Mãi đến xế chiều tôi mới tỉnh dậy, khoan khoái và tươi tỉnh hẳn ra. Holmes vẫn ngồi nguyên như thế, hệt như trước khi tôi ngủ nhưng anh đã đặt cây vĩ cầm qua 1 bên để chúi mũi vào 1 cuốn sách. Anh ngước mắt lên nhìn khi nghe tiếng tôi dậy và tôi nhận thấy khuôn mặt anh đang sa sầm vì lo lắng.

- Anh ngủ say lắm - Anh nói - Tôi chỉ sợ tiếng nói chuyện sẽ làm anh thức giấc.

- Tôi chẳng nghe thấy gì cả - Tôi đáp - Thế anh đã nhận được tin tức gì chưa?

- Rất tiếc là chưa. Thú thực là tôi rất ngạc nhiên và thất vọng. Tôi đã từng mong là đến giờ này tôi đã phải có được 1 số thông tin rõ ràng rồi. Wiggins vừa mới đến đây thông báo, chẳng có dấu vết gì của con tàu cả. Trở ngại ấy là 1 sự khiêu khích, nó làm tôi điên tiết lên mất, mỗi giờ trôi qua lúc này là 1 giờ cực kì quan trọng.

- Tôi có thể giúp anh được việc gì không? Giờ thì tôi cảm thấy đã hoàn toàn tỉnh táo và sẵn sàng làm thêm 1 chuyến trinh sát ban đêm nữa.

- Không, lúc này chúng ta không thể làm gì khác hơn ngoài chờ đợi. Nếu chúng ta đi, tin tức có thể đến trong lúc chúng ta vắng mặt, điều đó sẽ gây ra sự chậm trễ. Anh muốn làm gì thì cứ làm đi. Còn tôi, tôi sẽ ở nhà để trông chừng.

- Vậy thì tôi sẽ qua Camberwell thăm bà Cecil Forrester. Tối qua bà ấy đã bảo tôi vậy.

- Bà Cecil Forrester thật không? - Holmes hỏi, ánh mắt của anh ẩn giấu 1 nụ cười.

- À, dĩ nhiên là có cả cô Morstan nữa. Cả hai đều nóng lòng muốn biết những gì đã xảy ra. 

- Nếu ở địa vị của anh, tôi sẽ không cho họ biết quá nhiều - Holmes nói - Ta không thể hoàn toàn tin tưởng vào phụ nữ, cho dù họ có là những người phụ nữ tốt nhất đi chăng nữa.

Tôi ngập ngừng, không muốn tranh luận với anh về cái ý nghĩ bảo thủ ấy. 

- Tôi sẽ trở về sau 1, 2 tiếng đồng hồ thôi. 

- Tốt lắm! Chúc anh may mắn! À mà này, tiện thể anh qua bên kia sông, phiền anh mang trả chú chó Toby hộ tôi nhé. Tôi nghĩ là chúng ta sẽ không còn cần đến nó nữa đâu.

Tôi mang con chó đem trả lại cho nhà tự nhiên học ở hẻm Pinchin, kèm theo nửa đồng sovereign. Đến Camberwell, tôi thấy Morstan có vẻ hơi mệt mỏi vì những cuộc phiêu lưu đêm hôm trước, tuy vậy, cô vẫn nóng lòng muốn nghe những tin tức mới.

Bà Forrester cũng tỏ ra tò mò chẳng kém. Tôi thuật lại cho họ tất cả những gì chúng tôi đã làm, dĩ nhiên là phải bỏ qua những chi tiết khủng khiếp trong tấn thảm kịch. Chẳng hạn như tôi kể lại cái chết của ông Sholto, song không đả động gì đến những dáng vẻ cũng như nguyên nhân gây ra cái chết ấy. Câu chuyện đó của tôi dù đã được lược bỏ vẫn đủ khiến cho họ sững sờ và run sợ.

- Đúng là 1 kho tiểu thuyết - Bà Forrester thốt lên - 1 phụ nữ bị chiếm đoạt quyền lợi, 1 kho báu trị giá tới nửa triệu, 1 tên ăn thịt người da đen, 1 gã lưu manh chân gỗ. Đầy đủ nhân vật, tình tiết còn ly kì hơn cả những con rồng hung dữ hoặc những tên bá tước xấu xa theo truyền thống. 

- Và còn cả hai chàng hiệp sĩ bảo vệ công lý nữa chứ - Cô nói thêm và nhìn tôi vẻ rạng rỡ.

- Cô Mary, tất cả tài sản của cô đang phụ thuộc vào kết quả của cuộc điều tra này đó, tôi thấy cô cũng không mấy hân hoan với nó. Hãy tưởng tượng xem, nó sẽ khiến cô trở nên vô cùng giàu có và cả thế giới sẽ phải phủ phục dưới chân cô.

Tôi run lên và trái tim đang hoan hỉ vì tôi nhận ra rằng chẳng có dấu hiệu nào cho thấy là cô bị hấp dẫn bởi cái viễn cảnh tươi đẹp ấy cả. Trái lại, cô ngả đầu ra phía sau 1 cách tự hào, tưởng như sự việc đó chẳng có gì thú vị đối với cô.

- Tôi chỉ lo cho ông Thaddeus Sholto thôi! - Cô bảo - Ngoài ra chẳng có gì là thực sự quan trọng. Từ đầu đến cuối ông ấy đã cư xử rất ngay thẳng, tốt bụng và đáng kính trọng. Trách nhiệm của chúng ta là phải minh oan cho ông ấy thoát khỏi những lời buộc tội khủng khiếp mà thiếu cơ sở kia.

Trời đã chuyển sang buổi tối trước khi tôi rời Camberwell mãi đến tối mịt tôi mới về đến nhà. Cuốn sách và chiếc tẩu của bạn tôi vẫn để cạnh ghế bành nhưng anh đã biến đâu mất. Tôi đảo mắt nhìn quanh, hy vọng anh để lại cho tôi 1 lời nhắn nhưng chẳng có gì cả.

- Hình như ông Holmes vừa ra ngoài thì phải? - Tôi hỏi bà Hudson khi bà ấy lên kéo rèm xuống.

- Không, thưa ông. Ông ấy đã lên phòng riêng. Ông biết không - Bà ta đột nhiên hạ thấp giọng xuống, thì thầm ra chiều rất quan trọng - Tôi lo cho sức khỏe của ông ấy quá.

- Sao bà lại nghĩ thế, bà Hudson?

- Vâng, tôi thấy ông ấy cư xử rất lạ, thưa ông. Sau khi ông đi, ông ấy cứ đi đi lại lại không ngừng trong phòng, hết dọc lại ngang, hết ngang lại dọc, tôi đến nhức cả đầu vì nghe tiếng bước chân của ông ấy mất. Thế rồi tôi lại nghe thấy tiếng ông ấy làu bàu, nói chuyện 1 mình và cứ mỗi lần có tiếng chuông cửa, ông ấy lại chạy ra đầu cầu thang gọi xuống: "Ai thế, bà Hudson?". Và giờ thì ông ấy đóng sầm cửa lại và đang giam mình trong phòng nhưng tôi vẫn có thể nghe thấy rõ ràng có tiếng bước chân của ông ấy, hệt như lúc trước. Hy vọng là ông ấy không bị ốm, thưa ông. Tôi đã đánh bạo gợi ý cho ông ấy 1 liều thuốc an thần nhưng ông ấy quay ngoắt đi với 1 cái nhìn mà tôi không biết diễn tả thế nào cả, thậm chí tôi còn không biết được là mình đã ra khỏi phòng như thế nào.

- Tôi nghĩ là bà không có gì phải lo lắng cả đâu, bà Hudson ạ - Tôi đáp - Trước đây cũng đã có lần tôi thấy anh ấy như vậy. Anh ấy đang có chút chuyện bực mình nên đứng ngồi không yên đấy thôi. 

Trong lúc tìm cách trấn an bà chủ nhà tốt bụng, bản thân tôi cũng cảm thấy hơi lo ngại. Suốt đêm hôm đó, thỉnh thoảng tôi vẫn nghe thấy tiếng bước chân của anh. Tôi hiểu cái tình trạng bất động ngoài ý muốn này đang hành hạ anh như thế nào. Đến bữa điểm tâm, trông anh phờ phạc hẳn đi. 2 điểm sốt đỏ hiện lên trên gò má.

- Anh đang tự làm mình kiệt sức đấy, anh bạn thân mến ạ - Tôi nhận xét - Suốt đêm qua tôi đã phải nghe tiếng bước chân của anh trong phòng đấy.

- Tôi không tài nào ngủ được - Anh đáp - Cái bài toán quái quỷ này, nó cứ ám ảnh tôi mãi. Thật hết sức ngớ ngẩn nếu như chúng ta  phải dừng lại chỉ vì 1 trở ngại tầm thường trong khi tất cả những thứ khác đều đã vượt qua được. Tôi biết rõ những tên này, con tàu, tất cả mọi điều cần thiết. Ấy vậy mà chẳng thu được 1 tin tức nào cả. Tôi đã nhờ cả những nơi khác vào công việc truy tìm dấu vết, tôi đã sử dụng tất cả mọi phương tiện có thể trong quyền hạn của tôi. Toàn bộ con sông đã được lục soát kỹ lưỡng ở cả 2 bên bờ mà chẳng thu được kết quả gì, ngay cả bà Smith cũng chẳng có tin tức gì về chồng mình. Có lẽ tôi buộc phải đi đến kết luận là chúng đã cho đánh đắm con tàu. Nhưng có quá nhiều chứng cứ chống lại giả thiết đó.

- Hoặc giả như bà Smith đã cố tình cung cấp cho chúng ta những thông tin sai lệch thì sao?

- Không, tôi nghĩ có thể gạt ra ngoài giả thiết này, tôi đã cho điều tra để xác nhận lại điều này, đúng là có 1 chiếc tàu như vậy.

- Có thể là nó đã đi ngược dòng sông chăng?

- Tôi cũng đã xem xét khả năng đó rồi. 1 đội tìm kiếm sẽ đi ngược dòng sông đến tận vùng Richmond. Nếu vẫn cứ tiếp tục không có gì mới hơn trong ngày hôm nay thì ngày mai đích thân tôi sẽ lên đường tìm kiếm bọn chúng chứ không phải là chiếc tàu kia nữa. Nhưng chắc chắn là chúng ta sẽ phải thu được cái gì đó.

Thế nhưng chúng tôi đã chẳng thu được gì, không có 1 báo cáo nào của Wiggins, cũng không có 1 chữ nào của cánh nhà báo. Phần lớn báo chí đều có bài viết về tấn thảm kịch ở Norwood. Tất cả đều tỏ ra không mấy thiện cảm với ông Thaddeus Sholto đáng thương. Tuy nhiên, chẳng có tình tiết nào mới cả, ngoại trừ việc tòa án quyết định mở rộng điều tra để xác minh sự việc vào ngày hôm sau. Tối hôm đó, tôi đi bộ đến Camberwell để thuật lại cho hai người phụ nữ những cố gắng không thành của chúng tôi. Lúc trở về tôi thấy Holmes chán nản và có phần hơi cau có. Anh chẳng buồn trả lời những câu hỏi của tôi, suốt cả buổi tối, anh cặm cụi với công việc phân tích chất hóa học rất khó hiểu. Anh đun nóng những bình cổ cong rồi chưng cất ra 1 chất gì đó có mùi rất khó chịu, khiến tôi phải bỏ ra ngoài. Tờ mờ sáng, vẫn còn nghe thấy tiếng ống nghiệm lách cách, nó cho tôi biết rằng anh vẫn còn bận bịu với những thí nghiệm nặng mùi. Sáng tinh mơ, tôi tỉnh dậy và ngạc nhiên thấy anh đứng cạnh giường, khoác trên mình bộ quần áo thủy thủ thô sơ và thắt quanh cổ 1 chiếc khăn quàng màu đỏ tồi tàn.

- Tôi sẽ đi xuống phía sông, Watson ạ - Anh nói -  Tôi đã lật ngược lại vấn đề để suy nghĩ và tôi thấy chỉ có 1 cách giải thích cho tất cả những điều này. Dù sao thì cũng nên mang nó ra thử xem sao. 

- Chắc chắn là tôi sẽ đi cùng anh, phải vậy chứ? - Tôi đáp.

- Không, sẽ có lợi hơn nếu như anh ở lại đây và đại diện cho tôi. Tôi cũng chẳng thích đi, chỉ e là 1 tín hiệu nào đó có thể gửi đến cho chúng ta trong ngày hôm nay, mặc dù chiều hôm qua Wiggins có phần bi quan. Tôi nhờ anh mở tất cả thư từ, điện tín và mọi thứ khác đề tên người nhận là tôi và nhờ anh xử lý hộ trong trường hợp ta có được tin tức. Tôi có thể tin tưởng anh chứ?

- Chắc chắn rồi!

- Tôi e rằng anh sẽ không gửi điện tín cho tôi được đâu vì tôi không thể cho anh biết chỗ mà tôi sẽ đến. Tuy nhiên, nếu may mắn thì tôi sẽ không đi vắng lâu lắm đâu. Dù sao thì chắc là tôi cũng sẽ biết thêm được 1 chút gì đó trước khi trở về.

Kể từ đó tôi vẫn chưa nhận được tin tức gì của Holmes, tuy nhiên, vào buổi chiều, khi mở tờ Standard, tôi mới tìm thấy 1 chi tiết mới ám chỉ vụ án. "Về tấn thảm kịch ở vùng Upper Norwood, bài báo viết: 

Chúng tôi có đầy đủ lý do để tin rằng vụ án sẽ còn hứa hẹn nhiều điều phức tạp và bí ẩn hơn so với giả thiết được đưa ra trước đó. Những bằng chứng mới được tìm thấy đã chứng minh rằng ông Thaddeus Sholto hoàn toàn không dính líu đến vụ án này. Ông đã được thả cùng với bà quản gia Bernstone vào tối qua. Tuy nhiên, chắc chắn là cảnh sát đã nắm trong tay những đầu mối mới để có thể lần ra những kẻ thực sự có tội và người phụ trách vụ án này chính là ngài thám tử Athelney Jones, thuộc Scotland Yard, một người nổi tiếng tích cực và thông minh. Người ta đang chờ đợi những vụ bắt giữ khác trong thời gian tới.

- Như vậy là mọi chuyện đang diễn tiến 1 cách tốt đẹp - Tôi nghĩ - Ông bạn Sholto đã được tự do. Nhưng tôi băn khoăn, không biết "cái đầu mối" đó là gì, có vẻ như đó là 1 thứ công thức chung được sử dụng mỗi khi cảnh sát mắc phải sai lầm ngớ ngẩn nào đó.

Tôi quẳng tờ báo lên bàn, đúng lúc đó, tôi chợt nhìn thấy 1 thông báo đáng chú ý trong mục quảng cáo rao vặt. Nội dung của nó như sau:

Tìm người mất tích: Tìm ông Mordecai Smith, chủ tàu và con trai là Jim đã rời khỏi bến tàu Smith vào khoảng 3 giờ sáng ngày thứ Ba vừa rồi trên chiếc Aurora chạy bằng hơi nước, sơn màu đen với 2 sọc đỏ, ống khói màu đen có 1 dải màu trắng. Số tiền 5 đồng bảng sẽ được tặng cho bất cứ ai có thể cung cấp thông tin gì liên quan đến ông Mordecai Smith và chiếc tàu Aurora cho bà Smith ở bến tàu Smith hoặc tới địa chỉ số 221B phố Baker.

Đây rõ ràng là 1 hành động (bước đi) của Holmes, địa chỉ ở phố Baker đã chứng minh điều này. Tôi thấy nó được soạn ra 1 cách khôn khéo vì những kẻ chạy trốn nó có thể đọc đến mà không thấy gì khác hơn là nỗi lo lắng rất tự nhiên và dễ hiểu của một người vợ về sự vắng mặt quá lâu của chồng mình.

Thật là 1 ngày dài đằng đẵng. Cứ mỗi lần có tiếng gõ cửa hay tiếng bước chân vang lên ngoài đường là tôi lại hình dung ra Holmes đang trở về hoặc có ai đó mang tin tức đến cho anh. Tôi có thử đọc sách nhưng suy nghĩ của tôi lại tha thẩn trở lại với cuộc điều tra lạ lùng của chúng tôi và với hai tên trộm hung hãn chẳng giống nhau chút nào mà chúng tôi đang truy lùng. Có khi ncào, tôi tự hỏi, lập luận của bạn tôi đã phạm phải 1 sai lầm căn bản chăng? Chẳng lẽ anh ấy không thể là nạn nhân của 1 sự ảo tưởng hay tự phụ sao? Sự nhanh nhẹn, óc phán đoán của anh cũng rất có thể đã xây dựng nên 1 giả thiết kì quặc, dựa trên những cơ sở lý luận sai lầm lắm chứ? Tôi chưa bao giờ thấy anh nhầm lẫn nhưng con người sắc sảo nhất, đôi khi cũng có thể mắc sai lầm. Holmes rất có thể là nạn nhân của lối lập luận ấy của chính anh, anh thích đưa ra những giải thích kì quặc, khó hiểu cho những vấn đề tưởng như tầm thường, đơn giản và nằm gọn trong tầm tay của anh. Mặt khác, bản thân tôi cũng đã theo dõi các sự kiện đó và lắng nghe những suy luận của anh. Nhìn lại 1 chuỗi sự việc kỳ lạ đã xảy ra, chúng hầu hết đều là những sự kiện bình thường nhưng tất cả đều nhắm vào 1 hướng, tôi không thể phủ nhận chuyện tôi đã nghĩ rằng cho dù cách giải thích của Holmes có sai lệch đi chăng nữa thì sự thật cũng phải là 1 cái gì đó tương tự như thế, cũng phức tạp và lạ kỳ khiến cho chúng ta phải kinh ngạc, sững sờ.

Đến 3 giờ chiều, có tiếng chuông cửa và tôi nghe thấy 1 giọng nói hách dịch vang lên từ sảnh lớn. Thật bất ngờ khi người đó không phải ai khác mà chính là Athelney Jones. Ông ta đã khác hẳn với vị giáo sư của lương tri cọc cằn và hách dịch, kẻ đã rất tự tin tiếp nhận vụ án này ở Upper Norwood hôm trước. Ông ta tỏ ra rất thất vọng và thái độ cũng trở nên ôn hòa đến bất ngờ, thiếu điều ông ta hạ mình xuống xin lỗi tôi.

- Chào ông - Ông ta bắt đầu nói - Tôi được biết là ngài Sherlock Holmes mới đi ra ngoài.

- Vâng, và tôi cũng không dám chắc là bao giờ anh ấy sẽ về. Nhưng ngài sẽ chờ chứ phải không? Xin mời ngồi xuống ghế và dùng 1 điếu xì gà.

- Cám ơn ông, tôi cũng không mong đợi gì hơn thế - Ông ta nói, đoạn lau trán bằng chiếc khăn mùi xoa màu đỏ sặc sỡ.

- Ông dùng Whisky với Soda chứ?

- Vâng, cho tôi xin nửa ly thôi. Mùa này mới thế mà đã rất nóng rồi đấy, lại còn biết bao lo nghĩ cứ dồn dập đến để thử thách tôi nữa chứ. Chắc là ông đã biết giả thiết của tôi về vụ án ở Norwood rồi nhỉ?

- Tôi nhớ là ông đã phát biểu nó 1 lần rồi. 

- Vâng, thế mà tôi buộc phải xem xét lại mọi chuyện đấy. Tôi đã giăng lưới kín xung quanh ông Sholto thì đùng 1 cái, ông ta lại thoát ra được bằng cái lỗ hổng ở giữa. Ông ta đã chứng minh bằng 1 chứng cứ ngoại phạm hoàn hảo, không chê vào đâu được. Từ lúc rời khỏi phòng người anh, ông ấy không lúc nào đi ra ngoài 1 mình cả. Vì thế ông ta không thể là người đã trèo lên mái nhà và chui qua ô cửa sổ trên đó. Thật là 1 vụ án bế tắc, danh tiếng và sự nghiệp của tôi đang bị đe dọa ghê gớm, tôi rất mong có ai đó giúp cho tôi chút xíu.

- Ai trong chúng ta cũng có lúc cần đến sự giúp đỡ - Tôi lạnh lùng đáp lại.

- Bạn của ông, ngài Sherlock Holmes là một con người tuyệt vời! - Ông ta nói tiếp bằng cái giọng thân mật khàn khàn - Ngày còn trẻ, tôi đã từng thấy ông ấy đảm trách 1 số lượng lớn những vụ án và tôi chưa thấy có vụ nào mà ông ấy không làm sáng tỏ được cả. Ông ấy dùng những phương pháp thật đặc biệt, mặc dù có lẽ còn hơi vội để phát biểu thành lý thuyết. Nhưng nói chung, ông ấy là một thanh tra cảnh sát đầy hứa hẹn. Tôi chẳng ngại gì mà nói thẳng ra điều đó. Sáng nay ông ấy có gửi cho tôi 1 bức điện mà theo tôi hiểu thì ông ấy đã nắm được 1 số đầu mối mới về vụ ám sát ông Sholto. Bức điện đó đây.

Ông ta lấy bức điện từ trong túi ra và đưa nó cho tôi. Trên bức điện có ghi rõ nó được gửi đi từ Poplar, "Lúc 12 giờ trưa hãy đến ngay phố Baker. Nếu tôi chưa về thì hãy đợi tôi. Tôi đang theo sát các dấu vết của băng Sholto. Ông có thể đến và đi cùng chúng tôi tối nay nếu muốn tham gia vào màn chót." - Bức điện viết.

- Tuyệt quá! Rõ ràng là anh ấy đã lại lần tìm ra được dấu vết của bọn chúng rồi - Tôi nói.

- A, thế ra ông ấy cũng mắc sai lầm sao? - Jones la lớn, giọng điệu đầy thỏa mãn - Ngay cả những bậc tài ba nhất trong chúng ta đôi khi cũng lầm lạc. Có thể tin tức này của ông ấy cũng là 1 sai lầm khác nhưng với bổn phận của một viên chức bảo vệ pháp luật, tôi không được phép để lọt qua 1 cơ hội nào cả. Hình như có tiếng ai đó ở cửa. Rất có thể đấy là ông Holmes chăng?

Tiếng bước chân nặng nề, loạng choạng trên các bậc cầu thang cùng với hơi thở khò khè phát ra từ vị khách mới đến, ông ta đang cố thở 1 cách khó nhọc. 1 đôi lần, ông ta phải dừng lại như thể cái cầu thang quá dài so với ông ta. Nhưng cuối cùng, ông ta cũng lên được đến cửa và đi vào trong phòng. Hình dáng của ông ta thật phù hợp với những gì mà chúng tôi vừa nghe thấy và cảm nhận được. Đó là một người đàn ông đứng tuổi, khoác trên mình 1 bộ quần áo thủy thủ và 1 chiếc áo vét cũ kĩ với khuy cài lên đến tận cổ.

Lưng ông ta hơi bị còng, đầu gối run rẩy, hơi thở khó nhọc như người bị hen suyễn. Ông ta tỳ cả người lên chiếc gậy gỗ sồi, đôi vai rướn lên để cố hít không khí vào phổi. Chiếc khăn quàng sặc sỡ bao quanh cằm và tôi chỉ thấy được 1 phần nhỏ trên khuôn mặt ông ta, đặc biệt là đôi mắt sẫm tinh anh, đôi lông mày trắng và hàng ria mép dài màu xám. Tất cả mang lại cho tôi ấn tượng về 1 vị thuyền trưởng đáng kính đang rơi vào tuổi già và sự túng quẫn.

- Có chuyện gì vậy ông bạn? - Tôi hỏi.

Ông ta nhìn quanh chầm chậm với sự thận trọng của người già rồi mới quyết định cất tiếng hỏi:

- Ngài Sherlock Holmes có ở đây không ạ?

- Không, nhưng tôi là người đại diện của anh ấy. Ông có thể kể cho tôi nghe bất cứ thông tin nào mà ông muốn cung cấp cho anh ấy.

- Tôi chỉ kể cho ông ấy thôi - Ông ta nói.

- Nhưng tôi đã nói với ông là tôi đại diện cho anh ấy rồi mà. Có phải là những tin tức về chiếc tàu của Mordecai Smith không?

- Vâng, tôi biết rõ nó đang ở đâu. Tôi còn biết những người mà ông ta đang tìm kiếm ở đâu và tôi cũng biết luôn cả kho báu đang ở đâu nữa. Tôi biết tất cả mọi chuyện.

- Thế thì xin ông nói cho tôi rõ đi, tôi sẽ nói lại với anh ấy sau.

- Tôi chỉ muốn nói riêng với ông ấy thôi - Ông ta nhắc lại với vẻ bướng bỉnh của tuổi già.

- Vâng, nếu thế thì ông đành phải đợi anh ấy vậy.

- Không, không! Không ai có thể làm tôi phải lãng phí mất cả 1 ngày trời như thế này cả. Nếu ông Sherlock Holmes không có ở đây thì ông ấy sẽ phải tự lo liệu lấy 1 mình. Cả hai người trông đều không đáng tin cậy. Ta sẽ không nói gì với các người đâu. 

Ông già vội vàng lê chân về phía cửa nhưng Athelney Jones đã đứng chắn ngay trước mặt ông lão.

- Chờ chút đã, ông bạn già! - Ông ta nói - Ông đang nắm giữ trong tay những tin tức quan trọng và ông không thể bỏ đi được. Chúng tôi phải giữ ông ở lại đây cho dù ông có muốn hay không, đến khi nào anh bạn của chúng tôi trở về thì thôi.

Ông già nhỏ bé loạng choạng nhảy bổ tới nhưng Athelney Jones đã đè cả tấm lưng to bản của mình lên cánh cửa, ông già nhận thấy mọi sự kháng cự đều vô ích.

- Các người cư xử kiểu gì thế này! - Ông ta vừa kêu lên giận dữ, vừa lấy gậy nện xuống nền nhà - Tôi đến đây là để gặp một quý ông, còn hai ông thì tôi chưa gặp bao giờ cả, vậy mà các ông lại giữ tôi lại và đối xử với tôi như thế này sao! 

- Ông sẽ không bị thiệt thòi đâu. Chúng tôi sẽ đền bù xứng đáng cho ông về khoảng thời gian ông bị mất vì chúng tôi. Ông hãy ngồi xuống đây, trên cái ghế sofa này và tôi hứa là sẽ không phải đợi lâu đâu.

Ông già miễn cưỡng phải nghe theo, ông ta ngồi xuống, 2 cánh tay buông thõng, bất lực. Jones và tôi lại châm xì gà và tiếp tục câu chuyện, chúng tôi không để ý ông ta nữa.

- Tôi nghĩ các ông cũng nên mời tôi 1 điếu xì gà chứ - Ông ta nói.

Cả hai chúng tôi cùng giật nảy mình trên ghế. Đúng là Holmes, anh ấy đang ngồi cạnh chúng tôi, gương mặt thản nhiên đầy thích thú.

- Sherlock Holmes! - Tôi kêu lên kinh ngạc - Anh đấy à? Thế còn ông lão kia đâu?

- Thì tôi chính là ông lão ấy đây chứ đâu - Anh nói và chỉ vào đống tóc bạc - Toàn bộ ông lão ở đây này: bộ tóc giả, lông mày giả, ria giả,... Tôi nghĩ rằng mình cải trang cũng tạm được nhưng không ngờ nó lại trụ vững qua những thử thách thành công đến vậy.

- À, ông đúng là đồ xỏ lá - Jones thốt lên bằng giọng hớn hở - Ông có thể trở thành diễn viên kịch được đấy, một diễn viên hàng đầu nữa là đằng khác. Tiếng ho ấy của ông đúng là tiếng ho trong những căn nhà ổ chuột và đôi chân run rẩy của ông đáng giá 10 bảng 1 tuần đấy. Mặc dù, ít nhiều tôi cũng nhận ra được cái nhìn quen thuộc đó của ông. Ông thấy không Holmes, chúng tôi đâu có thể để ông ra đi dễ dàng thế được.

- Tôi đã làm việc suốt cả ngày trong cái lốt này đấy - Holmes vừa nói vừa châm 1 điều xì gà - Chả là ông biết đấy, có rất nhiều người trong giới tội phạm đã bắt đầu nhận ra tôi, đặc biệt là từ khi anh bạn của chúng ta đây cho công bố 1 vài vụ án của tôi, do đó, tôi chỉ có thể tiến hành cuộc điều tra dưới 1 cái vỏ bọc ngụy trang như thế này. Ông đã nhận được bức điện của tôi rồi chứ?

- Vâng, chính nó đã đưa tôi đến đây đấy, thưa ông.

- Công việc của ông vẫn tốt đẹp phải không?

- Tất cả đều đã chấm hết rồi, tôi phải thả hai phạm nhân ra và chẳng có bằng chứng gì chống lại họ cả.

- Đừng bận tâm. Chúng tôi sẽ giao cho ông hai tên khác để thế vào đó. Nhưng với điều kiện là chính ông sẽ phải chấp nhận những sự sắp đặt của tôi. Ông sẽ lấy lại được tất cả danh tiếng và sự trân trọng nhưng đổi lại, ông sẽ phải hành động theo những gì mà tôi đã vạch ra. Ông có đồng ý không?

- Hoàn toàn đồng ý nếu ông giúp tôi bắt được bọn chúng.

- Được rồi. Trước tiên, tôi muốn có 1 chiếc tàu cảnh sát chạy thật nhanh, 1 chiếc tàu chạy bằng hơi nước, sẵn sàng chờ chúng ta ở bến Westminster vào lúc 7 giờ tối nay.

- Chuyện này thì cũng dễ xoay xở thôi. Lúc nào chúng tôi cũng có sẵn 1 chiếc ở gần đó. Nhưng tôi cần phải ra phố và gọi điện thoại lại cho chắc.

- Tiếp đó, tôi muốn có hai người đáng tin cậy để đề phòng trường hợp xảy ra kháng cự.

- Trên tàu sẽ có sẵn hai, ba người như thế cho ông. Còn gì nữa không?

- Khi đã chắc chắn bắt được bọn chúng, ông hãy giao kho báu lại cho chúng tôi. Tôi nghĩ là anh bạn của tôi đây sẽ vô cùng vui sướng khi trao lại kho báu đó cho một cô gái trẻ, người chủ hợp pháp của 1 nửa số tài sản đó. Hãy để cô ấy là người đầu tiên được mở nó ra. Phải thế không hả Watson?

- Tôi rất vinh dự được làm điều đó.

- Đó là 1 việc làm trái với nguyên tắc - Jones lắc đầu nói - Tuy nhiên, vì tất cả mọi thứ trong vụ này đều đã bất bình thường rồi nên tôi nghĩ chúng ta chỉ cần nhắm mắt làm ngơ là được. Tuy nhiên, sau này, kho báu cần phải được giao lại cho nhà chức trách quản lý cho đến khi kết thúc cuộc điều tra 1 cách chính thức.

- Tất nhiên, rõ ràng là phải như thế rồi. Còn 1 điểm nữa, tôi muốn làm rõ 1 số tình tiết trong vụ án này do chính tên Jonathan Small nói ra. Ông biết đấy, tôi có thói quen muốn làm sáng tỏ từng chi tiết nhỏ nhặt nhất của 1 vụ án. Ông sẽ không phản đối chứ nếu tôi muốn phỏng vấn riêng hắn ta 1 cách không chính thức, có thể là ngay tại đây hoặc là ở 1 nơi nào đó cũng được, bởi vì tất nhiên là hắn sẽ phải được canh giữ cẩn thận.

- Vâng, thật ra là ông đã hoàn toàn làm chủ tình hình. Tôi không có bất kì 1 bằng chứng nào về sự tồn tại của cái tên Jonathan Small nào đó. Tuy nhiên, cho đến lúc này tôi vẫn chưa biết cách nào để từ chối cuộc phỏng vấn ấy của ông, nếu ông bắt được hắn ta.

- Như vậy là tất cả chúng ta đều đã nhất trí rồi nhé.

- Hoàn toàn nhất trí. Còn gì nữa không?

- Vâng, còn, nhưng chỉ là để mời ông dùng bữa tối với chúng tôi. Mọi thứ sẽ sẵn sàng chỉ sau nửa giờ nữa. Tôi có sò, 1 cặp gà gô và 1 ít rượu chát trắng hảo hạng. Watson à, anh vẫn chưa bao giờ biết đến tài nội trợ của tôi nhỉ!