Tòa Thánh Tây Ninh - Một công trình kiến trúc độc đáo

Đến Tây Ninh, du khách nào cũng phải dừng chân chiêm ngưỡng vẻ đẹp của Tòa Thánh Cao Đài- một công trình kiến trúc độc đáo được dân địa phương gọi là Đền Thánh. Công trình được bắt đầu xây dựng từ năm Tân Mùi (1931), hoàn thành vào năm Đinh Hợi (1947). Đền quay mặt về hướng Tây, chiều dài 135 mét, chiều rộng 27 mét, lầu chuông và lầu trống cao 36 mét...

Người ta nói rằng: chiêm ngưỡng Tòa Thánh Tây Ninh vào tháng 8 âm lịch mới thấy được hết vẻ đẹp vốn có của nó. Có lẽ chính vì thời gian này cũng là dịp diễn ra lễ Hội yến của các tín đồ Cao Đài.

Khuôn viên Đền Thánh rộng khoảng 1km² và được 4.000 mét hàng rào bao bọc với 12 cửa ra vào luôn rộng mở. Nhìn tổng thể, Đền Thánh được xây dựng theo hình Long Mã bái sư rất uy nghi và dũng mãnh. Vẻ đẹp của Đền Thánh là kết hợp hài hòa của cả kiến trúc Đông-Tây. Hai lầu chuông và trống nằm ở chính diện cao vút như những gác chuông của nhà thờ phương Tây. Các mái ngói Đền Thánh cong uốn lượn nhiều tầng bậc lại mang dáng dấp của những ngôi chùa phương Đông. Tứ linh hội tụ và hoa sen xuất hiện trong tất cả hạng mục công trình mang đậm dấu ấn văn hóa tâm linh của người Việt.

Đạo Cao Đài ra đời với lý thuyết là sự đồng nguyên của 3 tôn giáo lớn là Phật giáo, Tiên giáo và Nho giáo. Do vậy, công trình kiến thúc của Đền Thánh cũng thể hiện sự đồng nguyên đó. Vì thế, du khách dù là tín đồ của tôn giáo khác hoặc không theo tôn giáo nào khi đến đây cũng cảm nhận được không khí gần gũi, ấm áp toát lên từ lối kiến trúc độc đáo, dung hòa giữa các nền văn hóa và tâm linh. Khi đặt chân vào bên trong, du khách sẽ bị cuốn hút bởi vẻ uy nghi và trang trọng của mái vòm và những hàng cột chạm trổ hình rồng uốn lượn rất tinh vi. Trong Đền Thánh lúc nào cũng mát mẻ, kể cả lúc thời tiết bên ngoài hơn 36 độ C, bởi kiến trúc ở đây tận dụng được ánh sáng và không khí tự nhiên nên du khách cảm thấy rất thoải mái khi dạo bước trong đền. Du khách muốn tìm hiểu về đạo Cao Đài hay quan tâm đến những kiến trúc độc đáo này thì có thể hỏi những người đang trực nhật. Những tín đồ ngoan đạo trong trang phục áo dài trắng thường xuyên túc trực trong Đền Thánh, sẵn sàng và nhiệt tình trả lời những thắc mắc của du khách. Ngoài Đền Thánh và Đền Thờ Phật Mẫu, du khách còn có thể tham quan hàng chục công trình khác gần đó và tận mắt thấy nhiều cây gỗ quý cao vút, có niên đại hàng trăm năm.

Đến viếng Đền Thánh vào các dịp lễ lớn, đặc biệt là dịp Mùng 9 tháng Giêng và Rằm tháng Tám âm lịch hàng năm, du khách được sống trong không khí lễ hội, tấp nập người từ khắp nơi đổ về. Đền Thánh về đêm trở nên lung linh, huyền ảo khi khoác trên mình những ánh đèn màu. Vào dịp lễ, du khách sẽ được chiêm ngưỡng khéo léo các tín đồ Cao Đài qua những cổ trái cây mang hình dáng của những con vật trong tứ linh (Long, Lân, Quy, Phụng) rất điệu nghệ...

Hàng năm, cứ vào ngày mùng tám tháng giêng và rằm tháng tám âm lịch Toà Thánh Tây Ninh lại đón hàng vạn khách hành hương về dự lễ vía Đức Chí Tôn và Hội Yến Diêu Trì Cung. Đây là một nét văn hoá đặc sắc của bà con tín đồ Cao Đài.

Toà Thánh Tây Ninh được xây dựng từ năm 1936, tọa lạc trong một khuôn viên 1Km2 cách trung tâm Thị xã 5Km.

Từ xa nhìn lại, Toà Thánh hiện ra thật lộng lẫy, uy nghi với những màu sắc, hoa văn rực rỡ. In vào mắt du khách đầu tiên là những đỉnh đài cao được trang trí bằng các hình thể, hoạ tiết tinh xảo, khéo léo có một không hai: Bạch Ngọc Chung đài, Lôi Âm Cổ đài, Bát Quái đài, Nghinh Phong đài. Càng đến gần du khách sẽ càng ngạc nhiên vì lối kiến trúc độc đáo, có sự kết hợp hài hoà giữa kiến trúc Á Đông và Phương Tây.

Phía trước Đền Thánh là pho tượng Xa Nặc theo Đức Phật Thích Ca tầm đạo và cây Bồ Đề hơn trăm năm có nguồn gốc từ Ấn Độ toả bóng mát dịu. Đây cũng là nơi du khách nghỉ chân, ngồi dưới gốc Bồ Đề cầu nguyện sự an bình. Hai bên tả hữu là hai cánh rừng với những cây cổ thụ cành lá xanh um, hương rừng ngào ngạt, thu hút chim chóc mùa xuân, và râm ran tiếng ve mùa hạ.

Bước vào bên trong Toà Thánh, du khách sẽ được chiêm ngưỡng Quả Càn khôn in hình Thiên nhản - Biểu tượng của đạo Cao Đài: ngắm những bức tượng thờ Tam Giáo Ngũ Chi, đọc những điển tích khuyến đạo dọc hành lang rồi lắng hồn vào lời kinh tiếng kệ hoà trong tiếng nhạc bỗng trầm của các làng điệu hát Nam ... mà nghe lòng lâng lâng thanh thản.

Cách Toà Thánh chưa đầy 200 m là Điện thờ Phật mẫu, trang trí khiêm nhường nhưng tạo vẻ mỹ quan đặc sắc. Bá Huê Viên cây cảnh đa dạng, trăm hoa đua nở, hương hoa ngào ngạt. Gần Bá Huê Viên là Trai Đường, nơi khách hành hương tìm được những bữa cơm chay đạm bạc nhưng đầm ấm tình người.

Toà Thánh Tây Ninh nơi chưa đi thì muốn đến để rồi về lòng cứ mãi vấn vương.

DTL