II. Phương pháp nghiên cứu

Trong quá trình quy hoạch tổng thể KTXH, các phương pháp nghiên cứu cụ thể được sử dụng cho các giai đoạn nghiên cứu đó là:

Trong quá trình nghiên cứu quy hoạch tổng thể KTXH, các phương pháp cụ thể luôn ducợ9 áp dụng trong từng trường hợp như sau:

1.     Giai đoạn đánh giá tiềm năng và tổng kết đánh giá hiện trạng:

-         Phương pháp nghiên cứu tài liệu.

-         Các phương pháp điều tra (điều tra tổng thể, điều tra mẫu đại diện, phương pháp chuyên gia).

-         Phương pháp thống kê (phương pháp tính các số bình quân; phân tích, Phương pháp so sánh; Phương pháp nội, ngoại suy, tính tốc độ tăng trưởng…phương pháp phân tích tương quan).

-         Phương pháp bản đồ.

2.     Giai đoạn tính toán xây dựng mô hình phát triển kinh tế

Giai đoạn này sử dụng nhiều tới các phương pháp dự báo phát triển kinh tế. Có nhiều phương pháp được sử dụng vào việc tính toán xây dựng mô hình triển vọng phát triển KTXH. Tuy nhiên, điều để tiếp cận nhất hiện nay để tính toán cho mô hình phát triển chúng ta có thể lựa chọn số các phương pháp sau:

-         Các phương pháp mô hình hóa như: mô hình kinh tế lượng; mô hình DO; mô hình chuỗi thời gian; mô hình tối ưu hóa; mô hình phân tích đa nhân tố; mô hình cân bằng tổng quát.

-         Phương pháp chuyên gia: là phương pháp dựa vào những ý kiến của các chuyên gia để dự báo phát triển. Phương pháp này thường được sử dụng trong điều kiện thiếu thông tin, thông tin không chính xác, chính vì vậy tính định lượng của phương pháp này hạn chế hơn so với các phương pháp mô hình.

-         Phương pháp kết hợp giữa phương pháp mô hình và phương pháp chuyên gia là phương pháp ưu thế nhất để định lượng, đáp số có độ tin cậy cao nhất.

III. Tổ chức nghiên cứu

1. Công tác chỉ đạo

Công tác quy hoạch tổng thể KTXH phải được chỉ đạo nhất quán từ các ngành từ Trung ương đến các địa phương. Phải có cơ quan chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, để thực hiện quy hoạch KTXH trên phạm vi cả nước.

Phải có một cơ quan quản lí nhà nước về quy hoạch và có nhiệm vụ hướng dẫn nghiệp vụ, tổ chức nghiên cứu, đôn đốc, kiểm tra thực hiện quy hoạch.

Thống nhất nội dung, phương pháp nghiên cứu, chương trình hành động trong nghiên cứu quy hoạch tổng thể trên phạm vi cả nước. Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan nghiên cứu từ Trung ương đến địa phương về quy hoạch và kế hoạch.

Đội ngũ các nhà quy hoạch phải đủ khả năng về chuyên môn để nghiên cứu về xây dựng quy hoạch và kế hoạch.

Phải có được mạng lưới thông tin phục vụ quy hoạch tốt nhất.

2. Tiến hành nghiên cứu quy hoạch

2.1 Xây dựng đề cương

-         Trên cơ sở thống nhất nội dung, phương pháp nghiên cứu, dự đoán kinh phí để thực hiện xây dựng dự án.

-         Đề cương nghiên cứu và tổng dự đoán kinh phí được Ủy ban nhân dân tỉnh hoặc cơ quan có thẩm quyền cấp kinh phí phê duyệt.

-         Đề cương được xây dựng chi tiết theo từng nội dung công việc và dưới dạng các chuyên đề nhánh hoặc theo các đề tài.

-         Phải thành lập hội đồng thẩm định đề cương dự án quy hoạch trước khi trình duyệt.

Cần xây dựng được một đề cương tốt cần huy động các chuyên gia am hiểu về chuyên môn và địa bàn qui hoạch, tham khảo ý kiến của các nhà khoa học, các lãnh đạo.

2.2 . Tổ chức lực lượng triển khai nghiên cứu

- Thành lập ban chỉ đạo do một cán bộ lãnh đạo tỉnh đứng đắn với sự tham gia của cơ quan chủ quản và một số cơ quan sở, ban, ngành quan trọng.

- Thành lập Ban chủ nhiệm hoặc Ban quản lý đề tài. Ban chủ nhiệm hoặc Ban quản lí hoạt động dưới sự chỉ đạo của Ban chỉ đạo hoặc Thường trực Uỷ ban nhân dân tỉnh. Cũng có thể dự án được kí hợp đồng với một cơ quan có chức năng nghiên cứu quy hoạch.

- Thành lập tổ tổng hợp giúp Ban chủ nhiệm đề tài điều hành công việc và xử lý tổng hợp kết quả nghiên cứu của dự án.

- Hình thành các Ban chủ nhiệm đề tài nhánh do các cơ quan hoặc các nhóm chuyên gia chủ trì. Ban chủ nhiệm kí hợp đồng nghiên cứu với từng đề tài nhánh.

3 . Triển khai nghiên cứu qui hoạch

3.1. Xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ cho công tác nghiên cứu

- Thực hiện công tác điều tra cơ bản, thu thập các số liệu thống kê, các thông tin, tư liệu, số liệu về hoạt động KTXH trên địa bàn tỉnh, thành phố, Bộ, ngành, số liệu vềphát triển kinh tế vĩ mô của cả nước.

- Xây dựng hệ thống dữ liệu chung cho công tác qui hoạch (các tư liệu, số liệu tổng hợp và chi tiết)

3.2. Xây dựng chương trình phối hợp và tổ chức triển khai nghiên cứu

Để đảm bảo triển khai nghiên cứu đạt kết quả tốt, không bị chồng chéo, mâu thuẫn. Cần thống nhất một chương trình làm việc cụ thể, thời gian cũng như nội dung nghiên cứu, sự phối hợp nhịp nhàng, giữa các lực lượng nghiên cứu của các chuyên đề với Ban chủ nhiệm.

Tổ chức trao đổi thống nhất chương trình phối hợp nghiên cứu giữa Ban chủ nhiệm dự án với các đề tài nhánh và báo cáo Ban chỉ đạo để theo dõi.

 Các đề tài nhánh triển khai nghiên cứu theo yêu cầu và nội dung đã thống nhất với Ban chủ nhiệm.