Telomere được bảo vệ = 3 loại Pr (TRF1, TRF2 và WRN) để ngăn

cản enzim phân giải đầu mút của ADN; các NST không dính vào

nhau; ổn định tái bản ADN

Telomerase có nhiều trong tế bào mầm, tế bào phôi; tế bào soma có

ít hoặc không có

NST của tế bào soma sẽ dần ngắn lại sau mỗi lần phân chia (người

mỗi lần mất 100bp). Khi telomere bị mất tế bào không phân chia vào

giai đoạn già hóa và chết tự nhiên. Những người bị già trước tuổi có

telomere ngắn hơn người bình thường

Tế bào ung thư có nhiều enzim telomerase hoạt động làm tế bào có

khả năng phân chia vô hạn gây bệnh ung thư.