Thiện Nguyễn là một cái tên quen thuộc với những người trẻ ham xê dịch với các bài viết và hình ảnh chân thật, sinh động về nhiều quốc gia trên thế giới. Nhân mùa Vu Lan, anh đã chia sẻ trên Facebook của mình bài viết Con Đã Lớn Khôn Từ Gánh Hàng Của Mẹ sau một cuối tuần về thăm mẹ ở quê nhà Đà Nẵng.

Bữa về nhà tuần trước, sáng thứ Hai vô lại chuyến bay 8h nên cứ thư thả yên tâm mà ngủ nướng chứ không phải lo dậy sớm đi ra sân bay như những lần bay chuyến 6h thường lệ và rứa là khi thức dậy, đánh răng rửa mặt xong thì Mẹ đã đi chợ bán hàng mất tiêu rồi... Không kịp chào Mẹ để đi thấy cũng buồn buồn thiếu thiếu dù đêm hôm trước ngồi coi tivi với Mẹ bình luận phim ảnh cả đêm.

Thằng cháu chở đi ra sân bay, không biết vô tình hay cố ý mà nó không đi con đường hay đi mọi ngày mà chạy ngang qua hướng có ngôi chợ xóm nho nhỏ nơi Mẹ bán. Chợ quê sớm mai đã đông nghịt rộn ràng tiếng nói cười xôn xao rặt quê thân thương của cô bán rau, dì bán thịt, chị bán bún... ráng nhìn vào phía trong ngôi chợ ấy và nhìn cho ra cái sạp hàng be bé của Mẹ để nhìn dáng Mẹ một phát rồi đi lại mới yên lòng.

Mẹ bán hàng từ lâu lắc lâu lơ nối nghiệp gánh hàng của bà Ngoại. Mẹ không có cửa hàng to, không bán hàng đắt giá mà chỉ là những cái thúng con con Mẹ chất đầy tiêu ớt, bột ngọt, hành tỏi, đậu đỏ đậu đen và hương đèn, giấy cúng... hay mấy bịch thuốc xắt Cẩm Lệ, thuốc rê thuốc lá... rồi những cái trẹt Mẹ chất bánh tráng, bánh phục linh... để người dân quê tôi mua cúng mồng Một, cúng Rằm. Hồi nhỏ, mỗi lần đến hết hàng, Mẹ hay nhờ tôi đi học rồi ghé vô chợ Vĩnh Trung lấy hàng cho Mẹ. Học xong ra không về nhà mà tôi ghé qua chợ, đưa cái danh mục các món hàng cho cô bán hàng sỉ mà Mẹ hay mua. Rứa là cô chất hàng theo list vào bao, tính tiền trên cái miếng giấy là mặt sau của cây thuốc lá, tôi trả tiền cho cô rồi cô cho người mang ra bãi giữ xe, cột lên baga sau xe đạp của tôi để tôi chở về. Cứ như thế, vài tuần một lần tôi ghé chợ Vĩnh Trung "thăm" cô. Mà cô bán hàng sỉ trong chợ đó lúc nào cũng vui vẻ cười nói, tính giá thấp hơn một giá để Mẹ con tôi có thêm tiền lời nên tôi quý cô lắm. Lâu lâu có trái mít ở vườn ông Ngoại chín ngon ngon, Mẹ nói tôi chở cho cô trái nhỏ nhỏ... Mà mắc cười lắm, sau này tôi vào đại học, phát hiện ra cô là mẹ kế của thằng bạn học chung mà tôi chơi cũng khá thân trong những năm tháng ở giảng đường, đúng là trái đất tròn phải không?

Tuổi thơ của mỗi người luôn gắn liền với những kỷ niệm. Ai cũng có những tháng ngày để nhớ, ai cũng có những thứ để hồi tưởng về một thời và tôi cũng vậy. Tuổi thơ "dữ dội" của mình luôn là những câu chuyện đẹp nhất mà trong cuộc đời không phải ai cũng có được nhứt là những bạn ở thành phố, những bạn nhà khá giả... thì chắc chẳng bao giờ có được những kỷ niệm đáng nhớ như tôi. Tôi lớn lên từ gánh hàng bé xíu ấy. Mẹ dạy cho tôi cách kiếm tiền bằng cách bán dừa tươi và bánh tráng khi Hè về. Hay đi lấy kẹo ú, kẹo mè... để bán cho lũ trẻ nhà quê ít tiền mà khoái ăn vặt. Rồi những mùa Hè miền Trung nắng chói chang ngoài ngõ, tôi cùng mấy đứa em họ xách ấm trà đá lang thang bến xe đổi nước kiếm tiền để năm học tới có cái mà sắm sách vở, áo quần... Đó là chưa kể những ngày giáp Tết, được nghỉ học chạy ra chợ phụ Mẹ dọn hàng và bán hàng. Ngày Tết khách mua đông, Mẹ không để ý rứa là chôm tiền của Mẹ... chôm vài ngàn bỏ vào túi để Tết đến có tiền mà đi công viên, đi chơi bầu cua tôm cá và đi ăn hàng mà không phải ngửa tay xin tiền Mẹ vì cứ sợ ngày đầu năm Mẹ đưa tiền ra, cả năm tiền sẽ ra... nhà sẽ không có tiền mà sống.

Nghĩ lại thấy mắc cười mà vui ghê luôn!

Thời đó chưa có siêu thị, chưa có những tiệm tạp hóa to bự như bây chừ mà cái chi cũng phải chạy ra chợ để mua hết. Chỉ có những nhà khá giả mới có tiền mua nửa ký bột ngọt hay ký đường... để ở nhà. Xóm tôi đa số người lao động nghèo nên mỗi bữa đi chợ đều phải mua từng chút từng chút. Cũng nhờ rứa mà Mẹ tôi bán hàng được những món hàng bếp núc. Cứ hai trăm ớt bột, hai trăm bột ngọt, một trăm tiêu, hai trăm tỏi mà Mẹ bán không ngớt tay. Ngày Rằm, mồng Một hay dịp cúng mùng 5, cúng ông Táo, cúng năm mới... thì Mẹ bán hàng giấy cúng rất đắt. Những dịp đó tôi và chị Hai phải thức đêm để phụ Mẹ gói giấy cúng thành từng bộ rồi ghi rõ là cúng gì bên ngoài để khách hàng dễ dàng biết mà cúng, mà đốt cho đúng vậy nên hàng hương đèn giấy cúng của Mẹ tôi luôn đắt nhất chợ quê xóm tôi.

Càng ngày xã hội càng tiến bộ, cửa hàng tiện lợi, siêu thị, shop tạp hóa to bự... lần lượt mọc lên như nấm, hàng quán cửa hiệu của người nào người nấy đều to bự, đẹp đẽ để rồi gánh hàng của Mẹ trở thành cổ lỗ sĩ, nhỏ bé và khiêm nhường quá chừng nhưng Mẹ vẫn không thấy ái ngại chi hết. Mẹ cũng không nghỉ bán mà vẫn quen thói quen thức dậy sớm xách giỏ ra chợ rồi mở sạp dọn gánh hàng nho nhỏ ấy ra để bán cho dù Mẹ già đi, tóc đã nhuộm trắng màu đi rất nhiều... Gánh hàng của Mẹ vẫn nhỏ bé như cũ dù thời gian có trôi đi lũ lượt, giá trị những món hàng của Mẹ cũng nhỏ xíu như xưa nên mỗi bữa kiếm vài ngàn chẳng đủ thiếu chi nhưng Mẹ vẫn thích như vậy bởi đó là cuộc sống bao năm đã thấm vào máu thịt của Mẹ rồi mà, bởi gánh hàng là người bạn thân thiết bao năm của Mẹ, là nơi mà có nó Mẹ được gặp người ni người kia để chào nói, tám chuyện trên trời dưới đất tầm phào... mà cũng nhờ có nó mà cuộc sống của Mẹ vui hơn, ý nghĩa hơn cũng như màu sắc hơn...

Cảm ơn mi nhé gánh hàng nhỏ bé của Mẹ tau. Mi đã cho chị em ta có được
cuộc sống đầy đủ, mi đã cho ta những kỷ niệm đáng nhớ chẳng làm sao quên được để rồi bây giờ đi đâu, cứ thấy hàng quán xôn xao, cứ thấy gánh hàng lang thang trên phố, cứ thấy chỗ mô treo bán củ hành củ tỏi... là tự nhiên nhớ ngay về gánh hàng của Mẹ. Gánh hàng nho nhỏ, gánh hàng nghèo nàn khiêm nhường mà chứa đựng cả một trời thương nhớ trong tôi.

ST.