Các quan điểm cân đối NSNN

¡Khái niệm Cân đối NSNN: là giải quyết mối quan hệ giữa thu và chi NSNN sao cho nguồn thu NSNN thoả mãn nhu cầu chi NSNN

¡Các trạng thái của NS: khi so sánh giữa thu trong cân đối NS và tổng chi NS sẽ xảy ra 3 trường hợp

          - NS thặng dư/ dư thừa

          - NS thăng bằng/ cân đối

          - NS thâm hụt/ bội chi

¡Phương pháp cân đối NSNN

          - Nguyên tắc:

                   + Thu trong cân đối NS>= Chi thường xuyên

                   + Không sử dụng các khoản vay cho chi thường xuyên

          - Xác định số thâm hụt/bội chi NS

          Số thâm hụt NS = (Chi TX- Thu trong CĐ) + Chi ĐTPT

          - Phương trình cân bằng NS

          Thu trong CĐ + Thu bù đắp = Chi TX + Chi ĐTPT

¡Khái niệm: thâm hụt NSNN (bội chi NSNN) là tình trạng Tổng chi tiêu NSNN vượt quá các khoản “thu trong cân đối NSNN” (thu ko mang tính hoàn trả)

¡Chỉ tiêu phản ánh thâm hụt NSNN

          - Mức thâm hụt NSNN (nt)

          - Tỷ lệ thâm hụt NSNN

                   + Tỷ lệ thâm hụt NS so với GDP

                   + Tỷ lệ thâm hụt so với Tổng thu NS

¡Nguyên nhân thâm hụt NSNN

          -Khách quan: do thiên tai, chiến tranh, bệnh dịch, do diễn biến của chu kỳ KD, khủng hoảng CT,…

          - Chủ quan: việc XD Dự toán NSNN thiếu căn cứ KH, ko thực tiễn, ko khả thi; việc quản lý điều hành NSNN ko tốt, ko kiểm soát được thu chi, để thất thu, lãng phí trong chi tiêu.

¡Ảnh hưởng của thâm hụt NSNN

          - Tác động làm LS tăng

          - Các mục tiêu KT-XH ko được thực hiện: ANQP, YT, VH, GD-ĐT, giá cả tăng, đầu tư giảm, thất nghiệp tăng, thu nhập giảm, thuế giảm, chi tiêu công tăng à thâm hụt càng nặng hơn

¡Các giải pháp khắc phục tình trạng thâm hụt NSNN

¡Biện pháp trước mắt

          - CP cắt giảm các khoản chi tiêu chưa cấp bách

          - Tăng cường khai thác và quản lý các nguồn thu

          - Vay trong nước: bằng các khoản tín dụng, Trái phiếu CP

          - Vay nước ngoài: tín dụng quốc tế, trái phiếu quốc tế, viện trợ,…

          - Phát hành tiền để bù đắp.

¡Biện pháp lâu dài

          - Có chiến lược phát triển KT-XH, khuyến khíc XK, hạn chế NK, thực hiện cân bằng cung cầu, giảm gánh nặng chi NSNN

          - Tăng cường tự chủ , tự chịu trách nhiệm của các cấp NS

          - Tăng cường kỷ luật NS

          - Cải tiến hệ thống chi

          - Cải cách hành chính