Chiều muộn, trời dịu sau cơn mưa rào. Gió nhẹ thoảng qua, chỉ đủ làm mấy sợi tóc Nhàn buông bên tai khẽ động. Trì trải bàn cờ như thường lệ, đặt hai chén trà nhỏ bên cạnh.

Họ ngồi đối diện nhau. Không trò chuyện.

Quân cờ sắp đều. Nhàn cầm quân trắng, Trì quân đen. Cả hai bắt đầu ván như mọi khi, chậm rãi, trầm tĩnh.

Nhưng Trì cảm nhận có gì đó khác. Nhàn hôm ấy đi những nước cờ rất lạ. Không hẳn yếu, nhưng không còn sắc như mọi hôm. Cậu nhìn nàng, thấy ánh mắt nàng sâu, đôi tay thoáng run khi chạm quân xe.

Cậu không hỏi. Cũng không chậm lại. Cậu đi cờ nhanh hơn thường lệ, áp sát từng bước, nhưng cũng không tung đòn sát. Chỉ bám, chỉ dồn như muốn bảo vệ, hơn là chiến thắng.

Ván cờ giằng co. Quân của cả hai bên đều mất dần, chỉ còn vài tướng trụ lại.

Nhàn bỗng đặt tay lên quân pháo... rồi ngừng. Nàng ngẩng lên, nhìn thẳng vào mắt Trì.

Ánh nhìn ấy – không còn là người nhà, không phải người cứu kẻ bị thương – mà là hai người, nhìn thấu được nhau không cần lời.

Trì dời ánh mắt, khẽ hắng giọng. "Chị vào nghỉ sớm nhé, hôm nay quán bận."

Cậu buông quân mã xuống, rồi đứng dậy, bước vào trong.

Nhàn cong khóe môi nhưng ý cười không dâng tới ánh mắt. Nàng ngồi nhìn bàn cờ đang dang dở. Những quân cờ nằm lặng như lặng nghe câu chuyện không lời vừa diễn ra.

Trì vào nhà nhưng không làm gì, chỉ đứng lại bên bàn nhỏ trong nhà. Cậu chạm tay vào ấm trà đã nguội, chỉ còn hương sen thoang thoảng. Mắt Trì dõi qua khung cửa nơi bóng Nhàn vẫn còn ngồi trước bàn cờ, dáng lưng thẳng, một tay đặt trên nắp hộp cờ, chưa khép lại.

Khi nắng tắt hẳn, Nhàn cũng đứng lên, lặng lẽ gom những quân cờ lại, từng viên, từng viên, như thể thu lại những ý nghĩ còn vương vãi. Tay nàng không run nữa, chỉ còn lại sự thong thả, chậm rãi, vững vàng, như cô Nhàn của bao ngày khác.

Khi nàng bước vào, thấy trên bàn đã đặt sẵn một bát trà gừng vẫn còn ấm, bốc lên làn khói nhẹ.

Nhàn nhìn bát trà hồi lâu, làn mi rủ xuống che đi làn hơi nước mỏng, như mặt nước vừa gợn sóng được dỗ lại bằng một nhành hoa rơi.. Rồi nàng cầm lên, áp vào lòng bàn tay thật lâu, chậm rãi đưa lên miệng.

Có những ván cờ không cần kết thúc.

Vì đôi khi, người ta đâu cần thắng nhau, vì đã hiểu thấu tất cả về nhau rồi.

Và...vì chỉ khi chưa đi nước cuối, người ta mới còn có thể quay lại.

Dưới giàn bầu, ánh sáng chiều tà loang qua kẽ lá.

Sáng sớm, gà chưa gáy canh ba, trời còn vương hơi sương đêm muộn, ướt đẫm trên đầu ngọn cỏ nơi bậc cửa.

Nhàn dậy sớm hơn thường lệ. Trong quán vẫn im ắng, chỉ nghe tiếng gió lùa khe khẽ qua hiên bầu, và tiếng guốc mộc của nàng lặng lẽ dừng lại trước bậc cửa.

Nàng khoác chiếc áo tứ thân màu nâu sẫm đã gấp phẳng từ hôm trước, cổ tay gọn ghẽ, tà áo phủ nhẹ lấy dáng người mỏng manh. Tóc chải mượt, búi gọn sau gáy bằng chiếc trâm gỗ sơn nam, rồi phủ lên bằng một chiếc khăn mỏ quạ nhuộm chàm, mép khăn được viền chỉ nhỏ – từng đường kim đều tăm tắp, do chính tay nàng khâu những đêm yên. Vẫn không điểm phấn son, nhưng ở nàng luôn là cái chỉn chu của người con gái sống vì người khác, hôm nay lại... dành một buổi sớm cho riêng mình.

Đứng trước gương treo, Nhàn ngẩng lên nhìn mình trong ánh sáng nhàn nhạt vừa rọi vào từ cửa sổ. Một thoáng ngập ngừng rồi nàng khẽ cúi đầu, chỉnh lại chiếc khăn chéo nơi ngực áo. Không phải để đẹp, chỉ để lòng được yên thêm một chút.

Nàng lấy tay nải treo sẵn nơi cửa, rồi kiểm lại từng món: một gói mứt gừng gói trong lá dong, một xấp vải mới, túi thơm đựng hương liệu quấn kỹ trong lụa, và một ít bạc vụn giắt vào góc khăn. Khi Trì bước ra, mắt còn lơ mơ thì đã thấy một bóng hình đang bận rộn sắp xếp.

"Chị đi đâu ạ?"

"Ừ, chị đi chùa làng," – Nhàn đáp, giọng bình thản như mọi câu dặn dò trước đó – "Hôm nay em ở lại phụ trông quán nhé."

Trì thoáng ngạc nhiên. "Chị... mấy khi đi chùa đâu?"

"Ừ," nàng cười nhẹ, "mấy khi."

Trì không hỏi thêm, chỉ nhìn nàng điềm tĩnh xếp đồ, thắt nút tay nải, rồi quay lại dặn: "Đừng để dì Trương nấu bếp nhé, mấy hôm nay lưng dì đau. Lâm Anh mà trốn việc thì... bắt gói hết phần bánh tro đem ra mời khách."

Trì gật đầu dặn nàng đi cẩn thận. Nhìn bóng nàng đi ra cửa, cậu bỗng muốn nói gì đó, nhưng lại thôi. Nắng xiên qua bậu cửa, in bóng Nhàn xuống sân dài như một nét mực.

Nhàn bước ra ngõ khi trời còn bảng lảng sương mỏng. Cây cỏ hai bên đường còn đọng giọt nước trong veo, phản chiếu nắng mai như ánh mắt ai đó lấp lánh không lời. Con đường đất làng, quen thuộc là thế, hôm nay lại khiến nàng đi chậm hơn. Không phải vì mệt, mà như muốn kéo dài đoạn đường này một chút.

Người làng đã lác đác thức dậy. Vài bà cụ ngồi nhai trầu bên hiên, trẻ con chạy chân đất theo sau mấy con gà mái, tiếng chổi tre lướt qua sân cũ. Ai đi qua cũng chào, nàng đáp lại bằng cái gật đầu và nụ cười nhẹ.

Lòng nàng không rộn ràng, không buồn, nhưng cũng chẳng thể thản nhiên. Nó giống như mặt nước giếng làng vào sáng sớm – phẳng lặng, nhưng hễ ai thả viên sỏi nhỏ là gợn lên những vòng tròn không tiếng động.

Đường lên chùa nằm nghiêng bên sườn đồi, qua một triền hoa dại đã nở rộ. Gió thổi qua hàng tre kêu lách cách, vạt cỏ non khẽ rạp xuống dưới chân nàng như nhường bước, in dấu thành từng vệt mờ.

Nhàn đi ngang một khúc rẽ có cây thị già. Năm nào cũng vậy, tầm này, thị chưa ra quả nhưng lá đã bắt đầu dày. Nàng nhìn tán cây ấy, bất giác nhớ lại một buổi chiều từng dắt tay Trì đến đứng tựa nơi đây.

Từ khi nào, người ấy không còn là một đứa trẻ cần được chở che nữa?

Chùa làng hiện ra sau rặng tre rậm, mái ngói xưa nhuốm rêu, cổng tam quan gỗ nâu tróc sơn, lặng lẽ đứng đó như đã nhiều năm không cần mở toang. Nàng không hay tới đây trừ dịp đầu năm hay lễ lớn, không phải vì không tin, mà bởi lòng nàng thường tĩnh lặng quá, chẳng biết cầu gì. Trong sân chùa, khóm mẫu đơn trổ hoa muộn, đỏ rực giữa nền lá xanh, nổi bật như lửa nhỏ trong sương mai.

Nàng đặt guốc bên ngoài, bước chân trần trên nền gạch đỏ đã sạm.

Nhàn cúi đầu quỳ trước bàn thờ, giữ hai tay thật chặt trước ngực, rồi khẽ thở ra, như thể tất cả điều muốn cầu xin, đều đã nằm trọn trong ánh mắt nàng đêm qua, khi nhìn người ấy qua ván cờ dang dở. Khói bay chầm chậm, vẽ những đường uốn lượn như những điều không gọi thành lời.

Khi ra về, một sư bà tay run rẩy buộc chỉ đỏ quanh một lá bùa nhỏ, đưa cho Nhàn.

"Cầu cho ai đó thì để vào ngực áo người ấy."

Nhàn cúi đầu cảm tạ, cất lá bùa vào tay áo, đoạn quay người ra khỏi cổng chùa. Gió ngoài đường thổi về, mang theo mùi khói nhang còn vương.

Rời chùa, Nhàn không trở về ngay.

Nàng men theo lối mòn sau gò đất, băng qua dãy ruộng đã gặt sớm, rồi rẽ vào con đường đất dẫn lên triền núi thấp. Con đường này không xa lạ. Nàng đã từng đi qua không biết bao lần, đôi khi mang cơm trưa, đôi khi đưa thuốc băng tay, có khi chẳng vì gì cả, chỉ là muốn xem cậu bé ấy có về trễ hay không.

Đường quanh co, rì rào gió lùa qua tán keo. Lá khô rụng đầy hai bên lối. Con đường này chỉ dẫn đến duy nhất lò rèn của ông Đạt, nơi chẳng mấy ai đi qua, thế nhưng có những chuỗi dấu chân dẫn dài in trên đất nâu mới cũ khác nhau, đều đặn, vững chãi.

Nhàn cúi xuống, lặng nhìn một vết mới hằn đậm hơn vì đất còn ướt. Nàng thoáng khựng lại, rồi khẽ cong khóe môi, ánh mắt dịu như nước.

Ba năm. Đủ để một con đường trở thành một phần đời người.

Tiếng búa nện đều từ xa vọng lại, âm thanh trầm chắc như nhịp tim của núi. Càng đến gần, mùi khói củi trộn lẫn mùi sắt nóng càng rõ.

Nhàn dừng chân nơi cửa, không gõ. Không cần gõ.

Ông Đạt từ trong lò rèn bước ra, áo tay xắn, lưng áo thấm mồ hôi. Ánh mắt ông chỉ liếc một cái, chẳng ngạc nhiên khi thấy Nhàn. Im một khắc, rồi ông nói. "Con không cần nhờ, ta cũng sẽ làm."

Nhàn cười. Nụ cười mỏng manh như nắng xiên qua giàn bầu cuối ngày. Giọng nàng nhẹ, như tiếng lá lay trong gió: "Con biết. Chỉ là muốn... lòng được yên."

Ông Đạt không đáp, chỉ quay vào, lấy ra một thanh sắt dài chưa tôi đặt lên bàn. Tay ông đặt nhẹ lên sống sắt, như đã chọn từ lâu.

"Không cần quá quý, chỉ cần chắc, để người cầm kiếm không gãy giữa đường. Phải đi đường xa, chịu sương gió, vẫn giữ được hình." Giọng ông trầm như gió qua đá.

Nhàn gật đầu. Nàng đặt tay nải xuống. Gói cốm, mứt gừng, xấp vải, và túi thuốc thơm, không nhiều nhưng gói ghém cả một tấm lòng. Bên trong còn một túi nhỏ, đựng ít bạc. Nàng không nói, chỉ đặt gọn lên bàn rèn rồi bước lui. Ánh mắt ông Đạt chỉ thoáng dừng nơi đó, rồi không nói gì thêm. Ông biết, nàng không đưa vì khách sáo. Chỉ là muốn giữ lại chút gì... giữa những điều nàng chẳng thể nắm giữ.

Nhàn chắp tay: "Xin nhờ ông."

Trần Đạt gật đầu.

Nắng xế đã ngả vàng khi Nhàn trở về tới đầu ngõ. Phía xa đã thấy cổng tre đơn sơ thân thuộc, giàn bầu phủ xanh vắt ngang như mái tóc buông nghiêng che một phần mặt trời.

Và ngay lúc ấy, nàng thấy Trì.

Cậu đang đứng trước cổng, tay chắp sau lưng, mắt nhìn về phía con đường đất như đã đợi ai đó từ rất lâu. Thấy tà áo nâu sẫm thấp thoáng trong nắng, khuôn mặt thường ngày nghiêm nghị bỗng giãn ra, như gió xuân thoảng qua cánh đồng vừa gặt.

Không cần Nhàn gọi, Trì đã bước nhanh tới. Tay cậu đưa ra đỡ lấy tay nải một cách tự nhiên – như đã làm vậy suốt bao năm nay – nhưng lần này, tay hơi xiết hơn một chút.

"Về trễ vậy chị?"

"Chị ghé chợ mua ít bánh rán mật." – Nhàn đáp, mắt khẽ cười, giọng mềm nhưng ánh nhìn lại hơi nghiêng, như muốn che đi vẻ mệt nhọc vẫn còn vương. "Nhớ chia cho Lâm Anh một nửa nhé, đừng có giành hết."

Trì quay sang nhìn nàng một thoáng, khẽ lườm: "Chị làm như em còn con nít ấy." Nhưng đôi mắt đó lại lấp lánh trong ánh nắng xiên qua vạt mây cuối chiều, ấm áp như một buổi chớm hạ.

Hai người sóng bước vào quán.

Nắng đổ xuống nền sân thành những vệt dài như tranh lụa. Gió nhẹ lùa qua, làm tà áo Nhàn phất nhẹ. Trì bất giác bước sát hơn – chỉ một nửa bước, không hơn, nhưng là nửa bước rất thật.

Không ai nói gì, chỉ là cùng đi như hàng trăm buổi chiều đã qua trong suốt mấy năm ở quán Bách Diệp.

Một ngày như mọi ngày.

Cũng là ngày mà trong lòng cả hai... đều biết: sẽ không còn bao nhiêu buổi chiều thế này nữa.

Cuối hạ dần vắng tiếng ve, lũ sẻ cũng thưa dần tiếng ríu rít như báo hiệu mùa đã trôi qua một khúc. Cũng là lúc bọn trẻ trong làng nôn nao nhất:

Làng Phúc Đàm lại vào hội.

Tiếng trống hội vang từ sớm, lảnh lót vọng qua cánh đồng, dội qua từng mái nhà rơm, đánh thức cả những người già mắt mờ tai kém vẫn nhớ đường ra đình.

Đường chính được giăng cờ đuôi nheo, đỏ, vàng, xanh, tím chen nhau, lấp lánh trong nắng sớm như đàn bướm đậu vào gió. Mùi bánh khúc, bánh nếp bốc khói thơm lừng từ các mẹ, các chị ngồi quây bên nồi lá dong. Gian hàng tre dựng lên vội nhưng khéo, bày từ tò he, quạt giấy, kẹo bông cho đến mấy thúng ngô luộc, vại mơ ngâm, chum nước vối đặt bên gốc đa mát rượi.

Trẻ con chạy ríu rít như ong vỡ tổ. Người lớn rủ nhau xem hát. Mấy cô gái xúng xính váy lĩnh áo tứ thân, môi hồng, má phấn, vừa e thẹn liếc mắt đã lấp ló sau lưng mẹ. Thanh niên thì hò hét bên trò đánh đu, bịt mắt bắt dê, thi kéo co đến đỏ mặt tía tai. Hương quê lan ra từng nhịp chiêng nhịp trống, chạm vào từng ngóc ngách quen thuộc như lần đầu gặp lại.

Lâm Anh năm nay đã mười tám – độ tuổi như nụ sen đầu hè vừa chớm bung, e ấp mà dạn dĩ. Cô nàng diện áo tứ thân xanh lơ, váy chàm thêu lót đỏ, tóc tết hai bên, sáng ra đã thẹn thùng mà háo hức, tay chân lóng ngóng hơn thường lệ.

Dì Trương nhìn qua đã đoán, cười khẩy: "Lại hẹn hò chứ gì!"

Trì nhìn, cũng chỉ cười, rồi... sau một lúc do dự, quay sang Nhàn: "Chị... cũng đi chứ?"

Nhàn ngẩng lên từ rổ bánh tro, mắt cong cong: "Không đi sao được? Có người từng nói phải thắng trò ném còn cơ mà?"

Trì thoáng khựng. Một là vì bất ngờ nàng nhớ. Hai là vì... hình ảnh cậu bé mười tuổi năm nào chợt hiện về, tay cầm dây còn vụng, ngước lên nhìn Nhàn cười rộ. Trì thấy lòng mình xao động, ấm như chén trà vừa được châm.

Buổi chiều, họ đi hội cùng nhau – như những người thân thuộc, như hai người bạn, như điều gì đó... chưa từng gọi tên.

Sân đình náo nhiệt hơn mọi năm. Có người hát chèo, có người thả thơ, có cụ già ngồi uống trà chấm trầu kể chuyện ma dưới gốc đa. Mỗi góc là một thế giới nhỏ: rộn ràng, thân quen, mà cũng vời vợi như đang tiễn mùa đi, và cũng như tạm quên đi thế sự bên ngoài cổng làng nhỏ ấy.

Trì trổ tài ném còn. Một cú ném dứt khoát xuyên qua vòng tre giữa không trung. Cả đám trai làng reo vang. Ai cũng ngạc nhiên, còn Nhàn chỉ khẽ cười như thể đã biết trước kết quả ấy.

Phần thưởng là một chuỗi đeo tay hạt gỗ đàn nhỏ, khắc tinh xảo. Trì xoay nhẹ trong tay một lúc, rồi nghiêng người đưa sang: "Chị giữ đi. Chị đeo mới hợp."

Nhàn nhận lấy, ngón tay khẽ chạm tay cậu. "Thế cảm ơn Trì nhé."

Trì nhìn chuỗi hạt trên cổ tay nàng – cổ tay gầy mảnh, nước da mịn như cánh sen non. Cậu đưa mắt nhìn quanh, vờ che đi khóe miệng đang cong lên.

Sau ván ném còn thắng giải, hai người tiếp tục dạo quanh hội.

Dọc theo sân đình, làng dựng thêm những trò nhỏ: ném vòng trúng chai, gắp hạt đỗ bằng đũa tre, kéo mo cau đoán chữ, thi thổi cơm bằng rơm... Trì hiếm khi chủ động, nhưng hôm nay không nỡ từ chối ánh mắt như cười như không trông qua của Nhàn, đành cười ngại mà bước theo.

Trò nào cậu cũng thắng. Tay cầm chắc, mắt nhìn chuẩn, bước chân nhanh. Đám con gái đứng bên xì xầm: "Cậu Trì ở quán Bách Diệp đó à?" "Khôi ngô quá trời..." "Người cao thật, vai to, tay chắc..."

Một cô bạo dạn thậm chí còn rón rén lại gần, dúi vào tay Trì một chuỗi kết cỏ hồng, cười che miệng: "Cho may mắn đấy!"

Trì bất ngờ, khẽ liếc qua thì đã nghe giọng Nhàn thoảng nhẹ như gió: "Nhận của người ta thì phải giữ kỹ nhé." Nàng vẫn bước chậm rãi, mắt nhìn phía trước, vẻ như chẳng có gì đặc biệt. Nhưng bàn tay lại vô thức chạm vào chuỗi vòng gỗ đang đeo nơi cổ tay vừa được tặng lúc chiều. Trì bỗng thấy tim mình lỡ một nhịp, vừa muốn chạy lên trước, vừa chẳng dám.

Một lúc sau, người làng kéo nhau tới lều rượu thi, là một chòi lá giữa sân hội, treo lồng đèn và vòng ném, xung quanh là tiếng cổ vũ râm ran.

Luật chơi đơn giản: mỗi đội uống một chén rượu nhỏ, rồi phải ném vòng trúng gậy dựng thẳng.

Lâm Anh bị lũ bạn kéo lôi xềnh xệch, chưa kịp nói gì đã bị đặt vào hàng. Trì và Nhàn cũng bị xô ra rìa đứng xem.

"Ấy, cô Nhàn kìa!" – Mụ Năm Hến cười hóm hỉnh, chỉ sang – "Cô Nhàn nấu trà khéo thì chắc uống rượu cũng giỏi ấy nhỉ!"

Đám đông reo theo: "Phải đấy, thử một chén đi!" "Hiếm khi thấy cô Nhàn đi hội, uống xem rượu làng Phúc Đàm thơm đến cỡ nào!"

Mọi người hùa theo. Nhàn cười định thoái thác, nhưng rồi không biết nghĩ gì, lại giơ tay nhận lấy chén rượu. "Chén này... uống cho vui ngày hội."

Trì định ngăn, nhưng nàng đã uống cạn – nhanh, gọn, và dứt khoát.

Tiếng reo hò vỡ oà. Ông Tám Gàn đập tay lên vai Trì: "Cô Nhàn của cậu giỏi hơn mấy đứa thanh niên trong làng rồi nhé!"

Trì sững người. Không phải vì nàng uống rượu, mà vì... nàng chưa từng thế. Nhàn vẫn luôn là người điềm đạm, chừng mực, giữ nếp, và không để người khác bắt mình làm điều không muốn.

Mọi người xung quanh cười vang, khen cô Nhàn quán Bách Diệp khí khái chẳng thua nam nhi.

Trì đỡ lấy cái chén trong tay nàng, mắt có chút lo lắng: "Chị không sao chứ?"

Nhàn chỉ cười, lắc đầu.

Hai người lại dạo quanh hội làng. Trì không nói gì, chỉ lặng lẽ chăm chú theo sát nàng sau đó, thấy nàng mắt hơi mơ màng, cười nhiều hơn một chút, nhịp chân hơi nhanh khác hẳn dáng vẻ bình thường.

Họ rời khỏi đám đông ồn ào, đi sâu vào con đường nhỏ rợp bóng tre.

Nhàn bước chậm. Hơi rượu không nặng, nhưng ánh mắt nàng đã lơ mơ như có màn sương. Mắt nàng long lanh, khóe môi cong cong, giọng cũng nhẹ đi:

"Trăng nay tròn thật..."

Trì đi bên, không dám nhìn thẳng. Nhưng khi thấy nàng khẽ lảo đảo, tay buông lơi, cậu vội đỡ:

"Chị Nhàn... say rồi à?"

"Không," – nàng nghiêng đầu, chống lên tay cậu, giọng thì thầm như khói trà tan trong gió – "Chỉ là... hơi vui."

Rồi nàng ngả hẳn vào lòng Trì.

Giữa tiếng côn trùng rả rích đầu đêm, dưới ánh trăng đang lên, Trì đứng bất động, tay đỡ lấy đôi vai mảnh mai. Cậu vòng tay đỡ sau gáy để giữ vững nàng, thân hình bé nhỏ như khảm vào trong lòng. Trì tim đập loạn xạ, đứng lặng một chút, thấy nàng chẳng phản ứng thì khẽ thở phào.

Lần đầu tiên khoảng cách giữa họ... mỏng đến vậy.

Và cũng là lần đầu tiên... Trì biết rằng, có đôi khi chỉ cần đứng yên cũng đủ để lòng mình ngả nghiêng còn hơn say một chén rượu thơm.