Theo lý giải của dân gian, Quỷ Nhập Tràng là một hiện tượng tâm linh khi một vong hồn ma quỷ mượn xác một người đã chết hay chiếm lấy thân xác người sắp lâm chung để thực hiện những điều mà khả năng chúng không làm được (giải quyết ân oán hay để tồn tại như người bình thường).

Nguồn gốc:

1. Hồn vất vưởng nhập xác.

Những người chết đi, uất khí chưa tan hết (còn chấp niệm) thường tránh bước qua Âm Dương lộ ... ở lại trần gian làm Ma Quỷ vất vưởng.Ma Quỷ khi đánh hơi có người sắp mất thường rình rập bên cạnh nghe ngóng nên mắm khá rõ về vật chủ. khi nhập xác nó lợi dụng điểm đó để đánh lừa người thân rằng họ hồi dương hay đã khoẻ mạnh. Nhờ vậy mà sai khiến thực hiện những gì nó muốn cho đến khi thân quỷ dần lộ diện.

2. Linh Miêu nhảy qua người

Quỷ Nhập Tràng được truyền tai nhiều nhất gắn liền với vật dẫn là Linh Miêu, là con của một con mèo mun cái bị rắn hổ ngựa quấn lấy vào ngày tết Đoan NGọ trong năm. Nếu khoa học giải thích đó là lực hút âm dương như 2 cực của nam châm khiến cho người chết có thể bật dậy trong thời gian ngắn thì dân gian ta cho rằng, khi Linh Miêu nhảy qua xác chết, sức mạnh ma quái của nó vô hình chung phá mở cánh cửa trung giới, lôi kéo các chủng loại nào đó về nhập xác mà sống dậy...

Cho đến ngày nay ở một số gia đình khi có người chết, nhà thường cắt cử người canh xác: giăng mùn, che gương, nhốt chó mèo vào một chỗ để tránh quỷ nhập tràng.

3. Huyền thuật luyện quỷ của thầy pháp

Nguồn gốc thứ 3 được biết đến từ các thầy pháp, thuật này ở Trung Quốc từng biết đến qua các phái Mao Sơn, họ dùng một hồn dẫn, có thể là âm binh nhập vào xác chết để đưa xác hồi hương (dẫn thi), ở Việt Nam tài liệu ghi chép ở vùng Trà Sư - Thất Sơn, nó được xem là thứ tà thuật tu ác gọi là nuôi ĐUÔNG, thực hiện các ý đồ xấu của thầy (ĐUÔNG trong đuông dừa là thứ dục khoét thân cây).Khi nhập vào xác chết, nó ăn lần trong ruột xác chết để kéo dài sự sống trên thế gian, ăn đến khi xác rỗng hoàn toàn thì người thầy tìm một xác mới để trục luyện chúng sang.

"Quỷ nhập tràng có những đặc điểm khá rõ:

- Xương sống của người nhập tràng thường cứng, nên thường ngồi không nằm. Đêm thức trắng không ngủ, mắt không bao giờ thấy nhắm dù ngày hay đêm.

- Người bị nhập, bước lên kẽm gai, miểng chai đâm thủng thịt vẫn không hề hay biết, cảm giác.

- Ngồi nơi nào, thì sau khi rời đi, chỗ đó có nước vàng nhớt, hôi thối đọng vũng.

- Lấy gương để trước mặt người bị nhập, thì nó quay đi không dám ngó vào gương.

- Quỷ nhập tràng hay sợ tới gần bếp lửa đang cháy ( trong kinh nghiệm dân gian của Toan Ánh thì quỷ nhập tràng sợ nước), chúng ăn rất nhiều mà khi đi cầu vẫn còn nguyên tất cả vật thực. Có lẽ thể xác đã chết, các bộ phận không còn hoạt động nên không thển tiêu hóa được.

- Nhà có người bị quỷ nhập tràng thì bao giờ cũng có cảm giác lạnh, thoang thỏang mùi hôi thối, cho dù ở nhà có lau dọn xông hương cỡ nào đi nữa.

- Không giống các vị thần thường thích thể xác thanh tịnh, đồng nam đồng nữ, đối tượng nhập của quỷ nhập tràng thường là người lớn tuổi, có gia đình, thể xác bệnh họan uế trược.

- Nhà nào có hiện tượng này thì giai đọan đó gia đình làm ăn suy sụp, đỗ vỡ.

- Trong thời gian nhà có người bị, thức ăn rất mau thiu. Khi nấu nướng xong, khỏang 2 giờ sau là trở nên nhạt nhẽo, hư hoại, có mùi.

- Lúc người bị nhập đã chết hẳn, thì đêm đó trong nhà nghe như là tiếng mèo đuổi chuột, tiếng bình bông bị vỡ hoặc chén bát để trong kệ cũng tự nhiên vỡ nứt.

- Một điều quan trọng nhất là quỷ nhập tràng không sợ bùa chú, ngũ lôi hoặc binh gia. Chỉ có Mật chú của chư Phật hoặc có chư tăng đạo hạnh tụng kinh cầu nguyện nó mới xuất ra. Trước đây, Thanh và huynh đồng đạo Bửu Sơn đi chữa bệnh cho chị một đạo hữu. Đến nơi mới biết bà ta đã trở thành quỷ nhập tràng. Cứ kiếm xó tối mà ngồi, hai con mắt trong bóng tối sáng long lanh, không khí xung quanh hôi thối và lạnh lẽo...Hai đứa cứ làm phép trị tà nhưng chẳng thấy bà ta có động tĩnh gì. Khi chuyển sang trì Đại Bi chú, công năng thấy rõ. Bà ta tỏ vẻ sợ hãi, bịt tai nép mình vào góc cầu thang... Một tuần lễ sau bà ta chết..."

Nguồn bài viết: Ma Qủy dân gian ký