Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ


Hãy phân tích đoạn thơ sau trong bài thơ Trường Giang của Huy Cận:

Lớp lớp mây cao đùn núi bạcChim nghiêng cánh nhỏ bóng chiều saLòng quê dợn dợn vời con nướcKhông khói hoàng hôn cũng nhớ nhà

1. Mở bài: Giới thiệu Huy Cận, bài thơ Trường Giang và đoạn thơ phân tích.

2. Thân bài

* Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ, cảm xúc bao trùm bài thơ.

* Nội dung đoạn thơ bao quát cảnh và tình trong toàn bộ bài thơ

- Hai câu thơ đầu là bức tranh thiên nhiên vào lúc chiều tà.

+ Một nét vẽ mây núi hùng vĩ.

+ Một cánh chim nhỏ tựa như bóng chiều rơi xuống.

Thủ pháp tương phản giữa vũ trụ bao la với cá thể nhỏ nhoi làm nổi bật lên nỗi lòng người trong cảnh: cô đơn, nhỏ bé, chấp chơi giữa cuộc đời.

- Hai câu sau thể hiện nỗi nhớ nhà, nhớ quê dâng ngập lòng người (tựa như con sóng bao phủ dòng sông). Đó là nỗi khát khao tìm một chỗ dựa cho tâm hồn cô đơn, trống trải (nó không phải là nỗi nhớ nhà thông thường của một người xa quê)

Nghệ thuật dùng từ láy âm "dợn dợn" lấy cái không có ở ngoại cảnh (không khói hoàng hôn) để nói cái có ở lòng người (nhớ nhà).

* Đánh giá nội dung và nghệ thuật đoạn thơ

- Đoạn thơ nói lên được nỗi niềm bơ vơ, buồn bã của "cái tôi" trữ tình. Cảm xúc hướng về quê hương cũng là một cách gửi gắm nỗi niềm yêu nước thầm kín của nhà thơ.

- Bài thơ mang vẻ đẹp cổ điển ở hình thức ngôn ngữ, ở bút pháp tả cảnh, tả tình.



1. Bình luận bài thơ "Hà Nội vắng em" của Tế Hanh.

- Hà Nội phố đẹp, người đông Hà Nội có nhiều vườn hoa đẹp nằm kề dãy phố-Nhân vật trữ tình bộc lộ cô đơn trống trải. Cảnh vật ngay trước mắt mà thấy "chưa thân", đi trong đêm trăng mà âm thầm lặng lẽ.

- Thao tác tiếp theo là khẳng định vấn đề: Vấn đề đặt ra trong bài thơ "Hà Nội vắng em", hoàn toàn phù hợp với thái độ, tâm trạng, tình cảm của con người.

- Sau khẳng định vấn đề là thao tác mở rộng. Có ba cách:

+ Cách một là giải thích và chứng minh.

+ Cách hai là lật ngược vấn đề.

+ Cách ba là bàn bạc, đi sâu vào một khía cạnh nào đó của vấn đề.

- Cụ thể: Mở rộng bằng cách giải thích, chứng minh.

+ Tại sao cái chung hoà cùng cái riêng và nó được thể hiện như thế nào?

* Con người cá thể đều sinh ra và chịu sự tác động của cộng đồng. Vì thế nó không thể tách rời cái chung.

- Tiêu đề bài thơ thể hiện sự hoà hợp giữa cái chung và cái riêng "Hà Nội vắng em".

* Trong xã hội chúng ta, cái riêng không đối lập với cái chung.

- Hình ảnh phố, con đường, vườn hoa, hàng cây, ánh trăng choán hết cả bài thơ. Tâm trạng của nhân vật trữ tình chỉ là một phần nhỏ nhưng không thể thiếu được.

* Cái riêng làm nổi bật lên cái chung.

- Trong mở rộng có thể sử dụng thao tác so sánh hoặc phản bác.

- Sau mở rộng là nêu ý nghĩa vấn đề.

III. Thực hành

1. Bình luận bài thơ "Hà Nội vắng em" của Tế Hanh.

- Hà Nội phố đẹp, người đông Hà Nội có nhiều vườn hoa đẹp nằm kề dãy phố-Nhân vật trữ tình bộc lộ cô đơn trống trải. Cảnh vật ngay trước mắt mà thấy "chưa thân", đi trong đêm trăng mà âm thầm lặng lẽ.

- Thao tác tiếp theo là khẳng định vấn đề: Vấn đề đặt ra trong bài thơ "Hà Nội vắng em", hoàn toàn phù hợp với thái độ, tâm trạng, tình cảm của con người.

- Sau khẳng định vấn đề là thao tác mở rộng. Có ba cách:

+ Cách một là giải thích và chứng minh.

+ Cách hai là lật ngược vấn đề.

+ Cách ba là bàn bạc, đi sâu vào một khía cạnh nào đó của vấn đề.

- Cụ thể: Mở rộng bằng cách giải thích, chứng minh.

+ Tại sao cái chung hoà cùng cái riêng và nó được thể hiện như thế nào?

* Con người cá thể đều sinh ra và chịu sự tác động của cộng đồng. Vì thế nó không thể tách rời cái chung.

- Tiêu đề bài thơ thể hiện sự hoà hợp giữa cái chung và cái riêng "Hà Nội vắng em".

* Trong xã hội chúng ta, cái riêng không đối lập với cái chung.

- Hình ảnh phố, con đường, vườn hoa, hàng cây, ánh trăng choán hết cả bài thơ. Tâm trạng của nhân vật trữ tình chỉ là một phần nhỏ nhưng không thể thiếu được.

* Cái riêng làm nổi bật lên cái chung.

- Trong mở rộng có thể sử dụng thao tác so sánh hoặc phản bác.

- Sau mở rộng là nêu ý nghĩa vấn đề.

Bạn đang đọc truyện trên: TruyenTop.Vip

Tags: #van