Trường Sơn tuyến lửa nơi đất đá bị lấp bởi xác bom, cây cối mọc lên từ xác người, những người bộ đội cụ Hồ đã "sống bám đường, chết bất khuất" thực hiện nhiệm vụ vận chuyển dọc các cung đèo hiểm hóc, trước họng súng tối ưu của quân thù.

Thần Lạc và Chí Thịnh từ ngày tòng quân đi lính, chúng nó đã có cơ hội chiêm nghiệm không biết bao nhiêu trận mưa bom bão đạn. Các anh trên xe thường hay tạo thú vui rằng đoán xem lần này tụi Mỹ nổ loại bom gì, Thần Lạc nó không rõ nhiều loại đạn dược như các anh và Chí Thịnh, đối với nó thì sợ nhất là loại B52 đánh bay cả núi, không thì loại bom AN57 thường gặp nhất, còn đối với các loại bom bi bom ổi bom trái dứa thì đều cho là cỏn con, bán kính nổ trong vòng 15m không đủ để động được đến vạt áo quân phục của chúng nó. Mọi người còn lại thì bàn luận sôi nổi hơn, đôi khi sẽ bàn về các loại đạn cối có công lực lớn, khi thì nói về các loại rốc-két ghim sâu vào da khó cầm được máu. Bom đánh rát da rát thịt, đến người còn không giữ được vụn xương sườn, thì những mảnh thủy tinh vỡ của kính xe hoàn toàn là những điều xa xỉ. Xe cơ giới nhưng cũng toàn là khung xe trơ trọi yếu ớt như những người lính xương xẩu gầy guộc, nhưng cả xe cả người đồng lòng bất khuất vượt bom vượt lửa vượt núi vượt rừng mà băng về phía chiến trường miền Nam.

Không có kính, không phải vì xe không có kính

Bom giật, bom rung, kính vỡ đi rồi.

Đường Trường Sơn huấn luyện chiến sĩ thành những người lính gai góc gan dạ "đi không dấu, nấu không khói, nói không tiếng". Sau hơn mười năm phiêu bạt trên cung đường Trường Sơn hùng vĩ, người cầm lái đã chẳng còn nương tựa đến ánh đèn yếu ớt nữa, từng mét đường một, từng hố bom một đều được khảm vào trong trí nhớ, nhắm mắt cũng có thể vẽ ra đường cả cung đường ngoằn ngoèo lắt léo. Bộ đội Trường Sơn dường như đã gần làm quen với tần suất rải bom của địch, họ chẳng còn phải chui rúc luồng bụi cây vào ban đêm để trách địch phát hiện nữa, nhờ sự bao bọc bởi các rừng cây đại ngàn, những người lính đã trở nên chủ động hơn, thời gian vận chuyển đã gồm cả ban ngày, trên hàng nghìn km đường kín, bộ đội ta ngẩng cao đầu mà đi.

Ung dung buồng lái ta ngồi

Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.

Con đường Trường Sơn như cái ung nhọt vạn năm không nhổ được của tụi Mỹ. Tụi nó ngứa lắm cái nốt mụn cứng đầu đau đớn, bao nhiêu công sức nặn mổ đều không thể xóa nó đi được. Mỗi một người lính được ví như loài vi khuẩn ngày đêm tấn công vào ung nhọt khiến nó càng lúc càng sưng to, có thể nhổ được hôm nay, hôm sau lại tiếp tục nổi lên. Những người lính ngồi trên xe cơ giới bon bon trên đường tất nhiên chẳng thể nào thoát khỏi những lần cái chết nằm ngay trước mắt. Sau lần tận mắt chứng kiến anh Linh hy sinh tan xác, Thần Lạc và Chí Thịnh đã dần không còn đặt nặng vấn đề chết chóc nữa rồi. Chúng nó thà là người hy sinh, nhưng không chịu được nỗi đau của những người ở lại. Những người lính có thể bao dung với đất nước, rộng lượng với Tổ quốc nhưng lại ích kỷ với gia đình, tụi nó chấp nhận chết ở trên chiến trường, để lại gia đình họ hàng đã là một loại ích kỷ.

Thời gian mỗi lúc một trôi, binh lính ta chết càng nhiều, Mỹ cũng ném bom càng lúc càng gắt. Mỹ thả bom rất nhiều, bụi đất và vỏ đạn không thể nào phân biệt được nữa nhưng chúng có mắt như mù, đường Trường Sơn được vá lại bằng cả tâm hồn và trí lực của những người chiến sĩ, máu có thể chảy, đầu có thể rơi, tim có thể đứt nhưng không thể nào làm ngắt mạch đoạn đường lửa từ Bắc vào Nam. Ban đêm thì thanh niên xung phong lấp đường, ban ngày thì núp dưới hầm hát ca, giọng hát át tiếng bom vang dội, từng câu chữ ngâm nga át đi sự cực khổ, chỉ có niềm vui hòa lẫn trong cái hầm tối tăm hay trên chiếc xe rung giật.

Xưa Trường Sơn rừng vắng núi mù sương.

Theo Đảng mạnh chân bước lên đường.

Trên con đường ta đi, lũ trào thác xối muỗi rừng vắt núi.

Ôi! miền Nam đó dang tay gọi tới.

Núi vút thành vách đứng, nắng hè khét đá, rừng khuya mất lối.

Ta đi theo ánh lửa từ trái tim mình.(*)

Thần Lạc và Chí Thịnh năm nay đã là năm thứ mười ba bên nhau, đồng hành qua bao hiểm nguy, trở thành đồng đội sống chết có nhau, là nhĩ thất trái nhĩ thất phải bơm máu cho nhau chiến đấu. Dân ta đồn mười ba là con số xấu, nhưng với tụi lính như nó, số nào cũng đẹp, chỉ có số phận cam chịu ách đô hộ mới là số xấu, xấu hổ và tủi hờn.

Vẫn là vị trí quen thuộc như biết bao năm qua, Chí Thịnh nằm ở rìa thùng xe, trời hè nóng nực về đêm cũng không khá khẩm hơn, bờ ngực phơi trần, cúc áo được cài lại hờ hững, cậu gối tay lên đầu, ngâm nga vài câu hát không rõ nghĩa, mắt khép hờ như đang liu riu ngủ. Thần Lạc nằm bên cạnh, tay áo được xắn lên thành cộc tay, đầu nó gác lên phần ngực trần của Chí Thịnh, lắc lư theo điệu nhạc vô nghĩa, mi mắt dán chặt.

"Này." Chí Thịnh đột nhiên ngừng hát, cậu gọi. "Mi có nghĩ đến chuyện yêu không?" Giọng nói nó nhỏ dần về sau, để hòa với tiếng ve than rền trời.

"Yêu nước thì yêu." Thần Lạc vẫn không mở mắt, nó thả lỏng người ra, toàn bộ sức nặng bây giờ đều đặt lên phần ngực trần của Chí Thịnh.

"Yêu nước thì ai không yêu! Tau hỏi là mi có muốn yêu đương, tình cảm chồng chồng vợ vợ không?" Chí Thịnh dường như rất không hài lòng với câu trả lời của Thần Lạc, cậu lặp lại câu hỏi một lần nữa.

"Không nghĩ đến! Tổ quốc chưa hòa bình, tau chưa dám nghĩ đến mình." Thần Lạc he hé mắt liếc nhìn phản ứng của Chí Thịnh, nó biết không phải không có lý do mà cậu lại hỏi như vậy, mười ba năm bên nhau chỉ cần nghe tiếng thở cũng đã rành rọt đã ý nhau.

"Ừ, không để tình cảm nào cao hơn tình yêu Tổ quốc cả." Chí Thịnh chép miệng tiếc rẻ, có lẽ cậu đã mong đợi quá nhiều, nếu Thần Lạc trả lời có, mọi chuyện đã có thể chuyển hướng khác, nhưng xem ra, tình yêu trong lòng Thần Lạc chưa vượt qua được tình yêu nước, nhưng tình yêu trong lòng Chí Thịnh, từ lâu vốn đã trở thành cây đại thụ che chở cho cây gỗ yêu nước phía dưới.

Thần Lạc nó cũng có tình yêu, nó cũng có hỉ nộ ái như những người bình thường, bom đạn nơi chiến trường không làm nó mất đi tính lãng mạn và mộng tưởng vốn có, chỉ là cuộc sống người lính không cho phép nó được như thế. Thần Lạc sợ, ở tình thế ngàn cân treo sợi tóc cái chết có thể đến trong nháy mắt, một lời đồng ý rõ ràng vô tình sau này sẽ biến thành bóng ma tâm lý, để người ở lại mang một đời vấn vương kẻ đã khuất. Nhưng Thần Lạc cũng không cam tâm với thứ tình cảm trong sáng và nhiệt huyết này lại bị đạn dược tụi Mỹ vùi mất, nó không muốn khi hy sinh vẫn không thể nói ra lòng mình. Tâm trạng Thần Lạc dần trở nên phức tạp và khó nói hơn cả lần nó trực tiếp cầm súng giết người. Chí Thịnh đỡ người nó ngồi dậy, để cả hai dựa vào vàng xe rồi mắt lại tiếp tục dán chặt với vầng trăng khuyết mỏng manh. Chí Thịnh bất chợt quay lại nhìn Thần Lạc, cái ánh nhìn âu yếm mà cậu vẫn hay dành cho nó mỗi khi cả đoàn thực hiện xong nhiệm vụ, là cái ánh nhìn "chúng ta đã có thêm một ngày để sống", là cái ánh nhìn lấp lánh sao trời, rực rỡ hơn pháo hoa chết chóc của tụi Mỹ tạo ra.

"Nếu chiến tranh không cướp một trong hai đứa mình đi, hòa bình tau sẽ cưới mi." Giọng Chí Thịnh nghèn nghẹn lại, không phải là một câu tỏ tình chính thức, mà là một lời hứa hẹn bấp bênh không biết trước tương lai. Ờ thời chiến, mỗi câu nói đều không rõ định được phương hướng.

"Lời tau như đạn lửa, phóng đi không bao giờ quay đầu lại. Bây giờ sự nghiệp chống Mỹ cần chúng ta, nhưng ngoài ước đất nước hòa bình, tau cũng ước sẽ được ở cùng mi." Chí Thịnh tiếp tục nói, chất giọng ồm ồm ấm áp của cậu như đem đến cho Thần Lạc hàng ngàn viên thuốc giảm đau, từng đợt khoái cảm hạnh phúc tràn ngập từ đỉnh đầu đến từng kẽ chân. Chí Thịnh là người gieo cho nó những mộng tưởng về tương lai giữa chiến tranh khắc nghiệt.

"Ừ, hòa bình sẽ cưới." Giọng Thần Lạc thật khẽ, tan vào cùng gió đêm. Chiến tranh vẫn còn, cái chết treo ngày đầu họng súng, chỉ trông mong ngày hòa bình đến gần, lúc đấy, chuyện tình chúng nó sẽ cùng đất nước lật sang một trang sử vàng mới.

Là một đêm trăng tròn vành vạnh, Thần Lạc, Chí Thịnh và các anh trong đoàn vẫn nương theo ánh trăng mà đi nốt đoạn đường vượt biên giới Campuchia để giao chuyến hàng cuối cùng trong tuần, trước khi dồn hết toàn bộ công lực cho cuộc kháng chiến mùa xuân. Cả đoàn đã chạy chuyến thứ hai trong ngày nhưng ai cũng bừng bừng sức lực không dám chậm trễ một giây, bọn họ biết, cả đất nước đều biết, thời khắc quyết định đến rồi, ngày thiết lập hòa bình sắp về rồi. Lái xe chính lần này là anh Thuần, anh Quản ngồi bên cạnh chỉ đạo tránh hố bom và nơi giặc ném lựu đạn, anh Quý và anh Toàn ngồi ở băng ghế sau, còn Chí Thịnh và Thần Lạc vẫn như thường lệ mà canh giữ ở thùng xe. Từ ngày tham gia vào đoàn, số lần Chí Thịnh cầm lái rất ít, dường như là hiếm khi, chỉ trừ khi nào cơn sốt rét ập đến hành hạ những người anh, lúc đó Chí Thịnh sẽ được làm lái chính.

Theo lịch của anh Quản bày cho thì tầm một rưỡi hai giờ kém sáng, tụi Mỹ sẽ bắt đầu ném bom theo lịch, lúc đấy đoàn ta chỉ cần ẩn trú an toàn qua đợt rải bom thì sau đó có thể tiếp tục tiến thẳng đến trạm xá tiếp theo tiếp tế nhiên liệu, đồng thời trú ẩn tiếp đợt hai cho một trận bom khác. Để cho chắc chắn thì một giờ mười lăm cả đoàn sẽ tụ lại dưới chân núi ở đoạn Q15 để ẩn náu, thế nhưng người tính không bằng trời tính, tụi Mỹ bất ngờ tấn công sớm hơn dự định một tiếng đồng hồ. Loạt "thần sấm" lũ lượt ào ào kéo đến lượn lờ phá phách, chúng không ngừng thải xuống những loại chất nổ được nén tụ lại thành vũ khí chết chóc bậc nhất.

"LỘ ĐỊA ĐIỂM RỒI!" Anh Thuần hét to lên cho cả đoàn. Mọi người lúc này ai nấy đều bất ngờ trước sự tấn công đột ngột của Mỹ, sau đó lại lập tức rơi vào hoảng loạn vì quân địch bắn rất dài, tạo thành một trận địa gọng kìm, nhốt lại mười hai chiếc xe cùng bao nhiêu người lính và đạn dược lương thực.

"CẦN ĐÁNH LẠC MỤC TIÊU KHÔNG THÌ CHÁY TẤT." Anh Thuần không mất bình tĩnh mà tìm cách giải quyết tụi giặc.

Chí Thịnh ở thùng xe bắt đầu đứng ngồi không yên, cậu cũng như bao người lính khác, đã đi dạo vòng quanh cửa địa ngục biết bao nhiêu lần, nhưng lần này không thể làm càng. Nếu tính toán sai, lái xe đánh lạc mục tiêu không đủ nhanh và đúng đường thì cả người cả xe đều bị nổ tan hoang, ngay cả gọng vòng kiềm cũng sẽ không phá được. Nhưng Chí Thịnh trong lòng nhấp nhổm không thôi, cậu nhìn quanh quất không ngừng đấu tranh, chết không đáng sợ, nhưng liên lụy đến đồng đội mới sợ. Rồi Chí Thịnh đứng phắt dậy trước sự bỡ ngỡ của Thần Lạc, cậu nhanh chóng lôi nó từ trên thùng xe xuống đất, trườn người về phía chỗ lái chính của anh Thuần rồi ngồi vào, từ từ nổ máy lên ga, sẵn sàng phá vòng mưa băng về phía trước. Thế nhưng trước khi kịp để Chí Thịnh phóng ra, anh Quý đã nhanh như cắt lôi cậu ra từ cái khung cửa sổ mỏng manh và lăn xuống đất.

"Mày còn trẻ, mày còn phải giết giặc, tao không cho mày đi!" Rồi anh thế chỗ Chí Thịnh, nhảy tọt vào vị trí ghế lái.

"TAO XUNG PHONG." Giọng anh Quý vang lên to rõ, rồi cả người cả xe cả tiếng bay vun vút về phía màn mưa đạn. Bụi bốc mù mịt, cuốn thành một dải bụi dài, do không có máy bay thám thính, những chiếc phản lực đoán là cả đoàn xe bỏ chạy nên bắn theo. Anh Quý cho xe chạy lúc nhanh, lúc chậm, có lúc dừng lại tránh đạn nổ phía trước hoặc phóng vút nhanh để đạn bắn hụt phía sau. Thu hút cả đàn máy bay đuổi theo, sau đó mười một chiếc xe còn lại nhân cơ hội đó mà chạy vụt ra lên đường.

Chí Thịnh lái chiếc xe cơ giới, chở theo Thần Lạc và những người khác nữa phóng ra đường chính, vượt mưa bom mà chạy. Hốc mắt Thần Lạc đỏ ửng lên, nó sợ phải đối diện với cái xác không rõ lòng ruột của anh Quý, hay tệ hơn nữa là chết không thấy xác. Nó cố gắng kiềm lại những giọt lệ nóng hổi trực trờ trào ra từng mi mắt, nhưng vẫn không nhịn được phải lấy tay lau. Rồi Thần Lạc quay sang nhìn Chí Thịnh, nó phát hiện ra khóe mắt cậu cũng đã đỏ lên từ bao giờ. Không phải vì bụi bay vào mắt, mà là Chí Thịnh đã khóc. Cậu khóc cho sự hy sinh của anh Quý, cậu khóc cho sự vô dụng của bản thân, người lính không sợ chết chỉ sợ đồng đội liên lụy, thế mà bây giờ Chí Thịnh lại như đang coi mình là nguyên nhân gián tiếp gây nên sự ra đi của anh Phan Văn Quý. Bầu không khí trong xe chìm vào im lặng, chỉ còn lại tiếng bom nổ rền trời từ sau và tiếng xe không rõ danh tính của người lính can đảm gan dạ.

Cả đoàn mười một xe chạy hết tốc lực đến chừng một tiếng sau đã có thể đến trạm xá an toàn, bốn mắt vẫn còn đỏ hoe vương lệ nóng. Anh Quản đi đến bên cạnh chúng nó, đánh mạnh vào đầu cả hai khiến nước mắt càng tứa ra, là vì đau trên đầu hay đau trong tim thì không rõ.

"Chúng mày khóc cái gì mà khóc, thằng Quý nó chưa có chết đâu. Chúng mày lo mà giữ nước mắt cho ngày độc lập, cho ngày hòa bình, chứ chết rồi khóc như này thì tụi tao khóc cho Việt Nam thành biển Đông à?" Anh càu nhàu, cả hai biết anh đang muốn khiến tụi nó đỡ ủ rũ nhưng vẫn không sao thoát khỏi được hiện thực tàn ác.

"Thằng Quý nó lái gần hai chục năm, từ thời chúng mày còn chưa đi lính, mới bốn con "thần sấm" không đủ đô nó đâu, hai mươi con nó còn lái xe dắt mũi tụi nó được." Anh Toàn bồi thêm vào, Thần Lạc và Chí Thịnh nghĩ, có khi cả hai đã được tu luyện sắc đá ngàn năm, để đến khi bước vào tình cảnh này mà vẫn có thể lạc quan bông đùa.

Sầu não đau buồn cũng không thể giúp binh sĩ đánh được giặc. Thần Lạc và Chí Thịnh khó khăn lắm mới có thể nuốt xuống bữa cơm cháy canh khô nghẹn ứ ở cuống họng. Vì tính chất nghề lính, tụi nó cũng đã quen với việc ngày chợp mắt vài phút, cộng thêm buồn phiền, năm giờ sáng mặt trời còn chưa ló dạng, cả hai đã ngồi trên thùng xe, mắt đau đáu nhìn về phía xa chờ đợi một điều kì diệu nhỏ bé như lời các anh nói.

Rồi tiếng xe cơ giới quen thuộc hằn sâu vào trong màng nhĩ của Chí Thịnh và Thần Lạc vang lên, một chiếc xe đã bay phần đầu xe, cả khung cửa cũng không còn, nhìn không khác gì một con gà bị vặt trụi lông đang xé màn sương sớm tiến về phía trạm xá. Cả hai hoảng hốt không tin vào mắt mình. Từ trên xe, anh Quý bằng xương bằng thịt vô cùng thoải mái mà nhảy xuống, ung dung đến gần chỗ tụi nó, cao giọng hỏi một câu.

"Hai chúng mày ăn no ngủ kỹ để mai đi tiếp chưa?"

Anh hỏi xong liền lập tức bỏ đi vào sâu trong trạm xá, để lại Thần Lạc và Chí Thịnh đang vô cùng bàng hoàng và bất ngờ. Đồng đội của chúng nó chưa chết!

"Tao đã bảo chúng mày rồi, ai chứ thằng Quý thì khó chết lắm. Mau vào trong ngủ một chút đi, tí tao gọi dậy đi tiếp." Anh Quản từ sau thình lình xuất hiện khoác vai chúng nó rồi nhanh chóng đẩy cả hai vào bên trong. Gà sau vườn cũng bắt đầu gáy, mặt trời cũng đang dần ló dạng qua từng nhành cây khô khốc.

Ánh sáng lên rồi, ngày mới bắt đầu rồi.

(*) Lời bài hát "Bước chân trên dãy Trường Sơn"

tbc.