Cuối cùng Tất-đạt-đa đã đến khu rừng nơi mà các đạo sĩ thông thái đang sống. Đầu tiên ngài học với Alara và Uddaka. Chỉ trong một thời gian ngắn, ngài quán triệt những gì mà họ đã dạy, nhưng ngài vẫn không hài lòng, ngài tự nhủ: "Những vị thầy của ta là bậc cao quý, song những lời mà họ dạy ta không đem lại sự chấm dứt tất cả khổ đau. Ta phải tự mình tiếp tục tìm kiếm".

   Ngài tiếp tục cuộc hành trình của mình và đi đến con sông Niranjana, gần đất thánh Gây. Ngài vượt qua con sông và vào khu rừng của bờ bên kia. Tại đây, ngài gặp một nhóm năm người. Đời sống của họ hết sức đơn giản. Họ ăn rất ít, sống ở ngoài trời và ngồi im lặng nhiều giờ mỗi ngày.

   Tất-đạt-đa hỏi họ: "Tại sao các vị lại hành hạ xác thân như thế?".

   Họ trả lời: "Đa phần người ta sống trên cuộc đời này đều dung dưỡng xác thân, song vẫn phải chịu nhiều khổ đau. Chúng tôi nghĩ rằng, nếu mình có thể chịu đựng được sự đau khổ của thân xác, thì sẽ tìm ra được phương pháp làm chủ tất cả khổ đau".

   Tất-đạt-đa tự nghĩ: "Đã nhiều năm qua ta sống trong cung điện hưởng mọi thứ sung sướng. Ta được đối xử rất tử tế, nhưng trong tâm vẫn không được an lạc. Có lẽ những người này nói đúng. Ta sẽ nhập môn với họ để thực hành khổ hạnh xem có thể đưa đến sự chấm dứt khổ đau không".

   Từ đó, ngài bắt đầu thực hành khổ hạnh như những vị này. Ngài ngồi từ giờ này đến giờ khác cùng một chỗ, cho dù hai chân và lưng đau đớn vô cùng, ngài cũng không động đậy. Ngài chịu đựng cái nắng nóng cháy của mùa hè; rồi đến những cơn gió lạnh buốt của mùa đông. Ngài chỉ ăn một ít thức ăn đủ để cầm hơi tu tập. Ngài tự nghĩ: "Ta phải tiếp tục khổ hạnh và quyết tâm tìm ra con đường thoát khỏi tất cả khổ đau".

   Năm đạo sĩ rất kinh ngạc về cách tu của Tất-đạt-đa. Họ nói với nhau: "Chúng ta chưa thấy một người nào có sự quyết tâm như ông này. Ông ta kiềm chế thân mình không một chút lơ là. Nếu một người nào đó thành công trong sự thực hành phương pháp khổ hạnh này thì người đó chính là Tất-đạt-đa. Chúng ta hãy ở gần bên, để khi ông ta tìm ra chân lý chúng ta sẽ được học hỏi".

   Tất-đạt-đa hành xác ngày càng khắc nghiệt hơn. Từ lúc bắt đầu khổ hạnh, ngài chỉ ngủ vài giờ mỗi đêm, rồi cuối cùng ngài thức suốt không ngủ. Ngài cũng không ăn một bữa ăn nào mà chỉ dùng một vài thứ hạt hoặc trái cây do gió bay vào vạt áo của ngài.

   Thân hình Tất-đạt-đa ngày một gầy ốm tiều tụy. Thân thể mất đi sự tươi nhuận và bao phủ đầy bụi bẩn. Lúc này ngài trông giống như một bộ xương người còn sống. Nhưng ngài vẫn kiên trì không từ bỏ thực hành khổ hạnh.

   Sáu năm trời trôi qua. Tất-đạt-đa rời khỏi cung điện và từ bỏ những lạc thú lúc 29 tuổi. Bây giờ ngài đã 35 tuổi, trải qua 6 năm khổ hạnh, ăn mặc, ngủ đều thiếu kém. Một hôm ngài nghĩ: "Bây giờ, ta đã đến gần mục đích hơn 6 năm về trước hay chưa? Hay là ta vẫn vô minh như trước? Khi còn là thái tử ta đã sống trong sự xa hoa và tận hưởng mọi lạc thú của cuộc đời. Ta đã lãng phí nhiều năm trong ngục tù dục lạc.

   Khi ta từ bỏ hoàng cung bắt đầu tầm đạo, ta đã sống trong rừng, hang động và không có một thứ gì khác ngoài những bữa ăn đơn sơ và khổ hạnh thân thể. Thế nhưng cho đến nay ta vẫn chưa tìm ra con đường chấm dứt khổ đau. Bây giờ ta mới hiểu ra rằng, thật sai lầm khi hành hạ thân xác như thế này. Nó cũng giống như sự sai lầm lãng phí nhiều năm trong dục lạc nơi cung điện trước đây. Muốn tìm ra chân lý ta phải đi theo con đường trung đạo, không nên hưởng thụ quá và cũng không nên khổ hạnh ép xác quá".

    Ngài nhớ lại nhiều năm về trước, sau khi tham dự lễ Hạ Điền, ngài đã thiền định ở dưới cây Diêm phù. Ngài nghĩ: "Sau lúc thiền định ấy, tâm trí ta rất thanh tịnh. Ta có thể nhận định sự vật một cách rõ ràng. Bây giờ, ta cố gắng tập trung ý chí như vậy một lần nữa xem sao".

   Nhưng khi ngài nhìn lại thân thể của mình, ngài nghĩ: "Ta ngồi đây đã lâu mà không ăn, vì thế thân thể đã mệt nhọc, dơ bẩn và ốm yếu. Ta ốm quá đến nỗi nhìn thấy cả xương xuyên qua làn da. Làm thế nào ta có thể thiền định khi thân thể quá đói và dơ bẩn?".

   Ngài cố gượng dậy và đi đến bên bờ sông để tắm. Tuy thế ngài quá yếu đến nỗi té xuống sông và có nguy cơ bị chết đuối. Ngài cố gắng hết sức mình bám lấy bờ đất lần mò lên bờ. Lên được tới bờ, ngài ngồi nghỉ và thở một lát.