi vào coi mạch cho Chánh-hậu, được Chánh-hậu tặng thưởng.

Nội-giám đưa mắt nh.n nhau như hỏi ., rồi một người bước đến giật tấm lựa mở banh ra

khám xét. Thấy trong tấrn lụa không có g. nội giám lại xúm nhau lục soát khắp m.nh. Bỗng bắt

gặp trong lai áo, có một phong thư , vội đem về Quỳnh-đài dâng cho Bao-tự.

Bao-tự xem thơ cả giận , truyền bắt Ôn-ao xiềng lại, và xé nát hai tấm lụa quăng xuống đất.

Kịp lúc U-vương bước vào, thấy thế hỏi duyên cớ .

Bao-tự khóc và tâu rằng :

- Tiện thiếp hân-hạnh được vào chốn thâm cung, lại được Bệ-hạ rũ l.ng thương, ơn ấy dẫu

đến chết cũng chưa đáp đền nổi.

Nay v. thiếp sanh được một mụn con trai, làm cho Chánh-hậu đem l.ng ghen ghét, viết thư

cho Thái-tử, lập mưu ám hại. Tấm thân thiếp thật khó mà toàn mạng.

Nói dứt lời lấy phong thư dâng cho U-vương xem.

U-vương sửng sốt, nhận biết nét chữ của Thân-hậu liền hỏi :

- Người nào đ. nhận đem bức thư này .

Bao-tự nói :

Người đó là Ôn-áo, hiện Nội-giám c.n đang giữ lại.

Vua đ.i dẫn Ôn-áo vào, rồi chăng hỏi qua một tiếng, rút gươm chém đứt làm hai đoạn.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 15 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 2. Bao-quýnh Chuöåc Töåi, Dêng Gaái Àeåp.

u-vûúng Àöæt Lûãa Diïéu Chû-hêçu.

Sau Nhiêm-ông có thơ than rằng :

Lá thư chưa lọt cửa song ngoài

Máu đ. tuôn rồi ! thật đắng cay.

Ám đạm thâm cung, tàn khí uất,

Bâng khuâng nữa giấc mộng chương-đài.

Đêm đến, Bao-tự lại thỏ thẻ với U-vương rằng .

- Tánh mạng của mẹ con thần thiếp hiện nằm trong tay Thái-tử, chưa biết sống chết lúc nào.

U-vương nói :

- Bề nào cũng c.n có trẫm đây, Thái-tử mà làm chi đặng sao .

Bao-tự vừa khóc vừa nói :

Hiện nay được nhờ Chúa thượng che chở, dầu ai có ghét cũng chẳng làm chi, song đến chừng

Chúa-thượng qua đời, Thái-tử lên nối ngôi , chừng ấy quyền-bính về tay Chánh-hậu. Chánh-hậu

muốn giết mẹ con thiếp lúc nào chẳng được.

Dứt lời, Bao-tự lại khóc rống lên .

U-vương cầm tay thổn-thức :

- Trẫm muốn phế Chánh-hậu và Thái-tử đi, để lập khanh làm Chánh-hậu, và Bá-phục làm

Đông-cung, song e quần-thần chẳng phục .

Bao-tự nói :

- Tôi nghe vua th. thuận, mà vua nghe tôi là nghịch, xin Bệ-hạ h.y đem . đó mà hiểu-dụ

quần thần, xem nghị-luận thế nào .

U-vương mỉm cười, nói :

- Ái khanh nói rất phải, để mai trẫm sẽ tính.

Đêm ấy Bao-tự sai người tâm-phúc ra nói với Quách-thạch-phủ và Do.n-cầu hay, đặng dự bị

trước mà ứng đáp.

Ngày thứ, U-vương lâm trào, các quan triều bái xong, vua truyền chỉ triệu hết công-khanh

thượng-điện, mà phán rằng :

- Nay Chánh-hậu sanh l.ng tật-đố, không kiêng-nễ phép vua , ngày đêm thốt những lời

oán-cừu trẫm. Tội ấy khó dung, chư khanh nghi thế nào

Quách-thạch-phủ quỳ tâu :

- Hoàng-hậu là một vị quốc mẫu, dẫu có tội chi cũng không nên tra hỏi. Nếu xét không đáng

vị Chánh-cung th. xin Bệ-hạ chọn người có đức-hạnh thay thế mà thôi.

Do.n-cầu cũng quỳ xuống tâu theo :

- Tâu Bệ-hạ, kẻ hạ-thần trộm nghe đức-hạnh của Vương-phi Bao-tự, thật đáng làm chúa

trong cung lắrn .

U Vương lại hỏi :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 16 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 2. Bao-quýnh Chuöåc Töåi, Dêng Gaái Àeåp.

u-vûúng Àöæt Lûãa Diïéu Chû-hêçu.

- Nay Thái-tử đang ở nước Thân, như bỏ ngôi của Thân-hậu th. địa-vị của Thái-tử sẽ thế nào

?

Quách-thạch-phù tâu :

- Nếu đ. bỏ mẹ th. dùng con làm g. nữa. Xin Bệ-hạ h.y phế Nghi-cựu mà tôn Bá-phục lên

Đông-cung.

U Vương mừng lắm, lập tức hạ chiếu bắt Thân-hậu giam vào l.nh-cung, cắt ngôi Nghi-cựu,

lập Bao-tự lên làm Chánh-hậu, Bá-phục làm Đông-cung Thái-tử .

Lại ra lệnh nếu ai ngăn-cản sẽ bị khép vào tội phản-nghịch.

Quần-thần nhiều người lấy làm bất b.nh, nhưng không dám nói, v. thấy . vua đ. quyết, can

gián không ích g. mà hại đến thân.

Bá-dương-phụ tức tốc xin từ quan, về làng dưỡng l.o, c.n các vị trung thần khác, lần lượt

bỏ chức cũng nhiều.

Bao-tự tuy được phong làm Hoàng-hậu nhưng chưa lấy thế làm vui. Cả ngày ít nói, không

cười, không ai hiểu nổi được l.ng nàng cả. Có lẽ nàng đang ước-vọng những cái g. xa xôi nữa

chăng ?

U Vương thấy Bao-tự không cười, l.ng bâng khuâng lo lắng , bèn triệu tất cả nhạc-công

trong triều tập-họp đến để đờn ca hát xướng cho nàng vui, song vẫn không thấy nàng cười lên

một tiếng nào.

U Vương nghĩ thầm :

- Ta phế lập Chánh cung và Đông-cung mục đích để làm vui l.ng nàng, thế mà không được

nàng trao cho một nụ cười thật là đau đớn .

Nghĩ như vậy bèn thỏ thẻ hỏi Bao-tự :

- Đờn ca như thế không làm cho ái-khanh vui sao ?

Bao-tự đáp :

- Tâu Bệ-hạ, thần thiếp nhớ lại tiếng xé lụa trước đây c.n vui tai hơn là tiếng âm nhạc .

U-vương cả mừng nói :

- Ái-khanh ưa nghe tiếng xé lụa, sao ái-khanh không nói cho sớm .

Nói rồi truyền quan giữ kho mỗi ngày đem vào cung một trărn tấm lụa, lại khiến các cung-nữ

khỏe mạnh thay phiên nhau xé để làm vui Bao-tự.

Nhưng quái thay ! xé đến bao nhiêu lụa vẫn chưa thấy Bao-tự cười một tiếng nào.

U-vương lo lắng, hỏi :

- Đ. ưa tiếng xé lụa, và lụa cũng đ. xé rặt nhiều, sao trẫm chưa thay ái-khanh vui .

Bao-tự mặt lầm-l. không đáp.

U-vương se thắt c.i l.ng nói :

- Thế nào trẫm cũng t.m cách làm cho ái-khanh cười lên một tiếng.

Bèn ra lệnh khắp triều thần, ai có kế g. làm cho Bao-tự cười lên một tiếng sẽ được thưởng

ngàn vàng.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 17 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 2. Bao-quýnh Chuöåc Töåi, Dêng Gaái Àeåp.

u-vûúng Àöæt Lûãa Diïéu Chû-hêçu.

Quách-thạch-phủ quỳ tâu :

- Tâu Bệ-hạ, ngày trước Tiên-vương có lập mười cái phong-hỏa-đài tại núi Ly-sơn, lại tạo mấy

chục cỗ trống rất lớn, để mỗi khi có giặc Tây-nhung đến xâm lấn th. nổi lửa gióng trống lên. Các

chư-hầu nghe thấy đem binh đến cứu. Từ ấy đến nay, trong nước thái-b.nh, nên phong-hỏa-đài

không dùng đến. Nếu Bệ-hạ muốn làm cho Chánh-hậu vui cười, xin Bệ-hạ h.y cùng Chánh-hậu

đến Ly-sơn du-ngoạn, rồi nữa đêm đốt phong-hỏa-đài lên, đánh trống cho thật dữ , binh viện

các chư hầu ắt đem binh đến cứu. Chừng ấy, không thấy giặc gi. g. cả, các chư-hầu phải lục-tục

kéo quân trở về, như thế làm sao Chánh-hậu khỏi tức cười .

U vương đắc-. vỗ tay cười lớn, nói :

- Kế ấy rất hay !

Bèn dắt Bao-tự lên Ly-sơn bày tiệc ăn uống rồi truyền quân nổi lửa đốt phong-hỏa-đài.

Lúc ấy Trịnh-bá-hữu đang làm chức Tư-đồ tại trào, nghe việc ấy thất kinh, vội v. chạy đến

Ly-sơn, quỳ móp xuống đất tâu rằng :

- Tâu Bệ-hạ, phong-hỏa-đài Tiên-vương lập lên là để thông tin tức với chư hầu khi trong

nước có biến, nay vô cớ mà Bệ-hạ đốt lửa, gạt chư hầu để làm tr. vui , về sau thoảng có điều

binh đao bất trắc , đốt phong-hỏa-đài lên th. ai c.n tin mà đến cứu viện , xin Bệ-hạ chớ nên làm

việc đó.

U Vương nổi giận mắng :

- Nay thiên-hạ đang vui hưởng thái b.nh th. cần g. quân cứu viện . Trẫm và Vương-hậu ra

đây du ngoạn, không có g. tiêu-khiển nên mượn kế làm vui. Nếu sau nầy có giặc lại can hệ g.

đến ngươi sao mà ngươi lo lắng .

Trịnh-bá-hữu nghe nói thở dài, lủi thủi bước ra.

U-vương truyền quân đốt lửa, và gióng trống lên. Ánh lửa rực trời, tiếng trống vang như

sấm.

Các chư hầu ngỡ là Kiểu-kinh có giặc, vội vàng kiểm-binh, điểm tướng suốt đêm kéo đến

Ly-sơn. Đến nơi th. nghe trên lầu đờn ca, hát xướng, lại thấy U-vương cùng Bao-Tự đang uống

rượu vui vầy.

Thấy quân-sĩ các chư-hầu rầm rộ kéo đến U-vương mỉm cười ra đứng trước hiên lầu, nói lớn

rằng :

- Trẫm may mắn không có giặc gi. chi, chẳng dám phiền đến các chư-hầu.

Các chư-hầu đều ngơ ngác nh.n nhau rồi bẽn lẽn cuốn cờ, dẹp trống, ai về nước nầy.

Bao-tự đứng trên lầu trông xuống thấy quân lính khắp nơi ồ-ạt kéo đến, rồi lại lặng lẽ ra về

thích chí vổ tay cười dài.

U-vương ôm Bao-tự vào l.ng nói :

- Ái khanh ơi ! một tiếng cười của ái-khanh chẳng những làm vui l.ng ta, mà c.n tô thắm

vạn màu tươi trong vũ-trụ , ấy cũng nhờ công của Quách-thạch-phủ đó.

Nói xong, truyền quan giữ kho lấy ngàn vàng đem thưởng cho Quách-thạch-phủ.

Người sau có bài thơ vịnh việc đốt lửa ấy như sau :

Buồn l.ng tiêu khiển một tr. chơi,

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 18 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 2. Bao-quýnh Chuöåc Töåi, Dêng Gaái Àeåp.

u-vûúng Àöæt Lûãa Diïéu Chû-hêçu.

Đốt lửa đêm thanh đỏ rực trời.

Cờ trống chư hầu bôn bả tới

Giúp vui chỉ một nụ cười tươi.

Đây nói về Thân-hầu, khi nghe U-vương phế Thân-hậu, lập Bao-Tự, l.ng buồn b., lập sớ gợi

đến can rằng :

- Xưa vua Kiệt mê Mụi-Hỷ mà nhà Hạ hư, vua Trụ mê Đắc-kỷ mà nhà Thương mất. Nay

Bệ-hạ đắm say Bao-tự , phế bỏ d.ng chánh lập ra d.ng thứ là trái nghĩa phu thê, hại t.nh phụ

tử . Xin Bệ-hạ lấy cái gương nhà Hạ , nhà Thương mà tránh cho nhà Châu khỏi điều tai biến.

U Vương xem sớ cả giận, vỗ án hét :

- Quân phản-tặc, sao dám loạn-ngôn như thế !

Quách-thạch-phủ quỳ tâu :

- Tâu Bệ-hạ, Thân-hầu trước đây thấy Bê-hạ đuổi Thái-tử đem l.ng oán-hận , nay lại nghe

Chánh-hậu bị truất ngôi, . muốn mưu phản, nên mới dám dâng biểu hài tội Bệ-hạ như vậy .

U Vương hỏi :

- Như thế th. nay trẫm phải đối-xử làm sao ?

Quách-thạch-phủ tâu :

- Thân-hầu vốn chẳng có công cán chi, nhờ Thân hậu mà được phong đến tước hầu. Nay

Thân-hậu và Thái-tử đ. bị truất-phế, th. cũng nên truất Thân-hầu xuống tước Bá như cũ, rồi

dám binh đến vấn-tội để trừ hậu-hoạn.

U Vương y tấu, hạ chỉ cách chức Thân-hầu lại khiến Quách-thạch-phủ kiểm-điểm binh m.,

kéo đến nước Thân vấn tội.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 19 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 3

Kiểu-kinh, Quân Khuyển-nhung

Tác-loạn,

đông-lạc, Châu-b.nh-vương Dời Đô.

Từ ngày Thân Hầu dâng biểu can vua, l.ng nơm-nớp lo âu chẳng biết . vua như thế nào, vội sai

quân đi thám thính.

Quân về báo :

- U Vương sai Thạch-phủ làm đại-tướng, dẫn binh sang nước Thân vấn tội.

Thân-hầu thất-kinh, hội các tướng tá thương-nghị.

Thân-hầu nói :

- Nước ta đ. nhỏ mà binh lại ít làm sao cự cho lại binh vua

Quan Đại-phu Lữ-chương quỳ tâu :

- Tâu Chúa-công, tuy nước ta là một chư hầu nhỏ, song Thiên-tử vô đạo, ngoài th. bỏ trung

dùng nịnh, trong th. phế chánh, lập thứ , làm lắm điều bạo ngược. Nay nước Tây-nhung binh

r.ng, tướng mạnh, lại giáp ranh với nước Thân , xin Chúa-công gởi thư cầu cứu , mượn binh

kéo về Kiểu-kinh đặng cứu Chánh-hậu, bắt vua phải nhường ngôi cho Thái-tử, ấy là noi theo

gương Y-do.n, Châu-công đó.

Thân-hầu khen phải, bèn khiến người đem một xe vàng lụa mang qua nước Tây-nhung mượn

quân, lại hứa rằng, nếu phá được Kiểu-kinh th. bao nhiêu vàng bạc trong kho tự . muốn lấy bao

nhiêu cũng được.

Nhung-chúa được thư, nghĩ thầm :

- Thiên-tử bất chánh, Thân-hầu là vị quốc-cựu lại viết thư đến cầu cứu, ta đem quân dựng

lại ngôi Thái-tử, đó là thuận lẽ trời, rất hợp với . ta.

Nghĩ rồi sai M.ng-tốc và Bột-đ.nh, làm tả hữu tiên-phuông, điểm binh mười vạn, kéo đến

Kiểu-kinh. C.n Nhung-chúa thống l.nh đạo trung quân đi sau làm hậu-vệ.

Đến nơi, Nhung-chúa đốc quân vây thành kín mít.

Quân vào báo. U-vương thất-kinh nói :

20

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 3. Kiïèu-kinh, Quên Khuyïèn-nhung Taác-loaån,

àöng-laåc, Chêu-bònh-vûúng Dúâi Àö.

- Cơ bắt mật, họa tiên phát. Ta chưa kịp cất quân đi đánh mà giặc đ. đến vây thành, biết

làm sao bây giờ ?

Quách-thạch-phủ quỳ tâu :

- Xin Bệ-hạ sai người đền phong-hỏa-đài đốt lửa lên, tất nhiên các chư hầu đem quân đến

cứu. Chừng ấy trong đánh ra ngoài đánh vô ắt quân giặc không c.n đường trốn thoát.

U-Vương nghe lời, sai người đến Ly-sơn đốt lửa cháy ngất trời mà chẳng thấy binh của chư

hầu nào đến cả. Chỉ thấy binh của Thân-hầu kéo đến hiệp với binh của Nhung-chúa vây thành

càng chặt hơn .

U-vương thấy chư-hầu không đến, binh giặc công-phá rất gấp, bèn bảo Quách-thạch-phủ :

- Thế giặc mạnh yếu chưa r.. Khanh ra đánh thử, rồi trẫm sẽ chọn binh mạnh mẽ mà tiếp

ứng.

Quách-thạch-phủ tuy sợ sệt nhưng phải tuân hành, dẫn binh xe hai trăm cỗ khai thành tiến

ra.

Trông thấy Quách-thạch-phủ, Thân-hầu chỉ vào mặt, nói với Nhung-chúa :

- Ấy là đứa khi quân hại nước , đừng để nó chạy thoát.

Nhung-chúa quay lại hỏi các tướng tá :

- Ai dám ra bắt thằng giặc đó chăng ?

Bột-đ.nh vung đao, vỗ ngựa đến thưa :

- Tôi xin lấy đầu tên phản-tặc đó.

Dứt lời, bay ngựa đến đánh với Quách-thạch-phủ.

Đánh chưa đặng mười hiệp Bột-đ.nh chém Quách-thạch-phủ một đao rơi đầu .

Nhung-chúa thừa thế, cùng với M.ng-tốc, đốc quân đến chém giết quân của U-vương vô số,

rồi kéo vào thành, đốt phá nhà cửa lửa cháy mịt mù.

Thân-hầu cũng không biết làm sao ngăn cản được hành động ấy.

Trong thành cả loạn, U-vương tính thế không xong, bèn chở Bao-tự và Bá-phục lên xe nhỏ,

rồi mở cửa sau thoát ra khỏi thành.

Quan Tư-đồ Trịnh-bá-hữu chạy theo kêu lớn rằng :

- Xin Bệ-hạ chớ sợ, có hạ-thần theo bảo giá đây .

Nói xong, đẩy xe U-vương, thẳng đến Ly-sơn .

Đi dọc đường gặp Do.n-cầu, hơ-hải chạy đến tâu :

- Tâu Bệ-hạ, Khuyển-nhung đốt hết cung thất , chở hết vàng bạc trong kho. C.n Quách-công

đ. tử trận rồi.

U Vương run rẩy hối Trịnh-bá-hữu đẩy xe đi cho mau.

Khi đến Ly-sơn , Trịnh-bá-hữu lại đốt phong-hỏa-đài lên, khói bay ngất trời xanh, mà cũng

không thấy chư hầu đến cứu.

Chẳng bao lâu, quân Khuyển-nhung tràn tới, vây dưới chân núi đông nghẹt.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 21 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 3. Kiïèu-kinh, Quên Khuyïèn-nhung Taác-loaån,

àöng-laåc, Chêu-bònh-vûúng Dúâi Àö.

U Vương và Bao-tự đều thất kinh, nh.n xuống chân núi rnà khóc r.ng.

Trịnh-bá-hữu tâu :

- Việc đ. gấp rồi, hạ thần xin liều m.nh bảo-giá, đưa Bệ-hạ ra khỏi v.ng vây, qua bên nước

tôi rồi liệu bề khôi phục.

U Vương nói :

- Bởi trẫm chăng nghe lời thúc-phụ nên mới đến nỗi này. Nay trẫm chỉ c.n nhờ ở tay thúc-phự

mà thôi .

Trịnh-bá-hữu bèn khiến người nổi lửa đốt Ly-cung đi, đặng gạt Khuyển-nhung, rồi ph. Uvương

xông xuống núi.

Trịnh-bá-hữu cầm xà mâu đi trước mở đường , Do.n-cầu ph. mẹ con Bao-tự theo sau Uvương.

Đi chưa đặng bao xa, gặp viên cận tướng của Khuyển-nhung là Cổ-l.-xích xốc đến đón

đường.

Trịnh-bá-hữu cả giận, hươi xà mâu rước đánh.

Hai đàng đánh chưa đặng mười hiệp Cổ-l.-xích cự không lại bị Trịnh-bá-hữu đâm nhào

xuống ngựa.

Đàng sau, binh sĩ lại ó lên, Trịnh-bá Hữu quay nh.n lại, thấy Bột-đ.nh đem binh truy-cản.

Quân Khuyển-nhung quá mạnh, Trịnh-bá-hữu chỉ có một m.nh không làm sao cự cho nổi,

đánh đỡ một

, bị tên bỏ mạng !

C.n xe của U-vương bị M.ng-tốc bắt lại đem nạp cho Nhung-Chúa

Nhung-chúa rút đao chém U-vương và Bá-phúc. C.n Bao-tự, v. thấy xinh đẹp, nên Nhungchúa

không chém bắt về nơi trướng mà giao hoan, thù lạc.

Do.n Cầu quá sợ h.i núp trong xe, bị quân Khuyển-nhung trông thấy, kéo cổ ra mà chém .

Giữa lúc đó, Thân-hầu thấy lửa dậy trong cung liền đem binh vào chữa, và thả Thân-hậu ra.

Đoạn đi t.m U-vương, song không thấy đâu cả.

Bỗng thấy Nhung-chúa đem binh vào thành cười hả hê nói :

- Tôi đ. giết hôn quân rồi.

Thân-hầu kinh ngạc, nói :

- Tôi muốn đem binh vấn tội để răn vua không ngờ lại xẩy ra cơ hội nầy. Chúng ta không

làm sao tránh khỏi mang tiếng về sau.

Nói rồi sai người khâm liệm, làm lễ an táng U-vương.

Chôn cất xong, Thân-hầu trở về Kinh sư, bài tiệc đ.i đằng Nhung-chúa để tạ ơn, và lấy vàng

lụa trong kho sắp lên mười xe, để làm quà tiễn hành đưa Nhung-chúa về nước.

Nhưng không ngờ Nhung-chúa lấy việc giết U-vương làm công-trạng, không chịu đem binh

về, cứ lần-quần nơi Kinh-thành ăn uống, chơi bời, phá-phách nhân dân. Ai nầy đều oán-trách.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 22 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 3. Kiïèu-kinh, Quên Khuyïèn-nhung Taác-loaån,

àöng-laåc, Chêu-bònh-vûúng Dúâi Àö.

Thân-hầu không biết làm thế nào, túng phải làm thư sai người đem đến ba xứ chư hầu:

Tấn-hầu Cơ-cừu nước Bắc-lộ, Vệ-hầu Cơ-h.a nước Đông-lộ, và Tần-hầu Dinh-khai nước Tây-lộ.

Lại sai người qua bên nước Trịnh, đem việc Trịnh-bá-hữu bị tử-trận tin cho Thái-tử Quật-đột

(con của Trịnh-bá-hữu) đem quân qua báo thù.

Thái-tử Quật-đột tuổi mới mười ba, mà m.nh cao tám thước, sức mạnh phi-thường, lại

thông-minh tài trí ít người sánh kịp.

Ngày kia, nghe được tin cha tử trận đau xót không cùng, liền mặc tang phúc, đem ba trăm

cỗ xe trận sang Kiểu-kinh báo thù.

Nhung-chúa hay tin kiểm điểm binh m., đề ph.ng dự chiến .

Vừa đến nơi Thái-tử Quật-đột muốn ra quân, nhưng Công-tử Thành can rằng :

- Binh ta đường xa mới đến, c.n mệt mỏi, nếu đánh e khó thắng. Xin cứ an-dinh hạ trại, chờ

binh các nước chư-hầu kéo đến, hiệp sức công phá th. mới thành công đặng.

Quật-đột nói :

- Binh qu. thần tốc . Nếu đợi lâu chễnh-mảng l.ng quân. Vả lại, nhơn lúc binh Khuyển-nhung

đang bê trể, không đánh để trả thù cha c.n đợi chừng nào.

Nói xong, thúc quân ra trận, đến trước cửa thành kêu Nhung-Chúa mắng rằng :

- Hỡi tên giặc Mọi ! H.y đem đầu mà nạp cho ta để đền lại tội phản-phúc !

Trên thành không ai ra ứng đáp.

Quật-đột tức giận, truyền quân công phá.

Trong lúc quân sĩ đang phá thành rất hăng, th. bỗng nghe một

thanh la nổi lên vang dậy nơi phía rừng rậm, rồi một đạo quân kéo ra (đó là đạo binh của

Nhung-chúa sai phục sẵn ở đó) .

Quật-đột vội vàng xua binh đón đánh.

Trong lúc hai bên đang xáp trận, trong thành lại có tiếng thanh la nổi lên, cửa thành mở

rộng, trong thành xông ra một đạo binh nữa.

Quật-đột bị hai đạo binh của Bột-đ.nh và M.ng-tốc đánh ép lại một lượt, làm cho binh sĩ rối

loạn bỏ chạy.

Quật-đột cũng hoảng vía, giục ngựa chạy dài. Chạy đến ba mươi dặm mới dám an-dinh hạ

trại.

Quật-đột bị thất trận trở về than-thở với Công-tử Thành rằng :

- Bởi ta không nghe lời nên mới mang thảm-bại, nay liệu làm sao ?

Công tử Thành đáp :

- Từ đây đến Bộc-dương không xa , Vệ-hầu là người từng trải, vậy xin chúa-công h.y đến đó

cầu cứu người, rồi hiệp binh tấn công một lượt mới thắng nổi.

Quật-đột nghe theo khiến đẩy xe sang Bộc-dương thành.

Đi được vài ngày, bỗng thấy một đạo binh m. cờ xí rộn ràng, cầm đầu là một vị chư-hầu

mặc áo gấm, buộc đai vàng, tóc xanh râu bạc, giống như một vị tiên thần giáng thế. (Người đó

là Vệ-công, tên Cơ-h.a, tuổi đ. chín mươi).

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 23 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 3. Kiïèu-kinh, Quên Khuyïèn-nhung Taác-loaån,

àöng-laåc, Chêu-bònh-vûúng Dúâi Àö.

Quật-đột mừng rỡ, dừng binh lại, kêu lớn :

- Tôi là Thái-tử nước Trịnh, tên Quật-đột, bị Khuyển-nhung xâm phạm Kinh-sư, giết cha tôi,

tôi đem binh vấn tội, chẳng ngờ lại bị thua, phải đến đây cầu cứu ngài.

Vệ-công xuống ngựa thủ lễ và nói :

- Thái-tử h.y an l.ng. Tôi nguyện đem binh giúp đỡ. Vả lại tôi có nghe binh Tấn và Tần cũng

sắp đến đây th. có lo chi không trừ được lũ giặc đó !

Quật-đột cúi đầu cảm tại rồi hiệp binh cùng với Vệ-công kéo đến Kiểu-kinh.

Đến nơi binh hai nước chư-hầu Trịnh, Vệ hạ trại cách Kinh-thành hai mươi dặm , lại sai quân

đi thám thính tin tức nước Tần và nước Tấn.

Quân thám thính về báo :

- Phía Tây có tiếng chiêng trống vang trại, lại có một ngọn cờ thêu chữ "Tần" rất lớn .

Vệ Công nói :

- Nước Tần tuy là một nước Phụ-dung (nước phụ chư-hầu, phái cống hiến và nghe theo lệnh

nước chư-hầu) ít binh m., song binh tướng rất tinh nhuệ, đ. làm cho rợ Khuyển-nhung lắm

phen khiếp sợ.

Nói vừa dứt lời th. lại có tin báo :

- Quân nước Tấn cũng đ. kéo đến đóng nơi phía Bắc.

Vệ Công mừng rỡ, nói :

- Quân hai nước Tần, Tấn đ. kéo đến th. c.n lo g. đại sự chẳng thành.

Bèn sai người sang mời Tần-công và Tấn-công đến hội kiến.

Trong giây phút, hai vị chư hầu ấy đều đến trại Vệ-công đàm-đạo.

Thấy Quật-đột mặc tang phục Tần-công và Tấn-công hỏi :

- Chẳng hay người ấy là ai vậy ?

Vệ Công đáp :

- Đó là Thái-tử Quật-đột, con của Trịnh Bá đó .

Đoạn kể lại chuyện U-vương và Trịnh-bá-hữu bị chết.

Hai vị chư hầu Tần, Tấn ngậm ngùi thương tiếc.

Vệ-công nói :

- Nay l.o phu đ. già yếu, đến đây cũng chỉ v. nhiệm-vụ thần-tử . Vậy trăm việc xin ủy thác

cho hai ngài định liệu, chẳng hay hai ngài đ. có kế hoạch nào chưa ?

Tần-công đáp :

- Quân Khuyển-nhung chẳng qua tham tiền mê sắc mà tác loạn kinh-thành. Nay binh ta mới

đến chắc chúng chưa kịp đề ph.ng. Vậy đêm nay chia quân làm ba mặt, Đông, Nam, Bắc, mà

đánh vào một lượt, c.n phía Tây để cho Trịnh Thái-tử đem quân mai phục . Làm như thế ắt trọn

thắng.

Vệ-công khen là diệu kế. Mỗi người trở về lo việc điểm quân.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 24 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 3. Kiïèu-kinh, Quên Khuyïèn-nhung Taác-loaån,

àöng-laåc, Chêu-bònh-vûúng Dúâi Àö.

Lúc bấy giờ, Thân-hầu ở trong thành hay được có binh bốn nước đến, trong l.ng mừng rỡ,

lén bàn với Chu công-huyến rằng :

- Bốn nước đ. hiệp binh, thế nào cũng chia làm bốn đạo công phá. Vậy ta chờ họ phá thành

sẽ mở cửa ra ứng tiếp.

Đoạn bàn với Nhung-chúa sai Bột-đ.nh chở vàng bạc lụa là vệ nước để bớt vây cánh. Lại

khiến M.ng-tốc kéo binh Khuyển-nhung ra ngoài thành cự địch.

Nhung-chúa đâu r. kế của Thân-hầu, ngỡ thiệt nên làm theo.

M.ng-tốc kéo binh ra khỏi thành đóng trại nơi cửa phía Đông đợi rạng ngày sẽ giao chiến,

không dè qua đến canh ba, binh Vệ đến cướp trại, túng thế phái bỏ chạy.

Binh ba nước ồ lên phá thành một lượt Thân-hầu vội v. mở tung bốn cửa thành cho quân

ngoài tràn vào.

Nhung-chúa đang ngủ say, hay được tin kinh h.i vội lên ngựa chạy ra cửa phía Tây gặp đạo

binh phục của Quật-đột chận lại.

Hai đàng rước đánh. Đương khi nguy cấp xảy có đạo binh thua của Mảng-tốc kéo đến giải

vây, nên Nhung-chúa mới chạy thoát được .

Quật-đột không đuổi theo, kéo quân vào thành hội với các nước .

Lúc bấy giờ Bao-tự đang ngủ, giật m.nh thức dậy thấy Nhung-chúa bỏ chạy, lại nghe bốn

mặt thành quân sĩ ó vang, muốn theo Nhung-chúa song không kịp, túng thế phải rút gươm tự

vẫn.

Ôi thôi ! Hồng nhan một kiếp, cánh hoa sắc nước hương trời mới dựa hơi đông-phong đ.

phải dập vùi dưới làn mưa b.o, không kẻ xót thương.

Người sau có bài thơ trách Bao-tự như sau :

Một kiếp hồng-nhan một nụ cười !

Phong-đài khói tỏa chửa mờ phai.

Nụ cười c.n m.i rung trong gió,

Nhung-khuyển, U-vương ai hỡi ai !

Ngày ấy Thân-hầu đặt tiệc khoản-đ.i.

Trong lúc đang ăn-uống Vệ-công buồn b. buông đũa nói :

- Nước biến, vua mất, chúng ta c.n vui sướng g. mà ngồi ăn uống ?

Các chư-hầu nghe nói đều đứng dậy v.ng tay thưa rằng :

- Chẳng hay hiền hầu có điều chi dạy bảo chăng ?

Vệ Công nói :

- Nước không thể để một ngày không có vua. Nay Thái-tử c.n ở bên nước Thân vậy phải

rước về mà tôn lên Thiên-tử.

Tần tương-công nói :

- Hiền-hầu nói rất phải, chúng ta nỡ nào ăn uống vui vầy mà quên nhiệm vụ trọng đại đó

sao !

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 25 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 3. Kiïèu-kinh, Quên Khuyïèn-nhung Taác-loaån,

àöng-laåc, Chêu-bònh-vûúng Dúâi Àö.

Quật-đột nói :

- Tôi chưa có công cán chi, xin nguyện qua nước Thân rước Thái-tử cho.

Vệ-công cả mừng, rót rượu khuyên mời rồi lập tức viết biểu chương và sửa sang xe giá đi

đón Thái-tử. Các chư-hầu đều xin đem quân theo hộ tống.

Quật-đột nói :

- Việc nầy không phải là việc đi đánh giặc, chẳng cần phải nhiều quân. Chỉ một đạo quân

của tôi đây cũng đủ rồi.

Hôm sau, Quật-đột lên đường sang nước Thân.

Lúc bấy giờ Thái-tử Nghi-cựu đang ở nước Thân , ngày ngày buồn bực, không biết Thân-hầu

ra đi đ. lâu lành dữ thế nào, xảy có quân vào báo rằng :

- Trịnh Thái-tử đem biểu-chương đến rước Thái-tử về Kiểu-kinh.

Thái-tử Nghi-cựu nghe nói, lật đật ra rước vào, giở biểu ra xem mới hay U-vương đ. thác về

tay Khuyển-nhung, liền khóc oà.

Quật-đột tâu :

- Xin Thái-tử lấy giang sơn, x. tắc làm trọng, trở về tức vị cho an l.ng dân.

Thái-tử nói :

- Nay ta đ. mang danh bất-hiếu với thiên hạ, lẽ ra không nên trở về trị nước, nhưng chẳng

lẽ không nể lời các trấn chư hầu .

Nói rồi bèn sửa soạn lên xe trở về Kinh.

Về đến nơi, thấy các trấn chư hầu đ. dẫn binh ra cách thành ba mươi dặm đón tiếp.

Thái-tử vào thành, thấy cung điện hoang-tàn sập đổ, l.ng bùi-ngùi ứa lệ, rồi phụng-mệnh

Thân-hầu làm lễ cáo miếu mà lên ngôi, xưng hiệu Châu-B.nh-vương.

Các chư-hầu và bá-quan triều bái tung hô.

B.nh-vương cầm tay Thân-hầu phán rằng :

- Trẫm là người đ. bị phế, mà c.n đặng hưởng nghiệp tổ tông như vầy cũng là nhờ ở

Quốc-cựu.

Nói xong, bèn phong chức Thân-hầu làm Thân-công.

Thân-hầu tâu :

- Tâu Bệ-hạ, Kiểu-kinh không mất là nhờ có quân các chư-hầu kéo về giải tỏa. Hạ thần đ.

không ngăn cản nổi Khuyển-nhung để làm hại Tiên-vương th. thật là đắc tội.

Nói rồi từ chối không nhận.

B.nh-vương lại gia phong cho các trấn chư-hầu và phong hàm-ân cho Trịnh-bá-hữu rồi yết

bản phủ-dụ nhân-dân.

Ngày thứ, vua B.nh-vương lưu Vệ-công làm Tư-đồ, Quật-đột làm Khanh-sĩ tại triều, Chucông-

huyền làm Thái-tử cùng coi việc nước . Riêng Thân-hầu và Tần-tương-công v. đất nước

giáp ranh với Khuyển-nhung nên phải cáo từ ra về.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 26 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 3. Kiïèu-kinh, Quên Khuyïèn-nhung Taác-loaån,

àöng-laåc, Chêu-bònh-vûúng Dúâi Àö.

Thân-hầu thấy Quật-đột tướng mạo khôi ngô, thông minh xuất-chúng, bèn đem con gái

m.nh là Khương-thị gả cho Quật-đột.

Nhắc qua Nhung-chúa, từ ngày kéo quân vào Kiểu-kinh đ. thuộc đường thuộc nào, tuy bị

các chư-hầu đánh bại song quân sĩ c.n đông, lại nghĩ đến công lao khó nhọc mà không được

hưởng g., th. giận lắm, xua quân vào đánh phá chiếm một nữa đất Kỳ-phong làm chỗ trú quân

để xâm lấn Kiểu-kinh.

B.nh-vương thấy đất Kiểu-kinh trong mấy tháng giặc giả tàn-phá, cung thất bị hư, phongcảnh

tiêu-điều, có . muốn dời đô sang Lạc-ấp, bèn triệu các quan hỏi .-kiến.

Các quan cùng tâu :

- Lạc-ấp là nơi trung-tâm của thiên-hạ, nên trước đây Tiên-vương đ. ra công sửa sang rất

vững chắc, gọi là Đông-đô. Năm nào ở đó cũng có hội chư-hầu. Nay nếu Bệ-hạ muốn dời đô

sang đó th. tiện lắm.

Vệ Công nghe các quan tâu, thở dài, rồi cúi đầu tâu :

- Tâu Bệ-hạ, hạ-thần đ. hơn chín mươi tuổi, được Bệ-hạ tưởng t.nh cho dự vào quốc-sự, nay

nếu các quan luận như vậy mà hạ thần không nói e mang tội bất trung . Vả chăng Kiểu-kinh là

nơi lập nghiệp đế, bốn bề núi sông hiểm-trở, c.n Đông-đô tuy là giữa úm nước, nhưng trống

trải, không làm sao tránh nổi mũi giặc.

B.nh-vương nói :

- Trẫm cũng biết Kiểu-kinh là nơi Tiền-vương lập nghiệp, lẽ ra phải g.n giữ không nên bỏ

phế, song hiện nay Khuyển-nhung cướp lấn nơi Kỳ-phong, thế rất hung-hăng. Trong cung, các

kho tàng bị cháy, nếu sửa sang e tốn công của muôn dân. Cực chẳng đ. trẫm mới dời đô qua đó

mà thôi.

Vệ-công tâu :

- Khuyển-nhung là lũ sài-lang chẳng nên cho nó vào nước . Bởi Thân-hầu tính liều, mượn

binh của nó chẳng khác nào mở cửa rước kẻ cướp vào, cho nên cung-thất phải tan, Tiên-vương

bị hại . Nay Bệ-hạ nên coi đó là một mối thù, quyết l.ng rửa hận, bắt Khuyển-nhung mổ mật

đem tế nơi Thái-miếu để làm gương. Nếu Bệ-hạ tránh kẻ thù th. kẻ thù sẽ t.m Bệ-hạ mà tới.

Thuở trước Ngu Thuấn làm vua ở nhà tranh thềm đất, vua Đại-v. ở cung thấp hẹp mà không

tưởng là xấu, xin Bệ-hạ xét lại.

Chu-công-huyến quỳ tâu :

- Tâu Bệ-hạ, lời luận của quan Tư-đồ không đúng với quyền biến. Trước kia Tiên-vương bỏ

việc quốc-chính, làm rối đạo cang-thường mà sanh giặc. Việc ấy đ. lỡ rồi không phải nói làm

chi . Nay Bệ-hạ muộn bỏ hết những cái g. xấu xa lúc trước, làm cho mọi người ai cũng thấy

rằng Bệ-hạ là tượng trưng cho một sự kiến-quốc mới mẻ, thế th. việc dời đô rất có ảnh-hưởng

tốt trong l.ng bá tánh.

Vệ Công lắc đầu, tâu :

- Tâu Bệ.hạ, thắng giặc phải căn cứ ở l.ng người, mà c.n h.y dựa trên sức mạnh, nghĩa là

phải giữ được những chỗ hiểm yếu . Nay Thân-hầu đem Khuyển-nhung vào nước đặng th. cũng

có thể dẹp nó đặng. Xin Bệ-hạ sai sứ hỏi người xem có kế nào hay chăng ?

Lúc đang thương nghị, bỗng có tin Thân-hầu sai người đem văn biểu đến.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 27 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 3. Kiïèu-kinh, Quên Khuyïèn-nhung Taác-loaån,

àöng-laåc, Chêu-bònh-vûúng Dúâi Àö.

B.nh-vương mở ra xem, thấy trong văn biểu viết như sau :

Giặc Khuyển-nhung đem quân xâm lấn nước Thân, xin Bệ-hạ nghĩ t.nh đem binh cứu ứng,

kẻo nước Thân khó bề giữ nổi.

Xem biểu xong, B.nh-vương nói :

- Thân-hầu lo phận m.nh chưa xong, làm sao lo việc trẫm . Thôi, . trẫm đ. quyết các khanh

khá tuân lời

Đoạn truyền quan Thái-sư chọn ngày dời đô.

Vệ Công tâu :

- Nay v. tránh giặc mà Bệ-hạ dời đô, e l.ng dân không tránh khỏi ly-tán. Vậy xin Bệ-hạ cho

phép hạ-thần đăng bảng cho nhân dân hay đ..

Vua nhậm lời. Vệ-công bèn đăng bảng truyền-dụ dân chúng ai-muốn theo qua Đông-đô th.

sắm sửa mà đi.

Kế đó quan Chúc-sử làm văn biểu cáo với nhà Thái-miếu, rồi quan Lễ-bộ ph. thần chủ bảy

miếu lên xe đi trước.

Tần-tương-công nghe tin vua thiên-đô liền thân hành đem quân hộ giá.

Dân gian già trẻ d.u đắt nhau theo vua chẳng biết bao nhiêu.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 28 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 4

Tần-văn Mộng Thấy Con Trời

trịnh-chúa Nh.n Thương Mẹ Dưới

Hầm

Khi B.nh-vương đến Lạc-dương thấy phong cảnh tốt tươi, dân cư trù mật không kém g. Kiểukinh,

trong l.ng mừng rỡ.

Kinh-đô định xong, cả chư hầu đều dâng biểu chúc mừng, duy chỉ có nước Sở chẳng thấy

đến.

B.nh-vương nổi giận muốn khởi binh vấn tội.

Quần thần can rằng :

- Nước Sở chẳng tuân vương-hóa đ. lâu, xưa Tuyên-vương phải lắm phen chinh phục. Từ đó

cứ hàng năm đem cống hiến một xe thanh-mao để dùng đặt rượu mà tế tự. Lệ ấy cũng chỉ cho

có chừng đó thôi. Nay Bệ-hạ mới dời đô, l.ng người chưa định, nếu đem binh chinh phạt e khó

thắng. Xin Bệ-hạ chờ cho binh hùng tướng mạnh sẽ tính đến việc đó cũng chẳng muộn chi.

B.nh-vương nghe nói cũng đổi giận làm vui, không tính việc chinh Nam nữa.

Kế đó Tần-vương-công cáo từ về nước.

B.nh-vương nói :

- Nay đất Kỳ-phong bị giặc Khuyển-nhung chiếm giữ, quấy rối dân lành. Nếu nhà ngươi

đánh đuổi được th. ta cho đất ấy để đền đáp lại công hộ giá thiên đô .

Tần tương công bái mạng lui về, sắm sửa binh m. lo kế đánh đẹp Khuyển-nhung.

Chẳng bao lâu, giặc Khuyển-nhung bị giết sạch , tướng Khuyên Nhung là Bột-đ.nh và M.ngtốc

đều tử-trận, c.n Nhung-chúa trốn ra gi.i đất hoang nơi phía Tây mà tạm trú.

Đất Kỳ-phong sát nhập vào nước Tần, rộng r.i hơn ngàn dặm .

Từ ấy nước Tần trở nên đại-quốc .

Thu nhận đất Kỳ-phong chẳng bao lâu th. Tần tương-công mất, con là Tần văn-công lên kế

vị .

Một hôm, Văn-công nằm mộng, thấy một con trăn lớn, từ trên trời sa xuống, trong giây phút

lại hóa ra một đứa bé kêu Văn công nói :

29

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 4. Têçn-vùn Möång Thêæy Con Trúâi

trõnh-chuáa Nhòn Thûúng MeåDûúái Hêçm

- Ta là con trời sai xuống báo cho nhà ngươi được biết : Nhà ngươi sẽ làm Bạch-đế giữ nghiệp

nơi phía Tây .

Nói rồi biến mất.

Văn-công đem việc ấy hỏi Thái-sử Đôn.

Quan Thái-sử tâu :

- Sắc bạch là sắc của phía Tây. Ấy là điềm trời cho Chúa-công làm chủ khắp phương Tây đó.

Vậy phải tạ ơn trời đất.

Văn-công bèn lập miễu nơi Phu-ấp mà thờ, lại giết con trâu trắng để tế.

Kế đó, có người ở xứ Trần-thương săn được một con thú, h.nh thù giống heo, nhưng lông

cứng mà nhọn, đánh không chết. Họ không biết con g., bèn đem dâng cho Văn-công. Nhưng,

khi đi đến nữa đường th. gặp hai đứa trẻ chỉ con vật ấy nói : Con thú nầy tên con Vị , thường ở

dưới đất , hay ăn óc người chết. Hễ đánh nhắm óc nó th. nó chết.

Con vật liền đáp rằng :

- Hai đứa con nít nầy là Trĩ-tinh hiện lên . Hễ bắt đặng con trống th. làm Vương, bặt đặng

con mái th. làm Bá.

Hai đứa trẻ nghe con vật nói, liền biến mất.

Con thú cũng biến theo .

Người đi săn kinh h.i, lật đật báo cho Văn-công hay.

Văn-Công liền lập miễu nơi núi Trần-thương để thờ Trĩ-tinh.

Thuở ấy tại núi Chung-nam có cây Tử lớn, Văn-công muốn đốn về xây cất cung-điện, nhưng

cưa không đứt, búa chặt không vô. Ai nấy lấy làm lạ.

Một đêm kia, có người nằm ngủ dưới gốc cây nghe một bầy quỷ đến chúc mừng cây ấy.

Lại có tiếng hỏi :

- Nếu Tần-vương khiến người bỏ tóc x.a, và lấy chỉ đỏ quấn xung quanh thân cây th. liệu

làm sao ?

Sáng hôm sau người ấy đem câu chuyện báo lại cùng Văn công .

Văn-công khiến người làm y như vậy.

Quả thật, thân cây bị cưa ng.. Nhưng cây vừa ng. xuống th. một con trâu xanh ở trong thân

xông xa, chạy thẳng xuống sông Ung-thủy. Từ đó, dân chúng thỉnh thoảng lại thấy trâu xanh

hiện lên.

Văn-công sai kỵ-sĩ đón đánh nhưng trâu xanh quá mạnh, không làm sao đánh nổi.

Kỵ-sĩ bèn bỏ tóc x.a mà đánh, trâu xanh mới chịu chạy xuống nước.

Văn-công bèn chế ra cờ ngũ-sắc để nơi quan-trung, lại lập miễu mà tế vị thần trâu ấy.

Lúc bấy giờ, vua Huệ-công nước Lỗ nghe nước Tần tế-lễ trời, bèn sai Thái-tế Nhượng đến

xin vua B.nh-vương cho phép m.nh được tế giao và tế lễ.

B.nh-vương không cho.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 30 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 4. Têçn-vùn Möång Thêæy Con Trúâi

trõnh-chuáa Nhòn Thûúng MeåDûúái Hêçm

Huệ-công nói :

- Tổ ta là Châu-công, có công lớn với nhà vua, vả lại lễ nhạc do tổ ta bày chế, nay con cháu

dùng th. có hại chi. Hơn nữa, Thiên-tử đ. không cấm nước Tần sao lại cấm nước Lỗ

Bèn không kể đến mạng vua, cứ tế giao, tế lễ như nhà vua vậy.

Vua B.nh-vương biết việc ấy nhưng không dám nói.

Từ đấy nhà Châu ngày một suy yếu. Các nước chư-hầu chuyên quyền, xâm bờ lấn bờ c.i

nhau, gây rối rắm trong khắp thiên-hạ.

Nói về Trịnh Thế-tử là Quật-đột, từ khi cha chết, lên kế-vị, tự xưng hiệu là Trịnh v.-công.

Nhân khi nhà Châu suy-yếu, chiếm cả đất Quốc và đất Khoái, làm thành một nước lớn.

Trịnh-v.-công và Vệ v.-công đều kiêm chức khanh-sỉ tại triều nhà Châu.

Qua năm B.nh vương thứ mười ba, Vệ v.-công thất-lộc, c.n một m.nh Trịnh v.-công b.nhchánh,

lúc th. về nước Trịnh, lúc lại ở nơi triều Châu.

Vợ Trịnh v.-công là Khương-thị sanh đang hai trai, con lớn đặt tên Ngộ-sanh, con thứ đặt

tên là Đoạn.

Ngộ sanh v. lúc nhỏ bị đẻ ngược nên Khương-thị không ưa, c.n Đoạn th. h.nh dung tuấn-tú

mặt mũi khôi-ngô, lại có sức khỏe lạ thường, nên được Khương-thị yêu-mến lắm.

Một hôm, Khương-thị ngỏ . với chồng :

- Nếu Đoạn mà được nối ngôi Chúa-công sau nầy th. hơn Ngộ-sanh gấp bội.

Trịnh v.-công nói ;

- Lớn nhỏ đều có thứ bậc, chẳng nên xáo trộn luân thường. Vả chăng Ngộ-sanh có lầm lỗi g.

mà lại bỏ chánh lập thứ ?

Bèn phong Ngộ-sanh làm Thế-tử, c.n Đoạn th. phong một chỗ nhỏ ở Cung-thành nên gọi là

Cung thúc-đoạn.

Việc ấy làm cho Khương-thị không vui.

Sau đó, V.-công qua đời Ngộ-sanh lên tức vị, xưng hiệu là Trịnh trang-công, rồi cũng thế

chức cha mà làm Khanh-sĩ nơi triều nhà Châu.

Khương-thị phu-nhân thấy Cung-thúc-đoạn chẳng có quyền chi, l.ng buồn b., nói với Trịnh

trang-công :

- Con nối nghiệp cha, làm chủ nước Trịnh, đất rộng mấy trăm dặm ngoài mà lại để cho em

một chỗ đất nhỏ mọn vậy mà đành l.ng sao ?

Trang công thưa :

- . mẫu-hậu dạy thế nào, xin cho con biết.

Khương-thị phu-nhân nói :

- Nếu quả con thương t.nh ruột thịt th. việc g. mà không lấy đất Chế-ấp phong cho em.

Trang-công thưa :

- Chế-ấp là nơi hiểm-địa, Tiên-vương đ. có lời di-chúc, không nên đem phong cho ai, trừ

chỗ ấy ra mẫu-hậu muốn chỗ nào con cũng xin vâng lời .

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 31 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 4. Têçn-vùn Möång Thêæy Con Trúâi

trõnh-chuáa Nhòn Thûúng MeåDûúái Hêçm

Khương-thị phu nhân nói :

- Nếu vậy th. phong cho Đoạn đất Kinh-thành.

Trang-công làm thinh, không nói :

- Nếu không bằng l.ng th. tốt hơn con nên đuổi em con ra khỏi nước để kiếm cách dungthân.

Trang-công bùi-ngùi, nh.n mẹ nói :

- Thưa mẫu-hậu, con đâu dám làm thế .

Ngày hôm sau Trịnh trang-công cho đ.i Cung-thúc vào triều phong đất Kinh-thành.

Quan Đại-phu Tề-Túc can rằng :

- Tâu Chúa-công, Kinh-thành đất rộng dân đông chẳng kém g. Vinh-dương, nếu phong cho

Cung-thúc-đoạn ắt sanh hậu hoạn !

Trịnh trang-công nói :

- Lịnh của mẹ ta, lẽ nào ta dám c.i .

Bèn phong cho Cung-thúc nước Kinh-thành.

Cung-thức bái lĩnh rồi lui ra, vào cung từ biệt Khương-thị .

Khương-thị đuổi hết kẻ tả hữu ra, rồi nói nhỏ với Cung-thúc :

- Anh con không nghĩ t.nh cốt nhục bạc đ.i con đ. lâu . Hôm nay sở-dĩ con được phong đất

Kinh-thành là nhờ có mẹ nài nỉ lắm mới được. Nay con đến Kinh-thành phải thao luyện binh m.

dự bị cho sẵn, lúc nào có cơ-hội, mẹ sẽ tin con hay, kéo binh về mà lấy Trịnh. Mẹ làm nội-ứng

th. cái ngôi của Ngộ-sanh sẽ về tay con không khó !

Cung-thúc l.nh mạng, từ tạ qua Kinh-thành.

Từ ấy người ta gọi Đoạn là Thái-thúc Kinh-thành

Thái-thúc lại đ.i hai quan Tể, trần ở hai vùng Tây bỉ và Bắc bi đến dụ rằng :

- Đất của hai ngươi chưởng-quản, nay đ. thuộc về đất phong của ta rồi, vậy từ nay thuế-vụ

phải đem đến đây mà nạp, c.n việc binh t.nh phải nghe lệnh ta điều khiển.

Hai quan Tế thầy Thái-thúc là con cưng của Quốc-mẫu, nên không dám c.i lịnh.

Thái-thức lại thường giả cách đi săn để luyện tập binh-sĩ, gồm thâu cả binh của Tây bỉ và

Bắc bỉ, rồi lại cướp luôn cả đất Yên và đất Lâm-giêng .

Quan Tể hai xứ nầy thấy r. hành động bội phản , lén về triều tâu cùng Trịnh-trang-công hay.

Trịnh-trang-công nghe tâu, mỉm cười, làm thinh không nói g. cả .

Bỗng có người bước ra, nói lớn :

- Tâu Chúa-công, tội của Đoạn đáng chém đầu, sao Chúa-công nỡ ngồi yên ?

Trịnh-trang-công xem lại, người vừa nói đó là Công-tử Lữ, liệu là Tử-phong, làm chức

Thượng-khanh, bèn hỏi rằng :

- Khanh có . kiến g. hay chăng ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 32 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 4. Têçn-vùn Möång Thêæy Con Trúâi

trõnh-chuáa Nhòn Thûúng MeåDûúái Hêçm

Công-tử Lữ tâu :

- Thái-thúc-đoạn ỷ trong có quốc-mẫu yêu v., ngoài cậy có đất Kinh-thành là nơi hiểm-yếu,

luyện tập binh m., mưu chiếm đoạt nước Trịnh. Xin Chúa-công cho tôi đem quân đến đó bắt

Đoạn đem về trị tội.

Trịnh-trang-công suy nghĩ một lúc, rồi nói :

- Thái-thúc tuy vô-đạo, song tội lỗi chưa r. rệt. Nếu giết nó không khỏi đau l.ng mẹ ta. Hơn

nữa, trong t.nh ruột thịt, ta sẽ bị người ngoài dị nghị là bất nghĩa, bất hiếu .

Công-tử Lữ cúi đầu tâu :

- Tâu Chúa-công, nếu trọng t.nh ruột thịt mà không quyết đoán được quốc-sự e không tránh

khỏi tai họa.

Trịnh-trang-công nói :

- Nếu Thái-thúc cố-. bội phản, th. thế nào mỗi ngày sẽ mỗi lộng hành thêm. Chừng ấy tội

lỗi đ. r. ràng nếu trừng trị cách nào mẹ ta cũng không nói g. đặng.

Công-tử Lữ bùi ngùi, tâu :

- Kiến thức của Chúa-công rất xa, tôi không thế nào sánh kịp. Song chỉ e thế lực của Tháithúc

mỗi ngày một to khó mà trừ được.

Trịnh-trang-công hỏi :

- Thế th. bây giờ phải làm thế nào để mẹ ta khỏi oán trách ta là vô đạo

Công-tử Lữ tâu ;

- Đ. lâu Chúa-công không vào triều nhà Châu ấy bởi Chúa-công lo việc Thái-thúc. Nay phải

giả cách vào chầu vua Châu để cho Thái-Thúc tưởng Kinh-đô bỏ vắng, tất đem binh đến đây

chiếm đoạt. Tôi xin đem quân phục sẳn ở đất Kinh-thành, đợi Thái-Thúc cử quân đi, lén vào

chiếm giữ. C.n Chúa-công cũng đem một đạo quân theo đường tắt mà đánh ập lại, th. Thái-thúc

dù có cánh bay lên trời cũng không trốn thoát.

Trịnh-trang-công nói :

- Kế ấy rất hay, song chớ nên tiết lậu ra ngoài.

Công-tử Lữ bái tạ lui ra.

Ngày thứ Trịnh-trang-công thăng điện, nói dối rằng m.nh bận sang chầu vua Châu, giao việc

triều chính cho Tề-Túc . Khương-thị hay đặng tin ấy cả mừng, viết mật thư sai người tâm-phúc

đem đến Kinh-thành trao cho Thái-thúc. Trong thư ước hẹn nội trong sơ tuần tháng năm phải

hưng binh về lấy nước Trịnh.

Lúc đó vào hạ tuần tháng tư, Công-tử Lữ đ. sai người phục nơi yếu lộ, nên bắt được người

đem thư ấy.

Công-tử Lữ bèn giết quách, rồi mang thư đem về dâng cho Trịnh-trang-công.

Trịnh-trang-công rất đau l.ng, nhưng không thể v. t.nh máu mủ mà dung kẻ phản nghịch,

bèn phong bức thư ấy lại như cũ, rồi sai người tâm phúc của m.nh đem đến Kinh-thành giao

cho Thái-thúc .

Được thư, Thái-thúc phúc đáp hẹn ngày mồng năm tháng năm động binh và dặn Khương-thị

đến ngày đó phải dựng một cây bạch kỳ trong thành để biết chỗ tiếp-ứng.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 33 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 4. Têçn-vùn Möång Thêæy Con Trúâi

trõnh-chuáa Nhòn Thûúng MeåDûúái Hêçm

Trịnh-trang-công xem thư phúc-đáp, nghĩ thầm :

- Thế nầy th. mẹ đừng trách con là vô đạo .

Đoạn vào từ biệt Khương-thị, dối rằng m.nh đi qua Châu, rồi kéo binh ra khỏi thành đến

đóng nơi Lâm-giêng.

Công-tử Lữ cũng lén đem hai trăm cỗ xe chiến qua phục gần Kinh-thành.

Thúc-đoạn, từ khi tiếp được thư đó liền sai con là Công-tôn-hoạt qua nước Vệ mượn binh,

rồi lấy cớ trở về Kinh-đô để coi việc quốc chính, mà kéo quân ra đi.

Công-tử Lữ sai người thám thính, hay tin Thúc-đoạn đi rồi bèn kéo quân vào thành, nồi lửa

lên làm hiệu, chiêu tập bá tánh kể r. tội mưu-phản của Thúc-đoạn. Do đó cả thành bá tánh đều

oán ghét Thúc-đoạn vô cùng.

C.n Thúc-đoạn kéo quân ra đi chưa đầy nữa buổi, thấy Kinh-thành lửa bốc nghịt trời, biết

là có biến, vội đem quân trở về cứu viện .

Về đến nơi, thầy Kinh-thành bị chiếm, l.ng đầy căm tức, xua quân vây thành công phá.

Chẳng ngờ, Trịnh-trang-công lại kéo quân đến đánh, làm cho Thúc-đoạn không biết đường

nào mà chạy, túng thế phải kéo binh đến đất Cung là chỗ được phong trước kia để cố-thủ.

Trịnh-trang-công dẫn binh đến phá thành .

Cung thành chỉ là một ấp nhỏ, làm sao cự lại binh triều, chẳng bao lâu thành bị phá.

Thúc-đoạn thấy thế đ. cùng, ngữa mặt lên trời than rằng :

- Mẹ ta đ. gạt ta, ta c.n mặt mũi nào thấy anh ta nữa .

Nói rồi rút gươm tự vận.

Trịnh-trang-công vào thành ôm thây Thúc-đoạn khóc rống lên một

, nói :

- Bởi em làm lếu nên t.nh huynh đệ phải chia l.a.

Nói rồi lục trong m.nh Thúc-đoạn thấy phong thư của Khương-thị gởi h.y c.n, bèn lấy gói

chung với bức thư trả lời của Thúc-đoạn, rồi sai người đem về kinh-đô giao cho Tề-túc tr.nh lại

cho Khương-thị.

Trịnh-trang-công lại c.n ra lệnh đưa Khương-thị sang đất Dĩnh mà tá túc, và thề rằng :

- Nếu không phải chốn cửu tuyền chẳng bao giờ c.n thấy mặt nhau nữa.

Phong thư về đến kinh-đô, Khương-thị mở ra xem, l.ng thẹn thùng khôn xiết, liệu m.nh

chẳng c.n mặt mũi nào thấy mặt Trịnh-trang-công nữa, bèn l.a khỏi cung môn, ra nơi đất Dĩnh.

Trịnh-trang-công trở về cung, không thấy mẹ, l.ng buồn b. nghĩ thầm :

- Ta đ. ép l.ng mà để em chết, nay c.n nỡ nào l.a mẹ sao đành ! Nhưng đ. trót lời thề, biết

liệu sao !

Quan trấn Dĩnh-ấp là Dĩnh-khảo-thúc là một người chí-hiếu, nghe tin Trịnh-trang-công đem

mẹ đi an trí, l.ng bất m.n, nói với người rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 34 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 4. Têçn-vùn Möång Thêæy Con Trúâi

trõnh-chuáa Nhòn Thûúng MeåDûúái Hêçm

- Dù mẹ có tội lỗi đến đâu, con cũng không nên bất hiếu. Chúa-công làm như thế thật là trái

đạo !

Bèn nghĩ ra một kế, bắt mấy con chim cú đem vào dâng cho Trịnh-trang-công.

Trịnh-trang-công hỏi là chim g. ?

Khảo-thúc tâu :

- Tâu Chúa-công, đây là giống chim cú. Giống chim nầy ban ngày dẫu một vật lớn như trái

núi vẫn không trông thấy, c.n ban đêm dầu vật nhỏ bằng sợi tóc cũng thấy r.. Thật là một giống

vật chỉ thấy được sự nhỏ mà không thấy được sự lớn. Hơn nữa, lúc c.n nhỏ chim mẹ kiếm mồi

cho ăn, lúc lớn lên nó không biết g. đến chim mẹ nữa, tlật là giống chim bất hiếu, nên bắt nó

mà ăn thịt.

Trịnh-trang-công nghe nói, ngồi lặng thinh.

Chợt lúc đó có người đem thịt dê lại dâng cho vua nhắm rượu.

Trịnh-trang-công cắt một miếng ban cho Khảo-thúc.

Khảo-thúc liền chọn những nơi ngon cắt gói lại một gói, cất vào túi áo.

Trịnh-trang-công lấy làm lạ hỏi :

- Khanh để dành chi vậy ?

Khảo-thúc tâu :

- Tâu Chúa-công, mẹ tôi đ. già mà trong nhà lại nghèo khó , ít bao giờ được ăn miếng ngon

vật lạ. Nay được Chúa công ban thưởng, nếu không dành cho mẹ tôi th. tôi không làm sao yên

l.ng được .

Trịnh-trang-công nói :

- Ngươi thật là một người con chí hiếu. Tiếc rằng trẫm không thể bằng ngươi được.

Khảo-thúc giả bộ ngơ ngác, hỏi :

- Quốc-mẫu vẫn được mạnh giỏi cớ sao Chúa-công lại tỏ . buồn b. ?

Trịnh-trang-công đem câu chuyện Thúc-đoạn bội phản, và đày Khương-thị ra đất Dĩnh, nay

hối hận, nhưng mắc phải lời thề không làm sao trông thấy mặt mẹ.

Khảo-thúc nghe xong, buồn bả tâu :

- Thúc-đoạn đ. mất, t.nh cốt nhục chia l.a, nay chỉ c.n Quốc-mẫu mà Chúa-công lại bộ bể

phụng dưỡng e lỗi đạo làm con Nếu Bệ-hạ đ. lỡ lời thề, tôi xin dâng kế , có thể trông thấy mặt

mẹ mà khỏi phạm lời thề đó.

Trịnh-trang-công mừng rỡ hỏi :

- Người có kế g. h.y giúp trẫm.

Khảo-thúc tâu :

- Chúa-công truyền đào đất đến tận thạch, rồi làm một cái nhà dưới hầm mà rước Quồcmẫu

đến đó. Chúa-công coi như đó là chốn suối vàng . Hai mẹ con sẽ cởi mở được nỗi l.ng nhớ

nhung trắc tị mà không trái lời thề.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 35 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 4. Têçn-vùn Möång Thêæy Con Trúâi

trõnh-chuáa Nhòn Thûúng MeåDûúái Hêçm

Trịnh-trang-công y tâu, bèn sai Khảo-thúc đem năm trăm tráng dân khoẻ mạnh đến Khúc-vĩ;

đào một cái hầm, dưới núi Ngưu-t., sâu hơn sáu mươi trượng, làm một ngôi nhà gác trên mặt

suối và đặt thang dài.

Khảo-thúc bái mạng, trước tiên trở về đất Dĩnh yết kiến Khương-thị, nói r. l.ng hối hận của

Trịnh-trang-công, muốn rước Quốc-mẫu về phụng-dưỡng, sau đó, mới đến Ngưu-t. lo việc đào

suối.

Chẳng bao lâu công việc hoàn thành. Khảo-thúc liền đưa Khương-thị đến Ngưu-t. và viết

biểu dâng cho Trịnh-trang-công hay.

Trịnh-trang-công đến nơi thấy mẹ, vội sụp lạy, nói :

- Ngộ-sanh nầy bất hiếu, xin mẫu-hậu dung tha .

Khương-thị buồn vui lẫn lộn, ứa nước mắt, nói :

- Đó là lỗi của mẹ con đâu có tội g. .

Nói xong, đỡ Trịnh-trang-công dậy.

Hai mẹ con ôm nhau khóc sướt mướt.

Trịnh-trang-công c.ng mẹ lên thang rồi đưa về cung.

Người nước Trịnh trông thấy, ai nay chấp tay lên trán, khen vua là người chí hiếu.

Ấy cũng nhờ có Dĩnh Khảo-thúc mà mẹ con Trịnh trang-công mới đoàn tụ được.

Trịnh-trang-công cảm ơn Khảo-thúc , phong cho Khảo-thúc làm đến chức Đại-phu, hợp với

Công-tôn-yết mà chưởng-quản việc binh quyền.

Về sau Phan tiên-sinh có thơ khen Khảo-thúc như vầy :

Lời thề đ. lở giữa muôn dân,

Lỗi đạo đành cam với mẫu thân

Ví chẳng mưu cao người Khảo-thúc

Trang-công đâu dễ vẹn nhân luân.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 36 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 5

Châu, Trịnh Hai Nước Gởi Con Tin,

lỗ, Tống Một L.ng Đi Chinh Phạt.

Nhắc lại con trai Thúc-đoạn là Công-tôn-hoạt đi viện binh nước Vệ về đến nữa đường, hay được

tin cha m.nh bị giết, bèn trở lại nước Vệ khóc với Huệ-hoàn-công, tỏ bày việc Trịnh-trang-công

giết em, đày mẹ.

Vệ-hoàn-công nghe nói cả giận, trách Trịnh-trang-công là vô-đạo bèn hưng binh đánh nước

Trịnh .

Trịnh-trang-công hay được tin bèn hội quần thần mà thương nghị.

Công-tử Lữ tâu :

- Nhổ cỏ không tận rễ, thường bị nảy c

. Công-tôn Hoạt đ. trốn thoát lại c.n đem binh nước Vệ về đánh ấy là v. Vệ-Hầu không r.

hành vi của Thúc-đoạn, nên mới giúp Công-tôn Hoạt đó. Xin Chúa-công viết thư gởi cho Vệ-hầu

kể r. cớ sự, ắt Vệ-hầu phải kéo binh về.

Trịnh trang-công khen phải, vội viết thư sai sứ đem qua nước Vệ .

Tiếp được thư, Vệ-hoàn-công mở ra xem .

Thư rằng :

Ngộ-sanh kính dâng Vệ-hiền hầu nh. giám.

Nhà tôi bất hạnh, anh em sát hại lẫn nhau, thật lấy làm xấu hổ với lân quốc. Nhưng xét

kỷ, em tôi là đoạn đ. lợi dụng l.ng hiếu hữu của tôi mà sanh điều phản phúc. Tôi v. sự nghiệp

tiền-nhân, buộc l.ng phải chịu cảnh cốt nhục tương tàn . Mẹ tôi v. quá thương Đoạn, nên phải

tránh ra Dĩnh-ấp, nay tôi đ. cho người rước về phụng-dưỡng , lẽ ra Công-tôn Hoạt phải biết tội

cha, đem m.nh sửa lỗi , lại chạy sang qu. quốc viện binh mà phản-loạn . Hiền-hầu không tỏ nên

giúp kẻ tôi loàn. Xét m.nh chẳng có tội chi, xin Hiền-hầu chớ nghe lời Công-tôn Hoạt khiến hai

nước bất h.a, sanh việc binh đao , th. thật tôi lấy làm may-mắn !

Vệ-hoàn-công xem thư xong, giật m.nh nói :

- Thúc-đoạn bất nghĩa, gây nên tai họa. Nay ta lại nghe lời giúp Công-tôn Hoạt hóa ra ta

giúp kẻ nghịch sao !

Nói rồi lập tức sai người đi rút quân về.

37

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 5. Chêu, Trõnh Hai Nûúác Gúãi Con Tin,

löé, Töæng Möåt Loâng Ài Chinh Phaåt.

Nhưng lúc đó Công-tôn Hoạt đ. đánh chiếm được đất Lâm-giêng.

Trịnh trang-công nổi giận khiên Cao-Cừ-Di đem ba vạn binh rồng đến đánh.

Công-tôn Hoạt cô thế lại phải chạy trở lại nước Vệ .

Công-tử Lữ thừa thắng đuổi theo đến tận biên-giới nước Vệ.

Vệ-hoàn-công thấy thế đem l.ng lo lắng, bèn họp quần thần lại thương nghị.

Công-tử Chu-hu bàn rằng :

- Nước tràn th. lấy đất ngăn, giặc đến th. lầy quân chống , xưa nay đ. vậy, lựa phải bàn bạc

làm chi ?

Quan Đại-phu Thạch-thác tâu :

- Tâu Chúa-công. sỡ-dĩ quân Trịnh đến đây là v. ta giúp cho Công-tôn Hoạt đánh Trịnh. Nay

Chúa-công không có . giúp Công-tôn Hoạt nữa th. chỉ cần biên thư phúc đáp mà xin lỗi, quân

Trịnh ắt rút về .

Vệ hoàn-công khen phải, khiến Thạch-thác viết thư gởi cho Trịnh trang-công.

Thư rằng :

Hoàn-công nước Vệ, xin phúc đáp Trịnh Hiền-hầu nh. giám.

Tôi quá nghe lời Công-tôn Hoạt, ngỡ Hiền-hầu vô đạo, giết em, giam mẹ nên mới cất quân

giúp Hoạt.

Nay được r. tội ác của Thúc-đoạn l.ng hối-hận vô cùng, tôi đ. rút quân về nước. Nếu

Hiền-hầu rộng xét, tôi xin bắt Công-tôn-Hoạt đưa về Trịnh để hai nước được giao hảo như xưa.

Thư xong, sai người đem đến dâng cho Trịnh trang-công. .

Trịnh trang-công đọc thơ mừng rỡ, nói :

- Vệ-hầu đ. biết lỗi ta chớ nên sanh-sự nữa.

Bèn sai người ra biên-ải, bảo Công-tử Lữ rút binh về.

Khương-thị nghe tin, sợ Trịnh trang-công giết Công-tôn-Hoạt, bèn đến năn-nỉ với Trịnh

trang-công tha-tội cho Hoạt.

Trang-công nễ lời mẹ, và thấy Hoạt bị cô thế, không làm g. nổi nữa, nên viết thư cho phép

Công-tôn-Hoạt ở ngay bên nước Vệ để coi việc phụng thờ Đoạn .

Từ ấy Công-tôn-Hoạt ở bên nước Vệ cho đến trọn đời.

Nói về Châu-b.nh-vương đ. lâu không thấy Trịnh trang-công về triều, nhân lúc Quách-Công

là Kỵ-phù đến chầu, lại nói năng lưu-loát lấy làm vừa . phán rằng :

- Bấy lâu cha con Trịnh-bá bỉnh-chánh, nay chẳng biết . g. không thấy về triều. Vậy trẫm có

. muốn trao chức Khanh-sĩ cho khanh để lo việc nước, . khanh thế nào ?

Quách-Công quỳ tâu :

- Trịnh trang-công không đến, ắt trong nước có việc. Nếu Bệ-hạ dạy hạ-thần quyền thế, Trịnh

trang-công không những oán Bệ-hạ mà c.n oán hạ-thần nữa. Hạ thần chẳng dám vưng mạng.

Châu b.nh-vương ép uổng , nhưng Quách-công nhứt thiết chối từ và xin về nước.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 38 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 5. Chêu, Trõnh Hai Nûúác Gúãi Con Tin,

löé, Töæng Möåt Loâng Ài Chinh Phaåt.

Trịnh trang-công tuy không qua triều Châu, song vẫn có người ở kinh-sư d. la tin tức. Mỗi

việc g. xảy ra , Trịnh trang-công đều hay biết .

Bởi vậy, khi nghe được tin, Trịnh-trang-công lập tức sửa sang xe giá đến Lạc-dương ra mắt

B.nh-vương, và tâu rằng :

- Hạ thần đội ơn Bệ-hạ, cha truyền con nối, giữ chức Khanh-sĩ lo việc quốc-chánh, nay hạ

thần xét m.nh bắt tài, muốn từ chức lui về Trịnh, giữ phận chư-hầu.

B.nh-vương nói :

- Đ. lâu khanh không vào triều, l.ng trẫm trông mong. Nay được gặp khanh chẳng khác cá

gặp nước, sao khanh lại nói thế ?

Trịnh trang-công tâu :

- V. trong nước không may gặp biến, nên bỏ việc đ. lâu. Hạ-thần lại được nghe Bệ-hạ có .

phú việc quốc chánh cho Quách-công . Hạ-thần trộm nghĩ tài đức hạ-thần không sánh Quáchcông,

nếu giữ lấy chức vị, e mang tội với Bệ-hạ.

B.nh-vương nghe Trịnh trang-công, l.ng hổ thẹn, vội nói :

- Trẫm nghe nước Trịnh sanh biến, nên nhờ Quách-công bỉnh-chánh vài hôm để chờ khanh

đến. Nhưng Quách-công từ chối m.i, vả trẫm cũng đ. cho về nước. Khanh chờ nghi ngờ.

Trịnh trang-công tâu :

- Tâu Bệ-hạ, việc nước là của nhà vua không phải việc riêng của kẻ hạ-thần th. quyền xử-

dụng cũng do nhà vua định đoạt. Nay Quách-công có đủ tài năng giúp nước, xin Bệ-hạ cứ dùng.

Hạ thần sẽ từ chức để khỏi mang tiếng tham quyền cố vị.

B.nh-vương thấy Trịnh trang-công nghi kỵ , l.ng buồn b. nói :

- Trẫm trao việc nước cho cha con khanh chắp-chưởng đ. bốn mươi năm, lẽ ra t.nh vua tôi

không đến nỗi v. chuyện nhỏ mọn đó mà tổn thương. Khanh cứ nghi nan, trẫm biết làm sao giải

nỗi l.ng của trẫm.

Trịnh trang-công l.ng chưa hả giận, tâu :

- Tâu Bệ-hạ, nhậm chức hay từ chức đó là bổn phận của hạ-thần. Hạ-thần tự xét m.nh trước

nhiệm vụ chứ đâu dám khinh mạng .

B.nh-vương nói :

- Muốn cho khanh được thấy l.ng qu. mến của trẫm, trẫm sẽ cho Thái-tử Hổ sang ở bên

nước Trịnh làm con tin.

Trịnh trang-công nghe nói, vập đầu tâu :

- Tâu Bệ hạ, xin Bệ-hạ đừng dạy như thế mà hạ thần phải mang tiếng hiếp vua.

B.nh-vương nói :

- Không phải thế ! V. khanh có tài chính-trị, trẫm muốn cho Thái-tử sang đó du học để

hấp-thụ những phong-hóa tốt lành của nước Trịnh. Nếu khanh từ chối th. quả l.ng khanh đ.

hờn trẫm đó.

Trịnh trang-công nhất định chối từ, quần thần thấy thế quỳ tâu :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 39 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 5. Chêu, Trõnh Hai Nûúác Gúãi Con Tin,

löé, Töæng Möåt Loâng Ài Chinh Phaåt.

- Tâu Bệ-hạ, nếu Bệ-hạ không để con tin th. chẳng lấy g. để giải mối nghi ngờ của Trịnh

Bá, c.n Trinh-bá nhận con tin th. trái đạo vua tôi. Chi bằng hai bên cùng giao con với nhau th.

tránh được nghi ngờ, mà tiếng tăm cũng trọn vẹn.

B.nh-vương khen phải .

Trịnh trang-công mới sai Thế-tử Hốt đến ở làm con tin nhà Châu, c.n Thái-tử Hổ nhà Châu

th. lại sang nước Trịnh.

Được ít lâu B.nh-vương băng hà.

Trịnh trang-công và Châu-công Hắc-kiên cùng coi việc nước, bèn cho Thế-tử Hốt về Trịnh,

và rước Thái-tử Hổ về Châu kế vị.

Thái-tử Hổ nghe vua cha mất, trong l.ng phiền nảo, tự nghĩ m.nh không được ở nhà hầu hạ

thuốc men trong lúc lâm chung nên về đền triều phát bịnh nặng rồi tạ thế.

Con Thái-tử Hổ là Lâm lên nối ngôi tức là Châu hoàn-vương .

Các nước chư-hầu hay tin đều tựu đến chịu tang và làm lễ chúc mừng tân vương .

Quách-công Kỵ-Phủ đến trước, lo việc lễ bộ, đâu đó rất đàng hoàng khiến cho mọi người

phải khâm phục.

Hoàn-vương lên ngôi, nghĩ đến việc cha m.nh làm con tin buồn b. mà chết, lại thấy Trịnh

trang-công gánh vác việc nước, trong l.ng nghi hoặc, mới kêu Châu-công Hắc-kiên đến hỏi rằng

:

- Trịnh trang-công bắt nhà Châu gởi con tin thật có . khinh vua , l.ng trẫm áy náy không

yên , nếu để va bỉnh-chánh lâu ngày ắt sanh họa . Nay trẫm có . giao quyền lại cho Quách-Công

Kỵ-Phủ là người rất lễ độ . khanh thế nào.

Châu-công Hắc-kiên tâu :

- Trịnh trang-công là người hà-khắc, ít ra ơn, chẳng phải tôi trung, lẻ ra không nên dụng.

Ngặt v. nhà Châu từ lúc dời đô qua Lạc-ấp công lao nước Tần và nước Trịnh rất lớn, nay tước bỏ

quyền của Trịnh, tôi e Trịnh-bá đem l.ng giận ắt sanh điều rối nước, xin Bệ-hạ nên xét kỹ đ..

Hoàn-vương nói :

- . trẫm đ. tuyệt không thể ngồi ngó Trịnh-bá chuyên chế được.

Hôm sau, Hoàn-vương lâm triều, kêu Trịnh trang-công nói :

- Khanh là cựu thần của Tiên-vương, trẫm không dám ép buộc theo quần-liêu mà làm nhọc

l.ng khanh. Vậy khanh chớ cho trẫm bất nghĩa.

Trịnh trang-công vừa cười, vừa tâu :

- Nghĩa là Bệ-Hạ bảo tôi trả chức mà về nước ?

Đoạn bước ra ngoài, nét mặt hằm hằm nói với mọi người :

- Vua trẻ con nầy bội-bạc lắm, không thể giúp đặng !

Nói xong, lên xe trở về nước Trịnh.

Thế-tử Hốt đem các quan ra tận biên thùy tiếp đón.

Trịnh trang-công kể công việc vua Hoàn-vương bạc đ.i.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 40 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 5. Chêu, Trõnh Hai Nûúác Gúãi Con Tin,

löé, Töæng Möåt Loâng Ài Chinh Phaåt.

Các quan ai nay đều bất b.nh.

Quan Đại-phu Cao-cừ-di nói :

- Chúa ta giúp nhà Châu đến nay đ. hai đời , công trạng rất lớn. Vả lại Thái-Tử Hổ ở nước

ta chưa có g. thất lễ, nay lại bỏ Chúa-công dùng Quách-công kỵ-phủ, thật là bất nghĩa. Xin

Chúa-công ra binh đánh nhà Châu, phế Hoàn-vương mà lập vua khác, như thế các chư-hầu mới

kính nễ nước Trịnh.

Dĩnh Khảo-thúc nói :

- Không nên thế ! Đạo vua tôi như t.nh mẹ con. Chúa-công đ. không thù mẹ sao lại thù

Chúa được ! Chúa.công nên kiên-nhẫn ít lâu đợi cho Hoàn-vương hối hận mà trọng dụng, nếu

nóng nẩy e làm mất khí tiết mấy đời của nhà Trịnh.

Tế-Túc tâu :

- Theo tôi tưởng cả hai người đều có l.. Vậy tôi có một . dung-h.a hơn, là cần d. xét thái-độ

Hoàn-vương trước đ.. Nay đem một đạo binh sang đất nhà Châu lấy cớ mất mùa , mượn lúa ở

Lạc-ấp và ôn-ấp, nếu nhà Châu trách phạt, ta sẽ sanh sự, bằng không Chúa công sẽ vào chầu để

can gián Hoàn-vương.

Trịnh-trang-công cho là phải, bèn sai Tề-túc cắt quân kéo đến ôn-ấp.

Quan giữ ôn-ấp là Ôn Đại-phu, thấy thế la hoảng :

- Sao ngài lại làm ngang như thế . Chưa có lệnh Hoàn-vương tôi không thể nào cho mượn

lúa được.

Tề-Túc nói :

- Hiện nay ở đây lúa mạch đang chín, c.n nước ta thiếu lúa ăn, nếu không cho mượn ta cứ

tự tiện gặt lấy.

Nói xong khiến quân đem liềm hái xuống ruộng mà gặt.

Ôn Đại-phu thấy quân Trịnh mạnh quá không dám ngăn cản, vội chạy về Lạc-dương cấp

báo.

Hoàn-vương nổi giận định hưng binh đánh Trịnh, nhưng Châu-công Hắc-kiên can rằng :

- Tề-Túc gặt lúa trộm ấy chỉ là việc nhỏ ngoài biên đ.nh. Bệ-hạ không nên v. việc nhỏ mà bỏ

việc lớn , xin cứ lấy đại-lượng đối xử Trịnh trang-công sẽ ăn-năn mà hối cải.

Hoàn-công nhận lời, truyền canh giữ bờ c.i nghiêm nhặt c.n việc gặt lúa th. bỏ qua không

nói đến.

Tề-Túc đóng quân trên đất Châu ba tháng, không thấy g., bèn trở về phục chỉ .

Trịnh trang-công thấy thế có . ăn-năn, hối hận, bèn tính việc qui triều Châu bệ kiến Hoànvương.

Trịnh trang-công sắp lên đường th. bỗng có Tề hi-công sai sứ qua mời sang Thạch-môn phó

hội.

Trịnh trang-công đ. có . muốn giao-ước với Tề-hầu , nay sẵn dịp bèn lên đường phó hội .

Khi gặp Tề hi-Công, Trịnh-trang-công cùng kết làm anh em sanh-tử, uống máu ăn thề, hẹn

giúp đỡ lẫn nhau trong cơn hoạn nạn.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 41 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 5. Chêu, Trõnh Hai Nûúác Gúãi Con Tin,

löé, Töæng Möåt Loâng Ài Chinh Phaåt.

Tề hi-công, sau khi hỏi thăm, biết Thế-tử Hốt chưa định gia thất bèn tỏ . rằng :

- Tôi có một đứa con gái, tuổi vừa cập kê, tài mạo gồm đũ , như hiền-hầu bằng l.ng tôi sẽ

g. cho Thế-tử Hốt.

Trịnh trang-công nghe nói rất đẹp dạ. Hai bên giả biệt ra về.

Về đến Kinh-đô, Trịnh trang-công thuật chuyện ấy lại với Thế-tử Hốt .

Thế-tử Hốt thưa :

- Việc phối- ngẫu cốt phải cân xứng , nay nước ta nhỏ, nước Tề lớn kết hôn với nhau đâu

phải cách. . con tưởng không nên với cao làm g. .

Trịnh trang-công nói :

- Đó là . kiến của Tề hi-công ước muốn chớ đâu phải . củ cha . Vả lại, kết nghỉa với Tề, ngày

sau có thể tượng-trợ được, sao con lại từ chối ?

Thế-tử Hốt thưa :

- Thân trai bổn phận phải tự lập, lẽ đâu trông mong vào sự bảo trợ của kẻ khác .

Trịnh trang-công nghe nói, khen con có chí khí và không ép nữa.

Sau đó, sứ Tề qua Trịnh biết được chuyện Thế-tử Hốt từ chối việc hôn nhơn, trở về thuật lại

với Tề hi-công .

Tề-hi-công khen thầm :

- Nếu vậy th. Trịnh Thế-tử quả lâ một kẻ can-cường , lại đầy l.ng khiêm nhượng. Nhưng

thôi ! con gái ta nhỏ, việc đó chưa muộn g..

Một hôm, Trịnh trang-công đang thương nghị với quần thần về việc đi chầu Châu-vương,

xảy có tin báo rằng Công-tử nước Vệ là Chu-hu đ. giết vua Vệ hoàn-công mà soán vị.

Trịnh trang-công thất kinh, vỗ tay xuống bàn than :

- Thôi rồi ! Chẳng bao lâu nữa nước Trịnh ta xảy ra binh-biến .

Các quan không hiểu, ngơ ngác hỏi :

- Do đâu mà Chúa-công lại tiên-liệu như thế ?

Trịnh trang-công nói :

- Chu-hu là một đứa hung hăng. Nay soán ngôi nước Vệ tất thị oai với các nước lân-bang.

Nước ta trước kia có hiềm khích, chắc là bị va dấy binh đánh trước . Vậy phải đề-ph.ng mới

được.

Chu-hu nầy nguyên là con thứ ba của Vệ trang-công.

Vệ-trang-công trước kia lấy bà Trang-khương nước Tết rất đẹp mà không con, sau lại lấy

nàng Lệ-Vĩ nước Trần làm thứ, Lệ-Vĩ cũng không con , nên Vệ trang-công lại, lấy em gái của

Lệ-Vĩ là Đài-Vĩ .

Nàng này sanh đặng hai trai là Hoàn và Tân.

Bà Trang-khương rất tốt tính, không hề biết ghen tương, đem Hoàn về nuôi làm con , rồi lại

dâng cho Vệ trang-công một cung nữ.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 42 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 5. Chêu, Trõnh Hai Nûúác Gúãi Con Tin,

löé, Töæng Möåt Loâng Ài Chinh Phaåt.

Người cung-nữ nầy sanh được một trai, tức là Chu-hu.

Chu-hu tánh hung-bạo, nhưng Vệ trang-công lại rất yêu qu. .

Do đó, Chu-hu mỗi ngày một lộng hành, bất chấp lời giáo huấn.

Thạch-thác thấy thế đ. nhiều lần khuyên Vệ trang-công :

- Chúa công cần phải trấn áp công tử, kẻo sau nầy khó tránh tai vạ !

C.n Thạch-thác lại cũng có một đứa con trai là Thạch-hậu thường giao du với Chu-hu, rủ

nhau săn bắn, luyện tập v.-nghệ.

làm lắm điều nhiễu hại dân chúng.

Thạch-thác cả giận đánh đập nhiều lần, nên Thạch-hậu bỏ nhà vào thành ở luôn với Chu-hu

.

Thạch-thác cũng đành bó tay trước đứa con ngỗ-nghịch đó .

Sau Vệ trang-công mất, Hoàn lên ngôi kế vị tức là Vệ hoàn-Công.

Vệ hoàn-công vốn nhu nhược, không làm được việc lớn.

Thạch-thác thấy thế cáo-quan không tham dự triều chính nữa.

Lúc bấy giờ Chu-hu không c.n kiêng nễ ai nữa, mưu tính với Thạch-hậu, toan việc cướp

ngôi.

Rồi gặp lúc vua B.nh-vương nhà Châu mất, Vệ hoàn-công sắp sửa đi điếu tang, Chu-hu được

dịp bàn với Thạch-hậu.

Thạch-hậu nói :

- Đó là dịp tốt. Ngày mai Công-tử bày tiệc tiễn hành đưa Chúa-công. Tôi sẽ cho quân sĩ phục

ở ph.ng tiệc . Lúc đang ăn uống Chu Công-tử rút gươm ra mà hạ sát Chúa-công đi th. lo g.

không đoạt được ngôi báu .

Chu-hu cả mừng, làm y kế.

Sáng hôm sau Chu-hu bày tiệc ở Cung-quán rồi mời Vệ hoàn-công đến dự.

Chu-hu nâng ly rượu nói :

- Nay huynh-hầu đi xa, em xin có ly rượu tiễn hành.

Vệ hoàn-công nói :

- Hiền đệ quá nhọc l.ng ! Chẳng qua ta đi vắng một tháng rồi lại trở về. Chỉ mong hiền-đệ

trông coi việc quốc-chính cho cẩnthận

là tốt rồi !

Nói xong, Vệ hoàn-công rót một chén rượn trao cho Chu-hu để gi. biệt.

Hai người nâng ly vui vẻ. Được một lúc Chu-hu giả say làm rơi ly rượu xuống đất, rồi cúi

xuồng lượm ly đi rửa.

Vệ hoàn-công không ngờ nên bị Chu-hu lén ra phía sau lưng rút gươm đâm một nhát bỏ

mạng.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 43 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 5. Chêu, Trõnh Hai Nûúác Gúãi Con Tin,

löé, Töæng Möåt Loâng Ài Chinh Phaåt.

Lúc đó, Thạch-hậu dẫn năm trăm quân giáp vây chặt Cung-quán, nên không ai đám trái

lệnh.

Giết vệ hoàn-công xong, Chu-hu lên tức vị , và phong cho Thạch-hậu làm Thượng đại-phu.

C.n em ruột của Vệ hoàn-công là Tân bỏ trốn qua nước H.nh lánh nạn.

Vừa lên ngôi được ba ngày, Chu-hu nghe dân-chúng bàn tán về việc m.nh giựt anh, soán

ngôi, l.ng bực tức, kêu Thạch Hậu vào hỏi .-kiến :

- Nay ta mới tức vị, oai-quyền trong thiên hạ chưa được bao nhiêu, muốn cho các nước nể

v., tất phải hưng binh chinh phạt.

Vậy theo . người nên đánh nước nào trước ?

Thạch-hậu tâu :

- Các lân-quốc đều chẳng có thù hiềm chi, duy chi có nước Trịnh trước kia có thù hiềm với

ta việc Công-tôn-hoạt . Tiên-công đ. nhượng bộ cầu h.a trong lúc quân Trịnh kéo tới bờ c.i,

thật là điều quốc nhục. Nay Chúa-công muốn dựng binh, xin h.y đánh Trịnh trước .

Chu-hu nói :

- Nước Trịnh vừa lập minh-thệ với nước Tề tại Thạch-môn , nếu nay đánh Trịnh ắt Tề đem

binh giúp, nước ta cự sao nổi ?

Thạch-hậu tâu .

- Nếu muốn đánh Trịnh, Chứa-công phải sai sứ sang nước Tống, nước Lỗ để cầu họ ra binh

giúp sức. Rồi mượn thêm binh

nước Trần, nước Sái hiệp lại mà đánh th. lo g. chẳng thắng.

Chu-hu nói :

- Trần và Sái là hai nước nhỏ , xưa nay vẫn tùng-phục nhà Châu, nay nhà Châu nghịch với

Trịnh, th. ta có thể mượn binh hai

nước ấy đánh Trịnh được. Duy chỉ có Lỗ và Tống là hai nước lớn rất khó nài họ giúp m.nh.

Thạch-hậu tâu :

- Chúa-công chưa r., nước Tống xưa Tống mục-công nối ngôi anh là Tuyên-công. Sau Tống

mục-Công gần thác, muốn báo

ơn anh, nên bỏ con ruột là Bằng, truyền ngôi cho con người anh là Dư-di. Bằng oán cha và

rất ghét Dư-Di nên bỏ sang nước Trịnh cư ngụ. Nước Trịnh đ. chứa Bằng lại có . giúp Bằng

đánh Tống, cướp ngôi của Dư-di. Nay nhân việc nầy mà rủ Dư-di hiệp binh đánh Trịnh, ắt Dư-di

không từ chối. C.n nước Lỗ th. Công-tử Vận chưởng-quản cả binh-quyền, xem Lỗ-Hầu chẳng ra

chi. Nếu đem nhiều tiền của hối-lộ cho Công-tử Vận ắt nước Lỗ hưng-binh ngay .

Chu-hu nghe nói l.ng phấn khởi, lập tức sai sứ sang Lỗ, Trần Sái .

C.n nước Tống v. phải có một sứ-giả ăn nói bặt-thiệp mới xong nên chưa chọn được người .

Thạch-hậu tâu :

- Nay có Ninh-dực, người đất Trung-mâu , vốn là một kẻ miệng lưỡi. Xin Chúa-công sai người

ấy đi ắt thành-sự.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 44 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 5. Chêu, Trõnh Hai Nûúác Gúãi Con Tin,

löé, Töæng Möåt Loâng Ài Chinh Phaåt.

Chu-hu y lời, liền sai Ninh-dực sang mượn binh nước Tống

Ninh-dực bái mạng, lập tức lên ngựa ra đi.

Đến nơi vào yết kiến.

Tống tương-công hỏi :

- Tại sao lại cử binh đánh Trịnh ?

Ninh-dực tâu : .

- Trịnh trang-công vô đạo, giết em, đày mẹ, khiến cho Công-tôn-hoạt trốn sang nước tôi

tỵ-nạn. Trịnh trang-công lại mượn cớ ấy xâm lấn bờ c.i, Tiên-vương tôi v. nhu-nhược mà cầu

h.a. Nay Chúa-công tôi quyết hưng binh rửa nhục. V. nghĩ đến chỗ chúng ta đều có thù chung

với nước Trịnh nên Chúa-công tôi khiến tôi sang đây mà cầu viện.

Tống tương-công nói :

- Ta cùng nước Trịnh xưa nay chẳng có thù hiềm chi , sao ngươi lại nghĩ như thế ?

Ninh-dực ôn-tồn nói :

- Có lẽ Chúa-công đ. không nhớ ngôi vua nầy ai truyền lại cho Chúa-công chăng ?

Tồng tương-công mỉm cười nói :

- Của Vương-thúc ta là Tống mục-công truyền lại.

Ninh-dực nói :

- Từ xưa nay, hễ cha thác th. truyền ngôi lại cho con là lẽ thường . Tống mục-công tuy có

l.ng tốt, truyền ngôi lại cho Chúa-công, song công-tử Bằng hiện nương ngụ nơi đất Trịnh, lăm

le mượn binh nước Trịnh về phục nghiệp . Như thế Chúa-công

làm sao yên được. Nay đánh Trịnh là một cơ-hội tốt để cho Chúa-Công trừ mối hại cho nước

Tống sau nầy.

Tống tương-công lâu nay đ. có . nghi kỵ Công-tử Bằng , nay Ninh-dực nói đúng ., liền nhận

lời giúp Vệ đánh Trịnh.

Lúc ấy có quan Đại tư-m., vốn gi.ng d.i vua Thang, tên Không-phu-gia thấy Tống tươngcông

nhận lời giúp Vệ, bèn can rằng :

- Xin Chúa-công chớ nghe lời ngụy-biện của sứ nước Vệ. Nếu bắt tội Trịnh trang-công giết

em, bỏ tù mẹ th. Chu-hu giết

anh đoạt ngôi lại không phải tội sao ? Quên tội m.nh, kết tội kẻ khác, ấy không phải là lời

chân chính .

Tuy-nhiên, Tống tương-công v. đ. hứa lỡ với Ninh-Dực, nên chẳng nghe lời can gián, nội

ngày ấy hưng binh.

C.n nước Lỗ, Công-tử Vận đ. ăn hối lộ của nước Vệ rồi, nên cũng rầm-rộ kéo binh sang.

Trần và Sái cũng đều tề-tựu đũ mặt.

Năm nước họp lại cử nước Tống làm Minh-chủ, Thạch-hậu làm Tiên-phuông, Chu-hu đi hậu

đạo, chở theo rất nhiều lương thực , lũ lượt kéo qua cửa Đông-thành của nước Trịnh.

Trịnh trang-công hay tin, liền họp các quan đại thần lại bàn bạc.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 45 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 5. Chêu, Trõnh Hai Nûúác Gúãi Con Tin,

löé, Töæng Möåt Loâng Ài Chinh Phaåt.

Trong triều người chủ chiến, kẻ chủ h.a, .-kiến rộn ràng chưa quyết .

Trịnh trang-công mỉm cười nói :

- Các quan chưa bàn được g. hay. Nhưng cứ theo thiển-kiến của ta th. Chu-hu vừa mới nổi

loạn đoạt ngôi anh, dân t.nh trong nước không phục, nay va mượn oán cũ, cử binh sang đánh

nước ta, chỉ cốt để cho dân nước Vệ sợ đó thôi. Công-tử Vận th. v. ham tiền hối-lộ mà cử binh

sang đánh chứ không phải . muốn của Lỗ ân-Công. Trần và Sái th. không có oán cừu g. với

nước Trịnh , thế th. bốn nước đó không đáng sợ. Duy chỉ có Tống, ghét Công-tử Bằng trốn tránh

trên đất Trịrih, nên thực l.ng quyết đánh . Nay ta đưa Công-tử Bằng ra trú nơi đất Trường-các,

binh Tống hay tin ắt kéo quân ra đó . Trong lúc ấy, ta khiến Công-tử Lữ dẫn quân ra cửa Đông

đánh với Chu-hu, rồi giả thua mà chạy. Chu-hu vốn làm oai, đ. đánh thắng tất nhiên kéo quân

về chứ không dám ở lâu trên đất Trịnh, sợ trong nước có loạn. Bởi v. hiện nay nước Vệ c.n

có Thạch-thác là một tôi trung của Vệ hoàn-công, làm sao chịu khoanh tay ngồi ngó Chu-hu

phản-phúc được ! T.nh trạng Chu-Hu hiện nay lo phận m.nh chưa đũ , có đâu lại làm hại ta

được sao ?

Các quan cận-thần nghe nói đều cho là phải.

Trịnh trang-công liền khiến quan Đại-phu Hà thúc-dĩnh đem một đạo quân đưa Công-tử

Bằng qua Trường-các , rồi lại sai người đến nói với Tống tương-công rằng :

- Công-tử Bằng trốn sang nước tôi, tôi không nỡ giết, nên bắt đày ra Trường-các , vậy xin

Chúa-công định-đoạt.

Tống tương-công hay được tin lập tức kéo đại binh ra vây nơi Trường-các.

Ba nước Trần, Sái và Lỗ thấy binh Tống đi rồi, có . chán nản muốn rút binh về, nên lúc nghe

Công-tử Lữ đem quân đánh Vệ ở cửa Đông cũng không buồn tiếp ứng.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 46 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 6

V. Nghĩa, Thạch-thác Giết Con,

mượn Lịnh, Trang-công Đánh Tống.

Thạch-hậu ra lịnh đánh với Công-tử Lữ chưa đặng vài hiệp, Công-tử Lữ đ. bỏ chạy.

Thạch-hậu thừa thế rượt theo đến cửa phía Tây, th. Công-tử Lữ đ. kéo binh vào thành đóng

chặt cửa lại, không ra đánh nữa.

Thấy vậy, Thạch-hậu cho quân sĩ gặt hết lúa mạch ở ngoài thành, rồi ra lịnh ban sư.

Chư tướng không r. . g., kéo đến hỏi Chu-hu :

- Binh ta thắng trận, lẽ ra phải thừa thế mà tấn công, sao lại lui binh ?

Chu-Hu nghe nói, đem l.ng nghi ngờ, đ.i Thạch-Hậu đến chất vấn.

Thạch-hậu đuổi hết kẻ tả hữu ra ngoài, rồi nói với Chu-hu :

- Binh Trịnh vốn đ. mạnh, mà Trịnh trang-công lại là Khanh-sĩ bên triều Châu. Quân ta đánh

thắng một trận, danh vang trong thiên-hạ, ấy là đ. đạt được mục-đích rồi. Nay Chúa-công mới

lên ngôi, việc nước chưa định, nếu ở ngoài lâu ngày e trong nước có biến.

Chu-hu nghe nói, như sực tĩnh ,vội v. đáp :

- Lời ngươi luận rất phải lẽ. Nếu không có ngươi thực ta chưa nghĩ đến.

Kế đó ba nước Trần, Sái, Lỗ đều đến chúc mừng Chu-hu thắng trận .

Chu-hu xin các nước ban-sư, ai rút quân về nước nay. Kể từ ngày hưng binh đến ngày lui

b.nh chỉ có năm ngày.

Thạch-hậu đắc thắng l.ng hiu hiu tự đắc trương cờ, gióng trống, rầm rộ trở về.

Chu-hu hỏi :

- Người trong nước chưa chịu phục th. phải làm thế nào ?

Thạch-hậu nói :

- Muốn cho dân phục th. bắt những kẻ được dân tin tưởng phục m.nh. Cha tôi trước kia làm

Thượng-khanh, ai cũng mến đức

, nay xin Chúa-công triệu cha tôi vào dự việc quốc chính, th. ngôi báu ắt vững.

47

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 6. Vò Nghôa, Thaåch-thaác Giïæt Con,

mûúån Lõnh, Trang-cöng Àaánh Töæng.

Cbu-hu nghe theo lời, khiến người đem một cặp bạch-bích, và năm trăm hộc gạo trắng đến

cầu Thạch-thác vào chầu nghị việc.

Thạch-thác giả đau, từ chối không nhận.

Chu-hu hỏi Thạch-hậu :

- Cha của khanh không chịu vào chầu, . ta muốn đến đó để hỏi kế, có nên chăng ?

Thạch-hậu tâu :

- Chúa-công đến đó vị tất đ. được gặp mặt. Để tôi lấy lệnh vua mà triệu người đến th. hơn.

Nói rồi trở về nhà, vào tỏ với Thạch-thác nỗi l.ng kính mến của Chu-hu.

Thạch-thác hỏi :

- Tân-quân muốn triệu cha vào triều làm chi ?

Thạch-hậu thưa :

- V. l.ng dân trong nước chưa phục Tân-quân sợ ngôi báu không vững nên muốn nhờ phụ-

thân chỉ-giáo.

Thạch-thác nói :

- Mỗi chư-hầu lên ngôi phải có mạng vua mới chánh đáng. Nay nếu Tân-quân muốn được

mọi người tùng-phục th. phải vào chầu vua nhà Châu. Khi vua nhà Châu chấp thuận, ban áo

mũ , th. người trong nước sẽ vâng mạng.

Thạch Hậu nói :

Lời phụ-thân dạy rất phải. Song vô cớ vào chầu nhà Châu e bị nghi ngờ. Vậy phải có người

đến đó tâu tr.nh trước th. mới xong.

Thạch-thác nói :

- Việc đó không khó khăn g.. Trần-hầu là một người được Châu-vương yêu chuộng lâu nay

chưa hề bỏ phế một lễ triều-sinh nào . Hơn nữa, vừa rồi, Trần lại đem binh giúp Vệ đánh Trịnh,

th. t.nh giao hảo giữa Vệ và Trần đang mật-thiết. Tân-quân cứ sang nước Trần, nhờ Trần-hầu

vào tâu trước với nhà Châu, rồi Tân-quân sẽ triều kiến sau th. việc ắt thành.

Thạch-hậu trở về nói lại với Chu-hu.

Chu-hu mừng lắm, vội vả sắm sửa lễ-vật và hành-trang rồi cùng với Thạch-hậu lên đường

sang nước Trần.

Thạch-thác với quan Đại-phu nước Trần là Tử-Hàm vốn là bạn thân . Bèn lấy máu viết một

bức huyết-thư , sai người tâm-phúc đến đưa cho Tử-hàm, nhờ tr.nh lên Trần hoàn-công.

Được thư, Trần hoàn-công vội mở ra xem.

Thư rằng :

Tôi là Thạch-thác cúi dâng thư nầy đến Trần-hầu ngự l.m :

Nước Vệ chúng tôi nhỏ nhen nhưng hiện lâm vào tai biến ấy, cũng bởi Chu-hu gian-nịnh,

giết anh soán nghiệp. Nhưng, tội ấy một phần lớn cũng tại đứa con tôi là Thạch-hậu xui nên.

Ngày nào hai kẻ loạn tặc ấy chưa chết , th. dân nước Vệ tôi c.n chịu canh thê-lương.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 48 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 6. Vò Nghôa, Thaåch-thaác Giïæt Con,

mûúån Lõnh, Trang-cöng Àaánh Töæng.

Tôi, tuổi già, sức yếu không đủ tài trừng trị bọn chúng , thực đắc tội với Tiên-công. Nay hai

đứa loạn tặc ấy sắp sang quí quốc để cầu-cạnh. Vậy xin Chúa-công bắt chúng mà trị tội. Được

như vậy, không những may mắn cho nước Vệ tôi, mà c.n làm gương cho các nước khác.

Xem thư xong, Trần hoàn-công hỏi Tử-hàm :

- Việc nầy khanh liệu làm sao ?

Tử-Hàm tâu :

- Kẻ phản-loạn của nước Vệ chẳng khác nào như kẻ phản-loạn của nước Trần, không thể

dung tha được.

Trần hoàn-công cho là phải, bèn định kế bắt Chu-hu.

C.n Chu-hu và Thạch-hậu đâu r. việc ấy. Khi đến nước Trần , hai người đi thẳng vào thành.

.

Trần hoàn-công sai Công-tử Đà ra đón rước, cầm lại nơi quán địch nghĩ ngơi, hẹn đến ngày

mai sẽ tiếp kiến nơi nhà thái-miếu.

Thấy Trần hoàn-công có . ưu-đ.i, Chu-hu rất vui mừng.

Sáng hôm sau Trần hoàn-công vào nhà Thái-miếu, bày nghi lễ rồi sai Tử-Hàm ra rước Chu-hu

vào.

Thạch-hậu đi trước, thấy đàng trước có đựng một tấm bảng lớn, đề chữ rằng : Con bất hiếu

, tôi bất trung, không được vào Thái-miếu .

Thạch-hậu trông thấy kinh ngạc, hỏi Tử-Hàm :

- Cái bảng nầy có . nghĩa g. vậy ?

Tử-Hàm nh.n Thạch-hậu, rồi mỉm cười đáp :

- Đó là lời của Tiên-vương tôi dạy, và Chúa-công tôi ghi nhớ .

Thạch-hậu nghe nói, l.ng bớt nghi ngờ , quay lại đón Chu-hu vào.

Vừa vào đền nơi, Chu-hu toan cúi m.nh thi lễ, th. bông có tiếng Tử-hàm hét lớn :

- Ta phụng mệnh vua nhà Châu, bắt hai tên loạn tặc Chu-hu và Thạch-hậu, c.n các đồ-đảng

đều được tha tội.

Tức th. quân giáp-sĩ áp lại bắt Chu-hu và Thạch-hậu trói lại lập tức

Lúc bấy giờ, Tử-hàm mới đem bức thư của Thạch-thác đọc cho mọi người nghe. R. ra đó là

mưu của Thạch-thác muốn trừ loạn, ai nầy đều hài l.ng.

Kế đó, Trần hoàn-công định đem Chu-hu và Thạch-Hậu ra chém, nhưng các quan can gián :

- Thạch-hậu là con của Thạch-thác, chưa biết . kiến của Thạch-thác thể nào, xin Chúa-công

mời sang nước Vệ nghị tội mới tránh khỏi điều oán trách sau nầy .

Xét thấy câu nói ấy có l., Trần hoàn.Công truyền đem giam Chu-hu nơi Bộc-ấp, Thạch-hậu

nơi Trần-đô để khối liên lạc với nhau. Đoạn cho người sang nước Vệ báo tin cho Thạch-thác biết

.

Thạch-thác từ khi cáo quan dưỡng l.o, không đi đâu nửa bước , nay được thư nước Trần vội

v. vào triều thương nghị.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 49 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 6. Vò Nghôa, Thaåch-thaác Giïæt Con,

mûúån Lõnh, Trang-cöng Àaánh Töæng.

Lúc đó bá quan đủ mặt , Thạch-thác mở thư ra đọc, mới biết Chu-hu và Thạch-hậu đều bị

bắt chỉ c.n đợi người sang Trần quyết định mà thôi.

Các quan đều nói :

- Đấy là việc lớn cùa quốc-gia, chúng tôi một l.ng trông cậy vào . kiến của Ngài cả.

Thạch-thác nói :

- Hai đứa phản-loạn nầy không thể nào dung thứ được. Tội đáng chém đầu. Vậy ai có thể v.

nước mà cán-đáng việc nầy ?

Quan Thái-tể Xủ bước ra thưa :

- Kẻ loạn tặc ấy ai cũng có thể giết được . Tôi tuy phận hèn song cũng lấy làm ức. Xin cứ

giao việc ấy cho tôi.

Các quan đều đồng thanh nói :

- Phải ! Việc ấy mà giao cho quan Hữu-tế là phải lắm ! Nhưng xét ra Chu-hu mới là chánhphạm,

c.n Thạch-hậu là kẻ a-tùng tưởng nên châm chế.

Thạch-thác nghe nói, nổi giận, hét :

- Chu-hu phản nghịch, chính tại đứa con tôi mà ra. Nay các quan nghị như thế là nghi tôi có

t.nh riêng với nó hay sao. Thôi, tôi phải thân hành đến đó mà chém đứa loạn thần ấy th. mới

dám nh.n vào lăng miếu của tiền nhân tôi !

Nhụ-dương-Kiên nói :

- Thôi , thôi, xin l.o-quan chớ giận, để cho tôi đi thay cho.

Thạch-thác liền sai Thái-tể Xủ qua Bộc-ấp mà chém Chu-hu, c.n Nhụ-dương-kiên th. sang

Trần-đô mà chém Thạch-hậu. Rồi lại sai người sắm xe giá sang nước H.nh mà rước công-tử Tân

về.

Thái-tể Xủ và Nhụ-dương-kiên qua đến nước Trần, vào ra mắt Trần hoàn-công , đoạn thi

hành sứ mạng m.nh.

Khi Thái-tế Xủ đến Bộc-ấp , truyền quân dẫn Chu-hu đến.

Trông thấy Thái-tể Xủ, Chu-hu kêu lớn :

- Có phải người đến đây để cứu ta chăng ?

Thái-tể Xủ lắc đầu đáp :

- Không phải để cứu, mà để giết.

Chư-hu trợn mắt hỏi :

- Ngươi làm tôi của ta, sao dám phạm đến ta ?

Thái-tể Xủ mĩm cười, đáp :

- Nước Vệ trước kia có ngươi bề tôi mà dám giết vua. V. vậy, hôm nay ta bắt chước !

Nói xong, truyền quân chém đầu.

C.n Nhụ-dương-kiên khi đến Trần-đô cũng đem Thạch-hậu ra chém.

Thạch-hậu nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 50 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 6. Vò Nghôa, Thaåch-thaác Giïæt Con,

mûúån Lõnh, Trang-cöng Àaánh Töæng.

- Muốn chém ta cũng được, song h.y đưa ta về nước để ta trông thấy mặt phụ thân ta đ..

Nhụ-dương-kiên nói :

-Ta vâng lịnh phụ-thân của ngươi mà đến đây giám-sát. Nếu ngươi muốn thấy mặt cha ngươi

th. để ta chém xong, xách đầu về nước Vệ, hẳn ngươi được gặp mặt.

Nói xong, vung gươm chém phứt.

Nhà chép sử về sau có thơ khen Thạch-Thác :

T.nh nhà, nợ nước giữa hai đường ,

Thà bỏ t.nh riêng cứu nước non.

Khí phách c.n lưu trong sử sách

Tấm gương đại-nghĩa kẻ trung-thần

Kế đó, công-tử Tân được rước về vào nhà Thái-miếu làm lễ cáo tế , rồi tức vị chư-hầu, xưng

hiệu là Tuyên-công, và phong cho Thạch-thác làm quốc-l.o, coi giữ việc triều-chính.

Từ ấy, nước Trần và Vệ càng thêm thân mật hơn trước.

Đây nhắc qua Trịnh trang-công thấy năm nước đ. rút binh về, bèn sai người đến Trường-các

d. xem tin tức của Công-tử Bằng .

Bỗng nghe tin Công-tử Bằng vừa trốn về, xin vào yết kiến.

Trịnh trang-công lật đật cho vào, hỏi thăm duyên cớ.

Công-tử Bằng tâu :

- Trường-các đ. bị binh Tống chiếm đoạt thành tr., nên tôi mới trốn về đây, xin hiền-hầu

đoái tưởng.

Nói xong, Công-tử Bằng khóc oà.

Trịnh trang-công t.m lời an ủi rồi khiến Công-tử Bằng ra tạm trú nơi quán dịch, và cấp bỗng

lộc rất nhiều.

Chẳng bao lâu, Trịnh trang-công được tin Chu-hu bị giết . Vệ-tuyên-công lên thay , bèn họp

triều thần bàn bạc.

Trịnh trang-công nói :

- Trước đây Vệ sang đánh Trịnh là do Chu-hu chứ không can chi đến Vệ tuyên-công. C.n

Tống, th. cố t.nh đánh Trịnh, nay ta muốn trả thù. Các quan nghĩ sao ?

Tế-Túc tâu :

- Trước kia năm nước cùng cử binh một lượt đánh Trịnh , tuy không cố t.nh song hành-động

có liên-quan. Nếu ta cử binh đánh Tống, thể nào bốn nước kia cũng sợ vạ lây mà đem binh giúp

Tống. Vậy trước nhất, phải sang h.a-hiếu nước Trần nước Lỗ rồi sẽ đánh Tống.

Trịnh trang-công nghe theo lời bàn ấy, liền cho người sang nước Trần giảng h.a.

Trần hoàn-công không chịu nhận.

Công-tử Đà thấy thế hỏi :

- Kết thân với một nước láng-giềng là việc tốt, cớ sao Chúa-công lại từ chối.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 51 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 6. Vò Nghôa, Thaåch-thaác Giïæt Con,

mûúån Lõnh, Trang-cöng Àaánh Töæng.

Trần hoàn-công nói :

- Trịnh trang-công mưu trí khó lường. Tại sao Tống và Vệ là hai nước lớn mà Trịnh không

đến cầu h.a, lại đến cầu h.a với Trần. Hẳn là có một dụng . nào rồi ! Vả lại trước kia ta giúp

Tống đánh Trịnh, nay lại chịu h.a với Trịnh th. Tống sẽ giận ta . Được l.ng Trịnh, mất l.ng

Tống, nước ta cũng không lợi g..

Nói xong, từ khước không chịu tiếp sứ.

Trịnh trang-công nghe được, nổi giận nói với các quan :

- Nước Trần cậy vào Tống và Vệ. Nay nước Vệ mới dẹp loạn chưa đả sức giúp đỡ ai. Nay ta

giảng h.a với nước Vệ và Lỗ, rồi cứ binh sang đánh Tống và Trần ắt nên chuyện.

Tề-Túc quỳ tâu :

- Tâu Chúa-công, nước ta mạnh, nước Trần yếu, nay vô cớ chúng ta đến giảng-h.a, Trần

nghi là ta có mưu kế mà không dám nhận. Vây xin Chúa-công cho quân tràn qua bờ c.i cướp

giựt, rồi cho một sứ-giả có tài ăn nói đem những đồ đạc cướp được trả lại , tỏ t.nh thân mật, th.

Trần sẽ chịu h.a.

Trịnh trang-công cho là hữu-l., liền phái năm đạo quân đến cướp phá nơi biên-thùy nước

Trần, cướp được hơn một trăm xe lương thực chở về kinh đô nước Trịnh.

Trần hoàn-công, nghe biên thùy bị quân Trịnh đến cướp, bèn họp các quan bàn bạc.

Các quan c.n đương luận kế, th. bỗng nghe có sứ-giả nước Trịnh là Dĩnh khảo-thúc đem các

đồ bị cướp sang trả, và dâng thư của Trịnh trang-công.

Trần hoàn-công lấy làm lạ, hỏi Công-tử Đà :

- Đ. đem binh cướp phá, lại cho sứ sang là . g. vậy ?

Công-tử Đà tâu :

- Tâu Chúa-công đó là nước Trịnh muốn tỏ sự thật tâm của họ xin Chúa-công chớ nên khước

từ.

Trần hoàn-công cho Dĩnh khảo-thúc vào yết-kiến, và mở bức thư của Trịnh trang-công ra

xem .

Trong thư đại lược nói :

Ngộ-sanh nước Trịnh, kính dâng thư nầy cho Trần hiền-hầu nh.-giám.

Tôi cùng hiền-hầu thảy đều là bề tôi của nhà Châu , v. vậy trước đây tôi có sai sứ đến giao

hảo. Chẳng ngờ hiền-hầu từ khước nên quân sĩ nơi biên thùy ngỡ hai nước có điều xích mích,

mới tự tiện xâm phạm bờ c.i hiền-hầu.

Hay được việc ấy tôi lấy làm áy náy, vội sai Dĩnh-khảo-thúc đem các vật bị cướp trả lại mà

tạ tội.

Mong từ đây hai nước kết nghĩa anh em, chắc hiền-hầu không nỡ từ chối .

Trần hoàn-công xem thư xong, liền tiếp đ.i Dĩnh khảo-thúc rất niềm nỡ .

Đoạn cho Công-tử Đà sang đáp lễ .

Hai nước bắt tay giao hảo.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 52 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 6. Vò Nghôa, Thaåch-thaác Giïæt Con,

mûúån Lõnh, Trang-cöng Àaánh Töæng.

Lúc bấy giờ Trịnh trang-công mới hỏi Tề-túc :

- Nay đ. h.a với Trần rồi, thế th. ta làm cách nào để đánh Tống ?

Tế-Túc tâu :

- Tâu Chúa-công, nước Tống là một nước lớn lại được vua Châu trọng đ.i, chớ nên đánh vội.

Trước kia Chúa-công đ. muốn vào chầu triều Châu nhưng v. mắc đi phó-hội với nước Tề tại

Thạch-môn, sau đó bị Chu-hu dấy loạn, mà phải bỏ dở dự tính. Nay Chúa-công h.y vào triều

Châu, rồi trở về dối , xưng là có mạng vua, họp quân nước Tề và Lỗ sang phạt Tống. Như vậy ắt

thắng đặng.

Trịnh trang-công cho lời của Tề-túc là hợp l.. Bèn giao việc triều chính cho Thế-tử Hốt, rồi

cùng Tề-Túc lên đường sang triều Châu.

Chu-công Hắc-Kiên nghe tin, khuyên Châu hoàn-vương nên tiếp đ.i Trịnh trang-công cho

tử-tế, để làm gương cho các chư hầu .

Tuy nhiên, Châu hoàn-vương vốn ghét Trịnh trang-công, nhất là nhớ đến việc Trịnh sang

cướp lúa, l.ng vẫn chưa nguôi.

Lúc Trịnh trang-công vào chầu, Châu hoàn-vương hỏi :

- Sao bên nước Trịnh năm nay mùa màng ra thế nào ?

Trịnh trang-công tâu :

- Tâu Bệ hạ, nhờ hồng-phước của Bệ-hạ, năm nay không bị thiên-tai hạn-hán.

Châu hoàn-vương cười lớn, nói :

- Thật là may ! Nước Trịnh có được mùa th. nhà Châu mới c.n lúa đất Ôn , đất Thành mà

ăn chứ !

Thấy Châu hoàn Vương nói nhiều điều gay gắt, Trịnh trang-công bèn bái tạ lui ra.

Châu hoàn-vương không thết đ.i chi hết, chỉ sai người đem ra ban cho Trịnh trang-công

mười xe lúa và dặn :

- Cho lúa nầy để dành ăn lúc mất mùa .

Trịnh trang-công nói với Tề-túc :

- Tại ngươi khiến ta vào chầu vua, nên phải hứng lấy những lời mỉa-mai cay đắng. Nay vua

lại c.n ban mười xe lúa để ngạo ta, . ta không muốn l.nh, vậy phải đùng lời chi mà từ chối.

Tề-Túc tâu :

- Các nước chư-hầu kính trọng nước Trịnh là v. đ. mấy đời nước Trịnh làm Khanh-sĩ nơi triều

Châu. Nay vua đ. cho, nếu chúa-công không l.nh, ắt các chư hầu đều biết Chúa-công không

thuận với vua nữa. Mà vua đ. không ưa Trịnh, các chư hầu c.n trọng g. đến Trịnh ?

Trong lúc đương thương nghị, xảy có Châu-công Hắc-kiên đến thăm, lại cho riêng hai xe

vàng lụa.

Trịnh trang-công hỏi Tề-Túc .

- Châu-công Hắc-kiên chẳng biết có . g. mà lại kính-trọng ta như thế ?

Tề-Túc tâu :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 53 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 6. Vò Nghôa, Thaåch-thaác Giïæt Con,

mûúån Lõnh, Trang-cöng Àaánh Töæng.

- Vua nhà Châu có hai người con trai : người lớn là Đà, người nhỏ là Khắc. Vua Hoàn-vương

yêu con thứ, muốn gởi gắm cho Châu-công Hắc-kiên mưu việc lập con thứ sau nầy v. vậy Châucông

Hắc-kiên muốn mua l.ng Chúa-công . Chúa-công nên nhận vàng lụa ấy mà dùng vào việc

khác.

Trịnh trang-công hỏi :

- . ngươi muốn dùng vào việc chi ?

Tề-Túe tâu :

- Chúa-công vào triều Châu, các chư hầu đều biết. Nay đem lúa của Châu-công Hằc-kiên

chia làm mười xe, lấy gấm gói lại. Đến ngầy ra về nói dối rằng của vua cho, lại bày thêm cung

tên để tuyên-bố với các chư-hầu là vâng mạng vua đi phạt Tống , v. Tống thiếu lễ triều cống.

Như vậy, chư hầu ắt tuân theo lệnh ta.

Trịnh trang-công thích-., vổ vai Tề-Túc, nói :

- Ngươi quả là nhột trí-sĩ. Ta sẽ theo kế ấy mà làm.

Quả vậy, lúc trở về, Trịnh trang-công phao tiếng lên, ai nay đều tin thực. Tiếng đồn đến tai

Tống tương-công .

Tống tương-công cả sợ , lén sai sứ qua nói với Vệ tuyên-công.

Vệ tuyên-công lại bàn với Tề hi-công t.m cách làm cho Tống và Trịnh giao hảo với nhau.

Tề hi-công viết giấy mời Trịnh, và hẹn với các nước họp nhau tại Ng.a-ốc để giải h.a việc

ấy.

Đúng kỳ hẹn, không thấy Trịnh trang-công đến dự , Tề-hi-công nói :

- Trịnh trang-công không đến dự th. việc nghị h.a bất thành .

Nói xong, lên xe ra về.

Tống tương-công muốn giữ lại, nhưng Tề hi-công tỏ thái-độ l.nh-đạm với hai nước Tống và

Vệ.

Lúc bấy giờ tại triều Châu , vua Hoàn-vương có . b.i chức Khanh-sĩ của Trịnh trang-công,

nhưng Châu-công Hắc-kiên hết l.ng can gián nên Hoàn-vương mới đem Quách-công Kỵ-Phủ

dùng làm hữu Khanh-sĩ, coi việc triều-chính c.n Trịnh trang-công làm tả khanh-sĩ, tức là hư-vị

mà thôi.

Trịnh trang-công hay đặng việc ấy, cười và nói với Tề-Túc :

- Ta biết Châu hoàn-vương chưa dám cất chức ta đâu .

Kế đó, nghe ba nước Tống Tề và Vệ họp nhau tại Ng.a-ốc .

Trịnh trang-công hỏi Tề-Túc.

- Ta nghe Tề hi-công kết giao với Tống tương-công là . g. ?

Tề-Túc tâu :

- Tống và Tề đâu phải là chổ thâm giao. Sở dĩ hai người gặp nhau là v. có Vệ tuyên-công

đứng giữa điều đ.nh, chớ không thật bụng muốn liên-kết. Nay Chúa-công đem lệnh nhà Châu,

truyền cho Tề, Lỗ, lấy quân nước Sái, Vệ, Thành và Hứa họp về đánh Tống th. sẽ không có một

nước nào trái lệnh được.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 54 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 6. Vò Nghôa, Thaåch-thaác Giïæt Con,

mûúån Lõnh, Trang-cöng Àaánh Töæng.

Trịnh trang-công nghe theo lời, cho một sứ-giả đến nước Lỗ hẹn nếu lấy được đất Tống sẽ

cho Lỗ cả.

Quan Đại-phu nước Lỗ là Công-tử Vận, có tánh tham-lam, liền tâu với Lỗ-hầu kéo binh họp

với nước Tề, nước Trịnh tại Trung-khẩu .

Nước Tề th. Tề hi-công sai em là Di-trọng-niên làm tướng.

C.n nước Lỗ th. Lỗ an-công sai Công-tử Vận cầm binh, cả hai l.nh đi tả hữu. Nước Trịnh giữ

đạo trung quân. Trịnh trang-công dẫn Công-tử Lữ, Cao-cừ-di, Dĩnh khảo-thúc. Công tôn-yết kéo

đại binh dưới cờ hiệu để bốn chữ lớn : Phụng thiên thảo tội , kéo qua nước Tống.

Công-tử Vận đi trước đến đất L.o-đào. Tướng giữ ải ấy đem binh ra cự, bị Công-tử Vận đánh

cho một trận manh giáp tơi bời, bỏ thành mà chạy: Thắng được trận đầu Công-tử Vận báo tin

cho Trịnh trang-công hay.

Trịnh trang-công kéo rốc binh đến L.o-đào hạ trại, khao thưởng ba quân.

Nghĩ lại đó vài hôm, Trịnh trang-công lại khiến Dĩnh khảo-thúc hiệp với Công-tử Vận đánh

phá Ph.ng-thành, Cao cừ-di đem binh tiếp ứng , c.n đại-binh th. vẫn đóng nơi L.o-đầo mà đợi

tin.

Tống tương-công nghe tin ba nước Tề, Lỗ, Trịnh cử binh sang đánh, l.ng sợ sệt, kêu Khổng

phụ-gia vào hỏi kế.

Khổng phụ-gia tâu :

- Tôi đ. sai người đến triều Châu thám thính, nhưng không nghe có lệnh Bệ-hạ sai phạt

Tống, đây chắc là Trịnh đ. mượn lệnh vua, dối gạt chư-hầu. Tề và Lỗ đều mắc mưu. Tuy-nhiên

ba nước đ. hiệp binh, nước ta không thể nào cự lại. Nay tôi có kế nầy ắt Trịnh phải lui binh.

Tống tương-công nói :

- Quân Trịnh đang đắc thắng, lẽ nào lại chịu lui ?

Khổng phụ-gia tâu :

- Tuy Trịnh mượn lệnh vua, gạt chư hầu, nhưng chỉ có Tề và Lỗ theo Trịnh mà thôi. Nay

Trịnh trang-công bỗn thân dẫn binh m. sang đây, th. nước phải bỏ trống. Chúa-công dùng của

hối lộ cho nhiều, đem đâng cho Vệ-công, xin người hiệp binh với nước Sái, thừa cơ sang đánh

Trịnh. Trong nước có giặc, Trịnh trang-công phải đem binh về cứu. Binh Trịnh mà lui rồi th. Tề

với Lỗ ở lại làm g. ?

Tống tương-công đáp :

- Kế ấy hay lắm. Song việc nầy phải đích thân ngươi qua nước Vệ th. Vệ-công mới chịu cất

quân.

Không phụ-gia nói :

- Tôi xin t.nh nguyện dẫn một đạo quân chỉ đường cho Vệ sang đánh Trịnh .

Tống tương-công liền phát cho Không phụ-gia một muôn binh , đem theo vàng bạc châu báu

dâng cho Vệ-công đặng cầu xuất binh đánh Trịnh.

Vệ tuyên-công nhận lễ vật, và sai Thái-tể Xủ hiệp binh với Khổng phụ-gia đi đường tắt kéo

thẳng đến Vinh-dương.

Trong lúc bất ngờ, Thế-tử Hốt và Tế-Túc vội đóng cửa thành cố-thủ.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 55 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 6. Vò Nghôa, Thaåch-thaác Giïæt Con,

mûúån Lõnh, Trang-cöng Àaánh Töæng.

Quân Vệ và Tống cướp giựt của cải ngoài thành rất nhiều.

Thái-tể Xủ tỏ . muốn đốc quân phá thành, Khổng phụ-gia can rằng :

- Quân lực ta kéo đến đây chẳng bao nhiêu, phải thừa cơ mà đánh mới thắng nổi. Nay đóng

quân ngoài thành nếu Trịnh trang-công dẫn binh về cứu viện th. chúng ta thoát đi đàng nào

được . Chi bằng mượn đường tắt của Đái-quốc mà lẻn về nước . Tôi liệu hễ quân ta bỏ Trịnh mà

về, th. ắt Trịnh cũng bỏ Tống mà đi.

Thái-tể Xủ nghe theo sai người qua Đái-quốc mượn đường.

Nhưng nước Đái nghi Vệ và Tống âm-mưu đánh úp nước m.nh, nên từ chối, đóng chặt cửa

ải.

Không phụ-gia nổi giận, hợp với quân Thái-tể Xủ chia làm hai đạo đánh vào nước Đái.

Đồng thời cho người sang nước Sái mượn thêm quân đánh giúp.

Lúc bấy giờ, ở mặt trận nước Tống, Dĩnh khảo-thúc đ. phá được Cáo-thành, c.n Công-tử

Vận đ. phá được Ph.ng-thành. Hai tướng đều sai người về dinh Trịnh trang-công báo-tiệp .

Giữa lúc đó , Trịnh trang-công lại cũng nhận được văn thư của Thế-tử Hốt gởi đến cáo cấp.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 56 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 7

Ganh Tài, Công-tử Át Giết

Khảo-thúc

tham Chức, Công-tử Vận Hại Vua

Hiền

Trịnh trang-công nhận được thư Thế-tử Hốt, vội v. truyền lui quân về nước.

Di trọng-niên và Công-tử Vận hay được tin, đến ra mắt Trịnh trang-công và hỏi :

- Chúng tôi đ. lấy được hai thành của nước Tống, thế quân đang mạnh, sao Chúa-công lại

truyền lui binh ?

Trịnh trang-công vốn là một kẻ đa mưu, túc trí không cho Tề và Lỗ biết được nội t.nh của

m.nh, bèn đáp :

- Ta phụng mệnh kéo binh đánh Tống, nay nhờ binh hai nước mà chiếm được hai thành. Như

thế tưởng cũng đ. đũ trị tội Tống rồi . Hơn nữa, Tống là con cháu của nhà Thương, Thiên-tử

vẫn có l.ng kính, ta không nên làm đến quá lẽ. Hai thành vừa chiếm được xin nhượng lại cho

Tề và Lỗ, mỗi nước một thành.

Di trọng-niên nói :

- Chúa-công phụng-mệnh Thiên-tử đem binh phạt Tống. Bổn phận chúng tôi là phải đem

binh đến giúp, đâu dám kể công.

Nói rồi nhất định từ chối không nhận đất.

Trịnh trang-công nói :

- Nếu Tề không nhận th. xin tặng cả hai thành ấy cho Lỗ để đền ơn khó nhọc đ. vào L.o

Đào trước.

Công-tử Vận không từ chối g. cả tỏ lời cảm tạ Trịnh trang-công rồi sai người ra trấn giữ hai

thành ấy.

Trịnh trang-công bày tiệc khao thưởng quân sĩ, rồi cùng với công-tử Vận, Di trọng-niên làm

lễ ăn thề, hứa sẽ giúp đỡ cùng nhau trong cơn hoạn nạn.

Đoạn ba nước chia tay, quân nước nào kéo về nước nấy.

57

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 7. Ganh Taâi, Cöng-tûãAÁt Giïæt Khaão-thuác

tham Chûác, Cöng-tûãVêån Haåi Vua Hiïçn

Di trọng-niên về nước, thuật lại cho Tề hi-Công nghe việc ấy được hai thành nước Tống và

nhường cho nước Lỗ.

Tề hi-công nói :

- Trước kia ta đ. có lời thề với Trịnh trang-công nơi Thạch-Môn, hễ có việc th. giúp nhau,

nay tuy lấy đặng thành, lẽ phải giao về Trịnh mới đúng.

Di trọng-niên tâu :

- Trịnh-bá cố chối từ, chẳng chịu l.nh, nên mới giao hết cho Lỗ-hầu.

Tề hi-Công nghe nói, cho Trịnh trang-công là kẻ đại-độ, và khen ngợi không ngớt.

Khi Trịnh trang-công đem binh về đến nữa đường th. lại nghe tin quân Vệ đ. sang đánh

nước Sái.

Trịnh trang-công vỗ tay cười lớn, nói :

- Khổng phụ-gia quả là một kẻ chưa rành binh-pháp. Đang đánh nước Trịnh mà lại gây

chuyện với nước Sái, như thế tức là đ. công làm hại được nước ta mà c.n giúp cho ta có cơ-hội

tốt để lấy nước Sái rồi.

Bèn truyền cho bốn tướng phân làm bốn đội, cuốn cờ, giấu trống, kéo thẳng đến Sái-quốc.

Trong lúc đó Vệ và Tống đang hiệp binh với nước Sái bàn mưu công thành.

Bỗng có quân vào báo :

- Nước Trịnh sai thượng-tướng là Công-tử Lữ đem binh qua cứu nước Sái, hiện đóng trại

cách thành năm chục dặm.

Thái-tể Xủ nói :

- Đó là tướng thua Thạch-hậu ngày trước, có đũ chi mà sợ.

Lại có tin báo nữa rằng :

- Nước Sái đ. mở cửa thành đón quân Trịnh vào.

Khổng phụ-gia thất kinh, nói :

- Ta coi nước Sái như đ. lấy được trong tay, nay có binh Trịnh đến giúp, thật khó bề thắng

nổi !

Thái-tể Xủ nói :

- Nếu Trịnh đ. giúp Sái, thể nào cũng đem binh khiêu chiến . Vậy ta lên lủy cao xem thử

trong thành động tịnh thế nào, để biết mà đối phó.

Hai người dắt nhau vừa lên đến chổ cao, bỗng nghe có tiếng súng nổ vang trời, qua một lúc,

trên thành nước Sái cắm toàn cờ Trịnh, và Công-tử Lữ mặc áo giáp đứng trên thành gọi Khổng

phụ-gia nói lớn :

- Ta cảm ơn tướng-quân đ. giúp ta chiếm được nước Sái rồi nhé !

Ấy là mưu của Trịnh trang-công lập kế sai Công-tử Lữ giả danh giúp Sái, rồi khi vào được

trong thành mới đuổi vua nước Sái đi mà chiếm đất.

Vua nước Sái phải bỏ trốn sang Tần thoát nạn .

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 58 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 7. Ganh Taâi, Cöng-tûãAÁt Giïæt Khaão-thuác

tham Chûác, Cöng-tûãVêån Haåi Vua Hiïçn

Khổng phụ-gia thấy thế máu giận sục sôi, ném mũ xuống đất hét lên :

- Ta quyết không đội trời chung với Trịnh .

Thái-tể Xủ nói :

- Trịnh trang-công binh pháp rất lợi hại, thế nào bên ngoài cũng có quân tiếp ứng. Nếu trong

ngoài đánh dồn lại, quân ta nguy mất !

Khổng phụ-gia nói :

- Sao tướng quân lại nhát gan đến thế ? Chẳng lẽ công-phu chúng ta vây thành, nay lại

nhường cho Trịnh chiếm cứ hay sao . Bề nào cũng phải đánh mới được.

Dứt lời, trong thành có người mang chiến thư ra, thách đánh .

Khổng phụ-gia phê vào chiến-thư, hẹn ngày mai nghênh-chiến.

Đêm ấy, quân của Khổng phụ-gia đóng trại cách thành hai mươi dặm để đề ph.ng quân tiếp

viện.

Nhưng trại vừa đóng xong th. tiếng súng đ. nổ ran, quân Trịnh kéo đến khiêu chiến, ánh

lửa đốt sáng l.e.

Khổng phụ-gia nổi giận, tay cầm phương-thiên họa-kích, giục chiến xa đến trước trận ứng

chiến.

Nhưng khi đến nơi, ánh lửa tắt lịm, không thấy một tên quân Trịnh nào.

Khổng phụ-gia kéo quân về trại . Nhưng vừa về đến trại, th. lại thấy lửa cháy sáng l.e , tiếng

súng nổ chan-chác.

Không phủ-gia nói :

- Đó là kế nghi binh của quân Trịnh muốn đánh lừa ta đó thôi .

Bèn ra lệnh án binh bất động.

Bỗng có quân vào báo :

- Quân nước Sái đ. bị Trịnh đánh tan vỡ .

Khổng phụ-gia lập tức đem quân đi cứu ứng.

Vừa ra khỏi trại chừng vài dặm , gặp một toán quân kéo lại hai bên xáp chiến, đánh nhau

một

lâu, mới biết đó là đội quân của nước Vệ.

Hai bên thẹn mặt nhau l.ng đầy hậm hực.

Nguyên Thái-tể Xủ đang ở tại bản dinh nghe tin trại Tống bị quân Trịnh chiếm, liền đem

quân cứu ứng không ngờ đó là kế của Trịnh.

Khổng phụ-gia truyền quân rút lui về đại-bản-dinh. Nhưng về đến nơi th. tướng Trịnh là Cao

cừ-di đ. đem quân chiếm đoạt mất rồi . Không biết làm sao hơn Khổng phụ-gia liền hiệp với

Thái-tể Xủ đánh liều một trận . Nhưng trong t.nh thế quân binh rối loạn, tướng-tá mất tinh-thần

đành phải mang thảm-bại .

Khổng phụ-gia liều chết mở đường máu dẫn hơn hai mươi bộ hạ thoát thân về nước.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 59 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 7. Ganh Taâi, Cöng-tûãAÁt Giïæt Khaão-thuác

tham Chûác, Cöng-tûãVêån Haåi Vua Hiïçn

C.n Thái-tể Xủ th. bị tử trận giữa đám loạn quân.

Trịnh trang-công chiếm được nước Sái, lại thắng liên-quân Vệ, Tống và Sái đoạt được rất

nhiều chiến-xa và binh-khí, bèn ra lịnh ban-sư.

Về đến kinh-đô, Trịnh trang-công truyền bày tiệc ăn mừng, ai nấy vui cười hớn-hở.

Trịnh trang-công đắc-. bưng ly rượu rót xuống đất cầu thần, và nói :

- Nhờ linh-khí của non sông và âm-đức của tổ-tông lại được các quan hết l.ng ph. tá, thế

mạnh , binh hùng, đánh đâu thắng đó, không khác g. các Phương-bá ngày xưa.

Các quan đều tung hô vạn tuế .

Riêng có Dĩnh khảo-thúc ngồi nín lặng không nói một lời nào.

Trịnh trang-công trừng mắt nh.n Khảo-thúc.

Khảo-thúc tâu :

- Tâu Chúa-công, các bậc Phương-bá ngày xưa làm chủ cả chư hầu, đi đánh đâu ai nầy đều

phụng-mệnh. C.n ngày nay Chúa công giả mệnh Thiên-tử đi phạt Tống và Vệ, Sái lại đám giúp

Tống đánh Trịnh c.n Thành và Hứa lại không chịu xuất binh phó hội như thế tưởng chưa sánh

được với người xưa.

Trịnh trang-công nghe nói tươi cười đáp :

- Lời ngươi nói rất phải . So với các Phương-bá ngày xưa quyết ta chưa thể b. kịp. Nay Vệ và

Sái đ. dẹp rồi c.n Thành và Hứa ta phải cử binh vấn tội . Vậy theo . ngươi nên đánh nước nào

trước ?

Dĩnh khảo-thúc tâu :

- Nước Thành giáp ranh với nước Tề, nước Hứa giáp ranh với nước ta. Trước nhất phải sai

tướng qua giúp Tề đánh nước Thành rồi sau lại mượn binh Tề mà đánh Hứa. Khi dẹp xong hai

nước phải sai sứ qua Châu báo tin thắng trận để khỏi mang tiếng dối Thiên-tử .

Trịnh trang-công khen phải, liền sai sứ sang Tề bàn về việc ấy.

Tề hi-công sai tướng Di trọng-niên hợp binh với Công-tử Lữ kéo qua đánh nước Thành.

Nước Thành hay tin sợ lắm sai người qua Tề xin hàng-phục .

Tề hi-công viết thư cho Trịnh trang-công hay và hỏi lúc nào cất quân đánh Hứa .

Trịnh trang-công ước hẹn hợp binh tại Thới-lai đất Trịnh và nhờ Tề làm trung-gian mượn

thêm binh nước Lỗ.

Công-tử Lữ đi đánh Thành, kéo binh về đến nữa đường nhuốm bịnh mà thác .

Trịnh trang-công thương tiếc vô cùng, than thở :

- Công-tử Lữ mệnh-chung , thật ta đ. mất đi một cánh tay phải .

Nói rồi, đem tiền bạc, lụa là ban thưởng cho gia đ.nh Công-tử Lữ, lại cho em Công-tử Lữ là

Công-tử Nguyên làm Đại-phu.

Trịnh trang-công c.n định cho Cao cù-di làm chức Thượng-khanh nhưng Thế-tử Hốt bàn

rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 60 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 7. Ganh Taâi, Cöng-tûãAÁt Giïæt Khaão-thuác

tham Chûác, Cöng-tûãVêån Haåi Vua Hiïçn

- Cao cừ-di là một kẻ tham tâm không phải người trung chánh xin phụ-thân chớ khá tin

dùng.

Trịnh trang-công bèn đem chức ấy phong cho Tề-Túc, thay Công-tử Lữ, c.n Cao cừ-di th.

phong làm Á-khanh.

Chẳng bao lâu đ. đến ngày ước hẹn, hai đạo quân Tề và Lỗ đồng hội tới đất Thới-lai để hiệp

với Trịnh đi đánh Hứa.

Trịnh Trang-công bày ra một cuộc duyệt binh để biểu-dương sức lực . Lại chế ra một lá cờ

bằng gấm mỗi bề dài một trượng hai , xung quanh có đeo hai mươi bốn cái lục-lạc bằng đồng,

và giữa đề bốn chữ : "Phụng thiên thảo tội".

Cán cờ dài hơn ba trượng , cắm trên một cỗ xe rất lớn.

Trịnh Trang-công truyền rằng :

- Nếu ai cầm nồi cây cờ ấy đi lại hai v.ng th. được l.nh chức tiên-phuông, và thưởng cho

một cỗ lộ-xa.

Lịnh vừa ban ra th. có một viên đại-tướng, mặt đen, đầu đội mũ bạch m.nh mặc áo bào ,

hàm râu quai nón, con mắt dài, lông mày rậm, bước ra xin l.nh.

Mọi người xem lại th. đó là tướng Hà thúc-doanh .

Hà thúc-doanh cất giọng sang-sảng giữa ba quân :

- Tôi tuy tài hèn, cũng xin đảm đương việc ấy.

Nói rồi xốc đến hai tay nâng cán cờ, cầm chửng-chạc đi lại ba v.ng, rồi cắm vào chiếc xe

như trước.

Hai bên quân sĩ vỗ tay reo h. ầm ĩ.

Hà thúc-doanh vừa tiến đến tạ ơn Trịnh trang-công để l.nh thưởng, th. lại có một viên

đại-tướng khác nhảy ra nói lớn :

- Cầm cờ mà đi việc ấy đâu có lạ. Tôi có thể cầm cờ mà múa nữa kia !

Mọi người ngoảnh lại nh.n th. đó là đại-tướng Dĩnh khảo-thúc đương giữ chức Đại-phu.

Dĩnh khảo-thúc nói dứt lời, bước tới xăn tay áo nhổ cán cờ lên múa tít như múa một cây

trường thương.

Lá cờ lúc mở ra, lúc cuốn lại uốn theo chiều gió trông rất đẹp mắt. Ai trông thấy cũng phải

kinh ngạc tấm-tắc khen thầm.

Trịnh trang-công mừng rỡ, kêu Dĩnh khảo-thúc nói :

- Khanh quả là một hổ-thần , đáng l.nh ấn tiên-phuông và được thưởng chiếc lộ xa.

Nhưng, Trịnh trang-công vừa dứt tiếng th. lại có một chàng thanh-niên mặt trắng như dồi

phấn, môi đỏ tợ thoa son, m.nh mặc giáp xanh, đầu đội mũ ốc, bước tới chỉ Dĩnh khảo-thúc, nói

lớn :

- H.y khoan lấy xe ! Ta đây lại chẳng múa nổi cây đại-kỳ hay sao ?

Dứt lời nhảy đến giựt cây cờ, nhưng Dĩnh khảo-thúc đ. lanh lẹ một tay cầm cờ, một tay lôi

chiếc lộ-xa, chạy như gió.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 61 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 7. Ganh Taâi, Cöng-tûãAÁt Giïæt Khaão-thuác

tham Chûác, Cöng-tûãVêån Haåi Vua Hiïçn

Chàng thanh-niên đuổi theo, nhưng không kịp, đành phải trở lại, mặt giận hầm hầm, miệng

lẩm-bẩm :

- Được, ta cứ để cho ngươi khoanh tay . Rồi đây ngươi sẽ thấy .

Chàng thanh niên đó là Công tôn-át tự là Tử-đô một viên tiểu-tướng đẹp trai nhất ở thời

Đông-châu mà Trịnh trang-công rất yêu v..

Tuy-nhiên, Công tôn-át vốn tánh ỷ mạnh, cậy quyền, không ưa Dĩnh khảo-thúc. Nay nhân

việc tranh-cờ lại càng làm cho hai bên gây thêm ác cảm.

Trịnh trang-công thấy vậy, kêu Công tôn-át đến nói :

- Hai cọp tranh nhau kết-quả sẽ không hay. Ta đ. có cách phân xử.

Nói rồi truyền lấy một chiếc lộ-xa khác thưởng cho Công tôn-át và Hà thúc-doanh.

Tháng bảy năm ấy, Trịnh trang-công giao việc tr.ều-chính cho Thế-tử Hốt rồi tiến binh đánh

Hứa.

Binh Tề và Lỗ đ. đóng sẵn ở Đô-thành rồi.

Khi gặp nhau, Trịnh trang-công mở tiệc khao quân, Tề hi-công rút trong túi lấy ra một tờ

hịch kết tội nước Hứa không triều cống nhà Châu.

Ai nấy đều cho là phải.

Ngày hôm sau, ba nước chia quân vây thành.

Nước Hứa tuy nhỏ, thành lủy không chắc, nhưng nhờ Chúa nước Hứa rất nhân-từ cả nước

đều mến yêu, đồng-tâm cố thủ, làm cho quân Tề, Lỗ và Trịnh khó bề phá thành nổi.

Tề và Lỗ chỉ đánh cầm chừng, duy có Trịnh công thành rất gắt.

Dĩnh khảo-thúc lại muốn tranh công với Công tôn-át, nên nỗ lực xông đến trước v.ng vây,

tay cầm cờ, tay cầm trường-thươrg nh.y phóng lên mặt thành.

Công tôn-át trông thấy, sợ Dĩnh khảo-thúc đoạt được công-lao, bèn lắp tên bắn lén một phát

Dĩnh khảo-thúc bị tên, té nhào xuống đất, bỏ mạng.

Hà thúc-doanh tưởng Dĩnh khảo-thúc bị giặc bắn, bèn lướt đến giật cây cờ, nhẩy lên mặt

thành hô lớn :

- Chúa công ta đ. lên mặt thành rồi !

Quân Trịnh ngỡ thật, đua nhau nhảy lên, phá vỡ cửa thành.

Quân Lỗ và Tề cũng do cửa ấy tràn vào.

Chúa nước Hứa thấy vậy, bỏ thành trốn sang nước Vệ lánh nạn.

Lấy được nước Hứa rồi, Trịnh trang-công nhường cho Tề và Lỗ.

Nhưng Tề và Lỗ đều không nhận, nói :

- Công-lao của Trịnh rất nhiều, chúng tôi đâu có bụng tham lam như vậy.

Trịnh trang-công, tuy trong l.ng rất muốn được đất Hứa, song ngoài mặt vẫn phải giả cách

rộng r.i với hai nước đồng-minh.

Giữa lúc ấy có quân vào báo :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 62 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 7. Ganh Taâi, Cöng-tûãAÁt Giïæt Khaão-thuác

tham Chûác, Cöng-tûãVêån Haåi Vua Hiïçn

- Tâu Chúa-công, có quan Đại-phu nước Hứa là Bá-L. dẫn một đứa trẻ vào ra mắt .

Trịnh trang-công truyền cho vào.

Bá-L. dẫn đứa bé đến quỳ dưới trướng, tâu :

- Tâu Chúa-công, xin Chúa-công rộng l.ng thương gi.ng giống nước Hứa.

Tề hi-công hỏi :

- Chẳng hay đứa bé ấy là ai

Bá-L. tâu :

- Chúa nước Hứa không có con nối d.i, chỉ c.n đứa bé nầy là em ruột, tên gọi là Tân-thần.

Tề hi-công và Lỗ ân-công nghe nói có . thương hại.

C.n Trịnh trang-công th. đ. nghĩ ngay một mưu kế, bèn nói :

- Ta phụng-mệnh Thiên-tử hiệp binh cùng hai nước phạt Hứa, nay Hứa trang-công là kẻ có

tội đ. trốn đi rồi, th. nước ta giao lại cho người nối d.i, như thế mới phải lẽ.

Bá-L. tâu :

- Tâu Chúa-công, tôi đến đây chỉ mong nhờ lượng khoan-dung của ba nước, bảo bọc cho đứa

bé mồ-côi nầy, chứ đâu dám trông mong đến bờ c.i.

Trịnh trang-Công nói :

- . ta trả nước Hứa lại là thực tâm . Nhưng xem Tân-thần c.n nhỏ dại quá, vậy ta sẽ cho

người đến giúp.

Trịnh trang-công bèn chia nước Hứa làm hai, một nữa để Bá-L. ph.-tá Tân-thần, một nữa

giao cho Công tôn-hoạch, bề ngoài nói là giúp Hứa, nhưng bên trong là để coi việc cai-trị .

Tề hi-cồng và Lỗ ân-công đều cho Trịnh trang-công là người đại độ khen phục chẳng cùng.

Bá-L. và Tân-thần đều quỳ lạy tạ ơn rồi lui về .

Ba nước cũng đều ra lịnh rút quân.

Trịnh trang-công về đến nước khao thưởng ba quân, l.ng buồn b. thương tiếc Dĩnh khảothúc

không cùng.

Nghĩ m.i, Trịnh trang-Công cũng không r. ai đ. bắn chết Dĩnh khảo-thúc.

Bèn truyền cho quân sĩ, cứ một trăm người nạp một con heo, hai mươi người nạp một con

gà mà làm lễ tế Dĩnh khảo-thúc . Đồng thời, vời các đồng cốt đến để đọc văn nguyền rủa kẻ đ.

bắn chết Dĩnh khảo-thúc .

Công tôn-át chỉ bịt miệng cười thầm.

Lễ nguyền rủa cử-hành được ba ngày th. bỗng có một người đầu bù tóc rối, chạy đến trước

mặt Trịnh trang-công quỳ tâu :

- Tôi là Dĩnh khảo-thúc, khi đánh nước Hứa, nh.y lên mặt thành , bị tên gian-thần Công

tôn-át hiềm việc giành xe , nên đ. bắn lén tôi. Tôi đ. xin Ngọc-hoàng Thượng-đế bắt nó đền

mạng . Xin Chúa-công thấu r. ẩn t.nh , th. dầu ở dưới suối vàng, hồn tôi cũng được an ủi .

Nói xong, kẻ ấy lấy tay móc họng, máu tuông lai láng, rồi ng. xuống đất chết lập tức.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 63 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 7. Ganh Taâi, Cöng-tûãAÁt Giïæt Khaão-thuác

tham Chûác, Cöng-tûãVêån Haåi Vua Hiïçn

Trịnh trang-công thất kinh, xem lại th. đó không phải người đàn bà mà lại là Công tôn-át,

liền cho người cứu chữa , nhưng đ. muộn .

Lúc bấy giờ Trịnh trang-công sai sứ thay mặt cho m.nh , mang lễ vật qua Tề và Lỗ để tạ ơn

việc đem binh cứu giúp.

Nhưng sứ-giả đi qua Lỗ, lại mang thư và lễ vật trở về.

Trịnh trang-công lấy làm lạ, đ.i vào hỏi.

Sứ giả tâu :

- Tôi vừa đến biên-giới nước Lỗ th. nghe tin Công-tử Vận đ. giết Lỗ ân-công mà lập vua khác.

Tôi sợ lễ-vật và thư nầy đưa đến không hợp-. Chúa-công, nên phải trở về phục-mệnh.

Trịnh trang-công nghe nói than rằng :

- Lỗ ân-công là người hiền đức sao lại bị giết như thế !

Sứ-giả tâu :

- Tâu Chúa-công, vụ ấy tôi được biết r. . Nguyên trước kia Lỗ huệ-công có lấy một tiểu-thiếp

là Trọng-tử, sanh đặng người con trai là Quỹ. Huệ-công muốn nhường ngôi cho Quỹ. Nhưng

lúc Huệ-Công chết, Quỹ c.n nhỏ, nên Lỗ ân-công lên kế vị. Lỗ ân-công là con một người thiếp

khác. Tuy-nhiên, mặc dầu được nối ngôi Lỗ ân-công không hề quên .-định của cha, nên thường

nói : Nước Lỗ này là của Công-tử Quỹ , ta chỉ tạm thay quyền quốc chính mà thôi. Một hôm,

Công-tử Vận xin ân-công ban cho chức Thái-tể. Lỗ ân-công nói : Ngươi đợi khi nào Công-tử Quỹ

lên ngôi h.y xin . Công-tử Vận không biết Lỗ ân-công nói thật l.ng, cho là lời châm biếm và

tưởng Lỗ ân-công ghét Công-tử Quỹ , nên một hôm tâu với Lỗ ân-công : Tôi thiết nghĩ ngôi báu

Chúa-công đang giữa thiên hạ đều kính phục th. đợi đến khi trăm tuổi truyền lại cho con cháu

, sao Chúa-công lại trao trả cho Công-tử Quỹ làm chi . Theo . tôi, nay Công-tử Quỹ đ. lớn, nên

lập kế giết đi để trừ hậu hoạn. Lỗ ân-công xua tay nói : Ngươi không phải là kẻ điên cuồng , cớ

sao thốt ra những lời bất chính như vậy . Ta đ. sửa sang cung thất ở Đồ-Cừu để an-hưởng tuổi

già, mà trả ngôi lại cho Công-tử Quỹ. Công-tử vận nghe nói, biết m.nh lỡ lời, sợ Lỗ ân-Công đem

lời ấy nói lại với Công-tử Quỹ, th. sau nầy ắt mang hại bèn nghĩ ngay một kế t.m đến Công-tử

Quỹ nói nhỏ : Nay Công tử đ. lớn, Chúa-công sợ Công-tử đoạt mất ngôi nên kêu tôi vào cung

mật sai tôi giết Công-tử đó. Công-tử Quỹ cả sợ : Ta làm thế nào để thoát nạn nầy ? Công-tử

Vận nói : Lỗ ân-công đ. bất nhân th. Công-tử c.n giữ nghĩa làm chi ? V. lại, Tiên-vương đ. có

. truyền ngôi lại cho Công-tử , thế th. Công-tử cũng nên t.m cách giết Lỗ ân-công đi, lấy ngôi

lại, ấy là thuận theo . của Tiên-vương đó . Công-tử Quỹ nói : Lỗ ân-công ở ngôi hơn mười một

năm rồi, dân t.nh mến phục. Nếu việc không thành ắt ta mang họa lớn.

Công-tử Vận nói : Việc ấy chẳng khó g. , tôi có kế hay. Ngay mai Lỗ ân-công đi tế thần ở

Chung-vu rồi về nghĩ nơi dinh Vi Đại-phu. Vậy ta cho quân giáp-sĩ đến đó mai phục mà giết

quách đi , rồi đổ cho Vĩ Đại-phu mưu sát. Như thế ắt giử vẹn được tiếng tăm.

Công-tử Quỹ nghe lời, ủy-thác cho Công-tử Vận. Công-tử Vận dụng kế ấy giết Lỗ ân-công

, tôn Công-tử Quỹ lên ngôi. Người trong nước đều hay việc ấy nhưng không dám nói, v. sợ

oai-quyền của Vận . Hiện nay Công-tử Quỹ đ. phong cho Vận làm chức Thái-tể.

Trịnh trang-công nghe xong, thở dài hỏi các quan :

- Như thế ta có nên cất quân phạt Lỗ để tỏ t.nh tâm-gia ngày trước chăng ?

Tề-túc tâu .

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 64 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 7. Ganh Taâi, Cöng-tûãAÁt Giïæt Khaão-thuác

tham Chûác, Cöng-tûãVêån Haåi Vua Hiïçn

- Mặc dầu Công-tử Quỹ giết Lỗ ân-công là vô đạo song đó chỉ là việc gia đ.nh. Chúng ta chỉ

nên chờ xem thái-độ của Lỗ đối với Trịnh như thế nào đ.. Tôi chắc Lỗ sẽ cho người sang nước

ta gây t.nh h.a-hảo.

Trong lúc đang bàn bạc, th. có sứ nước Lỗ mang lễ vật sang xin vào yết-kiến Trịnh trang-công

tỏ t.nh giao-kết.

Trịnh trang-công tiếp sứ rất trọng-hậu, và hẹn gặp nhau tại Việt-địa để phó-hội, tháp huyết

ăn thề.

Từ ấy hai nước Trịnh và Lỗ lại rất thân mật.

Vào năm thứ chín, đời vua Hoàn-vương nhà Châu Công-tử Bằng đang ẩn náu trên đất Trịnh,

th. bỗng có sứ nước Tống rước về nối ngôi.

Trịnh trang-công hay tin ấy, l.ng nghi ngại, nói :

- Chưa biết hư thực như thế nào, sợ e Tống tương-công cho người sang đánh lừa Công-tử

Bằng về mà giết đi chăng ?

Tề-Túc tâu :

- Tâu Chúa-công, việc nầy phải chờ đợi quốc-thư nước Tống gởi sang đây mới định đoạt

được.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 65 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 8

Mưu Sâu, Hoa-đốc Phế Vua Tống

làm Cao, Trịnh-hốt Chê Vợ Tề

Tống tương-công lên ngôi đ. lâu, nhưng v. công-tử Bằng c.n ở Trịnh, nên thỉnh thoảng đem

binh sang đánh Trịnh làm cho hao người tốn của, dân gian khổ cực.

Quan Thái-tể nước Tống là Hoa-đốc, bạn thân của Công-tử Bằng tuy ngoài miệng không dám

can vua, nhưng trong l.ng bất-m.n , thấy Không phủ-gia làm đến chức Tư-m. , binh quyền một

tay quản-thủ, nói g. Tống tương-công cũng nghe theo nên đem l.ng ghen ghét .

Nhơn lúc Khổng phụ-gia đi đánh nước Sái, bị thua to trốn chạy về Hoa-đốc bèn cho kẻ tâmphúc

len-lỏi trong dân-chúng phao tin rằng Khổng phụ-gia chuyên quyền, ép vua gây binh-biến,

gieo khổ nhọc cho nhân-đân.

Do đó, dân chúng rất ghét Khổng phụ-gia.

Hoa-đốc lại nghe tin đồn nàng Ngụy-thị, ái thiếp của Khổng phụ-gia, nhan sắc tuyệt vời, nên

l.ng rạo rực, muốn được trông thấy nét hoa.

Một hôm, vào tiết thanh-minh Ngụy-thị đi tảo mộ, Hoa-đốc t.nh cờ trông thấy, l.ng mê-mẩn,

chân bước không đành, nghĩ thầm :

- Người đâu mà đẹp đến thế ? Tiếng người đồn thực chẳng sai.

Từ đó Hoa-đốc đem l.ng bất chánh, mơ ước lấy vợ người làm vợ m.nh. Và quyết không để

nàng ở m.i trong tay Khổng phụ-gia.

Một hôm Khổng phụ-gia đi duyệt binh .

Hoa-đốc cho người tâm phúc lén trà trộn trong quân-sĩ phao tin rằng :

- Khổng phụ-gia sắp đem binh đi đánh Trịnh .

Quân-sĩ nhớ đến cảnh lửa-binh tang-tóc ai nấy đều sợ sệt, rũ nhau đến dinh Hoa-đốc kêu

nài, yêu cầu tâu với vua b.i việc chiến-chinh.

Hoa-đốc cho người ra phủ-dụ bắt quân-sĩ trở về, nhưng quân sĩ tập họp mỗi lúc một đông

hơn .

Có người mang cả khí-giới đến nữa.

Lúc bấy giờ, Hoa-đốc biết l.ng dân đ. muốn bạo-động , liền mặc áo giáp mang gươm ra cửa

nói :

66

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 8. Mûu Sêu, Hoa-àöæc PhïæVua Töæng

laâm Cao, Trõnh-höæt Chï VúåTïç

- Khổng phụ-gia cậy quyền ép Chúa-công gây việc binh đao, làm cho quân-sĩ chết oan, dân

t.nh điêu-đứng. Trước hoàn-cảnh nầy tôi rất đau l.ng nhưng không làm thể nào ngăn cản được.

Quân-sĩ ai nấy đều hậm-hực vô cùng.

Hoa-đốc lại giả cách khuyên :

- Thôi các ngươi nên trở về kéo Chúa-công hay được việc nấy , tội ta không tránh khỏi .

Quân sĩ nhao nhao lên nói :

- Thưa ngài, mấy năm chinh-chiến anh em họ hàng chúng tôi đ. chết rất nhiều . Thế mà

hiện giờ chúng tôi vẫn c.n phải đem thân đi chết nữa . Vậy chúng tôi xin theo ngài giết tên giặc

nước ấy đi , dẫu có chết cũng được thỏa l.ng hơn.

Hoa-đốc lại nói :

- Muốn ném chết một con chuột, chúng ta phải kiêng tránh những vật báu của ta chứ . Nay

Khổng phụ-gia là tôi thương yêu của Chúa-công, th. dẫu tàn ác thế nào cũng không nên giết .

Quân-sĩ nói lớn :

- Xin ngài h.y đứng ra trừ luôn đứa hôn-quân vô-đạo để chúng tôi nguyện theo ngài cả.

Nói xong quân sĩ xúm nhau kéo Hoa-đốc lên xe, tiến đến dinh Khổng phụ-gia, vây kín bốn

bề .

Lúc bấy giờ trời đ. tối xẩm, Khổng phụ-gia đang ngồi uống rượu trong tư-trang , bỗng nghe

tiếng g. cửa, liền sai người bước ra hỏi .

Hoa-đốc không đáp, xô cửa bước vào .

Quân sĩ cũng nồi đuôi nhau, ồ-ạt kéo vào một lượt.

Khổng phụ-gia thất kinh, vừa muốn chạy ra, th. Hoa-đốc đ. nhẩy xổ đến, hét lớn :

- Để làm g. thằng giặc hại dân hại nước đó !

Khổng phụ-gia chưa kịp trả lời th. đầu đ. rơi xuống đất.

Hoa-Đốc lập tức cho người vào trong bắt Ngụy-thị đem ra, giấu vào xe chở về nhà .

Nhưng nữa đường, Ngụy-thị mở dây lưng, thắt cổ tự-vận.

Hoa Đốc về đến nhà, thấy nàng đ. tắt thờ, l.ng thương tiếc chẳng cùng , sai người đem

chôn, và giấu kín không để ai biết.

C.n quân-sĩ, đua nhau cướp phá dinh Khổng phụ-gia tan tành.

Khổng phụ-gia chỉ có một người con tên Mộc kim-phủ, tuổi c.n nhỏ, được người nhà lén

đưa sang nước Lỗ, tị nạn.

Tống tương-công hay được tin Hoa-đốc khởi loạn, giết Khổng phụ-gia , nổi giận sai người

dời Hoa-đốc đến để trị tội.

Hoa-đốc cáo bịnh không đến.

Tống tương-công bèn thân hành đến nhà.

Hoa-đốc hay tin cả sợ, họp quân sĩ, nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 67 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 8. Mûu Sêu, Hoa-àöæc PhïæVua Töæng

laâm Cao, Trõnh-höæt Chï VúåTïç

- Nay Khổng phụ-gia bị giết, ắt Chúa-công không để chúng ta sổng yên. Trước kia Lỗ mục-

Công bỏ con mà truyền ngôi cho cháu, đáng lẽ Chúa-công mang ơn, lại c.n nhiều phen đem

quân đánh Trịnh để bắt Công-tử Bằng , như thế thực là bất nghĩa. Nay chúng ta nên phế vua,

mà lập Công-tử Bằng lên kế vị, th. thật là hợp lẽ.

Quân-sĩ la ó :

- Ngài dạy như thế là phải lắm. Chúng tôi xin tuân theo.

Quân-sĩ tự-động chia nhau mai-phục quanh nhà.

Khi Tống tương-công đến, họ ó lên một tiếng, rồi áp lại một lượt , gươm giáo sáng l.a.

Đoàn ngự-lâm quân bỏ chạy tán-loạn, c.n Tống tương-công bị chết giữa đám loạn quân.

Hoa-đốc liền mặc tang phục giả vờ ôm tử-thi vua khóc lóc , nỗi trống lên, hiệp cùng các

quan thương-nghị.

Để che mắt mọi người, Hoa-Đốc c.n bắt mấy tên quân đ. thí vua dẫn ra pháp-trường xử

trảm.

Khi các quan văn v., tề tựu đũ mặt, Hoa-đốc nói :

- L.ng dân vẫn c.n mến ân-huệ của Tuyên-công thuở xưa lên muốn đón Công-tử Bằng về

nối ngôi, chẳng biết các quan định lẻ nào ?

Các quan ai nấy đều sợ sệt, vâng dạ cho qua chuyện.

Hoa-đốc mới cho sứ-giả sang Trịnh báo tang Tống tương-công, và đón Công-tử Bằng về

nước.

Lại đem rất nhiều vàng bạc, châu báu tạ ơn nước Trịnh .

Trịnh trang-công nhận được thư, biết được tự sự, bèn đưa Công-tử Bằng về Tống.

Công-tử Bằng sụp lạy, nói :

- Tôi được sống sót đến ngày nay là nhờ ơn Chúa-công. Nay lại đuợc về nước phục-nghiệp ,

nguyện suốt đời chẳng dám quên ơn nước Trịnh.

Lời nói ấy làm cho Trịnh trang-công cảm động đến ứa nước mắt, cầm tay Công-tử Bằng gi.

biệt.

Công-tử Bằng về nước , được Hoa-đốc tôn lên ngôi tức là Tống trang-công.

Các nước láng-giềng được sứ nước Tống đem lễ vật đến cầu thân, nên đồng hẹn nhau họp

mặt tại đất Tắc , để chứng kiến lễ đăng-quan tức vị của Công-tử Bằng.

Vua Tề hi-công, sau khi dự hội ở đất Tắc, về nữa đường nghe tin quân Bắc-nhung đo tướng

Đại-lương làm Nguyên-soái, đem một vạn binh sang đánh Tề. Các đất Chúc-an và Lịch-hạ đ. bị

phá vỡ. Quan trấn-thủ hai xứ ấy đều bại binh.

Tề hi-công nói với các quan hầu cận :

- Giặc Bắc-nhung đ. nhiều phen quấy rối nước ta. Nay lại đem đại binh xâm chiếm bờ c.i,

nếu chẳng ra oai đánh một trận, không thể nào làm cho chúng sợ được.

Nói rồi bèn viết thư, mượn binh ba nước Lỗ, Vệ và Trịnh, lại tự m.nh cầm binh kéo về Lịch-hạ

chống giữ.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 68 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 8. Mûu Sêu, Hoa-àöæc PhïæVua Töæng

laâm Cao, Trõnh-höæt Chï VúåTïç

Trịnh trang-công tiếp được tin ấy, vội vàng gọi Thế-tử Hốt đến bảo :

- Tề cùng Trịnh kết thân rất hậu, nay Tề có việc ta phải hết l.ng giúp đỡ.

Nói rồi khiến Thế-tử Hốt làm Đại-tướng, Cao cừ-di làm Phó-tướng kéo quân sang Tề.

Lúc đó, Vệ và Lỗ chưa đến.

Tề hi-công mở tiệc tiếp đ.i.

Thế-tử Hốt thưa :

- Ta nên cho binh phục khắp nơi, rồi cho một toán quân ra dụ địch, chờ cho quân địch lọt

vào ổ phục-kích, ta sẽ tràn ra mà tiêu diệt, như thế chắc được trọn thắng.

Tề hi-công khen phải, liền hiệp với binh nước Trịnh, cho Công tôn Nguyên phục nơi phía

Đông, c.n Công-tử Sái-trọng th. dẫn một đạo quân ra khiêu chiến.

Vừa thoáng thấy quân Tề kéo đến, quân Bắc-nhung liền sai phó-tướng Tiêu-nhung ra nghênh

chiến.

Hai bên đánh nhau được hai mươi hiệp, Sái-trọng giả thua bỏ chạy.

Tiêu-lương rượt theo.

Sái Lương thấy vậv cũng xua quân tràn tới .

Khi đuổi tới cửa Đông, bỗng nghe một tiếng súng nổ ầm lên , chuông trống khua rền, hai

bên quân phục nỗi dậy đông như kiến cỏ .

Tiêu-lương biết trúng kế, vội lui binh chạy về, nhưng bị quân của Sái Lương đàng sau tràn

tới, hai bên đụng dồn lại , xô đẩy lẫn nhau, không biết đường nào mà chạy.

Hai tướng Sái-trọng và Công tôn-Nguyên hợp lại đánh nhầu, quân Bắc-nhung cả loạn, chết

vô số .

Bao nhiêu tàn quân bỏ chạy đến núi Thước-sơn. th. lại gặp đạo binh của Phó-tướng Cao

cừ-di đón đánh.

Sái-lương và Tiêu-Lương bỏ cả quân lính chạy thoát thân.

Nhưng mới vừa chạy được vài dặm, gặp đạo quân của Thế-tử Hốt đón lại, đánh thôi manh

giáp tơi bời.

Tiêu-lương bị Chúc-đạm bắn chết, c.n Sái-lương bị Thế-tử Hốt chặt đầu đem về nạp cho Tề

hi-công.

Tề hi-công rất mừng, nói :

- Nếu không nhờ tài trí và sức anh-dũng của Thế-tử th. đâu thắng được giặc Bắc-nhung một

cách vẻ-vang như vậy.

Thế-tử Hốt thưa :

- Nhờ oai của Chúa-công nên tôi mới thắng địch-quân được dễ đàng. Nhưng đó chỉ là việc

nhỏ , đâu có công cán g., xin Chúa-công chớ dạy quá lời.

Tề hi-công liền sai sứ sang Lỗ và Vệ thôi việc mượn binh , rồi mở tiệc khao thưởng quân sĩ

và đải đằng Thế-tử Hốt.

Trong tiệc, Tề hi-công nhắc lại cuộc hôn nhơn con gái m.nh với Thế-tử Hốt ngày trước

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 69 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 8. Mûu Sêu, Hoa-àöæc PhïæVua Töæng

laâm Cao, Trõnh-höæt Chï VúåTïç

Thế-tử Hốt một mực từ chối, làm cho Tề hi-công l.ng áy náy không an .

M.n tiệc Tề hi-công bảo Di trọng-niên đến nói riêng với Cao cừ-di rằng :

- Chúa-công tôi v. mến tài Thế-tử nên có . cầu thân. Việc ấy trước kia đ. định, nhưng hôm

nay Thế-tử vẫn từ chối, chẳng biết Thế-tử có . chi chăng ? Nếu ngài lo hộ việc nầy , Chúa-công

tôi xin biếu cho ngài hai viên bích-ngọc, và một trăm nén vàng.

Cao cừ-di nghe nói vội v. đến t.m Thế-tử Hốt nói :

- Tề hi-Công có l.ng tốt yêu mến Thế-tử, muốn cầu thân, nếu Thế-tử nhận lời th. sau nầy có

thêm được nước lớn giúp đỡ, điều đó rất có lợi.

Thế-tử Hốt đáp :

- Ngày trước ta chưa có công trạng chi đối với Tề, mà c.n từ chối thay. Huống hồ nay

ta phụng mệnh phụ thân đem binh giúp Tề, vừa thắng trận lại nói đến chuyện hôn-nhân, e

thiên-hạ chê ta là kẻ lợi-dụng.

Cao từ-di nói m.i không được .

Tề hi-công lại sai Di trung Niên thân-hành đến gặp Thế-tử Hốt bày tỏ cạn nỗi niềm.

Nhưng Thế-tử Hốt viện cớ chưa được lệnh phụ-thân, không dám nhận lời .

Đoạn cáo từ đem quân về nước.

Thái-độ của Thế-tử Hốt làm cho Tề hi-công phật-. trách thầm :

- Bởi muốn gây t.nh thân-thiện với nhau nên phải chiều . thế thôi , chứ con gái ta sắc đẹp

tuyệt vời, lo chi không lấy được người chồng xứng đáng.

Thế-tử Hốt về nước, thuật lại câu chuyện ấy cho Trịnh trang-Công.

Trịnh trang-công nói :

- Con đ. có công-nghiệp lớn th. lo g. không có vợ đẹp.

Tề-Túc nghe được việc ấy, gọi riêng Cao cừ-di ra ngoài nói :

- Chúa-công đông con, Công-tử Đột, Công-tử Nghi, Công-tử Vĩ đều có . tranh ngôi. Nay

Thế-tử Hốt lại không chịu kết-thân với Tề để thêm vi-cánh th. thật là việc đáng tiếc.

Cao cừ-di nói :

- Tôi đ. hết lời khuyên Thế-tử, nhưng Thế-tử không nghe th. biết làm sao .

Hai người nh.n nhau, mỗi người riêng một ..

Cao cừ-di trước đây rất thân mật với Công-tử Vĩ, nay nghe Tề-Túc nói lại càng thân mật

thêm.

Một hôm, Thế-tử Hốt nói với Trịnh trang-công :

- Cao cừ-di và Công-tử Vĩ chơi với nhau rất thân, lại tư-thông nhiều việc, xin phụ-vuơng phải

đề ph.ng cho lắm mới được.

Trịnh trang-công nghe nói nổi giận đ.i Cao cừ-di đến mắng .

Cao cừ-di buồn l.ng đem việc ấy nói lại với Công-tử Vĩ.

Công-tử Vĩ nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 70 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 8. Mûu Sêu, Hoa-àöæc PhïæVua Töæng

laâm Cao, Trõnh-höæt Chï VúåTïç

- Trước kia, phụ-vương ta định dùng ngươi làm Đại-phu nhưng v. Thế-tử Hốt ngăn cản, nay

lại c.n cấm hai ta không được thân nhau nữa. Nếu một mai phụ-vương ta băng hà, chúng ta

làm sao an toàn nổi.

Cao cừ-di nói :

- Thế-tử là người nhu-nhược, không thể làm hại ai nổi, xin Công-tử chớ lo.

Từ ấy, Cao cừ-di và Công-tử Vĩ âm-thầm oán ghét Thế-tử Hốt vô cùng.

Tế-Túc thấy thế l.ng lo ngại, một hôm bàn với Thế-tử Hốt :

- Nếu Thế-tử không kết-thân với Tề th. cũng nên kết thân với Trần hoặc Vệ, để sau nầy

nương-tựa, dùng làm ngoại viện.

Thế-tử Hốt suy tính mấy hôm, cuối cùng cho lời ấy là phải, bèn nhờ Tế-Túc tâu với Trịnh

trang-công cho sứ sang nước Trần cầu hôn.

Sau đó Thế-tử Hốt lấy nàng Vĩ-thị làm vợ.

Giữa lúc đó, vua Hoàn-công nước Lỗ cũng kết thân với Tề.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 71 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 9

Văn-khương, Gái Tề Về Nước Lỗ

chúc-đạm, Tướng Trịnh Bắn Vua

Châu

Nguyên Tề hi-công có hai người con gái rất xinh đẹp. Người lớn là Tuyên-khương đ. g. cho

Vệ-hầu, c.n lại người nhỏ là Văn-Khương. Nàng nầy mặt hoa, mày liễu , nhan sắc tuyệt vời, lại

thêm học hành thông thái, thi phú rất giỏi, v. thế gọi là nàng Văn-khương .

Văn-Khương lại c.n có người anh cùng cha khác mẹ , tức là Thế-tử Chư-nhi , chỉ lớn hơn

nàng độ vài tuổi, diện mạo phương-phi, ra chiều trang nh., nhưng phải cái tánh đa mê sắc dục.

Từ nhỏ đến lớn, Chư-nhi và Văn-khương thường lui tới, gần gũi nhau, do đó trong t.nh anh

em lại có ẩn thêm một mối t.nh luyến-ái.

Tề hi-công vốn chiều con không bắt buộc giữ g.n khuôn phép, nên về sau sanh điều tệ hại.

Khi Thế-tử Hốt đánh tướng giặc Bắc-nhung, Tề hi-công thường khoe tài Trịnh Thế-tử trước

mặt Văn-khương và thường nhắc đến việc hôn nhân của nàng với Thế-tử Hốt.

Văn-Khương lấy làm đắc . . Nhưng về sau, nghe tin Thế-tử Hốt từ hôn, nàng buồn b. mà

sanh bịnh, bỏ ăn, bỏ ngủ, ngày đêm mê hoảng.

Thế-tử Chư-nhi thường lại thăm nàng lân la bên giường bệnh, gây thêm mối t.nh dan-díu.

Tuy-nhiên v. lúc nào cũng có cung-nhân hầu hạ một bên nên chưa đến nổi sanh điều dâmloạn.

Một hôm vua cha vào thăm con gái, thấy Thế-tử Chư-nhi đang ngồi chung giường với Vănkhương

liền kêu ra ngoài mắng :

- Mi là anh sao mi không biết tị-hiềm vậy .

Chư-nhi cúi đầu làm thinh không đáp.

Tề hi-công nói :

- Từ nay mi chỉ được sai cung nhân đi thăm mà thôi, không nên lân la như vậy nữa.

Chư-nhi bẽn lẽn lui ra .

Từ ấy , chàng ít khi lui tới.

72

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 9. Vùn-khûúng, Gaái TïçVïçNûúác Löé

chuác-àaåm, Tûúáng Trõnh Bùæn Vua Chêu

Cách đó không lâu, Tề hi-công cưới con gái của Tống-công cho Thế-tử Chư-nhi.

Được vợ, Chư-nhi thỏa t.nh tơ tóc quên lảng cuồng vọng riêng , nên anh em càng ngày càng

xa lần.

Văn-khương ở nơi ph.ng loan vắng vẻ , lại thêm thương nhớ Chư-nhi, bịnh thế càng nặng

hơn nữa.

Lúc bấy giờ tại nước Lỗ .

Lỗ hoàn-công khi nối ngôi đ. lớn tuổi mà chưa có vợ .

Quan Đại-phu Tang tôn-đạt tâu rằng :

- Chúa-công nên xem việc tôn-miếu là trọng mà kiếm người làm chủ trong cung mới được.

Công-tử Vận cũng quỳ tâu :

- Hạ thần trộm nghe thiên hạ đồn rằng con gái Tề hi-công là Văn-Khương nhan sắc tuyệt mỹ.

Trước kia muốn g. cho Thế-tử Hốt, nhưng việc không thành . Nay xin Chúa-công cho người qua

đó cầu hôn ắt đặng.

Lỗ hoàn-công nghe theo, liền sai Công-tử Vận qua Tề cầu hôn.

Tể hi-công thuận . , nhưng lại thấy Văn-khương c.n tại bịnh nên hẹn nán lại ít lâu.

Cung nhân hay được việc ấy, thuật lại với Văn-khương . Nàng lấy làm mừng lần

thuyên bịnh.

Kịp đến lúc Tề và Lỗ hội nơi đất Tắc .

Lỗ hàn-công đem chuyện cầu-hôn ra bàn.

Tề hoàn-công lại một một lần nữa chấp thuận và đính ước năm đến.

Năm sau, vào năm thứ ba của Lỗ hoàn-công.

Công-tử Vận xin thay mặt vua đem lễ-vật sang Tề để rước nàng Văn-khương về Lỗ .

Thế-tử Chư-nhi nghe được tin, giả chước sai cung-nhân đem hoa tặng Văn-khương, trong

hoa có giấu một bài thơ :

Hoa đào đang độ hây hây

Đượm t.nh thơ mộng những ngày xa xưa.

Càng hoa hé cửa song thưa,

Tiếc thay ! Con bướm vẫn chưa đi về.

Văn-Khương xem thơ hiểu ., đáp lại rằng :

Vườn xuân một cánh hoa đào

Năm nay chưa bẻ, hẹn vào năm sau

Hửng-hờ bóng nguyệt canh thâu

Hoa xuân đâu đ. phai màu thời gian.

Chư-Nhi đọc bài thơ ấy, biết Văn-Khương có dạ tưởng m.nh, l.ng càng mơ mộng.

Cách đó vài hôm, Công-tử Vận đem lễ vật đến nước Tề.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 73 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 9. Vùn-khûúng, Gaái TïçVïçNûúác Löé

chuác-àaåm, Tûúáng Trõnh Bùæn Vua Chêu

Tề hi-Công quá thương con gái, nên có . thân hành đưa Văn-khương sang Lỗ.

Chư Nhi biết được .-định, vào quỳ tâu :

- Nay phụ-thân g. tiện-muội cho vua Lỗ, đó là việc rất hay, hai nước càng thân thân mật.

Song vua Lỗ đ. không sang đón, mà phụ-thân lại phải đưa đến, e thất thế đi chăng. Xin phụ-

vương giao việc ấy cho con thay mặt cũng được.

Tề hi-công nói :

- Ta đ. hứa đích thân đưa Văn-khương qua Lỗ, th. nay không thể thất tín.

Nói vừa dứt lời, được tin Lỗ hoàn-công thân hành đến đất Hoan, thuộc nước Lỗ, để tiếp đón

.

Tề hi-công nói :

- Lỗ hoàn-công là một người trọng lễ, sợ ta đi xa mệt nhọc nên đến nữa đường tiếp đón, ta

há lại thất lễ sao !

Chư-nhi buồn b. nín lặng bước ra, đợi đến lúc khởi hành, giả vờ đến tiển em, ghé vào tai

Văn-Khương nói nhỏ :

- Em chớ quên những lời trong thơ hôm trước.

Văn-khương, l.ng bịn rịn nh.n anh đáp :

- Xin anh cứ an tâm, ngày xuân c.n dài, lo g. không có lúc hội ngộ.

Tề hi-công trao việc quốc-chính lại cho Thế-tử Chư-nhi, rồi cùng Văn-khương lên đường.

Đến đất Hoan , Lỗ hoàn Công đ. bày sẳn tiệc lễ đợi chờ.

Hai bên gặp nhau vui vầy khôn xiết .

Tiệc m.n , Tề hi Công cáo từ trở về nước, c.n Lỗ hoàn-công đưa Văn-khương về kinh-đô làm

lễ giao-bôi.

Lỗ hoàn-công thấy Văn-Khương tài sắc vẹn toàn, đem l.ng qu. mến.

Kế đó Tề hi-công lại sai Di trọng-niên đem lễ vật đến để thăm viếng .

Từ đấy mối t.nh của hai nước rất nên khắn khít .

Đây nhắc qua tại triều Châu, từ khi vua Hoàn vương hay được tin Trịnh trang-Công giả mệnh

m.nh đem quân đánh Tống, l.ng căm giận vô cùng , khiến Quách công Lâm-phủ bỉnh-chánh

một m.nh không thèm dùng Trịnh trang-công nữa.

Trịnh trang-công hay được tin ấy cũng giận vua nhà Châu , năm năm không vào triều yếtkiến.

Một hôm Hoàn-vương nói với các quan :

- Trịnh ngộ-sanh vô lễ, nếu không cử binh sang đánh Trịnh th. làm sao răn được các chư-hầu

?

Quách-công tâu :

- Tâu Bệ-hạ Trịnh có công lao lớn với triều đ.nh, nay bị cất quyền mà phật . không vào

yết-kiến. Xin Bệ-hạ cứ viết chiếu đ.i va vào triều mà trách mắng .

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 74 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 9. Vùn-khûúng, Gaái TïçVïçNûúác Löé

chuác-àaåm, Tûúáng Trõnh Bùæn Vua Chêu

Hoàn-vương nổi giận, nói :

- Ta không thể nào dung thứ những đứa tôi loàn như vậy, các khanh chớ can gián làm chi.

Bèn hạ chiếu khiến nước Sái , Vệ, Trần cất binh sang đánh Trịnh.

Lúc bấy giờ ở nước Trần, Công-tử Đà đ. giết Thế-tử Vân con trai lớn của Trần-hầu mà đoạt

ngôi.

Người trong nước không phục, bỏ đi rất nhiều.

Do đó, Công-tử Đà không dám trái lệnh vua Châu , sai Bá viên-chư làm tướng, đem quân

thẳng qua nước Trịnh.

Sái , Vệ cũng đ. cất quân theo nhà Châu đi phạt Trịnh.

Trịnh trang-công hay được tin, họp các quan lại bàn :

- Nay Châu hoàn Vương ngự giá thân chinh, sai Quách-công Lân-phủ và Châu-công Hắc-kiên

thống-lảnh đại binh hiệp với quân ba nước Trần, Vệ, Sái mà đánh ta. Vậy các quan có . chi chăng

?

Tế-Túc tâu :

- Thiên tử ngự giá thân chinh phạt Trịnh, bắt tội Chúa-công không vào chầu là lẽ chính

đáng. Xin Chúa-công cho người đến tạ tội để đổi dữ ra lành th. hay hơn.

Trịnh trang-công nổi giận nói :

- Vua đ. đoạt quyền bính của ta, lại c.n đem binh đến đánh ta nữa, không nghĩ đến công

lao của họ Trịnh hai đời xây dựng sự nghiệp nhà Châu. Như vậy sai lại gọi là chính đáng ?

Cao cừ-di nói :

- Nước Trần thuở nay rất thân thiện với Trịnh, nay lại đem binh đánh Trịnh đó là điều bất

đắc dĩ. Duy có Vệ và Sái, cừu hận với ta, hai nước ấy đem binh đến đây ắt cố đánh. Hơn nữa,

Thiên-tử đang cơn thịnh-nộ, nhuệ khí đang hăng, ta phải thủ thành chờ cho l.ng quân giải đ.i

rồi sẽ đánh.

Quan Đại-phu là Công-tử Ngươn nói :

- Làm tôi mà nghịch với vua là trái đạo rồi ! Việc phải lo cho gấp nếu tr. ho.n ắt thất bại. Tôi

tuy bất tài song cũng xin hiến một kế.

Trịnh trang-công hỏi :

- Kế ấy như thế nào ?

Công-tử Ngươn nói :

- Binh của Châu-vương chia làm ba đạo th. quân ta cũng phải chia làm ba mặt mà đánh.

Trịnh trang-công nói :

- Kế ấy có g. là hay ?

Công-tử Ngươn tâu :

- Tâu Chúa-công, cái hay ở chổ nắm được địch t.nh. Nay nước Trần , Công-tử Đà tuy đem

quân sang đánh nhưng l.ng quân miễn cưởng , ta thừa thế đem quân chủ-lực đánh vào chỗ

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 75 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 9. Vùn-khûúng, Gaái TïçVïçNûúác Löé

chuác-àaåm, Tûúáng Trõnh Bùæn Vua Chêu

yếu. Hễ binh nước Trần tan vỡ, Vệ và Sái ắt phải kéo binh chạy theo. Chừng ấy ta hiệp binh lại

đánh với vua , ắt là trọn thắng.

Trịnh trang-công nói :

- Binh-pháp của khanh thật không kém g. Tử-ph.ng.

Lúc đang thương nghị xảy có quân vào báo :

- Binh vua đ. đến Nhụ-các, đóng ba d.y trại liền-lạc với nhau.

Trịnh trang-công nói :

- H.y phá chừng một trại thôi . C.n hai trại kia chỉ thị-oai cũng đũ.

Bèn khiến Mạng-bá đem một đạo binh đánh phía hữu, Tề-Túc đem một đạo binh đánh phía

tả, c.n Trịnh trang-công bổn thân dẫn Cao cừ-di , Nguyên-phồn, Hà thúc-doanh và Chúc-đạm

thống l.nh đạo trung-quân rầm rộ phát pháo khai binh.

Cao cừ- Di nói :

- Tôi nghe Châu-vương thông thạo binh pháp, chúng ta không nên khinh thường, phải lập

trận Ngư-biếc th. mới mong thắng đặng .

Trịnh trang-công hỏi :

- Trận Ngư-biếc là trận g. ?

Cao cừ-di nói :

- Phải dùng hai mươi lăm cổ xa làm tiền bộ. Mỗi cổ xa chỉ để hai mươi lăm tên quân chiếnđấu

và hai mươi lăm tên quân dự-khuyết. Như thế chỉ tới mà không lui được, quân sĩ sẽ liều

chết để thắng địch.

Trịnh trang-công khen hay làm y kế, rồi kéo binh đến Nhụ-các hạ trại.

Châu hoàn-vương nghe tin Trịnh trang-công kéo binh đến nghinh chiến, cả giận, muốn đem

binh ra đánh tức th., Quách-công hết sức can gián vua mới chịu thôi.

Ngày thứ, hai bên vừa lập bày thế trận, Mạng-bá dẫn một đạo binh hùng, xông đến dinh

quân Trần mà đánh.

Quân Trần chưa đánh đ. bỏ chạy tán loạn.

Tề Túc thừa thế đốc quân áp vào đánh quân Vệ và Sái.

Quân hai nước này địch không lại cũng chạy, làm cho doanh trại đều rối loạn .

Vua Hoàn-vương liền ra lệnh thu quân rút về, vừa chạy vừa chống đỡ.

Chúc-đạm đem quân đuổi theo, thấy nơi trung quân có ngọn tàn che, biết đó là vua Châu,

bèn dương cung bắn một mũi.

Mũi tên bay vèo tới trúng nơi vai Châu-vương, nhưng cũng may nhờ Châu-vương mặc giáp

dày, nên tên vào không sâu.

Chúc-đạm thừa thế xua quân đuổi theo.

Đúng lúc nguy cấp xảy nghe trong v.ng binh nước Trịnh có tiếng chiêng gióng thu quân .

Chúc-đạm tuân lịnh kéo binh về , c.n Châu-vương chạy hơn ba mươi dặm nữa mới dám hạ

trại.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 76 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 9. Vùn-khûúng, Gaái TïçVïçNûúác Löé

chuác-àaåm, Tûúáng Trõnh Bùæn Vua Chêu

Châu-công Hắc-kiên ra mắt vua, tâu việc binh Trần không t.nh đánh Trịnh.

Châu hoàn-vương nói :

- Cũng bởi trẫm không biết dùng người nên mới thua như vậy.

C.n Chúc-đạm, kéo binh về trại, ra mắt Trịnh trang-công và nói :

- Tôi bắn nhằm vai Châu-vương, và thấy quân Châu cả loạn nên muốn đuổi theo tận diệt cớ

sao Chúa-công lại thu quân ?

Trịnh trang-công nói :

- Bởi Thiên-tử bất minh, lấy ơn làm oán, cực chẳng đ. ta mới lượt binh đối địch. Lại nhờ sức

các khanh mới giữ an bờ c.i, như thế cũng đ. đủ rồi, ta c.n mong g. hơn nữa . Dẫu khanh có

bắt được Thiên-tử cũng chẳng dám phạm đến người .

Tề-Túc tâu :

- Lời Chúa-công rất chí l.. Nay nước Trịnh đ. thắng một trận oai hùng, Chúa-công cũng nên

sai người đến yết-kiến Thiên-tử tỏ dạ ân-cần để Thiên-tử biết rằng những việc vừa xảy ra không

phải là . muốn của Chúa-công.

Trịnh trang-công khen phải, suy tính một lúc rồi nói :

- Việc nầy khanh phải đi mới xong.

Nói rồi khiến Tề-Túc đem mười hai con trâu, một trăm con dê , và lúa gạo trăm xe , ra mắt

Châu hoàn-vương.

Tề-Túc tuân lệnh, đem lễ vật vào trại Châu hoàn-vương, quỳ móp xuống đất tâu :

- Tâu Bệ- hạ, kẻ tội-thần là Ngộ-sanh không nỡ để x. tắc hư hại, cho nên phải đem binh g.n

giữ, không dè trong quân lại phạm đến m.nh rồng, nên Ngộ-sanh lấy làm lo sợ, khiến ngu thần

là Tề-Túc đến chịu tội trước viên môn. C.n những lễ vật nầy xin dâng cho Bệ-hạ để khao quân.

Xin Bệ-hạ đoái tưởng mà dung tha tội vô lễ ấy .

Châu hoàn-vương làm thinh, mặt đầy sắc thẹn.

Quách-Công Lâm-phủ đỡ lời nói :

- Nay Ngộ-sanh đ. biết lỗi, xin Bệ-hạ cũng rộng dung cho.

Đoạn quay qua nói với Tề-Túc:

- Thôi, ngươi h.y lạy tạ ơn đi .

Tề-Túc vội vả lạy tạ lui ra, rồi lại đi khắp các dinh trại thăm viếng tướng sĩ nữa.

Châu hoàn-vương bị thua Trịnh phải kéo binh về, l.ng giận không nguôi, muốn truyền lời

hịch khắp nơi , triệu chư hầu đem binh phạt Trịnh nữa.

Quách-công can rằng :

- Bệ-hạ đ. làm lỡ như vậy nếu c.n phạt Trịnh ắt không khỏi bị thua. Vả chăng, chư hầu trừ

Vệ, Sái và Trần, c.n bao nhiêu đều đồng đảng với Trịnh , nếu Bệ.hạ triệu binh mà họ không

đến, lại càng làm cho nước Trịnh khinh dễ thiên-triều. Nước Trịnh đ. đến tạ tội , ta nên mượn

cớ ấy mà dung tha để cho Trịnh hối lỗi sửa m.nh .

Châu hoàn-vương làm thinh.

Từ ấy không nói đến việc phạt Trịnh nữa.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 77 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 10

Ngôi Nhà Châu , Hùng-thông Tiếm

Vị

nơi Nước Trịnh, Tề-túc Thay Vua

Trong lúc Châu hoàn-vương mượn binh đánh Trịnh , th. nước Trần sai Bá viên-chư làm tướng,

nước Sái sai Sái-qu. cầm binh.

Hai tướng nầy gặp nhau hỏi thăm qua t.nh h.nh hai nước.

Sái-qu. hỏi Bá viên-chư :

- T.nh h.nh nước Trần có chi khác chăng ?

Bá viên-chư đáp :

- Ngày nay nước tôi, Công-tử Đà cướp ngôi, l.ng dân không phục. Bởi thế quân lính rất hỗn

độn, khó mà điều binh lắm !

Sái Qu. nói :

- Thế sao không lo thu phục nhơn tâm, làm cho mọi người kính mến ?

Bá viên-chư, mỉm cười lắc đầu nói :

- Cướp ngôi đ. là điều bất chánh, làm sao dân phục nổi ! Vả lại Công tử Đà lại không lo

chính-sự, cứ ham-mê săn bắn. Tôi chắc nước Trần sau nầy sẽ có biến.

Sái Qu. nói :

- Đ. vậy th. cứ kể tội Công-tử Đà mà giết quách đi để tránh tai hại về sau.

Bá viên-chư nói :

- Điều đó rất muốn , song v. sức đương không nổi.

Sau khi rút quân về nước, Sái Qu. đem chuyện ấy thuật lại với Sái hầu.

Sái hầu nói :

- Công-tử Đà là một đứa phản loạn, sao lại để nó được an-nhiên ngồi hưởng quyền thế . Nay

Thái-tử Vân bị giết th. cháu ngoại ta là Công-tử Dược lên ngôi mới phải.

Sái-qu. tâu :

78

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 10. Ngöi NhaâChêu , Huâng-thöng Tiïæm Võ

núi Nûúác Trõnh, Tïç-tuác Thay Vua

- Muốn giết Công-tử Đà cũng chẳng khó chi. Tánh Công-tử Đà ưa săn bắn, ta chờ va ra đi,

phục binh mà giết ắt xong.

Sái hầu cho là phải, bèn khiến Sái-qu. đem một trărn cổ binh xa, phục nơi Giới-khẩu , rồi

cho người đi thám thính.

Chẳng bao lâu quân sĩ về báo :

- Công-tử Đà đi săn đ. ba ngày rồi, nay c.n đóng quân nơi Giới-khẩu nầy .

Sái-qu. cả mừng, cải trang làm một người thợ săn , dẫn vài mươi tên quân lần tới .

Vừa gặp lúc Công-tử Đà đang bắn hạ một con nai, Sái Qu. xông vào cướp giựt, rồi cứ đường

tắt chạy thẳng về hướng phục binh của m.nh .

Công-tử Đà tức giận, giục ngựa đuổi theo.

Bỗng nghe hai bên bụi rậm, tiền quân ó vang dậy, rồi quân binh ào ra như kiến cỏ, bắt

Công-tử Đà trói lại.

Công-tử Đà chưa hiểu nguyên-do, đang trố mắt nh.n th. Sái-Qu. đ. quay lại hét lớn :

- Phản tặc, ta đây là Sái-qu. em ruột của Sái-hầu đến đây để trừ quân phản-loạn.

Nói xong, vung gươm chém Công-tử Đà đứt làm hai đoạn.

Rồi kéo binh đến khu rừng chiêu dụ quân-sĩ của Công-tử Đà rằng :

- Công-tử Đà vốn là đứa nghịch thần phản phúc, nay ta muốn lập Công-tử Dược lên nối

ngôi, các ngươi nghĩ sao ?

Quân sĩ nước Trần đều quỳ mọp xuống đất, nói lớn :

- Nếu được thế thật là hợp l..

Sái-qu. bèn tiến quân vào nước Trần, hiểu dụ nhân dân, rồi tôn Công-tử Dược lên ngôi, tức

là trần lệ-công .

Từ đấy, Trần và Sái trở nên thân mật .

Trần lệ-công được l.ng dân mến phục, trong nước hưởng cảnh thái-b.nh.

Lúc bấy giờ tại nước Sở , có vua Hùng-thông là một người cường bạo, tánh hiếu chiến, lại

có . muốn xưng Vương hiệu, nhưng v. thấy chư hầu đều tùng phục nhà Châu, nên không dám.

Kế đó , nghe tin nhà Châu vừa thua nước Trịnh, nên có . dễ ngươi, triệu các quan cận-thần đến

bàn tính.

Quan Lịnh-do.n là Đấu bá-tỷ nói :

- Nước Sỡ bỏ Vương hiệu đ. lâu, nếu nay xưng lại e chư-hầu không phục. Xin Chúa-công

phải tính kế làrn cho các chư-hầu khiếp oai trước đ..

Hùng-thông hỏi :

- Muốn được vậy phải làm cách nào ?

Đấu bá Tỷ tâu :

- Các nước Hớn-đông chỉ có nước Tùy là lớn hơn hết. Chúa-Công nên cất binh sang dọa nước

Tùy rồi cho sứ sang cầu h.a. Hễ nước Tùy mà đầu phục th. các chư-hầu khác phải nghe theo.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 79 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 10. Ngöi NhaâChêu , Huâng-thöng Tiïæm Võ

núi Nûúác Trõnh, Tïç-tuác Thay Vua

Hùng-thông khen phải, bèn bổn thân đem đại-binh sang đóng nơi đất Hà, rồi cho quan

Đại-phu Viễn-chương vào nước Tùy h.a-giải.

Lúc bây giờ nước Tùy có một tôi hiền là Qu.-lương và một nịnh thần là Thiều-sư.

Hai người nầy luôn luôn có những .-kiến chống đối nhau.

Tùy-hầu lại tin dùng kẻ nịnh, nên Thiều-sư rất được nhiều quyền thế.

Khi có sứ nước Sở đền giảng-h.a .

Tùy hầu cho đ.i cả hai người đến vấn kế.

Qu.-lương tâu :

- Nước Sở mạnh, nước Tùy yếu, nay lại đến cầu h.a ắt có điều ám muội. Vậy bề ngoài, ta

nên h.a dịu, mà bên trong phải hết sức đề ph.ng.

Thiều-sư tâu :

- Lời ấy chưa chắc đ. đúng, xin Chúa-công cho sang nước Sở để d. xét t.nh-h.nh đ..

Tùy-hầu nghe theo, khiến Thiều-sư sang đất Hà để hội-đàm với Sở .

Đấu bá-tỷ nghe tin sứ nước Tùy là Thiều-sư đến vội vào thưa với Hùng-thông :

- Ta nghe Thiều-sư là người ít trí, chỉ có tài dua-nịnh mà được Chúa nước Tùy yêu. Nay va

phụng mạng sang đây ắt cũng để d. la hư thực. Vậy ta nên giấu các đạo binh tinh nhuệ đi , chỉ

cho va xem những đội binh l.o nhược . Hễ va kiêu-ngạo mà trể-biếng th. mới có cơ thắng dễ

dàng được.

Quan Đại-phu Hùng xuất-ty nói :

- Kế ấy cũng hay, song nước Tùy c.n có Qu.-lương, ta khó mà che mắt va được.

Đấu bá-tỷ nói :

- Kế đó không phải lợi cho ngày nay mà sẽ có lợi cho ngày sau đó .

Hùng-thông nghe theo, liền dàn các đội quân l.o nhược ra , rồi mới cho đ.i Thiều-sư vào ra

mắt.

Thiều Sư vào đến dinh Sở , liếc mắt thấy hai bên quân sĩ gầy g. ốm-yếu, liền lên mặt

kiêu-căng, hỏi Hùng-thông :

- Hai nước chúng ta bờ c.i ai nay giữa cần g. quí-quốc phải nói đến chuyện giải h.a ?

Hùng-thông giả vờ nói :

- Nước tôi mấy năm liên tiếp bị mất mùa , dân chúng đói khổ. Sợ e các lân-bang đến hiếp

chế nên phái cầu h.a với qu. quốc , để nhờ nhau trong lúc hoạn nạn.

Thiều-sư nói :

- Quí quốc bất tất phải lo ngại. Các nước chư-hầu bên Hớn-đông nầy đều thần phục nước

tôi cả .

Hùng-thông bèn cùng với Thiều-sư kết ước.

Đoạn hai đàng gi. biệt ai về nước nấy.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 80 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 10. Ngöi NhaâChêu , Huâng-thöng Tiïæm Võ

núi Nûúác Trõnh, Tïç-tuác Thay Vua

Thiều-sư về đến Kinh-đô, vào yết kiến Tùy-hầu, thuật lại t.nh h.nh quân binh nước Sở già

nua, hèn yếu , rồi tiếp :

- Nước Sở sau khi kết-ước họ lui binh trở về tức khắc. Điều đó tỏ rằng nước Sở rất sợ Tùy.

Xin Chúa-công cấp cho tôi một đạo binh để đuổi theo đánh cho tan tành. Làm như vậy từ nay

nước Sở sẽ không dám d.m ngó đến nước Tùy nữa.

Tùy-hầu nghe nói, c.n đang lưỡng lự, Qu.-lương vội quỳ tâu :

- Tâu Chúa-công, nước Sở từ đời Phấn-mạo đến nay hùng cứ Giang-hớn , binh lương hùng

mạnh. Nay Hùng-thông là một kẻ hiếu chiến, đến đây cầu h.a ắt mưu độc kế, nếu Chúa-công

cho ra quân, e lầm mưu nước Sở đó.

Tùy-hầu rũ quẻ thầy điềm xấu, nên không cho Thiều-sư cất quân nữa.

Sở Hùng-thông kéo binh về, nghe được tin Qu.-lương can Tùy-hầu không cho rượt theo

m.nh, bèn đ.i Đấu bá-tỷ đến hỏi :

- Nay ta không gạt được nước Tùy để gây hấn, khanh có kế g. khác chăng ?

Đấu bá-tỷ nói :

- Bây giờ phải làm kế hội các nước chư-hầu nơi Thẩm-lộc, thuộc nước Sở. Nếu Tùy-hầu

không đến, ta sẽ cất binh sang đánh về tội bội ước.

Hùng-thông chuẩn tâu, sai sứ đi khắp các nước Hớn-đông mời đến đất Thẩm-lộc để phó hội.

Các nước đều tề-tựu đũ mặt, duy có nước Hoàng và Tùy không đi dự.

Hùng-thông bèn cho hai sứ-giả Cừ-chương và Khuất-hà sang hai nước Hoàng và Tùy để

trách-cứ .

Nước Hoàng cho người đến tạ tội . C.n nước Tùy vẫn im l.m, không nói g. cả.

Hùng-thông lấy cớ ấy, cất quân sang đánh Tùy ; binh tướng đóng đồn nơi sông Hoài và sông

Hớn.

Tùy-hầu nghe được tin, vội v. họp các quan thương nghị.

Qu.-lương tâu :

- Nước Sở mới họp chư-hầu, thế rất mạnh, quân ta khó thắng nổi. Theo . tôi, nên sai sứ đến

cầu h.a. Nếu nước Sở lui binh ta giử niềm h.a-hảo, bằng cố đánh, quân-sĩ nước ta sẽ căm phẩn.

Chừng ấy, ta lấy nhân-tâm làm sức mạnh mà thắng địch.

Thiều-Sư nghe nói cười x.a :

- Sao ngài lại nhát gan đến thế. Đáng g. một mớ binh lao, m. liệt của nước Sở mà phải hạ

m.nh đi cầu h.a. Nếu ta không đánh gấp e binh Sở lại có th. giờ rút về nước, th. uổng lắm !

Tùy-hầu nghe theo lời Thiều-sư, bèn phong Thiều Sư làm chức Nhung-hữu, Qu.-lương làm

Ngự-xa, c.n bổn thân dẫn đạo trung quân kéo đến đóng dưới chân núi Thanh lâm-sơn mà

nghênh chiến .

Sau khi xem xét địch t.nh, Qu.-lương nói với Tùy-hầu :

- Quân Sở chia làm hai đạo. Theo phong-tục nước Sở , đạo tả quân là chính, ắt có vua Sở

ngự nơi đây, và có nhiều tinh binh hộ-giá. Vậy ta nên đánh vào phía hữu để uy-hiếp địch trước.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 81 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 10. Ngöi NhaâChêu , Huâng-thöng Tiïæm Võ

núi Nûúác Trõnh, Tïç-tuác Thay Vua

Thiều-sư nói :

- Đ. đem binh đi đánh giặc mà c.n sợ không dám đánh vào bộ đầu n.o của địch th. thật là

kẻ không biết dụng binh. Xin Chúa-công cứ cho đánh vào đạo binh phía tả để bắt vua Sở , kẻo

rnất th. giờ vô ích.

Tùy-hầu nghe theo, đốc binh xông vào phía tả.

Bên Sở mở trận cho quân Tùy kéo vào.

Vừa đến giữa trận , binh-phục của Sở nổi dậy, ó lên một tiếng kéo nhau vây phủ tứ bề.

Thiều-sư giao chiến với tướng nước Sở là Đấu-đơn chưa đặng mấy hiệp, đ. bị Đấu-Đơn chém

một đao rơi đầu.

Qu. Lương thấy thế đ. nguy, liều chết ph. Tùy-hầu mở đường máu mà chạy.

Tùy-hầu phải cởi bỏ mũ áo, lộn trong đám tàn-quân mới thoát nổi v.ng vây.

Chạy ước năm dặm, Tùy-hầu mới đám dừng lại, kiểm điểm binh m. hao hơn phân nữa, bèn

nói với Qu.-lương :

- Bởi ta không nghe lời ngươi nên mới bị thảm-bại như vầy , Thiều Sư hiện giờ ở đâu ?

Quân-sĩ kể lại việc Thiều-sư bị tử trận , Tùy-hầu thương tiếc chẳng cùng.

Qu.-lương tâu :

- Chúa-công chớ tiếc làm chi, bây giờ chỉ c.n một kế là nên cầu h.a với Sở, mặc dầu đ.

muộn, nhưng vẫn c.n hơn.

Tùy-hầu nói :

- Bây giờ ngươi liệu thế nào ta cũng chấp-thuận. Vậy ngươi h.y thay ta mà đến dinh Sở xem

sao.

Qu.-lương tuân lệnh, một m.nh thẳng đến trại Sở, vào tâu với Hùng-Thông, xin nghị h.a.

Hùng-thông cả giận mắng :

- Chúa của ngươi đ. bội-thề, bỏ việc phó hội, lại c.n đem binh đánh với ta . Nay bị thua mới

đến cầu h.a, hành động ấy tỏ ra kẻ gian dối.

Mặc dầu Hùng-thông thét mắng , nét mặt Qu.-lương vẫn thản nhiên, không chút sợ sệt ,

chậm r.i đáp :

- Ngày trước, nước Tùy v. có Thiều-Sư là một tôi nịnh , ép vua làm điều quấy. Nay Thiều-Sư

đ. chết, Chúa-công tôi đ. ăn-năn . Nếu Hiền-hầu vui l.ng giao-hảo để thêm vây cánh, chẳng có

lợi cho nước Sở lắm sao ?

Đấu bá-ty nghe Qu.-lương nói, bèn tâu với Hùng-thông :

- Thiều-sư chết, quả l.ng trời chưa muốn nước Tùy diệt . Vậy ta không nên trái . trời. Xin

Chúa-công h.y xử h.a, lợi dụng nước Tùy làm đầu xướng cho các nước Hớn-đông ca tụng nước

Sở , rồi Chúa công nhân đó xưng đỡ vương-hiệu đặng trấn phục Man-di, như vậy có lợi cho

nước Sở hơn .

Hùng-thông nghe theo lời Đấu bả-ty, bèn khen Viên-Chương nói riêng với Qu.-lương rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 82 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 10. Ngöi NhaâChêu , Huâng-thöng Tiïæm Võ

núi Nûúác Trõnh, Tïç-tuác Thay Vua

- Chúa tôi có đất Giang Hớn rất rộng, nay muốn tạm xưng vương hiệu đặng có oai mà trị

Man di . Ấy nếu Tùy-hầu bằng l.ng rũ các chư-hầu đến xin với Châu hoàn-vương việc ấy, th.

Chúa-công tôi sẽ ngưng binh mà đợi vương-mạng.

Qu. lương ra về , đem việc ấy báo lại với Tùy-hầu.

Tùy-hầu v. sợ sệt , nên rũ các chư hầu Hớn-đông vào triều Châu, xin cho Hùng-thông được

tạm xưng vương-hiệu.

Châu hoàn-vương không thuận ., khiến các chư-hầu phải cúi lạy , lui về .

Hùng-thông nghe tin nổi giận nói :

- Tiên nhân của ta là Giục-Hùng có công giúp Văn vương , V.-vương dựng nên nhà Châu, thế

mà lại phong cho một nước Sở nhỏ bé nơi núi Kinh-sơn . Đ. bao nărn ta đánh dẹp Man-di mở

mang bờ cỡi, mà không hưởng được một tấc công lao . Trong lúc ấy Trịnh trang-công bắn vai

vua, vua vẫn bỏ qua không vấn tội . Công không thưởng, tội không phạt, th. bảo các chư-hầu

phải kính nễ làm sao ! Vả chăng, Tiên-quân của ta trước kia đă có xưng vương-hiệu, th. nay ta

xưng vương cũng chỉ là phục chức cũ mà thôi, chẳng cần phải chờ Châu-vương thuận-..

Nói rồi , tự lập m.nh lên làm Sở v.-vương, giao h.a với Tùy-hầu rồi kéo binh về nước.

Các nước chư-hầu miệt Hớn-đông nghe nước Sở xưng Vương-hiệu đều sai sứ đến chúc mừng.

Châu hoàn-vương hay tin, giận lắm nhưng không dám cất binh vấn tội, đành làm lơ.

Từ đó, nhà Châu càng ngày càng suy yếu, nước Sở mỗi ngày một cường thịnh.

Sau Hùng-thông chết, truyền ngôi lại cho con là Hùng-xi , dời đô sang đóng nơi đất Dĩnh,

âm-mưu xâm phạm bờ c.i nhà Châu.

Nói về Trịnh trang-công, từ khi đánh thắng nhà Châu trở về, trong nước thái b.nh, lo sửa

sang triều chính, phong cho Công-tử Ngươn đất Lịch-ấp, các quan đại thần cũng đều được

phong thưởng , duy chỉ có Chúc-đạm không không được ân-huệ nào cả.

Chúc-đạm buồn ., vào triều khiếu-nại.

Trịnh trang-công nói :

- Ngươi đ. bắn trúng Thiên-tử, nếu ta phong chức cho ngươi , e mang tiếng với thiên-hạ.

Chúc-đạm ngậm hờn, nhưng không dám nói.

Về đến tư dinh phát sanh chứng ung-thư mà thác.

Trịnh trang-công ban cấp tiền bạc cho gia đ.nh vợ con, rồi lo việc tống táng rất trọng hậu .

Qua đến năm thứ mười chín, đời Châu hoàn-vương, Trịnh trang-công lâm bịnh rất nặng.

Biết m.nh không thể sống được lâu, bèn kêu Tề-Túc đến bên giường nói :

- Ta có cả thảy mười một đứa con, trừ Thế-tử Hốt ra, th. c.n có Công-tử Đột, Công-tử Vĩ,

Công-tử Nghi đều là những người có nhân-cách. Trong số đó, ta xét thấy Công-tử Đột tài trí hơn

cả. Ta muốn truyền ngôi cho Đột chẳng biết . khanh thế nào ?

Tế-Túc tâu :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 83 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 10. Ngöi NhaâChêu , Huâng-thöng Tiïæm Võ

núi Nûúác Trõnh, Tïç-tuác Thay Vua

- Tâu Chúa-công. Thế-tử Hốt là trưởng-tử, được Chúa-công phong tước, lâu nay lập nhiều

công trạng, lại được dân chúng kính v.. Nay Chúa-công muốn bỏ trưởng mà lập thứ, hạ thần rất

khó phụng mệnh.

Trịnh trang-công nói :

- Ta vẫn biết Công-tử Đột thuộc d.ng thứ, song tánh Đột ngang-ngạnh, không chịu ở dưới

ai. V. muốn cho gia-đ.nh thảo thuận , ta mới có . đó. Tuy nhiên, xét lại làm như vậy sẽ không

đúng đạo nhân luân. Thế th. phải đưa Công-tử Đột đến ở một nước khắc mới yên nhà, yên nước

được.

Tề-túc nói :

- Biết . con không ai hơn là cha. Vậy xin Chúa-công cứ định liệu.

Trịnh trang-công thở dài nói :

- Thế là từ nay nước Trịnh sắp phải trải qua bao nhiêu tai biến .

Nói rồi đ.i Công-tử Đột dạy phải sang nước Tống mà cư ngụ.

Khi Trịnh trang-công mất, triều thần tôn Thế-tử Hốt lên nối ngôi, xưng là Trịnh chiêu-công.

Trịnh chiêu-công sửa sang việc triều chính.

Sai sứ sang kết giao với các nước chư-hầu, và sai Tề-Túc sang Tống để d. xét tin-tức Công-tử

Đột.

Nguyên mẹ Công-tử Đột là con Ung-thị, người nước Tống , hiện d.ng d.i Ung-thị đang được

Tống trang-công mến yêu. Khi Công-tử Đột sang Tống, tỏ . với Ung-thị muốn cướp ngôi Thế-tử

Hốt.

Ung-thị liền vào yết kiến Tống trang-công, kể r. sự t.nh.

Tống trang-công có . muốn giúp Công-tử Đột tiếm vị.

Kế nghe Tế-Túc sang Tống cầu h.a, Tống trang-công mừng rỡ nói :

Chỉ dùng một m.nh Tề-Túc cũng đủ cho Công-tử Đột trở về lên ngôi nước Trịnh được.

Bèn sai tướng Nam-cung Trường-vạn mai phục sẵn một đoàn giáp sĩ , đợi Tề-Túc đến để thi

kế.

Tề-Túc vào triều bái Tống trang-công vừa rồi, th. quân giáp-sĩ lẹ làng nhảy ra thộp ngực

Tề-Túc trói lại.

Tề-Túc la lớn :

- Kẻ ngoại-thần nầy có tội chi mà trói ?

Tống trang-công nói :

- Ngươi cứ an l.ng vào chốn quân phủ rồi sẽ thấy tội lỗi.

Quân Giáp-sĩ dẫn Tế-Túc đem giam vào quân phủ canh gác rất cẩn mật.

Đêm ấy, quan Thái-tể nước Tống là Hoa-đốc đem rượu thịt đến quân-phủ thăm Tề-Túc.

Tề-Túc hỏi :

- Chúa tôi cho tôi sang đây để giao hảo, xét m.nh không có tội g. sao quí quốc lại có . xử

bạc ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 84 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 10. Ngöi NhaâChêu , Huâng-thöng Tiïæm Võ

núi Nûúác Trõnh, Tïç-tuác Thay Vua

Hoa-đốc nói :

- Không phải thế đâu ! Ai cũng biết Công-tử Đột là con nhà họ Ung, hiện được vua Tống quí

mến. Nay Công-tử Đột cư ngụ nơi nước Tống, lẽ nào vua Tống lại không giúp đỡ.

Tề-túc nói :

- Giúp đỡ Công-tử Đột bằng cách đối xử với tôi như thế .

Hoa-đốc nghe nói mỉm cười rồi đáp :

- Đúng vậy ! Vua Tống thấy Thế-tử Hốt nhu nhược, không đáng lên nối ngôi, muốn lập

Công-tử Đột lên kế vị, nếu ngài bằng l.ng việc ắt được trọng đ.i.

Tề-Túc cau mày nói :

- Thế-tử Hốt phụng mệnh Tiên-công mà nối ngôi. Nay phế lập ắt l.ng dân không thuận .

Hoa-đốc nói :

- Việc phế lập là việc thường trong thiên hạ, của những kẻ có sức mạnh. Nếu ngài thuận .

sẽ được Chúa-công tôi giúp sức.

Tề-túc nói :

- Thôi xin ngài h.y trở về tư-dinh mà an nghỉ. Tôi không thể chiều . được

Hoa-đốc nói :

- Nếu thế th. tôi cũng chưa về được, v. lần nầy là lần chót mà tôi được hội-kiến với ngài. Ngài

đ. không nghe lời, Chúa-công tôi sẽ sai tướng Nam-cung Trường-vạn đem quân đưa Công-tử

Đột về nước để lên ngôi. Và trước khi làm cái việc đó, Chúa-công tôi buộc l.ng phải khai đao

chém ngài trước.

Tề-túc túng thế phải vâng lời .

Hoa-đốc chưa tin , nói :

- Nếu . ngài đ. quyết xin thề lên một tiếng.

Tề-Túc thề rằng :

- Nếu tôi không lập Công-tử Đột lên ngôi, xin đất trời tru diệt !

Hoa-đốc đem việc ấy tâu lại với Tống trang-công.

Hôm sau Tống trang-công cho vời Công-tử Đột vào hậu cung, nói :

- Nay nước Trịnh đ. lập Thế-tử Hốt lên ngôi , lại sai người đem mật thư đến đây bảo ta

ngầm giết Công-tử th. sẽ hiến ba thành mà tạ ơn. L.ng ta không nỡ , muốn đưa Công-tử trở về

Trịnh nối ngôi , . Công-tử như thế nào ?

Công-tử Đột sụp lạy, tâu :

- Tâu Chúa-công , tôi mang thân sang đây, việc sống chết đều nhờ tay Chúa-công định liệu.

Nếu tôi được nối ngôi , Chúa-công muốn g. mà chẳng được, cần g. phải dâng ba thành .

Tống trang-công rất mừng, nói :

- Ta đ. bắt Tế-Túc giam ở Quân-phủ, cốt dùng vào việc nầy .

Nói xong, đ.i Tề-Túc và Ung-thị đến nói r. . muốn của m.nh.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 85 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 10. Ngöi NhaâChêu , Huâng-thöng Tiïæm Võ

núi Nûúác Trõnh, Tïç-tuác Thay Vua

Lại bắt Công-tử Đột làm tờ cam kết nếu được lên ngôi phải dâng ba thành, một trăm đôi

bạch-bích, một vạn nén vàng-kim, và hàng năm phải nộp ba vạn hộc thóc.

Tuy vậy, Tống trang-công vẫn thấy chưa đũ bảo đảm sau nầy , bèn bắt Tề-Túc phải gả con

gái cho con trai Ung-thị là Ung-củ, rồi dẫn Ung-củ về Trịnh phong cho chức Đại-phu để coi sóc

công việc làm của Công-tử Đột.

Trước t.nh thế đó Tề-Túc không dám cải lời, đành phải tuân theo.

Bấy giờ Công-tử Đột cùng với Ung-củ giả dạng làm lái buôn theo Tề-Túc về nước Trịnh.

Về đến nơi, Tề-Túc dẫn hai người vào tư-dinh, rồi cáo bịnh không vào chầu.

Lại khiến quân giáp-sĩ phục khắp nơi.

Các quan nghe tin Tề-Túc bị bịnh kéo đến vấn an.

Nhưng khi vào nhà thấy Tề-túc vẫn khoẻ mạnh như thường, mặt mày tươi tắn, lấy làm lạ

hỏi :

- Tướng-quân không có bịnh, cớ sao viện cớ không vào chầu ?

Tề-túc đáp :

- Thân ta không có bịnh mà nước ta đang có bịnh !

Các quan không hiểu đều ngơ ngác nh.n.

Tề-túc nói tiếp :

- Ngày trước Tiên-công đưa Công-tử Đột sang trú-ngụ nơi nướcTống, nay Tống sai tướng

Nam-cung Trường-vạn đem quân đánh mà lập Công-tử Đột lên ngôi. Vậy các quan có kế g.

chống lại chăng ?

Các quan đều ngơ ngác nh.n nhau, nín lặng.

Tề-Túc nói tiếp :

- Muốn tránh tai nạn cho nước Trịnh không g. hơn là phải lập Công-tử Đột lên ngôi . Hiện

Công-tử Đột đ. có mặt nơi nhà tôi. . các quan thế nào cho biết ?

Cao cừ-di trước đây có bất b.nh Thế-tử Hốt về việc ngăn cản Trịnh trang-công không cho

phong chức Thượng-khanh cho m.nh , nhơn cơ hội nầy liền đứng dậy rút gươm nói :

- Tướng-công định như thế thật là phúc cho nước Trịnh đó . Các quan ngỡ Cao cừ-di và

Tề-Túc đ. xếp đặt trước, ai nầy đều sợ sệt cuối đầu tuân theo.

Tề-túc liền mời Công-tử Đột ra ngồi trên sập, rồi cùng Cao cừ-di cúi lạy.

Các quan không biết làm thế nào cũng phải lạy theo .

Kế đó, Tề-Túc làm một tờ biểu lấy đũ chữ k. của các quan dâng lên cho Trịnh chiêu-công.

Trong biểu đại-khái nói : Nước Tống cất binh đưa Công-tử Đột về Trịnh. Chúng tôi không

thể phụng thờ Chúa-công được nữa.

Đồng thời, Tề-Túc lại viết mật thư trao riêng cho Trịnh chiêu-công.

Trong thư nói :

Chúa công nối ngôi là điều không phải . của Tiên-công. Đó là do tôi đ. cán đán . Khi tôi

đi sứ, nước Tống lại bắt giam tôi, ép lập Công-tử Đột lên kế vị. Tôi thiết nghĩ, nếu đem thân

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 86 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 10. Ngöi NhaâChêu , Huâng-thöng Tiïæm Võ

núi Nûúác Trõnh, Tïç-tuác Thay Vua

liều chết, e không giúp ích được cho Chúa-công sau nầy. V. vậy ép l.ng phải nhận lời. Nay các

quan đều sợ nước Tống mà nghe theo, xin Chúa-công khá mau t.m nơi lánh nạn để chờ cơ hội

phục-nghiệp. L.ng tôi có trắc-ẩn xin Hoàng-thiên tru diệt.

Trịnh chiêu-công xem tờ biểu-chương và bức mật thư xong xét thấy m.nh cô thế, không c.n

ai giúp đỡ nữa, bèn bỏ trốn sang nước Vệ .

Công-tử Đột lên ngôi, xưng hiệu là Trịnh lệ-công.

Mọi việc quốc chính đều giao cho Tề-Túc.

Tề-Túc giữ lời, gả con gái cho Ung-Củ, và xin Tr.nh lệ-công phong cho Ung-Củ làm chức

Đại-phu .

Khi c.n ở bên Tống , Trịnh lệ-công chơi thân với Ung-củ, nên nay Ung-củ rất được tin dùng,

không kém g. Tề-Túc.

Việc Trịnh lệ-công tiếm ngôi không làm cho dân-chúng phẫn uất lắm. Duy có Công-tử Vĩ và

Công-tử Nghi tỏ . bất b.nh, lại sợ lâm hại đến bản thân nên Công-tử Vĩ trốn qua nước Sái, c.n

Công-tử Nghi trốn qua nước Trần lánh nạn.

Tống trang-công hay được tin Trịnh lệ-công đ. tức vị , vội sai sứ đến chúc mừng.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 87 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 11

Ỷ Công-lao , Tống Trang-công Đ.i

Của

giết Rể Ung, Trịnh Tế-túc Đuổi Vua

Sứ Tống sang Trịnh tuy là bề ngoài để chúc mừng, song bên trong cố đ.i các lễ vật đ. giao ước.

Trịnh lệ-công thấy vậy, kêu Tế-Túc hỏi :

- Trước kia, v. muốn nối ngôi nên vua Tống yêu-sách bao nhiêu ta cũng phải chịu. Nay mới

vừa lên ngôi, chưa đặng bao lâu mà phải dâng ba thành, cùng các lễ vật cho Tống, th. các kho

tàng sẽ trống rỗng, các chư hầu sẽ cười ta, biết liệu làm sao .

Tế-Túc nói :

- Bây giờ phải trả lời với Tống trang-công là nhân-tâm chưa định, nếu giao đất cát e có biến.

Vậy xin đem sưu thuế ba thành mà nạp c.n ngọc-bích cùng vàng lụa th. ba phần trả một, số lúa

hẹn năm tới sẽ đong.

Trịnh lệ-công nghe theo, viết thư trả lời cho vua Tống, xin nạp ba chục bích ngọc và ba nén

vàng r.ng, kỳ dư hẹn lại năm tới sẽ tính.

Sứ giả mang thư về .

Tống trang-công cả giận mắng :

- Kẻ đ. chết đi, được ta cứu sống, đưa lên địa-vị, giầu sang, lẽ ra phải biết ơn ta mới phải,

sao lại hẹp h.i ?

Nói rồi, sai sứ trở lại nước Trịnh, quyết đ.i cho đủ số nợ mới nghe .

Lần nầy Trịnh lệ-công cũng lại bàn với Tế-Túc, rồi đem nạp hai vạn thùng thóc mà thôi .

Sứ giả trở về, Tống trang-công vẫn không bằng l.ng, sai đi lần nữa, bảo Trịnh lệ-công rằng

:

- Nếu không nộp đủ số tiền nợ đ. giao ước, Tế-Túc phải qua thương-thuyết lại mới được.

Tế-Túc thấy Tống trang-công xử sự như thế, bèn nói với Trịnh lệ-công :

- Nước Tống vốn mang ơn Tiên-công ta nhiều lắm, thế mà ngày nay cậy chút công lao quên

điều nhân nghĩa . Vậy xin Chúa-công cho tôi sang Tề và Lỗ nhờ hai nước ấy can thiệp giùm mới

được.

88

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 11. YÃCöng-lao , Töæng Trang-cöng Àoâi Cuãa

giïæt RïèUng, Trõnh Tïæ-tuác Àuöèi Vua

Trịnh lệ-công nói :

- Biết Tề và Lỗ có v. ta mà can thiệp chăng ?

Tế-Túc nói :

- Trước kia Tiên-công ta đi đánh nước Hứa và Tống được Tề và Lỗ giúp sức. Mối t.nh ấy chưa

mờ phai . Lỗ-hầu được lên ngôi cũng nhờ Tiên-công ta đó . Nếu Tề phụ bạc, th. Lỗ không lẽ chối

từ .

Trịnh lệ-công nói :

- Muốn làm cho Tống trang-công khỏi ác cảm với ta th. phải dùng kế chi ?

Tế-Túc nói :

- Trước kia vua nước Tống bị giết, lập con vua là Công-tử Bằng, Tiên-công ta cùng Tề với Lỗ

đều giúp việc ấy . Sau đó, Tống có đem một cái vạc lớn mà tặng cho Lỗ, lại đem một cái chén

ngọc, tặng cho Tiên-công để đền ơn. Nay tôi sang Tề và Lỗ, nhờ hai nước ấy thương thuyết với

Tống đem trả cái chén ngọc ấy, để Tống nhớ chuyện cũ mà thẹn , không đám kể công nữa.

Trịnh lệ-công nghe nói mừng rỡ khen Tế-Túc là mưu lược , vội sai sứ giả mang lễ vật rất hậu

đến nước Tề và Lỗ để thương-thuyết việc ấy.

Sứ Trịnh qua Lỗ kể hết đầu đuôi sự việc.

Lỗ-hầu cười lớn, nói :

- Trước kia Chúa Tống chỉ đem đến cho ta một cái vạc, mà ta c.n giúp đỡ thay, huống chi

nay Trịnh-hầu đem lễ vật rất nhiều , lẽ nào ta lại làm lơ.

Bèn nhận lễ vật , hứa sẽ can thiệp.

Sứ Trịnh tạ ơn lui về.

C.n sứ-giả của Trịnh sang Tề cũng thuật lại đầu đuôi sự việc .

Tề hi-công vốn có cảm-t.nh với Thế-tử Hốt, song Tề hi-công nhớ đến công trạng của Thế-tử

Hốt giúp m.nh thắng giặc Bắc-nhung, nên l.ng không vui, hỏi sứ-giả :

- Thế-tử Hốt bị tội g. mà nước Trịnh lại phế đi lập Công-tử Đột ? Ta nhất định hưng binh

vấn tội, đừng h.ng đem lễ vật đến nhờ ta !

Nói xong, trả hết lễ vật, đuổi sứ về nước.

Sứ-giả trở về thuật.lại mọi việc.

Trịnh lệ Công thất kinh, nói với Tế-Túc :

- Nước Tề đ. không nhận giúp , ắt nay mai kéo binh đến vấn tội . Ta phải lập mưu g. mà cự

địch ?

Tế-Túc nói :

- Xin Chúa-công chớ lo. Tôi xin chỉnh tu binh m. để ph.ng cái ngày đó.

Trịnh lệ-công nơm-nớp lo âu, nhưng không biết làm sao hơn , đành lặng thinh mà chờ ngày

binh biến.

Giữa lúc đó th. Lỗ hầu sai sứ sang mời Tống đến đất Phó-chung để phó hội mà bàn việc giúp

Trịnh.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 89 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 11. YÃCöng-lao , Töæng Trang-cöng Àoâi Cuãa

giïæt RïèUng, Trõnh Tïæ-tuác Àuöèi Vua

Trong cuộc hội kiến Lỗ hoàn-công đem việc Trịnh lệ-công nhờ m.nh mà nói lại.

Tống trang-công nói :

- Trịnh-đột trước kia chỉ là một cái trứng, nhờ tôi ấp cho nở ra, nay được làm chúa một c.i

sơn-hà lại quên điều ước hẹn. Hiền-hầu bắt tôi ngồi yên được sao ?

Lỗ hoàn-công nói :

- Ngài đ. gia ơn cho Trịnh, th. Trịnh nào dám quên. Ngặt v. nối nghiệp chưa bao lâu, kho

tàng thiếu hụt, chưa thể thanh-toán nổi cùng một lúc. Vậy tôi xin bảo l.nh món nợ ấy cho.

Tống trang-công nói :

- Được ! Số vàng ngọc có thể nói là kho tàng thiếu thốn c.n như giao đất ba thành chỉ một

lời là xong, thế mà Trịnh-đột không nói đến thật quả đứa bội nghĩa.

Lỗ hoàn Công nói :

- Đất của tiền-nhân, nếu Trịnh lệ-công đem giao cho nước khác e thiên hạ chê cười, l.ng

dân không phục, nên mới đem số thuế ba thành mà nạp cho Hiền-hầu. Tôi nghe Trịnh đ. đem

đến mấy muôn hộc lúa nạp cho nước ngài rồi mà !

Tống trang-công nói :

- So với điều ước th. có thấm vào đâu. Việc này tôi không thể nào bỏ qua được, xin Hiền-hầu

chớ nhọc công.

Thấy Tống trang-công khăng khăng cố chấp, Lỗ hoàn-công tức giận bỏ ra về, sai sứ sang

nước Trịnh thuật lại cho Trịnh lệ-công hay.

Trịnh lệ-công liền khiến Ung-củ đem cái chén ngọc đến nhờ Lỗ-hầu thương lượng với Tống

, trả thay vào việc nộp đất ba thành , lại đem thêm ba mươi cặp bạch-bích, hai ngàn nén vàng

kim nữa.

Thấy vậy Lỗ hoàn-công cũng nễ l.ng thân hành sang trước Tống một phen nữa.

Lần nầy hai vua gặp nhau nơi đất Cốc-châu .

Lỗ hoàn-công nói :

- Hôm trước Hiền-hầu trách Trịnh không nạp đũ lễ vật , nên nay Trịnh lại cậy tôi đến nạp

thêm.

Tống trang-công không nói một lời cám ơn, l.nh đạm hỏi :

- C.n đất ba thành bao giờ mới nạp ?

Thái độ ấy làm cho Lỗ hoàn-công bất b.nh, song đ. trót làm ơn cho Trịnh, đành nén giận,

nói :

- Trịnh-đột không thể v. ơn riêng của m.nh mà cắt đất đem nạp cho một nước khác. Nay xin

dâng vật nầy để thế cho ba thành.

Đoạn, khiến quân đem lễ vật vào.

Tống trang-công nghe nói đến hai tiếng ơn riêng , l.ng đ. bất b.nh lại thấy quân đem đến

dâng một chiếc chén ngọc chiếc chén mà trước kia nước Tống đ. khấn-lễ cho nước Trịnh, l.ng

thêm bực tức , mặt sầm lại, nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 90 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 11. YÃCöng-lao , Töæng Trang-cöng Àoâi Cuãa

giïæt RïèUng, Trõnh Tïæ-tuác Àuöèi Vua

- Vật nầy để làm g. ?

Lỗ hoàn-công đáp :

- Ngày trước, v. nước Trịnh có chút ơn riêng với quí-quốc, nên được quí-quốc tặng cho bảovật

ấy. Nay Trịnh-đột nghĩ lại không dám tham-lam, gởi qua trả lại quí-quốc để quí-quốc xét

t.nh mà tha cho việc nạp đất, th. không những Trịnh-đột mang ơn , mà Tiên-công cũng rất lấy

làm may mắn.

Tống trang-công nghe nhắc lại chuyện xưa, l.ng hổ thẹn đáp :

- Việc ấy đ. chôn sâu trong dĩ-v.ng, đâu có liên quan g. với hiện tại ?

Lỗ hoàn-công nghe nói trố mắt nh.n, không làm sao hiễu được câu nói của kẻ tham lam.

Vừa lúc ấy có sứ nước Yên là Yên-bá đến xin ra mắt.

Tống trang-công cho vào.

Yên-bá bước đến thi lễ, và nói :

- Nước tôi giáp với nước Tề, thường bị binh Tề kéo vào quấy nhiễu, dân chúng không an.

Nay tôi vưng lệnh Yên-chúa đến đây nhờ Chúa-công điều đ.nh giúp với Tề, cho nước tôi được

sống trong cảnh yên vui.

Tống trang-công nhận lời.

Lỗ hoàn-công nói :

- Nước Tề vẫn có cựu hiềm với nước Kỷ nữa, v. thế năm nào cũng đem quân đánh phá. Nếu

ngài điều giải giúp nước Yên th. tôi cũng sẽ xin nói giúp cho nước Kỷ , để bá tánh khỏi nạn binh

đao.

Kế đó ba nước Lỗ, Tề và Yên cùng tuyên thệ kết thân với nhau , rồi chia tay ra về.

Tống trang-công lại khiến người qua nước Trịnh đ.i nợ m.i .

Trịnh lệ-công không biết làm sao , sai sứ sang nước Lỗ khẩn cầu một phen nữa.

Lỗ hoàn-công bất đắc dĩ phải cho người sang tr.nh vua Tống họp nơi đất Hư-qui để quyếtđịnh

việc nước Trịnh .

Tống trang-công từ chối, sai sứ đến nói với Lỗ hoàn-công rằng :

- Tống với Trịnh có lời giao ước riêng , xin các chư-hầu chớ can thiệp .

Lỗ hoàn-công nổi giận mắng :

- Dẫu một đứa thường dân mà tham lam, bất tín cũng chẳng ra chi, huống hồ một ông vua

!

Bèn lên xe thẳng đến nước Trịnh, bàn với Trịnh cử binh sang đánh Tống .

Vua Tống hay được tin ấy, l.ng lo-lắng, lại được nghe nước Tề bất-b.nh với Trịnh lệ-công,

nên nhơn cơ hội sai Công-tử Du qua Tề kể tội Trịnh lệ-công và xin Tề giúp quân đánh Trịnh để

phế Công-tử Đột , phục nghiệp cho Thế-tử Hốt. Mặt khác, cầu h.a giúp cho nước Yên .

Sứ giả đi chưa về , th. có tin từ biên cương báo về : Lỗ với Trịnh hiệp binh đến đánh . Nay

đ. gần tới đất Thơ-Dương .

Tống trang-công nghe báo thất kinh, vội v. đ.i quần-thần đến nghị-kế .

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 91 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 11. YÃCöng-lao , Töæng Trang-cöng Àoâi Cuãa

giïæt RïèUng, Trõnh Tïæ-tuác Àuöèi Vua

Công-tử Nghị-thuyết nói :

- Quân-lực mạnh hay yếu là đo hành động chính nghĩa hay phi-nghĩa. Bởi ta tham của hối-lộ

gây nỗi bất b.nh nên Lỗ và Trịnh mới có cơ hiệp binh chinh-phạt. Bây giờ ta phải chịu lỗi, giữ

niềm h.a hảo cho hợp với l.ng dân.

Tướng Nam-cung Trường-vạn nói :

- Giặc đến bên thành, chưa rờ tới lưỡi gươm đ. tính việc hạ m.nh, thế th. c.n chi là thể diện

nước nhà .

Thái-tể Hoa-đốc nói :

- Lời của Trường-vạn nói rất phải , xin Chúa-công chớ do dự làm nhục chí ba quân.

Tống trang-công liền sai tướng Nam-cung Trường-vạn, họp với M.nh-hoạch làm Tiên phuông

dẫn ba trăm chiến-xa ra khỏi thành nghênh-chiến.

Hai bên dàn quân đâu đó sẵn sàng.

Lỗ hoàn-công và Trịnh lệ-công ngồi chung một xe, tuốt đến bên thành kêu Tống trang-công

ra nói chuyện.

Tống trang-công v. mắc cỡ, giả bệnh không ra.

Nam-cung Trường-vạn đứng xa thấy trên xe có cắm hai cây tàn thêu , biết là xe của hai vua

Lỗ và Trịnh, bèn vỗ vai M.nh-hoạch nói :

- Lần nầy tướng-quân không lập công th. đợi chừng nào ?

M.nh-hoạch hét lên một tiếng, tay cầm xà-mâu lướt đến giữa trận.

Lỗ hoàn-công và Trịnh hoàn-công thấy tướng dữ, vội lui xe trở lại .

Tướng nước Lỗ là Công-tử Nịch, tướng nước Trịnh là Nguyên-Phồn vội xông ra cản M.nhhoạch

lại, nói :

- Mi tên họ là chi ? Làm chức g. mà hung-hăng làm vậy !

M.nh-hoạch đáp :

- Ta là Tiên-phuông M.nh-hoạch.

Nguyên-phồn mắng rằng :

- Thật là đứa vô-danh tiểu-tốt, đ. bắt tài lại không sợ chết, h.y về kêu tên chánh-tướng của

mi ra đây đặng ta chém đầu cho khỏi dơ lưỡi đao của ta .

M.nh-hoạch nổi giận vung xà-mâu đánh liền .

Quân Trịnh và Tề vây chặt M.nh-hoạch vào giữa.

Thấy hai tướng m.nh không thắng nổi M.nh-hoạch, Lỗ hoàn-Công liền khiến hai đạo binh

hậu đến tiếp-ứng.

M.nh-hoạch cự không lại bị Lương-tử là tướng của nước Lỗ, bắn nhằm cánh tay rớt xà-mâu,

nên bị trói.

Nam-cung Trường-Vạn hay được tin M.nh-Hoạch thất trận , nghiến răng nói :

- Nếu không đánh giải thoát được cho M.nh-hoạch ta thề chẳng vào thành.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 92 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 11. YÃCöng-lao , Töæng Trang-cöng Àoâi Cuãa

giïæt RïèUng, Trõnh Tïæ-tuác Àuöèi Vua

Nói rồi sai con trai lớn là Nam cung-ngưu đem ba chục cổ xe ra khiêu chiến. Nhưng lại dặn

:

- Khi đấu chiến phải giả thua mà chạy, dụ địch đến cửa thành phía Tây ta sẽ có kế bắt nó .

Nam cung-ngưu l.nh mạng, xua binh ra trận, cả tiếng mắng :

- Trịnh-đột là đứa thất-phu bội nghĩa. H.y ra đây mà chịu chết .

Viên tùy-tướng bên Trịnh thấy Nam cung-ngưu h.y c.n niên thiếu bèn xông ra tiếp đánh.

Vừa đánh được ba hiệp, Nam cung-Ngưu giả thua bỏ chạy.

Tướng Trịnh rượt theo đến thành Tây bị Nam-cung Trường-Vạn phục binh bắt sống đem vào

nạp cho Tống trang-công.

Tống trang-công sai sứ qua dinh Trịnh xin đổi M.nh-Hoạch về .

Trịnh lệ-công chấp-thuận, mở trói M.nh-Hoạch thả ra ngoài thành rồi dẫn viên tùy-tướng

vào.

Giữa lúc quân hai bên đang cầm cự, chưa phân thắng bại, th. Công-tử Du phụng mạng Tống

qua Tề mượn binh đánh Trịnh, đ. trở về.

Tống trang-công đ.i vào bệ kiến .

Công-tử Du nói :

- Tề hi-công vẫn có . ghét Trịnh-đột đoạt ngôi anh, song c.n đang mắc đánh nước Kỷ. Nếu

Tống hiệp binh với Tề đánh Kỷ th. Tề sẽ giúp Tống đánh Trịnh.

Tống trang-công chưa biết liệu định lẽ nào, c.n đang thương nghị.

Cũng cùng lúc đó, bên dinh Trịnh, Lỗ hoàn-công và Trịnh lệ-Công đang bàn kế đánh Tống,

xảy có sứ nước Kỷ đem thư đến cầu viện .

Lỗ hoàn-công mở thư ra xem :

Binh Tề bang đánh nước tôi quá ngặt. Nếu quân-hầu tưởng t.nh suôi gia lúc trước, đem binh

cứu viện th. nước Kỷ tôi mang ơn chẳng nhỏ. Việc binh rất gấp, xin chớ diên tr..

Lỗ hoàn-công xem thư , thất-kinh nói với Trịnh lệ-công :

- Nước Kỷ có nạn, tôi không thể nào bỏ qua được . Nay thành nước Tống chưa thể phá gấp

được, tôi phải tạm rút quân về để cứu nước Kỷ đ.. Từ rày Tống không c.n dám qua đ.i hối lộ

nữa đâu.

Trịnh lệ-công nói :

- Nay ngài dời binh qua cứu nước Kỷ, tôi cũng đem hết binh gia trong nước theo ngài mà

giúp nước Kỷ luôn thể .

Lỗ hoàn-công nghe nói cả mừng. Hai vua lập tức truyền lịnh nhổ trại kéo binh thẳng qua

nước Kỷ.

Tống trang-công thấy Trịnh, Lỗ bỗng nhiên rút quân, trong l.ng nghi ngại, cho người đi do

thám.

Quân thám-thính về báo :

- Binh giặc đ. kéo khỏi ải địa đầu, chắc là qua giúp nước Kỷ.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 93 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 11. YÃCöng-lao , Töæng Trang-cöng Àoâi Cuãa

giïæt RïèUng, Trõnh Tïæ-tuác Àuöèi Vua

Quan Thái-tể Hoa-đốc tâu :

- Tâu Chúa-công Tề hi-công đ. hứa giúp ta đánh Trịnh th. ta cũng nên nhơn cơ hội nầy mà

giúp Tề đánh Kỷ trước.

Thái-tể Hoa-đốc nói vừa dứt tiếng th. tướng Nam-cung Trường-Vạn bước ra nói.

- Tôi xin l.nh mạng đem quân đi đánh nước Kỷ cho.

Tống trang-công chấp-thuận, phát cho hai trăm cổ binh xa, lại khiến Mảnh-hoạch làm tiênphuông

như cũ, ngày đêm kéo riết qua trước Kỷ để giúp Tề-hầu.

Giữa lúc đó, Tề hi-công cũng đ. cho sứ sang nước Vệ và rước bên mượn thêm binh viện .

Vệ tuyên-công vừa muốn phát binh giúp Tề th. bỗng lâm bịnh mà thác .

Thế-tử Sốc lên nối ngôi, xưng hiệu là Vệ huệ-công . Tuy c.n mắc tang cha, song Vệ huệ-công

không dám chối từ, vội v. xuất binh kéo sang nước Kỷ.

C.n nước Yên, bấy lâu nay vẫn có . cầu-thân với Tề. Nay được dịp lẽ nào từ chối.

Thế là binh ba nước Tề, Vệ, Yên họp nhau đánh nước Kỷ rất ngặt.

Vua nước Kỷ không dám chống cự, chỉ cố thủ để chờ binh viện.

Ngày kia có quân vào báo :

- Nay quân hai nước Lỗ và Trịnh đ. kéo đến giúp nước ta, xin Chúa-công liệu định .

Kỷ-hầu nghe báo, l.ng mừng khấp khởi, vội leo lên thành xem và truyền chuẩn bị cuộc đón

tiếp.

Lỗ hoàn-công vừa kéo binh đến, gặp Tề hi-công giữa trận, bèn đáp lễ và nói :

- Nước Kỷ có thân thuộc với tôi, v. vô lễ phạm đến quí-quốc, nên tôi vội vàng đến đây xin

lỗi hộ .

Tề hi-công nói :

- Nước Kỷ với tôi mang mối thù rất lớn, không thể dùng lời nói mà hỉ-xả được !

Lỗ hoài-công hỏi :

- Chẳng hay thù ấy là thù g. vậy ?

Tề hi-công nói:

- Xưa tổ-tiên tôi là Ai-Công bị nước Kỷ dèm-pha nên vua Châu mổ bụng. Từ ấy đến nay đ.

trên tám mươi đời rồi, mà mối thù vẫn chưa báo được. Nay ngài đem binh giúp cho nước Kỷ,

c.n tôi phải đánh nước Kỷ để báo thù, thế th. chúng ta không cần phải bàn bạc làm g..

Lỗ hoàn-công cả giận, khiến Công-tử Nịch xuất trận.

Bên kia Tề hi-công cũng khiến Công-tử Bành-sinh vốn có sức mạnh phi thường, Công-tử

Nịch làm sao cự lại, nên hai tướng cạnh của Lỗ-hầu là Trần-tử và Lương-tử thay thế xông vào

tiếp ứng .

Tuy nhiên, ba tướng Lỗ cũng không làm sao thắng nổi Công-tử Bành-sinh được .

Cuộc chiến đấu kéo dài m.i cho đến lúc quân Trịnh kéo đến phủ vây tứ phía.

Tướng Trịnh là Nguyên-phồn và Mạnh-bá xông vào tiếp ứng.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 94 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 11. YÃCöng-lao , Töæng Trang-cöng Àoâi Cuãa

giïæt RïèUng, Trõnh Tïæ-tuác Àuöèi Vua

Trong thành , Kỷ-hầu thấy bên ngoài đang giáp chiến, củng mở cửa thành cho quân ào ra

đánh một lượt .

Công-tử Bành-sinh nhắm cự không nổi phải kéo binh bỏ chạy , lại bị trúng một mũi tên gần

vong mạng.

Lúc đó quân Tống cũng vừa kéo đến kịp thời nhưng binh sĩ từ đàng xa mới đến, chưa định

trú th. bị quân Trịnh tràn tới đánh rất hăng.

Quân Tống bị thua , bỏ cả khí giới mà chạy.

Tề hi-công thấy quân sĩ m.nh chết quá nhiều, lại không c.n lực lượng nào để duy tr. nữa,

đành kéo tàn quân trở về nước.

Trước khi rút lui, Tề hi-công chỉ vào thành nước Kỷ nói :

- Ta cùng nước Kỷ quyết chẳng đội trời chung.

Lỗ và Trịnh thắng trận, ra lệnh thu quân.

Kỷ-hầu rước vào thành mở tiệc khoản-đải.

Em của Kỷ-hầu là Dinh-qu. thưa rằng :

- Binh Tề thất trận, thù oán chưa tan, xin nhị vị quân-hầu ra ơn giúp cho một chước để có

thể bảo tồn được nước Kỷ.

Lỗ hoàn-công nói :

- Việc ấy sẽ tính sau, bây giờ không thể liệu nổi.

Rạng ngày Lỗ và Trịnh kéo quân về nước.

Kỷ-hầu đưa khỏi ba dặm đường mới gi. biệt .

Từ đó, chư hầu chia làm hai phe, một phe là Tống, một phe là Trịnh.

Tề hi-công từ khi thất trận , l.ng uất-ức đến nổi sanh bịnh nặng .

Một hôm, gọi Thế-tử Chư-nhi đến bên giường dặn rằng :

- Nước Kỷ là kẻ thù bất cọng đái thiên . Nếu sau nầy con diệt được nước Kỷ mà trả thù cho tổ

tiên, ấy là điều chí-hiếu. C.n nếu con bất lực, không diệt nổi kẻ thù th. chớ vào nhà thái-miếu.

Thế-tử Chư-nhi quỳ móp xuống đất cúi đầu tuân mạng .

Tề hi-công lại cho đ.i con trai của Di-trọng-niên là Công-tôn Vô-tri vào, rồi nói với Chư nhi

:

- Em một mẹ một cha với ta là Di-trọng-niên chỉ sanh được một m.nh Vô-tri nầy mà thôi.

Con phải cư xử sao cho tử-tế, cũng như ta đ. đối xử với em ta là Di-trọng-Niên vậy.

Tề hi-công trăn trối mấy lời rồi tắt thở.

Các quan đưa Thế-tử Chư-nhi lên ngôi, xưng hiệu là Tề tương-công.

Nhắc qua Tống trang-công từ khi sanh, giúp Tề bị thua một trận manh giáp tơi bời, l.ng

càng căm thù Trịnh hơn nữa. Bèn đem lễ vật sang các nước Vệ, Tề, Trần, Sái, mượn binh kéo

qua đánh Trịnh để báo thù.

Trịnh lệ-công muốn ra cự địch, nhưng Tế-Túc can rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 95 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 11. YÃCöng-lao , Töæng Trang-cöng Àoâi Cuãa

giïæt RïèUng, Trõnh Tïæ-tuác Àuöèi Vua

- Tống là nước lớn nay đem toàn lực đến đây, quân ta cự sao lại chi bằng cố-thủ là hơn.

Nói rồi dạy quân đóng chặt cửa thành, cấm không cho tướng nào xuất quân cả .

Trịnh lệ-công đành chịu không dám trái lời Tế-Túc.

Quân Tống đến bên thành khiêu chiến mấy phen, không thấy tướng Trịnh ra đánh bèn phân

nhau cướp phá quanh thành, lại lấy cột nhà Thái-miếu đem về làm cột thành, cốt làm nhục

nước Trịnh.

Trịnh lệ-công uất-ức, than rằng :

- Làm vua mà bị áp chế, tưởng không c.n g. nhục bằng.

Từ đó, Trịnh lệ-công có . muốn giết Tế-Túc.

Lúc bấy giờ Châu hoàn-vương đau nặng, liệu thế không sống được bao lâu, nên kêu Châucông

Hắc-kiên vào nói :

- Nhà Châu mỗi ngày một suy yếu, trẫm cậy có các khanh g.n-giữ sơn hà. Nay trẫm không

c.n sống được nữa, đúng phép, Thái-tử Đà lên ngôi, song v. trẫm rất thương Hoàng-tử Khắc

nên muốn cho Khắc sau nầy được nối ngôi anh nó.

Chẳng bao lâu Châu hoàn-vương băng-hà.

Triều-đ.nh tuân theo Vương-mạng lập Thái-tử Đà lên ngôi, xưng hiệu là Châu trang-vương.

Trịnh lệ-công được tin Thiên-tử băng-hà, muốn sai người vào triều điếu tang .

Tế-Túc can rằng :

- Trước kia nhà Châu có thù với Tiên-công, hơn nữa Châu hoàn-vương bị Chúc-đạm bắn một

mũi tên, giận ấy chưa nguôi, nay chẳng chung đội trời.

Châu hoàn-vương chết, Chúa-công cho người đến điếu tang ắt sẽ bị nhục.

Trịnh lệ-công l.ng hoài- nghi không c.n tin lời Tế-Túc nữa.

Tuy ngoài mặt thản-nhiên, nhưng trong l.ng cay đắng.

Một hôm Trịnh lệ-công dạo mát ở huê-viên, có quan Ung-củ theo hầu, bỗng có đàn chim

bay qua, kêu hát véo von.

Trịnh lệ-Công nh.n chim thở dài.

Quan Đại-phu Ung-củ biết . hỏi :

- Tâu Chúa-công, trời đang tiết xuân, muôn hoa đua nở, chim hát chào mừng, sau Chúa-công

lại không vui ?

Trịnh lệ-công nói :

- Các giống chim đều được sung sướng, tự-do, không ai áp-chế. C.n ta tuy là vua nhưng

không bằng giống chim.

Ung-củ nói :

- Có lẽ Chúa-công đang nghĩ đến người đ. đoạt lấy quyền hành trong nước chăng .

Trịnh lệ-công nín lặng không đáp.

Ung-cả nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 96 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 11. YÃCöng-lao , Töæng Trang-cöng Àoâi Cuãa

giïæt RïèUng, Trõnh Tïæ-tuác Àuöèi Vua

- Tôi thiết tưởng, làm con không gi.i được ưu-phiền cho cha là bất hiếu, làm tôi không giúp

được vua trong lúc hoạn nạn là bất trung, nếu Chúa công không cho tôi là kẻ hèn mạt th. dầu

việc g. nguy hiểm đến đâu tôi quyết không từ nan.

Trịnh lệ-công đuổi hết quân hầu ra ngoài, rồi hỏi Ung-củ :

- Ngươi không phải là rễ của Tế-Túc sao ?

Ung-củ đáp :

- Tâu Chúa-công, tuy rễ thật, song t.nh cha con đâu bằng t.nh vua tôi. Vả lại Tế-Túc gả con

gái cho tôi chỉ v. vua Tống ép buộc chứ đâu phải . muốn.

Trịnh lệ-công r. được l.ng Ung-củ, bèn nói thẳng :

- Nếu ngươi giết được Tế-Túc ta sẽ phong cho ngươi chức Thượng-khanh . Vậy ngươi có kế

chi chăng ?

Ung-củ suy nghĩ một lúc rồi nói :

- Xứ Đông-giao bị quân Tống cướp phá, dân-t.nh đang đói khổ, nay Chúa-công sai Tế-Túc

đến đó phát chẩn chiêu an. Tôi lợi dụng cơ hội ấy đ.i rượu tiễn hành, bỏ thuốc độc vào ly rượu

mà giết đi là xong.

Trịnh lệ-công nói :

- Kế ấy rất hay, song phải cẩn mật lắm mới được.

Ung-củ về nhà, nghĩ đến vợ là Tế-thị trong l.ng áy-náy không an , mặt mày có vẻ lơ láo.

Tế-thị thấy thế hỏi :

- Hôm nay trong triều có việc g. quan hệ không ?

Ung-củ lắc đầu, đáp :

- Không có việc g. cả.

Tế-thị không tin, gạn hỏi nhiều lần :

- Vợ chồng ở với nhau đ. lâu lẽ nào không biết .. Nếu tướng-quân có điều g. lo lắng xin cho

thiếp biết, may ra thiếp có thể giúp được phần nào chăng.

Ung-củ cực chẳng đ. phải nói :

- Chúa-công muôn sai nhạc phụ ra Đông-giao mà ủy lạo dân chúng. Lại khiến tôi dâng rượu

tiễn hành để chúc thọ nhạc-gia.

Tế-thị hỏi :

- Dưng rượu để chúc thọ nhạc-gia việc g. tướng quân lại lo lắng như vậy. Thiếp tưởng trong

triều có điều chi rắc-rối mà tướng quân không muốn cho thiếp biết.

Ung-củ nói :

- Không có việc g. cả. Sai nhạc-phụ đến Đông-giao, chi là mệnh-vua, phu-nhân chớ hỏi

nhiều.

Thái độ và lời nói của Ung-củ làm cho Tế-thị càng nghi ngờ thêm, mới lập kế phục rượu cho

Ung-củ uống thật say, rồi đợi lúc Ung-củ đang ngủ mơ màng, đập mạnh vào vai hỏi lớn :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 97 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 11. YÃCöng-lao , Töæng Trang-cöng Àoâi Cuãa

giïæt RïèUng, Trõnh Tïæ-tuác Àuöèi Vua

- Này, Chúa-công sai mày giết Tế-Túc mà mày lại quên rồi sao ?

Trong lúc đang ngũ, Ung-Củ giật m.nh đáp :

-

Tề thị đứng nh.n chồng mà đôi d.ng nước mắt chảy r.ng r.ng .

Rồi nàng tự nghĩ :

- Có thể như thế được sao ? Hay chàng đ. v. hoảng hốt mà nói sằng .

Sáng ngày, Tế-thị nói với Ung-củ :

- Tướng-quân có . muốn giết phụ-thân, việc ấy tôi đ. r. .

Ung-củ giựt m.nh nh.n vợ nói :

- Ấy chết ! ta có bao giờ dám làm điều vô đạo ! Sao phu-nhân lại nghĩ thế .

Tế-thị nói :

- Đem hôm qua tướng-quân say rượu đ. nói rỏ thiếp rồi bây giờ c.n giấu làm chi.

Ung-củ rướm mồ hôi trán, nh.n vợ, nói :

- Nếu quả có việc ấy th. phu-nhân nghĩ thế nào ?

Tế-thị ngao ngán thở dài. Rồi như để soi sáng tấm l.ng ác hiểm của chồng, nàng giả vờ nói

:

- Đ. lấy chồng th. theo chồng, tướng quân hỏi làm g. câu ấy !

Ung-củ nghe vợ nói mừng rỡ, đem đầu đuôi câu chuyện thuật lại một

.

Tế-thị nói :

- Phụ thân thiếp là một kẻ đa mưu, túc trí, e không dám đi, xin cho thiếp vào tư-dinh xét

thử t.nh . như thế nào.

Ung-củ mừng rỡ nói :

- Nếu việc thành tôi được lên chức Thượng-khanh th. phu-nhân cũng được vinh hiển trọn

đời.

Tối hôm ấy, Tế-thị ghé về tư-dinh thăm mẹ.

Tế-Túc phu-nhân thấy con về, mừng rỡ hỏi :

- Lâu nay con vẫn được mạnh giỏi chứ ?

Tế-thị không đáp, buồn-b. hỏi mẹ :

- Chồng với cha nên trọng đàng nào hơn ?

Câu hỏi lạ lùng ấy làm cho Tế-Túc phu-nhân ngạc nhiên nói :

- Sao con lại hỏi vậy . Chồng với cha đàng nào mà chẳng trọng .

Tế-thị nói :

- Nhưng nếu gặp trường hợp giữa cha và chồng có điều mâu thuẩn nhau th. nên trọng đàng

nào ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 98 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 11. YÃCöng-lao , Töæng Trang-cöng Àoâi Cuãa

giïæt RïèUng, Trõnh Tïæ-tuác Àuöèi Vua

Tế-Túc phu-nhân nói :

- Cha mẹ do trời định, vợ chồng do người định. Mất chồng có thể lấy chồng khác, c.n mất

cha không thể t.m một người cha khác được.

Tế-Túc phu-nhân nói vừa dứt lời, Tế-thị khóc oà, bước tới ôm mẹ, nói :

- Hôm nay con quyết v. cha mà không v. chồng.

Đoạn đem hết chuyện Ung-củ kể lại cho mẹ nghe.

Tế-Túc phu nhân kinh-h.i lập tức đem nói lại với chồng.

Tế-Túc cau mày, nh.n con gái m.nh như đắn-đo với bao . nghĩ:

Qua một lúc, Tế-Túc nói :

- Việc nầy chớ tiết lậu ra ngoài, để mặc ta định liệu.

Sáng hôm sau, Trịnh lệ-vương sai Tế-Túc đến Đông-giao, và Ung-củ bày tiệc tiễn hành, đưa

đón rất trọng thể.

Tế-Túc về nhà sửa soạn hành-trang, rồi sai Công-tử Ất đem một trăm quân giáp-sĩ phục nơi

quán-địch, chờ Ung-củ đến.

Chẳng bao lâu, Ung-củ đem ba tên quân hầu đến đó.

Tế-Túc nói :

- Ta đi đây chỉ v. việc nước ngươi bày vẽ đưa đón làm g. ?

Ung-củ nói :

- Nhơn tiết xuân mát mẻ, con có chén rượu tiễn mừng, xin nhạc-phụ tường định con rể .

Tế-Túc một tay bưng chén rượu , một tay nắm lấy Ung-củ, nói :

- Đây là . vua hay t.nh của ngươi đối với ta ?

Ung-củ cúi đầu nói :

- Đây là l.ng thành kính của con mà chồng họp the của vua nữa .

Tế-Túc hét lên :

- Khốn nạn ! Dám phản-phúc với ta như thế sao ?

Liền hô quân giáp sĩ bắt Ung-Củ trói lại.

Ung-củ mặt mày biến sắc , kêu cứu ầm ĩ.

Trịnh lệ-Công sai một đoàn ngự lâm quân đến cưu ứng, nhưng bị Công-tử Ất đánh đuổi chạy

dài.

Tế-Túc truyền đem Ung-củ ra chém lập tức.

Trịnh lệ-Công hay được tin, than rằng :

- Ôi thôi ! việc đ. đến thế nầy, Tế-Túc ắt không dung ta !

Than rồi, liền thu xếp hành-trang, bỏ cả cung điện, giang sơn lén trốn qua nước Sái tị-nạn ,

mà l.ng vẫn thắc-mắc , chưa biết v. đâu âm mưu bại lộ .

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 99 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 11. YÃCöng-lao , Töæng Trang-cöng Àoâi Cuãa

giïæt RïèUng, Trõnh Tïæ-tuác Àuöèi Vua

M.i về sau, Trịnh lệ-công hay được chuyện Ung-củ nói với vợ, buồn b. than thầm :

- Việc lớn của nước mà đem cho đàn bà hay, tránh sao khỏi thất bại .

Sau khi giết được Ung-củ và nghe tin Trịnh-đột bỏ trốn, Tế-Túc cho người sang nước , Vệ

rước Trịnh chiêu-công tức Thế-tử Hốt về nước phục-nghiệp.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 100 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 12

Tuyên-công Dâm Loạn Lập Tân-đài

cừ-di Âm Mưu Tôn Vua Khác

Nhắc lại việc trước nơi nước Vệ.

Vệ tuyên-công vốn là kẻ ham dâm dục, lúc chưa lên ngôi đ. tư thông với vợ lẻ của cha là

nàng Di-khương sanh được một trai, tên Cấp-Tử.

Sau khi lên ngôi lại phong cho Cấp-tử làm Thế-tử, giao cho Công-tử Chức trông nom.

Khi Cấp-Tử lên mười sáu tuổi, Vệ tuyên-công cho người sang hỏi con gái Tề hi-công về làm

vợ Cấp-Tử. Lại được nghe con gái của Tề-hầu nhan sắc tuyệt trần, hoa nhường nguyệt thẹn , Vệ

tuyên-công đem l.ng ham muốn.

Tuy-nhiên đ. trót lỡ cưới người đẹp cho con trai m.nh, c.n biết nói năng làm sao, bèn nghĩ

ra một kế .

Vệ tuyên-công cất một cái đài thật đẹp nơi mé sông Tân-kỳ, đặt tên là Tân-đài rồi sai Cấp-Tử

làm sứ-giả sang nước Tống để có cơ hội đoạt vợ của con.

Cấp-tử ra đi chưa bao lâu, Vệ tuyên-công sai Công-tử Tiết qua Tề rước nàng Khương-thị về

Tân-đài.

Rồi từ đó ăn ở với Khương-thị, coi như vợ m.nh. Nàng ấy tức là nàng Tuyên-khương.

Cấp-Tử đi sứ về vào yết-kiến Vệ tuyên-công.

Vệ tuyên-công khiến Cấp-Tử đến Tân-đài ra mắt Khương-thị, và gọi Khương-thị bằng kế-mẫu.

Cấp-Tử vốn là con hiếu thảo, dù hành động Vệ tuyên-công có bỉ-ổi, Cấp-Tử cũng không lấy

thế mà oán trách cha.

Từ ngày lấy được Tuyên-khương, Vệ tuyên-công say mê sắc-dục, đêm ngày ở m.i nơi Tân-đài

không ngó ngàn đến Di-khương nữa.

Cách ba năm sau, Tuyên-khương sanh đặng hai trai là Công-tử Thọ và Sóc .

Nàng Di-Khương bị thất sủng, Vệ tuyên-công cũng không c.n thương Cấp-Tử nữa. Bao nhiêu

sự say sưa đối với Di-khương đổ dồn về Tuyên-khương th. bao nhiêu t.nh thương đối với Cấp-Tử

cũng đổ dồn về Thọ và Sóc hết.

Vệ tuyên-công quyết định sau nầy truyền ngôi cho Công-tử Thọ .

101

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 12. Tuyïn-cöng Dêm Loaån Lêåp Tên-àaâi

cûâ-di Êm Mûu Tön Vua Khaác

Thọ và Sóc tuy anh em ruột, nhưng tâm-tính rất khác nhau . Thọ th. tánh hiền hậu, nhân

từ, thương yêu Cấp-Tử như người anh ruột, c.n Sóc th. độc ác, hiểm-hóc, chẳng những ghét

Cấp-Tử mà c.n ghét cả Thọ nữa. Sóc muốn tiếm ngôi của Thọ sau nầy, nên định . trước tiên hại

cho được Cấp-Tử rồi sau mới lập mưu hại Thọ .

Một hôm, Sóc nói với mẹ :

- Nay tuy thân phụ rất thương yêu mẹ con ta, song Cấp-Tử là anh, chúng con là em , sau này

Cấp-Tử thế nào cũng được nối ngôi. Hơn nữa, v. mẹ mà Di-khương bị vua bạc đ.i nếu sau nầy

Di-Khương được lên làm Quốc-mẫu, th. mẹ con ta không tránh khỏi tai vạ .

Nàng Tuyên-khương tâm trạng trước kia khác, bây giờ khác .

Trước kia hy-vọng làm vợ Cấp-Tử, nên muốn mua chuộc l.ng Vệ tuyên-công để sau nầy

truyền ngôi lại cho Cấp-tử mà vợ chồng vui hưởng phú qu.. Bây giờ th. đ. có hai con với Vệ

tuyên-công, hy-vọng ấy đâu c.n nữa, nên bàn mưu với Sóc để hại Cấp-tử. V. vậy thỉnh thoảng

có những lời dèm pha, xoi bói.

Ngày kia, nhằm ngày sanh nhựt của Cấp-Tử, Công-tử Thọ làm tiệc rượu chúc mừng, có

Công-tử Sóc dự.

Trong bữa tiệc Công-tử Thọ chuyện tr. rất thân-mật.

Sóc tỏ . khó chịu, thoái thác lui về , trong l.ng rất căm phẩn.

Về đến cung, Sóc làm bộ khóc lóc, nói với mẹ :

- Con v. l.ng tốt mà dự tiệc với Cấp-tử , thế mà Cấp-Tử lúc say rượu lại giở tr. đùa, gọi con

bằng con và nói :

- Mẹ của mày tức là vợ của ta, mày phải gọi ta bằng cha mới phải .

Con rất lấy làm xấu hổ, xin mẹ xét nghĩ.

Tuyên-khương tin là thực, chờ Vệ tuyên-công vào cung, khóc lóc thuật lại mọi điều , lại nói

thêm rằng :

- Cấp-tử cố t.nh muốn làm nhục thiếp nên đ. có lúc nói nhiều câu lỗ m.ng.

Vệ tuyên-công hỏi :

- Thằng súc sanh ấy đ. nói những lời g. phạm đến ái-khanh ?

Tuyên-khương sụt-sùi nói :

- Thiếp được nghe nó nói rằng : Mẹ ta là Khương-di vợ của ông nội ta, mà phụ-thân ta c.n

lấy làm vợ được thay, huống hồ Tuyên-khương là vợ của ta mà ta không lấy được sao ! Nay ta

chỉ cho phụ-thân ta mượn đỡ mà thôi. Ngày nào đó ta sẽ lấy lại, và lấy luôn cả ngôi nước Vệ

nữa.

Vệ tuyên-công nghe nói cả giận, kêu Công-tử Thọ vào hỏi.

Công-tử Thọ nói :

- Tâu phụ-thân, Cấp-Tử là đưa con chí hiếu, chẳng bao giờ lại có những lời nói lỗ m.ng như

thế đâu .

Vệ tuyên-công không biết phải phân xử lẽ nào, bèn đ.i Khương-di đến trách mắng đủ điều.

Khương-di đau đớn, không chịu nổi, thắt cổ tự-vận.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 102 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 12. Tuyïn-cöng Dêm Loaån Lêåp Tên-àaâi

cûâ-di Êm Mûu Tön Vua Khaác

Cấp-tử quá thương mẹ, nhưng không dám nói ra, chỉ ôm bụng khóc thầm.

Giết được Khương-di, mẹ con Công-tử Sóc vẫn chưa thôi, ngày đêm ép buộc Vệ tuyên-công

phải làm cách nào giết cho được Cấp-Tử mới nghe.

Vệ tuyên-công nói :

- Cấp-Tử không có tội chi, nếu đem giết đi thiên-hạ sẽ chê cười.

Tuyên-khương nói :

- Khương-di thác oan, thế nào Cấp-tử cũng v. mẹ mà trả thù, nếu Chúa-công không giết

Cấp-tử, mẹ con tôi không làm sao ở trong cung nầy được.

Vệ tuyên-công cực chẳng đ. phải nghe theo, t.m cách giết Cấp-Tử cho ổn-thỏa để che mắt

thiên hạ.

Gặp lúc Tề hi-công cho người sang mượn quân nước Vệ.

Vệ tuyên-công mới bày mưu với Công-tử Sóc sai Cấp-tử cầm cờ tiết trắng đi sứ nước Tề, rồi

cho v. sĩ phục giữa đường mà giết.

Công-tử Sóc được kế rất mừng, triệu-tập bọn côn-đồ, dặn đến núp nơi Sằng giả là chỗ đường

thủy giáp liền với đường bộ . Hễ thấy có người cầm cây cờ trắng đi ngang qua là nh.y ra giết

lập tức.

Sắp đặt xong Công-tử Sóc trở về cung thuật lại với Tuyên-Khương hay .

Tuyên-khương mừng rỡ vô cùng.

Công-tử Thọ thấy mẹ m.nh mặt mày hớn hở, sanh nghi, d. hỏi sự t.nh .

Tuyên-khương ngỡ là Công-tử Thọ cũng đ. biết việc ấy nên không hề giầu diếm g. cả, nói

r. sự việc.

Công-tử Thọ thất kinh, nhưng biết rằng âm mưu đ. định sẳn dù can gián cũng chẳng ích

chi, bèn lén qua nói với Cấp-tử .

Cấp-Tử ngồi thẩn-thờ không đáp.

Công-tử Thọ nói :

- Đường đi từ đây sang Tề thế nào cũng phải qua Sằng-giả, mà đ. qua đó tánh mạng anh ắt

dữ nhiều lành ít. Chi bằng trốn sang nước khác rồi sẽ lo toan.

Cấp-Tử đáp :

- Đạo làm con, nếu không nghe lời cha mẹ đâu c.n là hiếu thảo. Vả lại, nếu Phụ-vương đ.

có . muốn ta chết th. dẫu có sống cũng chẳng ích chi .

Nói xong, sửa soạn hành trang, từ biệt Công-tử Thọ, xuống thuyền đi theo đường thủy.

Công-tử Thọ khuyên can đến bực nào Cấp-Tử cũng không nghe .

Công-tử Thọ đứng nh.n theo, đôi d.ng lệ không vơi, nghĩ thầm :

- Anh ta quả là một người hiếu-hữu, nếu để anh ta chết sau nầy mặt mũi nào mà ta nối ngôi.

Vả lại trong hoàn cảnh này chỉ có cái chết của ta , may ra mới đánh thức được l.ng thương xót

của cha mẹ ta, đem lại một gia đ.nh thảo thuận được.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 103 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 12. Tuyïn-cöng Dêm Loaån Lêåp Tên-àaâi

cûâ-di Êm Mûu Tön Vua Khaác

Nghĩ rồi liền dọn một chiếc thuyền, đem đũ vật thực gọi vài tên tùy tùng bảo chèo theo

cho kịp thuyền của Cấp-Tử để cùng dự tiệc rượu tiễn biệt. Chẳng bao lâu hai thuyền gặp nhau,

Công-tử Thọ gọi Cấp-Tư sang thuyền m.nh.

Cấp-Tử nói :

- Anh đi đường xa, em muôn dâng cho anh một chén rượu tiễn hành, để tỏ t.nh mong nhớ.

Nói rồi rót một chén rượu đầy dâng cho Cấp-tử.

Nhưng vừa l.ng chén chưa kịp nói th. nước mắt đ. tuôn tràn, chảy vào ly rượu .

Cấp Tư vội v. bưng chén rượu uống một hơi cạn chén.

Công-tử Thọ sụt sùi nói :

- Em khóc làm cho nước mắt nhỏ vào rượu thực là vô lễ .

Cấp-Tử nói :

- Anh chỉ muốn uống những giọt nước mắt ấy để được giữ m.i vào l.ng tấm thâm t.nh của

em.

Thọ rót thêm một chén nữa trao cho Cấp-Tử .

Hai anh em vừa uống, vừa khóc.

Nước mắt càng h.a với rượu bao nhiêu th. rượu càng nồng bấy nhiêu.

Công-tử Thọ cốt phục rượu cho Cấp-Tử thực say , nên một lúc sau Cấp-tử say mèm nằm vật

xuống khoan thuyền ngủ thiếp.

Công-tử Thọ ôm anh khóc một lúc lâu, rồi bảo bọn thủ-hạ :

- Lệnh vua phải đi gấp mà anh ta say nên trể nải vậy ta phải đi thế mới được .

Nói rồi cầm cây cờ trắng cắm lên mũi thuyền m.nh, và viết một bức thư, dặn tên quân hầu

lúc nào Cấp-Tử tỉnh dậy sẽ đưa.

Đoạn Công-tử Thọ cứ thẳng đường cho thuyền đến Sằng-giả.

Vừa đến nơi, bọn côn-đồ thấy có ngọn cờ trắng, kéo nhau chạy ào ra bắt.

Công-tử Thọ đứng dậy chỉ vào mặt bọn chúng mắng lớn :

- Ta là Cấp-tử, Thế-tử nước Vệ, phụng mệnh sang nước Tề đi sứ , sao chúng bây dám cản trở

.

Bọn côn-đồ nói :

- Ngươi đ. là Cấp-Tử th. đừng có xưng hô làm g. cho uổng tiếng. Chúng ta tuân lệnh Vệ-hầu

ra đây lấy đầu ngươi.

Nói xong, bọn côn-đồ áp lại, chém đầu Công-tử Thọ, bỏ vào một cái hộp rồi đoạt lấy cờ tiết

mang về.

Bọn gia-đinh theo hầu Công-tử Thọ sợ hải , chạy tán loạn.

C.n Cấp-Tử khi tỉnh rượu, mở mắt ra không thấy Thọ đâu, lại nhận được bức thư, trong l.ng

hoảng-hốt.

Mở thư ra xem, trong thư chỉ thấy một hàng chữ như sau :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 104 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 12. Tuyïn-cöng Dêm Loaån Lêåp Tên-àaâi

cûâ-di Êm Mûu Tön Vua Khaác

- Em đi thay anh , anh t.m nơi lánh nạn .

Cấp-Tử khóc oà, vội-v. bảo bọn tùy tùng :

- H.y chèo thuyền đi cho mau, kẻo chúng lầm mà giết mất em ta .

Bọn tùy-tùng tuy không hiểu g. cả, nhưng cũng cố sức chèo đi rất mau.

Thuyền lướt sóng, dưới ánh trăng vằng-vặc, lăn tăn trên mặt sông đài, cảnh vật êm đềm

nhưng l.ng người rộn r..

Cấp-tử chỉ nghĩ đến sinh mạng em m.nh, nên hối thúc liên

làm cho mấy tên quân chèo thuyền mệt không kịp thở.

Một lát sau, thấy đàng xa có bóng thuyền nhấp nhô, Cấp-tử mừng rỡ, hét to :

- Em ta c.n sống ! Thật l.ng trời không phụ !

Một tên quân hầu đưa mắt nh.n một lúc rồi nói :

- Thưa Thế-tử, thuyền đó đang đi tới phía chúng ta !

Cấp-Tử ngơ-ngác, chưa biết thế nào, th. chiếc thuyền nọ đ. từ đàng xa phăng phăng rẽ nước

đi đến.

Trên thuyền không thấy Công-tử Thọ, chỉ thấy một bọn côn-đồ, gươm giáo sáng l.a.

Cấp-Tử l.ng nghi ngại, hỏi :

- Các ngươi phụng mệnh Chúa-công đ. làm xong nhiệm-vụ chưa ?

Bọn côn-đồ nghe hỏi, tưởng người của Công-tử Sóc sai đến tiếp-ứng nên bưng chiếc hộp có

đựng đầu của Công-tử Thọ đưa ra và nói :

- Chúng tôi đ. thành công.

Cấp-Tử vừa cầm đến chiếc hộp vùng ng. ra, khóc to, nói :

- Ôi thôi ! c.n g. em ta nữa !

Bọn côn-đồ ngơ ngác đưa mắt nh.n nhau.

Cấp-Tử nói tiếp :

- Ta đây mới là Cấp-Tử, v. ta có tội nên cha ta sai giết, chớ Công-tử Thọ là em ta, nào có tội

chi .

Bọn côn đồ biết m.nh đ. giết lầm, thất kinh, nói nhỏ với nhau :

- Thế nầy th. phải giết cả nó nữa, mới chuộc nổi tội chúng ta đ. lầm lẫn.

Nói xong, bọn côn đồ áp lại chặt đầu Cấp-tử, bỏ chung vào một hộp, rồi chèo thuyền đi, để

mặc cho bọn quân hầu của Cấp-tử ngồi run rẩy trong thuyền, mặt mày tái ngắt.

Về đến thành Vệ, bọn côn đồ đem chiếc hộp và cờ trắng vác dâng cho Công-tử Sóc , kể lại sự

giết lầm, và rất lo sợ Công-tử Sóc trách-phạt.

Chẳng dè Công-tử Sóc đ. không giận mà lại c.n vui mừng, đem vàng lụa thuởng cho bọn

chúng rất trọng hậu, rồi vào cung nói với mẹ.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 105 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 12. Tuyïn-cöng Dêm Loaån Lêåp Tên-àaâi

cûâ-di Êm Mûu Tön Vua Khaác

Tuyên-khương buồn vui lẫn lộn. Buồn v. mất con, vui v. đ. biết được Cấp-Tử, trừ được hậuhọa

cho m.nh. V. biết Vệ tuyên-công thương yêu Công-tử Thọ, nên Tuyên-khương bảo Sóc h.y

khoan cho Vệ tuyên-công biết .

Sau người nước Vệ có làm thơ vịnh hai anh em Cấp-Tử và Thọ rằng :

Hai chiếc đầu rơi, một mối t.nh

Hồn oan ôm hận khóc xuân xanh.

L.ng cha ví có không thương xót

Thà chết cho tr.n nghĩa đệ huynh.

Nguyên trước kia Vệ tuyên-công có ủy thác Cấp-tử cho Công-tử Tiết để lên ngôi c.n Công-tử

Thọ cũng được uỷ thác cho Công- tử Chức, nay hai người nghe được tin dữ, liền họp nhau vào

tâu với Vệ tuyên-công.

Vệ tuyên-công tuy ghét Cấp-Tử song rất yêu Thọ, nên sau khi nghe Thọ chết , l.ng bàng

hoàng đau đớn, nằm vật xong long sàng than rằng :

- Ôi ! Chính con Tề-nữ đ. hại nhà ta rồi.

Liền cho đ.i Công-tử Sóc vào khiển trách.

Công-tử Sóc chối dài.

Từ đó , Vệ tuyên-công buồn rầu sanh bịnh.

Mỗi khi nằm mê lại thấy Di-khương , Cấp-Tử và Thọ hiện đến trước mặt khóc than.

Cách nữa tháng sau Vệ tuyên-công tạ thế.

Công-tử Sóc lên nối ngôi, tức là Vệ huệ-công.

Vệ huệ-công lên ngôi chưa được ba ngày đ. cách chức Công-tử Tiết và Chức .

Hai người nầy oán hận vô cùng chờ dịp trả thù cho Công-tử Thọ và Cấp-Tử.

C.n Công-tử Ngoạn là anh của Vệ huệ-Công không chịu phục bỏ trốn sang Tề trú-ẩn.

Từ hôm Vệ huệ-Công bị quân Trịnh đánh tan-tành, l.ng oán-hận Trịnh lệ-Công không xiết,

xảy nghe có sứ Trịnh đến, mới hay Trịnh lệ-công đ. bỏ ngôi mà trốn, và sứ nước Trịnh đến xin

rước Trịnh chiêu-công tức là Thế-tử Hốt , về nước.

Vệ huệ-công cho vào.

Sứ nước Trịnh là Tế-Túc trông thấy Trịnh chiêu-công vội v. sụp lạy xin tội về việc phế lập

trước kia.

Trịnh chiêu-công tuy không bắt tội Tế-Túc, song đ. mất l.ng tin, tỏ ra l.nh đạm .

V. vậy sau khi Trịnh chiêu-công phục-nghiệp, Tế-Túc thường cáo bịnh ít vào triều.

Cao cừ-di cũng bị Trịnh chiêu-công oán ghét nên có . muốn giết Trịnh chiêu-công mà lập

Công-tử Vĩ .

Trịnh lệ-Công tức Công-tử Đột, từ ngày bỏ ngôi, trốn sang nước Sái, liền mượn người nói

với Đàn-Bá xin được dung thân nơi đất Lịch.

Đàn-Bá không chịu cho, nên Trịnh lệ-công mưu với người nước Sái giết Đàn-Bá đi, chiếm lấy

đất Lịch, rồi lo chiêu mộ binh sĩ định về đương đầu với Trịnh chiêu-công mà cướp ngôi Trịnh.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 106 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 12. Tuyïn-cöng Dêm Loaån Lêåp Tên-àaâi

cûâ-di Êm Mûu Tön Vua Khaác

Tế-Túc hay được tin ấy, l.ng lo sợ, vào triều tâu với Trịnh chiêu-công hay.

Trịnh chiêu-công liền khiến quan Đại phu Phô-hà đem quân đến đất Đại-lăng để ph.ng ngừa

việc binh biến.

Trịnh lệ-công d. biết, liệu thế khó bề khởi sự, bèn cho người sang nhờ Lỗ hoàn-công thương

thuyết với Tống trang-công nếu lần này giúp cho m.nh được về nước phục nghiệp sẽ nạp đủ đất

ba thành cùng lễ vật đ. hứa trước kia .

Lỗ hoàn-công liền sai sứ sang Tống .

Tống trang-công tuy việc cũ đ. mờ phai, song nghe nhắc đến động l.ng tham, liền kết liên

với Sái và Vệ để giúp Trịnh lệ-công.

Vệ huệ-công từ khi cho Tế-Túc rước Trịnh chiêu-công về nước m.i đến nay chưa thấy tạ ơn

m.nh l.ng hậm hực bèn nhận lời hợp binh với Tống trang-công, sang đánh Trịnh.

Hai Công-tử Tiết và Chức thấy vậy bàn với nhau :

- Nếu Vệ-Sóc định kéo binh sang Tống để đánh Trịnh, th. lúc nầy chính là lúc chúng ta có

thể báo thù cho Công-tử Cấp-tử và Thọ đó .

Công-tử Chức hỏi :

- Nếu phế được Vệ-Sóc th. nên đưa ai lên kế vị ?

Hai người đang bàn luận th. bỗng có quan Đại phu Ninh-quy vào thăm.

Hai Công-tử mời vào .

Ninh-quy nói :

- Nhị vị đ. quên việc Công-tử Thọ và Cấp-Tử trước kia sao ?

Công tử Chức đáp :

- Chúng tôi nào có quên đặng. Song chưa biết phải lập ai kế vị .

Quan Đại-phu Ninh-quy nói :

- Tôi xem trong hàng Công-tử chỉ có Kiềm-mâu là người hiền . Hơn nữa Kiềm-mâu là Ph.-m.

của nhà Châu, nếu lên ngôi ắt l.ng người chịu phục.

Ba người bàn xong lập lời ước thệ, rồi làm một tờ thông-báo , chờ cho Vệ huệ-công kéo binh

ra đi phao tin trong dân chúng rằng :

- Vệ huệ-công sang đánh Trịnh bị từ-trần, nên phải lập công-tử Kiềm-mâu lên thay .

Kế hoạch quả thành tựu.

Công-tử Kiềm-mâu tức vị, hạch tội Vệ-Sóc việc giết anh và làm cho Vệ tuyên-công v. buồn

rầu mà chết.

Đoạn thọ tang hai vị Công-tử Thọ và Cấp-Tử rồi cho sứ sang triều Châu báo tin việc phế lập

ấy.

Ninh-quy lại dẫn quân ra đóng nơi biên giới nước Vệ để chân đường Vệ-Sóc.

Công-tử Tiết muốn đem Tuyên-khương ra hài tội, nhưng Công-tử Chức can rằng :

- Tuyên-khương là em của vua Tề, nếu hành tội e mất việc giao hảo, chi bằng giữ niềm h.a

hiếu với Tề là hơn .

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 107 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 12. Tuyïn-cöng Dêm Loaån Lêåp Tên-àaâi

cûâ-di Êm Mûu Tön Vua Khaác

Bèn bàn với Kiềm-mâu cho Tuyên-khương ra ở một biệt cung, cấp lương bỗng hàng tháng.

Lỗ, Tống, Sái và Vệ bốn nước cũng đem binh đánh Trịnh, bị Tế-Túc cử binh chận nơi Đại-lăng

hiệp với Phô-hà mà chống giữ.

Bốn nước đánh không lại, phải rút binh về.

Vệ Sóc kéo binh về nữa đường, nghe tin hai Công-tử Tiết và Chức đ. lập Kiềm-mâu lên ngôi

liền bỏ sang nước Tề cầu viện.

Tề tương-công hay được việc ấy nói :

- Vệ-Sóc là cháu gọi ta bằng cậu lẽ nào ta lại không đem quân đi giúp.

Vệ Sóc khóc lóc nói :

- Nếu cháu được phục nghiệp tất cả vàng bạc châu báu trong nước Vệ , cháu xin dâng biếu

cho Quốc-trượng:

Tề tương-công rất mừng. C.n đang bàn bạc, bỗng có sứ nước Lỗ đến.

Nguyên v. trước đây Tề tương-công có sang cầu hôn nhà Châu, nên nhà Châu sai Lỗ hoàncông

đứng làm chủ hôn coi việc g. nàng Vương-cơ cho vua Tề. V. vậy, hôm nay Lỗ hoàn Công

mới đến.

Nghe nhắc đến Lỗ hoàn-công, Tề tương-công sực nhớ đến mấy lời hẹn ước riêng với em

m.nh là Văn-khương, đ. lâu chưa đặng gặp , lúc nầy cũng nên nhờ cơ hội Lỗ hoàn-công đến,

mà rước luôn nàng Văn-khương về Tề một phen. V. vậy lúc các quan Đại- phu hỏi thăm bao giờ

th. cử binh đánh Vệ ?

Tề tương-công nói :

- Kiềm-mâu là rể của Thiên-tử, c.n ta th. đang cầu hôn với vua nhà Châu, việc ấy phải thư

thả đ..

Tuy nhiên, Tề tương-Công lại sợ nước Vệ giết mất nàng Tuyên-Khương nên cho Công-tôn

Vô-Tri đem Công-tử Thạc về nước Vệ.

Lại dặn riêng Vô-tri bày cách cho Công-tử Thạc tư thông với Tuyên-khương, để ngày sau liệu

kế đem Vệ-Sóc về nước.

Công-tôn Vô-tri l.nh mạng dẫn Công-tử Thạc về Vệ, ra mắt Tân quân Kiềm-mâu.

Lúc ấy vợ Công-tử Thạc đ. qua đời .

Công-tôn Vô-tri bàn mưu với Công-tử Chức :

- Nếu ngài giúp cho việc nầy, ắt Tề-hầu mến phục mà hai nước giao h.a.

Công-tử Chức vẫn có . muốn giao hảo với Tề, lại ghét Tuyên-khương, muốn cho Tuyênkhương

mang tiếng với thiên hạ, nên chịu làm việc đó.

Về phần Công-tử Thạc nghĩ t.nh cha con, nên chẳng chịu.

Công-tử Chức bèn ép Công-tử Thạc uống rượu say rồi bắt bỏ vào ph.ng Tuyên-khương.

Gặp Tuyên-khương là người háo dâm, nên ép uổng Công-tử Thạc, cuối cùng phải mang tội

bất hiếu cùng cha .

Công-tử Thạc và Tuyên-khương kết làm vợ chồng, sau sanh đặng năm người con.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 108 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 12. Tuyïn-cöng Dêm Loaån Lêåp Tên-àaâi

cûâ-di Êm Mûu Tön Vua Khaác

Nhắc qua việc nước Trịnh, Tế-Túc đem quân ra đất Đại-lăng đương cự với Công-tử Đột, sau

khi các chư-hầu rút quân về hết mà Công-tử Đột vẫn đóng quân nơi đất Lịch, phá rối m.i.

Tế-Túc t.m hết kế để ngăn ngừa.

Ngày kia, Tế-Túc nhớ lại rằng trước kia nước Tề có thù với Công-tử Đột, trong lúc đánh nước

Kỷ, lại nghe nước Lỗ hiện đang đứng ra làm chủ-hôn cho nước Tề, bèn vào triều tâu với Trịnh

chiêu-công xin đem lễ vật qua Lỗ và Tề thông-biếu, để nhờ hai nước ấy giúp m.nh cự với Tống.

Trịnh chiêu-công y tấu.

Tế-Túc l.nh mạng ra đi.

Trong lúc Tế-Túc bận lo về việc trừ khử Công-tử Đột th. Cao-cừ-di trái lại âm-mưu muốn hại

Trịnh chiêu-công, nhưng v. sợ Tế-Túc là kẻ đa mưu nên chẳng dám thi hành .

Nay nhân dịp Tế-Túc đi xa liền sai người đi rước Công-tử Vĩ về nhà, rồi nhơn lúc Trịnh

chiêu-công đi tế lễ phục binh giết chết.

Công-tử Vĩ lên ngôi sai người sang nước Tề đ.i Tế-Túc về để cùng với Cao cừ-di lo việc

quốc-chánh.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 109 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 13

Lỗ-hầu Cùng Vợ Sang Tề

trịnh-vĩ , Chúa Tôi Bị Giết

Tề tương-công thấy sứ Trịnh là Tế-Túc đem lễ vật đến rất nhiều, nên tiếp đón niềm-nở. Kế nghe

việc Cao cừ-di giết Trịnh chiêu-Công lập Công-tử Vỉ , cả giận muốn hưng binh vấn tội. Nhưng

lại có tin vợ chồng Lỗ hoàn-công đ. sắp đến nước Tề.

Tề tương-công liền gác chuyện đánh Trịnh, thân hành qua sông Lạc-thuỷ đón tiếp.

Nguyên nàng Văn-khương nghe sứ Tề sang mời Lỗ hoàn-công, sực nhớ đến anh, nên xin với

Lỗ hoàn-công cho đi theo về thăm quê quán, Lỗ hoàn-Công vốn chiều vợ nên nhận lời.

Khi đến sông Lạc-thuỷ, vợ chồng Lỗ hoàn-Công đ. thấy Tề tương-công đón sẵn.

Hai bên tay bắt mặt mừng cùng nhau trở về Kinh-đô Lâm-tri .

Lỗ-hầu đặt bày chiếu mạng vua Châu , nghị việc hôn nhơn.

Tề hầu cảm động bày tiệc đ.i đằng rất trọng hậu.

Tiệc m.n Tề tương-công xin phép Lỗ hoàn-công đưa nàng Văn-Khương vào cung để thăm

viếng các cung phi.

Lỗ hoàn-công thuận . Tề tương-công dẫn Văn-khương vào trong một ph.ng kín đ. sắp đặt

sẵn , hai anh em uống rượu vui vầy rồi bày cuộc gió mưa .

Người sau có bài thơ cười Tề tương-công như vầy :

Khéo vẻ làm chi cái giống hề

Hôn quân dâm loạn nghỉ mà ghê

Gái xinh thiên-hạ, đời không thiếu

Mà lấy em m.nh chịu tiếng chê !

Sáng hôm sau mặt trời đ. cao, mà hai người vẫn c.n ôm nhau nằm ngũ m.i.

Lỗ hoàn-công ở ngoài đợi lâu quá, sanh buồn, lại có . nghi hoặc vợ m.nh, chẳng biết bên

trong cánh cửa cung thăm thẳm ấy có việc g. rối l.ng chăng ?

Mà dù có nghi hoặc cũng không làm sao hiểu thấu, khi mà tường cao v.i vọi, bức rèm châu

đ. khép cánh song thưa. Tuy-nhiên, l.ng thấy nao nao không thể nào chịu được .

110

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 13. Löé-hêçu Cuâng VúåSang Tïç

trõnh-vô , Chuáa Töi Bõ Giïæt

Lỗ hoàn-Công bèn cho người d. xét mới hay Tề tương-công chưa có Chánh phi, chỉ có Thứ-

phi là Liên-thị em họ của quan Đại-phu Liên-xứng, mà Tề tương-công đ. ghét bỏ từ lâu rồi.

Lại nghe nói đêm vừa rồi , chỉ có anh em Tề tương-công tư t.nh chứ không có phi tần nào

cả.

Lỗ hoàn-công uất hận vô cùng, bỏ ra ngoài thơ thẩn nơi hiên Tây , bỗng gặp Văn-khương từ

đàng xa lểnh-mểnh đi đến.

Lỗ hoàn-Công đưa mắt nh.n từ đầu đến chân, rồi nói :

- Đêm hôm ái-khanh uống rượu với ai ?

Văn-khương nũng-nịu đáp :

- Thần thiếp vui vầy với Liên-thị.

Lỗ hoàn-công hỏi :

- Vui đến bao lâu mới hết ?

Văn Chương đáp :

- Đ. lâu quá chưa gặp nhau, nên vui m.i cho đến lúc trăng lên đỉnh đầu mới thôi.

- Anh của phu nhân có đến đó dự tiệc chăng ?

- Không, anh tôi đâu có lại đó dự tiệc ?

- Chẳng lẽ anh em lâu ngày xa cách lại không cùng nhau uống một chén rượu cho vui sao ?

Văn-khương có vẻ lưỡng-lự, đáp :

- Lúc m.n tiệc, anh tôi có đến uống một chun rượu rồi đi ngay.

Xét thấy lời nói và thái độ Văn-khương có điều uẩn-khúc .

Lỗ hoàn-công lại càng nghi ngờ nói :

- Tiệc m.n sao ái-khanh không ra ngay c.n ở trong đó làm g. ?

- V. đêm khuya quá, thần thiếp thấy ra ngoài bất tiện.

- Thế th. ái-khanh đ. ngủ lại nơi đâu ?

- Trong cung thiếu g. nơi nghỉ ngơi , sao quân hầu lại hỏi lẩn-thẩn như thế ?

- Tại sao ái-khanh lại dậy trưa ?

- V. uống rượu quá say nên mệt mỏi, không thể dậy sớm nỗi .

- Ái khanh ngũ chung với ai ?

- Thần thiếp ngủ chung với mấy người cung nhân nơi Tây cung.

- C.n anh của ái-khanh ngủ ở đâu ?

Văn-khương sợ sệt, làm ra mặt giận đáp :

- Anh ngủ ở đâu làm sao em gái biết mà nói r. được !

Lỗ hoàn-công cũng giận dữ nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 111 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 13. Löé-hêçu Cuâng VúåSang Tïç

trõnh-vô , Chuáa Töi Bõ Giïæt

- Thế mà ta biết anh của ái-khanh đ. ngủ đâu và ngủ với ai rồi ? Ái khanh đừng có giấu

diếm làm g..

Văn-Chương hổ thẹn, khóc oà.

Lỗ hoàn-công l.ng đầy hậm hực nhưng biết m.nh đang ở trên đất Tề khó l.ng nói năng được

, nên vào từ gi. Tề tương-công về nước.

Tề tương-công nghỉ lại việc xấu của m.nh lấy làm hối-hận, sợ Lỗ hoàn-công hay được, nên

sai người tâm phúc là Thạch-chi Phân-Như theo d.i .

Phân-như trở về kể lại những lời c.i v. vừa rồi của vợ chồng Lỗ hoàn-công cho Tề tương-công

nghe.

Tề tương-công bối-rối, nói :

- Ta không ngờ Lỗ-hầu lại có thể biết được việc ấy. Như thiên hạ hay được th. việc cầu hôn

của ta với vua nhà Châu ắt bại sự .

Bèn khiến Phân-như đ.i Công-tử Bành-sinh đến dạy việc.

Công-tử Bành-sinh vào chầu, Tề tương-công nói:

- Nay ta muốn lập kế giết Lỗ-hầu, chẳng hay khanh có bằng l.ng giúp sức chăng ?

Bành-sinh ngạc-nhiên hỏi :

- Lỗ-hầu đến đây để làm chủ hôn cho Chúa-công, sao Chúa-công lại có . ấy ?

- Tề tương-công cực chẳng đ. phải đem câu chuyện m.nh thố lộ cho Bành Sinh biết.

Tuy không bằng l.ng hành-động của Tề tương-công, song Bành-sinh có cựu thù với Lỗ trong

lúc đánh nước Kỹ, bị Lỗ bắn trúng tim gần chết, nên nhận lời.

Tề tương-công cả mừng, đặt tiệc nơi quán địch sai người mời Lỗ hoàn-công đến dự trước khi

về nước.

Tề tương Công tiếp đ.i rất ân-cần, nhưng Lỗ hoàn-công mặt dàu dàu, ngồi gục đầu xuống

đất, không nói năng g. cả.

- Tề tương-công truyền cho bọn cung-nga mỹ-nữ rất đẹp, ca múa và dâng rượu.

Lỗ hoàn-công nhân lúc đau đớn trong l.ng cũng muốn dùng rượu để khuây khoả, nên lần

uống hết.

Đến lúc quá say, Lỗ hoàn-công không c.n biết g. nữa, nằm gục trên ngự-ỷ .

Tề tương-công liền sai Công-tử Bành-sinh ph. Lỗ hoàn-công lên xe, về sứ quán.

Bành-sinh ngồi bên cạnh, khi ra khỏi quốc môn vài dặm thấy Lỗ-hầu ngủ say .

Bành-sinh cho hai ngón tay vào cạnh sườn, bóp rất mạnh.

Lỗ hoàn-công bị g.y xương sườn, la lên một tiếng rồi hộc máu chết tươi.

Bành-sinh mới hô-hoán rằng Lỗ-hầu bị say rượu nên cảm gió mà chết.

Tề hi-công hay tin, giả cách khóc lóc thảm thương , cho người tẩn liệm theo vương lễ, rồi tin

về nước Lỗ.

Quân sĩ đi theo Lỗ hoàn-công trở về thuật lại chuyện vua nước Lỗ bị chết trên xe.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 112 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 13. Löé-hêçu Cuâng VúåSang Tïç

trõnh-vô , Chuáa Töi Bõ Giïæt

Quan Đại-phu Thân-nhu nói :

- Trong nước không nên để một ngày không có vua.

Công-tử Khánh-phủ nói :

- Tề-hầu vô đạo, loạn luân làm hại tính mệnh phụ-thân tôi, vậy để tôi cử đại binh sang vấn

tội mà báo thù.

Thi-bá can rằng :

- Việc nầy c.n ám muội, vả lại nước ta yếu, nước Tề mạnh, vị tất đ. trả được thù mà c.n

bươi tiếng xấu. Chi bằng viết thư sang Tề buộc Tề-hầu giết Bành-sinh đi. Nếu tướng Bành-sinh

chết sau nầy ta tính chuyện báo thù rất dễ.

Thân-nhu nói lại với Công-tử Khánh-phủ rồi sai Thi-bá viết thư đưa qua Tề.

Lúc đó Thế-tử Đồng đang cư-tang không k. tên, nên Thân-nhu đứng thay.

Thư ấy như sau :

Ngoại thần Thân-nhu kính gởi Tề-hầu ngự l.m. Chúa tôi vâng mệnh Thiên-tử qua quí-quốc

để bàn định việc hôn nhân không biết lâm bịnh thế nào mà chết trên xe. Đường xa cách trở , lại

nghe thiên-hạ đồn nhiều tiếng xấu, nước tôi thật lấy làm hổ thẹn. Nếu muốn giữ tiếng tăm, xin

hiền hầu h.y bắt Bành-sinh mà trị tội , nước tôi lấy làm may mắn.

Tề tương-công được thư, cho người gọi Bành-sinh đến.

Bành-Sinh cậy m.nh có công, ngang nhiên bước vào.

Sứ nước Lỗ cũng có nặt nơi đấy.

Tề tương-công làm mặt giận quở trách :

-Ta thấy Lỗ-hầu quá say nên sai ngươi ph. tá, ngươi lại không giữ g.n để Lỗ-hầu phải chết

như vậy tội thật đáng chém.

Nói xong hô vô sĩ trói lại, dẫn ra chợ mà gia-h.nh.

Bành-sinh uất hận hét lớn :

- Hôn quân ! Đ. dâm loạn với em gái m.nh, lập mưu giết Lỗ- hầu, lại c.n đổ lỗi cho ta sao ?

Dầu có chết, ta quyết làm quỉ , mà banh thây ngươi ra muôn mảnh !

Tề tương-công ngồi chết điếng.

Cả quân sĩ và triều thần ai nấy đều bụm miệng, nín cười.

Cách đó không lâu , Tề tương-công vào triều Châu xin cưới nàng Vương-cơ và làm ma chay

, đưa linh cửu Lỗ hoàn-công về nước .

C.n nàng Văn-khương v. hổ thẹn, ở luôn bên nước Tề không về nước Lỗ .

Lễ an táng vua Lỗ xong .

Thế-tử Đồng lên nối ngôi, tức là Lỗ trang-công.

Ngày Lỗ trang-công tức-vị, các quan đều chầu chực đủ mặt .

Lỗ trang-công hỏi :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 113 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 13. Löé-hêçu Cuâng VúåSang Tïç

trõnh-vô , Chuáa Töi Bõ Giïæt

- Phụ-thân ta trước kia vâng mệnh Thiên-tử đứng chủ hôn cho Tề tương-công, nay công việc

chưa thành mà tạ thế. Vậy chư khanh có . chi chăng ?

Thi-bá nói :

- Nước ta hiện có ba điều nhục. Điều thứ nhất là Tiên-công ta dẫu đ. an táng nhưng tiếng

xấu vẫn c.n. Điều thứ hai là Quốc-mẫu hiện nay lưu lại bên nước Tề, thiên hạ dị-nghị . Điều

thứ ba là nước ta có tang, không làm được trọng trách của Thiên-tử đ. uỷ thác.

Lỗ trang-công nghe nói buồn b. hỏi :

- Ba điều nhục ấy có cách nào rửa được chăng ?

Thi-bá nói :

- Điêu thứ nhất muốn cho Tiên-công dưới suối vàng được hài l.ng th. phải làm cho danh tiết

của Tiên-công được vẻ-vang. Trước kia Tiên-công lên ngôi chưa đặng vương-mạng, bây giờ cũng

nên nhân dịp chủ-hôn mà xin vương-mạng cho Tiên-công. Điều thứ hai nên rước quốc-mẫu về

mà phụng-dưỡng . Điều thứ ba là việc chủ-hôn thực khó lưỡng-toàn. Nay phải cất một nhà quán

địch nơi ngoài đồng rồi rước Công-chúa Vương-cơ đến nhà ấy mà đưa sang Tề .

Chúa-công cáo tang không đến. Làm như vậy, trên không nghịch chỉ vua, dưới không mích

l.ng các chư-hầu, mà cũng hợp với vương lễ nữa.

Lỗ trang-công khen lời của Thi-bá rất phải liền sai quan Đại-phu Chuyên tôn-sính sang triều

Châu đón Công-chúa Vương-cơ, và luôn tiện xin vua Châu phong cho Lỗ hoàn-công.

Vua nhà Châu chuẩn tấu, bèn sai sứ qua nước Lỗ để ban áo m.o cho Lỗ hoàn-công.

Châu-công Hắc-kiên l.nh mạng xin đi.

Châu trang-vương không đồng ., sai quan Đại-phu Vinh-Thúc qua Lỗ.

Sở dĩ Châu trang-vương không muốn Châu-công Hắc-kiên ra ngoài nước là v. Châu trangvương

có một người em tên Vương tử-khắc, trước kia Châu hườn-vương c.n sống có lời phú-thác

cho Châu-công Hắc-kiên, nay sợ Châu-công Hắc-kiên liên kết với các ngoại-bang tạo nên vây

cánh .

Hắc-kiên thấy Châu trang-vương không muốn cho m.nh đi sứ , hiểu ngay nội-., đêm ấy qua

dinh Vương tử-khắc kể tỏ sự t.nh.

Vương tử-khắc nói :

- Đ. bị nghi ngờ th. làm cách nào thoát khỏi tai nạn ?

Châu-công Hắc-kiên nói :

- Nếu đ. bị vua nghi ngờ th. tai nạn không tránh khỏi, chỉ có cách sớm liệu là hơn.

Đoạn Hắc-kiên bàn mưu , nhân đám cưới của Vương-Cơ mà nổi loạn, cướp ngôi Châu trangvương.

Quan Đại-phu Tần-Bá biết được liền đem thuật lại với Châu trang-vương.

Châu trang-vương nổi giận bắt Châu-công Hắc-kiên đem chém, và dẫn quân bao vây tư dinh

bắt Vương tử-khắc.

Nhưng Vương tử-khắc hay tin trốn qua nước Yên tị nạn.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 114 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 13. Löé-hêçu Cuâng VúåSang Tïç

trõnh-vô , Chuáa Töi Bõ Giïæt

Quan Đại-phu Chuyên tôn-Sính được phụng mạng đưa Công-chúa Vương-cơ sang Tề, rồi lại

được Lỗ trang-công ủy-nhiệm rước nàng Văn-khương về Lỗ.

Tề tương-công bịn rịn không nỡ để nàng Văn-khương trở về nhưng v. sợ dư-luận thành thử

cuối cùng phải gạt lệ chia ly.

Văn Chương buồn tủi lên đường, l.ng đầy hổ thẹn.

Khi qua đến đất Chướng, nơi biên giới Tề-Lỗ, thấy phong cảnh tốt tươi, muôn hoa tươi đẹp,

Văn-khương nghĩ thầm :

-Đ. trót lầm lỗi, nay về Lỗ làm g. . Đất nầy không thuộc Lỗ, cũng không phải Tề thế th. ta ở

đây mà dung thân cho an phận.

Nghĩ rồi cho bọn tùy tùng về tâu lại với vua Lỗ rằng :

- Gái góa bụa nầy muốn t.m chỗ thanh tịnh ở cho an nhàn . Lúc nào sắp chết mới về cung.

Bọn tùy tùng trở về tâu lại.

Lỗ trang-công biết mẹ m.nh hỗ thẹn mà không về nước nên khiến cất một nhà quán nơi

Chức-khâu để Văn-khương yên trú.

Từ đó, Văn-khương vui với phong cảnh mà khuây khỏa mảnh hồng-nhan.

Nhắc qua Tề tương-công từ khi âm-mưu giết Lỗ hoàn-Công, người trong nước đều cho là vô

đạo, tiếng xấu đồn khắp xa gần . Nay tuy cưới được Công-chúa Vương-cơ đem về nhưng miệng

đời vẫn chưa thôi mai mỉa. Muốn trấn áp l.ng dân, Tề tương-công dự tính phải ra oai làm một

vài việc đại nghĩa, để nâng phẩm giá của m.nh.

Tề tương-công nghĩ ngay đến nước Vệ và Trịnh, hai nước ấy có việc soán nghịch . Nhưng vua

nước Vệ lại là ph. m. của vua, chỉ có nước Trịnh là có thể đánh được, song chưa chắc đ. thắng.

Tề tương-công nghĩ ngay một kế, sai sứ sang mời Trịnh-vĩ đến phó hội nơi đất Thủ-chỉ.

Công-tử Vĩ được lời mời có . mừng thầm, nói :

-Tề-hầu chịu giao-hảo với ta th. cơ-nghiệp ta sẽ vững bền.

Bèn đ.i Cao cừ-di và Tế-Túc , khiến theo bảo giá.

Tế-Túc cáo bịnh, từ chối.

Cao cừ-di ph. Công-tử Vĩ lên xe, chúa tôi cùng khởi hành rất vui vẻ.

Tế-Túc ung dung trở về dinh, gặp Nguyên-phồn đón lại hỏi :

- Chúa-công sang phó hội với Tề, v. cớ g. ngài lại cáo bịnh mà không theo ph.

Tế-Túc mỉm cười đáp :

- Vua Tề là một kẻ loạn-dâm, tàn bạo. Trước kia Tiên-công ta v. có công lớn nên Tề mới khâm

phục mà giao hảo . Nay bỗng dưng mời Chúa-công đi phó hội, tôi e không khéo cả vua tôi đều

bị giết.

Nguyên-phồn nghe nói trố mắt nh.n Tế-Túc hỏi :

- Ngài đoán thực như thế sao ?

Tế-Túc đáp :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 115 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 13. Löé-hêçu Cuâng VúåSang Tïç

trõnh-vô , Chuáa Töi Bõ Giïæt

- Việc đó xảy đến không bao lâu, ngài cứ chờ đợi kết quả sẽ r..

Nguyên-phồn hỏi :

- Nếu quả đúng như lời ngài th. nước Trịnh sẽ về tay ai ?

Tế-Túc nói :

- Tất nhiên sẽ về Công-tử Nghi. Công-tử Nghi là người qu.-tướng, trước kia Tiên-công thường

vẫn nói thế.

Nguyên-phồn nói :

- Người ta cho rằng ngài là một kẻ tiên tri , nếu việc nầy quả đúng như lời th. tôi mới tin .

Dự đoán của Tế-Túc quả không sai.

Trước ngày phó hội, Tề tương-công đ. đem một trăm quân giáp-sĩ phục nơi nhà Công-quán,

và hôm ấy truyền cho Thạch-chi, Phân-như đứng hầu một bên.

Công tử Vĩ và Cao cừ-di đến nơi bước vào yết kiến.

Vua Tề cầm tay Công-tử Vĩ nói :

- Hân hạnh được gặp ngài ! Đ. từ lâu tôi muốn biết một điểu mà không sao biết được.

Công-tử Vĩ nói :

- Nay hiền-hầu có l.ng tốt hạ cố đến tôi, nếu có điều g. xin hiền hầu cứ vui l.ng chỉ giáo.

Tề tương-công nói :

- Tại sao ngày trước Trịnh chiêu-công bị chết Công-tử Vĩ nghe hỏi việc ấy, mồ hôi toát ướt

áo, lúng túng không biết trả lời làm sao .

Cao cừ-di rước lời nói :

- Tiên quân tôi bị bịnh mà tạ thế. Nhưng v. cớ g. mà hiền-hầu lại thắc mắc ?

Tề tương-công nói :

- Ta nghĩ Trịnh chiêu-công bị giết tạ thế chứ đâu phải bị đau mà tạ thế .

Cao cừ-di liệu không thể giấu được bèn t.m lời bào chữa :

- Vâng một phần cũng v. Tiên-quân tôi có tâm bịnh nên khi thấy giặc th. sợ mà chết.

Tề tương-công cười lớn nói :

- Vua đi tất có ph.ng bị, sao lại để giặc giết được ?

Cao cừ-di đáp :

- Trong nước tôi có lắm phe đảng, thực khó mà đề ph.ng.

Tề tương-công nói :

-Vậy có bắt được tên giặc đ. giết vua chăng ?

Cao cừ-di nói :

-Hiện nay nước tôi đang cho người lùng kiếm khắp nơi mà vẫn chưa bắt được.

Tề tương-công trợn mắt, chỉ vào mặt Cao Cừ-Di nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 116 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 13. Löé-hêçu Cuâng VúåSang Tïç

trõnh-vô , Chuáa Töi Bõ Giïæt

-Giặc chính là ngươi mà sao ngươi lại không biết ? Người chịu ơn vua lộc nước thế mà v.

oán riêng dám thí vua, lại đem ba tắc lưỡi làm bức màn thưa để che thắt thiên hạ. Ta phải v.

tiên-quân của ngươi mà bắt tên giặc ấy.

Nói rồi gọi Thạch-chi và Phân-như bắt Cao cừ-di trói lại.

Công-tử Vĩ thất kinh, sụp lạy, nói :

- Việc đó Cao cừ-di chủ mưu, xin hiền-hầu rộng-lượng.

Tề tương-công hét lớn :

- Đ. giết anh cướp ngôi mà c.n lắm lời xảo trá. Nếu có điều g. oan ức th. ngươi cứ xuống

dưới âm phủ mà kêu nài.

Nói xong, truyền bọn giáp-sĩ bắt Công-tử Vĩ đem chém.

Cao cừ-di hoảng vía, lạy lúc m.i.

Tề tương-công nói :

- Chúa mi đ. chết mà mi sống được sao ?

Nói rồi truyền đem Cao cừ-di ra cửa Nam cột tay chân vào bốn cỗ xe trâu, đánh trâu cho

chạy bốn ng..

Xác của Cao cừ-di bị xé ra làm bốn mảnh.

Đoạn Tề tương-công truyền chặt đầu Cao cừ-di treo lên cửa, thành, yết một tấm b.ng lớn đề

chữ như vầy : "Tấm gương của những kẻ làm tôi bất trung" .

Việc ấy xong, Tề tương-công sai người sang Trịnh nói cho biết là nước Tề đ. trừ xong đứa

phản nghịch, h.y đưa vua khác lên thay .

Nguyên-phồn hay được tin ấy tấm tắc khen thầm :

- Tế-Túc quả là một người sáng suốt ít ai b. kịp.

Các quan nước Trịnh họp nhau lại bàn việc lập vua mới.

Thúc-thiềm nói :

- Vua cũ là Trịnh lệ-công hiện nay đang ở nơi đất Lịch, ta nên rước về tôn lên ngôi.

Tế-Túc nói :

- Vua cũ đ. b. nước mà trốn đi th. không nên lập lại. Ta nên lập Công-tử Nghi mới phải lẽ.

Nguyên-phồn khen là hợp-l..

Các quan cũng đồng thanh đưa Công-tử Nghi lên ngôi.

Tế-Túc vẫn giữ chức Thượng Đại-phu, Thúc-Thiềm làm Trung Đại-phu, c.n Nguyên-phồn

làm Hạ Đại-phu.

Việc triều chính giao cho Tế-Túc lo việc giao hảo với các nước Tề, Trần v.v... và sang cống

nước Sở.

C.n Trịnh lệ-công vẫn phải chịu tá túc nơi c.i ngoài.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 117 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 14

Trái Lệnh, Châu Thiên-tử Nổi Xung

gặp Ma, Tề Tương-công Hoảng Hốt

Công-chúa Vương-cơ từ lúc về với Tề tuyên-công l.ng sầu khôn xiết . Vương-cơ vốn là một người

thông-minh, tề-chỉnh nay gặp tánh nết Tề tương-công l.ng đ. bất b.nh, lại biết được câu chuyện

nàng Văn-khương nên buồn b. mà thọ bệnh, chẳng bao lâu từ trần.

Từ ngày Vương-cơ thác rồi, Tề tương-công không c.n kiêng nể ai nữa, hễ lúc nào nhớ Vănkhương

th. giả đi săn bắn nơi đất Chước rồi sai người đến Chúc-khâu rước Văn-khương đến đó

mà vui vầy . Tuy nhiên, lại sợ Lỗ trang-công hay được mà sanh sự, bèn lấy việc binh đao ra hăm

dọa .

Tề tương-Công cất binh sang đánh nước Kỷ lấy ba thành ở đất B.nh, đất Tư và đất Ngô, rồi

kéo thẳng đến Hề-thành kêu Kỷ-hầu bảo rằng :

- Nếu muốn cho nước Kỷ c.n , phải đầu hàng lập tức.

K.-hầu đau đớn than thầm :

- Tề là một nước cựu thù, lẽ nào ta lại quên lấy thù mà cầu an sao !

Nghĩ rồi bèn khiến vợ là Bá-Cơ, con gái Lỗ huệ-công viết thư về nước cầu cứu viện binh.

Tề tương-công hay được tin ấy, dọa rằng :

- Nước nào đem binh cứu nước Kỷ, nước đó sẽ bị quân Tề kéo đến tàn phá ngay.

Lỗ-hầu nghe nói cũng sợ, cho sứ sang nước Trịnh yêu cầu nước Trịnh họp binh với m.nh cứu

nước Kỷ.

Nhưng, Trịnh-nghi v. sợ Trịnh-đột đem binh từ đất Lịch về cướp ngôi nên từ chối việc hợp

tác.

Lỗ trang-công thấy m.nh cô thế không dám xuất quân.

C.n vua nước Kỷ thấy không ai cứu viện, bèn giao quyền lại cho em là Doanh-qu., rồi b.

trốn ra nước ngoài .

Doanh-qu. họp triều-thần bàn rằng :

- Bây giờ chỉ có hai việc, một là liều chết giữ nước, hai là đầu làng để bảo vệ sinh linh. Vậy

ta nên theo đàng nào ?

118

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 14. Traái Lïånh, Chêu Thiïn-tûãNöèi Xung

gùåp Ma, TïçTûúng-cöng Hoaãng Höæt

Các quan đều nói :

- Nay nước Kỷ bị cô thế, dầu có hy sinh đến đâu, cuối cùng cũng chịu thảm bại chi bằng đầu

hàng để cứu vớt mạng dân và giữ g.n tôn miếu của tiên-quân.

Doanh-qu. theo lời, viết thư sai sứ dâng cho Tề tương-công, cùng nạp các sổ sách dinh điền

, cầu xin đầu hàng.

Tề tương-công chấp thuận, cho Doanh-qu. được thâu thuế ba mươi bộ trong nước để phụng

thờ tôn miếu.

Vợ vua Kỷ là Bá-Cơ, buồn b. nhuốm bịnh rồi chết.

Tề tương-Công an-táng rất trọng thể, mục đích để mua l.ng nước Lỗ.

Trong thời gian đó, tại nước Sỡ, vua Hùng-thông lên kế vị, tự xưng vương-hiệu là Sỡ v.vương,

trách Tùy không đến chầu m.nh nên cử binh sang đánh. Song đi mới nữa đường mang

bịnh mà thác.

Quan Lịnh-do.n là Đấu-kỳ, Mạc-ngao và Khuất-trọng giấu nhem việc ấy không phát tang,

kéo quân thẳng đến vây thành của Tùy.

Tùy hầu sợ sệt, xin cầu h.a .

Khuất-trọng thay mặt đứng ra làm lễ chiêu an rồi kéo binh về nước, tôn con Hùng-thông là

Hùng-xi lên nối ngôi, lấy Vương-hiệu là Sở văn-vương.

C.n Tề tương-công sau khi thắng được nước Kỷ kéo quân về ngang đất Chúc-khâu, rước

nàng Văn-khương qua đất Chước để vui câu t.nh tự. Nào tiệc nào tùng, đờn ca hát xướng vui

say ngày đêm trong hoan-lạc .

Tề tương-công lại khiến Văn-khương viết thư mời Lỗ trang-công đến đó để phó hội.

Lỗ trang-công vốn sợ oai Tề, lại không dám trái lời mẹ, nên vội đến đất Chước mà ra mắt

Văn-khương.

Văn-khương khiến Lỗ trang-công, theo lễ cậu cháu ra mắt Tề tương-công và tạ ơn Tề tươngcông

việc chôn cất Bá-Cơ.

Lỗ trang-công không vui, nhưng phải tuân lời mẹ.

Tề tương-công rất đẹp dạ , bày tiệc đ.i đằng, say sưa tưởng như trời nghiêng đất ngửa .

Văn-khương nghe Tề tương-công mới sinh được một gái bèn nói với Lỗ trang-công :

- Con chưa định người nội-chủ , mà cậu con vừa sanh đặng một gái , mẹ tưởng đó cũng là

dịp may, con nên đính ước đi .

Lỗ trang-công nh.n mẹ, ngơ ngác, nói :

- Con đ. chừng nầy tuổi, c.n con gái của cậu mới sanh, lẽ nào đính việc hôn nhân .

Văn-khương giận dữ nói :

- Con không muốn gần gũi với họ ngoại sao ?

Lỗ trang-công thưa :

- Thưa mẹ, con đâu có . ấy , song tuổi tác cách biệt rất khó l.ng làm cái chuyện đó được !

Văn-khương nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 119 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 14. Traái Lïånh, Chêu Thiïn-tûãNöèi Xung

gùåp Ma, TïçTûúng-cöng Hoaãng Höæt

- Cứ đợi đến hai mươi năm nữa sẽ cưới không được sao ?

Lỗ trang-công nín lặng không dám c.i.

Tề tương-công cũng nễ lời , hai đàng cùng nhau uống ly rượu hứa hẹn cuộc hôn nhân ấy.

Đ. cậu ruột mà lại là cha vợ nữa th. c.n g. thân thiết bằng ! Có lẽ v. thế mà Tề và Lỗ càng

thắt chặt mối dây thân mật hơn trước !

Ngày kia, Lỗ trang-công cùng Tề tương-công rủ nhau đi săn bắn.

Lỗ trang-công có tài thiện-xạ, bắn mười phát trúng cả mười, ai nầy đều khâm phục, riêng Tề

tương-công lại càng đẹp l.ng hơn.

Trong đám quân sĩ, ngoài những lời tấm tắc ngợi khen lại c.n có cả lời châm biếm nữa.

Họ th. thào :

- Chàng rể hờ của Chúa-công ta đó.

Lỗ trang-công lấy làm hổ thẹn, truyền bắt những người đ. thốt ra lời nói vô lễ ấy đem chém

.

Nhưng Tề tương-Công vẫn thản-nhiên không trách cứ.

Từ ấy Văn-Khương không kiêng nể nữa, thường thường ở chung với Tề tương-Công, khi th.

đất nhau ở đất Phong, khi th. gặp nhau nơi đất Cốc, có lúc lại về Tề-đô mà vui với Tề tương-công

đến sáu bảy ngày liền rồi mới trở về đất Chước.

Một hôm Tề tương-công ở đất Chước về xảy thấy Vệ-Sóc ra đón tiếp và nhắc lại lời hứa trước

kia .

Vệ-Sóc nói :

- Trước kia Chúa-công có hứa sẽ cử binh đánh Vệ giúp cho tôi phục-nghiệp , từ ấy đến nay

việc chưa thành.

Tề tương-công nói :

- Sở dĩ ta chưa đánh Vệ v. Kiềm-mâu là ph.-m. của vua Châu . Nay nàng Vương-cơ đ. thác,

ta không c.n e ngại g. nữa. Tuy-nhiên muốn đánh Vệ , phải hiệp binh với chư hầu th. mới thắng

nỗi. Cháu phải chờ đợi ít hôm đ..

Vệ-Sóc tạ ơn lui ra.

Cách vài ngày sau Tề tương-công làm một tờ hịch , sai sứ đểrr qua các nước Lỗ , Tống, Trần

và Sái hẹn hợp binh đánh Vệ Kiềm-mâu để đưa Vệ-Sóc về nước phục nghiệp .

Tờ hịch như sau :

Nước Vệ không may bị bọn nghịch thần Tiết và Chức tác loạn , phế vua nầy, lập vua khác ,

Vệ huệ-công (Vệ-Sóc) phải bỏ chạy ẩn tránh nơi nước tôi đ. bảy năm trời. Lẽ ra phải trừng phạt

để bảo vệ công b.nh, song lâu nay nước tôi bận nhiều công việc chưa tính đặng. Lại nghĩ rằng

để lâu ngày bất tiện, nên nay tôi nguyện đem hết binh lực nước Tề hiệp cùng qu.-quốc giúp cho

Vệ-Sóc hưng binh vấn tội kẻ tặc loàn. Được qu.-quốc tưởng đến thật lấy làm may mắn.

Nhận được tờ hịch ấy bốn nước đều hưng binh.

Riêng Tề tương-công đem năm trăm cỗ xe, cùng với Vệ-Sóc kéo thẳng đến biên giới nước Vệ.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 120 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 14. Traái Lïånh, Chêu Thiïn-tûãNöèi Xung

gùåp Ma, TïçTûúng-cöng Hoaãng Höæt

Vệ Kiềm-mâu hay tin, l.ng lo lắng, cho đ.i Công-tử Tiết và Công-tử Chức vào thương nghị .

Công-tử Chức nói :

- Nay binh năm nước đồng kéo binh đến một lượt, nước Vệ ta không tài nào đũ sức cản ngăn

, xin Chúa-công cho người sang cầu cứu với vua nhà Châu mới được .

Vệ Kiềm-mâu y lời, viết tờ cáo-cấp sai quan Đại-phu Ninh-qu. vào triều Châu cầu cứu.

Châu trang-vương xem văn biểu rồi hỏi các quan :

- Ai dám thay mặt trẫm đem binh cứu nước Vệ chăng ?

Châu-công Hắc-kiên quỳ tâu :

-Tâu Bệ-hạ, từ khi nhà Châu thua Trịnh, l.ng quân giải-đải nay nếu đi chinh phạt e khó

thắng. Vả lại, các chư hầu lấy cớ lập lại Chúa Trịnh là danh chánh ngôn thuận. Mà đ. danh

chánh ngôn thuận th. binh ắt mạnh, ta khó thắng nổi.

Quách-công Kỵ-Phủ cũng cho lời nói đó là phải.

Bỗng có một người bước ra tâu :

- Lời nói của hai ông không đúng. Nếu nói rằng binh các chư hầu mạnh hơn binh của triều

th. có l.. Nhưng nếu cho việc lập Chúa Trịnh lại là danh chánh ngôn thuận th. thật quả đ. lầm.

Các quan xem lại, người ấy là Tử Đột, đang làm chức Hạ-sĩ.

Châu-công Hắc-kiên quắc mắt nh.n Tử-đột, hỏi :

- Một nước chư-hầu bị tiếm ngôi , các nước khác đem binh tới cứu , thế mà không danh

chánh ngôn thuận ư .

Tử-Đột nói :

- Việc lập Kiềm-mâu lên ngôi Trịnh đ. có Vương-mạng th. sao gọi là tiếm-vị ? Vương-mạng

mà không kể , lại lấy việc chư-hầu nầy lập chư-hầu kia mà cho là thuận sao ?

Quách-công Kỵ-Phủ nói :

- Đừng nói đến thuận nghịch g. cả , việc binh-gia phải căn-cứ vào sức mạnh. Cái mạnh bao

giờ cũng có hễ l. mà có l. tức là lẻ phải rồi .

Tử-Đột nói :

- L. lẽ và sức mạnh là hai việc khác nhau . Mạnh yếu là tại sức c.n hơn thua là tại l.. Nếu

bỏ l. mà vẫn nên việc ắt thiên hạ phải đảo-điên không c.n một ai theo lẽ phải nữa.

Châu-công Hắc-kiên đỏ mặt nói :

- Ấy vậy nếu đem binh cứu Vệ, ngươi có dám gánh vác việc ấy chăng ?

Tử-Đột nói :

- Cứ lấy l. mà nói th. tôi sẽ thắng v. tôi sẽ đem l. lẽ của tôi mà khuyến dụ các chư-hầu. Một

khi các chư-hầu đ. nh.n nhận lẻ phải th. gươm giáo không c.n là vật đáng sợ nữa.

Các quan nghe Tử-Đột l. lẽ như vậy ai nấy đều muốn thử-thách tài năng, nên tâu với vua

cho phép Tử-đột được hưng binh cứu Vệ .

Châu trang-vương nhậm lời, khiến Ninh-qu. về báo với Vệ-hầu trước.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 121 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 14. Traái Lïånh, Chêu Thiïn-tûãNöèi Xung

gùåp Ma, TïçTûúng-cöng Hoaãng Höæt

Đoạn, truyền cho Quách-công Kỵ-Phủ phát cho Tử-Đột ba muôn binh r.ng.

Châu-công Hắc-kiên đ. có . ghét Tử-Đột nên chỉ phát có hai trăm cỗ binh xa mà thôi.

Tử-Đột ngạc nhiên hỏi :

- Sao ngài lại phát quân cho tôi ít như vậy ?

Châu-công Hắc-Kiên nói :

- Nếu ngươi dùng sức mạnh mà thắng giặc th. ta sẽ phát binh nhiều, nhưng nay ngươi chỉ

dùng l.-lẽ để thắng giặc th. cần chi đến quân sĩ cho đông ?

Tử-Đột làm thinh, qua nhà Thái-miếu lạy tạ rồi kéo binh ra đi.

Lúc ấy binh của năm nước Chư-hầu đ. đến vây đánh nước Vệ đông nghẹt.

Công-tử Tiết và Công-tử Chức không dám chống cự chỉ thủ thành chờ cứu binh đến.

Nhưng thảm thay ! Tử-Đột đến với một toán binh quá ít , người lao m. liệt, xe cộ ngửa

nghiêng như một nhóm tàn quân vừa thất trận.

Tử-Đột mới tới, chưa kịp đóng trại, binh của năm nước đ. áp lại đánh nhầu một trận , quân

sĩ chạy tán loạn, không kịp thốt ra nữa lời.

Tở-Đột ngước mặt lên trời than :

- Ta vâng mạng Thiên-tử đến đây dầu có thác cũng được làm con ma trung nghĩa.

Nói rồi, liều chết vung đao giết đặng hơn mười người rồi mới tự vận.

Quân sĩ trong thành Vệ thấy binh thiên triều bị thua, lớp tử trận, lớp bỏ trốn , hoảng hốt mở

cửa thành mà chạy.

Các nước chư-hầu đốc quân tràn vào.

Công-tử Tiết và Công-tử Chức cùng Ninh-qu. thu góp tàn quân , ph. Kiềm-mâu chạy trốn.

Nhưng vừa lọt qua khỏi v.ng vây thứ nhứt th. bị địch quân bắt lại.

Duy có Ninh-qu. lanh trí, cởi b. xiêm giáp , lộn vào đám quân Tề thoát ra khỏi thành chạy

qua nước Tần lánh nạn.

Chiến trận vừa tan , các chư hầu đưa Vệ-Sóc vào thành, dẫn Kiềm-mâu , Công-tử Tiết và

Công-tử Chức vào nạp.

Tề tương-công sai đao phủ-thủ dẫn Tiết và Chức ra chém đầu, c.n Kiềm-mâu v. nghĩ t.nh

anh em bạn rể, nên b. vào tù xa sai người đem về nạp cho vua nhà Châu.

Vệ-Sóc lên tức vị , lấy hiệu cũ là Vệ huệ-Công rồi đem vàng bạc châu báu trong kho nạp cho

Tề để đến ơn.

Tề tương-công nói :

- Bắt đặng Kiềm-mâu là công của Lỗ-hầu, vậy nước Lỗ phải liệng thiên-lnểu chl cho Thiên-tử

nhà Châu được hướng công đầu.

Nói rồi chia hai của ấy cho Lỗ, lại khiến Vệ-hầu thu góp các báu vật khác thưởng cho Tống,

Trần, Sái.

Sau khi mở tiệc đ.i đằng, các chư hầu lần lượt kéo quân về.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 122 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 14. Traái Lïånh, Chêu Thiïn-tûãNöèi Xung

gùåp Ma, TïçTûúng-cöng Hoaãng Höæt

Tề tương Công về đến Kinh-đô l.ng rất lo lắng. Bụng bảo dạ : Thắng Kiềm-mâu th. chẳng

nói làm chi, nay lại thắng cả binh thiên triều là điều đáng ngại. Vua Châu ắt cử binh sang vấn

tội, ta nên đề ph.ng trước th. hơn.

Nghĩ rồi liền sai Liên-xứng làm Chánh-tướng Quản chí-phủ làm Phó tướng đem binh ra đồn

trú nơi đất Qu.-châu để trấn giữ mặt Đông-Nam.

Hai tướng vâng lệnh, kiểm-điểm binh m. kéo đi.

Nhưng trong lức bái-biệt, hai tướng tâu với Tề tương-công :

- Tâu Chúa-công, việc đồn trú nơi biên-ải là một công lao cực nhọc cần phải có hạn-kỳ để

quân sĩ khối nản l.ng v. buồn chán.

Tề tương-công đang ngồi ăn dưa hấu, nghe tâu, đáp vội :

- Đến mùa dưa hấu năm sau ta sẽ cho người ra thay.

Hai tướng cúi lạy gi. từ.

Tháng ngày thắm thoát trôi, trôi trên sự mong chờ của đoàn lính xa nhà, gối tuyết màn

sương, nơi chốn biên cương lạnh lẻo.

Rồi, mùa dưa đến, đoàn quân biên-khu khoắc-khoải mơ ước được

hương , mà tin vua biền-biệt không thấy đến.

Hai tướng Liên-xứng và Quản chí-phủ cho người về kinh-đô do thám.

Quân về báo :

- Chúa-công ở nơi Cốc-thành vui riêng với nàng Văn-khương đ. một tháng nay chưa về triều.

Liên-xứng nghe báo nổi giận, nói :

- Vương-cơ đ. thác, lẽ th. em gái ta là Liên-thị đặng làm phu-nhân, nhưng hôn quân vô đạo,

đ. không đoái tưởng mà lại c.n tiếp tục việc dâm loạn với Văn-khương, thật là quá lắm. Thân

ta cực nhọc đồn trú nơi biên-thùy biết bao giờ mới được về triều ?

Quản chí-phủ nói :

- Chúa-công đ. hứa với ta, đến mùa dưa hấu cho người đến thay, vậy ta làm sớ về triều nhắc

lại. Nếu Chúa-công bỏ qua, chừng ấy l.ng quân sanh oán, ta sẽ tùy cơ ứng biến.

Liên-xứng khen phải, sai người đem sớ về Kinh tr.nh tấu.

Tề tương-công xem sớ, nổi giận mắng lớn :

- Việc binh dời đổi là quyền của ta, cớ sao lại được xin ?

Nói rồi ra lệnh cho người dâng sớ trở về nói lại với hai tướng chờ đến mùa dưa năm sau nữa

sẽ định liệu.

Liên-xứng được tin, mặt giận hầm hầm, nói với Quản chí-phủ :

- Hôn quân vô đạo đ. không giữ lời hứa , ta há lại đem thân trung thành với kẻ thất tín sao

. . ta muốn thí-quân lập vua khác, tướng công liệu lẽ nào ?

Quản chí-phủ nói:

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 123 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 14. Traái Lïånh, Chêu Thiïn-tûãNöèi Xung

gùåp Ma, TïçTûúng-cöng Hoaãng Höæt

- Nếu muốn thí Tề tương-Công trước hết phải định người thay thế. Công-tôn Vô-tri là con

của Di trọng-niên , thuộc d.ng thứ . Trong lúc Tiên-quân c.n sống rất mực yêu mến Vô-Tri . Từ

ngày Chúa-công lên ngôi có sự xích mích , nên đem l.ng oán ghét.

Liên-xứng hỏi :

- Tại sao có sự xích mích ấy ?

Quản chí-phủ nói :

- Nguyên trước kia Vô-tri ở trong cung hay c.i nhau với Tề tương-công. Một hôm Vô-tri nổi

giận đá Tề tương-công ng. xuống ghế. Lại một hôm nọ, Vô-Tri tranh với quan Đại-phu Ung-Lẫm

đi trước nên Tề tương-công rất ghét. Tôi xem . Vô-tri muốn mưu loạn, ngặt không ai giúp sức,

nay ta viết thư về nhờ Vô-tri làm nội ứng th. việc cả ắt nên.

Liên-xứng nói :

- Thế th. nên thừa cơ hội nào mà thực hiện . định .

Quản chí-phù nói :

- Tề tương-công là người giỏi binh pháp, nhưng tính lại ưa săn bắn, vậy phải dụ cọp ra khỏi

hang th. mới trị nổi. Ta cứ chờ dịp nào Tề tương-công ra ngoài là hành-sự.

Liên-xứng nói :

- Em gái tôi là Liên thị, bị thất-sũng, lâu nay cũng rất oán ghét Tề tương-công, bây giờ viết

thư dặn Vô-tri tư-thông với Liên-thị, lúc nào Tề tương-công đi săn bắn phải lập tức cho chúng ta

biết.

Quản chí-phủ khen phải bèn viết thư sai người đem đến cho Vô-tri.

Thư ấy như vầy:

Tiên quân ngày trước rất yêu mến Công-tôn, thế mà nay Tề tương-Công ỷ m.nh quyền theo

không kể m.nh anh em tộc họ. Vả lại, Tề tương-Công lại là một hôn quân dâm loạn, trong bỏ bê

việc triều chính, ngoài không nghĩ đến lương dân. Chúng tôi đi đồn trú suốt cả năm đ. không

ngó-ngàng đến lại c.n trách-cứ. L.ng quân rất oán hận muốn khởi loạn , ngặt chưa có dịp . Nếu

nay Công-tôn đồng l.ng với chúng tôi phế bỏ hôn-quân, thật là một dịp tốt. Trong cung lại có

Liên-thị, có thể giúp Công-tôn làm nội ứng được. Xin chớ bỏ qua .

Công-tôn Vô-tri được thư, l.ng mừng khấp khởi , vội viết thư phúc đáp :

L.ng trời đ. chán ghét hôn quân nên mới xui tướng-quân nghĩ đến việc ấy. Tôi xin thành

tâm hiệp lực, và lúc nào có dịp, sẽ tin cho tướng quân hay .

Đoạn Vô-tri cho người vào cung bàn tính với Liên-thị, lại hứa với Liên-thị rằng : Nếu chiếm

được ngai vàng sẽ lấy Liên-thị làm phu nhân.

Liên-thị mừng lắm .

Mùa đông năm ấy, Tề tương-công sắp đặt đến núi Bối-Kỳ nơi đất Cô-phần để săn bắn.

Liên-thị hay tin, sai người nói lại với Công-tôn Vô-tri.

Công-tôn Vô-tri liền viết một mật thư, đưa ra biên giới cho Liên-xứng hẹn ngày khởi sự.

Liên-xứng bàn với Quản chí-phù :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 124 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 14. Traái Lïånh, Chêu Thiïn-tûãNöèi Xung

gùåp Ma, TïçTûúng-cöng Hoaãng Höæt

- Hôn quân đi săn bắn, trong nước không có ai bọn ta kéo binh về thẳng Tề-đô mà lập

Công-tôn lên ngôi cho rồi.

Quản chí-phủ nói :

- Tuy Tề tương-công là một hôn quân dâm loạn, song có liên kết với các chư-hầu, và các chư

hầu cũng hết l.ng tương trợ. Nếu để hôn quân c.n sống , viện binh nước ngoài về đánh chúng

ta cự sao lại. Chi bằng phục binh mà giết quách đi , rồi sau sẽ tôn Vô-tri lên cũng chẳng muộn.

Hai tướng bàn bạc xong, kéo binh sang đất Cô-phần phục sẵn.

Chỉ mấy ngày sau, Tề tương-công sắm sửa xe giá, dẫn đoàn ngự lâm quân cùng hai viên

cận-tướng là Thạch-chi Phân-như và Mạnh-dương theo hầu, cùng nhau đến núi Bối-Kỳ.

Cạnh núi Bối-kỳ rất đẹp, có khe, có suối hai bên đá dựng chập-chồng, rừng cây rậm rạp .

Tề tương-công truyền đốt lửa ở hai bên ven rừng để dồn các muông thú vào giữa mà săn

bắn.

Lửa cháy rần rần, gió reo vi vút, những loài điểu thú sợ lửa bay nhảy tán loạn.

Vua tôi được một dịp trổ tài xạ kích.

Bỗng từ nơi ven rừng một con quái vật xuất-hiện, h.nh dung kỳ-dị, to bằng con trâu, nữa

giống cọp nữa giống heo, chạy đến trước mặt Tề tương-công rồi dừng lại.

Tề tương-công quay lại, gọi Mạnh-dương bảo :

- Ngươi h.y bắn con quái vật đó cho ta.

Mạnh-dương, tay rút tên, mắt nh.n chăm chăm con quái vật đó, rồi nói to :

- Tâu Chúa-công con quái-vật nầy giống Công-tử Bành-sinh quá !

Tề tương-công nói :

- Bành-sinh đ. chết, sao c.n dám đến đây phạm giá .

Nói rồi giật lấy cung tên, bắn một mũi.

Quái-vật kia né tên .

Tề tương-công bắn luôn ba phát mà vẫn không trúng.

Bỗng quái-vật đứng dậy, đi hai chân như người, lại khóc lóc rất thê-thảm.

Tề tương-công cả người rởn ốc, té nhào xuống xe , trợt chân rơi ra một chiếc giày.

Quái-vật chạy đến tha chiếc giày biến mất.

Kẻ tả hữu vội chạy đến đỡ Tề tương-công lên xe, rồi ph. về ly-cung nơi Cô-phần an nghỉ.

Đêm ấy, Tề tương-công l.ng nóng như đốt, không làm sao ngủ được , lại bị trặc chân, đau

nhức vô cùng, mới bảo Mạnh-dương đở m.nh đi lại trong ph.ng cho thư thả.

Nh.n lại, thấy mất một chiếc giày , Tề tương-công cho đ.i Đồ nhân-phí là kẻ hầu cận vào,

hỏi :

- Sao giày ta chỉ c.n một chiếc thế nầy ?

Đồ nhân-phí tâu :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 125 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 14. Traái Lïånh, Chêu Thiïn-tûãNöèi Xung

gùåp Ma, TïçTûúng-cöng Hoaãng Höæt

- Tâu Chúa-công, lúc Chúa-công bị té, chiếc giày văng ra, con quái vật ngoạm lấy tha đi mất.

Tề tương-công cả giận hét :

- Ngươi giữ việc y-quan, thế mà để con quái vật đó tha mất chiếc giày của ta, mà ngươi vẫn

c.n sống sao ?

Nói xong rút roi da đánh bổ vào lưng Đồ nhân-phí.

Đánh đến máu chảy dầm dề mới chịu thôi.

Đồ nhân-phí vừa khóc lóc, vừa bước ra cửa.

Bỗng gặp Liên-Xứng đi với hai người tùy tùng đến đó mà thám thính.

Thấy Đồ nhân-phí, Liên-xứng liền thộp ngực, hỏi :

- Hôn-quân hiện giờ ở đâu ?

Đồ nhân-phí ngạc nhiên không hiểu Liên-xứng đang trấn nơi biên thùy, sao lại đến đây

tác-loạn, bèn hỏi :

- Sao tướng quân lại đến đây và có . g. đó ?

Liên-xứng nói :

- Ta quyết giết đứa hôn quân để đem lại hạnh phúc cho bá tánh. Ngươi đừng có nhiều lời,

h.y nói mau.

Liên-xứng vừa nói, vừa giơ đao muốn chém.

Đồ nhân-phí cả sợ nói :

- Tôi vừa bị hôn-quân đánh một trận, thịt c.n sưng, máu c.n chảy đây. Xin tướng-quân tha

chết cho tôi để tôi làm nội ứng cho.

Liên-xứng xem lại thấy Đồ nhân-phí áo quần lem luốc những vệt máu, mới tin lời, và dặn :

- H.y vào xem hôn quân ngủ ở đâu, rồi ra báo với ta lập tức .

Nói xong, quay lại gọi Quản chí-phủ bảo dẫn quân sĩ thẳng vào ly-cung.

Đồ nhân-phí vào khỏi cửa gặp Thạch-chi Phân-như liền kể lại chuyện Liên-xứng khởi loạn.

Hai người dắt nhau đến báo cho Tề tương-công hay.

Tề tương-công cả sợ, chưa biết tính lẽ nào, Đồ nhân-phí tâu :

- Việc đ. quá gấp, xin Chúa-công cho một người giả Chúa-công , liều chết thay mạng nằm

trên giường, c.n Chúa-công lo ẩn núp sau cửa , may có cơ-hội thoát nạn.

Mạnh-dương nói :

- Tôi mang ơn Chúa-công rất trọng, nay nguyện liều m.nh chết thế.

Nói rồi trèo lên giường, nằm ngoảnh mặt vào trong.

Tề tương-Công cởi áo cẩm-bào khoác lên m.nh Mạnh-dương rồi lẻn ra phía sau mà trốn.

Thấy Đồ nhân-phí không theo m.nh, Tề tương-công hỏi :

- Ngươi không đi trốn sao ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 126 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 14. Traái Lïånh, Chêu Thiïn-tûãNöèi Xung

gùåp Ma, TïçTûúng-cöng Hoaãng Höæt

Đồ nhân-phí tâu :

- Tôi phải hiệp sức với Thạch-chi Phân-như để cự địch .

Tề tương-công nh.n Đồ nhân-phí nói :

- Lưng của ngươi đau như thế mà không ngại sao ?

- Dẫu chết c.n chưa tiếc th. cái đau đó đâu đáng kẻ.

Tề tương-công than dài :

- Ôi ! ngươi quả là đấng trung thần, tiếc rằng ta đ. không có con mắt nhận xét.

Đồ nhân-phí bảo Phân-như cầm dao đứng chận nơi cửa.

Lúc ấy Liên-xứng cũng vừa phá được cửa ngoài, ồ ạt bước vô.

Đồ nhân-phí xốc đến toan chém, nhưng Liên-xứng đ. lẹ tay đâm một gươm l.i ruột, nhào

xuống đất chết ngay.

Phân-như thấy vậy nh.y tới cũng bị Liên-Xứng vớt cho một gươm , đầu l.a khỏi cổ .

Giết xong hai viên cận-vệ , Liên-xứng bước đến bên giường ngủ của Tề tương-công, không

thấy bọn cận vệ đâu cả, chỉ thấy một người nằm đắp cẩm bào sau bức màn thêu. Ngỡ đó là Tề

tương-công, Liên-xứng liền vung gươm chém một nhát, đầu văng ra khỏi gối.

Liên-xứng lượm đầu lên xem, thấy không râu, biết m.nh đ. lầm, vội khiến quân lục lạo khắp

nơi.

Khi ra đến ph.ng sau, Liên-xứng bắt gặp một chiếc giày thêu bỏ nơi cửa hậu. Chiếc giày ấy

chính là chiếc giày mà con quái-vật đ. tha đi. V. vậy ai cũng tin là Công-tử Bành-sinh báo oán.

Trông thấy chiếc giày , Liên-xứng nghi Tề tương-công núp đâu đây vội phá cửa bước ra.

Quả thật, lúc đó Tề tương-công đang núp ở xó cửa.

Liên-xứng nắm cổ, đè xuống đất, hét lớn :

- Hôn quân dâm loạn ! Mi không kể đến sự nghiệp Tiên-quân , gây nên nhiều tội ác, khiến

dân chúng lầm than khổ sở. Không nghe lời cha dạy khinh bỏ việc công ấy là bất hiếu, gian dâm

với em gái m.nh, đó là phi-nghĩa, bắt người đi đồn thú rồi sai ước, đó là bội-tín, cậy sức mạnh,

giết oan mọi người đó là bất nhân. Cả nhân nghĩa, hiếu, tín đều phạm phải, dầu ta có phân thây

mi làm mấy mảnh cũng vẫn chưa đền được tội.

Nói xong, chặt Tề tương-công ra làm hai khúc, rồi cùng với Quản chí-phủ kéo quân trở về

Tề-đô.

Công-tôn Vô-tri hay tin mở cửa thành nghênh tiếp.

Hai tướng vào thành tôn Công-tôn Vô-Tri lên kế vị.

Công-tôn Vô-tri lập Liên-thị làm phu-nhân phong Liên-xứng làm Chánh-Khanh, Quản chí-

Phủ làm á-khanh c.n các quan Đại phu đều giữ nguyên chức.

Triều thần tuy không ai phản đối nhưng ít ai khâm phục.

Riêng có Ung-lẫm, trước kia v. có tội dành đi trước với Vô-tri nên nay cúi lạy xin lỗi , c.n

Cao-quốc là người có thân thế nhất tại triều, cáo bịnh không vào chầu.

Vô Tri lên ngôi được mấy hôm, th. Quản chí-phủ khuyên Vô-tri nên treo bảng cầu người hiền

ra giúp nước, lại tiến cử người cháu họ của m.nh là Quản di-ngô, yêu cầu Vô-tri thu-dụng để

chung lo việc triều-chính.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 127 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 15

Ung-lẫm Lập Mưu Giết Tân Chúa

lỗ-công Bại Trận Nơi Kiều-thời

Nói về Quản di-ngô tên chữ là Trọng, một người tướng mạo khôi ngô, thông minh xuất chúng,

học rộng, mưu cao, đũ tài kinh thiên vĩ địa. Lúc c.n là hàn sĩ, làm bạn với Bảo thúc-Nha. Hai

người thường đi buôn chung. Nhưng mỗi khi kiếm được lời, Quản di-ngô bao giờ cũng nhận

lấy phần hơn, chỉ chia cho Bảo thúc-nha chút ít mà thôi. Tuy-nhiên, Bảo thúc-nha chẳng hề tỏ .

phàn-nàn.

Người ngoài thấy nói với Bảo thúc-nha :

- Cùng công cán như nhau, sao ông lại để cho Quản di-ngô hiếp m.nh như thế ?

Bảo thúc-nha đáp :

- Quản di-ngô đâu phải tham-lam, ấy chỉ v. nhà nghèo, tiêu không đủ, nên ta nhường cho

va đó.

Sau đến lúc ra ph. Tề tương-công giúp việc quân-vụ, mỗi lần ra trận, Quản di-ngô đi sau,

nhưng đến lúc lui binh về th. Quản di-Ngô lại đi trước. Ai nấy cho Quản di-ngô là nhát gan.

Bảo thúc-nha nói :

- Không phải Quản di-ngô nhát gan đâu, chỉ v. va c.n mẹ già nên muốn giữ lấy thân để

phụng dưỡng mẹ.

Việc làm của Quản di-ngô phần nhiều bị thất bại. Ai nấy cho là kẻ bất trí.

Bảo thúc-nha nói :

- Đó là con người chưa gặp thời . Nếu lúc Quản di-ngô đ. gặp thời , th. nói mười lời không

sai một.

Quản di-ngô nghe Bảo thúc-nha nhận xét m.nh như thế, l.ng rất khâm phục, than thầm :

- Sinh ra ta ấy là cha mẹ, mà hiểu biết ta th. trong đời chỉ có một Bảo thúc-nha mà thôi.

Từ lúc đó, hai người trở nên tương đắc.

Quản di-ngô cũng như Bảo thúc-nha được tiếng là học rộng , đều được Tề tương-công chọn

làm Sư-phó.

Nguyên Tề tương-công có hai người con, người lớn là Công-tử Cả mẹ người nước Lỗ, người

nhỏ là Tiểu-bạch, mẹ người nước Cư .

128

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 15. Ung-lêém Lêåp Mûu Giïæt Tên Chuáa

löé-cöng Baåi Trêån Núi Kiïçu-thúâi

Hai vị Công-tử nầy tuy không phải con d.ng đích, nhưng Tề tương-công thấy đ. khôn lớn

cần phải t.m thầy dạy dỗ.

Quản di-ngô nói với Bảo thúc-nha :

- Tề-hầu có hai người con tuy là d.ng thứ mặc l.ng, song không có d.ng đích th. ngày sau

d.ng thứ phải được nối ngôi. Bây giờ chúng ta l.nh mỗi đứa một người mà dạy dỗ , sau nầy

nếu người nào được nối ngôi th. chúng ta tiến cử lẫn nhau để được trọng dụng.

Bảo thúc-nha khen phải.

Hai người vào triều yết kiến Tề tương-Công.

Bảo thúc-nha th. l.nh Công-tử Tiểu-bạch c.n Quản di-Ngô l.nh Công-tử Củ, có Thiệu-hốt

giúp đỡ.

Một thời gian sau Tề tương-công ham mê săn bắn , thường đến đất Chước để tư t.nh với

Văn-khương .

Thúc-Nha mới tỏ . với Tiểu-bạch rằng :

- Chúa-công dâm loạn, dân t.nh không phục, tôi e trong nước sanh biến chẳng lâu, Công-tử

nên có lời can gián.

Tiểu-bạch y lời.

Một hôm vào tâu với Tề tương-công :

- Lỗ-hầu bị thác, thiên hạ dị-nghị rất nhiều, xin phụ thân nên tị hiềm, đừng đi săn bắn mà

sinh hậu-hoạn.

Tề tương-công nổi giận xách giày liệng Tiểu-bạch, hét :

- Mày là đứa con nít biết g. đến công việc ta mà nói .

Tiểu-bạch thất-kinh, b. chạy về nói lại với Thúc Nha.

Thúc-Nha buồn b. nói :

- Đ. không bỏ được l.ng tà, ắt tai họa phải đến. Vậy Công-tử nên cùng tôi sang một nước

khác lánh nạn, ngày sau sẽ tính.

Tiểu Bạch hỏi :

- Bây giờ phải qua nước nào ?

Thúc-nha nói :

- Nước lớn thường cậy thế cậy thần , tánh t.nh hay thay đổi. C.n nước nhỏ thủ phận, ít sinh

chuyện lôi thôi . Vậy ta nên sang nước Cử, gần gũi với nước Tề, sau nầy có trở về cũng dễ.

Tiểu bạch thuận t.nh. Hai người cùng trốn qua nước Cử.

Cách đó không lâu, Tề tương-công bị giết . Công-tôn Vô-tri nên đoạt ngôi và sai người đến

triệu Quản di-ngô vào triều nghị việc .

Quản di-ngô nói :

- Bọn ấy gươm đ. sắp kề cổ mà không biết đến m.nh c.n muốn làm phiền luỵ đến kẻ khác

nữa sao ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 129 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 15. Ung-lêém Lêåp Mûu Giïæt Tên Chuáa

löé-cöng Baåi Trêån Núi Kiïçu-thúâi

Nói rồi bàn với Thiệu-hốt ph. Công tử Củ chạy sang nước Lỗ.

Nước Lỗ vốn là bên ngoại của Công-tử Củ , nên Công-tử Củ được Lỗ trang-công trọng đ.i,

cho ở nơi đất Sinh-dậu .

C.n Vô-tri từ khi lên kế vị, quần thần không phục, Liên-xứng và Quản chí-phủ được tin dùng

nên mỗi lúc một làm cao, khiến ai nấy bất b.nh ra mặt.

Ung Lẫm thấy t.nh trạng ấy, một hôm t.m cách thử l.ng mọi ngươi, bèn phao lên một tin

đồn, nói :

- Có người nước Lỗ cho biết Lỗ-hầu sắp đem quân phạt Tề . Tề đưa Công-tử Củ lên ngôi .

Chẳng hay các ngài có ai nghe tin ấy chăng ?

Các quan đều ngơ ngơ ngác nh.n nhau thầm tỏ vẻ đắc ..

Khi b.i triều, các quan lần lượt đến dinh Ung-lẫm để thăm d..

Ung-lẫm hỏi :

- Nếu việc đó là sự thật các ngài sẽ tính sao ?

Đông quách-nha nói :

- Tiên-quân ta vô-đạo, nhưng con của người đâu có tội chi, lẽ nào chúng ta lại ph. một

người khác.

Ung-lẫm đưa mắt nh.n mọi người thấy ai nấy đều có vẻ cảm động, bèn nói :

- Trước kia sở dĩ tôi lạy lục xin tha tội là có . muốn dành thân nầy đặng dùng vào việc ngày

nay . Nếu các ngài giúp tôi trừ bọn phản-nghịch đem ngôi lại cho con cái Tiên-quân th. thật là

việc đại nghĩa.

Đông quách-Nha hỏi :

- Nhưng ngài đ. có kế hoạch g. để mưu việc đại nghĩa ấy chưa ?

Ung-lẫm nói :

- Cao-quốc là một l.o thần, được nhiều người kính trọng, cả đến Liên-xứng và Quản chí-Phủ

cũng phải sợ, chẳng dám cậy quyền-uy mà lên mặt. Nay ta đến bàn với Cao-quốc mở một tiệc

rượu mời Liên-xứng và Quản chí-phủ đến dự th. thế nào hai đứa ấy cũng đến. Lúc bấy giờ

chúng ta vào triều, gạt Vô-tri ra khỏi cung mà giết, đồng thời, đóng cửa nhốt Quản chí-phủ và

Liên-Xứng nơi dinh Cao-quốc, để lo việc lập vua mới .

Đông quách-nha nói :

- Cao-quốc lâu nay v. ghét bọn nịnh thần nên chẳng thèm ngó đến việc triều chính. Nay đem

mưu ấy mà bàn ắt Cao-quốc không từ chối . Vậy tôi xin l.nh việc ấy cho.

Nói rồi, Đông quách-Nha vội v. đến dinh Cao-quốc, đem . kiến của Ung-lẫm thuật lại.

Cao-quốc nhận lời, sai Đông quách-Nha đi mời Liên-Xứng và Quản chí-phủ.

Liên-xứng và Quản chí-phủ lâu nay thấy Cao Quốc không trọng m.nh nên l.ng không vui.

Nay được tin Cao-Quốc đặt tiệc khoản đ.i lấy làm hớn hở, lập tức đến dự.

Trong bữa tiệc , Cao-quốc nói với Liên-xứng và Quản chí-phủ :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 130 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 15. Ung-lêém Lêåp Mûu Giïæt Tên Chuáa

löé-cöng Baåi Trêån Núi Kiïçu-thúâi

- Xưa Tiên-quân thất đức, l.o phu chi sợ e nước phải mất , không ngờ được nhị vị tướng

quân ra tay cứu nước, lập lên tân quân nắm giữ giềng mới thật là may mắn. Nay phận tôi già

yếu, không c.n sức lực để chung lo việc triều chính, vậy có chén rượu lạt nầy nhờ nhị vị tướng

quân tưởng t.nh mà che chở cho con cháu tôi, tôi rất mang ơn .

Liên-xứng và Quản chí-phủ tỏ lời khiêm nhượng , rồi cả hai uống đến say vùi .

Cao-quốc khiến người đóng chặt cửa dinh lại.

Giữa lúc ấy, Ung-lẫm dắt dao trong m.nh, đi vào cung nói với Vô-Tri :

- Công-tử Củ sắp đem quân Lỗ về đánh, xin Chúa-công lâm triều mà nghị kế.

Vô-tri hỏi :

- Liên-xứng và Quản chí-phủ không có mặt ở đây sao ?

Ung-lẫm tâu :

- Hai người ấy đi uống rượu chưa về, song việc binh rất gấp các quan đ. hội đủ mặt xin

Chúa-công ra mà thương-nghị.

Vô-trị tin lời, khoác long bào bước ra.

Ung-lẫm bước theo sau thừa cơ hội đâm lén Vô-tri một dao, ng. quỵ xuống đất máu tuôn lai

láng.

Giết Vô-tri xong, Ung-Lẫm liền khiến đốt lửa làm hiệu .

Cao-quốc cùng với Liên-xứng và Quản chí-Phủ uống rượu trong dinh, thấy lửa cháy, biết việc

đ. thành, liền b. đứng dậy hô v. sĩ bắt Liên-xứng và Quản chí-phủ trói lại, dẫn ra ngoài chợ

chém đầu.

Ung-lẫm cùng các quan lại nhóm họp nơi nhà Cao-quốc để bàn việc cho người sang nước Lỗ

, rước Công-tử Củ về nối nghiệp.

C.n Liên-thị, vợ Vô-Tri hay được tin cả sợ, rút gươm tự-vận .

Tính lại, từ lúc Vô-tri lên ngôi đến nay chỉ có một tháng mà thôi .

Ngày kia, Lỗ trang-công đang ngồi nghị việc, xảy có nước Tề đem thư đến , kể r. việc giết

Vô-Tri và xin rước Công-tử Củ về nước .

Lỗ trang-công cả mừng, muốn cho người cất quân đưa Công-tử Củ đi .

Xảy có Thi-bá bước vào tâu :

- Tâu Chúa-công, nước Tề bị tai biến, đó là việc tốt. Hễ Tề yếu th. Lỗ mạnh xin Chúa-công

h.y thư thả mà tính việc.

Lỗ trang-công nghe nói l.ng dù dự chưa quyết .

Lại nói đến nàng Văn-khương , từ khi nghe Tề tương-công bị giết liền b. đất Chước trở về

Lỗ , khuyên Lỗ trang-công cất quân đánh Tề để báo thù cho anh m.nh. Nay được nghe kẻ thù

Vô-tri bị giết liền hối thúc Lỗ trang-công đưa Công-tử Củ về kế vị.

Lỗ trang-công tuy nễ lời Thi-bá nhưng không dám c.i lời mẹ, liền khiến người đem quân hộ

tống Công-tử Củ về nước.

Quản di-Ngô nghe được tin vội v. vào triều tâu với Lỗ trang-Công :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 131 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 15. Ung-lêém Lêåp Mûu Giïæt Tên Chuáa

löé-cöng Baåi Trêån Núi Kiïçu-thúâi

- Tâu Chúa-công, Tề tương-công hiện c.n hai đứa con là Công-tử Củ và Công-tử Tiểu-bạch.

Hiện nay Tiểu-bạch đang trú nơi nước Cử là nước giáp liền với Tề. Tôi e Tiểu-bạch được tin về

nước trước mà lên ngôi. Vậy xin Chúa-công cho tôi mượn một con ngựa hay và một ít quân binh

đặng đón đường Tiểu-bạch . Như thế mới tranh ngôi cho Công-tử Củ được .

Lỗ trang-công hỏi :

- Ngươi muốn đem bao nhiêu quân ?

Quản di-ngô đáp :

- Không cần nhiều lắm. Chỉ độ ba mươi cỗ xe là đũ .

Lỗ trang-công liền phát binh.

Quản di-ngô l.nh mạng kéo quân đi.

Ngay lúc ấy, bên nước Cử, Công-tử Tiểu-bạch cũng đ. hay tin Vô-Tri bị giết, liền bàn với Bảo

thúc-nha mượn một trăm cỗ xe của nước Cử, hộ tống trở về Tề.

Cử và Tề sát biên giới, Công-tử Tiểu-bạch đi chưa bao lâu đ. khỏi biên giới nước Cử.

C.n Quản di-ngô đem binh đuổi theo, đến biên giới th. đ. nghe tin Tiểu-bạch đi qua rồi .

Quản di-ngô vội v. đuổi theo hơn ba mươi dặm nữa mới theo kịp.

Vừa thấy Tiểu-Bạch .

Quản di-ngô gọi lớn :

- Từ ngày các mặt nhau đến nay Công-tử vẫn được mạnh giỏi chứ ? Chẳng hay Công-tử cất

binh đi đâu mà gấp lắm vậy ?

Công-tử Tiểu-bạch đáp :

- Tôi muốn về nước lo việc cư-tang cho phụ-thân tôi .

Quản di-ngô nói :

- Việc cư-tang đ. có Công-tử Củ là anh cả , c.n Công-tử là em th. vội làm g. . Xin h.y đ.nh

lại đ..

Thúc-nha nói :

- Chúng ta, ai v. chúa nấy xin Di-ngô chớ nhiều lời.

Nói xong, thúc quân tiến bước.

Quản di-ngô muốn cản lại, nhưng thấy binh cửa Tiểu-bạch đông hơn binh m.nh gấp bội,

liệu thế khó đương bèn rút cung tên nhắm ngay Tiểu-bạch bắn một mũi.

Tiểu-bạch la lên một tiếng , trào máu miệng té ngửa trong xe.

Thúc-nha thất kinh, lật đật đến cứu.

Bọn tùy tùng trông thấy khóc rống lên.

Quản di-ngô tin chắc Tiểu-bạch đ. thác, vội v. quảy xe lui binh trỡ về l.ng hớn hở, nghĩ

thầm :

- Công-tử Củ có phước lắm ! Thế là ngôi báu kia không c.n ai tranh đoạt nữa !

Khi về đến nơi, Quản di-ngô thuật r. câu chuyện bắn chết Tiểu-bạch cho Lỗ-hầu nghe.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 132 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 15. Ung-lêém Lêåp Mûu Giïæt Tên Chuáa

löé-cöng Baåi Trêån Núi Kiïçu-thúâi

Lỗ-hầu lấy làm thích thú, truyền dọn tiệc ăn mừng rồi lo việc đưa Công-tử Củ về nước.

Tuy-nhiên, Quản di-ngô đ. lầm, mũi tên kia không giết được Công-tử Tiểu-bạch , v. mũi tên

đó xẹt qua chiếc dây đai thắt lưng. C.n Công-tử Tiểu-bạch là người lanh trí, biết tài bắn của

Quản di-Ngô nên giả vờ cắn chót lưỡi phun máu ra, rồi ngả ngựa trên xe, để Quản di-ngô khỏi

bắn tiếp mũi tên thứ hai. Trí của Tiểu-bạch lanh như vậy đến nỗi Thúc-nha cũng không ngờ.

Khi thấy Tiểu-bạch không bị thương tích g., Thúc-nha vội thay quần áo và giấu vào trong một

cỗ xe riêng, hối quân tiến gấp .

Đến nơi, Thúc-nha vào thành, ra mắt các quan, tiến cử Công-tử Tiểu-bạch và xin lập lên kế

vị.

Các quan nói :

- Chúng tôi đ. cho người qua nước Lỗ, rước Công-tử Củ rồi, nếu bây giờ tôn Tiểu-bạch lên

nay mai Công-tử Củ về tới biết liệu .

Thúc-nha nói :

- Nước không nên để một ngày không có vua. Các quan đi rước Công-tử Củ mà Công-tử Củ

chưa về, c.n Công-tử Tiểu-bạch lại có mặt. Đó là l.ng trời muốn Tiểu-bạch lên ngôi. Vả lại, nếu

để nước Lỗ đem binh đưa Công-tử Củ trở về phục nghiệp thế nào nước Lỗ cũng kể công ơn mà

đ.i hối lộ như trường hợp nước Tống với Trịnh-hốt ngày trước, thật là xấu hổ.

Các quan Đại-phu lại nói :

- Nếu vậy chúng ta phải dùng kế chi mà trả lời với Lỗ-hầu ?

Thúc-nha nói :

- Hễ nước đ. có vua tự nhiên Lỗ-hầu phải kéo binh về, không cần phải dụng kế g. cả.

Quan Đại-phu Thấp-bằng và Đông quách-nha đều khen phải.

Bèn mở cửa thành rước Công-tử Tiểu-bạch vào tôn lên ngôi, tức là Tề hoàn-công.

Tề hoàn-công được Thúc-Nha giúp đỡ, chỉnh đốn việc triều chính, ban bố ân-đức cho mọi

người.

Các quan tuy tôn Tề hoàn-công lên ngôi, song l.ng

họp lo lắng, sợ binh Lỗ kéo đến bất ngờ.

Bảo thúc-Nha tâu với Tề hoàn-Công :

- Bây giờ muốn cho cả triều thần được an tâm, xin Chúa-công cho một đạo binh ra đón nơi

biên thùy để ngăn quân Lỗ th. khỏi lo g. cả .

Tề hoàn-công chuẩn tấu, sai Trọng tôn-thu dẫn ba trăm chiến xa ra đóng nơi quan ải, nếu

binh Lỗ kéo đến th. nói cho Lỗ-hầu biết là nước Tề đ. có vua.

Ngày kia, Lỗ trang-công kéo binh rần rộ, đưa Công-tử Củ về nước để phục nghiệp. Nhưng

vừa tới biên giới, hay được sự t.nh l.ng hậm hực, nói :

- Theo thứ tự, hễ lớn th. được nối ngôi nay Tiểu-bạch là em lại tranh giành như vậy thật là

vô lễ. Ta quyết không chịu lui binh .

Trọng-thu thấy thái độ giận dữ của Lỗ-hầu lập tức viết thư về triều cáo cấp.

Tề hoàn-công hỏi Thúc-nha :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 133 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 15. Ung-lêém Lêåp Mûu Giïæt Tên Chuáa

löé-cöng Baåi Trêån Núi Kiïçu-thúâi

- Quân Lỗ không chịu lui th. làm thế nào ?

Thúc-nha đáp :

- Nếu không lui binh th. ta phải đem binh chống cự.

Tề hoàn-công lập tức khiến Vương-tử Thành-phù và Ninh-việt cầm đạo binh bên tả, Đông

quách-nha cầm đạo binh bên hữu, Ung-Lẫm đi tiên phuông c.n Thúc-nha th. ph. xe giá đi trung

quân.

Đông quách-nha qu. tâu :

- Quân Lỗ thế nào cũng sợ ta dự bị trước, chẳng dám tiến gấp nay xin đem quân ra nơi đất

Kiều-thời mà mai phục, chờ cho quân Lỗ đến đó đồn binh, chúng ta xuất kỳ bất . xua binh hỗn

chiến, làm cho hàng ngũ binh Lỗ rối loạn th. thế nào cũng đặng trọn thắng.

Thúc-nha khen phải, khiến Trọng tôn-thu và Ninh-việt kéo binh đi trước, chận đường mai

phục sẵn, c.n Vương-tử Thành-phủ và Đông quách-nha th. đi đường tắt, chận đường về. Lại

khiến Ung-Lẫm dẫn một đạo binh đi dọ thám, hễ gặp binh Lỗ th. giả thua mà dụ địch. Các

tướng tuân lệnh, kéo binh ra đi.

Khi Lỗ trang-công và Công-tử Củ kéo binh đến đất Kiều-Thời, Lỗ trang-công ra lệnh đóng

quân đồn trú.

Quản di-ngô nói :

- Tiểu-bạch vừa lên ngôi, việc quân chưa định, nay phải đánh gấp nếu diên tr. e khó thắng.

Lỗ trang-công nói :

- Tiểu-Bạch đoạt ngôi anh thế nào cũng đề-ph.ng nếu ta ào ạt kéo đến không khỏi lầm kế.

Vậy cứ đóng quân nơi đây d. xét t.nh h.nh rồi sẽ liệu.

Lỗ trang-công nói vừa dứt lời, có quân thám-thính về báo :

- Binh Tể đ. đến, Ung-lẫm dẫn một đoàn binh đến đây cách chừng vài dặm .

Lỗ trang-công nói :

- Nếu ta không đề ph.ng ắt lầm kế của quân Tề rồi.

Liền khiến Lương-tử và Tần-Tử dàn quân ra hai đạo tiếp ứng .

C.n Lỗ trang-công đốc quân tiến tới.

Vừa gặp Ung-lẫm, Lỗ trang-công chỉ vào một mắng :

- Ngươi đ. ra công giết Vô-tri, cho người sang Lỗ rước Công-tử Củ về tức vị , cớ sao ngươi

lại lập Tiểu-bạch lên . Thế th. c.n g. là tín nghĩa ?

Nói rồi trương cung bắn Ung-lẫm.

Ung-Lẫm giả đ. hổ ngươi đem binh trở lại.

Lỗ trang-Công khiến Tào-Muội đuổi theo .

Ung-lẫm quay xe trở lại đánh.

Nhưng đánh chưa được mười hiệp lại bỏ chạy nữa.

Tào-Muội tức giận, đốc binh tiến tới.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 134 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 15. Ung-lêém Lêåp Mûu Giïæt Tên Chuáa

löé-cöng Baåi Trêån Núi Kiïçu-thúâi

Lỗ trang- Công sợ Tào-Muội có điều sơ thất, liền khiến Tần-Tử và Lương-Tử kéo binh theo

tiếp ứng.

Hai tướng kéo binh đi chưa khỏi vài dặm đường bỗng gặp đạo quân của Bảo Thúc-Nha chận

lại.

Hai bên giao chiến rất hăng.

Lỗ trang-công được tin vội v. kéo đại binh đến tiếp cứu , chẳng ngờ vừa tới nơi th. binh

phục của Ninh-Việt và Tôn trọng-Thu đ. chờ sẵn nổi dậy phủ vây bốn mặt.

Binh Lỗ bị chận đánh nhiều đoạn, quân-lực không đủ, lại bị đánh bất ngờ, hàng ngũ rối loạn

b. chạy.

Bảo thúc-nha xua binh chém giết một

, rồi hô lớn :

- Ai bắt được Lỗ-hầu th. được trọng thưởng.

Binh Tề được lịnh xông vào đạo trung quân vây rất ngặt .

Tần-Tử thất kinh vội rút cây cờ hiệu của Lỗ trang-công quăng xuống đất.

Lương-tử lại nhặt lên, cắm vào xe m.nh.

Tần-Tử hỏi :

- Ta đ. muốn cứu nguy cho Chúa công nên mới quăng cờ đi , sao Tướng-quân lượm làm chi

?

Lương-tử đáp :

- Ta cũng v. muốn cứu nguy cho Chúa-công mà lượm đó.

Lỗ trang-công hiểu . cởi cả áo m.o bỏ trên xe Lương-tử , rồi sang qua xe khác mà trốn .

Lương-tử tiếp lấy áo m.o mặc vào, rồi đốc binh cự địch.

Ninh-việt thấy trên xe có cắm cờ hiệu, lại có người mặc long bào, ngỡ là Lỗ trang-công, nên

dồn cả quân-lực về phía đó, quyết bắt sống cho được để l.nh thưởng.

Lương-tử chống cự một lúc, rồi cởi áo, nói lớn :

- Ta đây là Lỗ-tướng chứ đâu phải Lỗ-hầu mà chúng bay đánh hăng như vậy ?

Quân Tề nghe nói, xem lại thấy tướng Lỗ là Lương-Tử, nỗi giận chưởi rủa om s.m, rồi áp lại

bắt sống, đem nạp cho Tề hoàn-công.

Tề hoàn-công truyền chém đầu tại chỗ.

Bảo thúc-nha biết Lỗ trang-công đ. trốn thoát liền xua quân đuổi theo truy kích.

Quân sĩ la ó vang trời.

Lúc đó, Quản di-Ngô đang ph.ng thủ nơi hậu dinh, nghe tin báo trung quân của Lỗ-hầu bị

bại trận, liền khiến Thiệu-hốt ở lại ph. Công-tử Củ, c.n m.nh xuất quân cứu ứng.

Vừa ra khỏi dinh đ. gặp Lỗ trang-công hơ hải dẫn một số tàn-quân chạy về.

Lỗ trang-công nói :

- Quân ta đại bại, thế giặc rất hăng. Phải gấp gấp nhổ trại lui binh kẻo không kịp.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 135 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 15. Ung-lêém Lêåp Mûu Giïæt Tên Chuáa

löé-cöng Baåi Trêån Núi Kiïçu-thúâi

Quản di-ngô tuân lệnh , truyền nhổ trại tức khắc.

Đi chưa được bao xa, xảy thấy trước mặt có một đạo binh kéo đến.

Ấy là binh của Vương-tử Thành-phủ và Đông Quách-nha vâng lệnh Bảo thúc-nha phục binh

đón đường về.

Lỗ trang-công thất kinh than rằng :

- Ta đ. lầm kế phục binh, trận nầy ắt khó thoát !

Tào-muội thấy thếm vội nói lớn :

- Chúa công h.y mau đi trước, để tôi liều thác đây mà cự với giặc.

Nói xong, quay qua hỏi Tần-Tử :

- Tướng-quân có vui l.ng cùng tôi hy-sinh chăng ?

Tần-tử nói :

- Điểu đó ngài khỏi phải bận tâm.

Hai người giục ngựa tới trước, vung gươm cản Vương-tử Thành-phù và Đông quách-nha lại.

C.n Quản di-ngô th. ph. Lỗ trang-công, Thiệu-Hốt ph. Công-tử Củ t.m đường tắt mà chạy

về nước Lỗ.

Hai tướng Tề thấy Lỗ-hầu chạy thoát liền bỏ Tào-muội và Tần-tử, giục ngựa đuổi theo .

Lỗ trang-Công vội vàng rút cung tên bắn trở lại.

Quản di-ngô cũng tiếp tay .

Lỗ trang-công và Quản di-ngô là hai tay thiện-xạ , nên tướng Tề cả sợ chẳng dám tới gần.

Đến lúc Tào-muội và Tần-Tử theo kịp th. hai tướng Tề không dám đuổi theo nữa, quay lại

đánh.

Tào-muội chống cự một lúc rồi mở huyết lộ thoát thân, c.n Tần-tử th. bị chết giữa trận tiền.

Giết được tướng Lỗ, quân Tề đắc thắng trở về.

Bảo thúc-nha ra lệnh tập họp các toán binh sĩ, rồi cùng nhau hộ giá

loan.

Về đến Lâm-tri, Tề hoàn-công mở tiệc khao thưởng ba quân. Chúa tôi vui mừng hỉ-hạ.

Bảo thúc-nha nói :

- Công-tử Củ c.n ở bên Lỗ, có Quản đi-Ngô và Thiệu-hốt ph. tá lại thêm Lỗ-hầu bị thất bại

vừa rồi, hết t.nh giúp đỡ, như thế th. mầm khởi loạn vẫn c.n, chưa phải lúc chúng ta hoan-hỉ.

Tề hoàn-công hỏi :

- Vậy muốn trừ hậu-hoạn phải làm thế nào ?

Bảo thúc-nha nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 136 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 15. Ung-lêém Lêåp Mûu Giïæt Tên Chuáa

löé-cöng Baåi Trêån Núi Kiïçu-thúâi

- Nay nhân Lỗ-hầu vừa thất trận, quân sĩ kinh-hoàng, chúa tôi thất đởm , ta nhơn cơ-hội nầy

kéo binh đến đóng nơi biên-giới, ép Lỗ hầu phải nạp Công-tử Củ. Tôi chắc rằng Lỗ-hầu phải sợ

mà tuân lời .

Tề hoàn-công nói :

- Mọi việc ta cũng ủy-thác cho khanh, vậy khanh h.y liệu-lượng .

Bảo thúc-nha được lệnh, kiểm điểm ba vạn binh r.ng và hai trăm cỗ chiến-xa, kéo đến

đóng nơi mé sông Vạn-thủy . Rồi viết một phong thư sai Công tôn Thấp-bằng đem dâng cho Lỗ

trang-công .

Bức thư như sau :

Ngoại-thần Bảo thúc-nha kính đệ Lỗ-hầu ngự l.m. Thuở nay, nhà không hai chủ, nước không

thể để hai vua. Nay Chúa tôi đ. thuận theo l.ng dân, lên tức vị, nối nghiệp Tiên-quân thế mà

Công-tử vẫn c.n tranh lập là trái lẽ . Tuy nhiên, Chúa tôi v. t.nh ruột thịt không nỡ nhúng tay

trong việc cốt-nhục tương tàn, cho nên cậy tay hiền- hầu v. Chúa tôi, mà giúp việc ấy. C.n Quản

di-ngô và Thiệu-hốt là ngươi thù của Chúa tôi, xin hiền-hầu bắt nạp về cho Chúa tôi trị tội.

Được thế, t.nh thân của hai nước Tề và Lỗ sẽ bền vững muôn đời.

Khi Thấp-bằng l.nh thư ra đi, Thúc-nha lại dặn thêm :

- Quản di-ngô là người kỳ-tài trong thiên-hạ, tôi đ. tâu với Chúa-công xin đem va về dùng.

Vậy tướng quân đến đó phải tùy cơ ứng-biến, đừng để cho Quản di-ngô bị chết hoặc liều m.nh .

Thấp-bắng nói :

- Nếu Lỗ-hầu muốn giết , th. tôi biết lấy lời g. mà can đặng ?

Thúc-nha nói :

- Tướng-quản nhắc lại chuyện bắn Chúa-công, ắt Lỗ-hầu phải nghe theo.

Thấp-bằng tuân lệnh, l.nh thư ra đi.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 137 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 16

Giử Lời Hứa , Thúc-nha Tiến

Quản-trọng

lập Mưu Cao, Tào-quới Thắng Binh

Tề

Thấp-bằng qua đến nước Lỗ, và dâng thư cho Lỗ trang-công.

Lỗ trang-công vội-v. cho đ.i Thi-bá đến, nói :

Ngày trước v. ta không nghe lời ngươi nên mới bị thua , nay binh lao m. liệt, Tiểu-bạch lại

c.n sai Bảo thúc-nha đem quân đến biên-giới, đ.i nạp Công-tử Củ nữa. Nay chỉ có hai đường.

Một là giết Công-tử Củ, hai là quyết sống chết với Tề một phen, . khanh liệu thể nào ?

Thi-bá nói :

- Tiểu-bạch mới lập lên mà được l.ng quân mến phục. Đánh một trận nơi Kiều-thời, ta đ.

thấy r. Tiểu-bạch tài trí hơn Công-tử Củ nhiều . Nếu v. t.nh mà bảo vệ Công-tử Cũ , e nước Lỗ

phải lâm nguy . C.n giết Công-tử Củ để bảo vệ nước Lỗ, lại tổn-thương đến t.nh nghĩa. Hai việc

rất khó tính.

Lỗ trang-công suy nghĩ một lúc rồi hỏi :

- Khanh có cách g. tính cho song toàn chăng ?

Thi-bá nói :

- Đành phải hy-sinh Công-tử Củ vậy .

Lỗ trangCông ứa nước mắt, ruột xót như bào.

Lúc bấy giờ Công-tử Củ, Quản di-ngô và Thiệu-hốt đang ở tại Sanh-dậu.

Lỗ trang-công sai Công-tử Yến đem binh đến giết Công-tử Củ bắt Quản di-ngô và Thiệu-hốt

bỏ vào tù xa.

Thiệu-hốt thấy vậy than rằng :

- Làm con nên v. cha mẹ mà chết, làm tôi nên v. Chúa mà hy-sinh , ấy mới phải đạo. Nay

Công-tử Củ đ. chết th. Hốt nấy c.n sống mà làm chi.

Nói rồi đập đầu vào một cây cột mà tự vận .

138

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 16. GiûãLúâi Hûáa , Thuác-nha Tiïæn Quaãn-troång

lêåp Mûu Cao, Taâo-quúái Thùæng Binh Tïç

Quản di-ngô nói :

- Nếu Thiệu-hốt đ. liều chết theo Chúa, th. ta cũng nên v. Chúa mà giữ thân nầy lại, để có

ngày minh oan cho Chúa ta.

Nói rồi bó tay chịu trói mà vào tù xa.

Công-tử Yến giải Quản di-ngô về triều .

Thi-bá thấy Quản di-ngô liền tâu với Lỗ trang-công :

- Công-tử Củ đ. chết, lẽ ra Quản di-ngô phải v. Chúa và buồn rầu, nhưng tôi trông sắc mặt

của va vẫn tươi tỉnh như thường, tỏ rằng va không sợ nước Tề bắt về giết. Nếu Tề đ. không giết

ắt dùng va, mà va là một nhân tài có thể đồ vương, định bá được. Vậy xin Chúa Công lưu lại mà

dùng.

Lỗ trang-công nói Quản di-ngô là kẻ thù của Tiểu-bạch, lẽ nào Tiểu-bạch lại chịu dùng ?

Thi-bá nói :

- Một ông vua chí lớn, biết mưu đồ đại sự sẽ không v. một tư thù nhỏ mọn mà giết đi một

nhân tài. Nếu Chúa-công không muốn dùng, xin đem giết đi rồi trả xác lại cho Tề mới khỏi lo

về sau .

Lỗ trang-công c.n đang dụ dự , Thầp-bằng vội quỳ tâu :

- Quản di-ngô trước kia đ. bắn Chúa-công, Chúa-công tôi muốn tự tay m.nh giết chết mới

hả l.ng. Nay nếu quí-quốc đem giết đi, rồi trả xác lại, ắt Chúa-công tôi sẽ không nguôi được

giận.

Lỗ trang-công giết Công-tử Củ cốt làm hài l.ng nước Tề, nay sứ nước Tề tỏ . như thế, nên

không dám giết Quản di-ngô, bèn truyền đem Quản di-ngô, giao cho sứ Tề giải về nước.

Thấp-bằng l.nh tù xa, rồi bái biệt lui về.

Ngồi trong tù xa, Quản di-Ngô đoán biết đó là mưu của Bảo thúc Nha muốn cứu m.nh. Song

lại sợ Thi-bá ăn năn cho người đuổi theo bắt giết đi, nên nóng l.ng, muốn cho quân-sĩ mau mau

vượt qua khỏi biên giới Lỗ.

Quản di-ngô bèn đặt ra bài hát cho vui mà quên cực nhọc, để đi cho mau .

Bài hát như vầy :

Thương chim hồng hộc mắc lồng

Ngoài kia bát ngát chập chổng núi non

Tấm l.ng son

Dạ không m.n

Rừng cây c.n đó, chim càng ước mong

Màn vũ-trụ , thu phong man-mác

Kiếp hải hồ, mây bạc lửng-lơ

Lồng son của kín bây giờ

Ngày mai ai biết mà ngờ ngày mai.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 139 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 16. GiûãLúâi Hûáa , Thuác-nha Tiïæn Quaãn-troång

lêåp Mûu Cao, Taâo-quúái Thùæng Binh Tïç

Thực vậy nhờ bài hát ấy mà quân sĩ quên cả mệt nhọc đi rất mau không mấy lúc qua khỏi

biên giới nước Lỗ.

Lỗ trang-công sau khi đàm luận với Thi-bá, ăn năn

hận, vội sai Côqg-tử Yến đem quân đuổi theo để bắt Quản di-ngô lại, nhưng theo không kịp,

đành phải trở về.

Quản di-ngô ngước mặt lên trời cười lớn, nói :

- Mạng ta chắc đặng sống rồi.

Khi đi tới đất Đường-phụ , Bảo thúc-nha đ. chờ sẵn nơi đó để nghênh-tiếp.

Vừa thấy mặt Quản di-ngô, Thúc-nha mừng rỡ chạy đến mở tù xa đưa Quản di-ngô ra.

Quản di-ngô nói :

- Chưa có quân-mạng sao lại mở tù xa.

Bảo thúc-nha nói :

- Không hề chi, tôi sẽ tiến cử ông với Tề-hầu. Ông đ. quên lời hứa của chúng ta ngày trước

rồi sao ?

Quản di-ngô nói :

- Làm sao mà quên được. Nhưng trước kia khác, nay khác. Tôi với Thiệu-hốt ph. Công-tử

Củ mà chẳng làm nên việc, lại không trọn tiết làm tôi, c.n mặt mũi nào dám chịu ơn kẻ địch !

Bảo thúc-nha nói :

- Câu chấp những việc nhỏ nhặt không thể thành danh được, cũng như không nhẫn nhục

được những tiếng xấu nhỏ nhen, chẳng bao giờ làm nên đại sự . Ông có tài trị thiên hạ nhưng

chưa gặp thời, c.n chúa tôi là một người đại-lượng, nhưng thiếu người giúp. Nếu ông không

tị-hiềm ph. chúa tôi, chẳng khác nào như cây nước gặp nhau, dựng nên nghiệp bá, oai danh

lừng lẫy trong thiên hạ, để tiếng muôn đời, thật là quí hóa.

Quản di-Ngô làm thinh như đang suy nghĩ điều g..

Bảo thúc- Nha mở trói, dắt Quản di-ngô vào nhà Công-quán đ.i-đằng, rồi cầm Quản di-ngô

ở lại nơi Đường-phụ, một m.nh trở về triều ra mắt Tề hoàn-công, tâu rằng :

- Tôi về đây để chia buồn và đồng thời cũng chia vui với Chúa-công.

Tề hoàn-công hỏi :

- Có việc g. buồn, vui ta chưa hề biết ?

Bảo thúc-nha nói :

- Việc buồn là Công-tử Củ, anh ruột của Chúa-công đ. b. m.nh. Biết rằng v. nước bất đắc dĩ

phải để Công-tử Củ chết, nhưng t.nh cốt-nhục không thể không buồn !

Tề hoàn Công nghe nói thở dài.

Bảo thúc-nha nói tiếp :

- C.n việc vui là Quản di-ngô chưa chết, và đ. được đưa về nước Chúa-công sẽ gặp được

một nhân tài lẽ nào lại chẳng vui .

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 140 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 16. GiûãLúâi Hûáa , Thuác-nha Tiïæn Quaãn-troång

lêåp Mûu Cao, Taâo-quúái Thùæng Binh Tïç

Tề hoàn-công nói :

- Quản di-ngô bắn ta một mũi tên, hiện nay mũi ten ấy ta c.n giữ, l.ng oán hận chưa nguôi,

lẽ nào ta lại dùng va được sao ?

Bảo chúc-nha nói :

- Làm tôi th. ai cũng phải hết l.ng v. Chúa. Quản di-ngô bắn Chúa-công là v. lúc đó Quản

di-ngô ph. Công-tử Củ, trong l.ng chỉ biết có Công-tử Củ mà không biết đến Chúa-công. Nay

Chúa-công dùng Quản di-Ngô, th. Quản di-ngô lại v. Chúa-công mà bắn thiên-hạ. Chính những

kẻ như thế mới đáng là trung thần.

Tề hoàn-công tươi ngay nét mặt, như hiểu được sự kỳ-diệu của l.ng người, nói :

- Nếu khanh không nói, th. ta đ. nghĩ đến điều oán-hận nhỏ nhen mà quên cả đại-sự.

Bảo thúc-Nha cả mừng cúi lạy lui ra, đến đón Quản di-Ngô, mời về tư-dinh mà bàn bạc.

Tề hoàn-công nghị thưởng các công thần đ. có công với nước, phong cho Cao-Quốc làm

chức Thế-khanh, và Bảo thúc-nha làm Thượng khanh, lại muốn giao hết việc triều-chính cho

Bảo thúc-nha.

Bảo thúc-nha tâu :

- Chúa-công ban ơn cho tôi được no ấm th. cũng đũ rồi , c.n việc trị nước, tài tôi thật không

đũ.

Tề hoàn-công nói :

- Ta hiểu tài đức của khanh lắm, khanh chớ khiêm nhượng làm chi .

Bảo thúc-nha nói :

- Chúa-công biết tôi là người kính-cẩn , có thể giữ đúng bổn phận của m.nh chứ không phải

có tài chính-trị. Tài chính-trị phải là kẻ nh.n xa thấy rộng, trên hiểu l.ng vua, dưới r. bụng dân,

biết sức m.nh, lượng sức địch, lúc thái-b.nh cũng như cơn nguy biến, đũ sức làm chủ được m.nh

mà điều khiển công việc. Những điều đó tôi không thể có được.

Tề hoàn Công nghe nói mỉm cười, bước đến bên Thúc-nha hỏi nhỏ :

- Người mà khanh vừa nói đến, trong đời nầy có thể có được chăng ?

Bảo thúc-nha nói :

- Có Người đó đang ở trong nước chúng ta. Nếu Chúa-công xét thấy cần người như vậy th.

đ. sẵn có Quản di-ngô.

Tề hoàn-công nói :

- Tài Quản di-ngô lại hơn khanh được sao ?

Bảo thúc-nha nói :

- Có năm điều tôi không bằng được Quản di-ngô : Thứ nhất rộng r.i mềm mỏng, ra ơn với

dân, tôi không bằng được Thứ hai : lấy trung tín mà mua l.ng bá tánh, tôi không bằng được.

Thứ ba: trị nước không sai giềng mối, tôi không bằng được. Thứ tư: chế lễ nghĩa ra khắp bốn

phương , tôi không bằng được. Thứ năm : cầm dùi thẳng đứng giữa ba quân giục l.ng quân sĩ,

tôi không bằng được .

Tề hoàn-công nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 141 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 16. GiûãLúâi Hûáa , Thuác-nha Tiïæn Quaãn-troång

lêåp Mûu Cao, Taâo-quúái Thùæng Binh Tïç

- Nếu Quản di-ngô là kẻ có tài th. khanh đ.i vào yết kiến, để ta xem thư tài học vấn của

Quản di-ngô đến bực nào?

Bảo thúcha nói :

- Người hèn không dám gần gũi với kẻ sang, kè sơ không dám sánh với người thân. Nếu

Chúa-công muốn dùng Quản di-ngô th. phải cho va làm đến chức Tướng-quốc, đối đ.i như

sư-phụ, th. con người tài ấy mới đem hết sở-năng của m.nh mà hiến cho Chúa-công được.

Tề hoàn-công nói :

- Theo . của khanh th. ta phải làm cách nào để triệu Quản di-ngô ?

Bảo thúc-nha nói :

- Quản di-ngô là bậc phi-thường trong thiên-hạ. Các bậc Tiên-vương thuở xưa muốn được

người hiền phải thân hành đem lễ vật đến cầu. Lúc người hiền đ. về triều th. phải để ăn chung

một bàn , ngồi chung một chiếu. Xin Chúa-công h.y noi gương ấy để thiên-hạ thấy Chúa-công

là người biết quí kẻ hiền-sĩ.

Tề hoàn-công nghe lời, đ.i quan Thái-bốc đến hỏi ngày lành, rồi thân hành đi đón Quản

di-ngô.

Bảo thúc-nha tin cho Quản di-ngô biết trước để nghinh đón.

Tề hoàn-công và Quản di-ngô cùng ngồi chung một xe mà về triều.

Mọi người đón xem đông đặc, ai nấy đều lấy làm lạ lùng.

Quản di-ngô về đến Kim-loan điện , phục lạy Tề hoàn-công, và tâu:

- Tâu Chúa-công, tôi là kẻ trọng tội, đáng chết, được Chúa-công dung thứ đ. là may lắm.

Nay Chúa-công lại nhọc l.ng ban ơn nữa . Thật tôi không biết phải lấy g. đến đáp cho xứng

đáng.

Tề hoàn-công nói :

- Tiên-quân ta có âm-đức rất lớn, mới khiến ta được gặp khanh . Vậy khanh h.y v. ta mà có

đôi lời chỉ giáo, chẳng những ta mang ơn, mà cả dân chúng nước Tề cũng lấy làm vinh hạnh .

Nói xong, đỡ Quản di-ngô dậy, mời ngồi nơi chiếc cẩm-đôn bên cạnh.

Quản di-ngô sụp lạy rồi mới lên ghế ngồi.

Tề hoàn-công hỏi :

- Nước Tề ta vốn là một nước lớn, Tiên-quân ta là Hi-công đ. làm cho các chư-hầu kính nể.

Đến đời Tương-Công chính lệnh bất thường, đến nỗi xẩy ra tai biến. Nay ta vừa mới lên ngôi,

l.ng dân chưa định thế nước chưa yên, nay muốn cho nước mạnh dân an phải làm điều g. trước

?

Quản di-ngô nói :

- Lễ , nghĩa, liêm, sĩ là bốn điều cốt yếu để trị nước. Nếu thiếu một trong bốn điều đó tai-biến

sẽ xảy ra. Nếu cả bốn điều đó không có, th. nước sẽ mất.

Tề hoàn-Công hỏi :

- Nếu đ. có bốn điều đó th. dùng cách nào mà trị dân ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 142 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 16. GiûãLúâi Hûáa , Thuác-nha Tiïæn Quaãn-troång

lêåp Mûu Cao, Taâo-quúái Thùæng Binh Tïç

Quản di-ngô nói :

- Muốn trị dân trước hết phải yêu dân.

Tề hoàn-công hỏi :

- Muốn yêu dân phải làm cách nào ?

Quản di-ngô nói :

- Yêu dân phải dạy dân lấy đạo thân ái, chăm sóc đời sống hàng ngày cho dân, bớt xâu giảm

thuế , làm cho dân giàu. Hễ dân giàu tức là nước mạnh.

Tề hoàn-công hỏi :

- Dân giàu, nhưng binh-khí, quân-cụ trong nước thiếu-thốn th. phải làm sao ?

Quản di-ngô đáp :

- Muốn đũ binh khí, quân-cụ th. h.nh pháp trong nước nên đặt lệ cho chuộc tội : Tội nặng

cho chuộc một cái tê-giáp, tội nhẹ cho chuộc một cái quy-thuẫn, tội nhỏ cho nạp kim-khí, tội

nghi th. tha hẳn. Kẻ nào tụng l. tương đối th. bắt nộp một bó tên rồi giải h.a . Làm như thế ắt

quân dụng không thiếu.

Tề hoàn-công hỏi :

- Đ. làm như vậy nhưng không đũ dùng th. phải làm sao ?

Quản di-ngô nói :

- Khai mỏ, đúc tiền , nấu nước bể làm muối, trữ hàng hóa lấy l.i , cắt ba trăm nhà nữ-lưu

cho các khách buôn bán đi lại tụ họp ở đó mà đánh thuế. Như vậy, công quỹ phải đủ dùng.

Tề hoàn-công hỏi :

- Của dùng đ. đủ , nhưng quân lính c.n ít, không đũ sức mạnh th. làm sao ?

Quản di-ngô nói :

- Quân không cần nhiều, chỉ cần tinh nhuệ. Mạnh không v. sức, mà cốt ở tinh thần. Do đó,

Chúa-công muốn có binh mạnh chỉ cần giử vững l.ng quân , rèn luyện kỹ thuật chiến đấu là đủ

.

Tề hoàn-công hỏi :

- Binh thế đ. mạnh, có nên đi đánh các nước chư-hầu chăng ?

Quản di-ngô đáp :

- Chưa nên đánh vội . Làm chủ các chư hầu không phải đem sức mạnh hăm dọa, mà phải

đem đạo đức ra chinh phục. Trước hết , phải đặt m.nh lên một địa vị chính đáng đ., sau sẽ dùng

cái địa vị đó mà trấn an các chư-hầu.

Tề hoàn-công hỏi :

- Làm thế nào để đặt m.nh vào địa vị chính đáng ?

Quản di-ngô đáp :

- Danh chánh ngôn thuận là . muốn của mọi người. Các chư-hầu đều có bổn phận phải tuân

vương-mạng. Vậy trước tiên, Chúa-công phải kính trọng nhà Châu và bắt các chư-hầu cũng phải

kính trọng như m.nh.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 143 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 16. GiûãLúâi Hûáa , Thuác-nha Tiïæn Quaãn-troång

lêåp Mûu Cao, Taâo-quúái Thùæng Binh Tïç

Tề hoàn-công hỏi :

- Rồi làm thế nào để trấn an các chư-hầu.

Quản di-ngô đáp :

- Phải đem đạo-đức mà giao hữu với họ. Đem tất cả các đất đai đ. chiếm được trả cho họ để

tỏ ra m.nh không tham lam, lại đem lễ vật đến khắp nơi cầu người hiền đem về nước mà dùng

. Nước chư-hầu nào bị loạn tặc, đem quân đến cứu. Làm như vậy nước nào không mến phục.

Tề hoàn-công hỏi :

- Xưa nay đất rộng, dân đông là biểu hiệu cho nước giàu mạnh mà khanh lại bảo không nên

đem quân lấn đất giành dân th. làm sao cho nước hùng ?

Quản di-Ngô nói :

- Đem sức mạnh chiếm đất cũng chỉ chiếm được một phần nhỏ nào thôi, v. chiếm rồi c.n

phải giữ , nếu không đủ sức giữ sẽ bị mất. C.n đem đạo đức mà chiếm đặt th. đặt không cần

phải giữ, do đó có thể chiếm bao nhiêu cũng được.

Tề hoàn-công cùng Quản di-ngô nói chuyện trong ba ngày đêm , mà không biết chán.

Tề hoàn-công lấy làm đắc ., phong cho Quản di-ngô làm Tể-tướng.

Quản di-ngô từ chối không nhận .

Tề hoàn-Công nói :

- Bởi ta muốn theo sách lược của khanh nên phải dùng khanh bỉnh chánh , cớ g. khanh lại

từ chối ?

Quản di-ngô nói :

- Không phải sức một cây gỗ có thể làm nên một nhà lớn, không phải sức một gi.ng nước

tạo nỗi một bể cả . Nếu Chúa-công đ. có chí lớn th. nên dùng đến năm kiệt-sĩ.

Tề hoàn-công hỏi :

- Năm kiệt-sĩ ấy là ai ? Tài năng như thế nào ?

Quản di-ngô nói :

- Có tài giao-thiệp, biết giữ lễ phép th. tôi không bằng Thấp Bằng, xin cho Thấp-bằng làm

Đại Tư-hanh. Có tài khai khẩn, biết cách trồng trọt th. tôi không bằng Ninh-Việt, xin cho Ninhviệt

làm Đại Tư-điền. Có tài luyện tập quân-sĩ, khiến cho người ta quên chết th. tôi không bằng

Thành-phủ, xin cho Thành-phủ làm Đại Tư-m.. Có tài xử đoán, khiến người ta khỏi bị hàm oan,

th. tôi không bằng Tân tu-vô, xin cho Tân tu-vô làm Đại Tư-l.. Có tính cương trực, thấy điều

trái tất phải nói ngay, th. tôi không bằng Đông quách-nha, xin cho Đông quách-nha làm Đại

Giám-quan. Chúa-công trọng dụng năm người ấy ắt trong nước được cường thịnh.

Tề hoàn-công nghe theo lời Quản di-ngô phong-chức cho năm người ấy, và quyết-định phong

cho Quản di-ngô làm Tể-tướng.

Quản di-ngô nói :

- Chúa-công đ. có chí lớn, dẫu tài tôi hèn mọn cũng xin cố sức mà vâng lệnh Chúa-công.

Tề hoàn-công lại hỏi :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 144 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 16. GiûãLúâi Hûáa , Thuác-nha Tiïæn Quaãn-troång

lêåp Mûu Cao, Taâo-quúái Thùæng Binh Tïç

-Ta b.nh sanh có tánh ưa săn bắn, lại thích nữ sắc chẳng hay hay điều ấy có hại đến nghiệp

bá chăng ?

Quản di-ngô đáp :

- Đ. r. được nhược điểm của m.nh tất không hại.

Tề hoàn-công hỏi :

- Thế th. điều g. mới có hại cho nghiệp bá ?

Quản di-ngô nói :

- Không biết người hiền là hại. Biết người hiền mà không dùng là hại. Dùng người hiền mà

không dám phú thác việc lớn là hại . Phú chác việc lớn mà để kẻ tiểu nhơn xen vào là hại .

Tề hoàn-công khen phải.

Từ đó công việc triều chính đều phó thác cho Quản di-ngô, lại gọi Quản di-ngô bằng Trọngphụ

. Hễ có việc g. lớn, đều hỏi . kiến Quản di-ngô trước. Tề hoàn-công lại cấm người trong

nước không được gọi Quản di-Ngô, mà chỉ gọi là Quản-Trọng. V. Trọng là tên chữ, c.n Di-Ngô

là tên tộc.

Nhắc qua Lỗ trang-công từ ngày thả Quản-trọng về nước Tề có . hơi tiếc, nay lại được nghe

Tề-hầu phong cho Quản-trọng làm Tướng-quốc, l.ng tức tối không an, kéo binh sang đánh trả

thù việc thất trận ngày trước .

Tề hoàn-công hay đặng tin, hỏi Quản-trọng :

- Ta mới lên ngôi, không muốn để cho nước ngoài tới đánh, vậy nên tính chuyện phạt Lỗ

trước là hơn.

Quản-trọng nói :

- Quân chánh chưa yên, chưa thể dùng chinh phạt được.

Tề hoàn-công không nghe khiến Bảo thúc-nha làm tướng, đem binh thẳng đến đất Trườngthược

mà đánh Lỗ .

Lỗ trang-công hay tin, hỏi Thi-bá :

- Nước Tề khinh ta thái thậm. Ta muốn đem binh phạt Tề nhưng chưa kịp, th. Tề đ. sai tướng

sang đánh nước ta . Vậy khanh có kế chi cự địch chăng ?

Thi-bá nói :

- Tôi xin tiến cử một người đủ tài trí, có thể đánh lui binh Tề đặng.

Lỗ trang-công cả mừng, hỏi :

- Chẳng hay người ấy là ai ?

Thi-bá nói :

- Tôi có quen biết ai một người ở ẩn tại làng Đông-b.nh, tên là Tào-quới , thuở nay chưa ra

làm quan, nhưng kinh luân thao lược gồm đũ.

Lỗ trang Công chuẩn tấu, khiến Thi-bá đến Đông-b.nh rước Tào-quới về triều.

Thi-bá đến nơi, nói r. . định của m.nh.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 145 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 16. GiûãLúâi Hûáa , Thuác-nha Tiïæn Quaãn-troång

lêåp Mûu Cao, Taâo-quúái Thùæng Binh Tïç

Tào-Quới vừa cười vừa nói :

- Người ăn thịt c.n lo chưa nỗi, huống hồ kẻ đang ăn rau.

Thi-bá nói :

- Ăn rau mà có tài rồi cũng đến ngày ăn thịt vậy.

Hai người dắt nhau đến yết kiến Lỗ trang-công.

Lỗ trang-công hỏi Tào-quới :

- Muốn cự binh Tề phái liệu kế chi ?

Tào-quới tâu :

- Việc binh phải tùy cơ ứng biến. Chưa nắm được địch t.nh không thể định trước.

Lỗ trang-công khen phải, bèn cùng với Tào-Quới cử binh kéo đến Trường-thược.

Bảo thúc-Nha v. trước đây đ. thắng binh Lỗ, nên nay có . khinh địch. Nghe tin Lỗ-hầu kéo

binh tới th. lập tức hạ lệnh tiến quân.

Trại quân Lỗ vừa đóng xong binh Tề đ. ào tới.

Lỗ trang-công muốn đem binh xuất trận, Tào Quái can rằng :

- Quân Tề ỷ mạnh, thế quân đang hăng. Ta nên chống giữ đ..

Nói xong, truyền cho quân sĩ chống giữ các cửa trại , nhất thiết không được trái lệnh.

Quân Tề thấy quân Lỗ không đánh, buộc phải rút lui.

Bảo thúc-Nha nghĩ thầm :

- Quân Lỗ bị thất trận trước kia đến nay c.n khiếp sợ , nếu ta giục trống đến cướp trại, ắt

chúng phải bỏ chạy.

Nghĩ rồi giục trống cho quân sĩ ào tới trại Lỗ một lần nữa.

Quân Lỗ vẫn cố-thủ, quân Tề không làm sao xông vào nỗi, nên một lần nữa lại phải rút lui.

Lúc đó Tào-quới tâu với Lỗ trang-công :

- Lúc nầy có thể phá quân Tề được, xin Chúa-công ra lệnh tiến quân.

Lỗ trang-công nghe theo, giục trống ra lệnh cho quân Lỗ ào ra khối trại , áp tới đánh quân

Tề như vũ b.o.

Tề cả thua, b. chạy.

Lỗ trang-công muốn giục trống đuổi theo.

Tào-quới nói :

- H.y khoan, xin để tôi xem lại thế trận đ.. Nói xong, liền xuống xe, leo lên chỗ cao xem xét

một

, rồi nói : Đúng là nên đuổi theo truy cản.

Lỗ trang-công xua binh đuổi theo chém giết binh Tề, đoạt khí giới và lương thực không biết

bao nhiêu mà kể.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 146 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 17

Nước Tống Ăn Lễ Giết Trường-vạn

vua Sở Tham Sắc Bắt Tức-hầu

Lỗ trang-công phá xong binh Tề, đắc thắng kéo kinh về kinh-đô , người người l.ng vui khôn

xiết.

Lỗ trang-công mới hỏi Tào-quới :

- Thế chiến vừa rồi, tại sao ta lại thắng được giặc ?

Tào-quới nói :

- Phàm việc quân lấy oai làm sức mạnh. Quân Tề xông trận đ. hai phen , mà hai phen phải

bị đẩy lui, th. oai của địch đ. mất. Ta thừa lúc địch mất oai ta thị oai, như thế tất thắng.

Lỗ trang-công nói :

- Lúc quân Tề đ. thua chạy, . g. khanh lại chưa cho truy cản.

Tào-quới đáp :

- Trong binh pháp có chỗ dĩ hư vi thiệt. Nhiều lúc địch-quân giả thua để mà thắng nếu không

đề ph.ng ắt lầm kế. V. vậy, trước khi truy cản phải nắm địch t.nh.

Lỗ trang-công nghe nói khen ngợi chẳng cùng, phong cho Tào-Quới làm Đại-phu, và trọng

thưởng Thi-bá về việc tiến cử hiền tài.

Quân Tề thất trận, kéo nhau về nước, manh giáp tơi bời .

Bảo thúc-Nha vào yết kiến Tề hoàn-công mà tạ tội.

Tề hoàn-công tức giận nói :

- Không thắng được binh Lỗ th. làm sao các chư-hầu kính-nễ ?

Bảo thúc-nha nói :

- So với quân lực nước ta không kém Lỗ. Trước đây Lỗ đem binh đánh nước ta, Lỗ là khách,

ta là chủ, nên ta thắng được Lỗ . Ngày nay ta kéo binh sang đánh Lỗ, ta là khách, Lỗ là chủ v.

vậy mà Lỗ thắng ta . Xin Chúa-công cho sang Tống mượn thêm quân mà báo thù .

Tề hoàn-công nhận lời, sai sứ sang nước Tống cầu viện.

147

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 17. Nûúác Töæng Øn LïéGiïæt Trûúâng-vaån

vua SúãTham Sùæc Bùæt Tûác-hêçu

Lúc bấy giờ , vua nước Tống là Tống mẫn-công đang kế vị . V. muốn giao hảo với Tề , nên

Tống mẫn-công sai Nam-cung Trường-vạn làm Chánh-tướng , Mảnh-Hoạch làm Phó-tướng ,

hiệp binh với Tề do Bảo thúc-nha cầm quân, kéo đến đóng nơi đất Lang-thành.

Lỗ trang-công được tin, triệu tập quần thần bàn kế.

Lỗ trang-công nói:

- Bảo thúc-nha v. thù trước , quyết hợp binh với Tống mà đánh ta . Tướng Nam-cung Trường-

Vạn ai có sức mạnh phi thường , nước ta làm sao cự nỗi ?

Quan Đại-phu là Công-tử Yến, tâu :

- Tôi xin ra trận để đ. xét quân địch rồi sẽ trở về nghị kế .

Lỗ trang-công nhận lời.

Công-tử Yến ra Lang-thành xem xét rồi trở về tâu :

- Bảo thúc-nha lần này không khinh địch như lần trước , có . đề ph.ng cẩn mật lắm . Duy

có tướng Nam-cung trường-vạn ỷ có sức mạnh không ai địch nỗi , nên để binh m. lộn xộn . Tôi

thiết tưởng nếu quân ta xuất kỳ bất . đánh úp một trận ắt binh Tống phải chạy. Hễ Tống mà

thua th. Tề đâu dám đánh .

Lỗ trang-công nói :

- Ta e không ai cự nỗi Nam-cung Trường-vạn !

Công-tử Yến nói :

- Xin Chúa-công cho tôi thử thi hành mưu chước ấy.

Lỗ trang-công nói :

- Nếu khanh đ. quyết ta cũng bằng l.ng song phải cẩn-thận .

Công-tử Yên bái mạng, kéo quân ra đi .

Lỗ trang-công nói :

- Ta phải tiếp-ứng cho Công-tử Yến mới xong .

Bèn điểm binh kéo theo sau, cách vài dặm.

Đêm ấy trăng lờ mờ sáng, Công-tử Yến lấy vài trăm tấm da cọp bao lên m.nh ngựa, rồi khiến

quân dẹp cờ giấu trống, âm thầm kéo qua cửa Vu-môn.

Đi đ. gần tới dinh Tống mà chẳng ai hay biết g. cả .

Công-tử Yến bèn cho quân ó lên một tiếng , phất cờ giục trống , xông vào trại Tống.

Binh Tống thấy xa xa có một bầy cọp kéo tới, thảy đều run sợ, bỏ chạy tán loạn.

Nam-cung Trường-vạn thấy quân-sĩ m.nh chạy hết, cũng quày xe bỏ chạy, không dám cự

địch.

Kế đó Lỗ trang-công tiếp binh tới, rượt theo chém binh Tống rất nhiều.

Nam-cung Trường-vạn thấy thế nói với Mảnh-hoạch :

- Bây giờ nếu không tử chiến ắt bị giặc bắt.

Mảnh-hoạch nghe nói quày ngựa lại đánh với Công-tử Yến.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 148 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 17. Nûúác Töæng Øn LïéGiïæt Trûúâng-vaån

vua SúãTham Sùæc Bùæt Tûác-hêçu

C.n Nam-cung. Trường-vạn hươi thương xông vào đám quân Lỗ gặp ai đâm nấy .

Lỗ trang-công nói với Siềng tôn-sanh :

- Người có tiếng là mạnh, nay dám đương đầu với Nam-cung Trường-vạn một phen chăng ?

Siềng tôn-sanh nói :

- Dẫu va có sức mạnh đến đâu mà một ngựa một thương cũng chưa đủ sợ .

Nói rồi hét lên một tiếng, vung đao lướt tới đâm ngay vào bụng tướng Nam-cung Trường-

Vạn.

Nam-cung Trường-Vạn đỡ ra một đao nẩy lửa làm cho Siềng tôn-sanh bủn rủn cả tay chân.

Lỗ trang-công biết Siềng tôn-Sanh không cự nỗi , vội bảo kẻ tả hữu :

- H.y lấy kim-hộc-cô ra cho ta.

Kẻ tả hữu dâng tên, Lỗ trang-công lắp cung nhắm tướng Trường-Vạn bắn ra một mũi .

Mũi tên bay đèn găm vào vai phía hữu của Trường-vạn thấu xương.

Trường-vạn hét lên một tiếng, đưa tay rút mũi tên ra.

Siềng tôn-Sanh thừa cơ hội đâm bồi một giáo trúng nơi cánh tay phía tả, Trường-Vạn bị té

xuống đất toan vùng dậy chạy, Siềng tôn-sanh liền nhẩy xuống xe, bắt sống trói lại.

Mảnh-Hoạch thấy chúa-tướng bị bắt vội bỏ xe chạy trốn.

Lỗ trang-công trọn thắng thu binh về, truyền dẫn Trường-vạn vào dưới trướng .

Trường-Vạn tuy bị thương song vẫn c.n đủ sức mạnh đi đứng như thường, chẳng hề tỏ về

đau đớn g. cả.

Lỗ trang-công mến tài Trường-vạn nên lấy lễ mà đ.i.

C.n Bảo thúc-nha thấy binh Tống bị thua nghĩ m.nh cô thế, phải rút binh về.

Tề hoàn-công thấy Thúc-nha hai phen thua nước Lỗ, mặt buồn dau dàu, tuy không nói ra

nhưng l.ng hậm hực không an.

Năm ấy, Tề hoàn-công sai quan Đại hành là Thấp-bằng sang nhà Châu để cầu hôn.

Qua năm sau Châu hoàn-vương sai sứ qua nước Lỗ , khiến Lỗ trang-công đứng làm chủ hôn

đặng gả Công-chúa Vương-cơ cho Tề hoàn-công .

Nhân việc Chủ hôn ấy mà Tề và Lỗ lại giao hảo như xưa bỏ hết những thù oán cũ.

Bấy giờ nước Tống bị một trận lụt rất lớn , các Chư hầu đều cho sứ đến viếng thăm.

Lỗ trang-Công trước kia có thù với Tống , nay đ. thân thiện với Tề th. không c.n ghét g.

Tống nữa, nên cũng cho sứ sang viếng thăm.

Nước Tống cảm nghĩa, cũng cho sứ sang trả lễ và xin tha cho Trường-vạn về nước .

Lỗ trang-công nhận lời.

Nam-cung Trường-vạn được đưa về ra mắt Tống mẫn-công .

Tống mẫn-công trông thấy Trường-vạn bèn nói đùa rằng :

-Ngày trước ngươi là tướng, ta rất mực kính yêu, nhưng nay người là tù của nước Lỗ, ta

không c.n kính yêu nữa.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 149 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 17. Nûúác Töæng Øn LïéGiïæt Trûúâng-vaån

vua SúãTham Sùæc Bùæt Tûác-hêçu

Nam-cung Trường-vạn nghe nói thẹn đỏ mặt, cáo từ lui ra.

Quan Đại-phu Cửu-mục hiểu . nói riêng với Tống mẫn-công :

- Vua tôi giao tiếp với nhau cần phải đứng đắn, không nên đùa bỡn. Nếu đùa bỡn là mất lễ

nghi sinh điều khinh lờn phản nghịch. Xin Chúa-công xét lại. Tống mẫn-công nói :

- Ta cùng Nam-cung Trường-vạn quá ư thân thiết. Đ. thân thiết mà c.n giữ lễ th. sao gọi là

thân ? Ta tưởng điều ấy chẳng tai hại g..

Năm ấy vua Trang-vương nhà Châu mất, Thái-tử Hồ-Tề lên nói gối tức là vua Hi-vương.

Châu hi-vương gởi tờ cáo phó khắp các chư-hầu. Lúc đến nước Tống th. gặp lúc Tống mẫncông

đang cùng các cung-phi vui chơi nơi Mông-trạch. Lại khiến Nam-cung Trường-vạn ném

kích làm tr. vui: Nguyên Nam-cung Trường-vạn có tài ném kích lên trời cao đến mấy trượng

rồi lại giơ tay bắt lấy, trăm cái không trật một. Cung-nhân nghe nói ai nấy cũng muốn xem, nên

Tống mẫn-công cho Nam-cung Trường-vạn theo hầu, và bảo làm tr. ném kích ấy.

Các cung-nhân xem thấy tài của Trường-vạn đều vỗ tay khen ngợi không dứt lời.

Tống mẫn Công không bằng bằng l.ng, có . ghen tài, liền sai nội thị đem bàn cờ ra để đánh

với Nam-cung Trường-vạn, hễ ai thua phải uống một bát rượu rất lớn.

Tống mẫn-công vốn là tay cao cờ, Trường-vạn thua luôn năm ván .

Trường-Vạn đ. ngà ngà say nhưng l.ng chưa thua, xin đánh thêm ván nữa.

Tống mẫn-công nói :

- Tù-nhân th. tất phải thua, dù đánh thêm mấy ván cũng chẳng thắng nỗi.

Nam-cung Trường-vạn xấu-hổ, ngồi lặng thinh không nói.

Bỗng có tin sứ nhà Châu đem thiệp cáo phó đến .

Tống mẫn-công nói :

- Thế th. ta phải sai ngươi vào triều Châu điếu tang và chúc mừng vua mới. Nam-cung

Trường-vạn nói :

- Tôi nghe Kinh-đô nhà Châu đẹp lắm, mà mắt chưa từng xem , xin Chúa-công cho tôi đi sứ

.

Tống mẫn-công vừa cười, vừa nói :

- Khi nào nước Tống không c.n ai nữa th. mới sai tù-nhân đi sứ .

Các cung-nhân đều cười ầm lên.

Trường-Vạn mặt đỏ bừng, v. thẹn quá mà hoá giận, lại đang lúc say rượu chẳng c.n nghĩ g.

đến đạo vua tôi, cả tiếng mắng :

- Hôn quân vô lễ ! Ngươi phải biết rằng tù-nhân có thể giết người được !

Tống mẫn-công nổi giận, nói :

- A ! Thằng tù-nhân ! Mày dám nói càn đến thế sao ?

Nói xong giật cây kích của Trường-vạn, toan đâm một nhát.

Nam-cung Trường-vạn giật ngay bàn cờ đập vào đầu Tống mẫn-công té xuống, rồi phang

luôn mấy cái , Tống mẫn-công chết tươi.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 150 Dõch giaã: ÀöéMuåc__