Sau những buổi lê la khắp các hàng quán để bắn tin về một ông thầy bói có kinh niên trong nghề, thì hôm nay hắn đã ăn mặc đường hoàng, vẽ thêm bộ ria và dán một ít đuôi trâu làm râu giả, tay chống gậy, tay chắp sau hông lững thững đi ra chợ. Hắn năm nay cũng chỉ mới ngoài ba mươi, cách ngày lên lão còn xa lắm. Nhưng nhờ lớp hóa trang, đi đâu, người ta cũng kính cẩn cúi chào, làm gì, người ta cũng chăm chú nhìn theo, chỉ sợ hắn trượt vỏ chuối của lũ trẻ con mà lăn đùng ra chết.

Mặt trời lên cao, hắn đi tới cạnh một hàng nước nhỏ bên gốc cây đề, lặng lẽ rải đồ nghề rồi ngồi luôn ở đấy. Lưng thẳng, đầu chếch và để hờ hai tay lên đầu gối, ra vẻ người có học rồi lại tiếp tục ôm cây đợi thỏ. Một lúc sau, hàng nước bên cạnh đã có khách tới, người ta nói chuyện rôm rả, và rồi người ta bắt đầu chú ý đến ông thầy bói đang ngồi viết chữ bên cạnh. Như gà rừng gặp thóc, mắt họ sáng quắc, rồi chẳng còn ai quan tâm đến câu chuyện đang kể nữa, họ chăm chú nhìn Lương thể hiện, thi thoảng lại ồ lên trầm trồ. Người có chữ ở làng này không phải ít, nhưng đều là con nhà giàu, ví như có tổng mười người biết viết, thì phải đến chín người là con nhà phú ông, người còn lại mười mươi là học trộm! Vậy nên, chẳng ngoa khi nói đây là lần đầu tiên họ được nhìn thấy cái chữ.

Lương biết rõ, vì vậy, hắn càng kiêu ngạo hơn, đầu bút trên tay hắn uốn éo những đường điệu nghệ và khoa trương. Hắn thích người ta nhìn mình trong ngưỡng mộ, và rồi lòng non lòng già lại thầm thì ghen tị, như hắn của rất nhiều năm về trước. Không, người ta chẳng bao giờ ngừng được việc ghen tị, đó là bản năng, một bản năng lặp đi lặp lại như vòng tuần hoàn cho đến khi họ chết. Lương cứ suy đi nghĩ lại những điều như thế, cho đến khi sạp hàng phía sâu trong góc chợ vang lên tiếng quát tháo inh ỏi, tiếng khóc lóc thảm thương và những âm thanh xì xào bàn tán.

Chưa kịp hỏi chuyện, một vị khách ở hàng nước bên cạnh đã chẹp miệng nói giễu:

- Các bác thấy không? Con mụ vợ phú ông lại vác xác ra chợ rồi đấy! Ôi cái thứ gì đâu mà đanh đá, đành hanh, không biết lại chửi đến bao giờ nữa?! Thương cho cô chủ sạp, hôm nào cũng bị mụ và mấy thằng hầu làm khó, báo hại mất đi bao nhiêu khách quen!

- Dào ôi, con mụ ấy thì mười mươi rồi còn gì nữa! Cậy giàu nên ra uy chứ sao, nhìn vênh mặt oai oai thế thôi, chứ sau cùng mụ vẫn đẻ ra một thằng ăn hại. Đừng nói là thi mãi không đỗ, vặt mỗi quả mít cũng làm không xong! Phú ông quả này xong rồi, cơ nghiệp để lại cho mỗi một thằng con, nó phá hết!

- Ấy chết! Các bác đừng nói thế, con bà la sát kia nó lại kéo đến rủa quán tôi! Lần trước thóc nhà tôi bị chuột cắn, lỗ biết bao nhiêu tiền vẫn chưa bù lại được, còn mỗi cái sạp hàng này để kiếm ăn, mụ đến mụ phá nữa thì nhà tôi sống làm sao nổi! – Bà chủ nghe vậy liền nhanh miệng can ngăn, thế là cái sự của nhà phú ông vì thế mà gác lại, không ai nói thêm câu nào nữa.

Chừng một lúc sau, hắn thấy bóng mụ vợ phú ông đủng đỉnh đi tới, hai bên là hai thằng hầu đang í ới chạy theo sau. Mặt mụ không còn vẻ gì là bực tức nữa, xen vào đó là tiếng cười vui vẻ cùng giọng nói ngọt như đường phèn.

- Con chào thầy ạ! Ối chà, sao thầy không ngồi vào trong bóng cây này cho mát ạ?

Thế là, hắn biết chắc con mồi đã mắc câu.

Mụ vợ lôi từ trong vạt áo ra một túi tiền đầy ắp, đặt lên tay "ông thầy già " rồi to nhỏ gì đó rất quan trọng. Đến khi người ta biết ấy là chuyện gì thì đã là ngày hôm sau.

Trên bờ đê, có hai bóng lưng đổ dài lên thảm cỏ, phú ông đứng im như pho tượng, bên cạnh lão là thằng hầu đang quỳ gối khóc lóc thảm thiết. Chỉ riêng mụ vợ lão là vẫn chưa thể tin vào sự thật phũ phàng ấy, mụ lặng người, và cứ thất thần như thế mãi, mặc cho thằng hậu nọ có lay chân mình đến trời đất quay cuồng. Thấy bà chủ như vậy, nó chỉ đành sụt sùi trình bày:

- Cậu đem hết tiền trong nhà đi đá gà, rồi thua nên không có để trả. Người ta thấy thế thì lao vào đánh, họ đông nên một mình con không cản được, đến lúc con gọi người tới thì đã không thấy cậu đâu... Con cứ nghĩ là cậu trốn về nhà rồi nên mới... – Nói đến đây, nó lại gằm mặt khóc – Có lẽ ông thầy bói kia đoán sai bà ạ!

Mụ vừa nghe xong, hai mắt đã ầng ậng nước, môi mấp máy mà chẳng nói lên lời, mụ khuỵu xuống thảm có đẫm nước cạnh xác con, ôm nó vào lòng âu yếm. Mụ đâu có ngờ, con trai của mụ, cốt nhục của mụ, đứa con mà mụ hết mực cưng chiều nuôi nấng lại ra đi trong cơ thể đầy thương tích, trong sóng nước lạnh lẽo của buổi khuya. Có lẽ nó mệt lắm! Rồi mụ nấc lên những âm thanh chua xót, mụ chửi cha chửi mẹ những thằng đã đánh con mụ, mụ chửi mụ ngu vì chẳng biết dạy con đúng mực, chửi thằng hầu thất trách làm con mụ lạnh cả đêm, rồi mụ chửi sang thằng thầy bói. Ừ! Chính nó, chính thằng khốn nạn ấy đã khiên con trai mụ ra nông nỗi này.

- Cái con sói già khốn nạn! Cái thằng vô lương tâm! Mày lừa tiền của nhà bà đã đành, nay mày lại lừa luôn cả mạng con bà! Thằng mất dạy, cái thằng mỏi khoét! Sao mày không khoét luôn cái lương tâm thối rữa của mày đi!

Lương đứng chết lặng trong đám đông gần đó, bàng hoàng nhìn về phía "cuốn chiếu" đang nằm gọn trên thảm cỏ xanh rờn, lại nhìn vợ chồng phú ông người im như pho tượng, kẻ gào thét vang trời. Từ lúc sa vào con đường lầm lỗi, hắn đã sớm quen với những cảnh đau thương mất mát do mình gây ra, và hắn nghĩ rằng những thứ ấy chẳng nhằm nhò gì so với quá khứ của bản thân. Nhưng chuyện đã khác rồi, giờ đây, hắn đã trở thành người mà mình căm ghét, cái người đã cướp thầy, u khỏi hắn.

Người ta nói đúng, hắn là thằng khốn nạn.

Tai hắn ù đi, và rồi hắn chẳng còn nghe thấy những lời người ta xì xào bàn tán nữa. Mãi cho đến khi cơn đau lan dần ra khắp cơ thể, hắn mới giật mình tỉnh dậy, hắn không còn là tên thầy bói tham lam năm nào nữa, câu chuyện khi ấy cũng dần trôi vào lãng quên. Chỉ có hắn mới ghim lại trong tim, như một miếng nam châm hút hắn ra khỏi sự tha hóa của cuộc đời. Ngước lên nhìn những dải nắng cuối ngày còn vương lại nơi song sắt, hắn nghĩ mình có thể đi rồi.

Trong những giây phút cuối cùng, Lương nở một nụ cười thanh thản, hắn không còn gì để nuối tiếc nữa.

***

Tên chỉ huy chầm chậm tiến vào nhà giam, lướt qua những song sắt lạnh giá và vài tên tù nhân thờ ơ trong góc buồng, rồi gã đi sâu vào bên trong, đến một nơi tối tăm và lạnh lẽo hơn hẳn. Lính gác thấy hắn đến thì vội vã đứng nghiêm, lắp bắp bẩm báo.

- Bẩm quan, nó vừa chết được một lúc.

- Mới đó mà đã chết rồi à, tiếc thật.

Gã trả lời bằng giọng ngòng ngọng đặc Tây, sau đó bình thản quay người rời khỏi, dù sao thì gã cũng là một thằng quan lớn, chẳng hơi đâu mà túc trực ở đây để ngửi máu tươi. Nhưng nhớ đến những thằng phản loạn vừa bị hành hình ở ngoài sân, gã quay lại nhìn thằng lính người An Nam đứng sau lưng mình, buông lại một câu:

- Nếu mà nó ngoan ngoãn nhận tiền rồi làm việc cho chúng tao như mày thì chẳng việc gì phải hành cho đến chết - Rồi cười hềnh hệch bước đi.

Tên lính nọ gằm mặt, liếc sang cái xác trắng bệch vẫn đang treo trên tường rồi khẽ chẹp miệng, hắn sẽ không bao giờ hy sinh bản thân mình vì một thứ không xứng đáng, giống như đất nước hắn sinh ra.